tiet 99: hanh dong noi (tt)

Ngu van 8
? Đọc đoạn trích.
? Đánh số thứ tự trước mỗi
câu trần thuật trong đoạn
trích?
VD1: “ Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có
khi được trưng bày trong tủ kính trong bình pha lê, rõ ràng dễ
thấy. Nhưng cũng có khi được cất giấu kín đáo trong rương,
trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những thứ của
quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra
sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần
yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công
cuộc yêu nước, công cuộc kháng chiến.”
(Hồ Chí Minh – Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
1
5
4
3
2
? Xác định mục đích nói của
những câu ấy?
- Câu 1,2,3 dùng để nhận định, thực hiện hành động trình
bày.
- Câu 4,5 dùng để cầu khiến, thực hiện hành động điều khiển.
Tiết 98 HÀNH ĐỘNG NÓI ( Tiếp theo)
I- Cách thực hiện hành động nói:
* Ví dụ 2:
-Câu 1: Bác trai đã khá rồi chứ ?
-
Câu 2: Những người muôn năm
cũ, Hồn ở đâu bây giờ ?

-Câu 3: Tinh thần yêu nước cũng
như các thứ của quí.
-
Câu 4: Bổn phận của chúng ta là
làm cho những của quí kín đáo ấy
đều được đưa ra trưng bày.
-
Câu 5: Chúng tôi nguyện đem
xương thịt của mình theo minh
công, cùng với thanh gươm này để
báo đền Tổ quốc!
- Câu 6: Ông giáo ơi!
? Xác định kiểu câu và hành động
nói trong VD 2? Nêu nhận xét?
-> Câu nghi vấn - hành động hỏi.
-> câu nghi vấn - hành động bộc lộ cảm
xúc.
-> Câu trần thuật - hành động trình
bày (nhận định).
-> Câu trần thuật - hành động
điều khiển (yêu cầu).
-> Câu trần thuật - hành động hứa hẹn.
-> Câu cảm thán - hành động
bộc lộ cảm xúc.
Ta thấy chức năng chính của kiểu câu thực hiện hành động nói có
thể phù hợp với mục đích của hành động đó, như các câu 1,2,3
( Trực tiếp). Chức năng chính của kiểu câu thực hiện hành động
nói có thể không trùng với mục đích của hành động đó, như câu
4,5( Gián tiếp).
Dựa theo cách tổng hợp kết quả

ở bài tập trên, hãy lập bảng
trình bày quan hệ giữa các kiểu
câu nghi vấn, cầu khiến, cảm
thán, trần thuật với những kiểu
hành động nói mà em biết? Cho
ví dụ minh họa?
*
*
Quan h gia cỏc kiu cõu vi hnh ng núi:
Quan h gia cỏc kiu cõu vi hnh ng núi:
Kiu cõu Hnh ng núi Cỏch dựng Vớ d
Nghi vn
Cu
khin
Cm thỏn
Trn
thut
Hi
Hi
iu khin
iu khin
Bc l tỡnh cm,
Bc l tỡnh cm,
cm xỳc
cm xỳc
Bc l tỡnh cm,
Bc l tỡnh cm,
cm xỳc
cm xỳc
iu khin

iu khin
iu khin
iu khin
Bc l TC,CX
Bc l TC,CX
Ha hn
Ha hn
Trỡnh by
Trỡnh by
Giỏn tip
Giỏn tip
Trc tip
Trc tip
Trc tip
Trc tip
Trc tip
Trc tip
Trc tip
Trc tip
Giỏn tip
Giỏn tip
Giỏn tip
Giỏn tip
Giỏn tip
Giỏn tip
Giỏn tip
Giỏn tip
Bạn đang làm gì vậy?
Cho tớ mợn quyển sách giáo khoa đợc không ?
Những ngời muôn năm cũ

Hồn ở đâu bây giờ?
Ông giáo hút trớc đi!
Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
Bổn phận của ngời học sinh là phải học tập.
Dân tộc ta có truyền thống tốt đẹp .
Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Tôi thơng lắm. Vừa thơng vừa ăn năn tội mình.
?Qua phân tích
em thấy ta có thể
thực hiện hành
động nói như thế
nào?
I. Cách thức thực hiện hành động nói:
Mỗi hành động nói có thể được thực hiện bằng kiểu câu có
chức năng chính phù hợp với hành động đó (cách dùng trực
tiếp) hoặc bằng kiểu câu khác (cách dùng gián tiếp).
* Ghi nhớ : SGK
II. Luyện tập:
II. Luyn tp:
1. Bi tp 1 (SGK/71):
1. Từ xa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nớc, đời nào không có ?
(thực hiện hành động khẳng định)
2. Lúc bấy giờ, dẫu các ngơi muốn vui vẻ phỏng có đợc không?
(thực hiện hành động phủ định)
3. Lúc bấy giờ, dẫu các ngơi không muốn vui vẻ phỏng có đợc không ?
(thực hiện hành động khẳng định)
4. Vì sao vậy ? (thực hiện hành động gây sự chú ý)
5. Nếu vậy, rồi đây sau khi giặc giã dẹp yên, muôn đời để thẹn, há còn
mặt mũi nào đứng trong trời đất nữa? (thực hiện hành động phủ định)
- Câu nghi vấn mở đầu đoạn dùng để nêu vấn đề và hớng sự chú ý của các t

- Câu nghi vấn mở đầu đoạn dùng để nêu vấn đề và hớng sự chú ý của các t
ớng sĩ vào vấn đề mà ông sắp trình bày .
ớng sĩ vào vấn đề mà ông sắp trình bày .
- Những câu nghi vấn đứng cuối đoạn đợc dùng để khẳng đinh hay phủ đinh
- Những câu nghi vấn đứng cuối đoạn đợc dùng để khẳng đinh hay phủ đinh
điều đợc nêu trong câu ấy và có tính chất kết thúc một vấn đề .
điều đợc nêu trong câu ấy và có tính chất kết thúc một vấn đề .
* Cỏc cõu nghi vn trong bi Hch tng s:
* V trớ ca cõu cú liờn quan n mc ớch núi:
2. Bi tp 2 (a) (SGK/71):
- Vì vậy, nhiệm vụ thiêng liêng của toàn dân ta lúc này là phải nâng cao tinh thần
quyết chiến quyết thắng, quyết tâm giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tiến tới hoà bình
thống nhất Tổ quốc.
- Hễ còn một tên xâm lợc trên đất nớc ta, thì ta còn phải tiếp tục chiến đấu, quét
sạch nó đi.
- Đồng bào và chiến sĩ miền Nam anh hùng, dới ngọn cờ vẻ vang của mặt trận
Dân tộc Giải phóng, liên tục tiến công, liên tục nổi dậy, kiên quyết tiến lên, giành lấy thắng
lợi hoàn toàn.
- Quân và dân miền Bắc ra sức thi đua yêu nớc, xây dựng chủ nghĩa xã hội và
làm tròn nghĩa vụ của mình đối với đồng bào miền Nam ruột thịt( ).
=> Cách dùng gián tiếp này nh những lời tâm sự của Bác với mọi ngời, tạo ra
sự đồng cảm sâu sắc, nó khiến cho những nguyện vọng của lãnh tụ trở thành
nguyện vọng của mỗi ngời.
Nhng cõu trn thut mang mc ớch cu khin:
3. Bi tp 4 (SGK/72):
Trong những cách hỏi đờng sau đây, em nên dùng những cách
nào để hỏi ngời lớn?
a. Bác có biết bu điện ở đâu không ạ?
b. Bác làm ơn chỉ giùm cháu bu điện ở đâu ạ.
c. Bu điện ở đâu, hả bác?

d. Chỉ giùm cháu bu điện ở đâu với!
e. Bác có thể chỉ giúp cháu bu điện ở đâu không ạ?
b
e