Bài 31- Virut gây bệnh.Ứng dụng của virut trong thực tiễn

TiÕt 31 - Bµi 31:
TiÕt 31 - Bµi 31:
virut g©y bÖnh. øng
dông cña virUt trong
thùc tiÔn

I. CÁC VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT, THỰC
VẬT VÀ CÔN TRÙNG




 
 
 !"
 !"

Loại
virut
Ký sinh ở
TV
Ký sinh ở VSV Ký sinh ở côn trùng Ký sinh ở
người, ĐV
Đặc
điểm
Tác
hại
Phòng
tránh

Ví dụ
PHT: TÌM HIỂU VIRUT GÂY BỆNH

Chu trình nhân lên của phagơ
1- VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT ( Phage )
1- VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT ( Phage )

Virót ®éc
Virót ®éc
Chu
Chu
TRÌNH
TRÌNH


sinh tan
sinh tan
1- VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT ( Phage )
1- VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT ( Phage )
Bình nuôi vi khuẩn
Bình nuôi vi khuẩn
đục do chứa nhiều
đục do chứa nhiều
VK
VK


bình nuôi
bình nuôi
trong vì bình nuôi bị

trong vì bình nuôi bị
nhiễm virut
nhiễm virut
⇒
⇒
virut
virut
nhân lên làm chết
nhân lên làm chết
hàng loạt vi khuẩn.
hàng loạt vi khuẩn.
Tránh nhiễm phage trong
Tránh nhiễm phage trong
công nghiệp vi sinh cần
công nghiệp vi sinh cần
phải làm gì?
phải làm gì?
??Nguyên nhân nào
??Nguyên nhân nào
khiến bình nuôi vi
khiến bình nuôi vi
khuẩn đang đục bỗng
khuẩn đang đục bỗng
trở nên trong?
trở nên trong?

Loại
virut
Ký sinh ở VSV
Đặc

điểm
Tác
hại
Phòng
tránh
Ví dụ
-
Xâm nhập trực tiếp
Xâm nhập trực tiếp
-Nhân lên qua 5 giaiđoạn
-Nhân lên qua 5 giaiđoạn
-
Gây tổn thất lớn cho
nhiều nghành công nghiệp
vi sinh: mì chính, sinh
khối…
-
Vô trùng trong sản xuất.
-
Kiểm tra vi khuẩn trước
khi đưa vào sản xuất
-
Phagơ ở E.coli
Phagơ T2
Lông đuôi
Bao đuôi
ADN xoắn kép
1- VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT ( Phage )
1- VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT ( Phage )

Bệnh xoăn lá
Bệnh xoăn lá
bÖnh vµng lïn, lïn
bÖnh vµng lïn, lïn
XOĂN
XOĂN
l¸
l¸
Bệnh đốm khoai tây
Bệnh khảm thuốc lá

Loại virut Ký sinh ở TV
Đặc điểm
Tác hại
Phòng
tránh
Ví dụ
-
Virut xâm nhập vào TB nhờ
các vết thương của thực vật
-
Virut từ TB này sang TB khác
nhờ cầu sinh chất
-
Virut khảm thuốc lá, khảm
dưa chuột, còi cà chua.
-
Gây tắc mạch làm hình
thái của lá thay đổi.
-

Thân lùn, còi cọc.
-
Chọn giống sạch bệnh,
luân canh, vệ sinh đồng
ruộng, tiêu diệt côn trùng
truyền bệnh.
ARN
Virut khảm thuốc lá
2- VIRUT KÍ SINH Ở THỰC VẬT
2- VIRUT KÍ SINH Ở THỰC VẬT


G©y bÖnh trùc tiÕp cho
G©y bÖnh trùc tiÕp cho
c«n trïng
c«n trïng
Virus NPV
Virus NPV
g©y bÖnh
g©y bÖnh
sâu keo, ở
sâu keo, ở
sâu khoang.
sâu khoang.
- Sâu non ch m ch p và ng ng ậ ạ ừ
- Sâu non ch m ch p và ng ng ậ ạ ừ
ăn
ăn



chuy n thành màu tr ng, ể ắ
chuy n thành màu tr ng, ể ắ
màu đen, treo lá, ch còn các ở ỉ
màu đen, treo lá, ch còn các ở ỉ
chân dính lá.
chân dính lá.
3- VIRUT KÍ SINH Ở CÔN TRÙNG
3- VIRUT KÍ SINH Ở CÔN TRÙNG
VIRUT KÍ SINH TRÊN SÂU NON
VIRUT KÍ SINH TRÊN SÂU NON


CƠ THỂ SÂU MỀM NHŨN
CƠ THỂ SÂU MỀM NHŨN
( BỆNH BỦNG )
( BỆNH BỦNG )
Virut gây bệnh cho
Virut gây bệnh cho
côn trùng có những
côn trùng có những
dạng nào?
dạng nào?
Và cách gây bệnh như
Và cách gây bệnh như
thế nào?
thế nào?
Biện pháp phòng
Biện pháp phòng
chống như thế nào?
chống như thế nào?

Loại virut Ký sinh ở côn trùng
Đặc điểm
Tác hại
Phòng
tránh
Ví dụ
-
Chỉ kí sinh ở côn trùng (côn trùng là vật chủ).
-
Ký sinh ở côn trùng sau đó nhiễm vào người
và động vật(côn trùng là vật trung gian).
- Làm sâu chết.
-
Sinh độc tố.
-
Khi côn trùng đốt người và động vật thì virut
xâm nhập vào tế bào và gây bệnh.
-
Tiêu giệt côn trùng trung gian truyền bệnh.
-
Virut Baculo, virut viêm não, virut Dengue.
3- VIRUT KÍ SINH Ở CÔN TRÙNG
3- VIRUT KÍ SINH Ở CÔN TRÙNG

Muỗi Anophen
Muỗi Anophen
Muỗi Aedes - Muỗi vằn
Muỗi Aedes - Muỗi vằn
mang virut Dengue

mang virut Dengue
Muỗi Culex mang virut polio
Muỗi Culex mang virut polio
Bệnh sốt rét do ĐVNS
Bệnh sốt rét do ĐVNS
Plasmodium
Plasmodium
Bệnh sốt xuất huyết(Dangi)
Bệnh sốt xuất huyết(Dangi)
do virut Dengue
do virut Dengue
Bệnh viêm não Nhật Bản
Bệnh viêm não Nhật Bản
do virut Polio ( Muỗi Culex
do virut Polio ( Muỗi Culex
hút máu lợn hoặc chim là ổ
hút máu lợn hoặc chim là ổ
chứa virut sau đó đốt sang
chứa virut sau đó đốt sang
người và gây bệnh ở người)
người và gây bệnh ở người)

Biện pháp phòng chống: Ngủ phải có màn,
phun thuốc diệt muỗi, kiểm soát những nơi
muỗi đẻ (chum, vại, ống bơ đựng nước,…), phát
quang bụi rậm, …

3- VIRUT K SINH CễN TRNG
3- VIRUT K SINH CễN TRNG
Có một thời các vùng trồng vải thiều trẻ em hay

Có một thời các vùng trồng vải thiều trẻ em hay
bị viêm não và ng ời ta cho rằng do vải thiều ? ý
bị viêm não và ng ời ta cho rằng do vải thiều ? ý
kiến của em về điều này?
kiến của em về điều này?
Vi thiu khụng phi l cha virut gõy bnh.
Vi thiu khụng phi l cha virut gõy bnh.
+ Vi thiu chớn cú mt s loi chim v cụn trựng n,
+ Vi thiu chớn cú mt s loi chim v cụn trựng n,
nhng loi ny mang virut.
nhng loi ny mang virut.
+ Khi mui hỳt mỏu ca nhng loi ny ri t vo
+ Khi mui hỳt mỏu ca nhng loi ny ri t vo
ngi mi gõy bnh.
ngi mi gõy bnh.

Virus gây bệnh lở mồm
Virus gây bệnh lở mồm
long móng ở bò
long móng ở bò
Bệnh long móng ở lợn
Bệnh long móng ở lợn
Cúm H
Cúm H
5
5
N
N
1
1

Bệnh xuất huyết ở cá
Bệnh xuất huyết ở cá
trắm cỏ
trắm cỏ

Bệnh đậu mùa
Bệnh đậu mùa
Bệnh giang mai
Bệnh giang mai
Bệnh than
Bệnh than
Bệnh giòi ăn
Bệnh giòi ăn

Loại virut Ký sinh ở người, ĐV
Đặc điểm
Tác hại
Phòng
tránh
Ví dụ
-
HIV, H1N1, H5N1…
- Khả năng lây lan nhanh.
-
Mức độ nguy hiểm cao.
-
Gây tử vong ở người và
động vật.
-
Ảnh hưởng đến sức khỏe

và sản xuất.
-
Tiêm văcxin.
-
Vệ sinh nơi ở.
-
Cách ly nguồn bệnh.
-
Sống lành mạnh.
3- VIRUT KÍ SINH Ở ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI
3- VIRUT KÍ SINH Ở ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI
HIV
VIRUT ĐẬU MÙA

Loại
virut
Ký sinh ở TV Ký sinh ở VSV Ký sinh ở côn trùng Ký sinh ở
người, ĐV
Đặc
điểm
Tác
hại
Phòng
tránh
Ví dụ
-
Virut khảm
thuốc lá, khảm
dưa chuột, còi
cà chua.

-
Gây tắc mạch
làm hình thái của
lá thay đổi.
-
Thân lùn, còi
cọc.
-
Chọn giống
sạch bệnh, luân
canh, vệ sinh
đồng ruộng, tiêu
diệt côn trùng
truyền bệnh.
-
Chỉ kí sinh ở côn
trùng (côn trùng là vật
chủ).
-
Ký sinh ở côn trùng
sau đó nhiễm vào
người và động vật.
- Làm sâu chết.
-
Sinh độc tố.
-
Khi côn trùng đốt
người và động vật thì
virut xâm nhập vào tế
bào và gây bệnh.

-
Tiêu giệt côn trùng
trung gian truyền
bệnh.
-
Xâm nhập trực
tiếp.
-
nhân lên theo 5
giai đoạn
-
Gây tổn thất
lớn cho nhiều
nghành công
nghiệp vi sinh:
mì chính, sinh
khối…
-
Vô trùng trong
sản xuất.
-
Kiểm tra vi
khuẩn trước khi
đưa vào sản
xuất
-
Phagơ ở
E.coli
-
HIV, H1N1,

H5N1…
- Khả năng lây
lan nhanh.
-
Mức độ nguy
hiểm cao.
-
Gây tử vong ở
người và động
vật.
-
Ảnh hưởng
đến sức khỏe
và sản xuất.
-
Tiêm văcxin.
-
Vệ sinh nơi ở.
-
Cách ly nguồn
bệnh. Sống lành
mạnh.
-
Virut Baculo, virut
viêm não ngựa, virut
Đengi.
-
Virut xâm nhập
nhờ các vết
thương của tv

-
Virut từ TB
sang TB: nhờ
cầu SC

II- Ứng dụng của virut trong thực tiễn
II- Ứng dụng của virut trong thực tiễn
1- Trong sản xuất các chế phẩm sinh học
1- Trong sản xuất các chế phẩm sinh học
Hình ảnh: Chế phẩm interferon


1
2
3
4
5
Ph©n lËp tÕ bµo ng
Ph©n lËp tÕ bµo ng
êi mang gen IFN
êi mang gen IFN
Nhi m phag tái ễ ơ
Nhi m phag tái ễ ơ
t h p vào E.coliổ ợ
t h p vào E.coliổ ợ
Nh©n dßng E.coli
nhi m phag tái ễ ơ
t ổ  t ng ổ
h pợ
h pợ

IFN
Tách gen IFN nh ờ
Tách gen IFN nh ờ
enzim c tắ
enzim c tắ
G n gen IFN vào ắ
G n gen IFN vào ắ
ADN c a phagủ ơ
ADN c a phagủ ơ
A
A
B
B
c
c
d
d
E
E
II- Ứng dụng của virut trong
II- Ứng dụng của virut trong
thực tiễn
thực tiễn
1- Trong sản xuất các chế
1- Trong sản xuất các chế
phẩm sinh học
phẩm sinh học

Hình ảnh: Chế phẩm interferon

II- Ứng dụng của virut trong thực tiễn
II- Ứng dụng của virut trong thực tiễn
2- Trong nông nghiệp: thuốc trừ sâu từ virut
2- Trong nông nghiệp: thuốc trừ sâu từ virut
Hình ảnh: Người dân phun thuốc trừ sâu hóa học

* Việc sử dụng thuốc trừ sâu hoá học đã ảnh
hưởng đến con nguời như thế nào?
2. Ứng dụng trong nông nghiệp: thuốc trừ sâu từ virut.
2. Ứng dụng trong nông nghiệp: thuốc trừ sâu từ virut.
Hình: Sơ đồ đường truyền thuốc hóa học BVTV

NUÔI SÂU GIỐNG
NUÔI SÂU GIỐNG
(vật chủ)
(vật chủ)
Nuôi sâu hàng loạt
Nhiễm bệnh virut cho sâu
Pha chế chế phẩm

Thu thập sâu, bệnh

Nghiền, lọc

Li tâm

Thêm chất phụ gia
Sấy khô
Kiểm tra chất lượng
ĐÓNG GÓI

CHẾ BIẾN
THỨC ĂN NHÂN TẠO
Quy tr×nh s¶n xuÊt chÕ phÈm virUt trõ s©u
Quy tr×nh s¶n xuÊt chÕ phÈm virUt trõ s©u
ĐÂY LÀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT GÌ?
ĐÂY LÀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT GÌ?