B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
- - -O0O- - -
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIUăQUăCHOăVAYăDOANHă
NGHIPăNGOÀIăQUCăDOANHăTIăNGỂNăHÀNGă
NỌNGăNGHIPăVÀăPHỄTăTRINăNỌNGăTHỌNăVITă
NAM - CHIăNHỄNHăTăLIểM
HÀăNIăậ 2013
SINHăVIểNăTHCăHIN
: NGUYNăTHăDNG
MÃăSINHăVIểN
: A18037
CHUYểNăNGHÀNH
: TÀIăCHệNHă- NGỂNăHÀNG
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
- - -O0O- - -
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIUăQUăCHOăVAYăDOANHă
NGHIPăNGOÀIăQUCăDOANHăTIăNGỂNăHÀNGă
NỌNGăNGHIPăVÀăPHỄTăTRINăNỌNGăTHỌNăVITă
NAM - CHIăNHỄNHăTăLIểM
HÀăNIăậ 2013
Giáoăviênăhngădn
Sinhăviênăthcăhin
: ThS.ăPhmăThăBoăOanh
: NguynăThăDng
Mƣăsinhăviên
: A18037
ChuyênănghƠnh
: TƠiăchínhăậ NgơnăhƠng
Thang Long University Library
LIăCMăN
Li đu tiên, em xin chân thành cm n đn các Thy, Cô giáo Trng i hc
Thng Long đã tn tình ch bo và truyn đt kin thc cho chúng em trong sut các
nm hc qua. Di s ch bo tn tình ca quỦ thy cô đã giúp chúng em có đc mt
nn tng kin thc và có đc hành trang đ vng bc trên con đng tng lai. c
bit là cô ThS. Phm Th Bo Oanh, đã ht lòng trc tip hng dn, quan tâm và
truyn đt nhiu kinh nghim cng nh cho em nhiu kin thc quỦ báu trong sut quá
trình chun b, thc hin và hoàn thành khóa lun tt nghip này.
Em cng xin gi li cm n chân thành, sâu sc đn Ban Giám đc, cng nh
các cô chú, anh ch cán b nhân viên đã to điu kin thun li cho em có c hi tip
xúc, c xát vi thc t đ em có th hc hi đc nhiu kin thc cng nh tích ly
kinh nghim cho bn thân.
Vi kin thc và kh nng lỦ lun ca bn thân còn nhiu thiu sót và hn ch
nên trong quá trình xây dng khóa lun tt nghip không tránh khi nhng sai sót. Em
rt mong nhn đc s ch dn và đóng góp ca các Thy, Cô giáo đ khóa lun ca
em đc hoàn thin hn.
Sinh viên
Nguyn Th Dng
MCăLC
LIăMăU
CHNGă 1.ă Că Să Lụă LUNă CHUNGă Vă CHOă VAYă DOANHă NGHIPă
NGOÀIăQUCăDOANHăCAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI 1
1.1.ăChoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanhătiăngơnăhƠngăthngămi 1
1.1.1. Khái nim ngân hàng thng mi 1
1.1.2. Tng quan v ếoanh nghip ngoài quc ếoanh 2
1.1.2.1. Khái nim doanh nghip ngoài quc doanh 2
1.1.2.2. c đim ca doanh nghip ngoài quc doanh 2
1.1.2.3. Vai trò ca doanh nghip ngoài quc doanh 3
1.1.3. Khái nim cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh 4
1.1.4. c đim cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh 5
1.1.5. Vai trò ca cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh 5
1.1.6. Nhng quy đnh chung trong cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh 7
1.1.6.1. Nguyên tc và điu kin cho vay doanh nghip ngoài quc doanh 7
1.1.6.2. Các phng thc cho vay 9
1.1.6.3. Quy trình cho vay doanh nghip ngoài quc doanh ti ngân hàng 10
1.1.6.4. S tin cho vay 15
1.1.6.5. Thi hn cho vay 15
1.1.6.6. Các phng thc đm bo tin vay 16
1.2.ăHiuăquăchoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanhăcaăngơnăhƠngăthngămi
17
1.2.1. Khái nim hiu qu cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh 17
1.2.2. S cn thit phi nâng cao hiu qu cho vay đi vi ếoanh nghip ngoài quc
doanh 18
1.2.3 Ch tiêu đánh giá kh nng hiu qu cho vay ti ngân hàng thng mi 19
1.2.3.1. Các ch tiêu đnh tính 19
1.2.3.2. Các ch tiêu đnh lng 20
1.2.4. Nhng nhân t nh hng đn cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh 25
1.2.4.1. Các nhân t khách quan 25
1.2.4.2. Các nhân t ch quan 27
CHNGă 2.ă THCă TRNGă CHOă VAYă DOANHă NGHIPă NGOÀIă QUC
DOANHăTIăNGỂNăHÀNGăNỌNGăNGHIPăVÀăPHỄTăTRINăNỌNGăTHỌNă
VITăNAMă- CHIăNHỄNHăTăLIểM 30
2.1.ăKháiăquátăvăNgơnăhƠngăNôngănghipăvƠăPhátătrinăNôngăthônăVităNamă -
ChiănhánhăTăLiêm 30
2.1.1. Thông tin chung 30
Thang Long University Library
2.1.2. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông thôn Vit Nam - Chi nhánh T Liêm 30
2.2.ă Hotă đngă choă vayă doanhă nghipă ngoƠiă qucă doanhă tiă Ngơnă hƠngă Nôngă
nghipăvƠăPhátătrinăNôngăthônăVităNamă- ChiănhánhăTăLiêm 31
2.2.1. Quy đnh chung trong cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh ti Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam - Chi nhánh T Liêm 31
2.2.2. Thc trng cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh ti Chi nhánh T Liêm
39
2.2.2.1. Tình hình gii ngân cho vay doanh nghip ngoài quc doanh giai đon nm
2010 - 2012 39
2.2.2.2. Tình hình thu n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh giai đon nm 2010
- 2012 41
2.2.2.3. Tình hình d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh giai đon nm 2010
- 2012 42
2.3.ăHiuăquăchoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanhătiăChiănhánhăTăLiêmă
giaiăđonănmă2010ă- 2012 58
2.3.1. Các ch tiêu đánh giá hiu qu cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh ti
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam - Chi nhánh T Liêm
.58
2.3.1.1. Các ch tiêu đnh tính 58
2.3.1.2. Các ch tiêu đnh lng 60
2.3.2. ánh giá chung v hiu qu cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh ti
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam - Chi nhánh T Liêm
.66
2.3.2.1. Kt qu đt đc 66
2.3.2.2. Hn ch còn tn ti 67
2.3.2.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch 68
CHNGă3.ăMTăSăGIIăPHỄPăNHMăNỂNGăCAOăHIUăQUăCHO VAY
DOANHăNGHIPăNGOÀIăQUCăDOANHăTIăNGỂNăHÀNGăNỌNGăNGHIPă
VÀăPHỄTăTRINăNỌNGăTHỌNăVITăNAMă- CHIăNHỄNHăTăLIểM 72
3.1.ănhăhngăphátătrinăchoăvayăđiăviădoanhănghipăngoƠiăqucădoanhătiă
NgơnăhƠngăNôngănghipăvƠăPhátătrinăNôngăthônăVităNamăậ ChiănhánhăTăLiêm
72
3.1.1. nh hng chung cho s phát trin ca Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh T Liêm 72
3.1.2. nh hng phát trin cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh ca Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh T Liêm 73
3.2.ă Giiă phápă nơngă caoă hiuă quă choăvayă doanhă nghipă ngoƠiă qucă doanhă ti
NgơnăhƠngăNôngănghipăvƠăPhátătrinăNôngăthônăVităNamăậ ChiănhánhăTăLiêm
73
3.2.1. y mnh công tác huy đng vn 74
3.2.2. Gii pháp ngun nhân lc 75
3.2.3. Hoàn thin công tác thu thp thông tin 76
3.2.4. Nâng cao cht lng thm đnh phng án sn xut kinh ếoanh/ế án 76
3.2.5. Tng cng công tác qun lý vn vay 77
3.2.6. Nâng cao nng lc công ngh 78
3.3.ăMtăsăkinăngh 78
3.3.1. Kin ngh vi Nhà nc và chính quyn s ti 78
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 79
3.3.3. Kin ngh vi Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 80
KTăLUN
Thang Long University Library
DANHăMCăCỄCăSă,ăBNGăBIU
Trang
S đ 1.1. Quy trình chung trong cho vay DNNQD ca ngân hàng thng mi 11
S đ 2.2. Quy trình cho vay doanh nghip ngoài quc doanh 34
Bng 2.1. Doanh s cho vay doanh nghip ngoài quc doanh giai đon nm 2010 -
2012 39
Bng 2.2. Doanh s thu n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh giai đon nm
2010 - 2012 41
Bng 2.3. Tình hình d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo hình
thc đm bo 44
Bng 2.4. Tình hình d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo thi
gian 47
Bng 2.5. Tình hình d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo nhóm
n 50
Bng 2.6. Tình hình d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo ngành
kinh t 54
Bng 2.7. N quá hn cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo thi gian 60
Bng 2.8. H s n quá hn cho vay doanh nghip ngoài quc doanh 62
Bng 2.9. Vòng quay vn cho vay doanh nghip ngoài quc doanh 64
Bng 2.10. Thu lãi cho vay doanh nghip ngoài quc doanh 65
DANHăMCăBIUă,ăHÌNHăV
Trang
Biu đ 2.1. Tình hình d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo hình
thc đm bo 45
Biu đ 2.2. Tình hình d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo thi
gian 48
Biu đ 2.3. Tình hình d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo nhóm
n 51
Biu đ 2.4. C cu d n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo ngành
kinh t 55
Biu đ 2.5. N quá hn cho vay doanh nghip ngoài quc doanh phân theo thi gian
61
Biu đ 2.6. H s n quá hn cho vay doanh nghip ngoài quc doanh trong tng d
n cho vay doanh nghip ngoài quc doanh 62
Biu đ 2.7. Vòng quay vn cho vay doanh nghip ngoài quc doanh 64
Biu đ 2.8. Thu lãi cho vay doanh nghip ngoài quc doanh 65
Thang Long University Library
DANHăMCăVITăTT
KỦăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
CBTD
Cán b tín dng
CIC
Credit Information Center-Trung tâm thông
tin tín dng
DNNN
Doanh nghip Nhà nc
DNNQD
Doanh nghip ngoài quc doanh
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
NNNo&PTNT (Agribank)
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn
TCTD
T chc tín dng
TCTC
T chc tài chính
TP
Thành ph
TSC
Tài sn c đnh
TSB
Tài sn đm bo
PASXKD
Phng án sn xut kinh doanh
NXB
Nhà xut bn
WTO
World Trade Organization-T chc thng
mi th gii
LI MăU
1. SăcnăthităcaăđătƠi
Sau chính sách m ca nn kinh t nm 1986, nn kinh t Vit Nam có nhng
bc phát trin đy trin vng: GDP không ngng đc ci thin, đi sng ca ngi
dân ngày càng đc nâng cao và trên ht v th v kinh t, chính tr ca Vit Nam đã
đc bit đn, khng đnh trong mt các nc khu vc và trên th gii.
Trong bc phát trin đó, thì s đóng góp ca các thành phn kinh t là rt đáng
k. c bit là các DNNQD, vi s nng đng, hot đng trong nhiu lnh vc và s
lng đông đo, các DNNQD đã góp phn quan trng vào vic tng thu nhp quc dân
GDP, gii quyt vn đ vic làm… Tuy nhiên, trong điu kin nn kinh t Vit Nam
thc hin hi nhp và toàn cu hóa mt cách toàn din nh hin nay thì các doanh
nghip đã và đang phi đi din vi nhng thách thc, khó khn không ít. K đn là s
thiu ht v vn, s lc hu công ngh, s kém cnh tranh trong mu mã, cht lng
sn phm và cht lng lao đng còn thp.
có th nâng cao công ngh, cht lng sn phm và ci thin sc cnh tranh
ca các doanh nghip thì vic m rng và phát trin hot đng cho vay ca các
DNNQD là mt yêu cu tt yu. Nhn thy nhu cu này, Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh T Liêm đã có nhng chin lc nhm
thu hút và đy mnh hot đng cho vay vi đi tng này. Mc dù vy, hiu qu cho
vay còn cha cao, li nhun cho vay doanh nghip ngoài quc doanh vn còn nh,
cha tng xng vi kh nng cho vay ca Chi nhánh.
Nhn thc đc tm quan trng ca vic cho vay đi vi Chi nhánh, vì th em đã
quyt đnh la chn đ tài “Gii pháp nâng cao hiu qu cho vay ếoanh nghip
ngoài quc ếoanh ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam –
Chi nhánh T Liêm” làm đ tài cho khóa lun tt nghip chng trình đào to bc đi
hc ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
Khóa lun tp trung làm rõ ba mc tiêu sau:
+ Làm rõ c s lỦ lun v cho vay đi vi doanh nghip ngoài quc doanh ti
ngân hàng thng mi.
+ Phân tích thc trng hiu qu cho vay đi vi doanh nghip ngoài quc doanh
ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam Chi nhánh T Liêm.
+ xut mt s gii pháp và kin ngh nhm nâng cao hiu qu cho vay đi vi
doanh nghip ngoài quc doanh ti Chi nhánh Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông thôn T Liêm.
Thang Long University Library
3. i tng và phm vi nghiên cu ca đ tài
i tng nghiên cu ca đ tài: hiu qu cho vay doanh nghip ngoài quc
doanh ti chi nhánh Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn T Liêm
Phm vi đc nghiên cu ca đ tài: thc trng hiu qu cho vay doanh nghip
ngoài quc doanh và hiu qu cho vay ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn Vit Nam – Chi nhánh T Liêm giai đon 2010 - 2012.
4. Phng pháp nghiên cu
Trong quá trình nghiên cu, đ tài s dng kt hp nhiu phng pháp nghiên
cu, trong đó ch yu là các phng pháp sau:
- Phng pháp thng kê, miêu t
- Phng pháp so sánh tng đi, tuyt đi s liu, các ch tiêu qua các nm
- Phng pháp phân tích, đánh giá tng hp
5. Kt cu khóa lun
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc các t vit tt, danh mc s đ, bng
biu, đ th, kt cu ca khóa lun gm 3 chng:
Chngă1:ăCăsălỦălunăchungăvăchoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanhă
tiăngơnăhƠngăthngămi.
Chngă2:ăThcătrngăhiuăquăchoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanhătiă
Ngơnă hƠngă Nôngă nghipă vƠă Phátă trină Nôngă thônă Vită Namă ậ Chiă nhánhă Tă
Liêm.
Chngă3: Mtăsăgiiăphápănhmănơngăcaoăhiuăquăchoăvayădoanhănghipă
ngoƠiăqucădoanhătiăNgơnăhƠngăNôngănghipăvƠăPhátătrinăNôngăthônăVităNamă
ậ ChiănhánhăTăLiêm.
1
CHNGă1.ăăCăSăLụăLUNăCHUNGăVăCHOăVAYăDOANHăNGHIP
NGOÀIăQUCăDOANHăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1.ăChoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanhătiăngơnăhƠngăthngămi
1.1.1. KháiănimăngơnăhƠngăthngămi
Ngân hàng thng mi ra đi và phát trin gn lin vi các hot đng sn xut
kinh doanh ca nhân dân và nn kinh t. NHTM đc coi nh là mt đnh ch tài
chính quan trng bc nht trong nn kinh t. Khi nn kinh t càng phát trin thì hot
đng dch v ca ngân hàng càng đc nâng cao và quen thuc vi đi sng con
ngi. Mi công dân đu chu tác đng t các ngân hàng, dù h ch là khách hàng gi
tin, mt ngi vay hay đn gin là ngi đang làm vic cho mt doanh nghip có vay
vn và s dng các dch v khác ca ngân hàng.
Lch s đã ch ra rng ngân hàng đã tn ti t Ngân hàng th vàng, bt đu vi
nhng nghip v đn gin nh vic đi tin hoc đúc tin ca các th vàng và cho vay
nng lãi ca ngi giàu đn s ra đi ca NHTM xut phát t vn đng ca t bn
thng nghip và gn lin vi quá trình luân chuyn ca t bn thng nghip và ngày
nay NHTM hin đi vi thanh toán đin t và vi tính hóa. Sau nm 1986, i hi
ng ln VI đã đ ra mc tiêu: “i mi toàn din–Ngân hàng phát trin mt bc
mi”. Vy NHTM là gì?
Trong giáo trình “Nghip v ngân hàng thng mi” ca Trng i hc Thng
Long do PGS.TS. Mai Vn Bn làm ch biên có đ cp nh sau:
M: “NHTM là mt công ty kinh doanh chuyên cung cp dch v tài chính và
hot đng trong ngành dch v tài chính.”
Pháp: “NHTM là nhng xí nghip thng xuyên nhn ca công chúng di
hình thc tin gi hay hình thc khác và h dùng nghip v chit khu, tín dng hay
dch v tài chính.”
Nhà kinh t hc David Begg đnh ngha: “NHTM là trung gian tài chính có giy
phép kinh doanh ca Chính ph đ cho vay và m các tài khon tin gi.”
Theo khon 3 điu 4, Lut các t chc tín dng s 47/2010/QH12 gii thích:
“NHTM là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và
các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li nhun.”
Theo khon 12 điu 4, Lut các t chc tín dng s s 47/1010/QH12 gii thích:
“Hot đng ngân hàng là vic kinh doanh, cung ng thng xuyên mt hoc mt s
các nghip v sau đây: Nhn tin gi, cp tín dng, cung ng dch v thanh toán qua
tài khon.”
Tóm li, NHTM là loi hình đnh ch tài chính trung gian hot đng kinh doanh
trong lnh vc tin t và dch v ngân hàng. ây là loi đnh ch tài chính trung gian
Thang Long University Library
2
quan trng vào loi bc nht trong nn kinh t th trng, góp phn to lp và cung
ng cho nn kinh t, to điu kin và thúc đy nn kinh t xã hi phát trin.
1.1.2. TngăquanăvădoanhănghipăngoƠiăqucădoanh
1.1.2.1. Khái nim ếoanh nghip ngoài quc ếoanh
Quan nim v doanh nghip, theo khon 1 điu 4 Lut doanh nghip nm 2005
có đnh ngha nh sau: “Doanh nghip là t chc kinh t có tên riêng, có tài sn, có
tr s giao dch n đnh, đc đng ký kinh doanh theo quy đnh ca pháp lut nhm
mc đích thc hin các hot đng kinh doanh”. Trong đó, “kinh doanh” phi đc
hiu là vic thc hin mt, mt s hoc tt c các công đon ca quá trình đu t, t
sn xut đn tiêu th sn phm hoc cung ng dch v trên th trng nhm mc đích
sinh li.
Vy, ta có th hiu “Doanh nghip ngoài quc doanh là các doanh nghip mà
ngun vn thuc s hu tp th, t nhân mt ngi hay mt nhóm ngi hoc có s
hu Nhà nc nhng chim t 50% vn điu l tr xung (không k các đn v đu t
nc ngoài); đc tn ti lâu dài, đc bình đng trc pháp lut và có tính sinh li
hp pháp ch đng trong mi hot đng sn xut kinh doanh trong khuôn kh ca
pháp lut.”
1.1.2.2. c đim ca ếoanh nghip ngoài quc ếoanh
Th nht, kh nng tài chính: Nhìn chung, các DNNQD đu có kh nng tài
chính hn hp; do vy, các DNNQD phn ln da vào ngun vn t các ngun nh
vay ca ngi thân, vay ca khu vc tín dng không chính thc, mt phn đc tài tr
t hot đng cho vay ca ngân hàng. Do kh nng tài chính ca DNNQD nh hng
trc tip đn uy tín ca doanh nghip, ti kh nng ch đng trong sn xut kinh
doanh, kh nng cnh tranh ca doanh nghip, nh hng ti mc tiêu ti thiu hóa chi
phí bng cách ch đng khai thác và s dng ti u các ngun lc đu vào. Vì vy,
kh nng tài chính ca DNNQD tác đng rt mnh ti hiu qu sn xut kinh doanh
ca chính DNNQD. Nguyên Tng Bí th Ban chp hành Trung ng ng đng chí
Mi đã có ln đ cp vn đ mà Vit Nam phi đi mt trong phát trin kinh t
bng 3 ch: “Vn, vn và vn”. Có th nói, vn đang là vn đ khó khn nht đi vi
hu ht các DNNQD trong vic phát trin.
Th hai, c cu qun lý linh hot: Các DNNQD thng thích hp vi nhng c
cu t chc đn gin. S lng nhân viên không nhiu và các nhân viên này thng
phi đm nhn công vic theo kiu đa nng. Phn ln các ch doanh nghip va phi
đm nhn vai trò qun tr (điu hành và ch huy nhân viên) va phi đm nhim vai trò
lãnh đo (tìm kim và quyt đnh c hi đu t). Mt khác, vn ca thành phn kinh t
này là do nhng ch th kinh doanh tình nguyn đóng góp, do các c đông đóng góp
hay do liên doanh liên kt… bng tin hoc tài sn. Vì th h có toàn quyn quyt đnh
ngành ngh kinh doanh phù hp vi kh nng, nhu cu ca th trng đi vi loi hàng
3
hoá mà h kinh doanh. Mc dù quy mô hot đng khá bé nh, song đó li là mt li
th cho các DNNQD tng vòng quay vn, nâng cao hiu qu s dng vn.
Th ba, công ngh sn xut thiu đng b: Trình đ công ngh là yu t quyt
đnh đn nng sut, cht lng sn phm, nh hng ti mc đ tit kim hay tng phí
nguyên vt liu do đó nh hng đn hiu qu sn xut kinh doanh ca DNNQD. Hin
ti, các DNNQD có công ngh hin đi không nhiu, ch có mt s công ty liên doanh,
công ty có vn đu t nc ngoài đc trang b máy móc và dây truyn tiên tin, còn
li s dng các công ngh sn xut lc hu hay thiu đng b. iu đó làm cho nng
sut, cht lng sn phm ca DNNQD rt thp, s dng lãng phí nguyên vt liu.
Th t, ch đng trong hot đng sn xut kinh doanh và d thích ng: Ngi
qun lỦ thng là ch s hu hoc là ngi có vn ln nht nên h đc quyn đa ra
các quyt đnh. Cng do quy mô hot đng nh vi kh nng t quyt, nên ngi qun
lỦ có th chp ly nhng c hi kinh doanh thun li. Vì vy, các DNNQD có s thích
ng nhanh vi s thay đi ca th trng. Vic thâm nhp vào th trng hàng hoá
trong giai đon này, s đem li cho DNNQD thành công và khi sn phm b th trng
t chi thì DNNQD d dàng rút lui và la chn mt hàng kinh doanh khác trong phm
vi đc phép sao cho có li nht phù hp vi kh nng ca mình. Vì vy đây là mt
th mnh đ doanh nghip ngoài quc doanh tham gia th trng vi DNNN.
1.1.2.3. Vai trò ca ếoanh nghip ngoài quc ếoanh
Th nht, thu hút lng ln vn đu t ca t nhân vào sn xut kinh doanh,
khai thác các ngun vn trong nc.
S phát trin nhanh chóng ca DNNQD đã to ra mt kênh đu t mi đ khai
thác và phát huy có hiu qu các ngun vn đu t ca xã hi vào hot đng sn xut
kinh doanh trong các ngành ngh, lnh vc phù hp vi chính sách khuyn khích đu
t trong nc, đng thi khc phc khuynh hng ch da vào đu t bng vn ngân
sách nhà nc. Trên thc t, nhiu DNNQD đã có bc phát trin mi v đu t m
rng quy mô, áp dng công ngh tiên tin, nâng cao trình đ qun lỦ, đã tham gia xut
khu có hiu qu, nht là ngành dt may, ch bin lng thc, thc phm… Nh vy,
nh đa dng hóa các loi hình sn xut kinh doanh, hàng nm các DNNQD đã thu hút
đc mt lng vn đáng k ca dân c góp phn khc phc đc mt nghch lỦ trong
nhiu nm, các doanh nghip thiu vn đu t trong khi đó lng vn trong dân còn
nhiu kh nng tim n cha khai thác. Tuy lng vn thu hút vào tng doanh nghip
không ln nhng s lng DNNQD phát trin nhiu nên toàn b vn thu hút vào sn
xut kinh doanh ngày càng tng.
Th hai, góp phn to ra môi trng cnh tranh lành mnh, là đng lc phát
trin ca nn kinh t
DNNQD vi s đa dng v lnh vc hot đng, đã to nên môi trng cnh tranh
trong nn kinh t vi các DNNN. S phát trin ca DNNQD đã tác đng mnh m đn
Thang Long University Library
4
DNNN, buc các doanh nghip này phi đi mi công ngh, đi mi phng thc
kinh doanh đ tn ti và đng vng trong c ch th trng. Nh vy, s phát trin ca
DNNQD đã góp phn quan trng hình thành và xác lp v trí ca ch th sn xut kinh
doanh theo yêu cu ca c ch th trng, đy nhanh vic hình thành nn kinh t nhiu
thành phn, thúc đy ci cách doanh nghip nhà nc, ci t c ch qun lỦ theo
hng th trng, m ca hp tác vi bên ngoài, nâng cao nng lc cnh tranh.
Th ba, góp phn tng thu Ngân sách Nhà nc
Sn xut kinh doanh phát trin là tin đ to ra ngun thu ngân sách Nhà nc.
Do vy, đ tng ngun thu cho ngân sách, bin pháp quan trng nht là không ngng
phát trin kinh t và đi sng xã hi. Khu vc kinh t ngoài quc doanh tn ti và phát
trin là phn đóng góp to ln cho ngân sách Nhà nc (khong 30%) thông qua thu
và các khon khác. Khu vc kinh t ngoài quc doanh có vai trò điu hoà thu nhp
cng nh đóng góp vào Ngân sách Nhà nc.
Th t, góp phn vào to ra th trng vn rng ln, đy tim nng cho ngân
hàng thng mi
Trong nn kinh t th trng, DNNQD ngày càng phát trin đc bit là khu vc
kinh t t nhân và cá th. Vi tc đ phát trin nhanh chóng c v quy mô và cht
lng, các DNNQD đã to ra mt nhu cu ln cho ngân hàng c v vn, thanh toán và
các dch v qua NHTM. iu này to điu kin cho ngân hàng ngày càng phát trin
1.1.3. KháiănimăchoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanh
Hot đng cho vay là mt trong nhng hot đng mang tính truyn thng ca
ngân hàng và phát trin ngày càng đa dng, phong phú. Cùng vi s phát trin kinh t
th trng, nhu cu vn càng gia tng, hot đng cho vay ngày mt phát trin và vn
gi mt v trí quan trng. Do vy, vic làm rõ khái nim cho vay là cn thit, c th:
Trong giáo trình “Nghip v ngân hàng thng mi” ca Trng i hc Thng
Long do PGS.TS. Mai Vn Bn làm ch biên có đ cp nh sau: “Cho vay ca NHTM
là vic chuyn nhng tm thi mt lng giá tr t NHTM (ngi s hu) sang khách
hàng vay (ngi s dng) sau mt thi gian nht đnh quay tr li NHTM vi lng
giá tr ln hn lng giá tr ban đu”
Vit Nam theo khon 16 điu 4, Lut các t chc tín dng s 47/2010/QH12
do Quc hi ban hành ngày 16/06/2010, cho vay ti NHTM đc đnh ngha là “mt
hình thc cp tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc cam kt giao cho khách hàng
mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong mt thi gian nht đnh theo
tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.”
Vy có th hiu mt cách khái quát rng, choăvayăDNNQDălƠăhìnhăthcăchoă
vayămƠătheoăđóăNHTMăgiao hocăcamăktăgiaoăchoăDNNQDăsădngămtăkhonă
tinăđădùngăvƠoămcăđíchăvƠăthiăgianănhtăđnhătheoăthaăthunătrongăhpăđngă
cho vay viănguyênătcăhoƠnătrăđyăđăcăgcăvƠălƣi.
5
1.1.4.ăcăđimăchoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanh
Mt là, nhu cu vay vn ca DNNQD là rt ln. Ngun vn là điu kin tiên
quyt đ DNNQD hot đng kinh doanh nên doanh nghip luôn ngh ti vic gia tng
tt c các ngun vn có th huy đng đc phc v cho quá trình sn xut kinh doanh,
m rng quy mô, m rng th trng kinh doanh ca doanh nghip. Vn vay t ngân
hàng giúp DNNQD đáp ng kp thi nhu cu vn lu đng, giúp n đnh ngun vn,
tng tính ch đng cho doanh nghip trong k hoch sn xut kinh doanh. Mt khác,
vn vay cng giúp DNNQD hình thành TSC, đi mi công ngh làm tng nng sut,
cht lng và tính cnh tranh cho doanh nghip.
Hai là, các DNNQD luôn phi đi mt vi nhng ri ro trong kinh doanh, trong
trng hp DNNQD kinh doanh không hiu qu, làm n thua l… nên không có kh
nng tr n hay trong trng hp doanh nghip không mun tr n cho ngân hàng khi
đn hn tr n. Vì vy, tr nhng doanh nghip có uy tín cao ngân hàng thng yêu
cu doanh nghip phi có TSB khi vay vn ngân hàng nhm hn ch bt các thit hi
cho ngân hàng khi DNNQD có khó khn không tr đc n. Ngoài ra, bo đm tin
vay cng ràng buc trách nhim vt cht, buc các doanh nghip phi thn trng trong
vic s dng vn vay mt cách có hiu qu và hp pháp, tr n cho ngân hàng đúng
hn đ thu hi TSB thuc s hu ca doanh nghip, nâng cao uy tín và to điu kin
thit lp mi quan h lâu dài vi ngân hàng.
Ba là, các DNNQD khi đc vay vn ti ngân hàng đu có k hoch kinh doanh
c th, kh thi và cam kt khi đc vay vn s s dng vn đúng theo k hoch đã
đc thm đnh. Tuy nhiên, do doanh nghip c tình làm sai hoc do các s kin ngoài
Ủ mun mà DNNQD s dng vn vay cho các mc đích khác vi k hoch ban đu.
Khi đó nguy c ri ro s xy ra vì phng án s dng vn này cha đc ngân hàng
thm đnh xem có kh nng thu hi đc đy đ n gc và lãi. Mt trng hp khác
là khi doanh nghip c tình la đo, chim dng vn ca ngân hàng, thiu thin chí tr
n dn ti nguy c xy ra ri ro đng vn hoc ri ro mt vn cho ngân hàng.
1.1.5.ăVaiătròăcaăchoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanh
1.1.5.1. i vi nn kinh t
Th nht, góp phn vào quá trình vn đng liên tc ca ngun vn, làm tng tc
đ chu chuyn tin t trong nn kinh t to c ch phân phi vn mt cách hiu qu
Mt trong nhng đc đim quan trng ca NHTM là kh nng to tin thông qua
hot đng tín dng và thanh toán. Khi nhà nc mun tng khi lng tin cung ng
thì NHNN có th tng hn mc tín dng ca các NHTM đi vi nn kinh t và ngc
li. Do vy, thông qua hình thc tín dng, NHNN có th kim soát đc khi lng
tin cung ng trong lu thông.
Do đc đim tun hoàn vn nên trong quá trình sn xut kinh doanh ca các
doanh nghip nói chung và DNNQD nói riêng luôn có s phi hp không nhp nhàng
Thang Long University Library
6
v thi gian và khi lng gia lng tin cn thit đ d tr vt t hàng hóa cho quá
trình sn xut kinh doanh trc đó. Vì vy, luân chuyn tin t ca doanh nghip
không n đnh. Ngun vn DNNQD tm thi nhàn ri cùng vi các ngun tit kim t
dân c…đc NHTM huy đng và s dng đ đu t cho các DNNQD đang tm thi
thiu vn, cho nhu cu tiêu dùng tm thi vt quá thu nhp ca dân chúng cng nh
cho nhu cu chi ca NSNN khi cha có ngun thu.
Th hai, góp phn đy mnh đu t phát trin, thúc đy quá trình m rng mi
quan h giao lu kinh t quc t ca doanh nghip ngoài quc doanh.
Trc xu th quc t hóa, s giao lu kinh t gia các nc luôn đc đt ra.
Trong nn kinh t m thì các doanh nghip không ch có quan h mua bán vi các
thành phn kinh t khác trong nn kinh t mà còn có nhng quan h xut nhp khu
vi các doanh nghip nc ngoài. i vi các DNNQD thì vic này vô cùng quan
trng, có th nh hng ti s phát trin ca c doanh nghip, ti cán cân xut nhp
khu ca mt quc gia.
1.1.5.2. i vi ngân hàng thng mi
Th nht, m rng phm vi hot đng ca NHTM
DNNQD bao gm các loi hình đó là doanh nghip t nhân, các công ty (Công ty
c phn (Nhà nc s hu di 50% vn điu l), công ty trách nhim hu hn (Công
ty trách nhim hu hn mt thành viên, công ty trách nhim hu hn hai thành viên tr
lên), công ty hp danh, doanh nghip tp th, doanh nghip đoàn th. ây là đi tng
cho vay vi s lng doanh nghip ln, li đa dng hóa v lnh vc ngành ngh kinh
doanh, đa dng hóa v đa bàn hot đng nên vic cho vay loi hình này giúp NHTM
ti u hóa mng li chi nhánh, đa bàn hot đng rng khp và ngày càng khng đnh
vai trò cng nh v trí ca ngân hàng trong nn kinh t th trng.
Th hai, góp phn gia tng li nhun ca NHTM
c thành lp vi mc đích đáp ng nhu cu vn vay ca khách hàng trong c
mt chu k kinh doanh, t đó giúp n đnh ngun tài chính và tng tính ch đng trong
vic lp k hoch hot đng sn xut kinh doanh ca khách hàng, do đó là ngun thu
chính đem li li nhun ln cho NHTM.
1.1.5.3. i vi ếoanh nghip
Th nht, giúp doanh nghip hình thành c cu vn
thc hin các quyt đnh đu t, các doanh nghip có th s dng t hai nhóm
ngun vn là vn t có và vn đi vay nhng mc cho vay còn tùy thuc điu kin và
yêu cu theo quy đnh, lut đnh. Nu vn vay quá ln thì chi phí b đy vào giá thành
s tng, làm gim kh nng cnh tranh ca doanh nghip nên các doanh nghip phi
xây dng c cu vn. C cu vn ti u là s kt hp hp lỦ các ngun vn tài tr cho
kinh doanh ca mt doanh nghip nhm mc đích ti đa hóa giá tr th trng ca
doanh nghip ti mc giá vn bình quân thp nht.
7
Th hai, giúp doanh nghip m rng và nâng cao hiu qu sn xut
DNNQD luôn có nhu cu m rng hot đng sn xut kinh doanh, đu t, mua
sm thit b song vn ch s hu ca doanh nghip có hn, cha đáp ng đc ngay
nhu cu m rng sn xut kinh doanh này. Do đó, vay vn ngân hàng là gii pháp giúp
doanh nghip có th m rng hot đng sn xut kinh doanh ngay, tng cng nng
lc cnh tranh và m rng kh nng chim lnh th trng. Nhng ngân hàng ch cho
doanh nghip vay khi có PASXKD/d án đu t kh thi và hiu qu, nu doanh nghip
lp phng án sn xut kinh doanh cha thc s hp lỦ, ngân hàng s t vn giúp
doanh nghip điu chnh phù hp hn vi tình hình sn xut kinh doanh, nng lc ca
doanh nghip t đó nâng cao hiu qu sn xut. c bit, khi vay vn ngân hàng,
doanh nghip luôn chu sc ép ca vic vay-tr n, buc các doanh nghip phi nâng
cao hiu qu kinh doanh, tng thu nhp không ch trang tri chi phí hot đng mà còn
tr đy đ n cho ngân hàng.
1.1.6.ăNhngăquyăđnhăchungătrongăchoăvayădoanhănghipăngoƠiăqucădoanh
1.1.6.1. Nguyên tc và điu kin cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh
(1) Nguyên tc cho vay doanh nghip ngoài quc doanh
Hot đng cho vay ca NHTM da trên mt s nguyên tc nht đnh nhm đm
bo tính an toàn và kh nng sinh li. Khách hàng vay vn ca NHTM phi đm bo
các nguyên tc sau:
Thănht:ăVnăvayăphiăđcăsădngăđúngămcăđíchăđƣăthaăthunătrongă
hpăđngăchoăvay.
ây là nguyên tc cn thit đi vi các doanh nghip nói chung và DNNQD nói
riêng khi xin vay, bi l các khon tin vay cung ng cho các doanh nghip phi đáp
ng các mc tiêu c th trong quá trình sn xut kinh doanh. Do đó, các doanh nghip
có nhu cu vay vn, trc khi vay phi trình bày vi ngân hàng mc đích vay vn, k
hoch hay d án sn xut kinh doanh, các tài liu khác có liên quan đ ngân hàng xem
xét cho vay và quyt đnh lp hp đng cho vay khi hp l. Hn na, đây cng là c
s sau khi gii ngân, ngân hàng kim soát vic s dng vn ca doanh nghip, nu
doanh nghip s dng vn sai mc đích, ngân hàng s áp dng các bin pháp x lỦ
thích hp nhm ngn nga ri ro có th xy ra cho ngân hàng.
Thăhai:ăVnăvayăphiăđcăhoƠnătr đyăđăcăgcăvƠălƣiăđúngăhnăđƣăthaă
thunătrongăhpăđngăchoăvay.
Nguyên tc này bt ngun t bn cht là giao dch cung cu v vn, cho vay ch
giao dch quyn s dng vn trong thi gian nht đnh. Bi, ngun vn cho vay ca
ngân hàng ch yu là vn huy đng. Ngân hàng phi đm bo hoàn tr đy đ, kp thi
cho ngi gi khi h có nhu cu rút tin. Vì vy, ngân hàng đòi hi ngi vay vn
phi hoàn tr cho ngân hàng đúng hn; nu ngân hàng không thu hi hoc không thu
đúng hn các khon cho vay thì có kh nng dn đn mt kh nng thanh toán và phá
Thang Long University Library
8
sn. Thêm vào đó, khi kt thúc k hn, bên vay phi hoàn tr quyn này cho ngân hàng
(tr n gc) vi khon phí (li tc và phí) nht đnh cho vic s dng vn vay đ ngân
hàng bù đp chi phí trong hot đng kinh doanh cng nh to ra li nhun cho chính
ngân hàng.
(2) iu kin cho vay doanh nghip ngoài quc doanh
Các DNNQD mun đc vay vn ngân hàng phi có đ các điu kin sau đây:
MtălƠ,ăkháchăhƠngăphiăcóănngălcăphápălutădơnăs,ănngălcăhƠnhăviădơn
săvƠăchuătráchănhimădơnăsătheoăquyăđnhăcaăphápălut.
Mi quan h cho vay gia NHTM và khách hàng là quan h đc pháp lut bo
v, do đó nó phi đc to lp trên c s quy đnh ca pháp lut. Vì vy các ch th
tham gia quan h phi có đ t cách pháp lỦ.
HaiălƠ,ăăvnăvayăcóămcăđíchăsădngăvnăhpăpháp.
Ngun vn vay phi đc s dng vào nhng mc đích nht đnh, mc đích s
dng vn không vi phm pháp lut. Mc đích s dng vn vay phi phù hp vi điu
l, k hoch sn xut kinh doanh, giy phép kinh doanh đc cp. Khách hàng phi
tha mãn điu kin này vì khi khách hàng s dng vn bt hp pháp thì các tài sn đó
s b phong ta hoc tch thu, t đó nh hng đn kh nng hoàn tr n gc và lãi
đúng hn cho ngân hàng.
BaălƠ,ăkháchăhƠngăphiăcó khănngătƠiăchínhăđmăboătrănătrongăthiăhnă
camăkt.
Khi đã hoàn tt vic thm đnh các giy t v mt pháp lỦ và mc đích vay vn,
các CBTD bt đu đi sâu vào phân tích kh nng tài chính ca doanh nghip.
Kh nng tài chính ca ngi vay ch yu đc th hin:
- Phi có vn ch s hu tham gia vào quá trình sn xut, kinh doanh, dch v và
cung cp dch v.
- Có lãi trong kinh doanh, trng hp l thì phi có phng án kh thi khc phc
l, đm bo tr n trong thi hn cam kt.
BnălƠ,ăkháchăhƠngăphiăcóăphngăánăđuăt,ăsnăxutăkinhădoanhădchăvă
khăthiăvƠăcóăhiuăqu, phùăhpăviăquyăđnhăcaăphápălut.
Khi khách hàng có nhu cu xin vay vn ln, thi gian dài đòi hi phi xây dng
d án đu t hoc phng án sn xut kinh doanh. Ngân hàng cho vay da trên c s
d án đu t hoc phng án sn xut sau khi đã đc xem xét, thm đnh cht ch,
khng đnh tính hiu qu và tính kh thi ca PASXKD/d án đu t. Do đó, quyt đnh
cp mt khon cho vay theo PASXKD/d án đu t là mt quyt đnh quan trng, đòi
hi trình đ chuyên môn cao ca các CBTD.
NmălƠ,ăthcăhinăcácăquyăđnhăvăđmăboătinăvayă
m bo tin vay là mt trong nhng bin pháp quan trng nhm bo đm vic
thc hin ngha v tr n đn cùng ca ngi vay vn vi ngân hàng. Nguyên tc này
9
nhm mc tiêu nâng cao đ an toàn và kh nng thu n, gim ri ro trong hot đng,
bo đm kh nng tn ti ca mt NHTM. Hin nay các ngân hàng, h thng các
bin pháp đm bo tin vay có nhiu song ch yu là cho vay có đm bo bng tài sn.
Trong đó, danh mc tài sn đc đem th chp hoc cm c đ xin cp tín dng rt đa
dng và phong phú, song nói chung các doanh nghip thng dùng bt đng sn,
phng tin vn chuyn hay các tài sn hình thành t vn vay đ đm bo cho món
tin vay.
1.1.6.2. Các phng thc cho vay
(1) ThỀo phng pháp cho vay
Cho vay tng ln: Phng thc cho vay này áp dng đi vi doanh nghip vay
vn không thng xuyên hoc vay có tính cht mùa v, có ngun thu không n đnh,
có nhu cu và đ ngh vay vn tng ln. Mi ln vay vn khách hàng và ngân hàng
cho vay làm th tc vay vn theo quy đnh và kỦ hp đng cho vay. Mc tr n và k
hn n đi vi hình thc cho vay tng ln có th đc xác đnh da trên c s chu k
sn xut kinh doanh hoc theo kh nng thu tin ti thi đim gn nht ca khách
hàng.
Cho vay tr góp: Ngân hàng cho vay và doanh nghip xác đnh và tha thun s
lãi tin vay phi tr cng vi s n gc đc chia ra đ tr n theo nhiu k hn trong
thi hn cho vay. DNNQD vay có phng án tr n vay và lãi vay bng các khon thu
nhp có c s, n đnh.
Cho vay theo hn mc tín dng: Theo phng thc này thì ngân hàng và
DNNQD s xác đnh và tha thun mt hn mc tín dng duy trì trong thi hn nht
đnh hoc theo chu k sn xut kinh doanh. Áp dng đi vi khách hàng có sn xut
kinh doanh n đnh, có hiu qu và có quan h thng xuyên, uy tín trong giao dch
thanh toán vi ngân hàng, có nhu cu vay vn phát sinh thng xuyên, liên tc.
Cho vay hp vn (đng tài tr): Là phng thc ngân hàng cùng mt hoc mt
s t chc tín dng khác thc hin cho vay đi vi mt d án vn hoc phng án vay
vn ca khách hàng; trong đó ngân hàng hoc mt t chc tín dng khác làm đu mi
dàn xp. Cho vay hp vn đc thc hin theo quy ch đng tài tr ca NHNN và
hng dn ca ngân hàng.
(2) ThỀo thi hn cho vay
Cho vay ngn hn: Hình thc cho vay mà thi hn ca khon vay t 12 tháng tr
xung, đây thng là các khon vay nhm b sung vn lu đng, thi gian quay vòng
ca vn ln.
Cho vay trung hn:hình thc cho vay mà thi hn ca khon vay là t trên 12
tháng đn 60 tháng. Ngân hàng cho vay trung hn đ tài tr các TSC, sa cha, mua
sm thêm phng tin vn ti, trang thit b mi hoc đ thay đi sn phm hàng hóa.
Thang Long University Library
10
Cho vay dài hn: hình thc cho vay mà thi hn ca khon vay trên 60 tháng tr
lên. Cho vay dài hn ch yu tài tr cho các công trình xây dng c bn nh nhà
xng, cu đng, máy móc thit b có giá tr s dng ln, thi gian s dng lâu dài.
(3) ThỀo hình thc bo đm tin vay
Cho vay có tài sn đm bo: cn c vào giá tr tài sn đm bo mà DNNQD đa
ra và mc giá do ngân hàng xác đnh, ngân hàng đa ra mc cho vay đi vi khách
hàng. Trong đó, có hai hình thc bo đm: cm c và th chp. S khác bit gia hai
hình thc bo đm này là quyn s dng tài sn bo đm ca khách hàng. Theo hình
thc th chp, khách hàng vn đc s dng tài sn đm bo trong thi hn ca khon
vay còn hình thc cm c thì toàn b TSB phi chuyn giao cho ngân hàng nm gi,
kim soát trong c thi gian đi vay.
Cho vay không có tài sn đm bo: vi nhng khách hàng không có tài sn th
chp, cm c, ngân hàng xem xét cho vay không có đm bo bng tài sn mà ch cho
vay da trên uy tín ca doanh nghip. đm bo an toàn vn đu t khi quyt đnh
cho vay không có tài sn đm bo phi cn c trên c s kh nng ngun vn ca đn
v, mc đ tín nhim, đc đim v quy mô và cht lng hot đng, kh nng tài chính
đ tr n ca khách hàng vay vn.
(4) ThỀo hình thc cho vay
Cho vay trc tip: phn ln cho vay ca ngân hàng là cho vay trc tip. ây là
các khon cho vay khi khách hàng trc tip đn ngân hàng và xin vay vn. Ngân hàng
trc tip chuyn giao tin cho khách hàng s dng hoc chuyn tr tin trc tip cho
nhà cung cp trên c s nhng điu kin mà hai bên tha thun.
Cho vay gián tip: hình thc cho vay thông qua các t chc trung gian. Cho vay
gián tip thng đc áp dng đi vi th trng có nhiu món vay nh, ngi vay
phân tán, cách xa ngân hàng. Trong trng hp nh vy cho vay trung gian có th tit
kim chi phí cho vay.
1.1.6.3. Quy trình cho vay ếoanh nghip ngoài quc ếoanh ti ngân hàng
Quy trình cho vay là trình t các bc trong vic gii quyt nhu cu vay mn t
khi tip nhn nhu cu vay vn ca DNNQD cho đn khi ngân hàng ra quyt đnh cho
vay, gii ngân và thanh lỦ hp đng cho vay. Quy trình cho vay đc son tho nhm
mc đích giúp cho quá trình cho vay din ra mt cách thng nht, khoa hc; hn ch,
phòng nga ri ro và nâng cao cht lng cho vay, góp phn đáp ng ngày mt tt hn
nhu cu vay vn ca doanh nghip. Quy trình cng xác đnh ngi thc hin công vic
và trách nhim ca cán b có liên quan trong quá trình cho vay.
11
S đ 1.1. Quy trình chung trong cho vay DNNQD ca ngân hàng thng mi
NhuăcuăkháchăhƠng
- Tip nhn yêu cu
khách hàng
- Tìm hiu trin vng
- Tham kho Ủ kin
bên ngoài
- Lp h s vay vn
Phêăduyt
- Cán b qun
tr ri ro
- Giám đc
Thmăđnh
- Mc đích vay
vn
- Hot đng kinh
doanh
- Qun lỦ
- S liu
Thngălng
- K hn
- Thanh toán
- Các điu khon
- Bo đm tin
vay
- Các vn đ
khác
Thătcăhăs
- D tho hp đng
- Xem xét h s
- Kim tra tài sn đm
bo
- Min b giy t pháp
lỦ
- Các vn đ khác
Giiăngơn
- Th tc h s hoàn
tt
- Chuyn tin
QunălỦăchoăvay
- S liu
- Các điu khon
- Bo đm tin vay
- Thanh toán
- ánh giá chung
Tr n đúng hn
Du hiu bt thng
Thanhătoán
- Tr đ gc
- Tr đ lãi
Tnătht
- Không tr n
gc
- Không tr n
lãi
- Nhn bit sm
- Chính sách x lỦ
- Qun lỦ
- Du hiu cnh báo
- C gng thu hi n
- Bin pháp x lỦ
- Tái c cu
Thang Long University Library
12
Bcă1:ăTipăxúcăkháchăhƠng vƠăhngădnălpăhăsăvayăvn
Tip xúc, t vn điu kin vay vn
Khi DNNQD đ xut vay vn, CBTD thông báo cho khách hàng bit v chính
sách cho vay mà ngân hàng đang áp dng, tham vn cho khách hàng la chn loi hình
cho vay phù hp, thng tho các điu kin cho vay mà ngân hàng có th đáp ng.
CBTD gii thích, hng dn c th cho khách hàng lp h s vay vn theo quy
đnh hin hành ca pháp lut và ca ngân hàng.
Hng dn lp h s vay vn
Khách hàng lp và gi Giy đ ngh vay vn, các tài liu liên quan chng minh
đ điu kin vay vn. Khách hàng phi chu trách nhim trc pháp lut v tính chính
xác và hp pháp ca các tài liu gi cho ngân hàng. H s vay vn gm các giy t
sau:
Giy đ ngh vay vn (theo đúng mu quy đnh ca ngân hàng)
Giy phép thành lp, giy phép kinh doanh do c quan có đ thm quyn
cp.Các báo cáo tài chính nh bng cân đi k toán, báo cáo kt qu kinh doanh, phân
tích thu, chi tài chính… ca k gn nht so vi ngày xin vay và đc lp theo đúng
pháp lnh k toán, thng kê ca Nhà nc.
Phng án sn xut kinh doanh (đi vi nhng món vay yêu cu cn có): Trong
phng án phi tính toán đc hiu qu kinh t và xác đnh đc ngun đ tr n ngân
hàng đng thi phi có s chp thun ca c quan ch qun (nu có).
Các tài liu chng minh tính hp pháp và giá tr các tài sn đm bo vay n (đi
vi nhng món vay có tài sn đm bo). DNNQD phi chu trách nhim trc pháp
lut v tính chính xác và hp pháp ca các tài liu gi cho ngân hàng.
Bcă2:ăNgơnăhƠngăthmăđnhăhăsăvayăvn vƠăphơnătíchătínădng
Phân tích tín dng là vic phân tích nhng kh nng hin ti và tim n ca
doanh nghip v s dng vn vay, kh nng hoàn tr và thu hi vn. Mc tiêu ca
phân tích tín dng là phát hin nhng trng hp có th dn đn ri ro cho ngân hàng,
t đó tìm ra nhng bin pháp phòng nga và hn ch nhng ri ro đó. Bên cnh đó,
phân tích tín dng còn liên quan đn vic xác minh tính chân thc ca nhng thông tin
mà khách hàng là doanh nghip cung cp, t đó nhn đnh v thái đ và uy tín ca
doanh nghip đ ra quyt đnh tín dng.
Ngân hàng xây dng quy trình xét duyt cho vay theo nguyên tc đm bo tính
đc lp và phân đnh rõ trách nhim cá nhân, trách nhim liên đi gia khâu thm đnh
tính kh thi, hiu qu ca PASXKD/d án đu t và kh nng hoàn tr n vay.
Ni dung công vic thm đnh h s vay vn, ngân hàng có th phân tích, đánh
giá trên nhiu mt nhng ch yu làm rõ các mt sau đây:
13
Th nht, thm đnh t cách pháp lý và nng lc hành vi ca doanh nghip
Vic thm đnh nng lc pháp lỦ và hành vi ca doanh nghip s là cn c đ
thm đnh các bc tip theo trong quá trình phân tích tín dng. Vic thm đnh bao
gm các ni dung sau:
- Xác đnh Tr s hot đng ca doanh nghip và C quan đng kỦ kinh doanh,
ni doanh nghip thc hin các th tc đng kỦ kinh doanh đ thành lp hp pháp.
- Xác đnh thi hn hiu lc ca Quyt đnh thành lp, Giy phép kinh doanh,
Giy phép hành ngh.
- Nghiên cu v Biên bn góp vn ca các thành viên: v vn góp, v hình thc
góp vn (bng tin hay bng tài sn). Nu góp vn bng tài sn mà pháp lut quy đnh
phi đng kỦ quyn s hu thì chuyn nhng quyn s hu đã đc thc hin cha.
Th hai, thm đnh mc đích vay vn
Khi đã xem xét các giy t liên quan đn vn đ pháp lỦ ca doanh nghip, công
vic phân tích tín dng chuyn sang bc tip theo là thm đnh mc đích vay vn.
ói vi doanh nghip, mc đích vay vn thng là vay đ m rng sn xut kinh
doanh, m rng đa bàn, thc hin d án đu t… Tuy nhiên, doanh nghip vay vn
vi mc đích gì thì vn phi đm bo nhng điu kin sau: Mc đích vay vn phi hp
pháp và phù hp vi đng kỦ kinh doanh
Th ba, thm đnh thc trng tài chính ca khách hàng
Sau khi hoàn tt vic thm đnh các giy t v mt pháp lỦ và mc đích vay vn,
CBTD bt đu đi sâu vào phân tích kh nng tài chính ca doanh nghip. Các tài liu
h tr cho khâu này gm các báo cáo tài chính ca doanh nghip thi k gn nht,
bng theo dõi công n, bng đi chiu ngân hàng và các tài liu tài chính khác.
Th t, thm đnh bin pháp đm bo tin vay
Bo đm tin vay là vic NHTM áp dng các bin pháp nhm phòng nga ri ro,
to c s kinh t và pháp lỦ đ thu hi đc khon n đã cho doanh nghip vay. Bo
đm tin vay có th thc hin bng nhiu cách bao gm bo đm bng tài sn th chp,
bo đm bng tài sn cm c, bo đm bng tài sn hình thành t vn vay và bo đm
bng hình thc bo lãnh ca bên th ba. Tuy nhiên, đ bo đm tin vay thc s có
hiu qu, ngân hàng đòi hi: Giá tr tài sn đm bo phi ln hn ngha v đc bo
đm, tài sn dùng làm bo đm n vay phi to ra đc ngân lu (phi có giá tr và có
th trng tiêu th), có đy đ c s pháp lỦ đ ngi cho vay có quyn x lỦ tài sn
dùng làm bo đm tin vay.
Bcă3:ăRaăquytăđnhăchoăvay
ra quyt đnh cho vay, trc ht phi da vào thông tin thu thp và x lỦ h
s vay vn t giai đon trc chuyn sang. Tip theo, da vào nhng thông tin khác
hoc thông tin va mi đc cp nht và có liên quan chng hn nh thông tin cp
Thang Long University Library
14
nht trên th trng, chính sách tín dng ca ngân hàng, các quy đnh v hot đng tín
dng ca NHNN, ngun vn cho vay ca ngân hàng…
Trong khâu này, cán b tín dng tin hành lp báo cáo thm đnh trong đó nêu rõ
đ xut v vic cho vay và chu trách nhim v kt qu thm đnh. Báo cáo thm đnh
và toàn b h s trình lên lãnh đo ngân hàng xem xét và phê duyt. Sau khi xem xét
báo cáo thm đnh và h s vay vn, lãnh đo ngân hàng s quyt đnh cho vay hoc
t chi cho vay da trên h s cho vay và kh nng ngun vn ca ngân hàng.
Nu đng Ủ cho vay, ngân hàng và doanh nghip tin hành thng nht các điu
khon và kỦ kt hp đng cho vay.
Nu không đng Ủ cho vay, ngân hàng phi thông báo cho khách hàng bng vn
bn và nêu rõ lỦ do không cp vn.
Bcă4:ăGiiăngơn
Gii ngân là bc tip theo sau khi hp đng cho vay đã đc kỦ kt. Gii ngân
là phát tin vay cho doanh nghip trên c s s tin cho vay đã cam kt trong hp
đng. Gii ngân không đn thun là vic đa vn vay cho doanh nghip mà nó còn
kèm theo vic giám sát và kim tra xem vn đó có đc s dng đúng mc đích cam
kt hay không. Tuy nhiên, gii ngân cng phi tuân th theo nguyên tc đm bo thun
li tránh gây khó khn và phin hà cho doanh nghip. Vic gii ngân ca ngân hàng
cn nhng tài liu nh Giy nhn n, Hp đng cho vay, y nhim chi, Phng án
kinh doanh sn xut…
Bcă5:ăGiámăsátăvnăvay
Kim tra và giám sát các khon vay là quá trình thc hin các bc công vic sau
khi cho vay nhm hng dn, đôn đc ngi vay s dng vn đúng mc đích, có hiu
qu s tin vay, hoàn tr n gc và lãi đúng thi hn đng thi thc hin các bin pháp
thích hp nu ngi vay không thc hin đy đ và đúng hn các cam kt nh đã tha
thun. Mt s phng án giám sát vn vay có th áp dng:
- Giám sát hot đng tài khon ca doanh nghip ti ngân hàng
- Phân tích các báo cáo tài chính ca doanh nghip theo đnh k
- Giám sát doanh nghip thông qua vic tr lãi đnh k
- Kim tra các hình thc đm bo tin vay
- Giám sát doanh nghip vay vn thông qua nhng ngun thông tin khác
Bcă6:ăThanhălỦăhpăđngăchoăvay
ây là giai đon kt thúc ca quy trình cho vay, bc này bao gm:
- Thu n c gc và lãi
- Tái xét hp đng cho vay
- Thanh lỦ hp đng cho vay