B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
z{(z{
KHÓA LUN TT NGHIP
tài:
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU
HOT NG HUY NG VN TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN HÀNG HI
Giáo viên hng dn : Ths. Lê Th Hà Thu
Sinh viên thc hiên : V Th Qunh Anh
Mã sinh viên : A16677
Chuyên ngành : Ngân hàng
Hà Ni - 2013
LI CM N
Khóa lun tt nghip đ tài: “Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng huy
đng vn ti Ngân hàng thng mi c phn Hàng Hi” đã đc hoàn thành vi s
giúp đ ca rt nhiu cá nhân và t chc.
Trc ht, em xin bày t s cm n chân thành nht ti ging viên, Ths. Lê
Th Hà Thu là ngi trc tip hng dn em trong sut quá trình nghiên cu đ
tài
khóa lun tt nghip này. Nh s ch bo và hng dn tn tình ca cô giáo, em đã
tìm ra đc nhng hn ch ca mình trong sut quá trình vit khóa lun đ có th
kp thi sa cha nhm hoàn thin khóa lun mt cách tt nht.
Em xin chân thành cm n các thy cô trong b môn Kinh t trng i hc
Thng Long đã tn tình truyn đt kin thc trong su
t thi gian em hc tp ti
trng. Vi kin thc đc tip thu trong quá trình hc không ch là nn tng cho
quá trình nghiên cu khóa lun ca em mà còn là hành trang quý báu đ giúp em
trong công vic sau này.
Em cng xin chân thành cm n s giúp đ nhit tình ca các anh ch công
tác ti Maritime Bank đã giúp đ em trong vic cung cp s liu, tài liu đ em có
th hoàn thành khóa lun này.
Hà Ni, ngày tháng 10 nm 2013
Sinh viên
V Th Qunh Anh
Thang Long University Library
MC LC
LI CM N i
MC LC ii
DANH MC CÁC T VIT TT iv
DANH MC CÁC BNG BIU v
DANH MC CÁC HÌNH V vi
LI M U vii
CHNG 1. LÝ LUN CHUNG V HIU QU HOT NG HUY
NG VN CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. Ngun vn và hot đng huy đng vn trong kinh doanh ca ngân hàng
thng mi 1
1.1.1. Khái nim và đc đim ngun vn ca ngân hàng thng mi 1
1.1.2. Vai trò ca vn huy đng ca ngân hàng thng mi 3
1.1.3. Các hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi 4
1.2. Hiu qu hot đng huy đng vn 9
1.2.1. Khái nim 9
1.2.2. Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng huy đng vn 10
1.3. Các yu t nh hng đn hiu qu hot đng huy đng vn ca ngân
hàng thng mi 16
1.3.1. Yu t khách quan 16
1.3.2. Yu t ch quan 17
KT LUN CHNG 1 19
CHNG 2. THC TRNG HIU QU HUY NG VN CA NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN HÀNG HI 20
2.1. Khái quát v ngân hàng thng mi c phn Hàng Hi 20
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 20
2.1.2. Khái quát v ngành ngh kinh doanh 24
2.2. Tình hình hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Hàng Hi giai
đon 2010 -2012 24
2.2.1. Kt qu hot đng huy đng vn 25
2.2.2. Kt qu hot đng tín dng (ch yu là hot đng cho vay) 27
2.2.3. Kt qu ca các hot đng kinh doanh khác ca Maritime Bank giai
đon 2010 – 2012 29
2.2.4. ánh giá chung v hot đng kinh doanh ca Maritime Bank giai đon
2010 - 2012 31
2.3. Tình hình hiu qu hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi
c phn hàng hi giai đon 2010-2012 32
2.3.1. Khái quát v ngun vn ca Maritime Bank trong giai đon 2010 - 2012. 32
2.3.2. Hot đng huy đng VCSH 34
2.3.3. Hot đng huy đng vn n (vn vay) 38
2.4. Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu ca hot đng huy đng vn 50
2.4.1. Chi phí tr lãi thc t và lãi sut bình quân đu vào 50
2.4.2. Mi quan h gia huy đng vn và s dng vn 51
2.4.3. Hiu qu s dng vn 54
2.5. ánh giá chung hiu qu hot đng huy đng vn ca Maritime bank 55
2.5.1. Nhng thành qu đt đc 55
2.5.2. Nhng hn ch còn tn ti 56
2.5.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch 58
KT LUN CHNG 2 60
CHNG 3. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG HUY
NG VN CA NGÂN HÀNG TMCP HÀNG HI ( MARITIME BANK) 61
3.1. nh hng phát trin hot đng kinh doanh ca Maritime bank 61
3.1.1. nh hng chung phát trin kinh doanh giai đon 2013 -2015 61
3.1.2. nh hng phát trin hot đng huy đng vn giai đon 2013 - 2015 61
3.2. Mt s gii pháp nâng cao hiu qu hot đng huy đng vn 63
3.2.1. Gn lin vic huy đng vn vi vic s dng vn mt cách hiu qu 63
3.2.2. Gii pháp v hoch đnh và thc hin chin lc huy dng vn 64
3.2.3. Các chính sách cn áp dng 66
3.2.4. Gii pháp v con ngi 68
3.3. Các kin ngh 69
3.3.1. i vi Ngân hàng Nhà nc 69
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng thng mi c phn Hàng Hi 70
KT LUN CHNG 3 71
LI KT 72
TÀI LIU THAM KHO 73
Thang Long University Library
DANH MC CÁC T VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
GTCG Giy t có giá
LNST Li nhun sau thu
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mai
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
TCKT T chc kinh t
TCTD T chc tín dng
TSC Tài sn c đnh
VCSH Vn ch s hu
VH Vn huy đng
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1. Bng kt qu hot đng huy đng vn giai đon 2010 – 2012 25
Bng 2.2. Kt qu tín dng (ch yu là cho vay) ca Maritime Bank giai đon
2010 – 2012 27
Bng 2.3. Kt qu kinh doanh ca Maritime Bank giai đon 2010 – 2012 31
Bng 2.4. C cu ngun vn ca Maritime Bank giai đon 2010 – 2012 32
Bng 2.5. Kt qu các thành phn ca VCSH giai đon 2010 – 2012 36
Bng 2.6. Kt qu huy đng tin gi theo đi tng khách hàng 39
Bng 2.7. Kt qu huy đng tin gi theo thi gian 41
Bng 2.8. Kt qu huy đng tin gi theo loi tin giai đon 2010 -2012 43
Bng 2.9. Kt qu huy đng vn bng phát GTCG giai đon 2010 – 2012 45
Bng 2.10. Kt qu huy đng vn t ngun vay giai đon 2010 – 2012 46
Bng 2.11. C cu huy đng vn trong ngn, trung và dài hn giai đon 2010-2012 48
Bng 2.12. C cu ngun vn huy đng chia theo loi tin giai đon 2010 – 2012 49
Bng 2.13. Chi phí tr lãi ngun vn huy đng giai đon 2010 – 2012 50
Bng 2.14. Lãi sut bình quân đu vào ca Maritime Bank giai đon 2010 – 2012 51
Bng 2.15. Mt s ch tiêu đánh giá mi quan h huy đng vn và s dng vn 51
Bng 2.16. H s s dng vn ngn hn 53
Bng 2.17. H s s dng vn trung và dài hn 54
Bng 2.18. Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn 54
Thang Long University Library
DANH MC CÁC HÌNH V
S đ 2.1. C cu t chc ca Maritime Bank 23
Biu đ 2.1. Tc đ tng trng ca vn điu l qua các nm 34
Biu đ 2.2. T trng ngun tin gi giai đon 2010 - 2012 41
Biu đ 2.3. T trng vn huy đng phân theo loi tin giai đon 2010 -2012 43
Biu đ 2.4. T trng vn huy đng ngn hn, trung và dài hn giai đon 2010 - 2012 48
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Vn có vai trò rt quan trng trong đi sng kinh t - xã hi và là tin đ cho
s tng trng kinh t. Nu không k vic đu t t ngân sách hoc đu t t cá
nhân, doanh nghip thì vic khai thác, chuyn dch các ngun vn tích ly đn đu
t cho vay có th tin hành theo hai phng thc: đu t trc tip qua th trng tài
chính và đ
u t qua các trung gian tài chính. Tuy nhiên do th trng tài chính
nc ta mi trong giai đon hình thành và ngay khi c đi vào hot đng thì kh
nng huy đng cng gp nhiu khó khn. Do vy ngun vn đu t qua các trung
gian tài chính mà ch yu là h thng Ngân hàng thng mi càng tr nên quan
trng và hu hiu hn bao gi ht.
Trong hot đng kinh doanh ngân hàng, vn là c s đ ngân hàng t chc
mi hot
đng kinh doanh, nhng ngân hàng có vn di dào s có th mnh trong
kinh doanh, gia tng sc cnh tranh trên th trng. đáp ng tt cho yêu cu hot
đng ca bn thân ngân hàng, thông qua đó góp phn đy nhanh s nghip công
nghip hóa – hin đi hóa ca đt nc, đòi hi h thng ngân hàng thng mi
phi tn dng, khai thác trit đ mi ngun vn nhàn ri trong và ngoài nc. Vì
v
y ngoài vn cn thit ban đu, vic làm th nào đ tng quy mô vn huy đng n
đnh qua các nm, đáp ng tt nhu cu cho s dng vn ca ngân hàng vi chi phí
hp lý luôn là vn đ đc quan tâm hàng đu ca ngân hàng thng mi Vit
Nam.
Ngân hàng thng mi c phn Hàng Hi (Maritime Bank) đc thành lp
nm 1991, là ngân hàng thng mi c phn đu tiên ti Vit Nam. Tri qua nhiu
giai đon phát trin, Maritime Bank hin nay là mt trong tám ngân hàng thng
mi c phn có vn điu l ln nht Vit Nam, đã to đc uy tín và thng hiu
trong lnh vc ngân hàng. Maritime Bank đang phn đu tr thành ngân hàng bán l
tiêu biu ti Vit Nam. Thêm vào đó ngày nay còn có s cnh tranh gay gt không
ch riêng h thng ngân hàng thng mi mà còn t s tham gia ngày càng nhiu
ca các t chc tài chính phi ngân hàng. T đ
ó đòi hi Maritime Bank phi có
nhng gii pháp huy đng vn đúng đn, thích hp mi đáp ng đc nhu cu vn
cho nn kinh t đng thi thc hin chin lc đã đt ra. Trên c s đó em quyt
đnh la chn đ tài “Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng huy đng vn ti
Ngân hàng thng mi c phn Hàng Hi” đ làm đ tài khóa lun tt nghip
chng trình đào to bc i hc ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài tp trung vào ba ni dung chính:
Thang Long University Library
- Làm rõ c s lý lun v hot đng huy đng vn ca Ngân hàng thng mi
c phn.
- Phân tích, đánh giá thc trng huy đng vn ca Ngân hàng thng mi c
phn Hàng Hi (Maritime Bank) giai đon 2010 – 2012.
- a ra các gii pháp nhm tng cng ngun vn mt cách n đnh, vng
chc, nâng cao kh nng đáp ng nhu cu vn cho nn kinh t
và hoàn thành
s mnh, mc tiêu ca ngân hàng.
3. Phng pháp nghiên cu
Khóa lun s dng các phng pháp nghiên cu sau: phng pháp thu thp thông
tin, kt hp vi phng pháp thng kê, phân tích, so sánh, tng hp nhm gii quyt
các vn đ có liên quan đn ni dung đ tài.
4. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Hot đng huy đng vn ca Ngân hàng thng mi.
- Phm vi nghiên cu: Hot
đng huy đng vn ca Ngân hàng thng mi c phn
Hàng Hi trong giai đon 2010 – 2012.
5. Kt cu khóa lun
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc các bng, biu s liu và danh mc các t
vit tt, kt cu khóa lun gm ba chng:
Chng I: Lý lun chung v hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi c
phn.
Chng II: Th
c trng hot đông huy đng vn ca Ngân hàng thng mi c
phn Hàng Hi giai đon 2010 – 2012.
Chng III: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng huy đng vn ti Ngân hàng
thng mi c phn Hàng Hi.
1
CHNG 1. LÝ LUN CHUNG V HIU QU HOT NG HUY
NG VN CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Ngun vn và hot đng huy đng vn trong kinh doanh ca ngân hàng
thng mi
1.1.1. Khái nim và đc đim ngun vn ca ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi là mt trung gian tài chính vi các chc nng c bn
là trung gian tín dng, trung gian thanh toán và chc nng to tin. thc hin
đc nhng chc nng này và đi vào hot đng có hiu qu thì ngân hàng thng
mi ph
i có lng vn hot đng nht đnh. Theo giáo trình Nghip v Ngân hàng
thng mi ca Trng i hc Thng Long thì ngun vn đc đnh ngha nh
sau: “Ngun vn ca ngân hàng thng mi là toàn b các vn tin t mà ngân hàng
to lp bng nhiu hình thc đ cho vay, đu t và thc hin các dch v ngân hàng.
Ngun vn ca ngân hàng bao gm 2 loi chính: Vn ch
s hu và vn n”.
Khái nim trên đã nói đc đy đ nhng thành phn to nên vn ca ngân
hàng thng mi. V thc cht vn ca ngân hàng thng mi là nhng ngun tin
t ca chính bn thân ngân hàng và ca nhng ngi có vn tm thi nhàn ri. H
chuyn tin vào ngân hàng vi các mc đích khác nhau: hoc ly lãi, hoc nh thu,
nh chi hay s
dng các sn phm dch v khác ca ngân hàng. Nh vào ngun vn
đó ngân hàng có th tin hành hot đng kinh doanh ca mình.
Vn không ch là phng tin kinh doanh chính mà còn là đi tng kinh
doanh ch yu ca NHTM. Vi mt ngun vn có quy mô ln và c cu hp lý,
ngân hàng s có kh nng cung cp các loi hình dch v tài chính cho khách hàng
mt cách n đnh, quyt đnh nng lc cnh tranh c
a ngân hàng cng nh uy tín
ca ngân hàng trên th trng.
Vn còn là nhân t quyt đnh thng li trong vic cnh tranh, to lp đc
ch đng vng chc trên th trng. Chính vì vy ngun vn tng trng mnh
hàng nm là điu kin tiên quyt quyt đnh đn s phát trin ca các hot đng
ngân hàng. Vn ca ngân hàng thng mi gm hai ngun:
1.1.1.1.
Vn t có (VCSH)
Theo lut s 47/2010/QH12 ca Quc hi - Lut các T chc tín dng: “Vn
t có gm giá tr thc ca vn điu l ca t chc tín dng hoc vn đc cp ca
chi nhánh ngân hàng nhà nc và các qu d tr, mt s tài sn n khác theo quy
đnh ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam”. Vn t có là ngun vn do NHTM t to
Thang Long University Library
2
lp ra, thuc s hu riêng ca NHTM bao gm vn t có cp I (vn c bn) và vn
t có cp II (vn b sung).
c đim ca VCSH
NHTM là loi hình doanh nghip đc bit, chu s ch tài cht ch ca Nhà
nc do đó VCSH ca ngân hàng có nhng đc đim khác bit vi các doanh
nghip thng trong nn kinh t. VCSH chim t tr
ng rt nh trong tng ngun
vn (khong 5- 10%) nhng li có tính cht quyt đnh đn s hình thành, tn ti và
phát trin ca NHTM. Vn này đc hình thành ch yu t góp vn ca ch ngân
hàng và đc b sung trong hot đng kinh doanh, phn ln là thông qua vic phát
hành c phiu thng và li nhun gi li. c bit ngun vn này mang tính n
đnh cao vì nó thuc s hu c
a NHTM và NHTM không có ngha v phi hoàn tr.
Vn t có giúp đm bo an toàn cho hot đng ca NHTM, góp phn điu chnh
mi hot đng kinh doanh (quy mô, giá tr tài sn c đnh, c cu tài sn…), góp
phn vào hot đng mua sm tài sn c đnh, xây dng c s vt cht k thut…
1.1.1.2. Vn n (Vn huy đng)
Vn n là nh
ng giá tr tin t do ngân hàng huy đng đc t các cá nhân,
t chc kinh t trong xã hi thông qua nghip v tín dng, thanh toán, nghip v
kinh doanh khác đc làm vn kinh doanh. Vn huy đng đóng mt vai trò quan
trng hot đng ca NHTM, chim mt t trng ln nht trong tng ngun vn và
nh hng trc tip đn mi hot đng kinh doanh ca NHTM. Vn huy đng là
vn ngân hàng huy đng đc t
các t chc kinh t, đoàn th, các doanh nghip và
cá nhân trong nn kinh t thông qua vic thc hin các nghip v nhn tin gi, phát
hành giy t có giá, đi vay trên th trng liên ngân hàng, vay NHNN, vn tm thi
nhàn ri trong các nghip v tín dng, thanh toán, các nghip v kinh doanh khác
và đc làm vn kinh doanh ca ngân hàng.
Ngun vn huy đng có nhng đim ni bt nh sau:
Vn huy đng chim t tr
ng ln nht trong tng ngun vn và gi v trí
quan trng trong hot đng kinh doanh ca NHTM. Vn huy đng là vn tài tr
chính đi vi hot đng kinh doanh ca các NHTM do đc đim ca các NHTM là
các doanh nghip hot đng trong lnh vc tài chính – tin t, vi nhim v thng
xuyên nhn tin gi và s dng tin này đ cp tín dng cho khách hàng, cung cp
các dch v thanh toán qua tài kho
n và các hat đng kinh doanh khác. Chính vì
th ngun vn huy đng là mc tiêu tng trng hàng nm ca các NHTM.
Vn huy đng là khon n mà ngân hàng phi thc hin theo nguyên tc có
hoàn tr. Vn huy đng không phi là tài sn thuc quyn s hu ca NHTM, nó là
3
ngun vn ngân hàng vay mn t nhng ngi đang có vn tm thi nhàn ri
trong nn kinh t. Do vy ngân hàng ch có quyn s dng mà không có quyn s
hu ngun vn này và phi có trách nhim hoàn tr c gc ln lãi sau mt khong
thi gian nht đnh.
Ngun vn này phi thc hin d tr bt buc theo quy đnh ca NHNN theo
tng th
i k. Hn na, ngun vn huy đng luôn có tính bin đng cao, nhu cu s
dng vn ca ngân hàng ln, hot đng kinh doanh ca ngân hàng cha đng nhiu
yu t ri ro. đm bo quyn li ca ngi gi tin và đm bo an toàn cho hot
đng ca ngân hàng thì NHTM không đc phép s dng ht s vn huy đng này
mà phi thc hin d
tr bt buc.
Ngân hàng phi tr lãi cho ngun vn huy đng. Thêm vào đó, chi phí tr lãi
cho nhng ngun vn này luôn gn lin vi k hn huy đng ca ngun vn, thi
gian huy đng càng dài, lãi sut càng cao. Hin nay chi phí tr cho ngun vn huy
đng chim t trng rt ln trong tng chi phí phi tr trong hot đng kinh doanh
ca NHTM. Khi thc hin đnh giá lãi sut huy đng vn, ngân hàng phi quan tâm
đn nhiu nhân t, trong đó có lãi sut huy đng vn ca các đi th cnh tranh trên
th trng, lãi sut cho vay, đu t ca bn thân ngân hàng và các nhân t khác ây
là ngun vn quan trng trong ngân hàng và nó là c s đ thc hin mi hot đng
kinh doanh, quyt đnh đn hu ht các quy mô tín dng, thanh toán, kh nng thanh
khon…
1.1.2. Vai trò ca vn huy đng ca ngân hàng thng mi
1.1.2.1. i vi toàn b nn kinh t
Vic huy đng vn ca ngân hàng giúp cho nn kinh t có đc s cân đi
v vn, nâng cao hiu qu hot đng s dng vn. Các c hi đu t đc m rng,
quá trình sn xut kinh doanh đc thc hin d dàng hn nh vic huy đng vn
ca NHTM. Hin nay hot đng huy đng vn có th đ
c thc hin bng nhiu
kênh: th trng chng khoán, ngân sách Nhà nc…nhng trong điu kin nc ta
thì huy đng vn thông qua NHTM vn là ch yu và quan trng nht.
1.1.2.2. i vi bn thân ngân hàng
Huy đng vn là c s đ ngân hàng thc hin mi hot đng kinh doanh:
Không ging hot đng kinh doanh ca các doanh nghip khác, NHTM kinh doanh
da trên mt loi hàng hóa đc bit là “tin t” vi ho
t đng chính đi vay và cho
vay. Vn va là phng tin, va là đi tng kinh doanh. Vn là đim đu tiên
trong chu k kinh doanh ca NHTM, do đó ngoài vn ban đu cn thit (vn điu l
Thang Long University Library
4
theo quy đnh ca pháp lut) thì các ngân hàng phi thng xuyên chm lo đn vic
tng trng vn trong sut quá trình hot đng.
Huy đng vn quyt đnh quy mô tín dng và các hot đng khác: Tùy theo
quy mô và c cu ngun vn huy đng mà các NHTM s quyt đnh quy mô và c
cu đu t. Vi ngun vn huy đng ln, các NHTM có đ kh nng m rng phm
vi và khi l
ng cho vay, m rng quy mô, th phn cp tín dng, tng kh nng
thanh toán và các dch v khác ca ngân hàng. Qua đó tng nng lc cnh tranh
trong hot đng tín dng. Ngc li, do kh nng vn hn hp nên các NHTM nh
không có nhng phn ng nhanh nhy trc s bin đng ca lãi sut, nh hng
đn kh nng thu hút vn đu t.
Huy đng vn quy
t đnh nng lc thanh toán và đm bo uy tín ca ngân
hàng trên thng trng: Uy tín ca ngân hàng da trên kh nng tâp trung vn và
sn sàng chi tr cho khách hàng. Vi kh nng huy đng vn cao, to điu kin cho
ngân hàng m rng hot đng kinh doanh, đa dng hóa các loi hình dch v, ngân
hàng có th hot đng vi quy mô ngày càng m rng, không b l c hi đu t,
gim thi
u ri ro, góp phn va gi đc ch tín, va nâng cao v th ca ngân hàng.
Huy đng vn còn quyt đnh kh nng cnh tranh ca ngân hàng: Ngun vn
huy đng ln s chng minh quy mô, trình đ nghip v, phng tin k thut ca
ngân hàng hin đi, to điu kin cho ngân hàng m rng các mi quan h do đó
nâng cao kh nng cnh tranh ca ngân hàng đ
i vi các ngân hàng khác. c bit
trong tình hình hin nay, s xut hin ca hàng lot các t chc tín dng, ngân hàng
thng mi mi đc thành lp làm cho tình hình cnh tranh gia các NHTM ngày
càng tr nên gay gt. Vi mt ngun vn di dào, ngân hàng s ch đng trong vic
s dng vn, hn ch ti đa các ri ro v thanh khon, tng cng c s vt cht, k
thu
t và quy mô hot đng trên mi lnh vc t đó nâng cao uy tín ngân hàng.
1.1.3. Các hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi
Vn có mt vai trò quan trng trong vic thc hin và m rng quy mô các
hot đng kinh doanh ca ngân hàng, quyt đnh đn nng lc thanh toán, uy tín
cng nh nng lc cnh tranh vi các ngân hàng khác. Chính vì vy các hot đng
huy đng vn đ gia tng ngun vn là hot đng vô cùng quan trng.
1.1.3.1. i vi VCSH
VCSH là mt trong nhng thành phn cu to nên tng ngun vn, VCSH
tng (gim) hàng nm ph thuc vào s tng (gim) ca hai ngun: Vn cp I (Vn
c bn) và Vn cp II (Vn b sung).
5
Vn cp I có đ an toàn cao và rt ít, thm chí không có ri ro, bao gm:
Vn điu l: Vn này ti thiu bng vn pháp đnh, tùy theo hình thc s hu
mà vn điu l đc hình thành t các ngun khác nhau và đc b sung trong quá
trình hot đng ca ngân hàng. Theo Ngh đnh 141/2006 N - CP ca Chính ph
thì các NHTM phi theo l trình ca NN là tng vn điu l. i vi các NHTM c
phn thì tng vn điu l ch yu là do tng c phn.
Qu b sung vn điu l: đc hình thành t li nhun sau thu hàng nm
ca NHTM. Hin nay theo quy đnh ca Nhà nc, hàng nm NHTM phi ti thiu
trích lp 5% LNST và ti đa bng quy mô vn điu l đ tng làm qu b sung vn
điu l
. Ngoài ra, vi NHTMCP, qu b sung vn điu l còn đc ghi tng t phn
thng d (phn chênh lch dng gia giá tr th trng và mnh giá c phiu) theo
quy đnh ca Nhà nc trong tng thi k. Hàng nm, qu b sung vn điu l
đc trích lp nhm mc đích ghi tng vn điu l ca NHTM. Khi có nhu cu t
ng
quy mô vn điu l, NHTM có th s dng s d qu b sung vn điu l chuyn
sang làm tng s d ca vn điu l.
Qu đu t phát trin nghip v: ây là qu đ hình thành nên các tài sn
ca ngân hàng, đc tính da trên li nhun sau thu và đc trích lp qu b sung
vn điu l
tr đi các chi phí không đc khu tr. Theo quy đnh hin hành, qu
đu t phát trin ch đc s dng vào mc đích trang tri chi phí mua sm, ngun
hình thành TSC, m rng mng li hot đng ca NH.
Li nhun không chia: Là phn thu nhp sau thu do ngân hàng gi li sau
khi đã thc hin trích lp các qu theo quy đnh ca pháp lut. Li nhun không
chia ca NHTM c ph
n phi đc đi hi đng c đông thông qua, tuy nhiên vic
gi li quá nhiu li nhun không chia s nh hng đn quyn li ca các c đông.
Thng d vn c phn: là phn chênh lch gia mnh giá c phiu vi giá
thc t phát hành. NHTM c phn dùng phn thng d này sau khi đã tr đi phn
dùng đ mua c phi
u qu (nu có) đ góp phn vào tng (gim) VCSH.
Vn t có cp II là nhng khon vay mn sau khi đánh giá li và có đ n
đnh thp, bao gm:
Phn gia tng do đánh giá li TSC: Hàng nm NHTMCP thc hin vic
đánh giá li tài sn c đnh và tài sn chính theo đúng quy đnh. Giá tr tài sn c
đnh và tài sn chính ca NHTMCP tng (gim) do đnh giá li thì Nhà nc cho
phép NHTMCP đc ghi nh
n phn tng (gim) đó bng 50% giá tr gia tng do
đánh giá li TSC và 40% giá tr gia tng do đánh giá li tài sn chính.
Thang Long University Library
6
Qu d phòng tài chính: ti đa bng 1,25% tng tài sn có ri ro, trong đó tài
sn “Có” xác đnh theo mc đ ri ro đc tính bng tích s ca giá tr tài sn “Có”
và h s ri ro tng ng ca tài sn “Có” theo quy đnh ca nhà nc.
Các công c n khác: Khác vi doanh nghip thông thng trong nn kinh
t, hin nay theo quy đnh ca nhà nc, vi GTCG thì NHTM phát hành đ huy
đng vn, n
u đáp ng điu kin nhà nc đt ra s đc ghi nhn làm VCSH ca
ngân hàng. Song xét v bn cht, đây là các công n, sau mt thi gian nht đnh
ngân hàng s phi hoàn tr li nhà đu t. Do đó tính cht n đnh ca ngun vn
này không cao nh các khon mc vn ch s hu khác nên nhà nc ch chp
nhn cho NHTM ghi nhn vào vn cp 2 ca ngân hàng. C
th, các công c n ch
đc ghi nhn là vn cp 2 ca ngân hàng khi tha mãn tt c các điu kin sau: Là
khon n mà trong mi trng hp, ch n ch đc thanh toán sau khi t chc tín
dng đã thanh toán cho tt c các ch n có bo đm và không có bo đm khác. Có
k hn ban đu ti thiu trên 10 nm, không đc đm bo bng tài sn ca chính
TCTD. Vic điu chnh tng lãi sut, k c vic điu chnh tng phn lãi sut cng
thêm vào lãi sut tham chiu ch đc thc hin sau 5 nm k t ngày ký kt hp
đng và đc điu chnh mt ln trong sut thi hn ca khon vay.
Theo quy đnh ca thông t s 13/2010/TT-NHNN, tng giá tr trái phiu
chuyn đi và các công c n khác tha mãn đc điu kin ca nhà nc đt ra ti
đa bng 50% giá tr vn cp 1. Trong thi gian 5 nm cui cùng trc khi đn hn
chuyn đi, thanh toán, giá tr các công c n này phi khu tr 20% giá tr ban đu
đ chuyn sang c phiu ph thông.
1.1.3.2. i vi vn n (vn huy đng)
Mt thành phn vn cng vô cùng quan trng đi v
i các NHTM nói chung
và NHTM c phn nói riêng đó là vn n. Ngun vn này gm nhng hot đng
huy đng sau:
Huy đng qua ngun tin gi
Huy đng t tin gi thanh toán: ây là loi tin gi không có kì hn xác
đnh, ngi gi tin có th rút ra bt c lúc nào do đó lãi sut thp. Tin gi thanh
toán là mt trong nhng ngun vn bin đng nhiu nht và ngân hàng khó có th
d báo v quy mô tin gi không kì hn có th giao dch. Hình thc này m ch yu
dành cho các doanh nghip s dng mt s dch v ca ngân hàng nh thanh toán,
y nhim thu, y nhim chi… Do tính cht không n đnh ca nó nên ngân hàng ch
đc s dng mt t l phn trm nht đnh nào đó ca lng tin gi nhn đc và
ngân hàng mun s d
ng thì phi d tính v s n đnh tng đi ca lng tin
7
này. huy đng đc ngun tin gi thanh toán, các NHTM cn phi nâng cp
các tin ích và dch v thanh toán do ngân hàng cung cp kèm theo nh: dch v
th, dch v thanh toán…Mt s ngân hàng còn kt hp tài khon tin gi thanh
toán vi tài khon cho vay (thu chi – chi vt trên s d có ca tài khon tin gi
thanh toán) hoc thng xuyên ci tin, chuyên môn hóa các nghip v nhm rút
ngn thi gian giao dch k
t hp vi đu t c s vt cht vn phòng giao dch, tin
nghi rng rãi qua đó thu hút, lôi cun khách hàng, tng kh nng cnh tranh vi các
ngân hàng khác. Mc dù là khon tin có tính cht không n đnh nhng tin gi
thanh toán cng gi mt vai trò quan trng trong huy đng vn, thng thì khon
tin này thng là khon tin ln, thêm vào đó lng tin ca tin gi thanh toán
càng l
n thì càng phn ánh đc s lng , cht lng khách hàng ca ngân hàng
và uy tín ca ngân hàng.
Tin gi có k hn ca doanh nghip, các t chc xã hi: Tin gi có k hn
ca các doanh nghip, t chc xã hi là nhng khon tin mà các các t chc t
chc xã hi, doanh nghip gi ngân hàng s đc chi tr trong mt khong thi
gian nht đnh. ây là ngu
n vn n dnh, vì vy các NHTM luôn tìm cách đa dng
hóa huy đng loi tin gi này bng vic áp dng nhiu k hn, lãi sut linh hot
cùng nhiu chính sách khách hàng đ thu hút ti đa ngun vn này. Trong khong
thi gian cha đn hn chi tr NH có quyn ch đng s dng s tin gi đó. Thông
thng đây là khon tin nhàn ri phát sinh trong quá trình hot đng ca các doanh
nghi
p, t chc kinh t, xã hi, h s gi vào ngân hàng vi mc đích thu li nhun
và an toàn. Ngân hàng thng phi tr lãi cao cho s d tin gi có k hn (tùy
thuc vào đ dài k hn) nên chi phí huy đng thng cao hn so vi chi phí huy
đng tin gi thanh toán nhng bù li tính n đnh ca ngun vn này li cao, có th
s đng đ đu t, thay đi công ngh và cp tín dng trung, dài hn.
Tin gi tit kim ca dân c: Tin gi tit kim ca dân c là ngun vn mà
NHTM huy đng tin nhàn ri trong các tng lp dân c bao gm tin gi tit kim
có k hn và tin gi tit kim không k hn. Tin gi tit kim là khon tin do
dân c gi vào ngân hàng vi mc đích bo toàn và sinh li,
đc bit mc tiêu bo
toàn. ây thng là khon tin gi có t trng cao nht trong tng s tin gi ca
ngân hàng và có tính n đnh cao nht. Lng tin gi ph thuc vào thu nhp ca
dân c, xu hng tiêu dùng, tit kim, các đc tính v vn hóa, xã hi. Tin gi, đc
bit là tin gi tit kim thng nhy cm vi các bin đ
ng ca lãi sut, t giá, thu
nhp, chu k chi tiêu và nhiu nhân t khác. Lãi sut là mt nhân t kích thích các
doanh nghip, dân c gi tin. Mun huy đng ngun tin gi, các NHTM cn phi
chú ý m rng mng li chi nhánh và phòng giao dch, đa ra các dch v, hình
Thang Long University Library
8
thc huy đng đa dng nh tit kim bc thang, tin gi bc thang… vi lãi sut
cnh tranh hp dn.
Huy đng thông qua phát hành giy t có giá (Vay trên th trng
vn):Ngân hàng thng mi huy đng vn bng vic phát hành các giy t có giá
nh chng ch tin gi, k phiu, trái phiu. Các loi giy t có giá đc NHTM
phát hành tng đt vi m
c đích, s lng và k hoch s dng vn c th, phi
đc NHNN chp thun và phi đc công b rng rãi. Hình thc huy đng này
giúp to và tng các ngun vn trung và dài hn có tính n đnh cao cho ngân hàng
khi cn thit. Vì vy, ngân hàng có th s dng ngun này đ cho vay các d án đu
t, đu t tài sn c đnh, bt đng sn. i tng mua k
phiu, trái phiu ca
ngân hàng và chng ch tin gi là các t chc, cá nhân trong nn kinh t, ngoài
vic s dng vn nhàn ri hay phn tit kim tm thi cha s dng đn đ mua,
trên thc t đây còn là mt kênh đu t ca nhng ngi có vn trong xã hi. Các
k phiu, trái phiu này có kh nng chuyn đi d dàng ra tin mt bng cách mua
bán, chuyn nhng trên th trng vn hoc chit khu ti ngân hàng. Huy đng
vn bng vic phát hành giy t có giá thng có lãi sut cao hn các loi tin gi
có cùng k hn, chi phí cao. Tuy nhiên NHTM li có kh nng tp trung mt lng
vn ln trong thi gian ngn và ch đng trong vic s dng ngun vn này. Ngày
nay, ngun vn này có xu hng gia tng phù hp vi xu th phát trin ca nn
kinh t, ci tin và nâng cao cht lng dch v ca ngân hàng.
Vay t các t chc tín dng khác: Các NH vay mn ln nhau và vay ca các
TCTD khác thông qua th trng tin t liên ngân hàng đ đáp ng nhu cu v d
tr, thanh khon và chi tr cp bách. Lãi sut ph thuc vào quy mô khon vay, th
trng, kì hn và thng cao hn các ngun huy đng khác. Ngun tin đi vay
không phi d tr bt buc, đc đm bo thanh toán bng các GTCG đng thi
ngân hàng cng ch đng v thi gian hoàn li. Nhng vay t các TCTD khác
không phi lúc nào cng có th thc hin đc, điu này còn ph thuc vào tình
hình hot đng kinh doanh ca các TCTD, uy tín ca ngân hàng đi vi các ngân
hàng khác, s lng tin đi vay…
Vay t NHNN: NHNN nc đóng vai trò là ngi cho vay cui cùng trong
nn kinh t. NHNN có th cho các NHTM và các TCTD vay vn ngn hn và cung
ng phng tin thanh toán khi cn thit di hình thc tái cp vn nh cho vay li
theo h s tín dng, chit khu, tái chit khu các giy t có giá ngn hn, cho vay
9
đm bo bng cm c thng phiu và các giy t có giá ngn han khác, cho vay b
sung trong thanh toán đin t liên ngân hàng, cho vay. c bit khi TCTD mt kh
nng thanh toán và có nguy c gây mt an toàn cho h thng. Tuy nhiên, vic đi vay
vn NHNN thng là s la chn cui cùng ca các NHTM, NHNN hot đng vì
mc tiêu không li nhun, qun lý v mô đi vi các hot đng tài chính, tin t,
đm bo giá tr đng ni t, cân bng cán cân kinh t…vic cho vay s nh hng
đn các hot đng này. Hn th na, vic cho NHNN cho NHTM vay còn ph
thuc vào chính sách tin t trong tng thi kì, chính vì th vic vay vn ca NHNN
là không h d dàng.
Huy đng vn khác: Ngoài nhng ngun vn trên, NHTM còn có th huy
đng t các vn khác nh:
- Vn trong thanh toán: trong quá trình làm trung gian thanh toán, NHTM
cng s dng vn trong thanh toán, bao gm các khon vn trên tài khon
m th tín dng L/C, tài khon séc bo chi Thông qua nghip v làm đi lý
thanh toán, NHTM cng thu hút đc mt lng vn đáng k thông qua quá
trình thu hoc chi h khách hàng, làm đi lý cho các TCTD khác, nhn và
điu chuyn vn cho khách hàng, y thác cp phát, y thác gii ngân và thu
h…Do vic s dng tin đc thc hin theo tin đ công vic nên NH có
th s dng tm thi khon đó vào hot
đng kinh doanh.
- Vn y thác đu t, tài tr ca Chính ph hoc ca các t chc trong và
ngoài nc cho các chng trình, d án phát trin kinh t xã hi…
- Vn tm thi cha s dng trong nghip v cho vay đng tài tr…
1.2. Hiu qu hot đng huy đng vn
1.2.1. Khái nim
Hiu qu là s so sánh gia kt qu đt đc và chi phí b ra. Nu hiu qu
cao thì khong cách gia kt qu đt đc và chi phí s càng ln, ngc li hiu qu
thp thì khong cách này càng gn. Hiu qu hot đng huy đng vn cao là kt qu
vn ngân hàng huy đng đc phù hp vi nhu cu s dng vn, đm bo đc
mc tiêu an toàn và sinh li cao cho ngân hàng. Trong khi đó, hiu qu hot đng
huy đng vn th
p là khi kt qu vn ngân hàng huy đng đc không đáp ng
đc nhu cu s dng vn hoc huy đng đc vn nhng không s dng vn tt
theo các mc tiêu đ ra.
Thang Long University Library
10
Hiu qu ca huy đng vn nh hng rt ln đn các hot đng ca ngân
hàng. Ngân hàng phi đm bo mi thi đim, toàn b Tài sn Có phi ln hn
các khon n phi thanh toán đ có th duy trì đc kh nng thanh toán ca mình.
ng thi ngân hàng phi đm bo trong s tài sn y phi có nhng tài sn mang
tính thanh khon cao, trang tri ht s thiu trong thanh toán bù tr, đáp ng đ nhu
cu rút tin mt …trong khi vn đm bo đc t l d tr theo quy đnh. Ngân
hàng bo đm đc t l cn thit ca vn ch s hu trong tng ngun vn hoc t
l gia vn ch s hu vi tng tài sn Có ri ro. Thêm vào đó ngân hàng phi phân
tích và d phòng đc ri ro trong kinh doanh, ri ro lãi sut đi vi thu nhp ca
ngân hàng. Chính vì th hiu qu hot đng huy đng vn cn đc đánh giá
thng xuyên đ t đó ngân hàng có nhng bin pháp, chin lc đ điu chnh kp
thi trong tng giai đon giúp các hot đng kinh doanh có th hot đng tt nht.
1.2.2. Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng huy đng vn
Hot đng huy đng vn ca ngân hàng đc đánh giá là hiu qu khi:
Tc đ tng trng vn huy đng ca nm sau cao hn nm trc c v s
lng ln cht lng.
Quy mô, c cu ngun vn huy đng đ ln đ tài tr cho các danh mc tài
sn và không ngng tng trng n đnh.
Ngun vn huy đng có chi phí hp lý.
Huy đng vn phù hp vi s dng vn.
Qun lý tt các loi ri ro liên quan đn hot đng huy đng vn.
1.2.2.1. Quy mô ngun vn và tc đ tng trng ca vn huy đng
Vn đ quan tâm đu tiên khi xem xét kh nng huy đng vn ca mt
NHTM đó là quy mô vn mà ngân hàng đó huy đng đc. Quy mô ngun vn th
hin s lng vn huy đng. Quy mô vn ln s to điu kin cho ngân hàng m
rng hot đng kinh doanh ca mình. Bên cnh vic đánh giá quy mô tng ngun
vn ca ngân hàng thì vic xem xét quy mô ca tng loi vn, VCSH và vn n
cng rt cn thit.
Các khon mc đc tính đn quy mô ca VCSH bao gm: Vn c phn,
thng d vn, các qu
(qu b dung vn điu l, qu d phòng ri ro, qu
khác…)…Quy mô VCSH là mt trong nhng tiêu chí quan trng đ mt NHTM
đc xp loi là ngân hàng quy mô ln, trung bình hay nh. Quy mô VCSH dùng
11
đ so sánh gia các ngân hàng vi nhau hoc mt ngân hàng trong nhng thi đim
khác nhau.
Khi xét v quy mô, vn n ca NHTM thng đc xác đnh gm tin gi,
tin vay và vn n khác. Quy mô vn ch là mt ch s tuyt đi và nu ch s dng
đn l thì nó không phn ánh đc hoàn toàn kh nng huy đng vn ca mt
NHTM. Da vào ch tiêu quy mô vn, nhiu ch
tiêu tng đi đc xác đnh và
phn ánh đc đy đ kh nng huy đng vn ca ngân hàng. Nu quy mô vn cho
bit đ ln ca lng vn ngân hàng huy đng đc thì tc đ tng trng phn ánh
s tng (gim) ca vn ti các thi đim khác nhau cng nh s tng (gim) đó
nhiu hay ít:
Tc đ tng tr
ng
vn kinh doanh
=
Tng ngun vn k này – Tng ngun vn k trc
x 100%
Tng ngun vn k trc
ây là ch tiêu phn ánh s tng trng ca tng ngun vn qua các giai
đon. Nu h s này ln hn 0 cho thy tng ngun vn ca kì này ln hn tng
ngun vn ca kì trc, cho thy hiu qu vn huy đng có xu hng gia tng bi
ngun vn huy đng tng s làm tng ngun vn tng. Còn nu h s này nh
hn 0
thì tng ngun vn kì này nh hn kì trc hay nói cách khác tc đ tng trng
ca ngun vn kinh doanh gim. Do đó ngân hàng cn xem xét li cách thc huy
đng vn đ khc phc tình trng trên. Trong trng hp h s này bng 0 chng t
ngun vn kì này và kì trc không thay đi vì vy ngân hàng cn nâng cao hiu
qu huy đng vn.
Tc đ tng trng có th tính cho t
ng vn cng có th xét đi vi tng loi
vn c th. S bin đng ca tng loi vn đôi khi trái chiu nhau và không ging
chiu bin đng ca tng ngun vn. Ch tiêu này kt hp t trng vn giúp s đánh
hiu qu huy đng vn ca NHTM đc sâu sc và toàn din hn.
Tc đ tng tr
ng VCSH =
Tng VCSH kì này – Tng vn VCSH kì trc
x 100%
Tng VCSH kì trc
Tc đ tng trng > 0: VCSH tng
Tc đ tng trng < 0: VCSH gim
Tc đ tng trng < 0: VCSH không thay đi
Tc đ tng trng
VH
=
Tng VH k này – Tng VH k trc
x 100%
Tng VH k trc
Thang Long University Library
12
Ch tiêu này phn ánh chính xác hiu qu trong hot đng huy đng vn ca
ngân hàng. Ch tiêu này âm cho thy vn huy đng ca ngân hàng tng trng âm,
ngân hàng đang gp khó khn trong huy đng vn, ngân hàng cn có nhng bin
pháp trit đ hn đ tng ngun vn huy đng. Ch tiêu này dng cho thy vn
huy đng kì này ln hn kì trc, hot đng huy đng vn ca ngân hàng đang có
nh
ng hiu qu nht đnh. Ch tiêu này càng cao càng cho thy s hiu qu ca
ngân hàng trong hot đông huy đng vn. Tuy nhiên cn chú ý đn tc đ tng
trng tín dng, tránh chênh lch quá ln đ hn ch chi phí tr lãi. Vic tng huy
đng vn đ tng cho vay phi đm bo đc các yêu cu v vn và thanh khon.
1.2.2.2. C cu ngun vn huy đng
C
cu vn ch yu cho thy cht lng ngun vn ca ngân hàng, mc đ
phù hp, cân đi gia huy đng vn và s dng vn. đánh giá c cu vn huy
đng, cn đánh giá:
VCSH/Tng ngun vn: Ch tiêu này cho bit trong tng ngun vn ca
ngân hàng thì VCSH chim bao nhiêu phn. ng thi ch tiêu cng cho bit mc
đ t ch và đ an toàn trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Ch tiêu này
tng có th do tng ngun vn ca ngân hàng không đi nhng VCSH li tng hoc
do VCSH và tng ngun vn cùng thay đi, song mc đ tng ca VCSH ln hn
mc đ tng ca tng ngun vn. iu này cho thy ngân hàng đã t ch đc
trong vic huy đng vn t vn t có ca mình. Nu ch tiêu này gim biu hin đ
an toàn trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng đang b đe da. Còn ch tiêu này
không đi cho thy hiu qu huy đng vn ca ngân hàng cha cao.
Vn huy đng/Tng ngun vn: Ch tiêu này cho bit t trng vn huy đng
trong tng ngun vn ca ngân hàng. Ch tiêu phn ánh kh nng hút vn t nn
kinh t ca NHTM. Nu ch tiêu này tng cho thy hiu qu huy đng vn tt do
ngân hàng có các hình thc huy đng hiu qu. Ngc li nu ch tiêu này gim
chng t hot đng huy đng vn ca ngân hàng còn hn ch, kh nng huy đng
vn cha tt.
Tng ngun vn huy đng/Tng ngun vn: Ch tiêu này cho bit mc đ
vay n đ tài tr cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Ch tiêu này tng do
tng ngun vn huy đng tng, tng ngun vn ca ngân hàng không đi hoc do
tc đ tng ca ngun vn huy đng ln hn tc đ tng ca tng ngun vn. iu
13
này cho thy mc đ vay n đ tài tr cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng có
hiu qu. Trong trng hp ch tiêu này gim thì mc đ vay n tài tr cho hot
đng kinh doanh ca ngân hàng còn cha cao.
T l huy đng vn ngn hn =
Vn huy đng ngn hn
Tng ngun vn huy đng
T l huy đng vn trung hn =
Vn huy đng trung hn
Tng ngun vn huy đng
T l huy đng vn dài hn =
Vn huy đng dài hn
Tng ngun vn huy đng
Ba t l cho bit t trng ngun vn ngn hn, trung hn, dài hn chim t
trng bao nhiêu trong tng ngun vn huy đng. Mi loi vn có nhng yêu cu
khác nhau v thi hn, chi phí hot đng. S bin đi c cu ngun vn s nh
hng trc tip đn c cu cho vay, đu t ca ngân hàng. Da vào tiêu chí này, ta
có th điu chnh c cu vn cho phù hp nhm đm bo ngân hàng có th thu đc
li nhun mà không gp vn đ gì v tính thanh khon.
Vic đánh giá c cu vn, c c cu VCSH và c cu vn n ca mt ngân
hàng là không h đn gin. S đánh giá đó ngoài vic da vào nhng s liu đã có thì
cn phi đt trong s nhìn nhn đc đim cng nh môi trng kinh doanh ca ngân
hàng. Mi ngân hàng duy trì cho mình mt c cu vn riêng tùy thuc vào điu kin
ca ngân hàng đó. S áp đt c cu vn ca ngân hàng này vi ngân hàng khác có th
gây bt li hoc không phát huy đc th mnh ca bn thân ngân hàng.
1.2.2.3. Chi phí huy đng vn
Ngân hàng là trung gian đóng vai trò cu ni gia ngi cho vay và ngi đi
vay, đòi h
i NHTM phi tìm cách điu chnh mc lãi sut sao cho hp lý nht đi
vi các bên nhng vn phi đm bo li ích ca ngân hàng. Vì vy, trong huy đng
vn mi ngân hàng đu c gng áp dng mi bin pháp có th nhm tìm kim đc
nhng ngun vn sao cho chi phí huy đng vn bình quân là nh nht và s dng s
vn đó đ cho vay vi mt mc lãi sut ch
p nhn đc trên th trng. phc v
cho qun lý chi phí huy đng vn và xác đnh các mc lãi sut tin gi, tin vay phù
hp, các ngân hàng thng tính toán lãi sut huy đng vn bình quân, đc tính
bng công thc:
Thang Long University Library
14
Lãi sut huy đng bình quân =
Tng lãi phi tr
Tng tin gi và tin vay
Ch tiêu này cho bit chi phí mà ngân hàng phi b ra đ thu hút v mt đng
vn là bao nhiêu. Lãi sut bình quân đóng vai trò quan trng trong vic xác đnh
mc chênh lch gia lãi sut tin vay và lãi sut cho vay, nhân t phn ánh sinh li
ca ngân hàng.
Vic xác đnh chi phí huy đng vn là công vic phc tp, khó khn và quyt đnh
đn hiu qu hot đng huy đng vn ca NHTM. Vì vy hot đng huy đng vn
đc coi là hi
u qu khi xét trên phng din chi phí khi: Ngân hàng huy đng
đc vn vi chi phí thp trong khi vn đt đc hiu qu gia huy đng vn và s
dng vn. Ngân hàng coi công tác qun lý chi phí là công vic phi đc tin hành
thng xuyên, liên tc vì nó quyt đnh mi hot đng huy đng và s dng vn
ca ngân hàng. Vi ngun vn có thi hn ngn hn do tính n đnh không cao thì
ngân hàng thng tr lãi th
p và ngc li chu chi phí tr lãi cao vi ngun vn dài
hn vì tính n đnh ca nó.
Ngoài ra đ xem xét hiu qu hot đng huy đng vn theo phng din chi phí, ta
cng xem xét đn ch tiêu t sut chi phí hot đng huy đng vn.
T sut chi phí HV =
Chi phí huy đng
Doanh thu
Ch tiêu này cho bit 1 đng doanh thu thì mt bao nhiêu đng dành cho chi
phí huy đng. T sut chi phí huy đng vn càng nh càng tt, qua ch tiêu này có
th đánh giá đc ngân hàng mt nhiu hay ít tin dành cho chi phí huy đng vn
kinh doanh. T đó ngân hàng s điu chnh mc chi phí này cho phù hp vi tình
hình kinh doanh thc t.
1.2.2.4. Hiu qu sinh li ca vn huy đng
Kh nng sinh li ca VH =
LNST
VH
Kh nng sinh li ca vn huy đng cho bit mt đng vn huy đng to ra
đc bao nhiêu đng li nhun sau thu. Ch tiêu này cao càng chng t hot đng
huy đng vn hiu qu, giúp cho ngân hàng kim đc nhiu li nhun t ngun
vn huy đng.
15
Kh nng sinh li ca VCSH=
LNST
VCSH
H s này cho bit mt đng vn ch s hu ca ngân hàng s to ra đc
bao nhiêu đng li nhun. H s này cao cho thy hiu qu hot đng huy đng vn
t VCSH ca ngân hàng, giúp ngân hàng đt đc li nhun đm bo cho hot đng
kinh doanh ca ngân hàng.
1.2.2.5. Mi quan h gia huy đng vn và s dng vn
Mt trong nhng hot đng chính ca ngân hàng là huy đng vn đ s dng
nhm thu li li nhun. Theo đó ngân hàng s chuyn hóa tin gi, tin vay, vn ca
mình thành các loi tài sn nh ngân qu, tín dng, chng khoán…nhm tha mãn
nhng mc tiêu mà ngân hàng đ ra. Huy đng vn và s dng vn có mi quan h
cht ch vi nhau và đó là mt trong nhng yu t quyt đnh đn hiu qu hot
đng ca ngân hàng. xét mi quan h này các ch tiêu đánh giá nh h s vn
trong k, h s vn trong ngn, trung và dài hn thng đc s dng đ đánh giá.
H s s dng vn trong kì =
D n tín dng trong kì
Vn huy đng
H s này cho bit trong 1 đng vn huy đng thì có bao nhiêu đng đc s
dng (thng là hot đng tín dng) trong kì. H s này càng cao càng cao càng tt,
chng t vn huy đng đc s dng hiu qu, s d vn huy đng sau khi đã s
dng càng ít thì ngân hàng càng tit kim đc chi phí tr lãi.
Huy đng vn và s dng vn trong k đc chia theo thi gian: ngn hn,
trung h
n và dài hn. H s s dng vn cng nên đc tính rõ ràng theo s phân
chia đó đ đánh giá đc khách quan, chi tit t đó mi có đc hành đng, chin
lc hot đng c th tùy thuc vào tình hình.
H s s dng vn ngn hn =
D n tín dng ngn hn
Vn huy đng ngn hn
H s s dng vn trung hn =
D n tín dng trung hn
Vn huy đng trung hn
H s s dng vn dài hn =
D n tín dng dài hn
Vn huy đng dài hn
Thang Long University Library
16
Ba ch tiêu này phn ánh tron tng ngun vn huy đng đc thì t trng vn
huy đng đc đ dùng cho vay ngn hn và cho vay trung hn, dài hn là bao
nhiêu. Theo nguyên tc thì các ngân hàng s ly vn huy đng ngn hn đ tin
hành cho vay ngn hn, vn huy đng trung và dài hn đ cho vay trung và dài hn.
Tuy nhiên trong thc t, nhu cu vay trung và dài hn thng ln hn trong khi
ngun vn ngun vn trung và dài hn không đáp
ng đ. Do đó NHTM có th linh
hot chuyn đi k hn tc là dùng ngun vn huy đng ngn hn đ tin hành cho
vay dài hn. iu này mang li li nhun cao cho ngân hàng, nhng nu không tính
toán mt t l chuyn đi hp lý thì ngân hàng s phi đi mt vi nhng vn đ v
tính thanh khon, gây ri ro cho ngân hàng.
Mt s ch tiêu khác bao gm:
Qun lý công tác huy đ
ng vn ca NHTM bên cnh các ch tiêu chính trên
còn đc đánh giá thông qua các ch tiêu khác nh:
Mc đ hot đng ca vn huy đng: Nhm đánh giá hiu qu s dng
ngun vn huy đng.
Mc đ thun tin khách hàng: th tc gi tin, rút tin, các dch v h tr
kèm theo ca ngân hàng… nhm tit kim đc thi gian và chi phí cho khách
hàng.
Thi gian đ huy đng m
t s lng vn nht đnh, s lng vn rút ra trc
thi hn, k hn thc t ca ngun vn…
Uy tín ca ngân hàng: Gia tng VCSH qua các nm giúp ngân hàng có đc
nim tin ca các đi tác, các nhà đu t t đó m rng đc các mi quan h, thu
hút đc nhiu ngun vn khác nhau t các cá nhân, TCKT…
1.3. Các yu t nh hng đn hiu qu hot đng huy đng vn ca ngân
hàng thng mi
1.3.1. Yu t khách quan
1.3.1.1. Pháp lut, chính sách ca Nhà nc, ca Ngân hàng Trung ng
H thng pháp lut là c s đ điu tit các hot đng trong nn kinh t. Nu
h thng pháp lut không đng b, hay thay đi s làm cho hot đng kinh doanh
gp khó khn Ngc li nu phù hp vi thc t khách quan thì s
to mt môi
trng pháp lý cho mi hot đng sn xut kinh doanh tin hành thun li và đt kt
qu cao.
Thêm vào đó, các quy đnh ca pháp lut đòi hi các ngân hàng thng mi
luôn phi tuân th. Pháp lut quy đnh s tin huy đng ca ngân hàng không đc