đồ án môn học sửa chữa ô tô

Khoa Cơ khí Động lực

MỤC LỤC
Nội Dung Trang
PHẦN I :MỞ ĐẦU……………………………………………………… 5
1.1.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI VÀ LỊCH SỬ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU…….5
1.2.MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI…………………………………………… 6
1.3.ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ ĐỐI TƯỢNG………………………6
1.4.GIẢ THUYẾT KHOA HỌC………………………………………… 6
1.5.NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU………………………………………… 7
1.6.CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………………………… 7
PHẦN II: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI……………………………….9
2.1. CÔNG DỤNG, PHÂN LOẠI VÀ YÊU CẦU…………………………9
2.2. SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ CỦA CÁC LOẠI HỆ THỐNG TREO……… 13
2.3. KẾT CẤU CÁC CỤM CƠ BẢN CỦA HỆ THỐNG TREO………….20
PHẦN III: BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA………………………………… 24
3.1. HƯ HỎNG, NGUYÊN LÝ, TÁC HẠI……………………………… 24
3.2. QUY TRÌNH THÁO HỆ THỐNG TREO…………………………….28
3.3.SỦA CHỮA VÀ BẢO DƯỠNG……………………………………….35
3.4.QUY TRÌNH LẮP HỆ THỐNG TREO……………………………… 60
3.5.KIỂM TRA ĐIỀU CHỈNH CÁC GÓC ĐẶT BÁNH XE………………61
PHẦN IV: KIỂM NGHIỆM VÀ BẢO DƯỠNG………………………… 68
4.1.KIỂM TRA GIẢM CHẤN…………………………………………… 68
4.2.BẢO DƯỠNG CÁC BỘ PHẬN TRONG GIẢM CHẤN………………68

Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 1
Khoa Cơ khí Động lực
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

Ngày ….tháng….năm 2008
Giáo viên hướng dẫn

Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 2
Khoa Cơ khí Động lực
LỜI NÓI ĐẦU
Ô tô hiện nay có một vai trò rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế
quốc dân, nó được dung để vận chuyển hành khách, hàng hoá và nhiều công việc

khác…Nhờ sự phát triển của khoa học kỹ thuật và xu thế giao lưu hội nhập quốc tế
trong lĩnh vực sản xuất và đời sống, giao thông vận tải đã và đang là một ngành kinh tế
kỹ thuật cần được ưu tiên của mỗi quốc gia.
Với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, ngành ô tô đã có
những tiến bộ vượt bậc. Các thành tựu kỹ thuật mới như: điều khiển điện tử và kỹ
thuật bán dẫn cũng như các phương pháp tính toán hiện đại…đều được áp dụng trong
ngành ô tô. Khả năng cải tiến, hoàn thiện và nâng cao để đáp ứng với mục tiêu chủ yếu
về tăng công suất, tăng chuyển động, tăng tải trọng có ích, tăng tính kinh tế nhiên liệu,
giảm cường độ lao động cho người lái, tăng tiện nghi sử dụng cho hành khách. Các
loại xe ô tô hiện có ở nước ta rất đa dạng về chủng loại do nhiều nước chế tạo. Trong
đó các loại xe bán tải được sử dụng rất nhiều trong hộ gia đình vì loại xe này rất tiện
lợi, nó vừa mang tình việt dã, vừa có thể đi trên các con đường địa hình và có thể chở
được hàng hoá với khối lượng lớn trên thị trường. Với chức năng chuyên chở hang hoá
vận tải trên xe tải đòi hỏi có kết cấu vững chắc, điều này quan trọng nhất ở hệ thống
treo của xe. Hệ thống treo có một vai trò quan trọng nhằm giảm tải trọng và dao động
khi xe lăn bánh, giữ tính êm dịu cho xe. Đồng thời nó cũng là một phần không thể
thiếu trong kết cấu của ô tô. Nó phụ thuộc nhiều vào sự tiến bộ khoa học kỹ thuật, yêu
cầu kỹ thuật của từng loại ô tô.
Trong thời gian học tập tại trường, em đã được thầy cô trang bị cho những kiến
thức cơ bản về chuyên môn. Để tổng kết và đánh giá quá trình học tập và rèn luyện,
em được khoa cơ khí động lực giao cho nhiệm vụ hoàn thành đồ án môn học với nội
dung: “ Xây dựng quy trình phục hồi, sửa chữa hệ thống treo” trên ô tô. Em với kinh
nghiệm còn ít, lượng kiến thức chưa được phong phú, nhưng với sự chỉ bảo tận tình
của thầy giáo LÊ VĨNH SƠN em đã cơ bản hoàn thành nội dung của đồ án.
Quá trình làm đồ án mặc dù bản thân đã hết sức cố gắng,được sự giúp đõ tận
tình của các thầy cô và các bạn song do khả năng có hạn nên bản đồ án không tránh
khỏi những sai sót. Vì vậy, em rất mong sự chỉ đạo của các thầy cô và ý kiến đóng góp
của các bạn để đồ án của em được hoàn thiện hơn.
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 3

Khoa Cơ khí Động lực
Qua đây em cũng xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của thầy
LÊ VĨNH SƠN, các thầy cô trong bộ môn đã giúp đỡ tạo điều kiện để em hoàn thành
đồ án.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hưng yên, ngày 14 tháng 11 năm 2008
Nhóm sinh viên thực hiện : Nguyễn Xuân Hiển
Doãn Ngọc Hải
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 4
Khoa Cơ khí Động lực
PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1.1.LÝ DO CHON ĐỀ TÀI VÀ LỊCH SỦ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây với sự phát triển không ngừng về khoa học kỹ thuật
của nhân loại đã bước lên một tầm cao mới, rất nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật, các
phát minh sang chế mang đậm bản chất hiện đại và có tính ứng dụng cao. Là một quốc
gia có nền kinh tế đang phát triển, nước ta đã và đang có cải cách mới để thúc đảy kinh
tế. Việc tiếp nhận, áp dụng các thành tựu khoa học tiên tiến của thế giới được nhà
nước quan tâm nhằm cải tạo, đẩy mạnh sự phát triển của các ngành công nghiệp mới,
với mục đích đưa nước ta từ một nước công ngiệp kém phát triển thành một nước công
nghiệp phát triển. Trong các ngành công nghiệp mới đang được nhà nước chú trọng,
đầu tư phát triển thì công nghiệp ô tô là một trong số những tiềm năng đang được quan
tâm. Nhu cầu về sự phát triển của các loại ôtô ngày càng cao, các yêu cầu kỹ thuật
ngày càng đa dạng. Các loại ôtô chủ yếu sử dụng trong công nghiệp, giao thông vận
tải. Khoảng 20 năm gần đây ôtô đã có những bước tiến rõ rệt.
Ngày nay ôtô được sử dụng rộng rãi như một phương tiện đi lại thông dụng cho
nên các trang thiết bị, các bộ phận trên ôtô ngày càng hoàn thiện và hiện đại hơn nhằm
đảm bảo độ tin cậy, an toàn và tiện dụng cho người sử dụng. Hệ thống treo có một vai
trò rất quan trọng nhằm giảm tải trọng và dao động khi xe lăn bánh, giữ tính êm dịu

cho xe. Đồng thời nó cũng là một phần không thể thiếu trong cơ cấu của ôtô. Ngày nay
hệ thống treo trên ô tô rất đa dạng về chủng loại và phong phú về cấu tạo, nó phụ
thuộc nhiều vào sự tiến bộ khoa học kỹ thuật của từng loại ôtô. Yêu cầu vận hành, sửa
chữa và bảo trì lắp đặt động cơ đời mới đòi hỏi phải hiểu biết sâu sắc về cấu tạo. Các
đặc tính kỹ thuật, nguyên lý vận hành có kỹ năng thành thạo trong tất cả các quy trình.
Để đáp ứng được yêu cầu đó người công nhân phải được đào tạo một cách có
khoa học, có hệ thống đáp ứng được các nhu cầu xã hội hiện nay. Do đó, nhiệm vụ của
các trường kỹ thuật là phải đào tạo cho học sinh, sinh viên có trình độ và tay nghề cần
thiết để đáp ứng nhu cầu công nghiệp ôtô hiện nay. Điều đó đòi hỏi người kỹ thuật
viên phải có trình độ hiểu biết học hỏi sáng tạo để bắt kịp với khoa học tiên tiến hiện
đại, nắm bắt được những thay đổi về các đặc tính kỹ thuật của từng loại xe, dòng xe,
đời xe… có thể chuẩn đoán hư hỏng và đưa ra phương án sửa chữa tối ưu. Vì vậy
người kỹ thuật viên trước đó phải được đào tạo với một phương trình đào tạo tiên tiến,
hiện đại cung cấp đầy đủ kiến thức lý thuyết cũng như thực hành.
Trên thực tế trong các trường đại học, cao đẳng kỹ thuật của nước ta hiện nay
thì trang thiết bị cho học sinh, sinh viên thực hành còn thiếu thốn rất nhiều. Các kiến
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 5
Khoa Cơ khí Động lực
thức mới có tính khoa học kỹ thuật cao còn chưa được khai thác đưa vào thực tế giảng
dạy, các bài tập hướng dẫn thực hành, thực tập còn thiếu thốn. Vì vậy mà người kỹ sư,
kỹ thuật viên gặp nhiều khó khăn trong quá trình nâng cao tay nghề, trình độ hiêu
biết,tiếp xúc với những kiến thức, thiết bị tiên tiến hiện đại trong thực tế còn nhiều hạn
chế.
1.2 Ý nghĩa của đề tài
Đề tài giúp sinh viên năm cuối khi sắp tốt nghiệp có thể củng cố kiến thức, tổng
hợp và nâng cao kiến thức chuyên ngành cũng như kiến thức ngoài thực tế, xã hội, đề
tài còn thiết kế, chế tạo thiết bị, mô hình để các sinh viên trong trường đặc biệt là khoa
Cơ khí động lực tham khảo, học hỏi tạo tiền đề nguồn tài liệu cho các học sinh, sinh
viên khoá sau có thêm nguồn tài liệu để nghiên cứu và học tập.

Những kết quả thu được sau khi hoàn thành đề tài này trước tiên là sẽ giúp
chúng em- những sinh viên lớp ĐL K36 có thể hiểu sâu hơn về kết cấu, điều kiện làm
việc, hư hỏng và cácphương pháp bảo dưỡng sửa chữa “ hệ thống treo”.
1.2.MỤC TIÊU CỦA ĐÈ TÀI
Hiểu kết cấu, mô tả nguyên lý làm việc của cơ cấu, hệ thống trên ôtô, nắm được
cấu tạo, mối tương quan lắp ghép của các chi tiết, cụm chi tiết.
Hiểu và phân tích được các hư hỏng, những nguyên nhân, tác hại, sửa chữa các
chi tiết của hệ thống treo đúng yêu cầu kỹ thuật.
Thực hiện tháo lắp đúng quy trình và kiểm tra sửa chữa các chi tiết của hệ
thống treo.
1.3.ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu: Xây dựng hệ thống bài tập thực hành, bảo dưỡng “ hệ
thống treo”.
Khách thể nghiên cứu:
1.4.GIẢ THIẾT KHOA HỌC
Tình hình thực trạng về sự phát triển của khoa học kỹ thuật tiên tiến nhưng
trong thực tế thì các trang thiết bị cho sinh viên, học sinh thực hành về “ Hệ thống
treo” còn thiếu thốn nhiều. Các kiến thức mới có tình khoa học kỹ thuật cao còn chưa
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 6
Khoa Cơ khí Động lực
được khai thác và đưa vào làm nội dung giảng dạy, nghiên cứu, học tập còn chưa được
chú trọng, quan tâm.
Hệ thống bài tập, tài liệu nghiên cứu, tài liệu tham khảo về “hệ thống treo” phục
vụ cho học tập và nghiên cứu cũng như ứng dụng trong thực tế chưa nhiều.
1.5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Phân tích đặc điểm, kết cấu, nguyên lý làm việc của “ Hệ thống treo”
Tổng hợp các phương pháp kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa.
Tổng hợp tài liệu trong và ngoài nước để hoàn thành đề tài nghiên cứu của
mình

1.6. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.6.1 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
a. Khái niệm:
Là phương pháp trực tiếp tác động vào đối tượng trong thực tiễn làm bộc lộ
bản chất và các quy luật vận động của đối tượng.
b. Các bước thực hiện
Bước 1: Quan sát, tìm hiểu các thông số kết cấu của “Hệ thống treo”.
Bước 2: Xây dựng phương án thiết kế mô hình
Bước 3: Lập phương án kiểm tra, chuẩn đoán hư hỏng của “Hệ thống treo”.
Bước 4: Từ kết quả kiểm tra, lập phương án bảo dưỡng, sửa chữa, khắc phục hư
hỏng.
Bước 5: Xây dựng hệ thống bài tập thực hành bảo dưỡng, sửa chữa “Hệ thống
treo”.
1.6.2 Phương pháp nghiên cứu tài liệu
a. Khái niệm
Là phương pháp nghiên cứu thu thập thông tin khoa học trên cơ sở nghiên cứu
các văn bản, tài liệu đã có sẵn bằng các thao tác tư duy logic để rút ra kết luận khoa
học cần thiết.
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 7
Khoa Cơ khí Động lực
b. Các bước thực hiện
Bước 1: thu thập, tìm tòi các tài liệu về Hệ thống treo
Bước 2: Sắp xếp các tài liệu khoa học thành một hệ thống chặt chẽ theo từng
bước, từng đơn vị kiến thức, tưng vấn đề khoa học có cơ sở và bản chất nhất định.
Bước 3: Đọc, nghiên cứu và phân tích các tài liệu nói về “ Hệ thống treo”, phân
tích kết cấu, nguyên lý làm việc một cách khoa học.
Bước 4: Tổng hợp kết quả đã phân tích được, hệ thống hoá các kiến thức liên
quan( liên kết từng mặt, từng bộ phận thông tin đã phân tích) tạo ra một hệ thống lý
thuyết đầy đủ và sâu sắc.

1.6.3 Phương pháp thống kê mô tả
a. Khái niệm
Là phương pháp tổng hợp kết quả nghiên cứu thực tiễn và ngiên cứu tài liệu để
đưa ra kết luận chính xác, khoa học.
b. Các bước thực hiện
Từ thực tiễn nghiên cứu các tài liệu, lý thuyết đưa ra hệ thống bài tập thực
hành, bảo dưỡng, sửa chữa, khắc phục hư hỏng của “HỆ THỐNG TREO”.
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 8
Khoa Cơ khí Động lực
PHẦN 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
2.1.CÔNG DỤNG,PHÂN LOẠI VÀ YÊU CẦU
2.1.1. Công dụng của hệ thống treo
Hệ thống treo liên kết thân xe với các bánh xe và thực hiện các chức năng sau
đây:
Trong lúc xe chạy, hệ thống này cùng với lốp xe sẽ tiếp nhận và làm tất các dao động,
rung động và chấn động do mặt đường không bằng phẳng để bảo vệ hành khách và
hàng hoá làm cho xe chạy ổn định hơn. Truyền lực dẫn động và lực phanh do ma sát
giữa lốp xe và mặt đường tạo ra đến khung và thân xe, đỡ thân xe trên các cầu xe và
duy trì mối quan hệ hình học giữa thân xe và bánh xe.

Hình 2.1.Kết cấu của hệ thống treo
* Hệ thống bao gồm các bộ phận chủ yếu sau đây :
1.Các lò xo: làm trung hoà chấn động từ mặt đường.
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 9
Khoa Cơ khí Động lực
2.Bộ giản chấn: làm cho xe chạy êm hơn bằng cách hạn chế các dao động tự do
của lò xo.
3.Thanh ổn định( dằm chống lắc): ngăn cản sự lắ ngang của xe.

4. Thanh liên kết: định vị các bộ phận nói trên và khống chế các chuyển động
theo chiều dọc và ngang của bánh xe.
2.1.1.1. Sự dao động và độ êm khi chạy xe
*Khối lượng được treo và khối lượng không được treo
Thân xe được đỡ bằng các lò xo, khối lượng của thân… đặt trên lò xo được gọi
là “ khối lượng được treo”. Bánh xe, các cầu xe và các bộ phận khác của xe không
được lò xo đỡ thì tạo thành “ khối lượng không được treo”. Nói chung với khối lượng
được treo càng lớn thì xe chạy càng êm, vì với khối lượng lớn thì khả năng thân xe bị
xóc nẩy lên càng thấp. Ngược lại, nếu khối lượng không được treo càng lớn thì càng
dễ làm cho thân xe xóc nẩy lên. Sự dao động và xóc nẩy của các phần được treo, đặc
biệt là thân xe gây ảnh hưởng lớn đến độ êm của xe
Hình 2.2.Sự dao động
*Sự dao động của khối lượng được treo
Dao động của khối lượng được treo có thể phân ra như sau:
a. Sự lắc dọc
Lắc dọc là dao động lên xuống của đầu và đuôi xe so với trọng tâm của xe.
Xe bị lắc dọc khi chạy qua rãnh hoặc mô hoặc lên đường mấp mô, có nhiều ổ
gà. Xe có lò xo( nhíp) mềm dễ bị lắc dọc hơn xe có lò xo cứng.
b.Sự lắc ngang
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 10
Khoa Cơ khí Động lực
Khi xe chạy
vòng hoặc chạy trên
đường gồ ghề thì các
lò xo của một bên xe
giãn ra còn các lò xo
ở phía bên kia thì co
lại, làm cho xelắc lư
theo chiều ngang.

c. Sự nhún
Chuyển động
lên xuống của toàn
thân xe khi xe chạy
tốc độ cao trên đường
gợn sóng. Xe có lò xo
nhíp mềm dễ bị dập
dình hơn.
Hình2.3.Sự dao động của khối lượng được treo
d. Sự xoay đứng
Đảo hướng là chuyển động của đường tâm dọc của xe sang bên trái và phải so với
trọng tâm xe. Khi xe bị lắc dọc thì cũng dễ bị đảo hướng.
*Sự dao động của khối lượng không được treo
Dao động của khối lượng không được treo có thể phân ra như sau:
a.Sự dịch đứng
Là chuyển động lên xuống của bánh xe thường xuất hiện khi xe chạy với tốc độ
trung bình và cao trên đường gợn sóng.
b.Sự xoay dọc
Là dao động lên xuống theo ngược chiều nhau của bánh xe bên phải và bên trái
làm cho bánh xe nhảy lên, bỏ bám mặt đường. Hiện tượng này thường dễ xảy ra đối
với xe có hệ thống treo phụ thuộc.
c.Sự uốn
Là hiện tượng xảy ra khi mômen tăng tốc hoặc mômen phanh tác dụng lên nhíp, có
xu hướng làm quay nhíp quay trục bánh xe. Dao động uốn này có ảnh hưởng làm cho
xe chạy không êm
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 11
Khoa Cơ khí Động lực
Hình 2.4.Sự dao động của khối lượng không được treo
2.1.2. Phân loại hệ thống treo

* Theo kết cấu của hệ thống treo người ta chia ra:
Hệ thống treo độc lập
Hệ thống treo phụ thuộc
* Theo phần tử đàn hồi của hệ thống treo, người ta chia ra:
Loại nhíp lá
Loại lò xo
Loại thanh đàn hồi
Loại cao su…
2.1.3. Yêu cầu của hệ thống treo
Phải phù hợp với điều kiện sử dụng theo tính năng kỹ thuật của xe có thể chạy
trên mọi địa hình khác nhau
Bánh xe có khả năng chuyển dịch trong một giới hạn không hạn chế. Quan hệ
động học của bánh xe phải hợp thoả mãn mục đích chính của hệ thống treo là làm
mềm theo phương thẳng đứng nhưng không phá hỏng các quan hệ động lực học và
động học của chuyển động bánh xe, không gây nên tải trọng lớn tại các mối liên kết
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 12
Khoa Cơ khí Động lực
với khung và vỏ có độ bền cao, có độ tin cậy lớn, trong điều kiện sử dụng phù hợp với
tính năng kỹ thuật, không gặp hư hỏng bất thường.
2.2. SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ CỦA CÁC LOẠI HỆ THỐNG TREO
2.2.1 Sơ đồ nguyên lý làm việc của hệ thống treo phụ thuộc.
a.Sơ đồ nguyên lý
Hình 2.5.Treo sau xe Volvo 343/360
1.Bánh xe 5. Đầu quay xe 10. Giá đỡ
2. Giảm chấn 7. Đòn truyền lực
3. Thanh ổn định 8. Nhíp lá
4. Giá đõ thân xe 9. Đầu quay trước
b. Nguyên lý làm việc
Khi ô tô chạy trên đường, do mặt đường không bằng phẳng làm cho khung xe

dao động theo phương thẳng đứng (nhờ bộ phận dẫn động của xe), bộ phận đàn hồi
(nhíp lá), bộ phận giảm chấn ( giảm xóc), được bắt với khung xe nên khi khung xe dao
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 13
Khoa Cơ khí Động lực
động làm cho hai bộ phận này dao động theo. Khi đó sẽ có sự chuyển hoá năng lượng
từ cơ năng sang nhiệt năng, vì vậy dao động sẽ tắt dần.
Bộ phận đàn hồi (nhíp lá) do các nhíp được ép sát vào nhau nhờ goòng nên khi
nhíp dao động sẽ sinh ra ma sát giữa các lá nhíp, làm cho xe vừa chuyển động êm dịu
và dao động cũng dập tắt từ từ.
Bộ phận giảm chấn (giảm xóc): Là bộ phận hấp thụ năng lượng cơ học giữa
bánh xe và thân xe. Ngày nay thường sử dụng loại giảm chấn thuỷ lực có tác dụng hai
chiều trả và nén. Ở hành trình nén của giảm chấn (bánh xe dịch chuyển đến gần khung
xe) giảm chấn giảm bớt xung lực va đập truyền từ bánh xe lên khung. Ở hành trình trả
(bánh xe dịch chuyển ra xa khung), giảm chấn giảm bớt xung lực va đập truyền từ
bánh xe lên khung. Ở hành trình này giảm chấn giảm bớt xung lực va đập của bánh xe
lên đường tạo điều kiện đặt “êm” bánh xe trên nền đường và giảm bớt phản lực truyền
ngược từ mặt đường tác dụng vào thân xe
Thanh ổn định: Khi xe chuyển động trên nền đường không bằng phẳng hoặc
quay vòng, dưới tác dụng của lực ly tâm hoặc độ nghiêng của khung xe, phản lực
thẳng đứng của hai bánh xe trên một cầu thay đổi dẫn tới tăng độ nghiêng của thùng xe
và làm xấu khả năng truyền lực dọc lực bên của bánh xe với mặt đường. Nhờ thanh ổn
định sẽ san đều phản lực thẳng đứng ở hai bánh giúp cho xe chuyển động ổn định hơn.
Ngoài ra còn có bộ phận dồn truyền lực có tác dụng truyền một phần tải trọng
của khung xe xuống cầu
+ Ưu điểm
Trong quá trình chuyển động vết bánh xe được cố định do vậy không xảy ra sự
mòn lốp nhanh như treo độc lập
Khi chịu lực bên do hai bánh xe liên kết cứng nên hạn chế hiện tượng bén bánh
xe

Chế tạo đơn giản dễ tháo lắp và sửa chữa giá thành thấp
+ Nhược điểm
Khối lượng phần không được treo rất lớn đặc biệt trên cầu chủ động nên khi
bánh xe chạy trên đường không bằng phẳng tải trọng động sinh ra gây nên va đập
mạnh giữa phần không treo và phần treo làm giảm độ êm diu, làm xấu sự tiếp xúc giữa
bánh xe và mặt đường.
Khoảng không gian phía dưới sàn xe phải lớn để đủ đảm bảo cho dầm cầu thay
đổi vị trí, do vậy chiều cao trọng tâm sẽ lớn vì chuyển động của bánh xe phải và trái có
ảnh hưởng lẫn nhau nên dễ xuất hiện dao động và rung động.
2.2.2. Hệ thống treo phụ thuộc có hệ thống đàn hồi là nhíp lá
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 14
Khoa Cơ khí Động lực
Kết cấu của loại này gồm: Dầm cầu, nhíp lá và giảm chấn
1. Giảm chấn
2. Quang treo
3. Đòn truyền lực bên
4. Vấu hạn chế (Bumper)
5. Dầm cầu
6. Khớp quay
7. Nhíp lá
Hình2.6.Hệ thống treo phụ thuộc có bộ phận đàn hồi là nhíp lá
Mắt sau của lá nhíp gắn vào giá treo di động của khung xe. Khi bánh xe sau leo
mô đất hay sụp ổ gà, bộ lá nhíp sẽ co, duỗi, thay đổi chiều dài, giá treo di động sẽ đáp
ứng được sự thay đổi này.
Cầu chủ động sau được gắn treo tại trung tâm hai bộ nhíp lá nhờ hai đôi đai ốc
u. Trên khung xe có gắn vấu hạn chế (Bum per) đề phòng nhíp lá chạm khung xe khi
xóc mạnh
* Kết cấu của đai U di động
1. ống lót thép

2. Giá treo
3. Đai U
4. Phớt chặn mỡ
5. Mắt nhíp
Hình2.7.Kết cấu đai u di động
2.2.3 Hệ thống treo phụ thuộc có lò xo xoắn ốc
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 15
Khoa Cơ khí Động lực
1.Giảm chấn 7.Thanh ổn định
2.Lò xo trụ 8.Đòn dọc dưới
4.Dầm cầu 9.Vỏ cầu
5.Đòn dọc trên
6.Cơ cấu phanh
Hình 2.8.Hệ thống treo phụ thuộc xe MAZDARZ
Trong kết cấu này, mỗi bánh xe có một lò xo xoắn và một bộ giảm xóc. Các bánh xe
có thể nhún nhảy làm co hay giãn lò xo nhưng không được phép xê dịch qua phải qua
trái hay dịch tới lui. Vì vậy cầu xe được tăng cường thêm bốn tay đòn: Hai tay đòn
trên và hai tay đòn dưới. Lò xo xoắn bố trí giữa đế tựa nơi thân hay khung xe, và đế
tựa nơi tay đòn dưới hoặc vỏ cầu xe.
2.2.4. Hệ thống treo phụ thuộc kiểu Mac Pher Son
Cột chống được kết cấu bằng bộ giảm xóc liên kết với lò xo xoắn thành một khối
thống nhất gọi là bộ giảm xóc Mac Pher Son.
2.2.5 Sơ đồ nguyên lý của hệ thống treo độc lập
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 16
Khoa Cơ khí Động lực
a. Sơ đồ nguyên lý
1.Giảm chấn 4. Giá đỡ hệ treo 7. Bánh xe
2.Đòn ngang bên 5. Cơ cấu lái 8. Đòn ngang dưới

3.Thanh ổn định 6. Vấu hạn chế 9. Khớp quay
Hình2.9.Cầu trước xe OPEL KA DET C
b. Nguyên lý làm việc
Toàn bộ hệ thống treo trước đặt trên giá treo nhằm tạo thuận lợi cho việc lắp
ráp. Các đòn ngang nối với giá treo nhờ các khớp trụ đặt nghiêng vào trong xe. Trong
lò xo trụ có ụ cao su hạn chế hành trình. Giảm chấn đặt trên đòn ngang trên nhằm
giảm tải cho đòn ngang dưới. Thanh ổn định đặt ở trước cầu xe và nối với hệ của hệ
treo bằng đòn thẳng đứng qua các đệm cao su. Kết cấu này làm giảm ma sát tại đầu
thanh ổn định mà vẫn cho phép đầu ngoài của thanh ổn định di chuyển tự do.
Khi xe chuyển động do mặt đường không bằng phẳng làm cho khung xe dao
động theo phương thẳng đứng. Nhờ có giảm chấn (giảm xóc) và bộ phận đàn hồi (lò
xo) dao động sẽ nhanh chóng được dập tắt nhờ có sự chuyển hoá năng lượng từ cơ
năng thành nhiệt năng.
Thanh ổn định: Cũng có tác dụng giống như hệ thống treo phụ thuộc
* Ưu điểm
Khối lượng không được treo nhỏ nên xe chạy êm hơn
Các lò xo không liên quan đến việc định vị bánh xe, vì thế có thể sử dụng các
loại lò xo mềm.Vì không có trục nối giữa các bánh xe bên phải và bên trái nên sàn xe
và động cơ có thể hạ thấp xuống. Điều này có nghĩa trọng tâm của xe sẽ hạ thấp hơn.
* Nhược điểm
Cấu tạo quá phức tạp.
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 17
Khoa Cơ khí Động lực
2.2.6.Hệ thống treo độc lập trên hai đòn ngang
1. Khung xe
2. Các tấm đệm điều chỉnh
3. Giá đòn dưới
4. Giảm chấn
5. Vấu hạn chế

6. Khớp cầu trên
7. Đòn ngang trên
8. Phanh đĩa
9. Khớp cầu dưới
10. Lò xo trụ
11. Đòn ngang dưới
12. Thanh ổn định
Hình 2.10.Hệ thống treo độc lập trên 2 đòn ngang( xe BA3 2105- 2107)
2.2.7.Hệ thống treo độc lập trên một đòn ngang và trục dẫn hướng lá giảm
chấn
1. Gối đỡ cao su
2. Đòn dưới
3. Vấu hạn chế
4. Vỏ bọc cao su
5. Giảm chấn
6. Đòn ngang quay
7. Giá đõ phụ
8. Giá đỡ trục bánh xe
9. Thanh chéo
10. Lỗ đặt trục bánh xe
11. Khớp cầu
Hình 2.11.Hệ thống treo độc lập trên một đòn ngang( Mac Pher Son)
2.2.8. Hệ thống treo độc lập trên đòn dọc
1. Giá treo sau
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 18
Khoa Cơ khí Động lực
2. Giá đỡ của đòn dọc
3. Trục bánh xe
4. Vấu hạn chế

5. Giảm chấn
6. Lò xo trụ
Hình2.12.Hệ thống treo độc lập trên đòn dọc
2.2.9. Hệ thống treo độc lập trên đòn chéo
1. Khớp trụ ngoài
2. Giá treo
3. Khớp trụ trong
4. Thanh ổn định
5. Cầu xe
6. Ụ cao su của giá treo
7. Bán trục
8. Giảm chấn
9. Lò xo
Hình 2.13.Hệ thống treo độc lập trên đòn chéo
2.3. KẾT CẤU CÁC CỤM CƠ BẢN CỦA HỆ THỐNG TREO
2.3.1 Bộ phận đàn hồi
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 19
Khoa Cơ khí Động lực
Trên xe bộ phận đàn hồi thường gặp là loại :
- Nhíp lá
- Lò xo trụ
- Lò xo thanh xoắn
- Lò xo cao su
- Lò xo không khí
a. Nhíp lá
Hình 2.13.Cấu tạo của khối nhíp
* Ưu điểm
- Kết cấu đơn giản, dễ chế tạo
- Chịu được tải trọng lớn

- Sửa chữa và bảo dưỡng dễ dùng
- Đóng vai trò cả giảm xóc và giảm chấn
* Nhược điểm
- Dập tắt dao động không được nhanh và êm dịu
- Chiếm diện tích không gian lớn, do đó khoảng không gian phải lớn làm tăng
chiều cao của xe dẫn đến tính ổn
định không cao.
- Khối lượng nhíp lớn.
b. Lò xo trụ xoắn
* Ưu điểm
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 20
Khoa Cơ khí Động lực
Kết cấu đơn giản, kích thước nhỏ gọn không phải chăm sóc.
Lắp đặt đơn giản.
Không bị hỏng do ma sát.
* Nhược điểm
Không có khả năng dẫn hướng. Hình 2.15.Lò
xo hình trụ xoắn
Có ít khả năng tự dập tắt dao động.
Phải có hệ thống đòn để truyền lực đẩy và giữ cho xe được thăng bằng khi xe
chuyển động trên đường bằng phẳng cũng như đi qua đường vòng.
2.3.2 Bộ phận dẫn hướng
Bộ phận dẫn hướng của hệ thống treo rất đa dạng, nó bao gồm:
Thanh đòn liên kết.
Các khớp trụ, khớp cầu.
a. Thanh đòn liên kết
Hình dạng của thanh đòn liên kết tuỳ thuộc vào việc truyền lực và không gian
bố trí. Độ ngang quyết định độ cứng liên kết giữa hai bên, bởi vậy tiết diện cần hợp lý,
vị trí bố trí đòn ngang cânf được xem xét chu đáo trên cơ sở đảm bảo liên kết “ mềm”

giữa hai bên bánh xe theo quan hệ động học tối ưu.

Hình2.16.Các dạng thanh liên kết
2.3.3 Thanh ổn định
Có tác dụng khi xuất hiện sự chênh lệch phản lực thẳng đứng đặt lên bánh xe
nhám sau bớt tải trọng từ bên cầu chọn tải nhiều sang bên cầu chịu tải ít hơn. Cấu tạo
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 21
Khoa Cơ khí Động lực
chung của nó có dạng chữ U. Các đầu chữ U nối với bánh xe còn thân nối với vỏ nhờ
các ổ đỡ cao su.
Hình2.17.Các kiểu thanh ổn định
2.3.4 Bộ giảm chấn
* Giảm chấn hai lớp vỏ
1. Bọc dẫn hướng trục
2. Lỗ dầu bôi trơn trục
3. Phớt che lực và làm kín
4. Vỏ che ngoài
5. Trục giảm chấn
6. Piston của cụm van
7. Vỏ trong
8. Vỏ ngoài
9. Cụm van bù
Hình 2.18.Sơ đồ cấu tạo giảm chấn hai lớp vỏ
A. Buồng trên I, IV – Van nén
B. Buồng dưới II, III – Van trả
C. Buồng khí

* Ưu điểm
Làm việc êm dịu, nhanh chóng dập tắt dao động.

Thích hợp với nhiều loại xe
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 22
Khoa Cơ khí Động lực
Kết cấu gọn nhẹ
* Nhược điểm
Đối với loại xe có tải trọng lớn( Ví dụ hệ treo Mac Pher Son) yêu cầu trục giảm
chấn có đường kính lớn, vì vậy cần có buồng khí lớn. Vì vậy sự thay đổi áp suất làm
việc của giảm chấn ở khoảng rộng. Do vậy, trong quá trình làm việc thường gặp phải
hiện tượng sủi bọt không khí trong dầu làm giảm hiệu quả dập tắt dao động của giảm
chấn. Mặt khác khả năng thoát nhiệt ra môi trường từ vỏ trong qua chất lỏng ( hoặc
không khí) tới lớp vỏ ngoài chậm. Ở vùng lạnh ( bắc âu) loại giảm chấn này còn gặp
hiện tượng bị bó cứng khi để xe đứng yên qua đêm lạnh, các van tiết lưu bị bó kẹt (Ở
các chuyển dịch dầu của bánh xe).
PHẦN 3: BẢO DƯỠNG, SỬA CHỮA
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 23
Khoa Cơ khí Động lực
3.1.HƯ HỎNG, NGUYÊN NHÂN, HẬU QUẢ
3.1.1. Hư hỏng của hệ thống phụ thuộc
3.1.1.1. Hư hỏng của bộ phận đàn hồi
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
Trang 24
Khoa Cơ khí Động lực
Đồ án môn học - Sửa chữa ôtô
STT Hư hỏng Nguyên nhân Hậu quả
1 2 3 4
1 Các lá nhíp mất tính
đàn hồi
Làm việc lâu ngày Lốp bị mài mòn vào

thân xe nên xe chóng
mòn. Nếu chạy ẩu nhíp
có thể gãy dẫn đến cầu
xe bị lệch.
2 Nhíp bị gãy hoặc
hỏng
Do xe quá tải khi đi
vào đương xấu, và
tuổi thọ của nhíp quá
lâu
Thùng xe nghiêng, xe
chạy không an toàn, có
thể làm gãy các lá nhíp
tiếp theo
3 Lò xo gãy hoặc
hỏng
Làm việc lâu ngày
hay do lỗi của vật liệu
Thân xe bị lắc khi xe
đi ngang qua chỗ xóc
và xe bị lắc khi đi vào
đường vòng
4 Độ võng tĩnh của
các lá nhíp giảm
Làm việc lâu ngày Làm giảm ma sát giữa
các lá nhíp. Việc giảm
đó sẽ giảm dập tắt dao
động của nhíp
5 Các bu long, đai ốc,
các ren bị trờn hỏng,

gãy
Tháo lắp không đúng
kỹ thuật, quai nhíp bị
lỏng
Các lá nhíp bị xê dich
theo chiều dọc
6 Chốt và bạc nhíp bị
mòn
Khi chạy xe các chốt
nhíp bị bẩn nhiều gây
mòn nhanh
Sinh ra tiếng kêu
7 Mòn cao su, hạn chế
hành trình của cầu
Ôtô chạy quá tải
hoặc quá nhanh trên
đường xấu
Gây tiếng gõ nếu
không sửa sẽ làm hỏng
hệ thống treo
8 Đai nhíp bị hỏng Làm việc lâu ngày Gây tiếng kêu có thể
làm gãy bulông trung
tâm và nhíp bị lệch theo
chiều dọc
9 Quai nhíp bị lỏng Làm việc lâu ngày Gây tiếng kêu có thể
làm gãy bulông trung
tâm và nhíp bị lệch theo
chiều dọc
10 Đệm cao su gối đầu
nhíp bị mòn

Dùng lâu Gây tiếng gõ khi xe
chạy
11 Bó kẹt nhíp Do hết mỡ bôi trơn Làm tăng độ cứng,
Trang 25