B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU S DNG
VN LU NG TI CÔNG TY C PHN
DCH V BU IN HOÀNG THÀNH
SINHăVIểNăTHCăHIN : NGUYNăPHNGăLAN
MÃ SINH VIÊN : A19079
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀăNIăậ 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU S DNG
VN LU NG TI CÔNG TY C PHN
DCH V BU IN HOÀNG THÀNH
Giáoăviênăhngădn : Th.săVăLăHng
Sinhăviênăthcăhin : NguynăPhngăLan
Mã sinh viên : A19079
Chuyên ngành : Tài chính
HÀăNIăậ 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
hoàn thành khóa lun tt nghip này, li đu tiên em xin bày t lòng bit n
chân thành và sâu sc nht ti cô giáo hng dn: Thc s V L Hng đư tn tình
hng dn em trong sut quá trình nghiên cu và thc hin đ tài.
Em xin gi li cm n đn các thy cô giáo trong khoa Kinh t Qun lý, các thy
cô giáo trng i hc Thng Long đư trang b cho em nhng kin thc và kinh
nghim quý giá trong quá trình hc tp ti trng và nhit tình giúp đ em thc hin
đ tài này.
Em cng xin chân thành cm n ban lưnh đo, cán b công nhân viên công ty C
phn dch v bu đin Hoàng Thành đư cung cp tài liu và to mi điu kin thun li
đ em hoàn thành khóa lun tt nghip này.
Mc dù đư có nhiu c gng, nhng do thi gian có hn, trình đ, k nng ca bn
thân còn nhiu hn ch nên đ tài khóa lun tt nghip này ca em s không tránh khi
nhng hn ch, thiu sót. Rt mong nhn đc s đóng góp, ch bo, b sung thêm ca
thy cô.
Em xin chân thành cm n!
Hà Ni, tháng 10 nm 2014
Sinh viên
Nguyn phng Lan
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan đây là đ tài nghiên cu do tôi thc hin. Các s liu và kt lun
nghiên cu trình bày trong khóa lun là trung thc.
Tôi xin chu trách nhim v nghiên cu ca mình.
Tác gi khóa lun
Nguyn Phng Lan
Thang Long University Library
MC LC
CHNGă1.ăNHNG LÍ LUN CHUNG V VNăLUăNG VÀ HIU QU
S DNG VNăLUăNG TRONG DOANH NGHIP 1
1.1. Khái quát chung v vnăluăđng 1
Khái nim và đc đim vn lu đng trong doanh nghip 1
1.1.1.
Phân loi vn lu đng 2 1.1.2.
Kt cu vn lu đng và các nhân t nh hng đn kt cu VL 3 1.1.3.
Vai trò ca VL 4 1.1.4.
Nhu cu vn lu đng và các yu t nh hng 5 1.1.5.
VL ròng 6 1.1.6.
1.2.ăCácăphngăphápăxácăđnh nhu cuăVL 6
Phng pháp trc tip 6 1.2.1.
Phng pháp gián tip – phng pháp phn trm thỀo ếoanh thu 7 1.2.2.
1.3. Ni dung qun lí vnăluăđng 8
Chính sách qun lí vn lu đng 8 1.3.1.
Qun lí tin và các khon tng đng tin 9
1.3.2.
Qun lí các khon phi thu 12 1.3.3.
Qun lí hàng tn kho 15 1.3.4.
1.4. Các ch tiêu phn ánh hiu qu qun lí và s dngă VLă trongă doanhă
nghip 17
Khái nim v hiu qu qun lí và s dng VL 17 1.4.1.
Các ch tiêu tng hp đánh giá hiu qu qun lí và s dng vn lu đng1.4.2.
17
Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng 21 1.4.3.
Nhóm ch tiêu phn ánh hiu qu s dng ca tng b phn cu thành 1.4.4.
vn lu đng 23
1.5. Nhng nhân t nhăhngăđn hiu qu s dng vnăluăđng 24
CHNGă 2.ă THC TRNG HIU QU S DNG VNă LUă NG TI
CÔNG TY C PHN DCH V BUăIN HOÀNG THÀNH 27
2.1. Khái quát chung v Công ty C phn dch v Hoàng Thành 27
Quá trình hình thành và phát trin 27
2.1.1.
C cu t chc ca công ty 27 2.1.2.
Chc nng, nhim v ca các phòng ban trong Công ty 28 2.1.3.
c đim sn xut kinh doanh ca Công ty 29 2.1.4.
2.2. Thc trng hotă đng sn xut kinh doanh ti công ty C phn dch v
buăđinăHoƠngăThƠnhăgiaiăđon 2011 ậ 2013 30
2.3. Thc trng s dng vnăluăđng ti công ty C phn Dch v Buăđin
Hoàng Thành 33
Phân tích tình hình tài sn – ngun vn giai đon 2011 – 2013 33 2.3.1.
C cu TSNH ca công ty 38 2.3.2.
C cu n ngn hn ca công ty 40 2.3.3.
Ni dung qun lí vn lu đng ca công ty 42 2.3.4.
Các ch tiêu tng hp đánh giá hiu qu s dng VL 43 2.3.5.
Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng VL 49 2.3.6.
Nhóm ch tiêu đánh giá hiu qu s dng các b phn cu thành VL 51 2.3.7.
2.4.ăánhăgiáăvic s dngăVL 53
Nhng kt qu đt đc 53 2.4.1.
Hn ch và nguyên nhân 54 2.4.2.
CHNGă3.ăGII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU S DNG VNăLUă
NG TI CÔNG TY C PHN DCH V BUăIN HOÀNG THÀNH 56
3.1.ăPhngăhng ca Công ty trong thi gian ti 56
ánh giá môi trng kinh doanh ca công ty 56 3.1.1.
Phng hng ca Công ty trong sn xut kinh doanh 57 3.1.2.
3.2. Gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng Vnăluăđng 58
Qun lí tin và các khon tng đng tin 58 3.2.1.
Qun lí các khon phi thu 59 3.2.2.
Qun lí hàng tn kho 61 3.2.3.
Mt s kin ngh mang tính h tr nhm nâng cao hiu qu s dng vn 3.2.4.
lu đng 62
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Kí hiu vit tt
VL
DN
HTK
HSXKD
TSNH
TSDH
NVNH
NVDH
VCSH
TNDN
BCTC
TSC
Tênăđyăđ
Vn lu đng
Doanh nghip
Hàng tn kho
Hot đng sn xut kinh doanh
Tài sn ngn hn
Tài sn dài hn
Ngun vn ngn hn
Ngun vn dài hn
Vn ch s hu
Thu nhp doanh nghip
Báo cáo tài chính
Tài sn c đnh
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1. Cp tín dng và không cp tín dng 13
Bng 1.2. S dng và không s dng thông tin ri ro tín dng 14
Bng 2.1. S bin đng v hot đng kinh doanh giai đon 2011- 2013 32
Bng 2.2. S bin đng ca tài sn – ngun vn giai đon 2011-2013 37
Bng 2.3. C cu TSNH ca Công ty C phn Dch v Bu đin Hoàng Thành giai
đon 2011-2013 39
Bng 2.4. C cu n ngn hn ca công ty C phn Dch v Bu đin Hoàng Thành 41
Bng 2.5. Nhóm ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán 44
Bng 2.6. Bng ch tiêu phn ánh kh nng sinh li 45
Bng 2.7. Phân tích ROA và ROE theo phng pháp Dupont 47
Bng 2.8. Nhóm ch tiêu đánh giá kh nng qun lí tài sn 47
Bng 2.9. Nhóm ch tiêu đánh giá kh nng qun lí n 48
Bng 2.10. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng VL 49
Bng 2.11. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng các b phn cu thành VL 51
Bng 3.1. Bng xét cp tín dng cho khách hàng 60
Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU, HÌNH V,ă TH
Hình 1.1. Chính sách qun lí vn lu đng 8
th 1.1. Mc d tr tin mt 10
th 1.2. nh mc d tr tin mt ti u 10
S đ 2.1. C cu t chc ca doanh nghip 28
Biu đ 2.1. C cu tài sn ngn hn giai đon 2011 – 2013 34
Biu đ 2.2. C cu tài sn dài hn giai đon 2011 – 2013 35
Biu đ 2.3. C cu n phi tr giai đon 2011-2013 36
Hình 2.1. Chính sách qun lí vn lu đng ca công ty C phn Dch v Bu đin
Hoàng Thành 42
Biu đ 2.4. VL ròng qua ngun vn ngn hn và TSNH giai đon 2011-2013 43
LI M U
1. Lý do chnăđ tài
tin hành hot đng kinh doanh, bt c doanh nghip nào cng cn phi có mt
lng vn nht đnh. Quá trình hot đng, kinh doanh ca doanh nghip cng là quá
trình hình thành, phân phi, s dng các qu tin t ca doanh nghip. Trong quá trình
đó, đư phát sinh các lung tin t gn lin vi hot đng đu t và kinh doanh thng
xuyên ca doanh nghip, bao gm các lung tin t đi vào và đi ra khi doanh nghip,
to thành s vn đng ca các lung tài chính trong doanh nghip. Chính vì th công
tác qun tr tài chính doanh nghip đc chú trng hàng đu trong qun tr doanh
nghip, góp phn qun lý cht ch, tng hiu qu s dng vn và thúc đy doanh
nghip phát trin.
Vn đc đu t vào quá trình hot đng sn xut kinh doanh nhm tng thêm li
nhun, tng thêm giá tr ca doanh nghip, nhng vn đ là doanh nghip phi làm
nh th nào đ tng thêm giá tr cho vn. Vn lu đng là mt b phn cu thành quan
trng ca ngun vn doanh nghip, vic qun tr vn lu đng cng là mt nhim v
quan trng vi bt c doanh nghip nào mun đt hiu qu cao trong sn xut kinh
doanh. Vn lu đng là biu hin bng tin ca toàn b tài sn ngán hn trong doanh
nghip (nguyên, nhiên vt liu, bán thành phm…) là các yu t không ngng hot
đng qua các giai đon ca chu kì kinh doanh: d tr, sn xut và lu thông. Quá trình
này din ra liên tc và thng xuyên to thành chu kì tun hoàn ca vn lu đng.
Trong chu kì tun hoàn này, các yu t ca vn lu đng thay th và chuyn hóa ln
nhau, đm bo cho quá trình sn xut kinh doanh đc tin hành liên tc. Vy nên vic
qun lý vn lu đng là công tác quan trng, đòi hi s cht ch, sát sao đ đm bo
lng vn đc chu chuyn lin mch, không b đng, tc đ luân chuyn nhanh
chóng, đem li li nhun cao cho doanh nghip.
i vi các doanh nghip trong ngành Xây dng, vn lu đng mang nhng đc
thù riêng. Hàng tn kho thng là nhng công trình ln, thi gian thi công kéo dài.
iu đó đt ra cho các doanh nghip ngành xây dng phi có mt lng vn lu đng
ln hn các ngành khác, thi gian chu chuyn vn lu đng cng dài hn. Chính vì
vy, công tác qun lý và s dng vn lu đng trong các doanh nghip sao cho hiu
qu cng là mt vn đ cp thit hin nay. iu đó cng cho thy ý ngha lý lun, thc
tin và tính cp thit ca đ tài: “Nâng cao hiu qu s dng vn lu đng ti công
ty c phn dch v bu đin Hoàng Thành”.
Thang Long University Library
2.ăiătng và phm vi nghiên cu
iătng nghiên cu: C s lý lun v vn lu đng và hiu qu s dng vn
lu đng
Phm vi nghiên cu: Thc trng qun lý và s dng vn lu đng ti công ty C
phn dch v bu đin Hoàng Thành giai đon 2011 – 2013 nhm đa ra mt s bin
pháp nâng cao hiu qu qun lý và s dng vn lu đng ti công ty này.
3.ăPhngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu ch yu trong khoá lun là phng pháp phân tích, tng hp,
gii thích da trên các s liu đc cung cp và điu kin thc t ca công ty.
4. Kt cu khóa lun
ChngăI:ăNhng vnăđ lý lun chung v vnăluăđng và hiu qu s dng vn
luăđng trong doanh nghip
ChngăII:ăThc trng hiu qu s dng vnăluăđng ti công ty C phn dch
v buăđin Hoàng Thành
ChngăIII:ăGii pháp nâng cao hiu qu s dng vnăluăđng ti công ty C
phn dch v buăđin Hoàng Thành
hoàn thành đc khóa lun này, em xin chân thành cm n cô giáo V L
Hng đư nhit tình giúp đ em trong thi gian qua cùng toàn th gia đình, bn bè đư
ng h em.
Tuy nhiên, do thi gian nghiên cu và kin thc còn hn ch nên khóa lun không
tránh khi nhng thiu sót. Em rt mong nhn đc s đóng góp t thy cô và các bn.
Hà Ni, ngày 28 tháng 10 nm 2014
Sinh viên
Nguyn Phng Lan
1
CHNGă1. NHNG LÍ LUN CHUNG V VNăLUăNG VÀ HIU QU
S DNG VNăLUăNG TRONG DOANH NGHIP
1.1. Khái quát chung v vnăluăđng
Khái nim và đc đim vn lu đng trong doanh nghip
1.1.1.
Mi mt doanh nghip mun tin hành sn xut kinh doanh ngoài tài sn dài hn
(TSDH) còn phi có các tài sn ngn hn (TSNH).
đm bo cho quá trình sn xut kinh doanh đc tin hành thng xuyên, liên
tc đòi hi doanh nghip phi có mt lng TSNH nht đnh. Do vy, đ hình thành
nên TSNH, doanh nghip phi ng ra mt s vn đu t vào loi tài sn này, s vn đó
đc gi là vn lu đng.
Vn lu đng là s vn ng ra đ hình thành nên TSNH nhm đm bo quá trình
sn xut kinh doanh ca Công ty đc thc hin thng xuyên và liên tc.
Vn lu đng hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mt chu k sn xut. Trong quá
trình đó, vn lu đng chuyn toàn b, mt ln giá tr vào giá tr sn phm, khi kt
thúc quá trình sn xut, giá tr hàng hóa đc thc hin và vn lu đng đc thu hi.
Trong quá trình sn xut, vn lu đng đc chuyn qua nhiu hình thái khác
nhau qua tng giai đon. Các giai đon ca vòng tun hoàn đó luôn đan xen vi nhau
mà không tách bit riêng r. Vì vy trong quá trình sn xut kinh doanh, qun lý vn
lu đng có mt vai trò quan trng. Vic qun lý vn lu đng đòi hi phi thng
xuyên nm sát tình hình luân chuyn vn, kp thi khc phc nhng ách tc sn xut,
đm bo đng vn đc lu chuyn liên tc và nhp nhàng.
Quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip din ra liên tc nên VL cng
vn đng liên tc, chuyn hóa t hình thái này qua hình thái khác có th đc mô t
qua s đ sau:
T – H …. sn xut… H’ – T’
- Giai đon 1 (T – H): khi đu vòng tun hoàn, VL đc tn ti di nhiu
hình thái tin t đc dùng đ mua các đi tng lao đng đ d tr cho sn
xut. giai đon này, VL t hình thái tin t chuyn sang vn vt t đ sn
xut.
Sc lao đng
T liu sn xut
Thang Long University Library
2
- Giai đon 2 (H – SX – H’): doanh nghip tin hành sn xut sn phm, các vn
vt t dn đc đa vào sn xut. Trong giai đon này, VL chuyn t hình
thái vn vt t sang vn sn phm d dang tip đó là vn thành phm.
- Giai đon 3 (H’ – T’): Doanh nghip tin hành tiêu th sn phm và thu đc
tin. VL đư t hình thái vn thành phm sang vn tin t, tr v đim xut
phát ca vòng tun hoàn vn. Vòng tun hoàn kt thúc.
So sánh gia T và T’:
- Nu T > T’, có ngha là doanh nghip có lưi vì VL đa vào quá trình sn xut
đư tng thêm khi kt thúc quá trình.
- Nu T < T’, có ngha là doanh nghip đư b l, VL không đc bo toàn.
- Nu T = T’, có ngha là doanh nghip hoàn vn.
Trong c ch t ch và t chu trách v nhim tài chính, s vn đng ca vn lu
đng đc gn cht vi li ích ca doanh nghip và ngi lao đng. Vòng quay ca
vn càng đc quay nhanh thì doanh thu càng cao và càng tit kim đc vn, gim
chi phí s dng vn mt cách hp lý làm tng thu nhp ca doanh nghip, doanh
nghip có điu kin tích t vn đ m rng sn xut, không ngng ci thin đi sng
ca công nhân viên chc ca doanh nghip.
Phân loi vn lu đng
1.1.2.
Phân loi tài sn ngn hn giúp doanh nghip có bin pháp theo dõi và hoch đnh
nhu cu các loi tài sn ngn hn khác nhau, đ nâng cao hiu qu s dng tài sn
ngn hn. phân loi tài sn ngn hn, doanh nghip có th da vào tiêu chí hình
thái ca tài sn ngn hn hoc ngun hình thành vn lu đng.
1.1.2.1. Da theo vai trò vn lu đng trong quá trình tái sn xut
- Vn lu đng trong khâu d tr sn xut: vn nguyên vt liu chính, nguyên
vt liu ph, nhiên liu, ph tùng thay th, vt liu đóng gói, công c, dng c.
- Vn lu đng trong khâu sn xut: vn sn phm đang ch to, bán thành phm
t ch, chi phí tr trc…
- Vn lu đng trong khâu lu thông: vn thành phm, hàng hóa, vn bng tin,
các khon phi thu,…
1.1.2.2. Da theo hình thái biu hin
- Vn vt t hàng hóa là các khon vn lu đng có hình thái biu hin bng hin
vt c th nh là: vn nguyên, nhiên vt liu; vn sn phm d dang; vn hàng
thành phm, hàng tn kho; vn chi phí tr trc.
- Vn bng tin và các khon phi thu: phân loi theo cách này đ to điu kin
thun li cho vic xem xét, đánh giá, kh nng thanh toán ca doanh nghip.
3
- Vn đu t tài chính ngn hn
1.1.2.3. Da theo ngun hình thành
Cách phân loi này cho thy kt cu vn lu đng đc hình thành bng vn ca
doanh nghip hay t các khon n. T đó có các quy đnh trong huy đng và qun lý,
s dng vn lu đng hp lý hn.
Có th chia vn lu đng thành hai loi da theo ngun hình thành:
- Ngun vn ch s hu: là s vn lu đng thuc quyn s hu ca doanh
nghip có đy đ các quyn chim hu, quyn s dng, quyn chi phi và đnh
đot, bao gm: ngun ngân sách; liên doanh, liên kt; ngun vn c phn, t b
sung…
- N phi tr: ngun vn đi vay, ngun vn trong thanh toán.
1.1.2.4. Da theo quan h s hu v vn
TSNH s đc tài tr bi hai ngun vn đó là vn ch s hu và các khon n.
- VCSH là s vn thuc quyn s hu ca doanh nghip, doanh nghip có đy đ
các quyn chim hu, s dng, chi phi và đnh đot. Tùy theo tng loi hình
doanh nghip mà VCSH có th là: Vn đu t t Ngân hàng Nhà nc, vn do
ch doanh nghip t nhân b ra, vn góp c phn,…
- Các khon n là các khon đc hình thành t vn vay các ngân hàng thng
mi hoc các t chc tài chính khác; các khon n khách hàng cha thanh
toán… Doanh nghip ch có quyn s dng các khon n này trong thi hn
nht đnh.
1.1.2.5. Da theo thi gian huy đng và s dng vn
Theo cách này, ngun VL đc chia thành ngun VL tm thi và ngun VL
thng xuyên
- Ngun VL tm thi là ngun vn có tính cht ngn hn ch yu đ đáp ng
cho nhu cu có tính cht tm thi v VL phát sinh trong quá trình sn xut
kinh doanh ca doanh nghip. Ngun vn này gm các khon vay ngn hn
ngân hàng, các t chc tín dng và các khon n ngn hn khác.
- Ngun VL thng xuyên là ngun vn có tính cht n đnh nhm hình thành
nên TSNH thng xuyên, cn thit.
Kt cu vn lu đng và các nhân t nh hng đn kt cu VL
1.1.3.
Kt cu vn lu đng là t trng thành phn vn lu đng trong tng s vn lu
đng ti 1 thi đim nht đnh.
Kt cu VL phn ánh quan h t l gia các thành phn vn lu đng trong tng
s vn lu đng ca doanh nghip.
Thang Long University Library
4
Trong các doanh nghip khác nhau thì kt cu vn lu đng cng khác nhau. Vic
phân tích kt cu vn lu đng ca doanh nghip theo các tiêu thc phân loi khác
nhau s giúp doanh nghip hiu rõ hn nhng đc đim riêng v s vn lu đng mà
mình đang qun lý và s dng. T đó xác đnh đúng các trng đim và bin pháp qun
lý vn lu đng có hiu qu hn phù hp vi điu kin c th ca doanh nghip.
Các nhân t nh hng ti t trng vn lu đng
- c thù hot đng sn xut kinh doanh ca công ty: chu kì sn xut kinh doanh
càng ngn thì thi gian quay vòng tin càng ngn, giúp kh nng huy đng n
ngn hn tng đm bo kh nng thanh toán và tit kim chi phí
- Quy mô ca công ty: các công ty nh thng có t trng VL cao hn các công
ty ln
- Tc đ tng (gim) doanh thu: khi doanh thu tng thông thng phi thu khách
hàng cng tng mt lng tng đi, kéo theo s gia tng ca phi tr ngi
bán, vì vy cng nh hng ti lng VL trong doanh nghip
- Mc đ linh hot mà doanh nghip mong mun: doanh nghip mun duy trì đ
linh hot thì phi duy trì n ngn hn mc thp khin ri ro ngi cho vay
thp, giúp doanh nghip huy đng vn d dàng hn.
Có ba nhóm nhân t chính nh hng ti kt cu VL ca doanh nghip:
- Các nhân t v mt cung ng vt t nh: khong cách gia doanh nghip vi
ni cung cp; kh nng cung cp ca th trng; k hn giao hàng và khi
lng vt t đc cung cp mi ln giao hàng; đc đim thi v ca chng loi
vt t cung cp.
- Các nhân t v mt sn xut nh: đc đim, k thut, công ngh sn xut ca
doanh nghip; mc đ phc tp ca sn phm ch to; đ dài ca chu k sn
xut; trình đ t chc quá trình sn xut.
- Các nhân t v mt thanh toán nh: phng thc thanh toán đc la chn theo
các hp đng bán hàng; th tc thanh toán; vic chp hành k lut thanh toán
gia các doanh nghip.
Vai trò ca VL
1.1.4.
tin hành sn xut, ngoài TSDH nh máy móc, thit b, nhà xng doanh
nghip phi b ra mt lng tin nht đnh đ mua sm hàng hóa, nguyên vt liu
phc v cho quá trình sn xut. Nh vy vn lu đng là điu kin đu tiên đ doanh
nghip đi vào hot đng hay nói cách khác vn lu đng là điu kin tiên quyt ca
quá trình sn xut kinh doanh.
5
Ngoài ra vn lu đng còn đm bo cho quá trình tái sn xut ca doanh nghip
đc tin hành thng xuyên, liên tc. Vn lu đng còn là công c phn ánh đánh giá
quá trình mua sm, d tr, sn xut, tiêu th ca doanh nghip.
Vn lu đng còn có kh nng quyt đnh đn quy mô hot đng ca doanh
nghip. Trong nn kinh t th trng doanh nghip hoàn toàn t ch trong vic s dng
vn nên khi mun m rng quy mô ca doanh nghip phi huy đng mt lng vn
nht đnh đ đu t ít nht là đ đ d tr vt t hàng hóa. Vn lu đng còn giúp cho
doanh nghip chp đc thi c kinh doanh và to li th cnh tranh cho doanh
nghip.
Vn lu đng còn là b phn ch yu cu thành nên giá thành sn phm do đc
đim luân chuyn toàn b mt ln vào giá tr sn phm. Giá tr ca hàng hóa bán ra
đc tính toán trên c s bù đp đc giá thành sn phm cng thêm mt phn li
nhun. Do đó, vn lu đng đóng vai trò quyt đnh trong vic tính giá c hàng hóa
bán ra.
Nhu cu vn lu đng và các yu t nh hng
1.1.5.
1.1.5.1. Khái nim
Nhu cu VL ca DN là th hin s vn tin t cn thit DN phi trc tip ng ra
đ hình thành mt lng d tr HTK và khon cho khách hàng n sau khi đư s dng
khon tín dng ca nhà cung cp và các khon n phi tr khác có tính cht chu kì
Công thc xác đnh:
Nhu cu
VL
=
Mc d
tr HTK
+
Khon phi
thu t khách
hàng
-
Khon phi tr nhà cung cp và
các khon n phi tr khác có
tính chu kì
1.1.5.2. Các yu t nh hng
- Nhng yu t v đc đim, tính cht ca ngành ngh kinh doanh nh: chu kì
kinh doanh, quy mô kinh doanh, tính cht thi v trong công vic kinh
doanh…. Các yu t này có nh hng trc tip đn s VL mà DN ng ra và
thi gian ng vn
- Yu t v mua sm vt t và tiêu th sn phm:
Khong cách gia doanh nghip vi các nhà cung cp vt t hàng hóa;
S bin đng v giá c ca các loi vt t, hàng hóa mà doanh nghip s
dng trong HSXKD;
Khong cách gia doanh nghip vi th trng bán hàng;
iu kin và phng tin vn ti,…
Thang Long University Library
6
- Chính sách ca DN trong tiêu th sn phm, tín dng và t chc thanh toán:
Chính sách v tiêu th sn phm và tín dng ca DN nh hng trc tip đn kì
hn thanh toán quy mô các khon phi thu
VL ròng
1.1.6.
ây là ch tiêu giúp đánh giá doanh nghip có đ kh nng thanh toán n ngn hn
và TSDH có đc tài tr vng chc bàng ngun vn dài hn không.
Công thc:
VL ròng = Ngun vn dài hn - TSDH = TSNH – Ngun vn ngn hn
- VL ròng > 0 phn ánh kh nng thanh toán tt, tha NVDH, có th m rng
kinh doanh
- VL ròng < 0 phn ánh doanh nghip đư dùng mt phn vn ngn hn đ tài
tr cho TSDH. Tình trng này din ra trong khong thi gian dài s không
mang li s n đnh và an toàn cho doanh nghip.
ng thi xem xét, xác đnh nguyên nhân v s bin đng TSDH và TSNH,
NVNH và NVDH nh: do chính sách tài tr, đu t, chính sách khu hao,lp d
phòng,…
1.2. Cácăphngăphápăxácăđnh nhu cuăVL
Nhu cu v vn lu đng ph thuc vào quy mô và lnh vc hot đng sàn xut
kinh doanh ca doanh nghip. Vì vy, doanh nghip cn phi da vào đc đim hot
đng sn xut kinh doanh đ chn phng pháp xác đnh nhu cu vn lu đng thích
hp. Trong ngn hn, doanh nghip có th áp dng 1 s phng pháp xác đnh nhu cu
vn lu đng đn gin sau:
Phng pháp trc tip 1.2.1.
Ni dung phng pháp này là trên c s các yu t nh hng trc tip đn VL
trong tng khâu ( d tr, sn xut, lu thông) đ xác đnh nhu cu VL trong tng
khâu. Sau đó tng hp li đ xác đnh nhu cu VL trong nm k hoch.
Công thc tng quát:
M
ij
* N
ij
)
Trong đó:
V: Tng nhu cu VL ca doanh nghip
M: Mc tiêu dùng bình quân mt ngày ca loi vn tiêu dùng đc tính
N: S ngày luân chuyn ca loi vn đc tính
i: S khâu ca quá trình sn xut (i=1,k)
7
j: Loi vn đc s dng (j=1,n)
Mc tiêu dùng bình quân mt ngày ca mt loi vn trong tng khâu đc tính
bng tng mc tiêu dùng trong kì (theo chi phí) chia cho s ngày trong kì.
S ngày luân chuyn ca mt loi vn đc xác đnh da trên các nhân t liên
quan v s ngày luân chuyn ca loi vn đó trong khâu tng ng.
u đim ca phng pháp này là xác đnh đc c th nhu cu VL trong tng
khâu ca sn xut kinh doanh, to điu kin tt cho qun lí và s dng vn theo tng
loi ca mi khâu. Tuy nhiên, vic tính toán theo phng pháp này đòi hi s phân
tích phc tp, mt nhiu thi gian do có nhiu loi vt t và nhiu khâu sn xut.
Phng pháp gián tip – phng pháp phn trm thỀo ếoanh thu
1.2.2.
Phng pháp này da vào kt qu thng kê v VL bình quân nm báo cáo,
nhim v sn xut kinh doanh và kh nng tng tc đ luân chuyn ca VL nm k
hoch đ xác đnh nhu cu VL cho nm k hoch.
Công thc tính:
V
1
=
V
0
*
F
0
*
(1+t)
F
1
Trong đó:
V
1
: Nhu cu VL nm k hoch
V
0
: S d bình quân VL nm báo cáo
F
1
, F
0
: Tng mc luân chuyn VL nm k hoch và nm báo cáo
t: T l gim (hoc tng) s ngày luân chuyn VL nm k hoch so vi nm
báo cáo
Tng mc luân chuyn VL phn ánh tng giá tr luân chuyn vn ca doanh
nghip thc hin trong kì, đc xác đnh bng tng doanh thu tr đi các khon thu
gián thu và các khon chit khu, gim giá, hàng bán b tr li,…
T l tng hoc gim s ngày luân chuyn VL trong nm k hoch so vi nm
báo cáo đc tính theo công thc:
t
=
K
1
- K
0
*
100%
K
0
Trong đó: K
1
, K
0
: Kì luân chuyn VL nm k hoch và nm báo cáo
Trên thc t, đ đn gin, các doanh nghip thng s dng phng pháp tính nhu
cu VL da trên tng mc luân chuyn vn và s vòng quay VL d tính cho nm
k hoch theo công thc:
Thang Long University Library
8
Nhu cu vn lu đng
=
Tng mc luân chuyn vn nm k hoch
S vòng quay vn lu đng nm k hoch
1.3. Ni dung qun lí vnăluăđng
Chính sách qun lí vn lu đng
1.3.1.
Chính sách VL là mô hình tài tr cho VL mà DN theo đui. Chính sách qun lí
VL ca DN có th đc nhn bit thông qua mô hình qun lí TSNH và mô hình qun
lí n ngn hn ca DN. Kt hp 2 mô hình trên, ta có 3 kiu chính sách: chính sách
cp tin, chính sách thn trng và chính sách dung hòa.
Hình 1.1. Chính sách qun lí vnăluăđng
Chính sách qun lí vn cp tin
- Chính sách VL cp tin đc to nên bi s kt hp gia mô hình qun lí tài
sn cp tin và qun lí n cp tin. Vi chính sách này, DN đư s dng mt
phn NVNH đ tài tr TSDH
- u đim: chi phí huy đng vn thp hn, thi gian quay vòng tin đc rút
ngn
- Nhc đim: S n đnh ca ngun không cao do ngun ngn hn đc s
dng nhiu, kh nng thanh toán ngn hn cng không đc đm bo
- Tóm li chính sách này đem li thu nhp cao và ri ro cao
Chính sách qun lí vn thn trng
Chính sách này là s kt hp gia mô hình qun lí tài sn thn trng và qun lí n
thn trng. DN đư s dng mt phn NVDH đ tài tr cho TSNH.
Cp tin Thn trng Dung hòa
TSNH
NVNH
TSNH
NVNH
TSNH
NVNH
TSDH
NVDH
TSDH
NVDH
TSDH
NVDH
9
u đim: Kh nng thanh toán đc đm bo, tính n đnh ca ngun vn cao và
hn ch các ri ro trong kinh doanh
Nhc đim: Mt chi phí huy đng vn cao hn do lưi sut dài hn thng cao
hn lưi sut ngn hn, thi gian quay vòng tin dài
Tóm li vi chính sách này, DN có mc ri ro thp nhng mang li thu nhp thp
Chính sách qun lí vn dung hòa
Chính sách này là s kt hp gia qun lí tài sn thn trng vi n cp tin hoc
kt hp gia qun lí tài sn cp tin vi qun lí n thn trng. Chính sách này da trên
c s nguyên tc tng thích: TSNH đc tài tr hoàn toàn bng ngun ngn hn và
TSDH đc tài tr bng ngun dài hn.
Qun lí tin và các khon tng đng tin
1.3.2.
Qun lí vn bng tin ca DN gm tin mt ti qu và tin gi ngân hàng. Vn
bng tin là yu t trc tip quyt đnh kh nng thanh toán ca mt DN tng ng vi
mt quy mô kinh doanh nht đnh đòi hi thng xuyên phi có mt lng tin tng
xng mi đm bo cho tình hình tài chính ca DN trng thái bình thng. Chính vì
th vic qun lí vn bng tin là vn đ ht sc quan trng trong công tác qun lí tài
chính DN
Ni dung ch yu bao gm các vn đ chính sau:
- Xác đnh vn d tr tin mt mt cách hp lí
xác đnh mc tn tr tin mt hp lí có nhiu cách nh có th da vào mô hình
EOQ (mô hình Baumol).
Mô hình Baumol:
Gi đnh :
Tình hình thu-chi tin n đnh, đu đn
Không tính đn tin thu trong kì hoch đnh
Không có d tr tin cho mc đích an toàn
Do thu – chi tin mt ti công ty là đu đn nên lng tin mt bin thiên nh sau:
Thang Long University Library
10
th 1.1. Mc d tr tin mt
th 1.2. nh mc d tr tin mt tiău
Chi phí giao dch (TrC):
TrC
=
T
*
F
C
Trong đó:
T: Tng nhu cu v tin trong nm
C: Quy mô mt ln bán chng khoán
F: Chi phí c đnh ca mt ln bán chng khoán
11
Chi phí c hi (OC):
OC
=
C
*
K
2
Trong đó:
C/2: Mc d tr tin mt trung bình
K: Lãi sut đu t chng khoán
Tng chi phí (TC):
TC = TrC + OC = T/C * F + C/2 *K
T đó ta tính đc mc d tr ti u:
C
*
=
Theo mô hình Baumol, khi vn bng tin xung thp, DN bán chng khoán đ thu
tin v, t đó DN phi mt chi phí giao dch cho mi ln bán chng khoán. Ngc li,
khi DN d tr vn bng tin thì DN s mt khon tin thu đc do không đu t
chng khoán hay gi tit kim. Do mô hình Baumol áp dng vi nhng gi đnh nht
đnh nên không phù hp vi các DN mang tính cht thi v, có lng vn bng tin
phát sính không đu.
- Qun lí cht ch các khon thu chi bng tin DN cn phi xây dng các ni quy
ch v qun lí các khon thu, chi, đc bit là các khon thu chi bng tin mt đ
tránh s mt mát, lm dng tin ca DN đ mu li cho cá nhân
- Tt c các khon thu chi bng tin mt phi đc thông qua qu, không đc
chi tiêu ngoài qu
- Phi có s phân đnh rõ ràng trong qun lí tin mt gia nhân viên k toán tin
mt và th qu
- Tng tc quá trình thu tin và làm chm đi quá trình chi tin. D đoán đc
thi gian chi tr, DN có th tn dng lng tin mt trôi ni trên mt s d tin
mt nh hn
- Cn qun lí cht ch các khon tm ng tin mt. Xác đnh rõ đi tng tm
ng, các trng hp tm ng, mc đ và thi hn đc tm ng.
- Thng xuyên đm bo kh nng thanh toán các khon n đn hn cho DN
ch đng trong thanh toán, DN phi thc hin tt vic lp k hoch lu chuyn
tin t. Trên c s đó có bin pháp thích ng nhm đm bo s cân bng thu chi vn
bng tin ca DN và nâng cao kh nng sinh li
Thang Long University Library
12
Qun lí các khon phi thu
1.3.3.
Trong các khon mc phi thu ca DN, phi thu khách hàng đóng vai tro quan
trng nht. Phi thu khách hàng là khon mc xut hin trong quan h mua bán tr
chm gia các DN, hay còn gi là khon tín dng thng mi. Khi DN bán hàng tr
chm cho khách hàng ngha là DN cp tín dng thng mi cho khách hàng.
qun lí khon phi thu khách hàng, DN cn chú ý mt s bin pháp sau:
Xác đnh chính sách tín dng thng mi:
N phi thu t khách hàng ca DN ch yu ph thuc vào khi lng hàng hóa,
dch v bán chu cho khách hàng và thi hn bán chu. Vì vy, đ qun lí khon phi
thu khách hàng trc ht cn xem xét, đánh giá các yu t ch yu nh hng đn
chính sách bán chu ca DN nh:
- Mc tiêu m rng th trng, tng doanh thu và tng li nhun ca DN
- Tính cht thi v trong sn xut và tiêu th ca mt s sn phm
- Tình trng cnh tranh: cn xem xét tình trng bán chu ca các đi th cnh
tranh đ có chính sách bán chu thích hp và có li.
- Tình trng tài chính ca DN: Không th m rng vic bán chu cho khách hàng
khi DN đư có n phi thu mc cao và có s thiu ht ln v vn bng tin mt
trong cân đi thu chi bng tin
Phân tích khách hàng, xác đnh đi tng bán chu: thm đnh đ ri ro trong
vic cp tín dng cho khách hàng cn có s phân tích đánh giá kh nng tr n và uy
tín ca khách hàng, nht là vi nhng khách hàng tim nng. Trên c s đó quyt đnh
hình thc hp đng (thc hin trên tài khon mua bán chu, lnh phiu, hi phiu
thng mi, tín dng th không hy ngang hay bán có điu kin)
Phân tích, đánh giá các khon tín dng mà khách hàng đ ngh
Sau khi phân tích nng lc tín dng ca khách hàng, DN s xem xét các khon tín
dng mà khách hành đ ngh da vào ch tiêu NPV
Mt s mô hình mà DN thng s dng:
- Quyt đnh tính dng khi xem xét mt phng án cp tín dng:
Mô hình c bn:
NPV = CF
t
/k – CF
0
CF
o
= VC * S * ACP / 365
CF
t
= [S * (1-VC) – S * BD] * (1-T)
Trong đó:
VC: T l chi phí bin đi trên doanh thu
13
S: Doanh thu d kin mi kì
ACP: Thi gian thu tin trung bình tính theo ngày
BD: T l n xu trên dòng tin vào t bán hàng
CD: Lung tin ra tng thêm ca b phn tín dng
T: Thu sut cn biên ca doanh nghip
k: T l thu thu nhp
Sau khi tính toán NPV, DN đa ra quyt đnh trên c s:
NPV > 0: Cp tín dng
NPV = 0: Bàng quan
NPV < 0: Không cp tín dng
- Quyt đnh tín dng khi xem xét 2 phng án cp tín dng
Bng 1.1. Cp tín dng và không cp tín dng
Ch tiêu
Không cp tín dng
Cp tín dng
S lng bán (Q)
Q
0
Q
1
(Q
1
> Q
0
)
Giá bn (P)
P
0
P
1
(P
1
> P
0
)
Chi phí sn xut bình quân (AC)
AC
0
AC
1
(AC
1
> AC
0
)
Xác sut thanh toán
100%
h (h =<100%)
Thi hn n
0
T
T sut chit khu
0
R
Không cp tín dng khi:
NPV
0
= P
0
Q
0
– AC
0
Q
0
Cp tín dng khi:
NPV
1
=
P
1
Q
1
h
-
AC
1
Q
1
(1+R)
DN đa ra quyt đnh da trên c s so sánh NPV và NPV
1
NPV > NPV
1
: Cp tín dng
NPV = NPV
1
: Bàng quan
NPV < NPV
1
: Không cp tín dng
- Quyt đnh tín dng kt hp thông tin ri ro
Thang Long University Library
14
Bng 1.2. S dng và không s dng thông tin ri ro tín dng
Ch tiêu
Không s dng
thông tin ri ro
S dng thông tin
ri ro
S lng bán (Q)
Q
1
Q
1
h
Giá bn (P)
P
1
P
1
Chi phí sn xut bình quân (AC)
AC
1
AC
1
Chi phí thông tin ri ro
0
C
Xác sut thanh toán
h
100%
Thi hn n
T
T
T sut chit khu
R
R
Không s dng thông tin ri ro:
NPV
1
=
P
1
Q
1
h
-
AC
1
Q
1
(1 + R)
S dng thông tin ri ro:
NPV
2
=
P
1
Q
1
h
-
AC
1
Q
1
h
-
C
(1 + R)
DN đa ra quyt đnh da trên c s so sánh NPV
1
và NPV
2
NPV
1
> NPV
2
: Cp tín dng
NPV
1
= NPV
2
: Bàng quan
NPV
1
< NPV
2
: Không cp tín dng
Thng xuyên kim soát n phi thu
M s theo dõi chi tit n phi thu và tình hình thanh toán vi khách hàng.
Thng xuyên kim soát đ nm vng tình hình n phi thu và tình hình thu hi
n. Cn thng xuyên xem xét đánh giá tình hình n phi thu, d đoán n phi thu t
khách hàng theo công thc:
N
pt
= S
d
* K
pt
Trong đó:
N
pt
: N phi thu d kin trong kì
S
d
: Doanh thu bán hàng tính theo giá thanh toán bình quân mt ngày trong nm
K
pt
: Kiof thu tin bình quân trong nm