Tải bản đầy đủ (.pdf) (37 trang)

phương pháp tính toán chỉ số chất lượng không khí

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (752.97 KB, 37 trang )

PHƯƠNG PH
Á
P T
Í
NH TO
Á
N CH

S

CH

T LƯ

NG KHÔNG KH
Í
(AQI)
T

NG C

C MÔI TRƯ

NG
TRUNG TÂM QUAN TR

C MÔI TRƯ

NG
H
à


N

i, 6.2011
N

I DUNG TRÌNH B
À
Y
1.
Kh
á
i ni

m AQI
2.
C
ơ
s

xây d

ng ph
ươ
ng ph
á
p t
í
nh AQI
3.
Phương ph

á
p t
í
nh AQI do TCMT ban h
à
nh
4.
V
í
d

t
í
nh to
á
n
D

li

u

ch

th

-
ch

s



Mụ h

nh th

p d

li

u
Ch

s

Ch

thị
D

li

u th
ô
M

c
độ
diễn gi


i, ph
â
n tích v
à
t

ng
h

p th
ô
ng tin
D

li

u
đã
đ-ợ
c x


1. Kh
á
i ni

m

Ch


s

ch

t lư

ng không kh
í
(vi
ế
t t

t l
à
AQI)
l
à
ch

s

đư

c t
í
nh to
á
n t

c

á
c thông s

quan tr

c c
á
c
ch

t ô nhi

m trong không kh
í
, nh

m cho bi
ế
t t
ì
nh
tr

ng ch

t lư

ng không kh
í
v

à
m

c đ


nh hư

ng
đ
ế
n s

c kh

e con ngư

i,
đư

c bi

u di

n qua m

t
thang đi

m.

2.
Cơ s

xây d

ng phương ph
á
p t
í
nh AQI

Kinh nghi

m xây d

ng,
á
p d

ng AQI trên th
ế
gi

i v
à
Vi

t Nam

Trên th

ế
gi

i: M

, Braxin, Canada, H

ng Kông, H
à
n
Qu

c, Th
á
i Lan, Australia, Anh, Ph
á
p, B

Đ
à
o Nha.

Vi

t Nam: Th
à
nh ph

H


Ch
í
Minh

Quy chu

n ch

t lư

ng môi trư

ng không kh
í
xung quanh hi

n h
à
nh
:
QCVN 05:2009/BTNMT
Kinh nghi

m xây d

ng AQI

Nghiên c

u kinh nghi


m AQI trên th
ế
gi

i v
à
Vi

t
Nam cho th

y c
ó
3
phương ph
á
p t
í
nh AQI đ
ã
đư

c
xây d

ng v
à
á
p d


ng:

Phương ph
á
p 1: S

d

ng b

ng đ

i chi
ế
u (Anh,
Ph
á
p,
Canada)

Phương ph
á
p 2: S

d

ng công th

c đơn gi


n
(Australia, Th
à
nh ph

H

Ch
í
Minh
)

Phương ph
á
p 3: S

d

ng công th

c ph

c t

p (M

,
Braxin, H


ng Kông, H
à
n Qu

c, Th
á
i Lan, B

Đ
à
o
Nha).
Phương ph
á
p 1

Phương ph
á
p t
í
nh AQI
á
p d

ng t

i Anh

C
á

c thông s

d
ù
ng đ

t
í
nh AQI: NO
2
, SO
2
, O
3
, CO,
PM10

C
á
c m

c AQI như sau
:
Low
-
Index 1 to 3
Moderate
-
Index 4 to 6
High

-
Index 7 to 9
Very High
-
Index 10 or over
B

ng đ

i chi
ế
u AQI
Inde
x
Ozone
Nitrogen Dioxide
Sulphur
Dioxide
Carbon Monoxide
PM10 Particles
Running 8 hourly or hourly
mean*
hourly mean
15 minute
mean
Running 8 hourly
mean
Running 24 hour mean
µ
gm

-
3
ppb
µ
gm
-
3
ppb
µ
gm
-
3
ppb
mgm
-
3
ppm
µ
gm
-
3
(Grav.
Equiv.)
µ
gm
-
3
(Ref.
Equiv.)
Low

1
0
-
33
0
-
16
0
-
95
0
-
49
0
-
88
0
-
32
0
-
3.8
0.0
-
3.2
0
-
21
0
-

19
2
34
-
65
17
-
32
96
-
190
50
-
99
89
-
176
33
-
66
3.9
-
7.6
3.3
-
6.6
22
-
42
20

-
40
3
66
-
99
33
-
49
191
-
286
100
-
149
177
-
265
67
-
99
7.7
-
11.5
6.7
-
9.9
43
-
64

41
-
62
Moderate
4
100
-
125
50
-
62
287
-
381
150
-
199
266
-
354
100
-
132
11.6
-
13.4
10.0
-
11.5
65

-
74
63
-
72
5
126
-
153
63
-
76
382
-
477
200
-
249
355
-
442
133
-
166
13.5
-
15.4
11.6
-
13.2

75
-
86
73
-
84
6
154
-
179
77
-
89
478
-
572
250
-
299
443
-
531
167
-
199
15.5
-
17.3
13.3
-

14.9
87
-
96
85
-
94
High
7
180
-
239
90
-
119
573
-
635
300
-
332
532
-
708
200
-
266
17.4
-
19.2

15.0
-
16.5
97
-
107
95
-
105
8
240
-
299
120
-
149
636
-
700
333
-
366
709
-
886
267
-
332
19.3
-

21.2
16.6
-
18.2
108
-
118
106
-
116
9
300
-
359
150
-
179
701
-
763
367
-
399
887
-
1063
333
-
399
21.3

-
23.1
18.3
-
19.9
119
-
129
117
-
127
Very High
10
360
or more
180
or more
764
or more
400
or
more
1064
or
more
400
or
more
23.2
or more

20
or more
130
or more
128
or more
Phương ph
á
p 2

Phương ph
á
p t
í
nh to
á
n AQI đ
ã
á
p d

ng t

i Th
à
nh
ph

H


Ch
í
Minh
Trư

c h
ế
t t

i m

i tr

m, AQI s

đư

c t
í
nh cho t

ng ch

t theo 2 lo

i
l
à
AQI theo gi


v
à
AQI theo ng
à
y.
-
Công th

c t
í
nh AQI theo gi

c

a ch

t i t

i tr

m j:
100
*
h
i
h
i
h
i
S

C
AQI

: N

ng đ

trung b
ì
nh c

a ch

t i.
: tiêu chu

n môi trư

ng cho ph
é
p c

a ch

t i
h
i
C
h
i

S
Phương ph
á
p 2
Phương ph
á
p t
í
nh AQI t

i Th
à
nh ph

H

Ch
í
Minh
So s
á
nh AQI max c

a t

t c

c
á
c thông s


trong tr

m, gi
á
tr

AQI
n
à
o l

n nh

t s

l
à
ch

s

ch

t lư

ng không kh
í
c


a tr

m quan tr

c
tương

ng trong ng
à
y.
)
(
i
i
j
AQI
Max
AQI

AQI theo t

ng lo

i s

c
ó
gi
á
tr


b

ng trung b
ì
nh c

ng c
á
c
gi
á
tr

AQI c

a c
á
c tr

m thu

c c
ù
ng 1 lo

i . V
í
d


c
ó
4 tr

m ven
đư

ng th
ì
AQI ven đư

ng giao thông s

đư

c t
í
nh như sau
:
4
BC
TN
HB
DO
GT
AQI
AQI
AQI
AQI
AQI





Phương ph
á
p 2
Nhóm
điểm
Chất lượng
khôngkhí
nh hưởng sức khỏe
0
-
> 50
Tốt
Không
51
-
> 100
Trung bình
Nhóm nhạy cảm, đôi khi nên
giới hạn thời gian ở ngoài nhà.
101
-
>200
Kém
Nhóm nhạy cảm nên hạn chế
thời gian ở ngoài.
201

-
>300
Xấu
N
hóm nhạy cảm tránh ra
ngoài. Những người khác nên
hạn chế thời gian ở ngoài.
Trên 300
Nguy hại
Mọi người nên ở trong nhà.
C
á
c m

c AQI t

i Th
à
nh ph

H

Ch
í
Minh
Phương ph
á
p 2
STT
Thông s


Trung b
ì
nh
1 gi

Trung b
ì
nh
8 gi

Trung b
ì
nh
24 gi

1
CO
40
10
5
2
NO
2
0.4
-
0.1
3
SO
2

0.5
-
0.3
4
Pb
-
-
0.005
5
O
3
0.2
-
0.06
6
B

i lơ l

ng
0.3
-
0.2
Tiêu chu

n
á
p d

ng: TCVN 5937:1995

Phương ph
á
p 3

Phương ph
á
p t
í
nh AQI
á
p d

ng t

i M


C
á
c thông s

d
ù
ng đ

t
í
nh: O
3
, PM

-
10, PM
-
2,5, CO, SO
2
,
NO
2

C
á
c m

c AQI
á
p d

ng t

i M

Air Quality Index
(AQI) Values)
Levels of Health Concern
When the AQIis in this range:
air quality conditions are:
0
-
50
Good

51
-
100
Moderate
101
-
150
Unhealthy for Sensitive Groups
151 to 200
Unhealthy
201 to 300
Very Unhealthy
301 to 500
Hazardous
13
Phương ph
á
p 3

Phương ph
á
p t
í
nh AQI
á
p d

ng t

i M



Công th

c t
í
nh

Ip: Ch

s

ch

t lư

ng môi trư

ng môi trư

ng không kh
í
c

a ch

t
ô nhi

m p


Cp: N

ng đ

c

a ch

t ô nhi

m p

BP
Hi
: Ch

s

trên c

a Cp

BP
H0
: Ch

s




i c

a Cp

I
Hi
: Ch

s

AQI

ng v

i n

ng đ

BP
Hi

I
L0
: Ch

s

AQI


ng v

i n

ng đ

BP
L0


0
0
0
0
L
L
p
L
Hi
L
Hi
p
I
BP
C
BP
BP
I
I
I






Phương ph
á
p 3
C
á
c m

c trên v
à


i
AQI
Ý ngh
ĩ
a
o
3
(ppm)
8
-
gi

O
3

(ppm)
1
-
gi

(1)
PM
10
(
μ
g/m
3
)
24 gi

PM
2.5
(
μ
g/m
3
)
24
-
gi

CO
(ppm)
8
-

gi

SO
2
(ppm)
24
-
gi

NO
2
(ppm)
24
-
gi

0.000
-
0.059
-
0
-
54
0.0
-
15.4
0.0
-
4.4
0.000

-
0.034
-
0
-
50
T

t
0.060
-
0.075
-
55
-
154
15.5
-
40.4
4.5
-
9.4
0.035
-
0.144
-
51
-
100
Trung b

ì
nh
0.076
-
0.095
0.125
-
0.164
155
-
254
40.5
-
65.4
9.5
-
12.4
0.145
-
0.224
-
101
-
150

nh hư

ng đ
ế
n

nh
ó
m nh

y
c

m
0.096
-
0.115
0.165
-
0.204
255
-
354
65.5
-
150.4
12.5
-
15.4
0.225
-
0.304
-
151
-
200

T
á
c đ

ng x

u đên
s

c kh

e
0.116
-
0.374
(0.155
-
0.404)4
0.205
-
0.404
355
-
424
150.5
-
250.4
15.5
-
30.4

0.305
-
0.604
0.65
-
1.24
201
-
300
T
á
c đ

ng r

t x

u đ
ế
n
s

c kh

e
-
0.405
-
0.504
425

-
504
250.5
-
350.4
30.5
-
40.4
0.605
-
0.804
1.25
-
1.64
301
-
400
Nguy hi

m
-
0.505
-
0.604
505
-
604
350.5
-
500.4

40.5
-
50.4
0.805
-
1.004
1.65
-
2.04
401
-
500
R

t nguy hi

m
Tiêu chu

n môi trư

ng c

a Hoa K

Ch

t ô
nhi


m
Lo

i tiêu chu

n
Tiêu chu

n
a
CO
Trung b
ì
nh 8 gi

b
9 ppm (10 mg/m
3
)
Trung b
ì
nh 1 gi

b
35 ppm (40 mg/m3)
Pb
Trung b
ì
nh q
ú

y
1.5
µ
g/m
3
NO2
Trung b
ì
nh năm
0.053 ppm (100
µ
g/m
3
)
O3
Trung b
ì
nh m

t gi

cao nh

t
c
0.12 ppm (235
µ
g/m
3
)

Trung b
ì
nh 8 gi

cao nh

t trong ng
à
y
d
0.08 ppm (157
µ
g/m
3
)
PM
-
10
Trung b
ì
nh năm
50
µ
g/m
3
Trung b
ì
nh 24 gi

e

150
µ
g/m
3
PM
-
2,5
Trung b
ì
nh năm
f
15
µ
g/m
3
Trung b
ì
nh 24 gi

g
65
µ
g/m
3
SO2
Trung b
ì
nh năm
0.03 ppm (80
µ

g/m
3
)
Trung b
ì
nh 24 gi

b
0.14 ppm (365
µ
g/m
3
)
T
í
nh to
á
n th

AQI cho CO v

i n

ng đ

C=10 ppm
Tra trong b

ng đư


c c
á
c gi
á
tr

sau:

BP
Hi
=12.4

BP
H0
: 9.5

I
Hi
: 150

I
L0
: 101


109
101
5
.
9

10
5
.
9
4
.
12
101
150






I
Phương ph
á
p 3
Đ
á
nh gi
á
ưu như

c đi

m c

a c

á
c phương ph
á
p t
í
nh AQI

Phương ph
á
p 1

Ưu đi

m
:
Đơn gi

n, d

x
á
c đ

nh

Như

c đi

m

: Ch

phân h

ng đư

c c
á
c m

c AQI
m
à
không th

so s
á
nh hai gi
á
tr

AQI

c
ù
ng m

t
h


ng.
Đ
á
nh gi
á
ưu như

c đi

m c

a c
á
c phương ph
á
p t
í
nh AQI

Phương ph
á
p 2:

Ưu đi

m:
công th

c t
í

nh to
á
n đơn gi

n, ch

c

n s

d

ng Tiêu chu

n không kh
í
qu

c gia l
à
c
ó
th

x
á
c
đ

nh đư


c gi
á
tr

AQI

Như

c đi

m:
C
á
c kho

ng phân h

ng gi
á
tr

AQI

ng v

i c
á
c


nh hư

ng kh
á
c nhau đ
ế
n s

c kh

e
không đư

c ph
ù
h

p b

ng phương ph
á
p 3.
Đ
á
nh gi
á
ưu như

c đi


m c

a c
á
c phương ph
á
p t
í
nh AQI

Phương ph
á
p 3:

Ưu đi

m
: Do b

ng c
á
c ch

s

trên v
à
ch

s




i
d
ù
ng đ

t
í
nh to
á
n AQI đư

c x
á
c đ

nh d

a v
à
o Tiêu
chu

n môi trư

ng không kh
í
qu


c gia v
à
c
á
c nghiên
c

u v


nh hư

ng c

a s

c kh

e do ô nhi

m môi
trư

ng không kh
í
nên c
á
c m


c AQI

ng v

i t

ng
lo

i t
á
c đ

ng đ
ế
n s

c kh

e ph
ù
h

p v

i th

c t
ế
nh


t.

Như

c đi

m
: Công th

c t
í
nh to
á
n kh
á
ph

c t

p v
à
vi

c xây d

ng c
á
c b


ng ch

s

trên v
à
ch

s



i
kh
ó
khăn
.
3.
Phương ph
á
p t
í
nh AQI do TCMT ban h
à
nh
Gi

i th
í
ch thu


t ng

:

AQI thông s

l
à
gi
á
tr

t
í
nh to
á
n AQI cho t

ng thông s

quan tr

c.

AQI theo ng
à
y (AQI
d
)

l
à
gi
á
tr

t
í
nh to
á
n cho AQI
á
p d

ng cho 1
ng
à
y.

AQI t
í
nh theo trung b
ì
nh 24 gi

(AQI
24h
)
l
à

gi
á
tr

t
í
nh to
á
n AQI s

d

ng s

li

u quan tr

c trung b
ì
nh 24 gi

.

AQI theo gi

(AQI
h
)
l

à
gi
á
tr

t
í
nh to
á
n AQI
á
p d

ng cho 1 gi

.

Tr

m quan tr

c không kh
í
t

đ

ng c

đ


nh liên t

c
l
à
tr

m quan
tr

c c

đ

nh c
ó
kh

năng đo t

đ

ng liên t

c c
á
c thông s

v


ch

t


ng không kh
í
.

Quy chu

n
: Quy chu

n s

d

ng đ

t
í
nh to
á
n AQI l
à
c
á
c m


c quy
đ

nh trong Quy chu

n k

thu

t qu

c gia v

ch

t lư

ng không kh
í
xung quanh hi

n h
à
nh (QCVN 05:2009/BTNMT).
3.
Phương ph
á
p t
í

nh AQI do TCMT ban h
à
nh
M

c đ
í
ch s

d

ng AQI:

Đ
á
nh gi
á
ch

t lư

ng
không kh
í
m

t c
á
ch t


ng qu
á
t;

C
ó
th

đư

c s

d

ng như m

t ngu

n d

li

u đ

xây
d

ng b

n đ


phân v
ù
ng ch

t lư

ng
không kh
í
;

Cung c

p thông tin môi trư

ng cho c

ng đ

ng m

t
c
á
ch đơn gi

n, d

hi


u, tr

c quan;

Nâng cao nh

n th

c v

môi trư

ng.
3.
Phương ph
á
p t
í
nh AQI do TCMT ban h
à
nh
C
á
c yêu c

u đ

i v


i vi

c t
í
nh to
á
n AQI

AQI đư

c t
í
nh to
á
n riêng cho s

li

u c

a t

ng tr

m quan tr

c
không kh
í
t


đ

ng c

đ

nh liên t

c đ

i v

i môi trư

ng không
kh
í
xung quanh
;

AQI đư

c t
í
nh to
á
n cho t

ng thông s


quan tr

c. M

i thông
s

s

x
á
c đ

nh đư

c m

t gi
á
tr

AQI c

th

,

Gi
á

tr

AQI cu

i c
ù
ng l
à
gi
á
tr

l

n nh

t trong c
á
c gi
á
tr

AQI
c

a m

i thông s

;


Thang đo gi
á
tr

AQI đư

c chia th
à
nh c
á
c kho

ng nh

t đ

nh.
Khi gi
á
tr

AQI n

m trong m

t kho

ng n
à

o đ
ó
, th
ì
thông đi

p
c

nh b
á
o cho c

ng đ

ng

ng v

i kho

ng gi
á
tr

đ
ó
s

đư


c
đưa ra
.
3.
Phương ph
á
p t
í
nh AQI do TCMT ban h
à
nh
Quy tr
ì
nh t
í
nh to
á
n AQI

Thu th

p, t

p h

p s

li


u quan tr

c t

tr

m quan
tr

c môi trư

ng không kh
í
t

đ

ng c

đ

nh liên t

c
(s

li

u đ
ã qua x


lý).

T
í
nh to
á
n c
á
c ch

s

ch

t lư

ng không kh
í
đ

i v

i
t

ng thông s

theo công th


c.

T
í
nh to
á
n ch

s

ch

t lư

ng không kh
í
theo gi

/theo
ng
à
y.

So s
á
nh ch

s

ch


t lư

ng không kh
í
v

i b

ng x
á
c
đ

nh m

c c

nh b
á
o ô nhi

m môi trư

ng không kh
í
v
à
m


c đ


nh hư

ng t

i s

c kh

e con ngư

i.
3.
Phương ph
á
p t
í
nh AQI do TCMT ban h
à
nh
C
á
c yêu c

u đ

i v


i s

li

u quan tr

c

S

li

u quan tr

c s

d

ng đ

t
í
nh AQI l
à
s

li

u c


a
quan tr

c c

a tr

m quan tr

c không kh
í
c

đ

nh, t

đ

ng, liên t

c. S

li

u quan tr

c b
á
n t


đ

ng không
s

d

ng trong vi

c t
í
nh AQI
.

C
á
c thông s

thư

ng đư

c s

d

ng l
à
c

á
c thông s

trong QCVN 05:2009
/BTNMT
bao g

m:
SO
2
, CO,
NO
x
, O
3
, PM
10
, TSP.

S

li

u quan tr

c đư

c đưa v
à
o t

í
nh to
á
n đ
ã qua x

lý,
đ

m b

o đ
ã lo

i b

c
á
c gi
á
tr

sai l

ch
,
đ

t yêu
c


u đ

i v

i quy tr
ì
nh quy ph

m v

đ

m b

o ki

m
so
á
t ch

t lư

ng s

li

u.

×