B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUN TTăNGHIP
ătƠi:
GIIăPHÁPăNỂNGăCAO
HIUăQUăSăDNGăVNăTIăCỌNGăTYă
TNHHăTHNGăMIăNETăIT
SINHăVIểNăTHCăHIN : BỐIăHOÀIăPHNG
MÃ SINH VIÊN : A18593
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀăNIăậ 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
ătƠi:
GIIăPHÁPăNỂNGăCAO
HIUăQUăSăDNGăVNăTIăCỌNGăTYă
TNHHăTHNGăMIăNETăIT
Giáoăviênăhngădn : Th.s NguynăHngăNga
Sinhăviênăthcăhin :ăBùiăHoƠiăPhng
Mã sinh viên : A18593
Chuyên ngành : Tài chính
HÀăNIăậ 2014
Thang Long University Library
LI CM N
Em xin chân thành cm n thy giáo, cô giáo trng i hc Thng Long, đc
bit là s hng dn nhit tình ca cô giáo Th.s Nguyn Hng Nga đư tn tình giúp đ
em hoàn thành khóa lun tt nghip này. Em cng xin cm n s giúp đ ca các cô
chú, anh ch công tác ti công ty TNHH Thng Mi Net It đư nhit tình giúp đ em
trong vic cung cp s liu và thông tin thc t đ chng minh cho các kt lun trong
khóa lun ca em.
Vì gii hn kin thc và kh nng lp lun ca bn thân còn nhiu hn ch nên
bài lun vn không tránh khi thiu sót. Em kính mong s thông cm cng nh mong
nhn đc s góp ý, b sung ca các thy cô và công ty đ đ tài ca em đc đy đ
và hoàn thin hn.
Hà Ni ngày 25 tháng 10 nm 2014
Sinh viên
BùiăHoƠiăPhng
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
BùiăHoƠiăPhng
Thang Long University Library
MC LC
PHN 1. CăS LÝ LUN V VN VÀ HIU QU S DNG VN TRONG
DOANH NGHIP 1
1.1. Tng quan v vn trong doanh nghip 1
1.1.1. Khái nim v vn ca doanh nghip 1
1.1.2. c đim v vn trong doanh nghip 2
1.1.3. Vai trò ca vn trong doanh nghip 3
1.1.4. Phân loi vn ca doanh nghip 5
1.1.4.1. Cn c vào đc đim luân chuyn giá tr 5
1.1.4.2. Cn c vào ngun hình thành 7
1.2. Hiu qu s dng vn trong doanh nghip 8
1.2.1. Khái nim v hiu qu s dng vn trong doanh nghip 8
1.2.2. ụ ngha ca vic nâng cao hiu qu s dng vn trong doanh nghip 9
1.2.3. Ni dung qun lý vn trong doanh nghip 10
1.2.3.1. Chin lc qun lý vn 10
1.2.3.2. Qun lý vn c đnh trong doanh nghip 12
1.2.3.3. Qun lý vn lu đng trong doanh nghip 13
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn trong doanh nghip 18
1.2.4.1. Các ch tiêu tng hp đánh giá hiu qu s dng vn 18
1.2.4.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn c đnh 20
1.2.4.3. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng 21
1.3. Các nhân t nhăhngăđn hiu qu s dng vn trong doanh nghip 26
1.3.1. Các nhân t ch quan 26
1.3.2. Các nhân t khách quan 27
PHN 2. THC TRNG S DNG VN TIă CỌNGă TYă TNHHă THNGă
MI NET IT 30
2.1. Quá trình hình thành và phát trin caăcôngătyăTNHHăThngăMi Net It . 30
2.1.1. Gii thiu chung v công ty 30
2.1.2. Lch s hình thành và phát trin ca công ty 30
2.1.3. C cu t chc ca Công ty TNHH Thng Mi Net It 31
2.1.4. c đim ngành ngh kinh doanh ca công ty TNHH Thng Mi Net It 32
2.2. Phân tích khái quát tình hình sn xut kinh doanh ca công ty TNHH
Thngămi NET IT 33
2.3.
ThngăMi Net It 38
2.3.1. Phân tích quy mô c cu vn 38
2.3.2. Chin lc qun lý vn 45
2.3.2.1. Qun lý vn c đnh trong công ty 46
2.3.2.2. Qun lý vn lu đng trong công ty 47
2.3.3. Phân tích hiu qu s dng vn ca công ty 50
2.3.3.1. ánh giá hiu qu s dng vn v mt tng th 50
2.3.3.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn c đnh 54
2.3.3.3. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng 55
2.4. ánhăgiáăv hiu qu s dng vn caăcôngătyăTNHHăThngăMi Net It 63
2.4.1. Nhng thành tu đư đt đc 63
2.4.2. Mt s hn ch và nguyên nhân 64
PHN 3. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG VN CA CÔNG TY
TNHHăTHNGăMI NET IT 66
3.1. nhăhng phát trin caăcôngătyăTNHHăThngămi NET IT 66
3.1.1. Bi cnh nn kinh t 66
3.1.2. nh hng phát trin ca công ty TNHH Thng mi NET IT 67
3.2. Gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn tiăcôngătyăTNHHăThngăMi Net
It 68
3.2.1. Nâng cao hiu qu s dng vn c đnh 68
3.2.2. Nâng cao hiu qu s dng vn lu đng 69
3.2.2.1. Hàng tn kho 69
3.2.2.2. Các khon phi thu 69
3.2.3. Nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh 70
3.2.3.1. Tng doanh thu 70
3.2.3.2. Tit kim chi phí 71
3.2.3.3. Nâng cao uy tín và chú trng m rng th trng kinh doanh ca công ty 72
3.2.4. Gii pháp v công tác qun lý và đào to đi ng công nhân viên 72
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
Tênăđyăđ
CBNV
Cán b nhân viên
CKT
Cân đi k toán
CNTT
Công ngh thông tin
GTGT
Giá tr gia tng
KQHKD
Kt qu hot đng kinh doanh
LNST
Li nhun sau thu
NVDH
Ngun vn dài hn
NVNH
Ngun vn ngn hn
TB
Trung bình
TNDN
Thu nhp doanh nghip
TNHH
Trách nhim hu hn
TSC
Tài sn c đnh
TSDH
Tài sn dài hn
TSL
Tài sn lu đng
TSNH
Tài sn ngn hn
VC
Vn c đnh
VCSH
Vn ch s hu
VL
Vn lu đng
VN
Vit Nam đng
DANH MC BNG BIU,ă TH, HÌNH V, CÔNG THC
Bng 2.1 Báo cáo kt qu kinh doanh ca công ty nm 2011- 2013 34
Bng 2.2 Bng c cu vn theo đc đim luân chuyn giá tr 40
Bng 2.3 Bng c cu vn theo ngun hình thành 43
Bng 2.4 Quy mô tài sn dài hn ca công ty 46
Bng 2.5 Kt cu vn lu đng ca công ty 48
Bng 2.6 Bng phân tích ch tiêu ROS, ROA và ROE 52
B
54
B
56
B
58
B
chuyn đ 60
Bng 2.11 Các ch tiêu liên quan đn các khon phi thu 61
Bng 2.12 Các ch tiêu liên quan đn các khon phi tr 62
Bng 2.13 Ch tiêu thi gian quay vòng tin trung bình 63
Biu đ 2.1 Quy mô vn ca công ty qua các nm 38
Biu đ 2.2 Kt cu tài sn- ngun vn ca công ty 45
Biu đ 2.3 H s quay vòng vn ca công ty TNHH Thng Mi Net It 50
Mô hình 1.1 Mô hình Miller- Orr 14
Mô hình 1.2 Mô hình tng quát đ ra quyt đnh qun tr khon phi thu 15
Mô hình 1.3 Mô hình EOQ 17
Mô hình 1.4 Lng đt hàng ti u 18
Mô hình 2.1 C cu t chc ca công ty TNHH Thng Mi Net It 31
Thang Long University Library
LI M U
1. Lý do chnăđ tài
Trong tình hình kinh t khó khn hin nay, mt doanh nghip mun tn ti và
phát trin đòi hi trc tiên phi có vn và s dng vn mt cách hiu qu. Vn là yu
t sn xut đu tiên ca mi doanh nghip, quyt đnh hot đng sn xut kinh doanh
ca doanh nghip đó. Vn là chìa khóa, là điu kin đ cho các doanh nghiêp thc hin
mc tiêu kinh doanh ca mình.
Trong bi cnh Vit Nam đư gia nhp t chc thng mi th gii WTO, các
doanh nghip Vit Nam đư tham gia vào mt sân chi bình đng trong khi kinh t th
gii. ây là c hi rt ln, đng thi cng là mt thách thc không nh đi vi các
doanh nghip trong nc. Gia nhp WTO, chúng ta có c hi m rng th trng tiêu
th sn phm, tip cn vi khoa hc công ngh hin đi. Tuy nhiên, mc đ cnh tranh
là rt ln, xét v nhiu mt thì kh nng cnh tranh ca các doanh nghip nc ta còn
hn ch. Vì vy, các doanh nghip cn phát huy sc mnh ni ti ca mình, đng thi
tranh th ti đa các ngun lc bên ngoài đ nâng cao hiu qu kinh doanh, xây dng
và cng c v th ca mình.
Công ngh thông tin là đng lc thúc đy tng trng kinh t và kích thích nng
lc đi mi đi vi nn kinh t toàn cu nói chung và nn kinh t quc dân ca mi
nc nói riêng. S phát trin ca CNTT đư to ra hàng lot ngành ngh mi có giá tr
gia tng cao, đư đào to đc hàng triu nhân công CNTT có tay ngh cao; to ra
ngun thu rt ln cho ngân sách Nhà nc, t thu thu (nhiu chc t USD mi nm).
Trong vài nm qua, ngành CNTT Vit Nam đư có mt s phát trin nhanh chóng
vt bc vi mc phát trin nhanh hn mc trung bình toàn cu. Theo báo cáo do Liên
minh Vin thông Quc t (ITU) Vit Nam đư lt vào nhóm 10 nc có tc đ phát
trin ICT nhanh nht th gii. Vit Nam đc coi là mt th trng tim nng, có sc
hp dn ln đi vi các nhà đu t nc ngoài. Tc đ phát trin ngành công nghip
CNTT cao và đang tr thành ngành kinh t đy ha hn ca đt nc. Tc đc tng
trng doanh thu lnh vc này trung bình hn 30% nm, đt trên 1 t USD nm 2010,
gp 4 ln so vi nm 2005.
có mt nn tng phát trin bn vng trong mt môi trng phát trin, cnh
tranh nh vy, doanh nghip cn huy đng và s dng vn tit kim và hiu qu. T
đó, em quyt đnh chn đ tài “Gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn ti công ty
TNHH Thng Mi Net It”. Khóa lun trình bày khái quát nhng lý lun v phân tích
hiu qu s dng vn kinh doanh, đa ra các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn
kinh doanh trong các doanh nghip. T các d liu thu thp đc, em tin hành phân
tích thc trng hiu qu s dng vn kinh doanh ca công ty đ t đó rút ra các kt
lun và đa ra mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng vn ti công ty
TNHH Thng Mi Net It.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu lý thuyt ca khóa lun là hiu qu s dng vn ca doanh
nghip. T đó nghiên cu thc trng hiu qu s dng vn ti công ty TNHH Thng
Mi Net It và đ xut gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng vn cho công ty.
3. iătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Nghiên cu thc trng hiu qu s dng vn ti công ty
TNHH Thng Mi Net It.
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu hiu qu s dng vn ti công ty TNHH
Thng Mi Net It, giai đon nm 2011-2013.
4. Phngăphápănghiênăcu
Trong quá trình thc hin khóa lun, em đư s dng mt s phng pháp sau:
Phng pháp thu thp s liu: thu nhp s liu ti công ty thông qua các bng
cân đi k toán, bng báo cáo kt qu kinh doanh. Ngoài ra còn thu nhp t sách, báo,
internet…
Phng pháp x lý s liu: t các s liu thu thp đc, em áp dng các công
thc tính ch tiêu sn có đ tính ra các ch tiêu tài chính ca công ty. T đó, liên h và
đánh giá tình hình hot đng cng nh hiu qu s dng vn ca công ty.
Phng pháp tng hp, phân tích, so sánh: tng hp t báo cáo ca công ty đ
tin hành phân tích và so sánh các ch tiêu qua các nm, t đó đa ra nhn xét.
5. Kt cu khóa lun
Ngoài phn m đu, kt lun, mc lc, khóa lun đc trình bày theo 3 phn:
Phn 1. Căs lý lun v vn và hiu qu s dng vn trong doanh nghip
Phn 2. Thc trng s dng vn tiăcôngătyăTHHHăThngăMi Net It
Phn 3. Gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn ti công ty TNHH
ThngăMi Net It.
Thang Long University Library
1
PHNă1. CăSăLụăLUNăVăVNăVÀăHIUăQUăSăDNGăVNăTRONGă
DOANH NGHIP
1.1. Tngăquanăvăvnătrongădoanhănghip
1.1.1. Kháiănimăvăvn ca doanhănghip
Hot đng kinh doanh ca các doanh nghip trong bt c lnh vc nào đu gn
lin vi vn, không có vn thì không th tin hành hot đng sn xut kinh doanh
đc, chính vì vy ngi ta thng nói vn là chìa khoá đ m rng và phát trin kinh
doanh, đó là mt tin đ cn thit. Quy trình hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip là quá trình hình thành, phân phi và s dng các qu, các lung vn ca
doanh nghip. Trong quá trình đó, đư phát sinh các lung vn gn lin vi hot đng
đu t và các hot đng kinh doanh thng xuyên ca doanh nghip, bao gm các
lung vn đi vào và các lung vn đi ra, to thành s vn đng không ngng.
Trong nn kinh t th trng, các doanh nghip t ch và tu thuc vào hình thc
s hu doanh nghip mà quyn t ch trong kinh doanh đc m rng trong mc đ
cho phép. Trong bình din tài chính, mi doanh nghip t tìm kim ngun vn trên th
trng và t ch trong vic s dng vn. Nhu cu v vn ca doanh nghip đc th
hin khâu thành lp doanh nghip, trong chu kì kinh doanh và khi phi đu t thêm.
Giai đon nào doanh nghip cng có nhu cu v vn.
Nh vy, vn là mt yu t s mt ca mi hot đng sn xut kinh doanh. Có
vn các doanh nghip có th m rng sn xut kinh doanh, mua sm các trang thit b
hay trin khai các k hoch khác trong tng lai. Vy yêu cu đt ra đi vi các doanh
nghip là h cn phi có s qun lý và s dng vn có hiu qu nhm bo toàn và phát
trin vn, đm bo cho các doanh nghip ngày càng phát trin và vng mnh.
Vn là mt phm trù kinh t trong lnh vc tài chính nó gn lin vi sn xut
hàng hoá. Vn là tin nhng tin cha hn đư là vn. Tin tr thành vn khi tin đc
s dng đ hot đng trong lnh vc sn xut, lu thông hay đc đu t vào sn xut
kinh doanh nhm thu li nhun.
Trong nn kinh t th trng hin nay, vn đc coi là biu hin bng tin ca
giá tr tài sn đc huy đng, s dng vào hot đng sn xut kinh doanh nhm mc
đích sinh li. nh ngha này đư ch ra vn là mt yu t đu vào ca quá trình sn
xut, s tham gia ca vn không ch bó hp trong quá trình sn xut riêng bit, chia
ct, mà trong toàn b mi quá trình sn xut và tái sn xut liên tc trong sut thi
gian tn ti ca doanh nghip.
2
1.1.2. căđimăvăvnătrongădoanhănghip
Vn ca doanh nghip có nhng đc đim chung sau đây:
Vn là đi din cho mt lng giá tr tài sn. iu đó có ngha là vn là biu
hin bng giá tr ca các tài sn hu hình và vô hình nh nhà xng, đt đai, máy móc,
thit b… Nh vy, mt lng tin phát hành thoát ly giá tr thc ca hàng hoá đ đa
vào đu t, nhng khon n không có kh nng thanh toán thì không đúng vi ngha
ca vn.
Vn phi vn đng sinh li. Vn biu hin bng tin nhng tin ch là dng
tim nng ca vn, đ bin tin thành vn thì đng tin đó phi đa vào hot đng
kinh doanh kim li. Trong quá trình vn đng, vn có th thay đi hình thái biu hin
nhng đim cui cùng ca vòng tun hoàn phi là giá tr ln hn đim xut phát. ó
cng là nguyên lý đu t, s dng và bo toàn vn. Vì vy khi đng vn đng, tài
sn c đnh không s dng, tài nguyên, sc lao đng không dùng đn, tin vàng ct tr
hoc các khon n khó đòi… ch là nhng đng tin cht. Mt khác, tin có vn đng
nhng phân tán quay v ni xut phát vi giá tr thp hn thì đng vn cng không
đc bo đm, chu k vn đng tip theo b nh hng.
Vn phi đc tp trung tích t đn mt lng nht đnh mi có th phát huy
đc tác dng. đu t vào sn xut kinh doanh, vn phi đc tích t thành món
ln. Do đó, doanh nghip không ch khai thác tim nng v vn mà còn phi tìm cách
thu hút ngun vn nh: góp vn, chung vn, phát hành c phiu, liên doanh…
Vn có giá tr v mt thi gian. iu này cng có ngha là phi xem xét v yu
t thi gian ca đng vn. Trong c ch k hoch hoá tp trung, vn đ này không
đc xem xét k vì Nhà nc đư to ra s n đnh ca đng tin mt cách gi to
trong nn kinh t. Trong điu kin kinh t th trng phi xem xét yu t thi gian vì
nh hng ca s bin đng giá c, lm phát nên sc mua ca đng tin mi thi k
là khác nhau.
Vn phi gn vi ch s hu. Mi đng vn phi gn vi mt ch s hu nht
đnh. Trong nn kinh t th trng không th có nhng đng vn vô ch, đâu có
đng vn không rõ ràng v ch s hu s có chi phí lãng phí, không có hiu qu.
Ngc li, ch có xác đnh ch s hu rõ thì đng vn mi đc s dng tit kim và
có hiu qu cao. Cn phi phân bit quyn s hu và quyn s dng vn là hai quyn
khác nhau. Tu theo hình thc đu t mà ngi có quyn s hu và quyn s dng là
đng nht hoc là riêng r. Song, dù trong trng hp nào ngi s hu vn vn đc
u tiên đm bo quyn li và đc tôn trng quyn s hu vn ca mình. ây là mt
Thang Long University Library
3
nguyên tc đ huy đng và qun lý vn, nu vi phm s khó huy đng vn nhàn ri
trong xã hi.
Trong nn kinh t th trng, vn đc coi là mt loi hàng hoá- hàng đc bit.
Nhng ngi sn có vn có th đa vào th trng, nhng ngi cn vn ti th trng
vay ngha là đc s dng vn ca ngi có quyn s hu vn.
Trong nn kinh t th trng vn không ch biu hin bng tin ca nhng tài
sn hu hình mà còn biu hin giá tr ca nhng tài sn vô hình nh: v trí đa lý kinh
doanh, nhãn hiu, bn quyn, phát minh sáng ch, bí quyt công ngh…
Riêng đi vi vn sc lao đng- loi vn đc bit- yu t c bn quan trng nht
trong các loi vn, có nhng đc đim:
Là ngun duy nht sáng to ra giá tr mi.
Va là ch th qun lý va là đi tng qun lý.
Vn sc lao đng tim n trong mi con ngi ph thuc vào t tng, tình
cm, môi trng xung quanh… nó ch biu hin khi tham gia vào quá trình sn xut
kinh doanh.
Vn b s dng lưng phí làm tng chi phí sn xut kinh doanh, gim li nhun,
tt yu kéo theo s gim nhit tình, kém lòng tin đi vi lưnh đo ca công nhân viên
trong doanh nghip.
Vn sc lao đng nu không đc s dng đúng ngi, đúng vic tu theo mc
đ, hoàn cnh có th gây nhng hu qu xu khôn lng.
Do đó nu không đc qun lý cht ch, khoa hc thì:
Vn rt d b tht thoát do nhng nguyên nhân tiêu cc ca con ngi nh t
tham ô, tham nhng, nn trm cp, thói làm n vô trách nhim gây ra.
Vn b s dng sai mc đích nh ly vn đư có k hoch dùng vào vic khác s
phá v k hoch chung, hoc cho vay mn tu tin (vô nguyên tc) gây ra tình trng
đng vn hoc n không thu hi đc.
T nhng phân tích trên ch ra mt yu t cp bách cn thit là phi nhn thc rõ
ràng, đy đ v vn đ qun lý có hiu qu.
1.1.3. Vaiătròăcaăvnătrongădoanhănghip
Mt xã hi mun tn ti và phát trin phi có nhng mi liên h v hot đng
kinh t làm ni lc thúc đy. Các hot đng kinh t li cn mt điu kin rt quan
trng đó là vn kinh doanh. Tt c các hot đng sn xut kinh doanh, dù bt k quy
4
mô nào cng cn phi có mt lng vn nht đnh, nó là tin đ cho s ra đi và phát
trin ca các doanh nghip.
V mt pháp lý:
Khi mun thành lp, điu kin đu tiên là doanh nghip phi có mt lng vn
nht đnh, lng vn đó ti thiu phi bng lng vn pháp đnh (Vn pháp đnh là s
vn ti thiu phi có theo quy đnh ca pháp lut đ thành lp doanh nghip). Khi đó
đa v pháp lý ca doanh nghip mi đc xác lp. Nu không, vic thành lp doanh
nghip không th thc hin đc.
Nh vy, vn có th đc xem nh là điu kin tiên quyt đm bo s tn ti t
cách pháp nhân ca doanh nghip trc pháp lut. Sau đó, trong quá trình phát trin,
do yêu cu ca cnh tranh kinh t, do nhu cu ca th trng doanh nghip phi nâng
cao trình đ sn xut ca lao đng, ci tin công ngh sn xut m rng th trng…
iu này cng ch thc hin đc khi có lng vn đc b sung nht đnh nào đó. T
đó có th thy, vn đi vi doanh nghip là điu kin sng còn, nó gn lin vi hu ht
các loi hot đng ca bt c doanh nghip nào. Qua đó cng thy đc rng, nu
ngun vn đc s dng hp lý có hiu qu tt s giúp cho doanh nghip phát trin,
ngc li s dng mt cách lãng phí s đem li s tht bi cho doanh nghip.
V mt kinh t:
Trong hot đng sn xut kinh doanh, vn là mt trong nhng yu t quyt đnh
s tn ti và phát trin ca mi doanh nghip. Vn không nhng đm bo kh nng
mua sm máy móc thit b, dây truyn công ngh đ phc v cho quá trình sn xut
mà còn đm bo cho hot đng sn xut kinh doanh din ra thng xuyên liên tc.
Vn là yu t quan trng quyt đnh nng lc sn xut kinh doanh ca doanh
nghip và xác lp v th ca doanh nghip trên thng trng. iu này càng th hin
rõ trong nn kinh t th trng hin nay vi s cnh tranh gay gt, các doanh nghip
phi không ngng ci tin máy móc thit b, đu t hin đi hóa công ngh tt c
nhng yu t này mun đt đc đòi hi doanh nghip phi có mt lng vn đ ln.
Vn cng là yu t quyt đnh đn vic m rng phm vi hot đng ca doanh
nghip. Có vn giúp doanh nghip đu t m rng sn xut, thâm nhp vào th trng
mi, t đó m rng th trng tiêu th, nâng cao uy tín ca doanh nghip trên thng
trng.
Nhn thc đc vai trò quan trng ca vn nh vy, doanh nghip cn phi có
nhng bin pháp hu hiu huy đng đm bo đ vn cho doanh nghip hot đng mt
cách hiu qu.
Thang Long University Library
5
1.1.4. Phơnăloiăvn ca doanhănghip
1.1.4.1. Cn c vào đc đim luân chuyn giá tr
Cn c vào đc đim luân chuyn giá tr ca các loi vn, ngi ta chia thành hai
loi: Vn c đnh và vn lu đng.
Vn c đnh:
Trong điu kin nn kinh t th trng, vic mua sm, xây dng hay lp đt các
TSC ca doanh nghip đu phi thanh toán, chi tr bng tin. S vn đu t ng
trc đ mua sm, xây dng hay lp đt các TSC hu hình và vô hình đc gi là
vn c đnh ca doanh nghip. ó là vn đu t ng trc vì s tin này nu đc s
dng có hiu qu s không mt đi, doanh nghip s thu hi li đc sau khi tiêu th
sn phm, hàng hoá hay dch v ca mình.
TSC là nhng t liu lao đng ch yu mà nó có đc đim c bn là tham gia
vào nhiu chu k sn xut, hình thái vt cht không thay đi t chu k sn xut đu
tiên cho đn khi b sa thi khi quá trình sn xut.
Theo quy đnh ca Nhà nc, nhng t liu lao đng đc coi là TSC phi có
đ hai điu kin sau:
V mt giá tr: Giá tr đn v đt tiêu chun nht đnh là t 30 triu đng tr lên.
V mt thi gian: Thi gian s dng trên 1 nm.
Do là s vn đu t ng trc đ mua sm, xây dng các TSC nên quy mô ca
vn c đnh nhiu hay ít s quyt đnh quy mô ca TSC, nh hng rt ln đn trình
đ trang b k thut và công ngh, nng lc sn xut, kinh doanh ca doanh nghip.
Song ngc li nhng đc đim kinh t ca TSC trong quá trình s dng li có nh
hng quyt đnh, chi phi đc đim tun hoàn và chu chuyn ca vn c đnh.
Có th khái quát nhng nét đc thù v s vn đng ca vn c đnh trong quá
trình sn xut kinh doanh nh sau:
Vn c đnh tham gia vào nhiu chu k sn xut sn phm, điu này do đc
đim ca TSC đc s dng lâu dài, trong nhiu chu k sn xut quyt đnh.
Vn c đnh đc luân chuyn dn dn tng phn trong các chu k sn xut.
Khi tham gia vào quy trình sn xut, mt b phn vn c đnh đc luân chuyn và
cu thành chi phí sn xut sn phm (di hình thc chi phí khu hao) tng ng vi
phn giá tr hao mòn ca TSC.
Sau nhiu chu k sn xut vn c đnh mi hoàn thành mt vòng luân chuyn.
Sau mi chu k sn xut phn vn đc luân chuyn vào giá tr sn phm dn dn tng
lên song phn vn đu t ban đu vào TSC li dn gim xung cho đn khi TSC
6
ht thi gian s dng, giá tr ca nó đc chuyn dch ht vào giá tr sn phm đư sn
xut thì vn c đnh mi hoàn thành mt vòng luân chuyn.
Kt cu TSC gia các doanh nghip trong các ngành sn xut khác nhau hoc
thm chí trong cùng mt ngành sn xut cng không hoàn toàn ging nhau. S khác
bit hoc bin đng ca kt cu TSC ca doanh nghip trong các thi k khác nhau
chu nh hng ca nhiu nhân t nh quy mô sn xut, kh nng tiêu th sn phm
trên th trng, trình đ tin b khoa hc k thut trong sn xut. Tuy nhiên đi vi
các doanh nghip vic phân loi và phân tích tình hình kt cu TSC sao cho hp lý
nht cho vic nâng cao hiu qu s dng vào vn c đnh ca doanh nghip.
Vnăluăđng:
tin hành sn xut kinh doanh, ngoài các TCS, doanh nghip còn cn phi
có TSL. TSL là nhng tài sn ngn hn và thng xuyên luân chuyn trong quá
trình kinh doanh. Giá tr các loi TSL ca doanh nghip kinh doanh, sn xut thng
chim t trng ln trong tng giá tr tài sn ca chúng. S vn tin t ng trc đ mua
sm, hình thành TSL thng xuyên, cn thit ca doanh nghip đc gi là vn lu
đng.
TSL thng đc chia làm 2 loi là TSL sn xut và TSL lu thông. Trong
quá trình kinh doanh, hai loi này luôn luôn th ch cho nhau, vn đng không ngng
nhm đm bo cho quá trình tái sn xut đc liên tc và thun li.
VL có nhng đc đim sau:
VL trong quá trình chu chuyn luôn thay đi hình thái biu hin
VL chuyn toàn b giá tr ngay trong mt ln và đc hoàn li toàn b sau
mi chu k kinh doanh
VL hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mt chu k kinh doanh
VL là điu kin vt cht không th thiu đc ca quá trình tái sn xut.
Mun cho quá trình tái sn xut đc liên tc, doanh nghip phi có đ tin vn đu t
vào các hình thái khác nhau ca VL, khin cho các hình thái đó có đc mc tn ti
hp lý và đng b vi nhau. Nh vy s to điu kin cho chuyn hóa hình thái ca
vn trong quá trình luân chuyn đc thun li, góp phn tng tc đ luân chuyn
VL, tng hiu sut s dng VL và ngc li.
Thang Long University Library
7
1.1.4.2. Cn c vào ngun hình thành
Vn ch s hu
VCSH là các ngun vn thuc s hu ca ch doanh nghip và các thành viên
trong công ty liên doanh hoc các c đông trong các công ty c phn.
i vi mi loi hình doanh nghip, VCSH ca doanh nghip bao gm các b
phn ch yu:
Vn góp ban đu: Khi doanh nghip đc thành lp bao gi ch doanh nghip
cng phi có mt s vn ban đu nht đnh do các c đông- ch s hu góp vn. Khi
nói đn ngun vn ch s hu ca doanh nghip bao gi cng phi xem xét hình thc
s hu ca doanh nghip đó, vì hình thc s hu s quyt đnh tính cht và hình thc
to vn ca bn thân doanh nghip.
Ngun vn t li nhun không chia: Quy mô s vn ban đu ca ch doanh
nghip là mt yu t quan trng. Tuy nhiên, thông thng, s vn này cn đc tng
theo quy mô phát trin ca doanh nghip. Trong quá trình hot đng sn xut- kinh
doanh, nu doanh nghip hot đng có hiu qu thì doanh nghip s có nhng điu
kin thun li đ tng trng ngun vn. Ngun vn tích ly t li nhun không chia
là b phn li nhun đc s dng tái đu t, m rng sn xut- kinh doanh ca doanh
nghip.
T tài tr bng li nhun không chia- ngun vn ni b là mt phng thc to
ngun tài chính quan trng và khá hp dn ca các doanh nghip, vì doanh nghip
gim đc chi phí, gim bt s ph thuc vào bên ngoài. Rt nhiu doanh nghip coi
trng chính sách tái đu t t li nhun đ li (retained earnings), h đt ra mc tiêu
phi có mt khi lng li nhun đ li đ ln nhm t đáp ng nhu cu vn ngày
càng tng.
Phát hành c phiu: Là mt ngun tài chính dài hn rt quan trng đ huy đng
vn cho doanh nghip. Thông thng, có hai loi c phiu chính là c phiu thng và
c phiu u đưi.
N phi tr
N phi tr là khon phi tr cho nhà cung cp, ngân hàng, các đi tng khác
mà tm thi doanh nghip cha tr đc và tn dng làm vn kinh doanh. N phi tr
bao gm:
Ngun vn tín dng ngân hàng và tín dng thng mi:
Có th nói rng vn vay ngân hàng là mt trong nhng ngun vn quan trng
nht, không ch đi vi s phát trin ca bn thân các doanh nghip mà còn đi vi
toàn b nn kinh t quc dân. S hot đng và phát trin ca các doanh nghip đu
8
gn vi các dch v tài chính do các ngân hàng thng mi cung cp, trong đó có vic
cung ng các ngun vn. V mt thi gian, vn vay ngân hàng có th phân loi theo
thi hn vay, bao gm: vay ngn hn (di 1 nm), vay trung hn (t 1 đn 3 nm) và
vay dài hn (3 nm tr lên). Hoc theo tính cht và mc đích s dng nh cho vay đu
t TSC, cho vay đu t TSL, cho vay đ thc hin d án. Ngun vn tín dng ngân
hàng có nhiu u đim, nhng ngun vn này cng có nhng hn ch nht đnh. ó là
các chi phí v điu kin tín dng, kim soát ca ngân hàng và các chi phí s dng vn
(lãi sut).
Các doanh nghip cng thng khai thác ngun vn tín dng thng mi
(commercial credit) hay còn gi là tín dng ca ngi cung cp (supplier’s credit).
Ngun vn này hình thành mt cách t nhiên trong quan h mua bán chu, mua bán tr
chm hay tr góp. Ngun vn tín dng thng mi là mt phng thc tài tr r, tin
dng và linh hot trong kinh doanh; mt khác, nó còn to kh nng m rng quan h
hp tác kinh doanh mt cách lâu bn. Tuy nhiên, cn nhn thy tính cht ri ro ca
quan h tín dng thng mi khi quy mô tài tr vt quá gii hn an toàn.
Không mt doanh nghip nào không vay vn ngân hàng hoc không s dng tín
dng thng mi nu doanh nghip đó mun tn ti vng chc trên thng trng.
Trong quá trình hot đng, các doanh nghip thng vay ngân hàng đ đm bo ngun
tài chính cho các hot đng sn xut- kinh doanh, đc bit là đm bo có đ vn cho
các d án m rng hoc đu t chiu sâu ca doanh nghip.
Phát hành trái phiu công ty:
Trái phiu công ty là các trái phiu do các công ty phát hành đ vay vn dài hn.
Trái phiu công ty có đc đim chung sau: Trái ch đc tr lưi đnh k và tr
gc khi đáo hn, song không đc tham d vào các quyt đnh ca công ty. Nhng
cng có loi trái phiu không đc tr lưi đnh k, ngi mua đc mua di mnh giá
và khi đáo hn đc nhn li mnh giá. Khi công ty gii th hoc thanh lý, trái phiu
đc u tiên thanh toán trc các c phiu. Có nhng điu kin c th kèm theo, hoc
nhiu hình thc đm bo cho khon vay. Có nhng loi trái phiu công ty nh: Trái
phiu có đm bo, trái phiu không đm bo.
1.2. Hiuăquăsădngăvnătrongădoanhănghip
1.2.1. Kháiănimăvăhiuăquăsădngăvnătrongădoanhănghip
Bt k mi hot đng sn xut kinh doanh nào cng xut phát t mt ngun vn
nht đnh. Trong quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip, vn là yu t quan
trng góp phn quyt đnh s thành công hay tht bi ca đn v sn xut kinh doanh.
Thang Long University Library
9
Hiu qu s dng vn đc hiu là vi lng vn nht đnh b vào hot đng sn
xut kinh doanh s mang li li nhun cao nht và làm cho đng vn sinh sôi.
Hiu qu s dng vn là mt phm trù kinh t phn ánh vic s dng vn mt
cách hp lý, ngha là vi s vn nht đnh phi làm sao làm đc nhiu vic nht và
không ch gii hn vic s dng vn vi s lng nht đnh mà bao gm c vic tng
nng sut lao đng.
Trong điu kin nn kinh t th trng nc ta hin nay mi doanh nghip mun
tr vng và có sc cnh tranh vi các doanh nghip khác thì phi có vn. Vn sau mt
quá trình sn xut kinh doanh phi sinh lưi, đó là điu mà bt c nhà qun tr nào cng
phi quan tâm. Huy đng vn là bin pháp thng xuyên đ đm bo nhu cu s dng
tài sn cho quá trình sn xut kinh doanh ca mi doanh nghip. Trong sn xut kinh
doanh thì hiu qu s dng vn là mt vn đ then cht gn lin vi s tn ti và phát
trin ca các đn v kinh doanh.
1.2.2. Ý nghaăcaăvicănơngăcaoăhiuăquăsădngăvnătrongădoanhănghip
Trong môi trng cnh tranh ca nn kinh t th trng, vic bo toàn vn kinh
doanh và nâng cao hiu qu s dng vn là yêu cu sng còn đi vi mi doanh
nghip.
Các doanh nghip trong quá trình sn xut kinh doanh thng đt ra nhiu mc
tiêu và tu thuc vào giai đon hay điu kin c th mà có nhng mc tiêu đc u
tiên thc hin, nhng tt c đu nhm mc đích cui cùng là ti đa hoá giá tr tài sn
ca ch s hu, đt đc mc tiêu đó doanh nghip mi có th tn ti và phát trin
đc.
Mt doanh nghip mun thc hin tt mc tiêu ca mình thì phi hot đng kinh
doanh có hiu qu. Trong khi đó yu t tác đng có tính quyt đnh đn hiu qu sn
xut kinh doanh chính là hiu qu s dng vn ca doanh nghip. Do vy, doanh
nghip cn phi có nhng bin pháp nhm nâng cao hiu qu s dng vn, đc bit
trong điu kin hin nay.
Nâng cao hiu qu s dng vn s đm bo an toàn tài chính cho doanh nghip.
Hot đng trong c ch th trng đòi hi mi doanh nghip phi luôn đ cao tính an
toàn, đc bit là an toàn tài chính. ây là vn đ có nh hng trc tip đn s tn ti
và phát trin ca doanh nghip. Vic s dng vn có hiu qu giúp doanh nghip nâng
cao kh nng huy đng vn, kh nng thanh toán ca doanh nghip đc bo đm…
Nâng cao hiu qu s dng vn s giúp doanh nghip nâng cao sc cnh tranh.
đáp ng yêu cu ci tin công ngh, nâng cao cht lng sn phm, đa dng hoá
10
mu mã sn phm… doanh nghip phi có vn, trong khi đó vn ca doanh nghip ch
có hn, vì vy nâng cao hiu qu s dng vn là cn thit.
Nâng cao hiu qu s dng vn s giúp doanh nghip đt đc mc tiêu tng giá
tr tài sn ch s hu và các mc tiêu khác ca doanh nghip nh nâng cao uy tín ca
doanh nghip trên th trng, nâng cao đi sng ca ngi lao đng. Vì khi hot đng
kinh doanh có hiu qu thì doanh nghip có th m rng quy mô sn xut, to thêm
công n vic làm cho ngi lao đng và mc sng ca ngi lao đng cng ngày càng
đc ci thin. ng thi nó cng làm tng các khon đóng góp cho ngân sách Nhà
nc.
Nh vy, vic nâng cao hiu qu s dng vn ca doanh nghip không nhng
đem li hiu qu thit thc cho doanh nghip và ngi lao đng mà nó còn nh hng
đn s phát trin ca c nn kinh t và toàn xã hi. Do đó, các doanh nghip phi luôn
tìm ra các bin pháp phù hp đ nâng cao hiu qu s dng vn ca doanh nghip.
làm đc điu này chúng ta phi hiu rõ v các ch tiêu phn ánh hiu qu s
dng vn và t đó đánh giá mc đ nh hng ca các ch tiêu này đ đ ra phng
hng s dng vn có hiu qu nht.
1.2.3. NiădungăqunălỦăvnătrongădoanhănghip
1.2.3.1. Chin lc qun lý vn
Chin lc qun lý vn ca doanh nghip ph thuc vào s phát trin ca th
trng vn, th trng chng khoán, s n đnh ca nn kinh t, uy tín ca doanh
nghip, và kh nng thích ng ca nhà qun lý trong tng tình hung c th. Nhìn
chung, không có mt mô hình c th, vnh cu cho mt doanh nghip trong vic la
chn ngun tài tr. Tuy vy, trên thc t ngi ta xem xét đ la chn ngun tài tr
theo các xu hng c bn sau:
Thang Long University Library
11
Thn trng: Doanh nghip s dng mt phn ngun vn dài hn đ tài tr cho
tài sn ngn hn. Chin lc này ri ro thp nhng chí phí cao.
Săđă1.1 ChinălcăqunălỦăvnăthnătrng
Mo him: Doanh nghip s dng mt phn ngun vn ngn hn tài tr cho tài
sn dài hn. Chin lc này có đ ri ro cao nhng chi phí thp.
Săđă1.2 ChinălcăqunălỦăvnămoăhim
Dung hòa: Doanh nghip dùng ngun vn ngn hn tài tr cho tài sn ngn hn
và ngun vn dài hn tài tr cho tài sn dài hn. Chin lc tài tr này có đ ri ro
trung bình và chi phí trung bình.
12
Săđă1.3 ChinălcăqunălỦăvnădungăhòa
1.2.3.2. Qun lý vn c đnh trong doanh nghip
Vn c đnh ca doanh nghip có th đc s dng cho các hot đng đu t dài
hn (mua sm, lp đt, xây dng các tài sn c đnh hu hình và vô hình) và các hot
đng kinh doanh thng xuyên (sn xut các sn phm nh hàng hóa, dch v) ca
doanh nghip.
Bo toàn vn c đnh v mt hin vt không phi ch là gi nguyên hình thái vt
cht và đc tính s dng ban đu ca TSC mà quan trng hn là duy trì thng
xuyên nng lc sn xut ban đu ca nó. iu đó có ngha là, trong quá trình s dng,
doanh nghip phi qun lý cht ch không làm mt mát TSC, thc hin đúng quy ch
s dng, bo dng, nhm duy trì và nâng cao nng lc hot đng ca TSC, không
đ TSC b h hng trc thi hn quy đnh.
bo toàn và phát trin vn c đnh ca doanh nghip, cn đánh giá đúng các
nguyên nhân dn đn tình trng không bo toàn đc vn đ có bin pháp x lý thích
hp. Có th nêu ra mt s bin pháp ch yu sau đây:
Doanh nghip phi đánh giá đúng giá tr ca TSC to điu kin phn ánh
chính xác tình hình bin đng ca vn c đnh, quy mô vn phi bo toàn. iu chnh
kp thi giá tr ca TSC đ to điu kin tính đúng, tính đ chi phí khu hao, không
đ mt vn c đnh. Thông thng có 3 phng pháp đánh giá ch yu: ánh giá
TSC theo giá nguyên thy (nguyên giá), đánh giá TSC theo giá tr khôi phc và
đánh giá TSC theo giá tr còn li.
Thang Long University Library
13
Doanh nghip cn la chn phng pháp khu hao và xác đnh mc khu hao
thích hp. Thông thng có 3 phng pháp khu hao là: khu hao theo đng thng,
khu hao theo s d gim dn có điu chnh và khu hao theo sn lng.
Doanh nghip cn chú trng đi mi trang thit b, phng pháp công ngh sn
xut.
Ngoài ra, doanh nghip còn phi thc hin tt ch đ bo dng, sa cha d
phòng TSC.
Cui cùng, doanh nghip phi ch đng thc hin các bin pháp phòng nga ri
ro trong kinh doanh đ hn ch tn tht vn c đnh do các nguyên nhân khách quan
nh: mua bo him tài sn, lp qu d phòng tài chính, trích trc chi phí d phòng
gim giá các khon đu t tài chính.
1.2.3.3. Qun lý vn lu đng trong doanh nghip
Qun lý vn bng tin
Vn bng tin (tin mt, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn) là mt b phn
cu thành TSNH ca doanh nghip, có tính thanh khon cao nht và trc tip quyt
đnh kh nng thanh toán ca doanh nghip. Tuy nhiên, vn bng tin bn thân nó
không sinh li, nó ch sinh li khi đc s dng vào mt mc đích nht đnh. Hn na,
do có tính thanh khon cao nên vn bng tin cng d b tht thoát, gian ln, li dng.
Vì vy, qun lý vn bng tin là vn đ ht sc quan trng.
Qun lý vn bng tin bao gm các ni dung ch yu:
Xác đnh mc d tr tin mt hp lý, ti thiu đ đáp ng các nhu cu tin mt
ca doanh nghip trong k. xác đnh mc tn tr tin mt hp lý có nhiu cách nh
da vào kinh nghim thc t, có th s dng mô hình Baumol hoc mô hình qun lý
tin mt Miller- Orr.
Qun lý thu- chi tin mt: Qun lý cht ch các khon thu chi bng tin, các
khon tm ng ca doanh nghip đ tránh s mt mát, lm dng. Tuân th nguyên tc
mi khon thu chi bng tin đu phi thông qua qu, không đc chi tiêu ngoài qu.
Ch đng lp và thc hin k hoch lu chuyn tin t hng nm, có bin pháp
phù hp đm bo cân đi thu chi tin mt và s dng có hiu qu ngun tin mt tm
thi nhàn ri.
14
Mc cân đi tin mt Gii hn trên
Mc tin mt
Gii hn di
Thi gian
Mô hình 1.1 Mô hình Miller- Orr
Thc t, nh trên hình ta thy, s bin đi s lng tin là mt đng ngon
nghèo không th d đoán đc. Mc giao đng ca tin đc khng ch gia đng
gii hn trên và gii hn di.
Miller- Orr đa ra công thc sau:
S
p
= 3 x
= 3
R
p
= gii hn di +
Trong đó:
S
p
: Khong cách ca gii hn trên và gii hn di ca mc cân đi tin
R
p
: Mc tin theo thit k
T: Chi phí giao dch mi ln bán chng khoán đ thu tin
v: Phng sai ca lung tin hàng ngày
r: Lãi sut ngày
Nh vy, nu doanh nghip duy trì đc mc cân đi tin theo thit k, doanh
nghip luôn ti thiu hoá đc tng chi phí liên quan đn tin trong ngân qu là chi
phí c hi (lãi sut) và chi phí giao dch.
Thang Long University Library
15
Qun lý các khon phi thu
Khon phi thu là s tin khách hàng n doanh nghip do mua chu hàng hóa
hoc dch v. Trong kinh doanh, hu ht các doanh nghip đu có các khon phi thu
nhng vi mc đ khác nhau, t mc không đáng k đn mc không th kim soát,
gây nh hng xu đn hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Qun lý các khon phi thu liên quan đn đánh đi gia li nhun và ri ro. Nu
không bán chu hàng hóa, dch v, danh nghip s mt đi c hi bán hàng, do đó mt
đi c hi thu li nhun. Tuy nhiên bán chu hay bán chu quá nhiu s kéo theo chi phí
qun lý các khon phi thu tng lên, làm tng nguy c n phi thu khó đòi và ri ro
không thu đc n.
qun lý các khon phi thu, doanh nghip cn chú ý:
Xác đnh chính sách bán chu hp lý vi tng khách hàng
Phân tích uy tín tài chính ca khách hàng mua chu
Áp dng các bin pháp qun lý và nâng cao hiu qu thu hi n.
Mô hình 1.2 Môăhìnhătngăquátăđăraăquytăđnhăqunătrăkhonăphiăthu
Bán chu hàng hóa
Tng doanh thu
Tng li nhun
Tng khon phi thu
Tng chi phí
So sánh
Quyt đnh chính sách
bán chu
Ri ro
C hi