B GIÁO DC ÀO TO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TI
CÔNG TY TNHH I QUC T
VIT M
SINH VIÊN THC HIN C
MÃ SINH VIÊN : A16643
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI 2014
B GIÁO DC ÀO TO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TI
CÔNG TY TNHH I QUC T
VIT M
NG DN : THS.NGUYN TH LAN ANH
SINH VIÊN THC HIN C
MÃ SINH VIÊN : A16643
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
Thang Long University Library
HÀ NI 2014
LI C
hoàn thành bài lun vn này, em xin cm n các thy cô ca trng i hc
Thng Long đã truyn đt cho em nhng kin thc quý báu trong sut nhng nm qua,
giúp em có nn tng hoàn thành bài khóa lun này.
Em xin chân thành cm n Thc s Nguyn Th Lan Anh đã dành nhiu thi
gian và công sc, tn tình hng dn em hoàn thành bài lun vn này.
Em xin chân thành cm n.
Ngày 25 tháng 10
Sinh viên
c
L
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t Giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun tt nghip là có ngun
gc và đc trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Nghiêm Nh Ngc
Thang Long University Library
MC LC
LÝ LUN CHUNG V PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
DOANH NGHIP 1
1.1. Tng quan v tài chính doanh nghip và phân tích tài chính doanh nghip
1
1.1.1. Khái nim tài chính doanh nghip 1
1.1.2. Chc nng và vai trò ca tài chính doanh nghip 2
1.1.2.1. Chc nng ca tài chính doanh nghip 2
1.1.2.2. Vai trò ca tài chính doanh nghip 5
1.1.3. Khái nim v phân tích tài chính doanh nghip 7
1.1.4. Vai trò ca phân tích tài chính doanh nghip 8
1.2. Quy trình phân tích tài chính doanh nghip 13
1.2.1. Tài liu phân tích 13
1.2.2. Ngun thông tin s dng trong phân tích tài chính doanh nghip 14
1.2.3. Quy trình thc hin phân tích tài chính doanh nghip 15
1.3. p 17
1.3.1. Phng pháp so sánh 17
1.3.2. Phng pháp t l 18
1.3.3. Phng pháp Dupont 19
1.4. p thông qua phân tích tài chính
doanh nghip 21
1.4.1. Phân tích kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip 21
1.4.2. Phân tích tình hình tài sn – ngun vn ca doanh nghip 24
1.4.3. Phân tích thông qua các ch tiêu tài chính ca doanh nghip 26
1.4.3.1. Ch tiêu đánh giá tính cân đi Tài sn – Ngun vn 26
1.4.3.2. Ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán 28
1.4.3.3. Ch tiêu đánh giá kh nng qun lý tài sn 30
1.4.3.4. Ch tiêu đánh giá kh nng qun lý n 32
1.4.3.5. Ch tiêu đánh giá kh nng sinh li 35
1.5. Các nhân t n hong tài chính doanh nghip 37
1.5.1. Các nhân t ch quan 37
1.5.2. Các nhân t khách quan 38
THC TRNG TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TI CÔNG TY
I QUC T VIT M 41
2.1. Khái quát chung v i Quc t Vit M 41
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty TNHH Thng mi Quc
t Vit M 41
2.1.1.1. Khái quát chung v Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit M 41
2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty TNHH Thng mi
Quc t Vit M 41
2.1.2. Chc nng, nhim v và ngành ngh lnh vc kinh doanh ca Công ty
TNHH Thng mi Quc t Vit M 42
2.1.2.1. Chc nng, nhim v ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit
M 42
2.1.2.2. Ngành ngh lnh vc kinh doanh ca Công ty TNHH Thng mi
Quc t Vit M 42
2.1.3. C cu t chc b máy qun lý ca Công ty TNHH Thng mi Quc t
Vit M 43
2.1.3.1. S đ t chc b máy qun lý ca Công ty 43
2.2. Thc trng tình hình tài chính ti Quc t
Vit M n 2011 2013 44
2.2.1. Phân tích tình hình tài sn – ngun vn ca Công ty TNHH Thng mi
Quc t Vit M nm 2011, 2012 và 2013 45
2.2.2. Phân tích kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty TNHH
Thng mi Quc t Vit M giai đon 2011 – 2013 57
2.2.3. Phân tích các ch tiêu tài chính ca Công ty TNHH Thng mi Vit M
giai đon 2011-2013 61
2.2.3.1. Ch tiêu đánh giá c cu tài sn – ngun vn 61
2.2.3.2. Ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán 63
2.2.3.3. Ch tiêu đánh giá kh nng qun lý tài sn 66
2.2.3.4. Ch tiêu đánh giá kh nng qun lý n 70
B by tài chính và kh a Công ty
i Quc t Vit M n 2011 2013 70
2.2.3.5. Ch tiêu đánh giá kh nng sinh li 73
Thang Long University Library
2.3. Các nhân t n hong tài chính c
mi Vit M 76
2.3.1. Các nhân t ch quan 76
2.3.2. Các nhân t khách quan 77
MT S GII PHÁP NHM CI THIN TÌNH HÌNH TÀI
CHÍNH CA CÔNG TY TNHH MTV XU HÀNG KHÔNG VIT NAM
81
3.1. ng phát trin ci Quc t Vit M
81
3.1.1. nh hng phát trin 81
3.1.2. Mc tiêu chin lc 81
3.2. Mt s gii pháp nhm ci thin tình hình tài chính tài Công ty TNHH
i Quc t Vit M 82
3.2.1. Bin pháp tng li nhun đ tng kh nng sinh li 82
3.2.2. Bin pháp qun tr các khon phi thu 84
3.2.3. Các bin pháp qun lý ngun vn 85
3.2.4. Các bin pháp qun tr kho 86
3.2.5. Các bin pháp đm bo kh nng thanh toán ca công ty 87
3.2.6. u t vào TSC 87
3.2.7. Các bin pháp đng b khác 87
3.3. Kin ngh 88
DANH MC VIT TT
Kí hiu vit tt
CBCNV
Cán b công nhân viên
CSH
Ch s hu
DN
Doanh nghip
DTT
Doanh thu thun
DV
Dch v
GTGT
Giá tr gia tng
HTK
Hàng tn kho
NH
Ngn hn
NN
Nhà nc
NVL
Nguyên vt liu
NV
Ngun vn
NVDH
Ngun vn dài hn
NVNH
Ngun vn ngn hn
SXKD
Sn xut kinh doanh
TNHH
Trách nhim hu hn
TNDN
Thu nhp doanh nghip
TS
Tài sn
TSDH
Tài sn dài hn
TSNH
Tài sn ngn hn
VC
Vn c đnh
VL
Vn lu đng
Thang Long University Library
DANH MC BNG BI, BI MINH HA
Bng 1.1: Các ch tiêu đánh giá tính cân đi Tài sn – Ngun vn ca DN 26
Bng 2.1: Các sn phm ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit M 43
Bng 2.2: Các sn phm xut khu và t trng 43
Bng 2.3: Bng cân đi k toán ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit
M giai đon 2011 – 2013 45
Bng 2.4: T trng tài sn ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit M
giai đon 2011 – 2013 47
Bng 2.5: T trng ngun vn ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit
M giai đon 2011 – 2013 52
Bng 2.6: Báo cáo kt qu kinh doanh ca Công ty TNHH Thng mi Quc t
Vit M giai đon 2011 – 2013 57
Bng 2.7: Các ch tiêu đánh giá c cu tài sn – ngun vn ca Công ty TNHH
Thng mi Quc t Vit M giai đon 2011 – 2013 62
Bng 2.8: Bng đánh giá kh nng thanh toán ca Công ty TNHH Thng mi
Quc t Vit M giai đon 2011 – 2013 64
Bng 2.9: Kh nng hot đng ca tài sn ti Công ty TNHH Thng mi Quc
t Vit M giai đon 2011 – 2013 66
Bng 2.10: by tài chính và Kh nng thanh toán lãi vay ca Công ty TNHH
Thng mi Quc t Vit M giai đon 2011 – 2013 70
Bng 2.11: Kh nng qun lý n ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit
M giai đon 2011 – 2013 71
Bng 2.12: Các ch tiêu đánh giá kh nng sinh li ca Công ty TNHH Thng
mi Quc t Vit M giai đon 2011 – 2013 73
Bng 2.13: Bng tính toán ch tiêu ROE bng phng pháp Dupont ca Công ty
TNHH Thng mi Quc t Vit M giai đon 2011 – 2013 75
1.1: Quá trình phân tích tài chính doanh nghip 16
2.1: S đ t chc b máy qun lý ca Công ty TNHH Thng mi Quc
t Vit M 44
Bi 2.1: T trng TS ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit M giai
đon 2011 – 2013 47
Bi 2.2: S bin đng c cu TSNH ca Công ty TNHH Thng mi Quc
t Vit M giai đon 2011 – 2013 48
Bi 2.3: T trng t sut đu t ca Công ty TNHH Thng mi Quc t
Vit M giai đon 2011 – 2013 51
Bi 2.4: C cu Ngun vn ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit
M giai đon 2011 – 2013 53
Bi 2.5: T sut t tài tr ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit M
giai đon 2011 – 2013 55
Bi 2.6: Biu đ Doanh thu thun – Giá bán – Li nhun gp ca Công ty
TNHH Thng mi Quc t Vit M giai đon 2011 – 2013 58
Bi 2.7: T trng n ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit M giai
đon 2011 – 2013 63
Bi 2.8: Hiu sut s dng TSDN ca Công ty TNHH Thng mi Quc t
Vit M giai đon 2011 – 2013 69
Bi 2.9: Ch tiêu HTK ca Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit M
giai đon 2011 – 2013 72
Thang Long University Library
LI M U
1. Lý do ch tài
Trong nn kinh t th trng, làm th nào đ tn ti và phát trin mt cách bn
vng là mt mi quan tâm trng yu mà doanh nghip và các ch đu t Vit Nam
nói riêng và toàn th gii nói chung luôn đt lên hàng đu. Thc t cho thy: nn kinh
t quc t đang trong giai đon hi nhp và hp tác hóa, điu này cng đng ngha vi
vic th trng thng mi và dch v càng ngày đc m rng, môi trng cnh tranh
gia các thành phn doanh nghip vn đã quyt lit nay li có thêm không ít nhng rào
cn vô hình và hu hình đi vi trao đi thng mi quc t. Tình hình đó va đt ra
yêu cu li va đòi hi ngi tham gia thng mi phi có chin lc phù hp vi quy
mô, hot đng sn xut kinh doanh phi có hiu qu, thu đc lãi, bo toàn và phát
trin vn đ có th có đ kh nng vt qua d trn và gia tng tính cnh tranh trên th
trng.
Nh chúng ta đã bit mi hot đng kinh t ca doanh nghip đu nm trong th
tác đng liên hoàn vi nhau. Hot đng tài chính có mi quan h trc tip vi hot
đng sn xut kinh doanh. Tt c các hot đng kinh doanh đu nh hng đn tình
hình tài chính ca doanh nghip, ngc li tình hình tài chính tt hay xu li tác đng
thúc đy s phát trin hay kìm hãm quá trình kinh doanh. có th cnh tranh, gi
vng ch đng ca mình, các doanh nghip nói chung và các Công ty xng du nói
riêng cn quan tâm đn tình hình tài chính ca bn thân. Vic thng xuyên phân tích
tài chính s giúp cho doanh nghip nm rõ thc trng hot đng sn xut kinh doanh
ca doanh nghip, cng nh xác đnh đc mt cách đy đ các nhân t có th nh
hng đn tim nng, hiu qu kinh doanh ca mình. T đó doanh nghip có th đa
ra nhng gii pháp hu hiu, nhng quyt đnh chính xác nhm nâng cao cht lng
hot đng trên th trng.
Trong thi gian thc tp ti Công ty TNHH Thng mi quc t Vit M, em
nhn thy Công ty kinh doanh qua các nm đu có lãi, tuy nhiên li nhun thu v cha
tng xng vi tim nng và ngun lc ca Công ty. Do vy, vic đi sâu nghiên cu là
rt cn thit đ có th gia tng hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. Vì lý do đó, em
đã chn đ tài nh ti Công ty i
quc t Vit M làm đ tài khóa lun tt nghip ca mình, vi mong mun khc
phc và hoàn thin tình hình tài chính ca Công ty.
Do thi gian thc tp không nhiu, kh nng và trình đ lý lun còn hn ch nên
bn khóa lun ca em không th tránh khi nhng thiu sót. Rt mong nhn đc s
ch bo t giáo viên hng dn và thy cô phn bin đ khóa lun ca em đc hoàn
thin hn. Em xin chân thành cm n!
2. M tài
Mc tiêu tng quát: Tng hp nhng kin thc, lý thuyt đã tích ly đc trong
quá trình hc tp đ t đó nghiên cu, phân tích tình hình tài chính ti Công ty TNHH
Thng mi Quc t Vit M và đa ra mt s gii pháp nhm ci thin tình hình tài
chính ca Công ty.
Mc tiêu c th:
- Tìm hiu c bn tình hình tài chính ti doanh nghip.
- Phân tích, đo lng s nh hng ca các thành phn, ch tiêu tài chính trong
doanh nghip thông qua các ch tiêu tài chính.
- ánh giá tình hình tài chính trong doanh nghip. Ch ra nhng thun li và khó
khn, u đim và hn ch ca Công ty; t đó đ xut mt s bin pháp thay đi,
ci thin tình hình sn xut kinh doanh thích hp cho doanh nghip.
3. ng và phm vi nghiên c tài
i tng nghiên cu: tình hình tài chính ti doanh nghip, c th là đi vi doanh
nghip thng mi sn xut và kinh doanh thit b chiu sáng và đ đin, ph tùng gia
dng – Công ty TNHH Thng mi Quc t Vit M.
Phm vi nghiên cu: Khóa lun s đi sâu phân tích tình hình tài chính ti Công ty
TNHH Thng mi Quc t Vit M giai đon t 2011 – 2013
4. u
Khóa lun s dng c s lý thuyt v tài chính doanh nghip và phân tích tài chính
doanh nghip. Phng pháp thu thp các s liu t các báo cáo tài chính ca Công ty
qua các nm và ý kin đánh giá ca nhng ngi có thm quyn.
Phng pháp nghiên cu đc thc hin ch yu là các phng pháp so sánh,
phng pháp t l, phân tích thng kê, phng pháp phân loi, tính toán các ch tiêu
tài chính… kt hp vi nhng kin thc đã hc cùng vi thông tin thu thp t thc t,
mng internet và các tài liu tham kho khác đ phân tích, tng hp thông tin đ đa ra
các gii pháp hp lý…
Thang Long University Library
5. Kt cu ca khoá lun
Ngoài phn m đu và kt lun, kt cu chính ca khóa lun đc chia thành ba
chng nh sau:
C s lý lun chung v phân tích tình hình tài chính doanh nghip.
Thc trng tình hình tài chính ti Công ty TNHH Thng mi Quc t
Vit M
Mt s gii pháp nhm ci thin tình hình tài chính ca Công ty TNHH
Thng mi Quc tê Vit M.
1
LÝ LUN CHUNG V PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
DOANH NGHIP
1.1. Tng quan v tài chính doanh nghip và phân tích tài chính doanh nghip
1.1.1. Khái nim tài chính ếoanh nghip
Tài chính doanh nghip có nh hng ln đn đi sng xã hi, đn s phát trin
hay suy thoái ca nn sn xut. Hiu theo ngha thông thng, Tài chính doanh nghip
là hot đng huy đng vn, s dng, phát trin và qun lý tin vn. V bn cht, Tài
chính doanh nghip là các quan h kinh t di hình thc giá tr ny sinh gn lin vi
vic to lp, s dng qu tin t ca doanh nghip trong quá trình hot đng ca
doanh nghip. Có ngha là doanh nghip cn tích lu vn, sau đó đu t vào các hot
đng sn xut kinh doanh đ làm s tin vn đó tng lên. Ti đây ngun tài chính xut
hin, doanh nghip có đc li nhun t các hot đng sn xut kinh doanh và đng
thi đây cng là ni thu hút tr li phn quan trng các ngun tài chính doanh nghip.
Tuy nhiên, s li nhun này nhà doanh nghip phi phân phi mt phn cho Nhà nc
và các cán b công nhân viên trong doanh nghip. Vì vy, Tài chính doanh nghip là
mt mt hot đng ca doanh nghip nhm đt ti mc tiêu mà doanh nghip đ ra.
Tài chính doanh nghip là mt khâu trong h thng tài chính ca nn kinh t th
trng, là mt phm trù kinh t khách quan gn lin vi s ra đi ca nn kinh t hàng
hóa tin t, tính cht và mc đ phát trin ca tài chính doanh nghip cng ph thuc
vào tính cht và nhp đ phát trin ca nn kinh t hàng hóa.
Trong nn kinh t th trng, tài chính doanh nghip đc đc trng bng nhng
ni dung ch yu sau đây:
- Tài chính doanh nghip phn ánh nhng lung chuyn dch giá tr trong nn
kinh t. Lung chuyn dch đó là s vn đng ca các ngun tài chính gn
lin vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. ó là s vn đng
ca các ngun tài chính đc din ra trong ni b doanh nghip đ tin hành
quá trình sn xut kinh doanh và đc din ra gia doanh nghip vi ngân
sách nhà nc thông qua vic np thu cho Nhà nc hoc tài tr tài chính;
gia doanh nghip vi th trng: th trng hàng hóa – dch v, th trng
sc lao đng, th trng tài chính… trong vic cung ng các yu t sn xut
(đu vào) cng nh bán hàng hóa, dch v (đu ra) ca quá trình sn xut kinh
doanh.
- S vn đng ca các ngun tài chính doanh nghip không phi din ra 1 cách
hn lon mà nó đc hòa nhp vào chu trình kinh t ca nn kinh t th trng.
ó là s vn đng chuyn hóa t các ngun tài chính hình thành nên các qu,
Thang Long University Library
2
hoc vn kinh doanh ca doanh nghip và ngc li. S chuyn hóa qua li
đó đc điu chnh bng các quan h phân phi di hình thc giá tr nhm
to lp và s dng các qu tin t phc v cho các mc tiêu sn xut kinh
doanh ca doanh nghip.
T nhng đc trng trên ca tài chính doanh nghip, có th rút ra kt lun v
khái nim tài chính doanh nghip nh sau:
“Tài chính doanh nghip là tng th các quan h giá tr gia doanh nghip và các
ch th trong nn kinh t phát sinh trong quá trình hình thành và s dng các qu tin
t nhm đt đc mc tiêu nht đnh”.
(Ngun: Th.s Lu Th Hng, Tài chính doanh nghip (2002), Nhà xut bn
Giáo dc.)
1.1.2. Chc nng và vai trò ca tài chính ếoanh nghip
1.1.2.1. Chc nng ca tài chính doanh nghip
Tài chính doanh nghip gm 3 chc nng chính:
a. Chc nng t chc vn (to vn và huy đng vn) cho quá trình SXKD ca
Doanh nghip
Vn là điu l không th thiu đ thành lp mt doanh nghip và tin hành hot
đng kinh doanh ca doanh nghip. Tu theo tng loi hình doanh nghip mà vn
đc huy đng t các ngun khác nhau nh: Ngân sách Nhà nc cp, Vn ch s
hu (vn t có), vn vay, vn liên doanh, vn c phn,…
thc hin sn xut kinh doanh trong điu kin ca c ch th trng có hiu
qu đòi hi các doanh nghip phi có vn và có phng án to lp, huy đng vn c th.
- D toán nhu cu vn (vn c đnh và vn lu đng) cho quá trình sn xut
kinh doanh ca công ty.
- La chn ngun vn phù hp: vn đ đc nói đn đây là nên huy đng vn
t ngun nào?
+ Vn ch s hu: khi doanh nghip đc thành lp bao gi ch doanh
nghip cng phi đu t mt s vn nht đnh. Vi doanh nghip Nhà nc
(thuc s hu Nhà nc) ngun vn t có ban đu chính là vn đu t ca
Ngân sách Nhà nc. Vi công ty t nhân, ch doanh nghip t nhân phi
có vn pháp đnh cn thit đ xin đng kí thành lp doanh nghip. Vi
công ty C phn, ngun vn do các c đông đóng góp thành lp công ty.
Vi công ty TNHH, ngun vn do các thành viên sáng lp công ty đóng
góp,…
3
+ Vn vay: ch yu là ngun vn vay ngân hàng và các t chc tín dng khác.
Quá trình hot đng ca doanh nghip luôn gn lin vi s phát trin ca
các hot đng trong h thng ngân hàng, nht là ngân hàng thng mi.
Tuy nhiên, vn vay ngân hàng cng có nhng hn ch nh: lãi sut, điu
kin tín dng, th chp, kim soát ca ngân hàng… khin doanh nghip b
ph thuc vào chính sách cho vay ca ngân hàng. Ngoài ra, doanh nghip
còn có th huy đng vn ca cán b công nhân viên và doanh nghip s tr
lãi cho s vn vay đó theo lãi sut ngân hàng.
+ Phát hành c phiu: vic huy đng vn c phiu là ngun huy đng chính
thông qua th trng chng khoán. Hình thc huy đng này không b gii
hn v s lng vn huy đng cng nh thi gian s dng vn.
+ Vn liên doanh liên kt: là s góp tin hoc góp tài sn ca các doanh
nghip khác đ cùng vi doanh nghip sn xut kinh doanh.
+ Vn ni b: là ngun vn đc đ li t li nhun trong quá trình doanh
nghip phân phi thu nhp. Vn ni b ca doanh nghip bao gm: Phn
vn khu hao c bn đ li doanh nghip, phn li nhun sau khi đã np
thu, phn tin nhng bán tài sn (nu có). Vic s dng ngun vn ni
b s phát huy đc ngun lc ni ti ca doanh nghip và gim bt s ph
thuc vào bên ngoài.
- Cân đi gia nhu cu và kh nng v vn:
+ Nu nhu cu ln hn kh nng: doanh nghip phi huy đng thêm vn, tìm
kim mi ngun tài tr vi chi phí s dng vn thp nhng vn đm bo có
hiu qu.
+ Nu kh nng ln hn nhu cu: doanh nghip có th m rng sn xut, m
rng th trng hoc tham gia vào các th trng tài chính nh th trng
chng khoán, góp vn liên doanh, cho thuê tài sn,…
- La chn ngun vn và phân phi s dng vn hp lý đ sao cho vi s vn ít
nht nhng mang li hiu qu cao nht.
Có th nói chc nng t chc ngun vn cho quá trình sn xut kinh doanh là
chc nng then cht đi vi doanh nghip. Doanh nghip nu thc hin tt đc chc
nng này không nhng đm bo cho hot đng doanh nghip đc n đnh và liên tc
mà gim thiu ti đa đc nhng chi phí không cn thit cho doanh nghip.
b. Chc nng phân phi thu nhp ca doanh nghip
Sau khi kt thúc mt chu k sn xut kinh doanh, Doanh nghip s thu đc mt
khon thu nhp t bán hàng, doanh thu đó s đc phân phi nhm trang tri cho chi
Thang Long University Library
4
phí b ra (chi phí tiêu hao t liu SX, lng và các khon tính theo lng), thc hin
ngha v đi vi nhà nc (đóng thu), bo đm quá trình tái SXKD (trích lp vào các
qu) và có li nhun. ây là chc nng quan trng ca TCDN.
Thu nhp bng tin t bán sn phm, hàng hóa, lao v, dch v, li tc c phiu,
lãi cho vay và các thu nhp khác ca doanh nghip đc tin hành phân phi nh sau:
Bù đp hao phí vt cht, lao đng đã tiêu hao trong quá trình sn xut kinh
doanh bao gm:
- Chi phí vt t nh nguyên vt liu, nguyên liu, công c dng c ;
- Chi phí khu hao tài sn c đnh;
- Chi phí tin lng và các khon trích theo lng;
- Chi phí dch v mua ngoài, chi phí khác bng tin (k c các khon thu gián
thu).
Phn còn li là li nhun trc thu đc phân phi nh sau:
- Np thu TNDN theo lut đnh;
- Bù l nm trc không đc tr vào li nhun trc thu (nu có);
- Np thu vn (nu có);
- Tr các khon chi phí không hp lý, hp l;
- Chia lãi các đi tác góp vn;
- Trích vào các qu doanh nghip.
c. Chc nng giám đc (kim soát) đi vi hot đng sn xut kinh doanh
Mi doanh nghip khi b vn và s dng vn đu mong mun thu đc hiu qu
cao, ngoài vic bo tn vn còn phi sinh li. Vì vy, doanh nghip phi tin hành
kim tra, giám sát mc đích s dng vn, hiu qu s dng vn,… ây chính là chc
nng giám đc ca tài chính doanh nghip. Chc nng này phát sinh mt cách tt yu
trong quá trình hot đng ca doanh nghip.
i tng giám đc ca tài chính là quá trình phân phi ca ci xã hi di hình
thái tin t - quá trình hình thành và s dng các qu tin t tp trung và không tp
trung theo các mc tiêu đã đnh.
Cùng vi vic xác đnh đi tng, cn thit phi ch ra nhng đc đim ca giám
đc tài chính.
- Th nht: Giám đc ca tài chính là s giám đc bng tin thông qua s dng
chc nng thc đo giá tr và chc nng phng tin thanh toán ca tin t
trong vn đng ca tin vn đ tin hành giám đc.
5
- Th hai: Giám đc bng tin ca tài chính là s giám đc bng tin thông qua
phân tích các ch tiêu tài chính – các ch tiêu phn ánh tng hp toàn b các
hot đng ca xã hi và ca các doanh nghip.
- Th ba: Giám đc bng tin ca tài chính còn đc thc hin đi vi s vn
đng ca tài nguyên trong xã hi.
Thc hin chc nng giám đc, tài chính nhm mc đích sau:
- Bo đm cho các c s kinh t cng nh toàn b nn kinh t phát trin theo
nhng mc tiêu đnh hng ca Nhà nc.
- m bo vic s dng các ngun lc khan him mt cách có hiu qu, tit
kim ti mc ti đa các yu t sn xut trong xã hi.
- Bo đm s dng vn đt hiu qu cao.
- Bo đm vic chp hành pháp lut trong mi hot đng sn xut kinh doanh.
Ni dung Giám đc tài chính gm có nhng ni dung chính sau:
- Giám đc tài chính trong quá trình thành lp và thc hin k hoch Ngân sách
Nhà nc.
- Giám đc tài chính trong các doanh nghip, các t chc kinh t da trên c s
ch đ hch toán kinh t và hp đng kinh t.
- Giám đc tài chính trong quá trình cp phát, cho vay và thanh toán vn đu t
xây dng c bn.
Giám đc tài chính dù thc hin đâu, cng đu là s giám đc toàn din mt
giá tr đi vi quá trình hình thành phân phi và s dng các ngun vn trong quá
trình hot đng ca tng khâu và trong toàn xã hi.
Hai chc nng ca tài chính có mi quan h hu c, b sung cho nhau, trong đó
vic thc hin chc nng phân phi là tin đ đ thc hin chc nng giám đc, và
ngc li vic thc hin tt chc nng giám đc s to điu kin đ thc hin chc
nng phân phi tt hn.
Trên c s nhn thc đc bn cht, chc nng ca tài chính, hot đng ca tài
chính mi phát huy đc vai trò ca nó trong nn kinh t.
1.1.2.2. Vai trò ca tài chính doanh nghip
Doanh nghip là mt t chc kinh doanh nhm mc đích sinh li đc pháp lut
tha nhn và đc phép kinh doanh trên mt s lnh vc nht đnh. Tài chính doanh
nghip luôn gi vai trò trng yu trong hot đng qun lý doanh nghip, quyt đnh
tính đc lp, s thành bi ca doanh nghip trong quá trình kinh doanh. Trong hot
đng kinh doanh hin nay, qun tr tài chính doanh nghip gi nhng vai trò ch yu sau:
Thang Long University Library
6
- Huy đng và đm bo đy đ, kp thi vn cho hot đng kinh doanh ca
doanh nghip: đ thc hin mi quá trình kinh doanh ca doanh nghip trc
ht phi có mt yu t tin đ đó là vn kinh doanh.
+ Vai trò ca tài chính doanh nghip trc ht đc th hin vic xác đnh
đúng đn nhu cu vn cn thit cho hot đng ca doanh nghip trong tng
thi k. Vic huy đng vn kp thi, đy đ giúp cho doanh nghip chp
đc c hi kinh doanh.
+ Tip đó phi la chn các phng pháp và hình thc huy đng vn thích
hp, đáp ng kp thi các nhu cu vn đ hot đng ca các doanh nghip
đc thc hin mt cách nhp nhàng liên tc vi chi phí huy đng vn thp
nht. La chn các hình thc và phng pháp huy đng vn thích hp có
th gim bt đc chi phí s dng vn góp phn rt ln tng li nhun ca
doanh nghip.
+ S dng đòn by kinh doanh và đc bit là s dng đòn by tài chính hp
lý là yu t gia tng đáng k t sut li nhun vn ch s hu.
Vic huy đng ti đa vn hin có vào hot đng kinh doanh có th tránh đc
thit hi do đng vn, tng vòng quay tài sn, gim đc s vn vay t đó gim
đc tin tr lãi vay góp phn rt ln tng li nhun sau thu ca doanh nghip.
- T chc s dng vn tit kim và hiu qu: vic t chc s dng vn tit
kim và hiu qu đc coi là điu kin tn ti và phát trin ca mi doanh
nghip. Tài chính doanh nghip có vai trò quan trng trong vic đánh giá và
la chn d án đu t ti u; huy đng ti đa s vn hin có vào hot đng
kinh doanh, phân b hp lý các ngun vn, s dng các bin pháp đ tng
nhanh vòng quay ca vn, nâng cao kh nng sinh li ca vn kinh doanh.
- òn by kích thích và điu tit kinh doanh: vai trò này ca tài chính doanh
nghip đc th hin thông qua vic to ra sc mua hp lý đ thu hút vn đu
t, lao đng, vt t, dch v, đng thi xác đnh giá bán hp lý khi phát hành
c phiu, hàng hoá bán, dch v và thông qua hot đng phân phi thu nhp
ca doanh nghip, phân phi qu tin thng, qu tin lng, thc hin các
hp đng kinh t…
- Giám sát kim tra cht ch hot đng kinh doanh ca doanh nghip: tình hình
tài chính ca doanh nghip là mt tm gng phn ánh trung thc nht mi
hot đng kinh doanh ca doanh nghip thông qua các ch tiêu tài chính thc
hin mà các nhà qun lý doanh nghip d dàng nhn thy thc trng quá trình
kinh doanh ca doanh nghip. t đó có th đánh giá khái quát và kim soát
đc các mt hot đng ca doanh nghip, phát hin kp thi nhng vng
7
mc, tn ti đ t đó đa ra các quyt đnh điu chnh các hot đng kinh
doanh nhm đt ti mc tiêu đã đnh.
Vai trò ca tài chính doanh nghip s tr nên tích cc hay th đng trc ht là
ph thuc vào s nhn thc và vn dng các chc nng ca tài chính, sau na còn ph
thuc vào môi trng kinh doanh, c ch t chc tài chính doanh nghip và các
nguyên tc cn quán trit trong mi hot đng tài chính doanh nghip.
1.1.3. Khái nim v phân tích tài chính ếoanh nghip
Phân tích kinh doanh là vic phân chia các hin tng, các quá trình và các kt
qu kinh doanh thành nhiu b phn cu thành. Trên c s đó, bng các phng pháp
liên h, so sánh, đi chiu và tng hp li nhm rút ra tính quy lut và xu hng phát
trin ca các hin tng nghiên cu. Phân tích kinh doanh gn lin vi mi hot đng
sn xut kinh doanh ca con ngi. Tuy nhiên, trong điu kin sn xut kinh doanh
cha phát trin, yêu cu thông tin cho qun lý cha nhiu, cha phc tp, công vic
phân tích cng đc tin hành ch là nhng phép tính cng tr gin đn. Khi nn kinh
t càng phát trin, nhng đòi hi v qun lý nn kinh t quc dân không ngng tng
lên. đáp ng yêu cu qun lý kinh doanh ngày càng cao và phc tp, phân tích
kinh doanh đc hình thành và ngày càng hoàn thin vi h thng lý lun đc lp.
Quá trình đó hoàn toàn phù hp vi yêu cu khách quan ca s phát trin các b môn
khoa hc.
Kt qu kinh doanh thuc đi tng phân tích có th là kt qu riêng bit ca
tng khâu, tng giai đon ca quá trình sn xut kinh doanh nh mua hàng, bán hàng,
sn xut ra hàng hoá, hoc có th là kt qu tng hp ca c mt quá trình sn xut
kinh doanh ca doanh nghip. ó là kt qu tài chính cui cùng ca doanh nghip.
“Phân tích tài chính doanh nghip là vic s dng các khái nim, công c,
phng pháp đ x lý thông tin k toán và các thông tin qun lý khác nhm đánh giá
tình hình tài chính, tim lc cng nh mc đ ri ro và hiu qu hot đng SXKD ca
doanh nghip”
( Ngun: Th.s Lu Th Hng, Tài chính doanh nghip (2002), Nhà xut bn
Giáo dc.)
Vic phân tích tình hình tài chính s giúp cho doanh nghip đa ra nhng quyt
đnh sáng sut đ gii quyt nhng vn đ sau đây:
- Th nht: Doanh nghip nên đu t vào đâu cho phù hp vi loi hình sn
xut kinh doanh la chn. ây chính là chin lc đu t dài hn ca doanh
nghip.
- Th hai: Ngun vn tài tr là ngun nào?
Thang Long University Library
8
đu t vào các tài sn, doanh nghip phi có ngun tài tr, ngha là phi có
tin đ đu t. Các ngun tài tr đi vi mt doanh nghip đc phn ánh bên phi
ca bng cân đi k toán. Mt doanh nghip có th phát hành c phiu hoc vay n
dài hn, ngn hn. N ngn hn có thi hn di mt nm còn n dài hn có thi hn
trên mt nm. Vn ch s hu là khon chênh lch gia giá tr ca tng tài sn và n
ca doanh nghip. Vn đ đt ra đây là doanh nghip s huy đng ngun tài tr vi
c cu nh th nào cho phù hp và mang li li nhun cao nht. Liu doanh nghip có
nên s dng toàn b vn ch s hu đ đu t hay kt hp vi c các hình thc đi vay
và đi thuê? iu này liên quan đn vn đ c cu vn và chi phí vn ca doanh nghip.
- Th ba: Nhà doanh nghip s qun lý hot đng tài chính hàng ngày nh th nào?
ây là các quyt đnh tài chính ngn hn và chúng liên quan cht ch đn vn
đ qun lý vn lu đng ca doanh nghip. Hot đng tài chính ngn hn gn lin vi
các dòng tin nhp qu và xut qu. Nhà qun lý tài chính cn x lý s lch pha ca
các dòng tin.
Ba vn đ trên không phi là tt c mi khía cnh v tài chính doanh nghip,
nhng đó là nhng vn đ quan trng nht. Phân tích tài chính doanh nghip là c s
đ đ ra cách thc gii quyt ba vn đ đó.
Phân tích tình hình tài chính có th ng dng theo nhiu chiu khác nhau nh
vi mc đích tác nghip (chun b các quyt đnh ni b) và vi mc đích thông tin
(trong hoc ngoài doanh nghip). Vic thng xuyên tin hành phân tích tình hình tài
chính s giúp cho ngi s dng thy đc thc trng hot đng tài chính, t đó xác
đnh đc nguyên nhân và mc đ nh hng đn tng hot đng kinh doanh. Trên
c s đó có nhng bin pháp hu hiu và đa ra các quyt đnh cn thit đ nâng cao
cht lng công tác qun lý kinh doanh.
Qua đó thy đc ý ngha ca vic phân tích tài chính doanh nghip mà công
vic này ngày càng đc áp dng rng rãi trong các doanh nghip, các c quan qun
lý, các t chc công cng. Nht là, th trng vn ngày càng phát trin đã to nhiu c
hi đ phân tích tài chính thc s có ích và cn thit trong toàn b nn kinh t quc dân.
1.1.4. Vai trò ca phân tích tài chính ếoanh nghip
Phân tích tình hình tài chính ca doanh nghip hay c th hoá là vic phân tích
các báo cáo tài chính ca doanh nghip là quá trình kim tra, đi chiu, so sánh các s
liu, tài liu v tình hình tài chính hin hành và trong quá kh nhm mc đích đánh
giá tim nng, hiu qu kinh doanh cng nh nhng ri ro trong tng lai.
9
Báo cáo tài chính là nhng báo cáo tng hp nht v tình hình tài sn, vn và
công n cng nh tình hình tài chính, kt qu kinh doanh trong k ca doanh nghip.
Báo cáo tài chính rt hu ích đi vic qun tr doanh nghip, đng thi là ngun thông
tin tài chính ch yu đi vi nhng ngi bên ngoài doanh nghip. Do đó, phân tích
báo cáo tài chính là mi quan tâm ca nhiu nhóm ngi khác nhau nh nhà qun lý
doanh nghip, các nhà đu t, các c đông, các ch n, các khách hàng, các nhà cho
vay tín dng, các c quan chính ph, ngi lao đng Mi nhóm ngi này có nhng
nhu cu thông tin khác nhau.
Phân tích tài chính có vai trò đc bit quan trng trong công tác qun lý tài
chính doanh nghip. Trong hot đng kinh doanh theo c ch th trng có s qun lý
ca Nhà nc, các doanh nghip thuc các loi hình s hu khác nhau đu bình đng
trc pháp lut trong vic la chn ngành ngh, lnh vc kinh doanh. Do vy s có
nhiu đi tng quan tâm đn tình hình tài chính ca doanh nghip nh : ch doanh
nghip, nhà tài tr, nhà cung cp, khách hàng k c các c quan Nhà nc và ngi
làm công, mi đi tng quan tâm đn tình hình tài chính ca doanh nghip trên các
góc đ khác nhau.
-
i vi ngi qun lý doanh nghip mi quan tâm hàng đu ca h là tìm kim
li nhun và kh nng tr n. Mt doanh nghip b l liên tc s b cn kit các ngun
lc và buc phi đóng ca. Mt khác, nu doanh nghip không có kh nng thanh toán
n đn hn cng b buc phi ngng hot đng.
tin hành hot đng sn xut kinh doanh, nhà qun lý doanh nghip phi gii quyt
ba vn đ quan trng sau đây :
Th nht : Doanh nghip nên đu t vào đâu cho phù hp vi loi hình sn xut kinh
doanh la chn. ây chính là chin lc đu t dài hn ca doanh nghip.
Th hai : Ngun vn tài tr là ngun nào?
đu t vào các tài sn, doanh nghip phi có ngun tài tr, ngha là phi có tin đ
đu t. Các ngun tài tr đi vi mt doanh nghip đc phn ánh bên phi ca bng
cân đi k toán. Mt doanh nghip có th phát hành c phiu hoc vay n dài hn,
ngn hn. N ngn hn có thi hn di mt nm còn n dài hn có thi hn trên mt
Thang Long University Library
10
nm. Vn ch s hu là khon chênh lch gia giá tr ca tng tài sn và n ca
doanh nghip. Vn đ đt ra đây là doanh nghip s huy đng ngun tài tr vi c
cu nh th nào cho phù hp và mang li li nhun cao nht. Liu doanh nghip có
nên s dng toàn b vn ch s hu đ đu t hay kt hp vi c các hình thc đi vay
và đi thuê? iu này liên quan đn vn đ c cu vn và chi phí vn ca doanh
nghip.
Th ba : Nhà doanh nghip s qun lý hot đng tài chính hàng ngày nh th nào?
ây là các quyt đnh tài chính ngn hn và chúng liên quan cht ch đn vn đ qun
lý vn lu đng ca doanh nghip. Hot đng tài chính ngn hn gn lin vi các
dòng tin nhp qu và xut qu. Nhà qun lý tài chính cn x lý s lch pha ca các
dòng tin.
Ba vn đ trên không phi là tt c mi khía cnh v tài chính doanh nghip,
nhng đó là nhng vn đ quan trng nht. Phân tích tài chính doanh nghip là c s
đ đ ra cách thc gii quyt ba vn đ đó.
Nhà qun lý tài chính phi chu trách nhim điu hành hot đng tài chính và
da trên c s các nghip v tài chính thng ngày đ đa ra các quyt đnh vì li ích
ca c đông ca doanh nghip. Các quyt đnh và hot đng ca nhà qun lý tài chính
đu nhm vào các mc tiêu tài chính ca doanh nghip : đó là s tn ti và phát trin
ca doanh nghip, tránh đc s cng thng v tài chính và phá sn, có kh nng cnh
tranh và chim đc th phn ti đa trên thng trng, ti thiu hoá chi phí, ti đa
hoá li nhun và tng trng thu nhp mt cách vng chc. Doanh nghip ch có th
hot đng tt và mang li s giàu có cho ch s hu khi các quyt đnh ca nhà qun
lý đc đa ra là đúng đn. Mun vy, h phi thc hin phân tích tài chính doanh
nghip, các nhà phân tích tài chính trong doanh nghip là nhng ngi có nhiu li
th đ thc hin phân tích tài chính mt cách tt nht.
Trên c s phân tích tài chính mà ni dung ch yu là phân tích kh nng thanh
toán, kh nng cân đi vn, nng lc hot đng cng nh kh nng sinh lãi, nhà qun
lý tài chính có th d đoán v kt qu hot đng nói chung và mc doanh li nói riêng
ca doanh nghip trong tng lai. T đó, h có th đnh hng cho giám đc tài chính
cng nh hi đng qun tr trong các quyt đnh đu t, tài tr, phân chia li tc c
11
phn và lp k hoch d báo tài chính. Cui cùng phân tích tài chính còn là công c đ
kim soát các hot đng qun lý.
-
i vi các nhà đu t, mi quan tâm hàng đu ca h là thi gian hoàn vn,
mc sinh lãi và s ri ro. Vì vy, h cn các thông tin v điu kin tài chính, tình hình
hot đng, kt qu kinh doanh và tim nng tng trng ca các doanh nghip.
Trong doanh nghip C phn, các c đông là ngi đã b vn đu t vào doanh
nghip và h có th phi gánh chu ri ro. Nhng ri ro này liên quan ti vic gim
giá c phiu trên th trng, dn đn nguy c phá sn ca doanh nghip. Chính vì vy,
quyt đnh ca h đa ra luôn có s cân nhc gia mc đ ri ro và doanh li đt
đc. Vì th, mi quan tâm hàng đu ca các c đông là kh nng tng trng, ti đa
hoá li nhun, ti đa hoá giá tr ch s hu trong doanh nghip. Trc ht h quan
tâm ti lnh vc đu t và ngun tài tr. Trên c s phân tích các thông tin v tình
hình hot đng, v kt qu kinh doanh hàng nm, các nhà đu t s đánh giá đc kh
nng sinh li và trin vng phát trin ca doanh nghip; t đó đa ra nhng quyt
đnh phù hp. Các nhà đu t s ch chp thun đu t vào mt d án nu ít nht có
mt điu kin là giá tr hin ti ròng ca nó dng. Khi đó lng tin ca d án to ra
s ln hn lng tin cn thit đ tr n và cung cp mt mc lãi sut yêu cu cho nhà
đu t. S tin vt quá đó mang li s giàu có cho nhng ngi s hu doanh
nghip. Bên cnh đó, chính sách phân phi c tc và c cu ngun tài tr ca doanh
nghip cng là vn đ đc các nhà đu t ht sc coi trng vì nó trc tip tác đng
đn thu nhp ca h. Ta bit rng thu nhp ca c đông bao gm phn c tc đc
chia hàng nm và phn giá tr tng thêm ca c phiu trên th trng. Mt ngun tài
tr vi t trng n và vn ch s hu hp lý s to đòn by tài chính tích cc va giúp
doanh nghip tng vn đu t va làm tng giá c phiu và thu nhp trên mi c phiu
(EPS). Hn na các c đông ch chp nhn đu t m rng quy mô doanh nghip khi
quyn li ca h ít nht không b nh hng. Bi vy, các yu t nh tng s li
nhun ròng trong k có th dùng đ tr li tc c phn, mc chia lãi trên mt c phiu
nm trc, s xp hng c phiu trên th trng và tính n đnh ca th giá c phiu
ca doanh nghip cng nh hiu qu ca vic tái đu t luôn đc các nhà đu t xem
xét trc tiên khi thc hin phân tích tài chính.
Thang Long University Library
12
-
Nu phân tích tài chính đc các nhà đu t và qun lý doanh nghip thc hin
nhm mc đích đánh giá kh nng sinh li và tng trng ca doanh nghip thì phân
tích tài chính li đc các ngân hàng và các nhà cung cp tín dng thng mi cho
doanh nghip s dng nhm đm bo kh nng tr n ca doanh nghip.
Trong ni dung phân tích này, kh nng thanh toán ca doanh nghip đc
xem xét trên hai khía cnh là ngn hn và dài hn. Nu là nhng khon cho vay ngn
hn, ngi cho vay đc bit quan tâm đn kh nng thanh toán nhanh ca doanh
nghip, ngha là kh nng ng phó ca doanh nghip đi vi các món n khi đn hn
tr. Nu là nhng khon cho vay dài hn, ngi cho vay phi tin chc kh nng hoàn
tr và kh nng sinh li ca doanh nghip mà vic hoàn tr vn và lãi s tu thuc vào
kh nng sinh li này.
i vi các ch ngân hàng và các nhà cho vay tín dng, mi quan tâm ca h
ch yu hng vào kh nng tr n ca doanh nghip. Vì vy, h chú ý đc bit đn
s lng tin và các tài sn khác có th chuyn nhanh thành tin, t đó so sánh vi s
n ngn hn đ bit đc kh nng thanh toán tc thi ca doanh nghip. Bên cnh
đó, các ch ngân hàng và các nhà cho vay tín dng cng rt quan tâm ti s vn ca
ch s hu, bi vì s vn này là khon bo him cho h trong trng hp doanh
nghip b ri ro. Nh vy, k thut phân tích có th thay đi theo bn cht và theo thi
hn ca các khon n, nhng cho dù đó là cho vay dài hn hay ngn hn thì ngi cho
vay đu quan tâm đn c cu tài chính biu hin mc đ mo him ca doanh nghip
đi vay.
i vi các nhà cung ng vt t hàng hoá, dch v cho doanh nghip, h phi
quyt đnh xem có cho phép khách hàng sp ti đc mua chu hàng hay không, h
cn phi bit đc kh nng thanh toán ca doanh nghip hin ti và trong thi gian
sp ti.
-
Bên cnh các nhà đu t, nhà qun lý và các ch n ca doanh nghip, ngi
đc hng lng trong doanh nghip cng rt quan tâm ti các thông tin tài chính
ca doanh nghip. iu này cng d hiu bi kt qu hot đng ca doanh nghip có
tác đng trc tip ti tin lng, khon thu nhp chính ca ngi lao đng. Ngoài ra