Dạy học tích hợp pháp luật trong môn GDCD trung học cơ sở

PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH HỢP
NỘI DUNG PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
TRONG MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN THCS

1. Phương pháp xử lí tình
huống
Ví dụ 1: Khi dạy Bài 9 lớp 7 “Xây dựng gia đình
văn hóa”, GV có thể sử dụng phương pháp tình
huống, nêu tình huống: Bạn Hùng lớp em là
người giao du rộng. Một hôm bạn đến rủ em đến
quán cà phê, bạn ấy “bật mí” cho em: “Đến đấy
có nhiều trò chơi hay lắm, nhất là thấy người
sảng khoái cực lạc, “phiêu” lắm khi được uống
một viên thuốc màu hồng, không phải là hêrôin
đâu, tớ được dùng rồi mà, đi với tớ bạn sẽ biết,
tiền nong không thành vấn đề”.

Câu hỏi:
1/ Trong trường hợp này em sẽ làm gì? Tại sao
em lại làm như vậy?
2/ Hành vi của em có thể hiện tính tự chủ và phù
hợp với pháp luật không? Vì sao?

Ví dụ 2: Khi dạy bài 2 lớp 9, GV có thể sử dụng
tình huống sau:
Năm học 10, Quân mới 15 tuổi, phải đi học xa
nhà, dù rất muốn đi xe máy nhưng Quân vẫn
chưa dám sử sụng. Rồi một hôm vào ngày chủ
nhật, bạn bè rủ rê đi ra ngoại thành chơi, mà bố
mẹ lại không có nhà. Sau một lúc chần chừ,

Quân quyết định lấy xe của bố mẹ đi chơi cùng
bạn bè.

Em hãy cho biết:
1/ Vì sao Quân chưa được sử dụng xe máy khi
tham gia giao thông?
2/ Vì sao Quân nghe theo lời bạn bè, quyết định
đi xe máy của bố mẹ?

2. Phương pháp thảo luận
nhóm
Ví dụ: Khi dạy bài 7 “Yêu thiên nhiên, sống hòa
hợp với thiên nhiên” ở lớp 6, sau khi cho HS
xem các bức ảnh hoặc băng hình về cảnh con
người bảo vệ thiên nhiên hoặc tàn phá môi
trường, GV có thể tổ chức cho HS thảo luận
nhóm theo các câu hỏi sau:

Câu hỏi:
1/ Em có suy nghĩ gì khi xem các cảnh trên?
2/ Cảnh nào trên đây là yêu thiên nhiên hoặc
không yêu thiên nhiên? Vì sao?
3/ Em cần phải làm gì để thể hiện là người yêu
thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên?

3. Phương pháp động não
Ví dụ : Khi dạy bài 3 “Tiết kiệm” ở lớp 6, GV có thể
sử dụng phương pháp động não, nêu câu hỏi:
HS THCS có thể tiết kiệm như thế nào?
HS có thể trả lời các biểu hiện khác nhau, mỗi

em trả lời 1 hoặc 2 biểu hiện. GV ghi tất cả các ý
kiến lên bảng, trừ những ý kiến trùng lặp. GV
phân loại ý kiến, kết luận về các biểu hiện đúng.
Cuối cùng, khen ngợi những ý kiến đúng.

4. Phương pháp nghiên cứu
trường hợp điển hình
Khi dạy tích hợp bài 7 “Yêu thiên nhiên, sống
hòa hợp với thiên nhiên” ở lớp 6, GV có thể tổ
chức cho HS nghiên cứu trường hợp điển hình
theo các bước sau:
* HS đọc truyện Một xô rác: Gần nhà tôi có một
con mương nước sạch trong, lại mát. Những
chiều hè oi ả chúng tôi thường rủ nhau ra đấy
chơi đùa thoả thích. Nhưng đó chỉ là câu chuyện
của mấy năm trước, còn bây giờ con mương đã
trở thành nơi… đổ rác lí tưởng. Cá ở đây trước
nhiều là thế mà nay phần thì chết phần thì bỏ đi
nơi khác.

Một hôm, thấy bác K đổ một xô rác đầy xuống
mương, tôi liền dừng lại nói :
– Sao bác lại đổ rác xuống mương thế ạ? Nó sẽ
làm cho mương này ngày một ô nhiễm.
– Ôi giời! Cô cứ lo xa. Người ta đổ đầy ra đấy,
sao không đi mà nhắc mới chả nhở. Một xô rác
của tôi thì bõ bèn gì?
Nói rồi, bác quay ngoắt về nhà, không thèm
quan tâm tới lời nói của tôi. Tôi thoáng nghĩ
“người lớn mà hành động thật nhỏ nhen”.

* HS thảo luận theo các câu hỏi:
1/ Em suy nghĩ trước hành động và câu nói của
bác K?
2/ Theo em, việc giữ gìn sách sẽ nguồn nước có
là biểu hiện yêu thiên nhiên không? Vì sao?

5. Phương pháp đóng vai
Ví dụ 1:
Khi dạy bài 18 “Sống có đạo đức và tuân theo pháp
luật” ở lớp 9, GV có thể tổ chức cho HS đóng vai :
Sau giờ tan học, trên đường đi xe đạp về nhà, Hùng rủ
Tuấn :
- Đoạn này vắng người qua lại, chúng mình phóng xe
trên vỉa hè đi !
Tuấn đang chần chừ thì Hùng rủ tiếp :
- Cậu nhát gan thế ! Bọn con trai lớp mình đứa nào
chẳng đi như thế một vài lần.
Hãy đóng vai thể hiện cách ứng xử của Tuấn trong
trường hợp này.

Ví dụ 2:
Mấy hôm nay, Hưng đang buồn vì cha mẹ li thân thì
Toàn nói với vẻ an ủi:
- Khổ thân mày quá ! Thôi tao có cái này giúp mày quên
sầu, lại còn có cảm giác lên tiên nữa. Làm một điếu đi !
Hưng từ chối :
- Tao không dại, nghiện ma túy thì chết.
Toàn cười khẩy :
- Thật non gan, dùng một lần thì nghiện làm sao được.

Hưng đang lưỡng lự
Hãy đóng vai thể hiện cách ứng xử của Hưng trong
trường hợp này.

6. Phương pháp dự án
Khi dạy bài 9 ”Góp phần xây dựng nếp sống
văn hóa ở cộng đồng dân cư” ở lớp 8, GV có
thể tổ chức cho HS thực hiện dự án tuyên
truyền bảo vệ môi trường ở địa phương và ở
nhà trường; dự án tuyên truyền phòng, chống
các tệ nạn xã hội;