Khảo sát sự tăng trưởng của cây húng chanh (plectranthus amboinicus (lour.) spreng.) trong điều kiện nuôi cấy quang tự dưỡng bơm khí trực tiếp

TP H CHÍ MINH, 1/2011
I HC BÁCH KHOA
KHOA K THUT HOÁ HC
B MÔN CÔNG NGH SINH HC

LUT NGHIP

KHO SÁT S NG CA CÂY HÚNG CHANH
(PLECTRANTHUS AMBOINICUS (LOUR.) SPRENG.)
U KIN NUÔI CY
QUANG T DNG BM KHÍ TRC TIP
CBHD:
PGS.TS. NGUYN TH QUNH
SVTH:
NGUYN TH HOÀNG ANH

MSSV:
60604017







i



Lu tiên, vi lòng bic tôi xin gi li cn

Th Qun tình ch dng dn tôi hoàn thành lu
Tôi xin gi li cn các thy cô và các anh ch phòng Công ngh T
bào Thc vt ca vin Sinh Hc Nhiu kin cho tôi thc hi tài
này.
Tôi xin chân thành cn, ch Hoàng Ngc Nhung,
ch Trnh Thanh Vân, nhng d tôi trong sut quá trình
thc hi tài.
Xin gi li cn các bn Phm Thành Thái, Ph
nhng lng viên tôi giúp tôi hoàn thành lu
Tôi xin chân thành cy cô b môn công ngh sinh hi
hc Bách khoa TP HCM, nhy d và tu kin cho tôi hc tp và
nghiên cu.
Tôi xin gi li cn các thi hn
tình dy d và truyt cho tôi nhng kin thc quý báu.
Tôi xin cn lp HC06BSH, nhng viên
tôi nht.
Cui cùng, con xin c ng con, luôn dõi
theo con và cho con nhng li khuyên bo ân cn, cha m luôn là ngung viên
to lt qua mc sng, cha m luôn là nim t hào
ca con.

Thành ph H 
Nguyn Th Hoàng Anh

ii


Cây húng chanh (Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng.) là mt loài thc
vc s dc liu  nhi gii k c Vit Nam. Húng
c nuôi cy b
này không th cung cp mng ln cây húng chanh sch bnh và chng n
nh. Nuôi cy mô quang t ng là mu qu ng cây
húng chanh. Vi nhiy mô truyn thng
y mô quang t i khí t 
nuôi cy mô quang t ng c tic la chu quy
trình nhân ging húng chanh bán t ng và kho sát s p cht th cp.
Ma nghiên cnh thi gian nuôi cy húng chanh thích hp
trong hp nuôi cy quang t í trc tip th tích 60 l.
Mu ct cây húng chanh mang 2 lá m khng 700 ± 100g. Mu
cc cy vào hp nuôi cy th c kh p nuôi
cây chng lng MS1/2 không chng,
vitamin và các chng thc vt). Thit lp h thng nuôi cy mô
quang t c tip theo thi gian nuôi cy 25, 35, 45 ngày. Sau các
thi gian nuôi c ng cc kho sát.
Kt qu thí nghim cho thy có s  ng nhanh chóng ca cây húng
chanh theo thi gian nuôi cy. Thi gian nuôi cy thích hp vi h thng nuôi cy
quang t c tip s dng hp nuôi cy th tích 60 l là 35 ngày.

iii

MC LC

DANH MC CH VIT TT vi
DANH MC BNG vii
DANH MC HÌNH viii
 U 1
t v 1
1.2. Yêu cu c tài 2
1.3. Ni dung thc hin 3
NG QUAN 4
2.2. Nuôi cy mô t t 10
2.2.1. Lch s nuôi cy mô thc vt trên th gii 10
y mô t bào thc vt 12
n nhân ging in vitro 12

in vitro 13
m cng truyn thng 20
y mô quang t ng 21
2.3.1. Khái nim 21
y mô quang t ng 22
n vi nhân ging quang t ng 26
2.3.5. ng ca các yu t vn nuôi cy mô quang t ng 29
2.3.3. 

và hn ch 




 32
T LI

 34
3.1. Thm nghiên cu 34
3.2. Vt liu 34
3.2.1. Thit b và dng c thí nghim 34
3.2.2. Giá th s dng trong thí nghim 35





iv

3.2.3. Các hóa cht s dng trong thí nghim 35
ng nuôi cy 37
3.2.5. Mu cy thí nghim 37
cu 37
3.3.1. Thí nghim: 37
3.3.2. : 38
3.3.3. 





 38
3.3.4. 




 38
 nghim 38
3.3.6. 





 41
3.3.7.  ngày th 25, 35, 45 41
p và tính toán s liu 42
 42
ng khô (GTTLK) (mg/cây) 42
3.4.3. T l tr 42
3.4.4. T l tr 42
3.4.5. Pht khô (%) 42
3.4.6. S lá m/cây 42
3.4.7. Chiu cao cây (mm/cây) 42
3.4.8. Chiu dài r (mm/cây) 43
ng kính thân (mm/cây) 43
3.4.11. Din tích lá (cm
2
/cây) 43
 43
3.4.13. Hiu sut quang hp thun Pn (µmol mol
-1
h
-1

/cây) 43
3.5. Phân tích thng kê 44
T QU VÀ THO LUN 45





v

4.1. Kt qu 45
ng khô
(GTTLK) 45
4.1.2. T l tr (TL TLT TL/R) và t l trng khô
thân lá/r (TL TLK TL/R) 48
4.1.5 . Pht khô (%CK) 48
4.1.4. Chiu cao cây (mm/cây) 48
4.1.5. Chiu dài r (mm/cây) 49
ng kính thân (mm/cây) 49
4.1.7. S lá m/cây và din tích lá 49
ng chlorophyl l a, b, a + b và a/b 50
4.1.10. Hiu sut quang hp thun (Pn) (µmol mol
-1
h
-1
/cây) 52
4.2. Tho lun 54
T LU NGH 58
5.1. Kt lun 58
 ngh 58

TÀI LIU THAM KHO 59
PH LC 64







vi


DANH  

%CK Pht khô
CDR Chiu dài r
Chl Chlorophyll
 ng kính thân
DTL Din tích lá
GTTLK ng khô
GTTLT 
MS Murashige và Skoog (1962)
NT Nghim thc
TLK Trng khô
TLT Tr
TLTLK TL/R T l trng khô thân lá/r
TLTLT TL/R T l trthân lá/r

vii

DANH MC BNG
Bng 2.1: Tóm tt nhng nghiên cu v nuôi cy mô quang t c
tip t  27
Bng 3.1: Tin trình thí nghim 40
Bng 4.1:  l tr
và % cht khô ca cây húng chanh  các thi gian nuôi cy khác nhau. 45
Bng 4.2: Chiu cao cây (CCC), chiu dài r ng kính thân (DKT), s lá
và din tích lá (DTL) ca cây húng chanh  các thi gian nuôi cy khác nhau. 48
Bng 4.3: ng chlorophyll ca cây húng chanh theo thi gian nuôi cy 50








viii

DANH  HÌNH
Hình 2.1: Cây và hoa húng chanh 5
Hình 2.2: Công thc cu to ca Carvarol và Thymol 7
Hình 2.3: Vai trò s phi hp gia auxin và cytokinin trong nuôi cy mô, t bào in
vitro 19
Hình 2.4: Các bình nuôi cy s di khí t nhiên 23

Hình 2.5: H thng nuôi cy hoa kèn (Zantedeschia elliottiana) và linh sam
(Cunninghamia lanceolata (Lamb.) Hook) 25
Hình 2.6 :   n nuôi cy trong vi nhân ging quang d ng
(photomixotrophic) và quang t ng (photoautotrophic) 26
Hình 3.1: Thit k hp nuôi cy mô quang t c tip th tích 60 L
36
Hình 3.2: t thân hai lá m ca cây húng chanh. 37
Hình 3.3: H thng nuôi cy mô quang t c tip s dng hp
60L 39
Hình 4.1: a cây húng chanh theo thi gian nuôi cy . 46
Hình 4.2: ng khô ca cây húng chanh theo thi gian nuôi cy . 46
Hình 4.3: Bin thiên tra cây trong hp nuôi cy 25 ngày 47
Hình 4.4: Bin thiên tra cây trong hp nuôi cy 35 ngày 47
Hình 4.5: Bin thiên tra cây trong hp nuôi cy 45 ngày 47
Hình 4.6: Chiu cao cây húng chanh  các ngày nuôi cy khác nhau 49
Hình 4.7: ng chlorophyll a và b ca cây húng chanh  các ngày nuôi cy
khác nhau 50
Hình 4.8: Hp nuôi cy húng chanh  các thi gian nuôi cy khác nhau
Hình 4.9: Cây húng chanh  các ngày nuôi cy 25, 35 và 45 52
Hình 4.10: S li khí ca h y quang t c
tip 52
Hình 4.11: Hiu sut quang hp thun ca cây húng chanh theo thi gian nuôi cy
53
Chương 1: Mở đầu



1



 thuc) có ngun gc là hóa cht hoàn toàn
c tng h thuc tây d gây tác dng ph, thm chí gây tác
hi cho mt s c nhi có xu
ng tr v vi nguc liu có ngun gc t thiên nhiên. Vì vy, vic khai
thác nguc liu thiên nhiên, t nuôi trng cây thun vic tách chit các
hp cht th cp t c lic s quan tâm ca hu hc trên
th gii và Vit Nam. Tuy nhiên, c liu 


      
c liu   thay
 cho vic nuôi c  ng ru  c nghiên cu và th nghim 



in vitro 
nuôi 


 















 80,
 , 













              



Chương 1: Mở đầu



2

in vitro 

c s dt nguc liu  nhi
gii Vit Nam. Nhiu công trình nghiên cy tinh du húng
chanh có tác dng chc bit là kh n, kháng virus ca
tinh dc nghiên cc nhân ging d
ng rung bc nuôi cy trên
ng rung không th cung cp ngun húng chanh sch bnh và nh v cht
ng. Vì vy, vic nuôi cy mô húng chanh cc nghiên cu và ng dng.
Nh





















 . Nguyn Th Qunh và ctv (2010)
s dy mô quang t  nuôi cy húng chanh. Vi h
thng nuôi ci khí t nhiên trong bao nylon gn giy lc và trong bình nuôi
cy th tích 330 ml hay h thc tip trong hôp nuôi cy th tích 17 l,
u kt qu kh y quang t c
tip vi hp th tích 17 l cho kt qu ng t
cy mô quang t i khí t y mô truyn
thng.
 o sát s ng cu kin nuôi cy
mô quang t c ti tha và phát trin nhng nghiên cu v
y húng chanh quang t ng. Lu tiên kho sát s 
ng ca cây húng chanh trong hp nuôi cy quang t c tip
th  tài góp phn làm nn cho các nghiên cu kho sát s p
cht th cp trong cây húng chanh theo thi gian nuôi cng thi kho sát h
thng nuôi cy quang t c ti hoàn chnh quy trình nuôi cy,
t ng quy trình nhân ging bán t ng, gim chi phí nhân công và h giá
thành sn xut.



































.
Chương 1: Mở đầu



3



Thc hin nuôi cy cây húng chanh the  y quang t
c tip trong hp nuôi cy th tích 60 l.
Kho sát s  ng ca cây húng chanh theo thi gian nuôi cy.
Chương 2: Tổng quan



4


c v cây húng chanh:
2.1.1. V trí, phân loi:
Gii (Kingdom): Plantae
Ngành (Division): Magnoliophyta
Lp (Class): Magnoliopsida
Phân lp (Subclass): Lamiidae (Hoa môi)
B (order): Lamiales (Hoa môi)
H (Family): Lamiaceae (Bc hà)
Chi (Genus): Plectranthus
Loài (Species): Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng.
Tên la tinh: Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng., Plectranthus
aromaticus Roxb., Coleus amboinicus Lour., Coleus aromaticus Benth.
 : Country borage , Indian borage , Indian mint , Puerto Rico
oregano, thyme. [































(Morton, 1992). Morton (1992) 













 (




















   -and-butter plant, Cuban oregano, East
Indian thyme, French thyme, Indian borage, Mexican thyme, sage, Spanish thyme,

wild thyme, .v.v. 





 










] [38].


 : Coliole aromatique, Aromate des Javanais (m) ( 








 ), oreille ( ), plectranthre (





Plectranthus).
2.1.2. Ngun gc, phân b:
Hin nay, ngun gc xut x ca Plectranthus amboinicus v
Theo Codd (1975), Staples và Kristiansen (1999) húng chanh có ngun gc t châu
Phi . Tuy nhiên Morton (1992) cho rng húng chanh có ngun gc t Malaysia [31,
39].
Chương 2: Tổng quan



5

Cây húng chanh có vùng phân b rng t các vùng cn nhin các vùng
nhii. Hin nay, cc trng rng rãi khp các vùng nhii, t
châu Phi, n quo Virgin, Cuba, và Mexico
[28].  Vic trng làm thuc và thc phm  nhit là 
Nam B.
m hình thái:
Thân: Húng chanh là cây t 70 cm,

Lá: ,  ; , 
 8 x 3  
mép c , , 2  . 

 , gân bên
, 4-5 , 






 



 . 








chanh,  4 cm, hình lòng máng, có lông.
Hoa:   

 [44].

Hình 2.1: Cây và hoa húng chanh [43]
         


 32  



[39].
Chương 2: Tổng quan



6




[38].

Lá cây húng chanh cha tinh du, thành phn chính là carvacrol: 40-60%, tip
n là ---zingiberen (4%), oxid
-terpinen (0.78%) ngoài ra còn có ch là colein. Lá
Húng chanh mc  Hà Ni cha 0,002  0,003% tinh d 
--terpinen 16,8% [45].
Thành phn hóa hi khá nhiu. S i
này có th     ng c ng, quá trình phát trin hay mt s
nguyên nhân khác (Singh và cng s, 2002). ng tinh du trong cây khong
0,055% và t n 0,2% trên tra lá, hoc 0,01  0,02%  thân
theo Morton (1992). Nguy Tt Li (1991) tìm thy thành phn
tinh du trong cây húng chanh g       -
terpinene (17%) [37]. Senthilkumar và Venkatesalu c 26
hp cht trong lá húng chanh  bGC và GC  MS 
--
  -     -terpineol
-selinene (2.01%) [36]. Bos và cng s (1983); Tucker và Maciarello
(1987) nhn thy trong tinh du ca lá húng chanh cha 60,1-63,8 carvacrol% và
3,3- caryophyllene [28].

             

-Mogib, 2002).


    
10
H
14
    -methy; 5-isopropylphenol) là

Chương 2: Tổng quan



7


          : E. coli
O157 : H7 [20], Staphylococcus aureus [18] . 




Hình 2.2: Công thức cấu tạo của Carvarol và Thymol [44]
Thymol hay 2-isopropyl-5-methylphenol, là mt monoterpene phenol dn xut
cnh trong ethanol và các dung
môi h     t có nhiu hot tính sinh h   m
khun, kháng viêm. Hot tính kháng khun ca thymol là do nó có kh 
hy màng nguyên sinh cht, phá hy các chui acid béo nên làm gim tính thm

ca màng vi khun (Souza và cng s, 2007).

       -pinene, camphene, 1-octen-3-ol, -pinene,
myrcene, -phellandrene, -3-carene, -terpinene, p-cymene, limonene, (Z)--
ocimene, (E)--ocimene, -phelandrène, -terpinene, -terpinolene, linalool,
camphor, 1-terpinen-4-ol, -terpineol, -cubebene, -cubebene, -elemene, -
caryophyllene, -bergamotene, (Z)- -farnesene, -humulene, -guaiene, (-)--
selinene, -bisabolene, -cadinene, caryophyllene oxide, -cadinol, -cadinol,
farnesol, calamenol và (-)-4-7-aromadendrandiol.


Chương 2: Tổng quan



8





 
 [46].

       


c dân gian và y hc c truyn s dng cho các bng
 dày yu, h tr mt và nng ho. Sau nhng
bnh son có th nhai vài lá tn d giúp tiêu hóa là rt công hiu.

T gi 
c s dc tr sâu (Kokwaro, 1976). Thi cây
 tr giun, sán [29]. Cây húng chanh  tc s
dng cho nhiu m cha ho, cha b n
u tr cm s  u và c v    i rt hay b cp (Burkill,
1935).Ti khu vc Trung M c dùng
 tr ho, t tr bnh v thn [37].
 i ta dùng lá cây húng chanh nu cho ph n ,
c ct cho tr em b s  cha bnh ngoài da, có th
lp tr n i khi b st.
 , lá cây húng chanh dùng cha bnh v ng tit niu và r c âm
c ép lá trn vng là mt loi thuc gây trung tin m
ho và chng khó tiêu [46].
  cha tr loét da gây ra bi Leishmania
braziliensis u tr khi b rt và bò cp cn 
Malaysia (Morton, 1992), rn cn   (Yoganarasimhan, 2000). Ti ,
dch chit t  cha d ng da [37].
Chương 2: Tổng quan



9

Chang J. và Cheng C. (2007), nhn thy rng tinh du húng chanh làm gim
các triu ch chut, tác gi cho rng tinh du húng chanh
có tia tr bnh thp khp [18].


            que
(2006).



Theo mt vài nghiên cu khác, tinh du húng chanh có tác dng c ch nhiu
loi vi khu  Staphylococcus, Shigella flexneri, Shigella sonnei, Bacillus
subtilis, Escherichia coli, Streptococcus, Diplococcus pneumoniae. Tinh du có kh
ng li Herpes simplex virus-1 (Hattori, 1995) và có hot tính
c ch virus HIV (Kusumoto, 1995) [29].

2.1.7.1. Phương pháp truyền thống:


 
[39].
        
-



           
[39].
2.1.7.2. Nhân giống bằng nuôi cấy mô


Chương 2: Tổng quan



10

    


      
Bauer và ctv (2002)


 [12] . 



(0,2-
 [36].
 Vit Nam, Nguyn Th Qunh và ctv (  u xây
dng quy trình nhân ging cây húng chanh in vitro và tip tc nghiên cu nuôi cy
mô quang t ng cây húng chanh bng vic s dng các bình nuôi cy có gn
i khí bng giy lng thi nuôi cy trong hp th tích ln và s
dng h thc tip [5].

2.2.1. Lch s nuôi cy mô thc vt trên th gii
   c Haberland   xu
nuôi cy mô t bào thc v chng minh gi thuyt v a t bào
do Schleiden và Schwann kh
c trò ca Haberlandt và Robbins, lp li thí nghim ca
Haberlandt vng tách t u r mt cây thân thng
lng có mui khoáng và glucose   ng tn ti mt th   
chm dn và ngng li mng mi.
 bn th hai trong lch s nuôi cy mô t bào thc vt,
khi White, nuôi cu r cà chua (Lycopersicum esculentum) vi mt
ng lng cha mui khoáng, c chit nm men bng hn hp
ba loi vitamin nhóm B: Thiamin (B1), Pyridoxin (B6) và Nicotinic axit (B9).
Chương 2: Tổng quan

11

Cùng thi gian này Gautheret, n tác dng mô
so ca IAA và ba nhóm vitamin trên.
-1957, n này các nhà khoa hu các cht
kích thích trên nhing khác nhau:
 Nuôi cy mô so cà rt (Daucus carota   ng thch
(Gautheret và Nobecourt, 1939).
 Chng minh troc da có chng trên cây h
cà (Daturra) (Overbeck, 1941).
 Nghiên cu tng hp hóa hc thành công a- Napthilacetic acid (NAA)
và 2,4 - Dichlorphenoxy acetic acid (2,4-D), NAA, 2,4 - D cùng vi
c da cm ng to mô so trên cây cà rt (Stewart, 1948) và tìm ra
Kinetin, có tác dng kích thích s phân chia t bào (Skoog, 1954).
  Nickell nuôi liên t c mt huyn phù t    u
(Phaseolus vuigaris).
  n này, các nhà khoa h     ng ca t l
cytokinin: auxin lên s hình thành mô so cây thuc lá (Skoog và Miller, 1957).
    a t   c kh nh bng công trình
nghiên cu ca Stewart và cng s (1958) trên mô r cây cà rt. Các tác gi 
nuôi cy mô r cà rt trêc dn khi mô so
gm các t bào nhu mô.
 Cooking công b có th dùng men phân hy cellulose phân hy v
cellulose ca t bào thc vc t bào trn (protoplast).
 i ting nuôi cy. ng
ca h c s d cho vic nuôi cy nhiu loi cây và vc
s dng cho ti nay.

7, Bourgin và Nitsch thành công trong vic t   i t túi
phn cây thuc lá.
 Nagata và Takebe thành công trong vic cho các protoplast tách t
mô cây thuc lá tái ti v cellulose và to mt qun th t ng
lng.
Chương 2: Tổng quan



12

Cui thng quang t 
Kozai và ctv phát trin vi nht tri so vy
mô truyn thng.
Ngoài ra, hàng lot các công trình nghiên cu và ng dung k thut nuôi cy
mô trong vic chuyn gen vào thc vt, sn xut sinh khi thc vt và các hp cht
th cp. Nuôi cy mô tr thành công ngh c áp dng  hu hc trên th
gii và n ging nhân to hii.
y mô t bào thc vt
Theo Edwin. F. George (1984) y mô t
bào thc v
Nuôi cy t cu trúc có t chc:
 Nuôi cng
 Nuôi cy chi
 Nuôi cy n
 Nuôi cy r cô lp
 Nuôi cy phôi
Nuôi cy t cu trúc không t chc:
 Nuôi cy mô so
 Nuôi cy dch huyn phù t bào.

 Nuôi cy t bào trn (protoplast)
 Nuôi cy túi phn
n nhân ging in vitro
Quá trình nhân gin
(1): Thit lp h thng nuôi cy vô trùng. Chn cây m sch bnh 
thng tt nht, la chn mu cy thích hu cc
kh trùng và chuyng nuôi cu kin vô trùng. Mu cy
còn sng, không b nhim sau khi kh trùng s c chuy n (2):
n này nh ng cá th nh s sinh phôi soma,
to cm chi, các ch n s phát trin nhnh s c chuyn sang giai
   n (3): ra r. Có th b sung cht kích thích ra r n(4):
Chương 2: Tổng quan



13

chuyn cây ra môi ng t c chuyn hóa ex
vitro [17].

in vitro
2.2.4.1. ng cng nuôi cy
       c s dng ph bin nht
trong nuôi cy in vitro ng nuôi
c dng 6 công thc mung khác nhau
i vi cây trà Camelia japonica và thy r  ng MS cho t  sinh
ng nhanh nht khi thu mu t ng t không thích
hp cho mu ly t ng mui
cho kt qu khá [1].
Trong s các mung, mun s tái sinh

chi. Welander (1985) cho bit khi n NH
4
NO
3
và KNO
3
ng
MS ging ca dâu tây phát tri tái sinh mnh
m mui khoáng trong mt s ng hp có tác dng ti vi s ra r 
mt s ng hp chi
hoa hng ra r t ng s gim (Hyndman cs., 1982).
Ngut quan tri vi nuôi cng. N
ng 1- c s dng ph bin. N 
c ch ng  mt s ng hp (Rublue và Kartha, 1985).
Trng thái vt lý cng nuôi cng trong
nuôi c s ng hi ta s dng agar
ng mt s ng lng mang li kt qu
t
N các ch    ng th   ng có th làm
gim các bin d t bào soma (Grosser và Gmitter, 1990).
Nhiệt độ
ng t nhiên, thc vt có th tn ti trong mt khong nhi
ng rc bit là gi i lúc
       trên s  ng ca thc vt (Langton và
Chương 2: Tổng quan



14

Cockshull, 1997). S ng ca thc vt có th c ci thin bng cách h
thp nhi p s ging trc tip ca
nhi n s ng r m
chiu dài lóng  mt s  có th u dài lóng  các loài khác.
Mt thun li na ca vii nhi gi trao
i khí trong bình nuôi cy (Chalupa, 1987). Tuy nhiên, s i là không cn
thit, và, trong nhiu phòng thí nghim, vic nuôi cc duy trì trong phòng
nuôi cy  cùng mt nhi 
Khong nhi thích hp nuôi cy mô 20 - 27
0
C. Nhi ng sâu
sng và phát trin cây in vitro qua nhng ti
hp hay hình thành t 
 ng nhanh và phát sinh hình thái in vitro, vic nuôi cc duy
trì  nhi i nuôi cy in vivo. Nhi trung bình ca
phòng nuôi cc tìm thy trong phn ln báo cáo th nghim là 25°C (vi mt
phm vi t n 32°C). Thc vt nhii và cn nhi
c nuôi cy  nhi i (trung bình
27,7°C, khong 24 - 32°C).
T ng thc vng gim t t khi nhi th
mc t c t l ng gi
    y chi cây mít Artocarpus heterophyllus cho nhiu
ch 25°C hoc 30°C so vi  20°C, khó to chi  35°C. Rahman và Blake
(1988) cho rng  nhi p ln át quá trình quang hp.
Nhi còn ng ti s phát sinh hình thái, s to chi to r t mu
cy. Khi nuôi cy Begonia cheimantha , Heide (1965) nhn thy rng vi mu cy
t lá vic to chi tn ra  15°C. Fonnesbech (1974a) thc hin to chi
t n cung lá Begonia cheimantha thy rng vic to chi t
15 - 20°C, tuy nhiên, s phát tri     y  24°C (Fonnesbech,
1974b). S cm ng chi t mu cy cung hoa ca Anemone coronaria ch din

ra  15-19°C, trên 26°C mu cy cht (Sutter và Langhans, 1978).
S hình thành ca r t chi ph thuc nhi. Ví d không có mô so hoc
r hình thành t chi non cây Asparagus  0, 10 ho20 ph
Chương 2: Tổng quan



15

mu cy hình thành r  20°C, và 45 ph  u cy hình thành r  25°C
(Gorter, 1965).  nhiu thc vt, s cm ng r t chi nhi
thi vic to chng chi. Hu ht cây lá kim ra r tt nht
 nhi 25°C (Chalupa, 1987). R phát sinh t ch
ng     có mt vài cây con có th to r  nhi  này.Tuy
nhiên,  19°C nhiu cây con có th to r ng (Cheng, 1978).
Ánh sáng
Ba yu t ca ánh sáng ng rõ ràng nhn s ng và phát
sinh hình thái in vitro  và thi gian chiu sáng. Mi yu
t u có tác dng trên c s phát sinh hình thái và quang hp ca cây in vitro. S
ng ca mô thc vt in vitro ng không b c ch bi ánh sang mà ánh
sáng cn thit cho s phát trin ta cây in vitro. Tuy nhiên, s phân chia ban
u ca t bào và s phát trin ca mô sn s chiu sáng.
Hu ht các quá trình vi nhân gic thc hii ánh sáng nhân to
trong phòng nuôi cy có th u chình nhi. Ánh sáng vc sóng màu xanh
ng sâu sc lên s phát trin ca mô so và s phát sinh hình
thái t mô so. Seibert và cng s (1975) thy rng mng và phát sinh
hình thái ca mô so thuc lá ch chu ng cc màu xanh
lam hay ánh sáng gn vi ánh sáng trng (bao gm nhic
ng tt nht và s phát sinh chc khi chiu ng ánh sáng
 (600- y, Fridborg và Eriksson

(1975) phát hing hormone cn thit cho s nhân lên thu khi
chiu ánh sáng trng (8 Wm
-2
). Nhng kt qu này cho thy r có th
ng hiu qu kích thích ca ánh sáng màu xanh và ánh sáng gn vi UV khi
c s dng cùng mt lúc. Ánh sáng   
c tìm th y s nhân nhanh chi c (Rugini và cng s,
1987; Loreti và cng s, 1991). Trn Thanh Vân và các cng s (1987) thy rng
75% các mnh tr i lá mm (hypocotyls) ca Pseudotsuga menziesii hình thành
chi khi nuôi cc sóng 550 nm (màu xanh / vàng),
trong khi ch 35% mu cy to chi ánh sáng tr
-2
s
-1
).
Trong mt nghiên cu chi tit, Seibert và cng s ng minh tác
Chương 2: Tổng quan



16

ng kt hp c n s phát trin mô so và phát
sinh hình thái t mô so. S dng mô so thuc lá, h hy rng mc dù các
mô s phát trin trong bóng ti, s ng cc kích thích, và s to
chi ln nht khi chiu ánh sáng tím (371 nm)   rt thp 0,24 Wm
-2
(90
 to chi b c ch  l
-2

(khong 540 lux);
c sóng 420 nm hong
t 3 và 6 Wm
-2
(khong 1080 và 2160 lux).
ng ca thi gian chiu sáng rõ ràng nhn s ra hoa ca nhiu loài .
Nhng cây ng ra hoa khi thi gian chiu sáng là 8-10 h, trong
khi  ch) s ra hoa ch bc
chiu sáng 14-16 h mi ngày. Thi gian chiu sáng n nhng
sinh lý  cây trng. ng ca thi gian chiu sáng lên s phát sinh hình thái,
có th c thay th bng cách b sung chng
nuôi cy. Tuy nhiên, Murashige (1978) ch ra rng thc vt cn thi gian chiu sáng
riêng bit cho s ng và phát tric bit là trong nuôi cy in vitro.
Haramaki (1971), khi nuôi cy chi cây hoa kèn thy rng cây con hình thành
b vàng úa và có lá nh c chiu sáng 8 h mi ngày  1075 lux. Khi chiu
sáng 16h/ngày cho lá dày, ln và si ngn t ht ca cây Pharbitis
nil (mt loi cây ngn ngày) phát trin và hình thành cây con tt khi chiu sáng 16
hoc 24 gi i gian chiu sáng là 8 hoc 12h,
ng ca chi và r cây Pharbitis nil b c ch.
Các chất khí
Thành phn cht khí trong bình nuôi cy có ng ca
cây in vitro. O
2
, CO
2
và ethylen là nhng chc kho sát nhiu.
O
2
cn thit cho s phát trin ca thc vt, trong nuôi cy mô, n O
2

cao
có th c cho t bào.
O
2
luôn cn thit cho s tn tng và phát trin ca thc vt. Các
phn ng khác nhau ca thc vt khi nuôi cng lng và rn là do s
hin din ca O
2
. Thc vt ho         
ng này ch yu cung cp t quá trình chuyn hóa carbonhydrate thông qua chu
k ca Krebs khi thc vt hô hp. T cng gim ngay lp