CHỦ ĐỀ 3 PHẢN ỨNG HẠT NHÂN

Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
1
1





I.KIN THC.
* Phn ng ht nhân
+ Phn ng ht nhân là mi quá trình dn n s bin i ht nhân.
+ Phn ng ht nhân thng c chia thành hai loi:
- Phn ng t phân rã mt ht nhân không bn vng thành các ht khác.
- Phn ng trong ó các ht nhân tng tác vi nhau, dn n s bin i chúng thành các ht
khác.
Phn ng ht nhân dng tng quát: A + B → C + D
Trong trng hp phóng x: A → B + C
* Các nh lut bo toàn trong phn ng ht nhân
+ nh lut bo toàn s nuclôn (s khi A) : Trong phn ng ht nhân, tng s nuclôn ca
các ht tng tác b ng tng s nuclôn ca các ht sn ph!m.
+ nh lut bo toàn i∀n tích: Tng i s i∀n tích ca các ht tng tác b ng tng i s
các i∀n tích ca các ht sn ph!m.
+ nh lut bo toàn n#ng lng toàn ph∃n (bao g%m ng n#ng và n#ng lng ngh&): Tng
n#ng lng toàn ph∃n ca các ht tng tác b ng tng n#ng lng toàn ph∃n ca các ht sn
ph!m.
+ nh lut bo toàn ng lng: Véc t tng ng lng ca các ht tng tác b ng véc t
tng ng lng ca các ht sn ph!m.
* Nng lng trong phn ng ht nhân

Xét phn ng ht nhân: A + B → C + D.
Gi m
o
= m
A
+ m
B
và m = m
C
+ m
D
. Ta th∋y m
0
≠ m.
+ Khi m
0
> m: Phn ng t(a ra mt n#ng lng: W = (m
0
– m)c
2
.
N#ng lng t(a ra này thng gi là n#ng lng ht nhân. Các ht nhân sinh ra có  h)t
khi ln hn các ht nhân ban ∃u, ngh∗a là các ht nhân sinh ra bn vng hn các ht nhân
ban ∃u.
+ Khi m
0
< m: Phn ng không th+ t nó xy ra. Mun cho phn có th+ xy ra thì phi cung
c∋p cho các ht A và B môït n#ng lng W di dng ng n#ng. Vì các ht sinh ra có ng
n#ng W


nên n#ng lng c∃n cung c∋p phi th(a mãn iu ki∀n: W = (m – m
0
)c
2
+ W

. Các
ht nhân sinh ra có  h)t khi nh( hn các ht nhân ban ∃u, ngh∗a là các ht nhân sinh ra

CH  3: PHN NG HT NHÂN
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
2
2
kém bn vng hn các ht nhân ban ∃u.
Cách 1: Tính theo khi lng
2
.
E m c
∆ = ∆
( m
0
– m)c
2

m
o
: Khi lng các ht trc phn ng

m: Khi lng các ht sau phn ng
Cách 2 : Tính theo ng nng
+ Bo toàn n#ng lng:
1 2 3 4
X X X X
K K E K K
   
=>
E

=
trsau
WW
−

Trong ó: ∆E là n#ng lng phn ng ht nhân

2
1
2
X x x
K m v

là ng n#ng chuy+n ng ca ht X
Cách 3: Tính theo nng lng liên kt, liên kt riêng,  ht khi
∆E =
lkrsau
E
-
lktr

E

=> ∆E = ∆E
3
+ ∆E
4
– ∆E
1
– ∆E
2
=> ∆E = (∆m
3
+ ∆m
4
- ∆m
1
- ∆m
2
)c
2

=> ∆E = A
3
ε
3
+A
4
ε
4
- A

1
ε
1
- A
2
ε
2

Trong ó các ht nhân X
1
, X
2
, X
3
, X
4
có:
N#ng lng liên kt riêng tng ng là ε
1
, ε
2
, ε
3
, ε
4
.
N#ng lng liên kt tng ng là ∆E
1
, ∆E
2

, ∆E
3
, ∆E
4

 h)t khi tng ng là ∆m
1
, ∆m
2
, ∆m
3
, ∆m
4

- Lng nhiên li∀u c∃n t + to ra n#ng lng tng ng
da trên công thc Q = m.q = ∆E trong ó q là n#ng su∋t t(a nhi∀t ( j/kg)

II. CÁC DNG BÀI TP

BÀI TOÁN 1: VIT PHNG TRÌNH PHN NG HT NHÂN
PHNG PHÁP:
* Phng trình phn ng:
3
1 2 4
1 2 3 4
1 2 3 4
A
A A A
Z Z Z Z
X X X X

  

Trong s các ht này có th+ là ht s c∋p nh nuclôn, eletrôn, phôtôn
Trng hp ,c bi∀t là s phóng x: X
1
→ X
2
+ X
3

X
1
là ht nhân m−, X
2
là ht nhân con, X
3
là ht α ho,c β
Các em áp d)ng 2 lut bo toàn
+ Bo toàn s nuclôn (s khi): A
1
+ A
2
= A
3
+ A
4

+ Bo toàn i∀n tích (nguyên t. s): Z
1
+ Z

2
= Z
3
+ Z
4

VÍ D MINH HA
VD1: Ht proton có ng n#ng Kp = 2 MeV, b/n vào ht nhân
(
)



ng yên, sinh ra hai
ht nhân X có cùng ng n#ng, theo phn ng ht nhân sau:
+ → +


   
. Vit phng trìng ∃y  ca phn ng.
HD: Ta có
+ →
  
  
   

Áp d)ng nh lut bo toàn s nuclôn => 1+7 = 2.A =>A= 4 =>




Áp d)ng nh lut bo toàn i∀n tích => 1+ 3 = 2.Z => Z=2
 phng trình
+ → +
   
   
   

Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
3
3

VD2: Urani phân rã theo chu0i phóng x sau ây:
α β β α α
→ → → → →
238
92 a
U Th P U Th Ra

Vit ∃y  chu0i phóng x này (ghi thêm Z và A ca các ht nhân)
HD:
Vit ∃y  chu0i phóng x
α
−
β
−
−

β
−
α
α
→ +
→ +
→ +
→ +
→ +
4
238 234
2
92 90
234 0 234
90 1 91
234 0 234
91 1 92
4
234 230
2
92 90
4
230 266
2
90 88
U He Th
Th e Pa
Pa e U
U He Th
Th He Ra

Tìm s phóng x
;
−
α β

Gi s. có x phóng x
α
và y phóng x
−
β

Ta có 4x = 238 – 206 => x = 8.
Ta có 2x – y = 92 – 82 => y = 6.
Vy có 8 phân rã
α
và 6 phân rã
−
β

VD3: Hoàn thành các pt sau:
1.
10 8
5 4
B X Be
α
+ → +
2.
17
8

O p n X
+ → +

3.
23 20
11 10
Na p X Ne
+ → +
4.
27
18
X p n Ar
+ → +

1.Áp d)ng nh lut bo toàn:=>
10 4 8 2
5 2 4 1
A A
Z Z
+ = + =
 

 
+ = + =
 
=>
2
1
D

=>
10 2 4 8
5 1 2 4
B D He Be
+ → +

2.
17 1 1 17
8 1 0 8
O H n F
+ → +

3.
23 1 4 20
11 1 2 10
Na H He Ne
+ → +

4.
37 1 1 27
17 1 0 18
Cl H n Ar
+ → +


VD4. B/n ht α vào ht nhân
14
7
N ng yên thì thu c mt ht prôton và mt ht nhân X.
Vit phng trình phn ng, nêu c∋u to ca ht nhân X.

HD:
Phng trình phn ng:
4
2
He +
14
7
N →
1
1
p +
17
8
O. Ht nhân con là %ng v ca ôxy c∋u to b1i
17 nuclôn trong ó có 8 prôtôn và 8 ntron.
VD5. Phn ng phân rã ca urani có dng:
U
238
92
→
Pb
206
82
+ xα + yβ
-
. Tính x và y.
HD:
Ta có: x =
4
206238

−
= 8; y =
1
168292
−
−
−
= 6

Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
4
4
VD6. Pht pho
P
32
15
phóng x β
-
và bin i thành lu hu2nh (S). Vit phng trình ca s
phóng x ó và nêu c∋u to ca ht nhân lu hu2nh.
HD:
Ta có:
32
15
P →
0
1−

e +
32
16
S. Ht nhân lu hu2nh
32
16
S có c∋u to g%m 32 nuclôn, trong ó có 16
prôtôn và 16 ntron.

VD7. Ht nhân triti
3
1
T và tri
2
1
D tham gia phn ng nhi∀t hch sinh ra ht nhân X và mt
ht ntron. Vit phng trình phn ng, nu c∋u to và tên gi ca ht nhân X.
HD:
Phng trình phn ng:
3
1
T +
2
1
D →
1
0
n +
4
2

He. Ht nhân
4
2
He là ht nhân heeli (còn gi là ht
α), có c∋u to g%m 4 nuclôn, trong ó có 2 prôtôn và 2 ntron.

VD8 . Ht nhân
24
11
Na phân rã 3
–
và bin thành ht nhân X . S khi A và nguyên t. s Z có
giá tr
A. A = 24 ; Z =10 B. A = 23 ; Z = 12 C. A = 24 ; Z =12 D. A = 24 ; Z = 11
HD
- T4  bài, ta có di5n bin ca phn ng trên là :
24
11
Na
6 X +
0
1−
3
–
.
- Áp d)ng nh lut bo toàn i∀n tích và s khi , ta c : X có Z = 11 – (-1) = 12.
và s khi A = 24 – 0 = 24 ( nói thêm X chính là
24
12
Mg ).


Chn áp án C.
VD9 : Cho phn ng
238
92
U 6
206
82
Pb + x
4
2
He + y
0
1−
3
–
tìm y?
A. y = 4 B. y = 5 C. y = 6 D. y = 8
HD:



=
=
⇔



=−
=

⇔



=−=−+
=−=+
6
8
102
8
108292).1(2
32206238.04
y
x
yx
x
yx
yx
. giá tr y = 6.

Chn : C
VD10. Sau bao nhiêu l∃n phóng x 7 và bao nhiêu l∃n phóng x 3
–
thì ht nhân
232
90
Th bin i
thành ht nhân
208
82

Pb ?
A. 4 l∃n phóng x 7 ; 6 l∃n phóng x 3
–
B. 6 l∃n phóng x 7 ; 8 l∃n phóng x 3
–

C. 8 l∃n phóng x ; 6 l∃n phóng x 3
–
D. 6 l∃n phóng x 7 ; 4 l∃n phóng x 3
–
HD . - Theo  ta có quá trình phn ng :
232
90
Th 6
208
82
Pb + x
4
2
He + y
0
1−
3
–
.
- Áp d)ng nh lut bo toàn i∀n tích và s khi , ta c :





=
=
⇔



=−
=
⇔



=−=−+
=−=+
4
6
82
6
88290).1(2
24208232.04
y
x
yx
x
yx
yx
.
Vy có 6 ht 7 và 4 ht 3
–
.


Chn áp án : D.
VD11. Cho phn ng ht nhân : T + X 6 7 + n X là ht nhân ?.
A.ntron B. proton C. Triti D. tri
HD: - Ta phi bit c∋u to ca các ht khác trong phn ng :
3
1
T , 7 8
4
2
He ,
1
0
n .
- Áp d)ng nh lut bo toàn i∀n tích và s khi , ta c :
X có i∀n tích Z = 2 + 0 – 1 = 1 & s khi A = 4 + 1 – 3 = 2 . Vy X là
2
1
D

Chn : D
VD12 Cho chùm ntron b/n phá %ng v bn
55
25
Mn
ta thu

c
%
ng v


phóng x


56
25
Mn
.
%
ng v

phóng x


56
Mn
có chu trì bán rã T = 2,5h và phát x

ra tia
β
-
. Sau quá trình b
/
n phá
55
Mn
b

ng n


tron k

t thúc ng

i ta th
∋
y trong m

u trên t
&
s

gi

a s

nguyên t
.

56
Mn
và s


l

ng nguyên t
.

55

Mn
= 10
-10
. Sau 10 gi

ti

p

ó thì t
&
s

gi

a nguyên t
.
c

a hai lo

i h

t
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
5
5

trên là:
A.
1,25.10
-11

B.
3,125.10
-12

C.
6,25.10
-12

D.
2,5.10
-11

HD:
Sau quá trình b
/
n phá
55
Mn
b

ng n

tron k

t thúc thì s


nguyên t
.
c

a
56
25
Mn
gi

m, cò
s

nguyên t
.

55
25
Mn
không

i, Sau 10 gi

= 4 chu kì s

nguyên t
.
c


a
56
25
Mn
gi

m 2
4
= 16
l
∃
n. Do

ó thì t
&
s

gi

a nguyên t
.
c

a hai lo

i h

t trên là:
55
56

Mn
Mn
N
N
=
16
10
10−
= 6,25.10
-12

Chn C


BÀI TOÁN 2: NNG LNG PHN NG, NHIÊN LIU CN  T

Ph!ng pháp

Tính n
#
ng l

ng c

a ph

n

ng h


t nhân
31 2 4
1 2 3 4
1 2 3 4
AA A A
Z Z Z Z
X X X X
  

Cách 1:
Tính theo kh

i l

ng
2
.
E m c
∆ = ∆
( m
0
– m)c
2

m
o
: Kh

i l


ng các h

t tr

c ph

n

ng
m: Kh

i l

ng các h

t sau ph

n

ng
Cách 2 : Tính theo ng nng
+ B

o toàn n
#
ng l

ng:
1 2 3 4
X X X X

K K E K K
   
=>
E

=
trsau
WW
−

Trong

ó:
∆
E là n
#
ng l

ng ph

n

ng h

t nhân

2
1
2
X x x

K m v

là

ng n
#
ng chuy
+
n

ng c

a h

t X
Cách 3:

Tính theo nng lng liên kt, liên kt riêng,  ht khi
∆
E =
lkrsau
E
-
lktr
E

=>
∆
E =
∆

E
3
+
∆
E
4
–
∆
E
1
–
∆
E
2
=>
∆
E = (
∆
m
3
+
∆
m
4
-
∆
m
1
-
∆

m
2
)c
2

=>
∆
E = A
3
ε
3
+A
4
ε
4
- A
1
ε
1
- A
2
ε
2

Trong

ó các h

t nhân X
1

, X
2
, X
3
, X
4
có:
N
#
ng l

ng liên k

t riêng t

ng

ng là
ε
1
,
ε
2
,
ε
3
,
ε
4
.

N
#
ng l

ng liên k

t t

ng

ng là
∆
E
1
,
∆
E
2
,
∆
E
3
,
∆
E
4



h

)
t kh

i t

ng

ng là
∆
m
1
,
∆
m
2
,
∆
m
3
,
∆
m
4

- L

ng nhiên li
∀
u c
∃

n

t
+
t

o ra n
#
ng l

ng t

ng

ng
d

a trên công th

c Q = m.q =
∆
E trong

ó q là n
#
ng su
∋
t t
(
a nhi

∀
t ( j/kg)

VÍ D MINH HA
VD1: .
Cho ph

n

ng h

t nhân:
3 2
1 1
T D n
α
+ → +
. Bi

t m
T
= 3,01605u; m
D
= 2,01411u; m
α
=
4,00260u; m
n
= 1,00867u; 1u=931MeV/c
2

.N
#
ng l

ng to

ra khi 1 h

t
7


c hình thành là:
A. 17,6MeV B. 23,4MeV C. 11,04MeV D. 16,7MeV
HD:
Ta có M
o
= m
T
+ m
D
= 5,03016u và M = m
n
+ m
7
= 5,01127u
N
#
ng l


ng to

ra:
∆
E = (M
o
– M).c
2

= 17,58659
≈
17,6MeV
VD2:

H 2011
Gi

s
.
trong m

t ph

n

ng h

t nhân, t

ng kh


i l

ng c

a các h

t tr

c ph

n

ng nh
(
h

n t

ng kh

i l

ng các h

t sau ph

n

ng là 0,02 u. Ph


n

ng h

t nhân này

A. thu n
#
ng l

ng 18,63 MeV. B. thu n
#
ng l

ng 1,863 MeV.
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
6
6
C. t
(
a n
#
ng l

ng 1,863 MeV. D. t
(

a n
#
ng l

ng 18,63 MeV.
HD:
VÌ m
0
< m : ph

n

ng thu n
#
ng l

ng. N
#
ng l

ng ph

n

ng thu vào :
W = ( m – m
0
).c
2
|= 0,02.931,5 = 18,63MeV

VD3. H 2010
Dùng m

t proton có

ng n
#
ng 5,45MeV b
/
n vào h

t nhân
Be
9
4


ang

ng
yên. Ph

n

ng t

o ra h

t nhân X và h


t nhân
α
. H

t
α
bay ra theo ph

ng vuông góc v

i
ph

ng t

i c

a proton và có

ng n
#
ng 4 MeV. Khi tính

ng n
#
ng c

a các h


t, l
∋
y kh

i
l

ng các h

t tính theo

n v

kh

i l

ng nguyên t
.
b

ng s

kh

i c

a chúng. N
#
ng l


ng t
(
a
ra trong ph

n

ng này b

ng
A. 3,125 MeV B. 4,225 MeV C. 1,145 MeV D. 2,125 MeV
HD:

LiHeBep
6
3
4
2
9
4
1
1
+→+

W = W

α
+ W
Li

- W
p
= W
Li
- 1,45 (MeV)
A

LBT

L
MeVWWmWmWmPPP
PP
PPP
dLidppddLiLipLi
p
Lip
575,3
222
=+=⇔+=





⊥
+=
ααα
α
α


W = 2,125 MeV



áp án D
VD4:
Bi

t kh

i l

ng c

a các h

t nhân
umumumum
npC
0087,1;0073,1;0015,4;000,12
=
=
=
α
và
2
/9311 cMevu =
. N
#

ng l

ng c
∃
n thi

t t

i thi
+
u
+
chia h

t nhân
C
12
6
thành ba h

t
α
theo

n
v

Jun là
A. 6,7.10
-13

J B. 6,7.10
-15
J C. 6,7.10
-17
J D. 6,7.10
-19
J
HD:

12
C

3 He
N
#
ng l

ng phá v
1
m

t h

t C12 thành 3 h

t He:
W = (3.4,0015 – 12). 931= 4.1895MeV = 4,1895. 1,6.10
-13
= 6,7032.10
-13

J => Ch

n A
VD5 :
Cho ph

n

ng h

t nhân:
nArHCl
1
0
37
18
1
1
37
17
+→+
ph

n

ng trên t
(
a hay thu bao nhiêu n
#
ng

l

ng? Bi

t m
Cl
= 36,956563u, m
H
= 1,007276u, m
Ar
=36,956889u, 1u = 931MeV/c
2
HD:
∆
E= ( m
Cl
+ m
H
– m
Ar
– m
n
) 931= -1,6 MeV => Ph

n

ng thu n
#
ng l


ng 1,6MeV

VD6:
Tìm n
#
ng l

ng to

ra khi m

t h

t nhân urani
234
U phóng x

tia
α
t

o thành
%
ng v


thori
230
Th. Cho các n
#

ng l

ng liên k

t riêng c

a h

t
α
là 7,10 MeV; c

a
234
U là 7,63 MeV;
c

a
230
Th là 7,70 MeV.
HD
. Ta có: W = 230.
ε
Th
+ 4.
ε
He
- 234.
ε
U

= 13,98 MeV.

VD7:
Th

c hi
∀
n ph

n

ng h

t nhân sau :
23
11
Na +
2
1
D
6

4
2
He +
20
10
Ne . Bi

t m

Na
= 22,9327 u
; m
He
= 4,0015 u ; m
Ne
= 19,9870 u ; m
D
= 1,0073 u. Ph

n úng trên to

hay thu m

t n
#
ng
l

ng b

ng bao nhiêu J ?
A.thu 2,2375 MeV
B.
to

2,3275 MeV.
C
.thu 2,3275 MeV
D

. to

2,2375 MeV
HD:
Ta có n
#
ng l

ng c

a ph

n

ng:
∆
E = ( M
0
– M ).c
2
= ( m
Na
+ m
He

9
m
Ne

9

m
D
)c
2

= 2,3275 MeV> 0 => ph

n

ng to

n
#
ng l

ng

Ch

n
B
.

Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
7
7
VD8:

Cho ph

n

ng h

t nhân:
+ → +
 
 
   

1) Vi

t ph

ng trình ph

n

ng
∃
y

. Xác

nh tên h

t nhân X.
2) Ph


n

ng t
(
a hay thu n
#
ng l

ng. Tính n
#
ng l

ng t
(
a (hay thu) ra

n v

MeV.
Cho
= = =
  
   

= =



  



HD:
1) Ph

n

ng h

t nhân:
+ → +
   
   
   



nh lu

t b

o toàn s

kh

i: 37 + A = 1 + 37 => A = 1


nh lu


t b

o toàn

i
∀
n tích: 17 + Z = 0 + 18 => Z = 1
V

y
=


 
(Hi

rô)
+ → +
   
   
   

2) N
#
ng l

ng ph

n


ng: T

ng kh

i l

ng


và


c

a h

t tr

c và sau ph

n

ng là
= + =
  
   

= + =
  
   

=>
<
 
 

=> ph

n

ng thu n
#
ng l

ng
∆ = −

 
!  ∀

Thay s


∆ = = × ≈

   




BÀI TOÁN 3: ∀NG NNG , VN T C, GÓC TO B#I CÁC HT

PHNG PHÁP

+ B

o toàn

ng l

ng:
1 2 3 4 1 1 2 2 4 3 4 4
m m m m
p p p p hay v v v v
     
       

+ B

o toàn n
#
ng l

ng:
1 2 3 4
X X X X
K K E K K
   


∆

E là n
#
ng l

ng ph

n

ng h

t nhân;
∆
E = (m
1
+m
2
– m
3
- m
4
)c
2
= ( M
0
– M ) c
2


2
1

2
X x x
K m v

là

ng n
#
ng chuy
+
n

ng c

a h

t X
Lu ý:
- Không có

nh lu

t b

o toàn kh

i l

ng.
- M


i quan h
∀
gi

a

ng l

ng p
X
và

ng n
#
ng K
X
c

a h

t X là:
2
2
X X X
p m K


- Khi tính v


n t

c v hay

ng n
#
ng K th

ng áp d
)
ng quy t
/
c hình bình hành
Ví d
)
:
1 2
p p p
 
  
bi

t

1 2
,
p p


 

2 2 2
1 2 1 2
2
p p p p p cos

  

hay
2 2 2
1 1 2 2 1 2 1 2
( ) ( ) ( ) 2
mv m v m v m m v v cos

  

hay
1 1 2 2 1 2 1 2
2
mK m K m K m m K K cos

  

T

ng t

khi bi


t

1 1
:
,
p p

 
ho
,
c

2 2
:
,
p p

 

Tr

ng h

p
,
c bi
∀
t:
1 2
p p


 



2 2 2
1 2
p p p
 

T

ng t

khi
1
p p

 
ho
,
c
2
p p

 

v = 0 (p = 0)

p

1
= p
2



1 1 2 2
2 2 1 1
K v m A
K v m A
  

T

ng t

v
1
= 0 ho
,
c v
2
= 0.


p

1
p


2
p

:
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
8
8
VÍ D MINH HA
VD1: H 2010
H

t nhân
Po
210
84


ang

ng yên thì phóng x


α
, ngay sau phóng x




ó,

ng
n
#
ng c

a h

t
α

A. l

n h

n

ng n
#
ng c

a h

t nhân con.
B. ch
&
có th
+
nh

(
h

n ho
,
c b

ng

ng n
#
ng c

a h

t nhân con.
C. b

ng

ng n
#
ng c

a h

t nhân con.
D. nh
(
h


n

ng n
#
ng c

a h

t nhân con.
HD:

PbHePo
206
82
4
2
210
84
+→

Áp d
)
ng

nh lu

t b

o toàn


ng l

ng:

dPbddPbPbdPbPoPb
WWWmWmPPPPP 5,510 =====+
ααααα



áp án A
VD2: H-2014
B
/
n h

t
α
vào h

t nhân nguyên t
.
nhôm

ang

ng yên gây ra ph

n


ng:
4 27 30 1
2 13 15 0
He Al P n
+ → +
. Bi

t ph

n

ng thu n
#
ng l

ng là 2,70 MeV; gi

s
.
hai h

t t

o thành bay
ra v

i cùng v

n t


c và ph

n

ng không kèm b

c x


γ
. L
∋
y kh

i l

ng c

a các h

t tính theo

n v

u có giá tr

b

ng s


kh

i c

a chúng.

ng n
#
ng c

a h

t
α
là
A. 2,70 MeV B. 3,10 MeV C. 1,35 MeV D.1,55 MeV
HD:
Theo

L b

o toàn

ng l

ng P
α

= P

p
+ P
n

=> P
2
α

= (P
p
+ P
n
)
2


m
α
K
α
= m
P
K
P
+ m
n
K
n
+ 4
nnPP

KmKm

4K
α
= 30K
P
+ K
n
+ 4
nP
KK30
;
n
P
K
K
=
n
P
m
m

= 30

K
p
= 30K
n

4K

α
= 901K
n
+ 120K
n
= 1021K
n
Theo

L b

o toàn n
#
ng l

ng K
α

= K
p
+ K
n
+ 2,70 = 31K
n
+ 2,7
K
α

= 31K
n

+ 2,7 = 31.

1021
4
α
K
+ 2,7 => K
α
= 3,10 MeV.

áp án B

VD3:H 2011
B
/
n m

t prôtôn vào h

t nhân
7
3
Li


ng yên. Ph

n

ng t


o ra hai h

t nhân X
gi

ng nhau bay ra v

i cùng t

c

và theo các ph

ng h

p v

i ph

ng t

i c

a prôtôn các góc
b

ng nhau là 60
0
. L

∋
y kh

i l

ng c

a m
0
i h

t nhân tính theo

n v

u b

ng s

kh

i c

a nó. T
&

s

gi


a t

c

c

a prôtôn và t

c

c

a h

t nhân X là
A. 4. B.
1
4
. C. 2. D.
1
2
.
HD:
+ Ph

ng trình ph

n

ng h


t nhân

ó là :
HeLiH
4
2
7
3
1
1
.2
→+

Theo

nh lu

t b

o toàn

ng l

ng ta có
21
PPP
P




+=

Vì hai h

t sinh ra gi

ng nhau có cùng v

n t

c, bay theo h

ng h

p v

i nhau
m

t góc b

ng 120
0
nên

ng l

ng c


a hai h

t có

l

n b

ng nhau và c
;
ng
h

p v

i nhau m

t góc 120
0
Ta có gi

n
%
véc t



ng l

ng : d

5
th
∋
y
<
OAB

u => P
p
= P
1
= P
2

6
m
p
.v
p
= m
7
.v
7

6

4==
p
p
m

m
v
v
α
α


VD4: H 2011
M

t h

t nhân X

ng yên, phóng x


α
và bi

n thành h

t nhân Y. G

i m
1
và
m
2
, v

1
và v
2
, K
1
và K
2
t

ng

ng là kh

i l

ng, t

c

,

ng n
#
ng c

a h

t
α
và h


t nhân Y.
H
∀
th

c nào sau

ây là

úng ?
P
p

P
He1

P
He2

60
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
9
9
A.
1 1 1
2 2 2

v m K
v m K
= =
B.
2 2 2
1 1 1
v m K
v m K
= =
C.
1 2 1
2 1 2
v m K
v m K
= =
D.
1 2 2
2 1 1
v m K
v m K
= =


HD:
Áp d
)
ng

nh lu


t b

o toàn

ng l

ng ta có :
0
21
=+
PP




P
1
= P
2


m
1
.v
1
= m
2
.v
2



2
1
1
2
v
v
m
m
=
(1)
* L

i có: P
1
2
= P
2
2


2m
1
.K
1
= 2m
2
.K
2



2
1
1
2
K
K
m
m
=
(2)
T
4
(1) và (2) ta có :
2
1
1
2
v
v
m
m
=
=
2
1
K
K

VD5
:
H 2012
M

t h

t nhân X, ban
∃
u

ng yên, phóng x


α
và bi

n thành h

t nhân Y.
Bi

t h

t nhân X có s

kh

i là A, h


t
α
phát ra t

c

v. L
∋
y kh

i l

ng c

a h

t nhân b

ng s


kh

i c

a nó tính theo

n v


u. T

c

c

a h

t nhân Y b

ng
A.
4
4
v
A
+
B.
2
4
v
A
−
C.
4
4
v
A
−
D.

2
4
v
A
+

HD:
+ Ta có ph

n

ng :
A
X
6

4
7
+
B
Y
Áp d
)
ng

nh lu
∋
t b

o toàn


ng l

ng :
0
=+=
YX
PPP
α
( vì lúc
∃
u h

t X

ng yên )
6

αα
Vm
=
YY
Vm
6
V
y
=
y
m
Vm

αα
mà theo

nh lu

t b

o tòan s

kh

i : B = A – 4

6
V
y
=
4
4
−
A
V
α

VD6:H2013
Dùng m

t h

t

α
có

ng n
#
ng 7,7 MeV b
/
n vào h

t nhân
14
7
N


ang

ng
yên gây ra ph

n

ng
14 1 17
7 1 8
N p O
α
+ → +
. H


t prôtôn bay ra theo ph

ng vuông góc v

i
ph

ng bay t

i c

a h

t
α
. Cho kh

i l

ng các h

t nhân: m
α
= 4,0015u; m
P
= 1,0073u; m
N14
=
13,9992u; m
O17

=16,9947u. Bi

t 1u = 931,5 MeV/c
2
.

ng n
#
ng c

a h

t nhân
17
8
O
là
A. 2,075 MeV. B. 2,214 MeV. C. 6,145 MeV. D. 1,345 MeV.
HD:


nh lu

t b

o toàn

ng l

ng:

p O
p p p
α
= +
  

vì
p
p p
α
⊥
 
nên
2 2 2
O p
p p p
α
= +

2m
O
K
O
=2m
α
K
α
+2m
p
K

p
(1)

nh lu

t b

o toàn n
#
ng l

ng:
( ).931,5
N p O p O
K m m m m K K
α α
+ + − − = +
(2)
Có K
α
=7,7MeV, gi

i h
∀
(1) và (2) => K
p
=4,417MeV và K
O
=2,075 MeV.=>
Chn A

VD7:
Kh

i l

ng ngh
&
c

a êlêctron là m
0
= 0,511MeV/c
2
,v

i c là t

c

ánh sáng trong
chân không .Lúc h

t có

ng n
#
ng là W


= 0,8MeV thì

ng l

ng c

a h

t là:
A. p = 0,9MeV/c B. p = 2,5MeV/c C. p = 1,2MeV/c D. p = 1,6MeV/c
HD: 
ng l

ng p = mv và

ng n
#
ng :
2
1
2
K mv
=
M

i liên h
∀
:
2
2

2
2
P
K P mK
m
= <=> =
=>
2
P mK
=
=>
2 2.0,511.0,8 0,90421 /
P mK MeV c
= = =

=>

áp án A
VD8
: H

t prôtôn có

ng n
#
ng 5,48 MeV

c b
/
n vào h


t nhân
9
4
Be


ng yên gây ra ph

n

ng h

t nhân,sau ph

n

ng thu

c h

t nhân
6
3
Li
và h

t X.Bi

t h


t X bay ra v

i

ng n
#
ng 4
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
10
10
MeV theo h

ng vuông góc v

i h

ng chuy
+
n

ng c

a h

t prôtôn t


i (l
∋
y kh

i l

ng các
h

t nhân tính theo

n v

u g
∃
n b

ng s

kh

i). V

n t

c c

a h

t nhân Li là:

A.
0,824.10
6
(m/s)
B.
1,07.10
6
(m/s)
C.
10,7.10
6
(m/s)
D.
8,24.10
6
(m/s)
HD:

+
Áp d
)
ng

nh lu

t BT

ng l

ng:

2 2 2
( )
p Li X X p Li X p
p p p vi p p p p p
= + ⊥

= +
    


m
KmKm
KKmKmKm
Li
ppXX
LippXXLiLi
+
=

+=

)(10.728,5)(58,3
13
JMevK
Li
−
==

;
+ V


i
)(10.9633,910.66055,1.66
2727
kgum
Li
−−
===
)/(10.7,10
2
6
sm
m
K
v
Li
Li
Li
==



VD9
: Cho ph

n

ng h

t nhân

+ → + α
1 6 3
0 3 1
n Li H
. H

t nhân
6
3
Li


ng yên, neutron có

ng
n
#
ng là K
n
= 2MeV. H

t
α
và h

t nhân
3
1
H
bay ra theo các h


ng h

p v

i h

ng t

i c

a
neutron nh

ng góc t

ng

ng b

ng
θ
= 15
o
và
ϕ
= 30
o
. Xác


nh

ng n
#
ng các h

t

HD:
Ta có:
1 6 3 4
o 3 1 2
n Li H He
+ → +

Xét tam giác OAB ta có:

2
2 2
n H
2 2 2
P
P P
sin B sin sin
α
= =
θ ϕ

=>
n n H H

2 o 2 o 2 o
2m .K
2m K 2m .K
sin 135 sin 15 sin 30
α α
= =


n n H H
m .K
m K m .K
0.5 0.067 0.25
α α
= =


H
1x 2x 0.067
K 0.26795MeV
0.5x1

= =


1x 2x 0.25
K 0.25MeV
0.5x 4
α

= =

VD10
: M

t n

t

ron có

ng n
#
ng W
n
= 1,1 MeV b
/
n vào h

t nhân Liti

ng yên gây ra ph

n

ng:
1
0
n +
6
3

Li
6
X+
4
2
He .
Bi

t h

t nhân He bay ra vuông góc v

i h

t nhân X.

ng n
#
ng c

a h

t nhân X và He l
∃
n
l

t là? Cho m
n
= 1,00866 u;m

x
= 3,01600u ; m
He
= 4,0016u; m
Li
= 6,00808u.
A
.0,12 MeV & 0,18 MeV
B
. 0,1 MeV & 0,2 MeV

C
.0,18 MeV & 0,12 MeV
D
. 0,2 MeV & 0,1 MeV
HD:
Ta có n
#
ng l

ng c

a ph

n

ng: Q = ( m
n
+ m
Li

9
m
x

9
m
He
).c
2
= - 0,8 MeV (

ây là ph

n

ng thu n
#
ng l

ng )
- Áp d
)
ng

nh lu

t b

o toàn


ng l

ng:
→→→
+=
XHe
pppn
⇔

222
XHen
PPP +=



2m
n
W
n
= 2m
He
.W
He
+ 2m
x
W
x
(1)
- Áp d
)

ng

nh lu

t b

o toàn n
#
ng l

ng :Q =W
x
+W
He

9
W
n
= -0,8 (2)
T
4
(1),(2) ta có h
∀
ph

ng trình:



=

=
⇔



=+
=+
1,0
2,0
3,0
1,134
X
He
XHe
X
e
H
W
W
WW
WW
MeV

Ch

n
B.

VD11
: M


t n

t

ron có

ng n
#
ng W
n
= 1,1 MeV b
/
n vào h

t nhân Liti

ng yên gây ra ph

n

ng:
1
0
n +
6
3
Li
6
X+

4
2
He .
Bi

t h

t nhân He bay ra vuông góc v

i h

t nhân X.

ng n
#
ng c

a h

t nhân X và He l
∃
n
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
11
11
l


t là ? Cho m
n
= 1,00866 u;m
x
= 3,01600u ; m
He
= 4,0016u; m
Li
= 6,00808u.
A
.0,12 MeV & 0,18 MeV
B
. 0,1 MeV & 0,2 MeV

C
.0,18 MeV & 0,12 MeV
D
. 0,2 MeV & 0,1 MeV
HD:
Ta có n
#
ng l

ng c

a ph

n

ng: E = ( m

n
+ m
Li
9
m
x

9
m
He
).c
2
= - 0,8 MeV
- Áp d
)
ng

nh lu

t b

o toàn

ng l

ng:
→→→
+=
XHe
pppn

⇔

222
XHen
PPP +=



2m
n
W
n
= 2m
He
.W
He
+ 2m
x
W
x
(1)
- Áp d
)
ng

nh lu

t b

o toàn n

#
ng l

ng :E =W
x
+W
He

9
W
n
= -0,8 (2)
T
4
(1),(2) ta có h
∀
ph

ng trình:



=
=
⇔



=+
=+

1,0
2,0
3,0
1,134
X
He
XHe
X
e
H
W
W
WW
WW
MeV

Ch

n
B.
VD12
. B
/
n h

t
α
có

ng n

#
ng 4 MeV vào h

t nhân
14
7
N

ng yên thì thu

c m

t prôton và
h

t nhân
10
8
O. Gi

s
.
hai h

t sinh ra có cùng t

c

, tính


ng n
#
ng và t

c

c

a prôton. Cho:
m
α
= 4,0015 u; m
O
= 16,9947 u; m
N
= 13,9992 u; m
p
= 1,0073 u; 1u = 931 MeV/c
2
; c = 3.10
8
m/s.
HD
. Theo

LBT

ng l

ng ta có: m

α
v
α
= (m
p
+ m
X
)v

v
2
=
2
22
)(
Xp
mm
vm
+
αα
=
2
)(
2
Xp
d
mm
Wm
+
αα

;
W
p
=
2
1
m
p
v
2
=
2
)(
Xp
dp
mm
Wmm
+
αα
= 12437,7.10
-6
W

α

= 0,05MeV = 796.10
-17
J;
v =
p

dp
m
W2
=
27
17
10.66055,1.0073,1
10.796.2
−
−
= 30,85.10
5
m/s.

VD13
. Dùng m

t prôtôn có

ng n
#
ng 5,45 MeV b
/
n vào h

t nhân
9
4
Be


ang

ng yên. Ph

n

ng t

o ra h

t nhân X và h

t
7
. H

t
7
bay ra theo ph

ng vuông góc v

i ph

ng t

i c

a prôtôn
và có


ng
n#ng 4 MeV. Tính ng n#ng ca ht nhân X và
n
#
ng l

ng t
(
a ra trong ph

n

ng
này. L
∋y khi lng các ht tính theo n v khi lng
nguyên t
.
b

ng s

kh

i c

a chúng.
HD
. Theo


nh lu

t b

o toàn

ng l

ng ta có:
Xp
ppp
→→→
+=
α
. Vì
p
v
→
⊥

α
→
v



p
p
→
⊥

α
→
p

p
2
X
=
p
2
p
+ p
2
α


2m
X
2
1
m
X
v
2
X
= 2m
p
2
1

m
p
v
2
X
+ 2m
α
2
1
m
α
v
2
X
hay 2m
X
W
X
= 2m
p
W
p
+ 2m
α
W

α


W

X
=
6
4
α
p
WW
+
= 3,575 MeV. Theo

nh lu

t b

o toàn n
#
ng l

ng ta có: (m
p
+ m
Be
)c
2
+ W
p
= (m
α

+ m

X
)c
2
+ W

α
+ W
X

N
#
ng l

ng t
(
a ra:
∆
W = (m
p
+ m
Be
- m
α
- m
X
)c
2
= W

α

+ W
X
- W
p
= 2,125 MeV.
VD14.
H

t nhân
234
92
U

ng yên phóng x

phát ra h

t
α
và h

t nhân con
230
90
Th (không kèm theo
tia
γ
). Tính

ng n

#
ng c

a h

t
α
. Cho m
U
= 233,9904 u; m
Th
= 229,9737 u; m
α
= 4,0015 u và 1 u
= 931,5 MeV/c
2
.
HD
. Theo

nh lu

t b

o toàn

ng l

ng:
p

α
→
+
Th
p
→
= 0

p
α
= m
α
v
α
= p
Th
= m
Th
v
Th


2m
α
W
α
= 2m
Th
W
Th


W
Th
=
Th
m
m
α
W
α
. N
#
ng l

ng t
(
a ra trong ph

n

ng là:
∆
W = W
Th
+ W
α
=
Th
Th

m m
m
α
+
W
α
= (m
U
–
m
Th
- m
α
)c
2


W
α
=
( )
Th U Th
Th
m m m m
m m
α
α
− −
+
c

2
= 0,01494 uc
2
= 13,92 MeV.
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
12
12

VD15:
Ng

i ta dùng Prôton có

ng n
#
ng K
p
= 5,45 MeV b
/
n phá h

t nhân
Be
9
4



ng yên
sinh ra h

t
α
và h

t nhân liti (Li). Bi

t r

ng h

t nhân
α
sinh ra có

ng n
#
ng
MeV4K
=
α
và
chuy
+
n

ng theo ph


ng vuông góc v

i ph

ng chuy
+
n

ng c

a Prôton ban
∃
u. Cho kh

i
l

ng các h

t nhân tính theo

n v

u x
∋
p x
&
b

ng s


kh

i c

a nó.

ng n
#
ng c

a h

t nhân
Liti sinh ra là
A. 1,450 MeV. B.3,575 MeV. C. 14,50 MeV. D.0,3575 MeV.
HD:
Ph

ng trình ph

n

ng:
LiHeBep
6
3
4
2
9

4
1
1
+→+

Theo h.ve:
2
Li
P
=
2
α
P
+
2
p
P

2m
Li
K
Li
= 2m
α
K
α

+ 2m
p
K

p
=> K
Li
=
Li
pp
m
KmKm
+
αα

K
Li
=
6
45,54.4
+
= 3,575 (MeV)
VD16 :


Cho prôtôn có

ng n
#
ng K
P
= 2,25MeV b
/
n phá h


t nhân Liti
7
3
Li


ng yên. Sau
ph

n

ng xu
∋
t hi
∀
n hai h

t X gi

ng nhau, có cùng

ng n
#
ng và có ph

ng chuy
+
n


ng h

p
v

i ph

ng chuy
+
n

ng c

a prôtôn góc
:
nh

nhau. Cho bi

t m
p
= 1,0073u; m
Li
= 7,0142u;
m
X
= 4,0015u; 1u = 931,5 MeV/c
2
.Coi ph


n

ng không kèm theo phóng x

gamma giá tr


c

a góc
:
là
A. 39,45
0
B. 41,35
0
C. 78,9
0
. D. 82,7
0
.
HD:
liên h
∀
gi

a

ng l


ng và

ng n
#
ng:

K =
2
2
2
2
P
P mK
m
 =

Ph

ng trình ph

n

ng:
1 7 4 4
1 3 2 2
H Li X X
+ → +

m
P

+ m
Li
= 8,0215u ; 2m
X
= 8,0030u.
N
#
ng l

ng ph

n

ng to

ra :
∆E = (8,0215-8,0030)uc
2
= 0,0185uc
2
= 17,23MeV
2K
X
= K
P
+ ∆E = 19,48 MeV

K
X
=9,74 MeV.

Tam giác OMN:

2 2 2
2 os
X X P X P
P P P P P c
ϕ
= + −

Cos
:
=
21 1 2.1,0073.2,25
0,1206
2 2 2 2 2.4,0015.9,74
P P P
X X X
P m K
P m K
= = =
=> ∃ = 83,07
0

VD17:
Ng

i ta dùng h

t protôn b
/

n vào h

t nhân
9
Be
4


ng yên
+
gây ra ph

n

ng
1
p
+
9
4
Be
→
4
X +
6
3
Li
. Bi

t


ng n
#
ng c

a các h

t p , X và
6
3
Li
l
∃
n l

t là 5,45 MeV ; 4 MeV và
3,575 MeV. L
∋
y kh

i l

ng các h

t nhân theo

n v

u g
∃

n

úng b

ng kh

i s

c

a chúng.
Góc l

p b
1
i h

ng chuy
+
n

ng c

a các h

t p và X là:
A. 45
0
B. 60
0

C. 90
0
D. 120
0


Li
P

P
v

α
P
P
P

Be

N

M

O

P
X
P
X
P

H




Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
13
13
HD: K
p
= 5,45 MeV; K
Be
= 0MeV; K
X
= 4 MeV ; K
Li
= 3,575 MeV; p
Be
= 0 vì

ng yên
Áp d
)
ng

nh lu


t b

o toàn

ng l

ng:
2 2
2 2 2
0
( ) ( )
2 . . os
2 . 2. 2. . . 2. . . os 2 . 2 .
. 2. . . . . os . .
os 0 90
p X Li p X Li p X Li
p p X X Li
p p p p X X X X Li Li
p p p p X X X X Li Li
p p p p p p p p p
p p p c p p
m K m K m K c m K m K
m K m K m K c m K m K
c
α
α
α
α α
→
→ → → → → → → →

= + ⇔ − = ⇔ − =
⇔ + + =
⇔ + + =
⇔ + + =
 =  =





III.  TR%C NGHIM T&NG HP.
Câu 1:
Cho ph

n

ng h

t nhân sau:
Cl
37
17
+ X
→
n +
Ar
37
18
. Bi


t: m
Cl
= 36,9569u; m
n
=
1,0087u; m
X
= 1,0073u; m
Ar
= 38,6525u. H
(
i ph

n

ng to

hay thu bao nhiêu n
#
ng l

ng ?
A. To

1,58MeV. B. Thu 1,58.10
3
MeV.
C. To

1,58J. D. Thu 1,58eV.

Câu 2:
Dùng proton có

ng n
#
ng K
P
= 1,6MeV b
/
n phá h

t nhân
Li
7
3


ang

ng yên thu

c 2 h

t nhân X gi

ng nhau. Cho m(
Li
7
3
) = 7,0144u; m(X) = 4,0015u; m(p) = 1,0073u.


ng n
#
ng c

a m
0
i h

t X là
A. 3746,4MeV.
B. 9,5MeV. C. 1873,2MeV. D. 19MeV.
Câu 3:
H

t proton có

ng n
#
ng K
P
= 6MeV b
/
n phá h

t nhân
Be
9
4


ng yên t

o thành h

t
α

và h

t nhân X. H

t
α
bay ra theo ph

ng vuông góc v

i ph

ng chuy
+
n

ng c

a proton v

i


ng n
#
ng b

ng 7,5MeV. Cho kh

i l

ng c

a các h

t nhân b

ng s

kh

i.

ng n
#
ng c

a h

t
nhân X là

A. 6 MeV. B. 14 MeV. C. 2 MeV. D. 10 MeV.

Câu 4:
Bi

t n
#
ng l

ng liên k

t riêng c

a h

t nhân

teri là 1,1MeV/nuclon và c

a hêli là
7MeV/nuclon. Khi hai h

t

teri t

ng h

p thành m

t nhân hêli(
He

4
2
) n
#
ng l

ng to

ra là
A. 30,2MeV. B. 25,8MeV.
C. 23,6MeV. D. 19,2MeV.
Câu 5:
Cho ph

n

ng t

ng h

p h

t nhân:
nXDD
1
0
A
Z
2
1

2
1
+→+
. Bi

t

h
)
t kh

i c

a h

t nhân D là
D
m
∆
= 0,0024u và c

a h

t nhân X là
X
m
∆
= 0,0083u. Ph

n


ng này thu hay to

bao nhiêu
n
#
ng l

ng ? Cho 1u = 931MeV/c
2

A. to

n
#
ng l

ng là 4,24MeV. B. to

n
#
ng l

ng là 3,26MeV.
C. thu n
#
ng l

ng là 4,24MeV. D. thu n
#

ng l

ng là 3,26MeV.
Câu 6:
Cho h

t prôtôn có

ng n
#
ng K
P
= 1,46MeV b
/
n vào h

t nhân Li

ng yên. Hai h

t
nhân X sinh ra gi

ng nhau và có cùng

ng n
#
ng. Cho m
Li
= 7,0142u, m

p
= 1,0073u, m
X
=
4,0015u.

ng n
#
ng c

a m

t h

t nhân X sinh ra là

A. 9,34MeV. B. 93,4MeV. C. 934MeV. D. 134MeV.
Câu 7:
Dùng p có

ng n
#
ng K
1
b
/
n vào h

t nhân
Be

9
4


ng yên gây ra ph

n

ng:
p +
Be
9
4

→

α
+
Li
6
3

Ph

n

ng này thu n
#
ng l


ng b

ng 2,125MeV. H

t nhân
Li
6
3
và h

t
α
bay ra v

i các

ng n
#
ng l
∃
n l

t b

ng K
2
= 4MeV và K
3
= 3,575MeV(l
∋

y g
∃
n

úng kh

i l

ng các h

t
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
14
14
nhân, tính theo

n v

u, b

ng s

kh

i). 1u = 931,5MeV/c
2
. Góc gi


a h

ng chuy
+
n

ng c

a
h

t
α
và p b

ng
A. 45
0
. B. 90
0
. C. 75
0
. D. 120
0
.
Câu 8:
Cho ph

n


ng h

t nhân sau: p +
Li
7
3

→
X +
α
+ 17,3MeV. N
#
ng l

ng to

ra khi
t

ng h

p

c 1 gam khí Hêli là.
A. 13,02.10
26
MeV. B. 13,02.10
23
MeV.

C. 13,02.10
20
MeV. D. 13,02.10
19
MeV.
Câu 9:
H

t nhân
Po
210
84


ng yên, phân rã
α
thành h

t nhân chì.

ng n
#
ng c

a h

t
α
bay ra
chi


m bao nhiêu ph
∃
n tr
#
m c

a n
#
ng l

ng phân rã ?
A. 1,9%.
B. 98,1%. C. 81,6%. D. 19,4%.
Câu 10:
Cho ph

n

ng h

t nhân sau:
)(, MeV12LiHeBeH
7
3
4
2
9
4
1

1
++→+
. N
#
ng l

ng to

ra t
4
ph

n

ng trên khi t

ng h

p

c 89,5cm
3
khí heli
1


i

u ki
∀

n tiêu chu
!
n là
A. 187,95 meV.
B. 5,061.10
21
MeV.
C. 5,061.10
24
MeV. D. 1,88.10
5
MeV.
Câu 11:
Cho ph

n

ng h

t nhân sau:
α
+
N
14
7

→
p +
O
17

8
. H

t
α
chuy
+
n

ng v

i

ng n
#
ng
α
K
= 9,7MeV

n b
/
n vào h

t N

ng yên, sau ph

n


ng h

t p có

ng n
#
ng K
P
= 7,0MeV.
Cho bi

t: m
N
= 14,003074u; m
P
= 1,007825u; m
O
= 16,999133u;
α
m
= 4,002603u. Xác

nh
góc gi

a các ph

ng chuy
+
n


ng c

a h

t
α
và h

t p?
A. 25
0
. B. 41
0
. C. 52
0
. D. 60
0
.
Câu 12:
U235 h
∋
p th
)
n

tron nhi
∀
t, phân h


ch và sau m

t vài quá trình ph

n

ng d

n

n k

t
qu

t

o thành các h

t nhân b

n theo ph

ng trình sau:
υ+β+++→+
−
yyxnZrNdnU
90
40
143

60
235
92

trong

ó x và y t

ng

ng là s

h

t n

tron, electron và ph

n n

trinô phát ra. X và y b

ng:
A. 4; 5. B. 5; 6.
C. 3; 8. D. 6; 4.
Câu 13:
H

t nhân
Po

210
84


ng yên, phân rã
α
bi

n thành h

t nhân X:
Po
210
84
He
4
2
→
+
X
A
Z
. Bi

t
kh

i l

ng c


a các nguyên t
.
t

ng

ng là
Po
m
= 209,982876u,
He
m
= 4,002603u, m
X
=
205,974468u. Bi

t 1u = 931,5MeV/c
2
. V

n t

c c

a h

t
α

bay ra x
∋
p x
&
b

ng
A. 1,2.10
6
m/s. B. 12.10
6
m/s. C. 1,6.10
6
m/s. D. 16.10
6
m/s.
Câu 14:
H

t nhân m
−
Ra

ng yên bi

n

i thành m

t h


t
α
và m

t h

t nhân con Rn. Tính

ng n
#
ng c

a h

t
α
và h

t nhân Rn. Bi

t m(Ra) = 225,977u, m(Rn) = 221,970u; m(
α
) =
4,0015u. Ch

n

áp án
úng

?
A.
α
K
= 0,09MeV; K
Rn
= 5,03MeV. B.
α
K
= 0,009MeV; K
Rn
= 5,3MeV.
C.
α
K
= 5,03MeV; K
Rn
= 0,09MeV. D.
α
K
= 503MeV; K
Rn
= 90MeV.
Câu 15:
Xét ph

n

ng h


t nhân: X
→
Y +
α
. H

t nhân m
−


ng yên. G

i K
Y
, m
Y
và
α
K
,
α
m

l
∃
n l

t là

ng n

#
ng, kh

i l

ng c

a h

t nhân con Y và
α
. T
&
s


α
K
K
Y
b

ng
A.
α
m
m
Y
. B.
Y

m
m4
α
. C.
Y
m
m
α
. D.
Y
m
m2
α
.
Câu 16:
Bi

t m
C
= 11,9967u;
α
m
= 4,0015u. N
#
ng l

ng c
∃
n thi


t
+
tách h

t nhân
C
12
6
thành
3 h

t
α
là

A. 7,2618J. B. 7,2618MeV. C. 1,16189.10
-19
J. D. 1,16189.10
-13
MeV.
Câu 17:
Cho proton có

ng n
#
ng
p
K
= 1,8MeV b
/

n phá h

t nhân
Li
7
3


ng yên sinh ra hai
h

t X có cùng t

c

, không phát tia
γ
. Kh

i l

ng các h

t là: m
p
= 1,0073u; m
X
= 4,0015u;
Phone: 01689.996.187

BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
15
15
m
Li
= 7,0144u.

ng n
#
ng c

a h

t X là

A. 9,6MeV. B. 19,3MeV. C. 12MeV. D. 15MeV.
Câu 18:
Cho ph

n

ng h

t nhân sau:
Be
9
4
+ p
→

X +
Li
6
3
. Bi

t : m(Be) = 9,01219u; m(p) =
1,00783u; m(X) = 4,00620u; m(Li) = 6,01515u; 1u = 931MeV/c
2
. Cho h

t p có

ng n
#
ng K
P

= 5,45MeV b
/
n phá h

t nhân Be

ng yên, h

t nhân Li bay ra v

i


ng n
#
ng 3,55MeV.

ng
n
#
ng c

a h

t X bay ra có giá tr

là

A. K
X
= 0,66MeV. B. K
X
= 0,66eV. C. K
X
= 66MeV. D. K
X
= 660eV.
Câu 19:
Trong quá trình bi

n

i h


t nhân, h

t nhân
U
238
92
chuy
+
n thành h

t nhân
U
234
92


ã
phóng ra
A. m

t h

t
α
và hai h

t prôtôn. B. m

t h


t
α
và 2 h

t êlectrôn.
C. m

t h

t
α
và 2 n

trôn. D. m

t h

t
α
và 2 pôzitrôn.
Câu 20:
S

phóng x

là ph

n


ng h

t nhân lo

i nào ?

A. To

n
#
ng l

ng. B. Không to

, không thu.
C. Có th
+
to

ho
,
c thu. D. Thu n
#
ng l

ng.
Câu 21:
H

t prôtôn có


ng n
#
ng K
P
= 2MeV b
/
n phá vào h

t nhân
Li
7
3


ng yên, sinh ra hai
h

t nhân X có cùng

ng n
#
ng, theo ph

n

ng h

t nhân sau: p +
Li

7
3

→
X + X. Cho bi

t m
P
=
1,0073u; m
Li
= 7,0144u; m
X
= 4,0015u. 1u = 931MeV/c
2
. Theo ph

n

ng trên:
+
t

o thành
1,5g ch
∋
t X thì ph

n


ng to

ra bao nhiêu n
#
ng l

ng?
A. 17,41MeV.
B. 19,65.10
23
MeV.
C. 39,30.10
23
MeV. D. 104,8.10
23
MeV.
Câu 22:
Ng

i ta dùng h

t proton có

ng n
#
ng K
P
= 5,45MeV b
/
n vào h


t nhân
Be
9
4


ng
yên. Ph

n

ng t

o ra h

t nhân X và h

t
α
. Sau ph

n

ng h

t
α
bay ra theo ph


ng vuông góc
v

i ph

ng c

a h

t p v

i

ng n
#
ng
α
K
= 4MeV. Coi kh

i l

ng c

a m

t h

t nhân x
∋

p x
&
s


kh

i A c

a nó
1


n v

u.

ng n
#
ng c

a h

t nhân X là

A. K
X
= 3,575eV. B. K
X
= 3,575MeV.

C. K
X
= 35,75MeV. D. K
X
= 3,575J.
Câu 23:
Cho ph

n

ng h

t nhân sau:
Be
9
4
+ p
→
X +
Li
6
3
. H

t nhân X là
A. Hêli. B. Prôtôn. C. Triti. D.

teri.
Câu 24: 
h

)
t kh

i khi t

o thành các h

t nhân
He,T,D
4
2
3
1
2
1
l
∃
n l

t là
;u0087,0m;u0024,0m
TD
=
∆
=
∆
.u0305,0m
He
=
∆

Hãy cho bi

t ph

n

ng :
nHeTD
1
0
4
2
3
1
2
1
+→+
.
To

hay thu bao nhiêu n
#
ng l

ng? Ch

n k

t qu


úng
trong các k

t qu

sau:
A. To

n
#
ng l

ng 18,06 eV. B. Thu n
#
ng l

ng 18,06 eV
C. To

n
#
ng l

ng 18,06 MeV. D. Thu n
#
ng l

ng 18,06 MeV.
Câu 25:

Cho h

t prôtôn có

ng n
#
ng K
P
= 1,46MeV b
/
n vào h

t nhân Li

ng yên. Hai h

t
nhân X sinh ra gi

ng nhau và có cùng

ng n
#
ng. Cho m
Li
= 7,0142u, m
p
= 1,0073u, m
X
=

4,0015u. Góc t

o b
1
i các vect

v

n t

c c

a hai h

t X sau ph

n

ng là
A. 168
0
36’. B. 48
0
18’
.
C. 60
0
. D. 70
0
.

Câu 26:
Prôtôn b
/
n vào h

t nhân bia Liti (
Li
7
3
). Ph

n

ng t

o ra hai h

t X gi

ng h
∀
t nhau
bay ra. H

t X là
A. Prôtôn. B. N

trôn. C. D

têri. D. H


t
α
.
Câu 27:
Urani phân rã theo chu
0
i phóng x

:
XPaThU
A
Z
238
92
→→→
−−
ββα
. Trong

ó Z, A
là:
A. Z = 90; A = 234. B. Z = 92; A = 234.
C. Z = 90; A = 236. D. Z = 90; A = 238.
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
16
16

Câu 28:
M

i quan h
∀
gi

a

ng l

ng p và

ng n
#
ng K c

a h

t nhân là
A. p = 2mK.
B. p
2
= 2mK. C. p =
2
mK. D. p
2
=
mK2
.

Câu 29:
Cho ph

n

ng h

t nhân sau:
Cl
37
17
+ X
→
n +
Ar
37
18
. H

t nhân X là
A.
H
1
1
. B.
D
2
1
. C.
T

3
1
. D.
He
4
2
.
Câu 30:
Trong ph

n

ng h

t nhân
không
có



nh lu

t b

o toàn nào sau ?

A.

nh lu


t b

o toàn

ng l

ng. B.

nh lu

t b

o toàn s

h

t nuclôn.

C.

nh lu

t bào toàn s

h

t prôtôn. D.

nh lu


t b

o toàn

i
∀
n tích.
Câu 31:
Pôlôni(
Po
210
84
) là ch
∋
t phóng x

, phát ra h

t
α
và bi

n thành h

t nhân Chì (Pb). Cho:
m
Po
= 209,9828u; m(
α
) = 4,0026u; m

Pb
= 205, 9744u. Tr

c phóng x

h

t nhân Po

ng yên,
tính v

n t

c c

a h

t nhân Chì sau khi phóng x

?
A. 3,06.10
5
km/s. B. 3,06.10
5
m/s. C. 5.10
5
m/s. D. 30,6.10
5
m/s.

Câu 32:
Cho h

t nhân
P
30
15
sau khi phóng x

tao ra h

t nhân
Si
30
14
. Cho bi

t lo

i phóng x

?
A.
α
. B.
+
β
. C.
−
β

. D.
γ
.
Câu 33:
Ph

n

ng h

t nhân th

c ch
∋
t là:

A. m

i quá trình d

n

n s

bi

n

i h


t nhân.
B. s

t

ng tác gi

a các nuclon trong h

t nhân.
C. quá trình phát ra các tia phóng x

c

a h

t nhân.
D. quá trình gi

m d
∃
n

phóng x

c

a m

t l


ng ch
∋
t phóng x

.
Câu 34:
Ch

n câu
úng
. Trong ph

n

ng h

t nhân có

nh lu

t b

o toàn nào sau ?

A.

nh lu

t b


o toàn kh

i l

ng. B.

nh lu

t b

o toàn n
#
ng l

ng ngh
&
.

C.

nh lu

t b

o toàn

ng n
#
ng. D.


nh lu

t b

o toàn n
#
ng l

ng toàn ph
∃
n.
Câu 35:
H

t n

tron có

ng n
#
ng K
n
= 1,1MeV b
/
n vào h

t nhân Li(
Li
6

3
)

ng yên gây ra
ph

n

ng h

t nhân là n +
Li
6
3

→
X +
α
. Cho bi

t
α
m
= 4,00160u; m
n
= 1,00866u; m
X
=
3,01600u; m
Li

= 6,00808u. Sau ph

n

ng hai h

t bay ra vuông góc v

i nhau.

ng n
#
ng c

a
hai h

t nhân sau ph

n

ng là
A. K
X
= 0,09MeV;
α
K
= 0,21MeV. B. K
X
= 0,21MeV;

α
K
= 0,09MeV.
C. K
X
= 0,09eV;
α
K
= 0,21eV. D. K
X
= 0,09J;
α
K
= 0,21J.
Câu 36:
Trong phóng x


γ
h

t nhân phóng ra m

t phôtôn v

i n
#
ng l

ng

ε
. H
(
i kh

i l

ng
h

t nhân thay

i m

t l

ng b

ng bao nhiêu?
A. Không

i. B. T
#
ng m

t l

ng b

ng

ε
/c
2
.
C. Gi

m m

t l

ng b

ng
ε
/c
2
. D. Gi

m m

t l

ng b

ng
ε
.
Câu 37:
Thông tin nào sau


ây là
úng
khi nói v

h

t n

trinô (
υ
) ?
A. Có kh

i l

ng b

ng kh

i l

ng c

a h

t eleectron, không mang

i
∀
n.

B. Có kh

i l

ng ngh
&
b

ng không, mang

i
∀
n tích d

ng.
C. Có kh

i l

ng ngh
&
b

ng không, không mang

i
∀
n và chuy
+
n


ng v

i t

c

x
∋
p x
&

b

ng t

c

ánh sáng.
D. Có kh

i l

ng ngh
&
b

ng không, mang

i

∀
n tích âm.
Câu 38:
Thông tin nào sau

ây là
sai
khi nói v

các

nh lu

t b

o toàn trong ph

n

ng h

t
nhân ?
A. T

ng s

h

t nuclon c


a h

t t

ng tác b

ng t

ng s

nuclon c

a các h

t s

n ph
!
m.

B. T

ng s

các h

t mang

i

∀
n tích t

ng tác b

ng t

ng các h

t mang

i
∀
n tích s

n
ph
!
m.
C. T

ng n
#
ng l

ng toàn ph
∃
n c

a các h


t t

ng tác b

ng t

ng n
#
ng l

ng toàn ph
∃
n
c

a các h

t s

n ph
!
m.
Phone: 01689.996.187


BI DNG KIN THC – ÔN, LUYN THI I HC VT LÝ HT NHÂN NGUYÊN T -  s 38
17
17
D. T


ng các vect



ng l

ng c

a các h

t t

ng tác b

ng t

ng các vect



ng l

ng
c

a các h

t s


n ph
!
m.
Câu 39:
D

i tác d
)
ng c

a b

c x


γ
, h

t nhân
%
ng c

b

n c

a beri(
Be
9
4

) có th
+
tách thành
m
∋
y h

t
α
và có h

t nào kèm theo ?
A. 2 h

t
α
và electron. B. 2 nhân
α
và pôzitron.
C. 2 h

t
α
và proton. D. 2 h

t
α
và n

tron.

Câu 40:
Khi h

t nhân
N
13
7
phóng x


+
β
thì h

t nhân con t

o thành có s

kh

i và

i
∀
n tích l
∃
n
l

t là

A. 14 và 6. B. 13 và 8. C. 14 và 8.
D. 13 và 6.
Câu 41:
Trong ph

n

ng h

t nhân:
XnHeBe
1
0
4
2
9
4
+→+
, h

t nhân X có:

A. 6 n

tron và 6 proton. B. 6 nuclon và 6 proton.
C. 12 n

tron và 6 proton. D. 6 n

tron và 12 proton.

Câu 42:
H

t prôtôn p có

ng n
#
ng
1
5,48
K MeV
=


c b
/
n vào h

t nhân
9
4
Be


ng yên thì
th
∋
y t

o thành m


t h

t nhân
6
3
Li
và m

t h

t X bay ra v

i

ng n
#
ng b

ng
2
4
K MeV
=
theo
h

ng vuông góc v

i h


ng chuy
+
n

ng c

a h

t p t

i. Tính v

n t

c chuy
+
n

ng c

a h

t
nhân Li (l
∋
y kh

i l


ng các h

t nhân tính theo

n v

u g
∃
n b

ng s

kh

i). Cho
2
1 931,5 /
u MeV c
=
.

A.
6
10,7.10 /
m s
B.
6
1,07.10 /
m s
C.

6
8,24.10 /
m s
D.
6
0,824.10 /
m s

Câu 43:
Cho h

t prôtôn có

ng n
#
ng K
p
=1,8MeV b
/
n vào h

t nhân
7
3
Li


ng yên, sinh ra
hai h


t
7
có cùng

l

n v

n t

c và không sinh ra tia gamma. Cho bi

t: m
n
=1,0073u; m
α

=4,0015u; m
Li
= 7,0144u; 1u = 931MeV/c
2
= 1,66.10
-27
kg.

ng n
#
ng c

a m

0
i h

t m

i sinh ra
b

ng
A. 8,70485MeV. B. 7,80485MeV.
C. 9,60485MeV. D. 0,90000MeV.

“Tu thân nh s∋a nhà, ch( nào không kín ch( ó s) dt”



ÁP ÁN  TR%C NGHIM

1 B 2B 3A 4C 5B 6A 7B 8B 9B 10B
11 C 12C 13D 14C 15C 16B 17A 18A 19B 20A
21 B 22B 23A 24C 25A 26D 27B 28B 29A 30C
31B 32B 33A 34D 35A 36C 37C 38B 39D 40D
41A 42 A 43C