BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
GIIăPHỄPăPHỄTăTRINăPHNGăTHCă
THANHăTOỄNăQUCăTăTệNăDNGăCHNGăTă
TIăNGỂNăHÀNGăTMCPăBUăINăLIểNăVIT
SINHăVIểNăTHCăHINă:ăNGUYNăMAIăLY
MÃ SINH VIÊN : A12721
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH ậ NGÂN
HÀNG
HÀăNIă- 2012
BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
GIIăPHỄPăPHỄTăTRINăPHNGăTHCă
THANHăTOỄNăQUCăTăTệNăDNGăCHNGăTă
TIăNGỂNăHÀNGăTMCPăBUăINăLIểNăVITă
Giáoăviênăhngădn :ăTh.SăNgôăKhánhăHuyn
Sinhăviênăthcăhin :ăNguynăMaiăLy
Mã sinh viên : A12721
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
HÀăNIăậ 2012
Thang Long University Library
LIăCMăN
u tiên, em xin gi li cm n chân thành ti cô giáo ậ Thc s Ngô Khánh
Huyn đư tn tình ch bo, hng dn và góp Ủ đ em có th hoàn thành khóa lun tt
nghip này. Em cng xin gi li cm n đn các thy cô giáo trong b môn Kinh t -
trng i hc Thng Long đư truyn đt cho em nhng kin thc quỦ báu làm nn
tng cho quá trình nghiên cu khóa lun ca em đc d dàng hn.
ng thi, em cng xin chân thành cm n Ngân hàng TMCP Bu đin Liên
Vit đư to điu kin, giúp đ em trong quá trình tìm hiu thc t ti ngân hàng, cm
n ch Nguyn Th Liu đư tn tình ch bo em trong quá trình thc tp.
Trong quá trình thc hin khóa lun tt nghip, tuy đư n lc và c gng nhng
do kin thc và kh nng nghiên cu còn hn hp nên khóa lun ca em chc chn s
có nhiu thiu sót. Em hi vng khóa lun tt nghip này s nhn đc s chp nhn,
đánh giá và góp Ủ ca quý thy cô .
Em xin chân thành cm n.
Hà Ni, tháng 08/2012
Sinh viên
Nguyn Mai Ly
MCăLC
Trang
CHNGăI:ăLụăLUNăCHUNGăVăTHANHăTOỄNăQUCăTăTHEOăPHNGă
THCăTệNăDNGăCHNGăT 1
1.1.ăThanhătoánăqucătăvƠăvaiătròăcaăthanhătoánăqucăt 1
1.1.1. Khái nim thanh toán quc t 1
1.1.2. Vai trò ca thanh toán quc t 2
1.1.2.1. i vi nn kinh t 2
1.1.2.2. i vi hot đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi 3
1.1.2.3. i vi các doanh nghip xut nhp khu 4
1.1.3. Mt s phng thc thanh toán quc t ch yu 4
1.1.3.1. Phng thc chuyn tin 4
1.1.3.2. Phng thc nh thu 6
1.1.3.3. Phng thc tín dng chng t 7
1.2.ăThanhătoánăqucătătheoăphngăthcătínădngăchngăt 8
1.2.1. Khái nim phng thc thanh toán tín ếng chng t 8
1.2.2. C s pháp lý cho hot đng thanh toán quc t thỀo phng thc tín ếng
chng t 8
1.2.3. Th tín ếng chng t (L/C) 10
1.2.3.1. Khái nim th tín dng chng t 10
1.2.3.2. Ni dung ca th tín dng 10
1.2.3.3. c đim ca th tín dng chng t 11
1.2.3.4. Phân loi 13
1.2.4. Quy trình thanh toán quc t thỀo phng thc tín ếng chng t 14
1.2.4.1. Các bên tham gia 14
1.2.4.2. Quy trình nghip v tín dng chng t 15
1.2.5. Li ích và ri ro cho các bên tham gia thc hin phng thc tín ếng chng
t 16
1.2.5.1. i vi ngi nhp khu 16
1.2.5.2. i vi ngi xut khu 17
1.2.5.3. Vi ngân hàng m th tín dng 18
1.2.5.4. i vi các ngân hàng khác 20
1.3.ăPhátătrinăhotăđngăthanhătoánăqucătătheoăphngăthcătínădngăchngă
t 21
1.3.1. Khái nim phát trin trong thanh toán quc t 21
1.3.2. Phát trin hot đng thanh toán quc t theo phng thc tín ếng chng
t 22
Thang Long University Library
1.3.2.1. Ch tiêu đnh lng: 22
1.3.2.2. Ch tiêu đnh tính: 23
KTăLUNăCHNGă1 24
CHNGăII:ăTHCăTRNGăHOTăNGăTHANHăTOỄNăQUCăTăTHEOă
PHNGăTHCăTệNăDNGăCHNGăTăăNGỂNăHÀNGăTMCPăBUăINă
LIểNăVIT 25
2.1.ăGiiăthiuăchungăvăNgơnăhƠngăTMCPăBuăđinăLiênăVit 25
2.1.1. Gii thiu khái quát v ngân hàng, c cu t chc và b máy qun lý 25
2.1.2. Các hot đng ch yu ca ngân hàng 29
2.1.3. ánh giá hiu qu hot đng kinh ếoanh ca ngân hàng trong giai đon 2009 -
2011 29
2.1.3.1. Hot đng huy đng vn 30
2.1.3.2. Hot đng tín dng 33
2.1.4. Gii thiu v hot đng Thanh toán quc t 37
2.2.ăThcătrngăhotăđngăthanhătoánăqucătătheoăphngăthcătínădngăchngă
tăăNgơnăhƠngăTMCPăBuăđinăLiênăVit 38
2.2.1. Khái quát v tình hình hot đng thanh toán quc t ti Ngân hàng TMCP
Bu đin Liên Vit 38
2.2.2. Thc trng hot đng thanh toán quc t thỀo phng thc tín ếng chng
t ti Ngân hàng TMCP Bu đin Liên Vit 43
2.2.2.1. Th tín dng nhp khu 46
2.2.2.2. Th tín dng xut khu 55
2.2.2.3. V c s h tng và công ngh ngân hàng 62
2.2.2.4. V quan h vi ngân hàng đi lý 63
2.3. ánhăgiáăhotăđngăthanhătoánăqucătătheoăphngăthcătínădngăchngătă
ăNgơnăhƠngăTMCPăBuăđinăLiênăVit 64
2.3.1. Nhng thành tu đt đc 64
2.3.2. Nhng tn ti và hn ch 66
2.3.2.1. Nhng hn ch t phía khách hàng giao dch 66
2.3.2.2. Nhng hn ch t phía ngân hàng TMCP Bu đin Liên Vit 67
2.3.2.3. V phía chính sách ca Nhà nc 69
KTăLUNăCHNGă2 71
CHNGăIII:ăGIIăPHỄPăPHỄTăTRINăHOTăNGăTHANHăTOỄNăQUCă
TăTHEOăPHNGăTHCăTệNăDNGăCHNGăTăTIăNGỂNăHÀNGăTMCPă
BUăINăLIểNăVIT 72
3.1.ănhăhngăhotăđngăkinhădoanhăcaăNgơnăhƠngăTMCPăBuăđinăLiênăVită
trongănmă2012 72
3.1.1. nh hng chung 72
3.1.2. nh hng phát trin lnh vc thanh toán quc t ti Ngân hàng TMCP Bu
đin Liên Vit 73
3.2.ăMtăsăgiiăphápănhmăphátătrinăhotăđngăthanhătoánăqucătătheoăphngă
thcătínădngăchngătătiăNgơnăhƠngăTMCPăBuăđinăLiênăVit 74
3.2.1. Có chính sách khách hàng hp lý và tng cng các công tác phân tích đi
th cnh tranh. 74
3.2.2. Nâng cao nng lc ca thanh toán viên 76
3.2.3. Chính sách tng cng hot đng MarkỀting ngân hàng và thc hin tt công
tác qun tr điu hành 77
3.2.4. y mnh tài tr hot đng xut nhp khu 78
3.2.5. a ếng hoá các sn phm ếch v ngân hàng 78
3.2.6. M rng mng li hot đng 79
3.2.7. Hin đi hoá công ngh ngân hàng 79
3.2.8. Hoàn thin quy trình nghip v L/C 80
3.3.ăMtăsăkinăngh 81
3.3.1. Kin ngh đi vi Chính ph 81
3.3.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 83
3.3.3. Kin ngh đi vi Ngân hàng TMCP Bu đin Liên Vit 85
KTăLUNăCHNGă3 87
KTăLUN 88
Thang Long University Library
DANHăMCăVITăTT
KỦăhiuăvitătt Tênăđyăđ
BCT B chng t
CVKH Chuyên viên khách hàng
CVTT Chuyên viên thanh toán
L/C Letter of credit ậ Th tín dng
LienVietBank Ngân hàng thng mi c phn Liên Vit
LienVietPostBank Ngân hàng thng mi c phn Bu đin Liên Vit
NHCK Ngân hàng chit khu
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHPH Ngân hàng phát hành
NHTB Ngân hàng thông báo
NHTM Ngân hàng thng mi
NHXN Ngân hàng xác nhn
TDCT Tín dng chng t
TMCP Thng mi c phn
TTTT Trung tâm thanh toán
XNK Xut nhp khu
USD ô la M
VND Vit Nam đng
VNPost Tng công ty Bu chính Vit Nam
VPSC Công ty Dch v tit kim bu đin
DANHăMCăCỄCăBNGăBIU,ăHỊNHăV,ăăTH
BNG
Bng 2.1. Tình hình huy đng vn ti Ngân hàng TMCP Bu đin Liên Vit 30
Bng 2.2. Tình hình d n tín dng ca LienVietPostBank giai đon 2009-2011 34
Bng 2.3. Bng s liu v doanh s hot đng thanh toán quc t 2009-2011 39
Bng 2.4. Doanh s tng phng thc thanh toán quc t nm 2009 - 2011 41
Bng 2.5. Tng hp s món và doanh s thanh toán L/C nhp khu nm 2009-2011 52
Bng 2.6. Tng hp s món và doanh s thanh toán L/C xut khu 59
giai đon 2009 - 2011 59
Să
S đ 1.1. Quy trình nghip v thanh toán tín dng chng t 15
S đ 2.1. C cu t chc ca LienVietPostBank 28
BIUă
Biu đ 2.1. C cu huy đng vn tin gi khách hàng theo đi tng ca
LienVietPostBank 32
Biu đ 2.2. D n cho vay theo đi tng ca LienVietPostBank 35
Biu đ 2.3. D n cho vay theo k hn ca LienVietPostBank 36
Biu đ 2.4. T trng tng phng thc thanh toán nm 2009 - 2011 42
Biu đ 2.5. T trng doanh s L/C hàng nhp và L/C hàng xut ti
LienVietPostBank 45
Biu đ 2.6. Doanh s phát hành và thanh toán L/C trong giai đon 2009 - 2011 52
Biu đ 2.7. Doanh s hot đng L/C xut khu nm 2009 ậ 2011 60
Thang Long University Library
LIăMăU
1.ăTệNHăCPăTHITăCAăăTÀI
Sau hn 5 nm k t ngày gia nhp T chc Thng mi Th gii (WTO), nn
kinh t nc ta đư chng kin nhng chuyn bin tích cc và mnh m. Hot đng
giao thng m rng khin nhu cu làm n vi các công ty nc ngoài ca các doanh
nghip tng vt, theo đó hot đng thanh toán quc t đư tr nên cc k quan trng, có
th nói là không th thiu, là tt yu khách quan đ đáp ng cho nhu cu thng mi
quc t ca các doanh nghip.
Các ngân hàng thng mi vi vai trò là mt trung gian tài chính, có mng li
chi nhánh bao trùm rng khp trong nc, cng nh có mng li đi lí hu ht các
quc gia đi tác trên phm vi toàn cu đư tr thành mt ch th quan trng trong hot
đng thanh toán quc t. Trong s các phng thc thanh toán quc t hin nay do
ngân hàng cung cp, phng thc tín dng chng t ngày càng đc s dng ph bin
do tính hiu qu và phù hp ca nó, bi l phng thc này đáp ng đc nhu cu ca
hai phía: ngi bán sau khi thc hin đy đ ngha v giao hàng ca mình thì chc
chn s nhn đc tin còn ngi mua cng s ch phi tr tin khi ngi bán giao
hàng đúng hp đng. Chính vì vy, t trng doanh s thanh toán xut nhp khu bng
phng thc tín dng chng t luôn chim u th trong nhng nm tr li đây.
Ngân hàng TMCP Bu đin Liên Vit là mt ngân hàng mi thành lp đc 4
nm. Trong nhng nm qua, ngân hàng luôn tích cc tìm kim khách hàng và tìm
hng đi theo hng tip cn th trng, nâng cao tính nng đng, sáng to và ch
đng trong hot đng kinh doanh. Nm đc tm quan trng ca thanh toán quc t
đi vi nn kinh t quc dân nói chung và thng mi quc t nói riêng, ngân hàng
TMCP Bu đin Liên Vit đư chú trng vào nâng cao phát trin các hot đng thanh
toán quc t. Ti ngân hàng có nhiu phng thc thanh toán quc t đc áp dng
nh nh thu, chuyn tin, tín dng chng t, v.vầ Trong s đó, tín dng chng t là
phng thc thanh toán đc s dng ph bin nht, bi l phng thc này giúp các
doanh nghip xut nhp khu thc hin giao dch mt cách nhanh chóng, chính xác và
an toàn.
Hot đng thanh toán tín dng chng t ca LienVietPostBank thi gian qua
tuy đư gt hái đc nhiu thành công nhng cng vn còn nhng hn ch nht đnh,
điu này đư làm gim hiu qu cng nh cht lng hot đng thanh toán quc t ti
ngân hàng. Chính vì th, em đư chn đ tài: ắGiiă phápă phátă trină phngă thcă
thanhătoánăqucătătínădngăchngătătiăNgơnăhƠngăTMCPăBuăđinăLiênăVit”
làm đ tài cho khóa lun tt nghip ca mình.
2.ăMCăệCHăăNGHIểNăCU
- Khóa lun đ cp đn mt s lỦ lun c bn v thanh toán quc t, phng
thc thanh toán tín dng chng t và các ch tiêu đ phát trin phng thc này.
- Phân tích và đánh giá thc trng trong hot đng thanh toán tín dng chng
t, đng thi nêu ra nhng khó khn, hn ch còn tn ti trong vic thc hin công tác
này ti LienVietPostBank.
- Trên c s đó đa ra các gii pháp và kin ngh nhm phát trin phng thc
thanh toán tín dng chng t ti LienVietPostBank.
3.ăIăTNGăVÀăPHMăVIăNGHIểNăCU
- i tng nghiên cu: khóa lun ch yu nghiên cu nghip v thanh toán tín
dng chng t, thc trng phát trin trong phng thc thanh toán này và nguyên nhân
ca thc trng đó.
- Phm vi nghiên cu: Thông qua kho sát hot đng thanh toán tín dng chng
t ti LienVietPostBank qua các nm 2009, 2010, 2011.
4.ăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU
Khóa lun s dng các phng pháp nghiên cu khoa hc nh phng pháp
thng kê, so sánh, phân tích, tng hp, phng pháp suy lun logic cùng vi phng
pháp kho sát thc tin qua các nm 2009, 2010 và 2011.
5. KTăCUăCAăăTÀI
Ngoài phn m đu và kt lun, kt cu ca khóa lun đc chia làm 3 chng:
Chng I: LỦ lun chung v thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t.
Chng II: Thc trng hot đng thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng
t ti Ngân hàng TMCP Bu đin Liên Vit.
Chng III: Gii pháp phát trin hot đng thanh toán quc t theo phng thc tín
dng chng t ti Ngân hàng TMCP Bu đin Liên Vit.
Thang Long University Library
1
CHNGă1:ăLụăLUNăCHUNG VăTHANHăTOỄNăQUCăT THEO
PHNGăTHCăTÍN DNGăCHNGăT
1.1. ThanhătoánăqucătăvƠăvaiătròăcaăthanhătoánăqucăt
1.1.1. Khái nim thanh toán quc t
Trong xu th toàn cu hóa, thng mi quc t ngày càng có vai trò quan trng
trong s phát trin ca mi quc gia. Mt mt, nó to ngun vn ngoi t cho đt
nc, mt khác thúc đy s thay đi trong c cu ca tng sn phm xư hi, thu nhp
quc dân, tác đng trc tip đn sn xut kinh doanh và nh hng đn nhu cu tiêu
dùng trong nc. Quá trình tin hành các hot đng kinh t quc t dn đn nhng
nhu cu chi tr, thanh toán gia các ch th các nc khác nhau, t đó hình thành
và phát trin hot đng thanh toán quc t, trong đó ngân hàng là cu ni trung gian
gia các bên.
Nh vy: Thanh toán quc t là vic thc hin các ngha v chi tr và quyn
hng li v tin t phát sinh trên c s các hot đng kinh t và phi kinh t gia
các t chc, cá nhân nc này vi t chc, cá nhân nc khác, hay gia mt quc
gia vi t chc quc t, thông qua quan h gia các ngân hàng ca các nc liên
quan. [2, tr.294]
Thc t ti các ngân hàng thng mi, hot đng thanh toán quc t thng
đc chia thành hai lnh vc rõ ràng là: Thanh toán trong ngoi thng (thanh toán
mu dch) và Thanh toán phi ngoi thng (thanh toán phi mu dch).
Thanh toán quc t trong ngoi thng (thanh toán mu dch) là vic thc hin
thanh toán trên c s hàng hóa xut nhp khu (XNK) và các dch v thng mi cung
ng cho nc ngoài theo giá c th trng quc t. C s đ các bên tin hành mua
bán và thanh toán cho nhau là hp đng ngoi thng.
Thanh toán phi ngoi thng (thanh toán phi mu dch) là vic thc hin thanh
toán không liên quan đn hàng hóa xut nhp khu cng nh cung ng lao v cho
nc ngoài, tc là thanh toán cho các hot đng không mang tính thng mi. ó là
vic chi tr các chi phí cho c quan ngoi giao nc ngoài, các cho phí đi li n
ca các đoàn khách nhà nc, t chc và cá nhân, các ngun tin quà biu, tr cp ca
cá nhân ngi nc ngoài cho cá nhân ngi trong nc, các ngun tr cp ca mt t
chc t thin nc ngoài cho t chc đoàn th trong ncầ
Trong thng mi quc t, không phi lúc nào các nhà xut nhp khu cng có
th thanh toán tin hàng trc tip cho nhau, mà thng phi thông qua các ngân hàng
vi mng li chi nhánh và h thng ngân hàng đi lỦ rng khp toàn cu. Ngân hàng
cung cp các phng thc toán quc t, tài tr xut nhp khu, đm bo an toàn và
quyn li cho các bên tham gia, qua đó thúc đy ngoi thng phát trin và m rng
mi quan h vi các quc gia trên th gii.
2
1.1.2. Vai trò ca thanh toán quc t
1.1.2.1. i vi nn kinh t
Trc xu th kinh t th gii ngày càng đc quc t hóa, các quc gia đang ra
sc phát trin kinh t th trng, m ca, hp tác và hi nhp. Thanh toán quc t tr
thành chic cu ni gia kinh t trong nc và kinh t th gii, có tác dng bôi trn và
thúc đy hot đng XNK hàng hóa và dch v, đu t nc ngoài, thu hút kiu hi và
các quan h tài chính, tín dng quc t khác. Trong bi cnh hin nay, mi quc gia
đu đt hot đng kinh t đi ngoi lên hàng đu thì vai trò ca hot đng thanh toán
quc t càng đc bit quan trng trong nn kinh t quc dân nói chung và hot đng
kinh t đi ngoi nói riêng.
Vic t chc thanh toán quc t đc tin hành nhanh chóng, chính xác s làm
cho các nhà sn xut yên tâm và đy mnh hot đng XNK ca mình, nh đó thúc đy
hot đng kinh t đi ngoi phát trin, đc bit là hot đng ngoi thng. Hn na,
thông qua đó ngân hàng còn có th thc hin các nghip v tài tr XNK, bo lưnh
thanh toán, m th tín dng, chit khu chng t xut khuầ cho khách hàng đang
thiu vn, qua đó thúc đy quan h thng mi ngày càng m rng và phát trin, to
điu kin thun li cho quá trình hi nhp kinh t quc t.
Thanh toán quc t là mt khâu then cht, cui cùng đ khép kín mt chu trình
mua bán hàng hoá hoc trao đi dch v gia các t chc, cá nhân thuc các quc gia
khác nhau. Nu không có hot đng thanh toán quc t thì hot đng kinh t đi ngoi
khó mà tn ti và phát trin đc. Hot đng thanh toán quc t đc tin hành nhanh
chóng, an toàn, chính xác s gii quyt đc mi quan h lu thông hàng hóa tin t
mt cách trôi chy và hiu qu. V giác đ kinh doanh, nó phn ánh hiu qu kinh t,
tài chính trong hot đng ca các doanh nghip.
Hn th na, thanh toán quc t còn góp phn nâng cao tc đ chu chuyn vn
trên toàn th gii. Thông qua mng li thanh toán quc t, các NHTM đư đy nhanh
tc đ chu chuyn ca lung tin, tng nhanh vòng quay vn, góp phn phân b ngun
vn gia các th trng, các vùng, lưnh th trên toàn cu ngày càng hiu qu.
ng thi, hot đng thanh toán quc t góp phn hn ch ri ro trong quá
trình thc hin hp đng ngoi thng. Trong hot đng kinh t đi ngoi, do v trí đa
lỦ các đi tác xa nhau nên vic tìm hiu các kh nng tài chính, kh nng thanh toán
ca ngi mua gp nhiu khó khn. Nu t chc tt công tác thanh toán quc t thì s
giúp cho các nhà kinh doanh hàng hoá XNK hn ch đc ri ro trong quá trình thc
hin hp đng kinh t, nh đó thúc đy hot đng kinh t đi ngoi phát trin.
Tóm li, có th nói rng kinh t đi ngoi có m rng đc hay không mt phn nh
vào hot đng thanh toán quc t có tt hay không. Thanh toán quc t tt s đy mnh
hot đng XNK, phát trin sn xut trong nc, khuyn khích các doanh nghip nâng cao
Thang Long University Library
3
cht lng hàng hoá.
1.1.2.2. i vi hot đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi
Ngày nay hot đng thanh toán quc t là mt dch v tr nên quan trng đi vi
các NHTM, nó mang li cho ngân hàng mt ngun thu đáng k không nhng v s
lng tuyt đi mà c v t trng. ây cng là mt hot đng sinh li ca ngân hàng.
Do vy vic hoàn thin và phát trin hot đng thanh toán quc t mà nht là hình thc
tín dng chng t có v trí quan trng. Nó không ch thun tuỦ là dch v mà còn đc
coi là mt mt hot đng không th thiu trong hot đng kinh doanh ca các NHTM.
Trc ht, hot đng thanh toán quc t giúp ngân hàng thu hút thêm lng
khách hàng có nhu cu giao dch quc t. Trên c s đó, ngân hàng phát trin thêm
quy mô hot đng, tng thêm ngun thu nhp đ bù đp chi phí ca ngân hàng và to
ra li nhun kinh doanh cn thit. Biu phí dch v áp dng có th khác nhau tùy theo
phng thc thanh toán, môi trng cnh tranh và đ tín nhim ca khách hàng cu
thành nên doanh thu và li nhun ca NHTM.
Th hai, thông qua hot đng thanh toán quc t, ngân hàng có th đy mnh
hot đng tài tr XNK cng nh tng đc ngun vn huy đng tm thi do qun lỦ
đc ngun vn nhàn ri ca các t chc, cá nhân có quan h thanh toán quc t qua
ngân hàng.
Th ba, thanh toán quc t giúp ngân hàng thu đc mt ngun ngoi t ln t
đó ngân hàng có th phát trin nghip v kinh doanh ngoi hi, bo lưnh và nghip v
ngân hàng quc t khác.
Ngoài ra, hot đng thanh toán quc t giúp ngân hàng tng tính thanh khon
thông qua lng tin kỦ qu. Mc kỦ qu ph thuc vào đ tin cy, an toàn ca tng
khách hàng c th. Vì vy trong thi gian ch đi thanh toán, ngân hàng có th s
dng các khon này đ h tr thanh khon khi cn thit, thm chí có th s dng đ
kinh doanh, đu t ngn hn đ kim li.
Hn th na, hot đng thanh toán quc t còn giúp ngân hàng đáp ng tt hn
nhu cu ca khách hàng trên c s nâng cao uy tín ca ngân hàng. Khi các dch v ca
ngân hàng càng nhiu và càng phát trin thì uy tín ca ngân hàng đi vi khách hàng
cng nh vi các ngân hàng trên th gii s ngày càng đc nâng cao.
i vi các NHTM hin nay, thu nhp t phí dch v có xu hng ngày càng
tng không ch v s lng mà c v t trng. Hn na các ngân hàng hot đng đa
nng, to ra mt dây chuyn kinh doanh khép kín, mi nghip v to ra mt mt xích
không th thiu, trong đó hot đng thanh toán quc t đc coi là tin đ cho các
nghip v khác phát trin, nh kinh doanh ngoi t, tài tr xut nhp khu, bo lưnh
ngân hàng trong ngoi thngầ Vì vy vic hoàn thin và phát trin hot đng thanh
toán quc t có vai trò ht sc quan trng đi vi hot đng ngân hàng, nó không ch
4
là mt hot đng thanh toán thun túy, mà còn là khâu trung tâm không th thiu trong
dây chuyn hot đng kinh doanh, b sung và h tr các hot đng kinh doanh khác
ca ngân hàng.
1.1.2.3. i vi các doanh nghip xut nhp khu
Thanh toán quc t to điu kin thun li cho các nhà XNK khi tham gia vào
thng mi quc t. Thanh toán quc t liên quan đn quyn li ca c ngi mua và
ngi bán, nên trong khi ký kt hp đng mua bán ngoi thng, điu khon thanh
toán đc coi là rt quan trng. Nu khâu thanh toán đc thc hin nhanh chóng, an
toàn, chính xác theo yêu cu ca các bên s đem li hiu qu, s tin li cho c ngi
mua và ngi bán. Bên cnh đó, quyn li ca các nhà XNK đc đm bo, tránh
đc nhng ri ro trong hot đng thanh toán XNK, to s tin tng trong quan h
giao dch mua bán. ng thi, thông qua các hot đng tài tr XNK, bo lưnh thanh
toán, chit khu chng tầ ca ngân hàng, các nhà XNK không đ điu kin tài chính
có đc s tr giúp t phía ngân hàng. Ngoài ra, các ngân hàng vi mng li rng
khp và s chuyên nghip trong nghip v ngoi thng ca mình có th đa ra nhng
t vn, hng dn thích hp v nghip v cho các nhà XNK, giúp h tránh đc
nhng ri ro không đáng có, nâng cao uy tín, v th trong quá trình giao dch.
Có th nói, trong xu th ngày nay hot đng thanh toán quc t có vai trò ht
sc quan trng trong hot đng ngân hàng nói riêng và hot đng kinh t đi ngoi nói
chung. Do đó, vic nghiên cu thc trng hot đng thanh toán quc t đ tìm ra các
bin pháp nâng cao và phát trin hot đng này có ý ngha quan trng nhm phc v
tt hn cho s phát trin kinh t Vit Nam hin nay.
1.1.3. Mt s phng thc thanh toán quc t ch yu
Trong hot đng mua bán hàng hóa quc t, thu chi tin hàng là quyn li và
ngha v c bn ca hai bên nhp khu và xut khu. Nhn thc đc tm quan trng
ca vic thanh toán trong hp đng ngoi thng, các bên kỦ kt hp đng luôn chn
la phng thc thanh toán thích hp nhm bo v li ích ca mình trong trng hp
phát sinh tranh chp. Có nhiu phng thc thanh toán quc t đc áp dng trong
ngoi thng nh: chuyn tin, ghi s, nh thu, tín dng chng tầ Mi phng thc
thanh toán đu có nhng u nhc đim nht đnh, tùy theo nhng điu kin c th
ca ngi nhp khu và ngi xut khu mà ngi ta s la chn mt phng thc
thanh toán phù hp.
Hin nay có ba phng thc đc áp dng rng rưi và ph bin trong thng
mi quc t ca các nc và Vit Nam đó là: phng thc chuyn tin, phng thc
nh thu và phng thc tín dng chng t.
1.1.3.1. Phng thc chuyn tin
Thang Long University Library
5
Chuyn tin là mt phng thc thanh toán, trong đó khách hàng (ngi chuyn tin)
yêu cu ngân hàng phc v mình chuyn mt s tin nht đnh cho mt ngi khác (ngi
hng li) theo mt đa ch nht đnh và trong mt thi gian nht đnh. [2, tr.331]
Các bên tham gia trong quá trình thanh toán bao gm: ngi yêu cu chuyn tin
thng là ngi nhp khu, ngi mua, ngi mc n, nhà đu t, ngi chuyn kiu
hi Ngi hng li là ngi đc ngi chuyn tin ch đnh, và thng là nhà
xut khu hoc là các ch n, ngi nhn vn đu t, ngi nhn kiu hi Ngoài ra
còn có ngân hàng nhn y nhim chuyn tin là ngân hàng phc v ngi chuyn tin
và ngân hàng đi lỦ cho ngân hàng chuyn tin là ngân hàng trc tip tr tin cho
ngi hng li. Vic thanh toán tin hàng đc quy đnh trong hp đng mua bán
hàng hóa gia ngi bán và ngi mua theo phng thc này gm ba loi: chuyn tin
tr trc, chuyn tin tr sau và chuyn tin tr ngay.
Chuyn tin tr trc hay còn gi là tin ng trc cho ngi xut khu, đc
xem nh là khon cp tín dng cho nhà xut khu đ thc hin hp đng. Khon tin
này đc tr trc x ngày sau khi kỦ hp đng hoc x ngày trc thi hn giao hàng
đc tha thun trong hp đng mua bán hàng hóa.
Chuyn tin tr sau đc thc hin sau khi ngi xut khu chuyn giao hàng
hóa và b chng t (BCT) hàng hóa cho nhà nhp khu, ngi nhp khu s tin hành
kim tra hàng hóa (hoc chng t hàng hóa) nu thy phù hp yêu cu ca hai bên, lp
tc chuyn tin gi ti ngân hàng phc v mình. Ngân hàng phc v ngi chuyn
tin tin hành th tc chuyn tin qua ngân hàng đi lỦ đ ngân hàng này chuyn tin
tr cho ngi hng li và báo n cho ngi chuyn tin.
Chuyn tin tr ngay quy đnh thi hn tr tin c th nh: ngay sau khi ngi
bán hoàn thành ngha v giao hàng; tr tin ngay khi chng t gi hàng đc chuyn
đn ni xut trình quy đnh; tr tin sau x ngày t ngày xut trình chng t ti ni quy
đnh hoc tr tin ngay khi nhn hàng hóa ti ni đn quy đnh.
Phng thc chuyn tin đc tin hành bng hình thc chuyn tin th (mail
transfer ậ M/T) và chuyn tin đin (telegraphic transfer ậ T/T). Chuyn tin đin
ngày nay thc hin thông qua h thng SWIFT giúp thông tin đc chuyn nhanh
chóng, an toàn. i vi M/T, chi phí thp nhng chm hn, còn đi vi T/T thì ngc
li. Vì vy tùy theo tng hoàn cnh c th mà khách hàng có th chn cho mình hình
thc chuyn tin phù hp.
ây là mt phng thc thanh toán đn gin v th tc và thi gian tng đi
nhanh. Nhng trong phng thc này ngân hàng ch đóng vai trò trung gian thanh toán
theo y nhim đ hng phí và không b ràng buc bt c trách nhim gì đi vi ngi
chuyn tin và ngi th hng. Vic bên bán có nhn đc tin hay không hoàn toàn
ph thuc vào thin chí ca bên mua. Nhà nhp khu sau khi nhn hàng có th không
6
tin hành chuyn tin hàng cho nhà xut khu, hoc c tình dây da, kéo dài thi hn
chuyn tin nhm chim dng vn ca ngi bán, do đó, làm cho quyn li ca ngi
bán không đc đm bo. Tuy vy, bên nhp khu cng có th gánh chu ri ro, đc
bit trong trng hp chuyn tin trc khi giao hàng nh: chuyn toàn b tin hàng
trc khi giao hàng, đt cc, tm ngầ Trong trng hp này nhà nhp khu có th
s phi gánh chu ri ro nu tin đư chuyn mà hàng không đc giao đúng thi hn,
đúng cht lng hoc s lngầChính vì các nhc đim này mà trong ngoi thng,
chuyn tin thng ch đc áp dng trong các trng hp các bên mua bán có uy tín
và tin cy ln nhau.
1.1.3.2. Phng thc nh thu
Nh thu là phng thc thanh toán, theo đó, bên bán (nhà xut khu) sau khi
giao hàng hay cung ng dch v, y thác cho ngân hàng phc v mình xut trình b
chng t thông qua ngân hàng đi lý cho bên mua (nhà nhp khu) đ đc thanh
toán, chp nhn hi phiu hay chp nhn các điu kin và điu khon khác. [2, tr.340]
Các bên tham gia bao gm: ngi y thác thu (ngi hng li, nhà xut khu) là
ngi yêu cu ngân hàng phc v mình thu h tin; ngi tr tin (ngi mua, nhà
nhp khu) là ngi mà Nh thu đc xut trình đ thanh toán hay chp nhn thanh
toán; ngân hàng nh thu là ngân hàng phc v ngi y thác; ngân hàng thu h
(thng là ngân hàng đi lỦ hay chi nhánh ca ngân hàng nh thu) là ngân hàng phc
v bên mua; ngân hàng xut trình phc v ngi mua trong trng hp ngi tr tin
không có quan h tài khon vi ngân hàng thu h.
Có hai loi nh thu đó là: nh thu phiu trn và nh thu kèm chng t.
Phng thc nh thu phiu trn là phng thc thanh toán, trong đó ngi bán
y thác cho ngân hàng thu h tin ngi mua da vào hi phiu do mình lp ra, còn
các chng t hàng hóa thì gi thng vào cho ngi mua, không qua ngân hàng.
Phng thc này thc t cng không đm bo quyn li thc s cho bên bán vì vic
nhn hàng và thanh toán tin hàng ca bên mua không có s ràng buc nhau. Mt khác
bên mua cng có th gp bt li, trong trng hp khi hi phiu tr ngay đn trc,
ngi mua phi thanh toán tin mà cha bit hàng hóa chuyn đn có đt yêu cu hay
không. Tuy nhiên trong phng thc nh thu phiu trn ri ro ch yu vn thuc v
nhà xut khu, đó là:
- Nhà nhp khu cha phi thanh toán tin hàng nhng đư nm gi đc chng
t đ nhn hàng t nhà chuyên ch nhng sau đó c Ủ chim dng vn, thanh toán
chm, thiu, hoc thm chí ch tâm la đo, t chi thanh toán cho nhà xut khu. Cho
dù nhà xut khu có kin ra tòa thì cng rt tn kém và không phi lúc nào cng nhn
đc tin.
- Nu nhà nhp khu không có kh nng tr tin, hoc v n thì nhà xut khu s
Thang Long University Library
7
không nhn đc tin thanh toán.
- Nu nng lc tài chính ca nhà nhà nhp yu kém, thì vic thanh toán s dây
da, chm tr, nh hng đn vic kinh doanh ca nhà xut khu.
Phng thc nh thu kèm chng t là phng thc trong đó bên bán y thác cho
ngân hàng phc v mình thu h tin ngi mua không nhng cn c vào hi phiu,
mà còn cn c vào BCT hàng hóa gi kèm, vi yêu cu là ngân hàng ch trao BCT
hàng hóa cho ngi mua sau khi h đư thanh toán tin hoc kỦ chp nhn tr tin trên
hi phiu. Khi thanh toán theo phng thúc nh thu kèm chng t c nhà nhp khu
và nhà xut khu đu có th gp mt s ri ro.
- Ri ro đi vi nhà xut khu:
+ Nu ngân hàng đi lỦ đc nh thu sai sót trong vic thc hin lnh nh thu thì
hu qu s do nhà xut khu chu.
+ Khi ngân hàng bo v hàng hóa giúp nhà xut khu, nh dàn xp vic lu kho,
mua bo him hàng hóa, thì ngân hàng không chu bt c trách nhim nào v tn tht
hay h hng mt mát hàng hóa.
+ Nhà xut khu chu tt c chi phí liên quan đn bo v hàng hóa.
+ Nhà nhp khu có th khc t thanh toán hay chp nhn thanh toán trong khi
hàng hóa đư đc gi đi t trc. Cho dù nhà xut khu có th kin nhà nhp khu
theo các hp đng đư kỦ, nhng hành đng này li mt nhiu thi gian, trong khi đó,
hàng hóa có th đư bc d và lu kho. iu này rt bt li cho nhà xut khu vì hàng
hóa đư đem đi song vn cha nhn đc tin đ tin hành quay vòng vn cho chu k
làm vic mi.
- Ri ro đi vi nhà nhp khu:
+ Nhà xut khu gian ln thng mi khi lp b chng t gi, các ngân hàng nh
thu và ngân hàng chuyn chng t không chu trách nhim khi chng t là gi mo
hay có sai sót, hoc hàng hóa hay phng tin vn ti không khp vi chng t.
+ Khi nhà nhp khu kỦ chp nhn thanh toán hi phiu k hn, thì buc phi
thanh toán vô điu kin khi hi phiu đn hn thanh toán, nu không, có th b nhà
xut khu kin ra tòa. Vic không thanh toán hi phiu đúng hn s làm tn hi
nghiêm trng đn danh ting thng mi ca nhà nhp khu.
1.1.3.3. Phng thc tín dng chng t
hai phng thc chuyn tin và nh thu thì ri ro đu có th xy ra vi c
nhà xut khu và nhà nhp khu. đm bo an toàn trong khâu thanh toán, thì
phng thc TDCT t ra rt hiu qu và phù hp vi bi cnh hin nay. Phng thc
thanh toán bng TDCT là phng thc thanh toán quan trng và ch yu, đc s
dng rt rng rưi trong lnh vc ngân hàng. ó là hình thc thanh toán linh hot, bo
đm tính an toàn cho các giao dch thng mi quc t.
8
Trong ni dung tip theo, khóa lun s đi sâu hn vào phng thc thanh toán này.
1.2. Thanhătoánăqucătătheoăphngăthcătínădngăchngăt
1.2.1. Khái nim phng thc thanh toán tín ếng chng t
Theo đnh ngha trong bn Quy tc thc hành thng nht v tín dng chng t
s 600, bn sa đi nm 2007 (UCP 600) do Phòng thng mi quc t (ICC) phát
hành thì phng thc thanh toán tín dng chng t là “mt s tha thun trong đó mt
ngân hàng (ngân hàng m th tín dng) theo yêu cu ca mt khách hàng (ngi xin
m th tín dng) s tr tin cho ngi th ba hoc tr cho bt c ngi nào theo lnh
ca ngi th ba đó hoc s tr, chp nhn mua hi phiu do ngi hng li phát hành;
hoc cho phép mt ngân hàng khác tr tin, chp nhn hay mua hi phiu khi xut trình
đy đ các chng t đư quy đnh và mi điu kin đt ra đu thc hin đy đ”.
Ti điu 2, UCP 600, Tín dng chng t là mt tha thun bt k, cho dù đc
gi tên hoc mô t th nào, th hin mt cam kt chc chn và không hy ngang ca
ngân hàng phát hành v vic thanh toán khi xut trình phù hp.
Phng thc thanh toán bng TDCT đc s dng rt rng rưi trong các
NHTM hin nay. Trên thc t, TDCT bt đu phát trin t thi k chin tranh th gii
ln th nht (1914-1918). Các nhà xut khu Bc M, do khong cách đa lỦ xa xôi,
đư yêu cu đi tác châu Âu m th tín dng đ bo đm kh nng thanh toán.
Tín dng chng t đc nhiu công ty, ngân hàng u tiên la chn vì nó đáp
ng đc nhng yêu cu ch yu ca thng mi quc t. Th nht, do các đi tác kỦ
kt hp đng thng có tr s nhng quc gia khác nhau nên gia các bên vn tn
ti s thiu tin tng ln nhau, phng thc TDCT giúp loi b rào cn đó. Th hai,
trong giao dch TDCT, luôn có s hin din ca các ngân hàng đi din ca hai bên
đi tác, cùng vi nhng yêu cu kht khe v BCT, nhng yu t đó s dung hòa li ích
đi nghch gia các bên trong hp đng
Thc cht trong hot đng mua bán hàng hóa quc t, phng thc thanh toán
th tín dng đư chuyn trách nhim thanh toán t nhà nhp khu sang ngân hàng, bo
đm nhà xut khu giao hàng và nhn tin hàng an toàn, nhanh chóng, nhà nhp khu
nhn đc hóa đn vn chuyn hàng đúng hn. Vì vy, mt mc đ nht đnh,
TDCT là phng thc thanh toán cân bng đc li ích ca c hai bên xut khu và
nhp khu và gii quyt đc mâu thun không tín nhim nhau ca c hai bên. Do đó,
phng thc này đc s dng ph bin trong hot đng mua bán hàng hóa quc t
ngày nay.
1.2.2. C s pháp lý cho hot đng thanh toán quc t thỀo phng thc tín ếng
chng t
Ngày nay vi xu th quc t hóa din ra ngày càng mnh m thì các quc gia
tham gia giao dch mua bán trên th trng quc t ngày càng nhiu. Tuy nhiên, trong
Thang Long University Library
9
giao dch ngoi thng gia các nc li luôn tn ti nhng khó khn do có s khác
bit, mâu thun v tp quán, vn hóa, h thng pháp lut và chính tr. Vì vy, thc
tin đòi hi phi có mt h thng các nguyên tc, lut l quc t mang tính thng
nht cho các quc gia tham gia vào thng mi quc t. Hot đng thanh toán quc
t bng TDCT hin nay chu s điu chnh bi các ngun lut, công c quc t liên
quan và các ngun lut quc gia, đng thi cng chu s điu chnh trc tip bi các
thông l và tp quán quc t.
- Lut và công c quc t
+ Công c Liên hp quc v Hp đng mua bán quc t (United nations
convention on contracts for the international sale of good ậ Wien convention 1980).
+ Công c Geneve 1930 v Lut thng nht v hi phiu (Unifom Law for bill
of Exchange ậ ULB 1930).
+ Công c Liên hp quc v Hi phiu và Lnh phiu quc t (International
Bii of Exchange and International Promissory Note ậ UN convention 1980).
+ Công c Geneve 1931 v séc quc t (Geneve convention Check 1931).
+ Các ngun lut và công c quc t v vn ti và bo him.
+ Các hip đnh song phng và đa phngầ
- Các ngun lut quc gia
- Thông l và tp quán quc t
+ UCP 600, 2007, ICC: Quy tc và cách thc hành thng nht v tín dng
chng t, s 600, bn sa đi nm 2007” ca Phòng thng mi Quc t (Uniform
Customs and Practice for Documentary Credits ICC, 2007 Revision, No 600).
+ URC: Quy tc thng nht v nh thu (Unifom Rules for Collection ).
+ URR 725, 2008, ICC: Quy tc thng nht v hoàn tr gia các ngân hàng n
bn ICC s 725 (Uniform Rules for Bank-to-Bank Reimbursement ậ URR 725) có
hiu lc áp dng t ngày 1/10/2008 thay cho URR 525.
+ iu kin thng mi quc t (International Commercial Terms-
INCOTERM)
+ ISBP 681, 2007, ICC: Tp quán Ngân hàng tiêu chun quc t v kim tra
chng t theo L/C s 681 nm 2007 ca Phòng thng mi Quc t (International
Standard Banking Practice for the examination of documents under documentary
credits)
+ eUCP1.1, 2007, ICC: Bn ph trng UCP 600 v vic xut trình chng t
đin t (Supplement to UCP 600 for Electronic Presentation, version 1.1) là tp quán
quc t b sung cho UCP 600 nhm điu chnh vic ch xut trình chng t đin t,
hoc kt hp vi vic xut trình chng t bng vn bn.
10
Các b tp quán trên to thành b tp quán quc t thng nht dùng đ điu
chnh L/C trên phm vi toàn th gii. Hin nay nc ta, các ngân hàng thng mi
và các đn v kinh doanh ngoi thng đư thng nht s dng b tp quán quc t này
nh mt vn bn pháp lỦ điu chnh các loi th tín dng đc áp dng trong thanh
toán quc t gia Vit Nam và nc ngoài. Ngoài ra hot đng thanh toán quc t ti
Vit Nam cng chu s điu chnh ca mt s ngun lut quc gia nh: B lut dân s,
Lut thng mi Vit Nam 2005, Pháp lnh ngoi hi Vit Nam 2005, Lut các công
c chuyn nhng, Lut Thanh toán quc tầ
1.2.3. Th tín ếng chng t (L/C)
1.2.3.1. Khái nim th tín dng chng t
Theo UCP 600, th tín dng (Letter of Credit) gi tt là L/C là mt vn bn pháp
lỦ đc phát hành bi mt t chc tài chính (thông thng là ngân hàng), nhm cung
cp mt s bo đm tr tin cho mt ngi th hng trên c s ngi th hng phi
đáp ng các điu khon trong tín dng th. Th tín dng đc to lp trên c s hp
đng thng mi gia ngi mua, ngi bán và giy đ ngh m L/C do ngi mua
lp và np vào ngân hàng. Phn ln các điu khon trên L/C xut phát t các ni dung
c bn ca hp đng ngoi thng, nhng khi L/C đư đc m thì nó hoàn toàn đc
lp vi hp đng thng mi đó.
1.2.3.2. Ni dung ca th tín dng
Th tín dng đc lp trên c s đn xin m th tín dng, ni dung ca L/C bao
gm các ni dung sau:
- S hiu L/C: Mi L/C đu có s hiu riêng, dùng đ ghi vào các chng t
thanh toán và là c s trao đi thông tin ca các đi tng liên quan.
- a đim phát hành L/C: Là ni mà ngân hàng m L/C vit cam kt tr tin
cho ngi xut khu. a đim này có Ủ ngha quan trng trong vic chn lut áp dng
khi xy ra tranh chp nu có.
- Ngày phát hành L/C: Là ngày bt đu phát sinh s cam kt ca ngân hàng m
L/C đi vi ngi xut khu, là ngày ngân hàng m L/C chính thc chp nhn đn đ
ngh m L/C ca nhà nhp khu, tc là mt kh c dân s gia ngân hàng và nhà
nhp khu đư hình thành k t ngày đó, đó cng là ngày bt đu tính thi hn hiu lc
ca L/C, và cui cùng, ngày m L/C cng là mc thi gian đ ngi xut khu kim
tra xem ngi nhp khu có thc hin m L/C đúng hn nh quy đnh trong hp đng
hay không.
- Tên, đa ch ca nhng ngi có liên quan đn tín dng chng t: ngi xin
m L/C, ngi th hng L/C, ngân hàng m L/C, ngân hàng thông báo, ngân hàng
xác nhn, ngân hàng thanh toánầ
Thang Long University Library
11
- Loi L/C: có nhiu loi L/C nên cn phi ghi rõ loi L/C nào. Theo UCP 600,
nu không ghi gì thì đc coi nh là L/C không th hu ngang.
- S tin, loi tin, khi lng và đn giá: Là mt ni dung rt quan trng, vì
vy vic quy đnh nó trong L/C cng rt cht ch, phi đc ghi bng c s ln ch và
phi thng nht vi nhau. Tên đn v tin t phi rõ ràng, c th, không nên ghi s tin
di dng s tuyt đi, vì nh vy có th gây khó khn trong vic giao hàng và nhn
tin ca bên bán. Theo điu 30 UCP 600 thì các t “vào khong”, “xp x”, “đ
chng” hoc các t tng đng đc hiu là cho phép dung sai 10%.
- Thi gian và ni ht hiu lc L/C: Thi hn hiu lc ca L/C đc tính t ngày
m L/C cho đn ngày ht hiu lc thanh toán L/C. Thi hn ht hiu lc là thi hn sau ngày
giao hàng mt khong nht đnh tu theo quy đnh c th trong L/C.
- Mô t hàng hoá, dch v: tên hàng, quy cách, s lng hoc trng lng hàng
hoá, giá c hàng hoá.
- Các chng t yêu cu: Yêu cu v vic kỦ phát các loi chng t cn phi
đc nêu rõ ràng c th và cht ch trong L/C. Các yêu cu này xut phát t đc đim
ca hàng hóa, ca phng thc vn ti, ca công tác thanh toán và tín dng, ca tính
cht hp đng và các ngun pháp lỦ có liên quan đn vic thc hin hp đng đó.
- Thi hn xut trình chng t: phi nm trong thi gian hiu lc ca L/C.
- Thi hn tr tin: iu này hoàn toàn tùy thuc vào quy đnh ca hp đng.
Thi hn tr tin có th nm trong thi hn hiu lc ca L/C (nu tr ngay) hoc có th
nm ngoài thi hn hiu lc ca L/C (nu tr chm).
- Thi hn giao hàng: c ghi trong th tín dng và cng do hp đng thng
mi quy đnh. ây là thi hn quy đnh bên bán phi chuyn giao hàng cho bên mua
k t khi th tín dng có hiu lc. Thi hn giao hàng liên quan cht ch vi thi hn
hiu lc ca th tín dng.
- S cam kt tr tin ca ngân hàng m L/C: Là ni dung cui cùng ca L/C và
nó ràng buc trách nhim ca ngân hàng m L/C đi vi L/C này.
- Nhng điu khon đc bit khác nh: Phí ngân hàng đc tính cho bên nào,
điu kin đc bit hng dn đi vi ngân hàng chit khu, dn chiu s UCP áp
dngầ
- Ch ký ca ngân hàng m L/C: Mt L/C đc m bng th thì phi có ch kỦ
y quyn ca phía ngân hàng m L/C. Nu L/C đc m bng telex hoc bng đin
SWIFT thì trên L/C không có ch kỦ mà có mt mư quy c gia các ngân hàng đ
tránh trng hp gi mo.
1.2.3.3. c đim ca th tín dng chng t
- L/C là hp đng kinh t hai bên
12
L/C là hp đng kinh t đc lp hai bên gia ngân hàng phát hành (NHPH) và
nhà xut khu. Mi yêu cu và ch th ca nhà nhp khu đư do NHPH đi din, do đó,
ting nói chính thc ca nhà nhp khu không đc th hin trong L/C. [2, tr.396]
- L/C đc lp vi hp đng c s và hàng hóa
V bn cht, L/C là mt giao dch hoàn toàn đc lp vi hp đng ngoi thng
hoc các hp đng khác mà hp đng này là c s đ hình thành giao dch L/C. Trong
mi trng hp, ngân hàng không liên quan đn hoc b ràng buc vào hp đng nh
vy, ngay c khi L/C có bt c s dn chiu nào đn hp đng này. [2, tr.397]
- L/C ch giao dch bng chng t và thanh toán ch cn c vào chng t
Các ngân hàng, ch trên c s chng t, kim tra vic xut trình đ quyt đnh
xem trên b mt ca chng t có to thành mt xut trình phù hp hay không. Nh
vy, các chng t trong giao dch L/C có tm quan trng đc bit, nó là bng chng v
vic giao hàng ca ngi bán, là đi din cho giá tr hàng hóa đư đc giao, chúng tr
thành cn c đ ngân hàng tr tin, là cn c đ nhà nhp khu hoàn tr tin cho ngân
hàng, là chng t đi nhn hàng ca nhà nhp khuầVic nhà xut khu có thu đc
tin hay không, ph thuc duy nht vào xut trình chng t có phù hp; đng thi
ngân hàng cng ch tr tin khi b chng t xut trình phù hp, ngha là ngân hàng
không chu trách nhim v s tht ca hàng hóa mà bt kì chng t nào đi din. Khi
chng t xut trình là phù hp, thì NHPH phi thanh toán vô điu kin cho nhà xut
khu, mc dù trên thc t có th hàng hóa không đc giao, không hoàn toàn đúng
nh ghi trên chng t. [2, tr.397, 398]
Da vào tính cht c bn ca L/C, trong thc t s dng phng thc thanh
toán TDCT thì doanh nghip nhp khu không nên đa quá nhiu nhng dn chiu đn
hp đng mua bán gia doanh nghip nhp khu và xut khu vào n yêu cu m
th tín dng bi nhng dn chiu nh vy s là tha, không có giá tr điu chnh và
không nhng th, doanh nghip s còn phi chu mi ri ro phát sinh t s m h ca
nhng thông tin đó.
- L/C yêu cu tuân th cht ch ca b chng t
Vì giao dch ch bng chng t và thanh toán cng ch cn c vào BCT vì vy
yêu cu tuân th cht ch ca chng t là nguyên tc c bn ca giao dch L/C.
đc thanh toán, nhà xut khu phi lp đc BCT phù hp, tuân th cht ch các điu
kin và điu khon ca L/C, bao gm s loi, s lng mi loi và ni dung chng t
phi đáp ng đc chc nng ca chng t yêu cu. [2, tr.398]
- L/C là công c thanh toán hn ch ri ro đng thi là công c đ t chi
thanh toán và la đo
T bn cht ca L/C ch là giao dch bng chng t và kim tra chng t li ch xem
xét trên b mt chng t, ch không xem xét tính cht bên trong ca chng t, chính vì
Thang Long University Library
13
điu này mà không ít các tranh chp xy ra v tính cht tuân th cht ch ca chng t.
Trong thc t lp đc mt b chng t hoàn ho không có bt c sai sót nào là mt vic
làm không h d, tùy thuc vào tp quán, trình đ, quan đim, đng c ca nhng ngi
liên quan. Ngoài ra, do tính cht đc lp ca L/C vi hp đng c s, nên bn la đo có
th li dng không giao hàng hoc giao hàng không đúng, nhng vn lp BCT đ thanh
toán. Do đó, L/C vi nhng u đim vt tri ca nó là công c thanh toán, phòng nga
ri ro cho nhà xut khu và nhp khu. Tuy nhiên, L/C vn có th b lm dng tr thành
công c đ t chi nhn hàng, t chi thanh toán và là công c đ gian ln, la đo.
1.2.3.4. Phân loi
- Cn c vào tính cht thông dng và đc đim nghip v:
+ L/C không th hy ngang (Irrevocable L/C): Là loi L/C mà khi ngân hàng
đư m ra thì phi có trách nhim tr tin cho ngi bán trong thi hn hiu lc ca nó,
không có quyn sa đi b sung hay hy b L/C đó nu cha đc s đng Ủ ca các
bên có liên quan. ây là loi L/C đc áp dng rt ph bin trong TTQT.
+ L/C đi ng (Reciprocal L/C): Là loi L/C m ra cha có hiu lc ngay. Nó
ch có hiu lc khi mt L/C th hai đi ng vi nó đc m ra. L/C này thng đc
áp dng trong phng thc buôn bán hàng đi hàng hay gia công hàng xut khu.
+ L/C xác nhn (Confirmed L/C): Là loi th tín dng không th hy ngang
đc mt ngân hàng khác xác nhn tr tin theo yêu cu ca ngân hàng phát hành L/C.
Do đc 2 ngân hàng cam kt tr tin nên đ an toàn rt cao.
+ L/C min truy đòi (Irrevocable without recourse L/C): Là loi L/C mà sau khi
ngi hng li đư đc tr tin thì Ngân hàng phát hành L/C không có quyn đòi li
tin ngi hng li L/C trong bt c trng hp nào. Hi phiu s có câu: “Min truy
đòi li ngi kí phát” (Without recourse to drawer)
+ L/C tun hoàn (revolving L/C): Là loi L/C mà s tin ca LC đc t đng
có giá tr tr li nh c sau khi ngi hng li L/C đư s dng xong hoc L/C đư ht
thi hn hiu lc. L/C tun hoàn s dng khi hai bên tin cy ln nhau, mua hàng
thng xuyên, đnh k, khi lng ln và thi hn dài, hàng hóa đng nht v chng
loi, phm cht, bao bì.
+ L/C chuyn nhng (transferable L/C): Là loi L/C không th hy ngang mà
ngân hàng tr tin đc phép tr tin toàn b hay mt phn s tin ca L/C cho mt
hay nhiu ngi theo lnh ca ngi hng li đu tiên. L/C mun đc chuyn
nhng phi có lnh đc bit ca ngân hàng phát hành L/C và trên L/C phi ghi ch:
“Chuyn nhng” và ch đc chuyn nhng mt ln.
+ L/C giáp lng (back to back L/C): Là loi L/C phát hành ra đc cn c trên mt
loi L/C khác đư đc phát hành trc làm đm bo. L/C giáp lng dùng trong buôn bán
thông qua trung gian, khi ngi trung gian không mun l thông tin khách hàng.
14
+ L/C d phòng (Standby L/C): Là loi L/C th hin ngha v ca ngân hàng
phát hành ( đây là ngân hàng phc v ngi xut khu) ti ngi nhp khu trong vic
thanh toán li khon tin mà ngi xut khu đư vay hoc đc ng trc, thanh toán
khon n ca ngi xut khu, bi thng nhng thit hi do ngi xut khu không
thc hin ngha v giao hàng ca mình. L/C d phòng là loi L/C đm bo cho ngi
nhp khu trong trng hp ngha v ca ngi xut khu không đc thc hin.
+ L/C điu khon đ (Red clause L/C): Là L/C mà NHPH cho phép NHTB ng
trc cho ngi th hng đ mua hàng hóa, nguyên liu phc v sn xut hàng hóa
theo L/C đư m. S tin ng trc này đc ly t tài khon ca ngi m L/C, ngha
là tín dng thng mi, mà không phi là tín dng ca NHPH hay NHTB. NHTB ch
thc hin các th tc theo điu khon ca L/C mà không cam kt hoc chu trách
nhim v s tin đó. Vic ng tin đc NHPH y quyn cho NHTB thc hin. Sau đó
(hoc trc đó) NHPH s (hoc đư) trích tài khon ca ngi m L/C chuyn (hoc
hoàn tr) cho NHTB.
- Cn c vào thi đim thanh toán:
+ L/C tr ngay: Là loi L/C không th hu ngang mà ngân hàng m cam kt s
thanh toán tin hàng cho nhà xut khu ngay sau khi nhn đc b chng t phù hp
vi L/C trong thi hn hiu lc ca L/C.
+ L/C tr chm: Là loi L/C không th hu ngang đc ngân hàng m cam kt
thanh toán tin hàng cho nhà xut khu sau mt thi gian nht đnh đư đc tho thun
gia các bên liên quan, sau khi nhà xut khu trình đ b chng t phù hp vi L/C và
trong thi hn hiu lc ca L/C.
1.2.4. Quy trình thanh toán quc t thỀo phng thc tín ếng chng t
1.2.4.1. Các bên tham gia
Các bên ch yu tham gia vào s di chuyn hàng hóa, tin t trong thng mi và
thanh toán quc t bao gm có: ngi mua, ngi bán và các đi lỦ; các ngân hàng;
ngi chuyên ch; công ty bo him; chính ph và các t chc thng mi.
- Ngi yêu cu, Ngi m, Ngi xin m (Applicant): Là bên mà L/C đc
phát hành theo yêu cu ca h. Ngi m thng là ngi nhp khu, yêu cu ngân
hàng phc v mình phát hành mt L/C và có trách nhim pháp lỦ v vic NHPH tr
tin cho ngi th hng L/C.
- Ngi th hng (Beneficiary): Là bên hng li L/C đc phát hành, ngha
là đc hng s tin thanh toán hay s hu hi phiu đư chp nhn thanh toán ca
L/C. Ngi th hng có th là ngi bán (seller), nhà xut khu (exporter), ngi kí
phát hi phiu (drawer)ầ
Thang Long University Library
15
- Ngân hàng phát hành (Issuing bank): Là ngân hàng thc hin phát hành L/C
theo yêu cu ca ngi m, ngha là nó đư cp tín dng cho ngi m. Ngân hàng phát
hành thng đc hai bên mua bán tha thun và quy đnh trong hp đng mua bán.
- Ngân hàng thông báo (Advising bank): Là ngân hàng thc hin thông báo L/C
cho ngi th hng theo yêu cu ca NHPH. Ngân hàng thông báo thng là ngân
hàng đi lỦ hay mt chi nhánh ca NHPH nc nhà xut khu.
- Ngân hàng xác nhn (confiming bank): Là ngân hàng b sung s xác nhn ca
mình đi vi L/C theo yêu cu hoc theo s y quyn ca NHPH.
- Ngân hàng đc ch đnh (Nominated bank): Là ngân hàng mà ti đó L/C có
giá tr thanh toán hoc chit khu, hoc bt c ngân hàng nào nu L/C có giá tr t do.
Trách nhim kim tra chng t ca ngân hàng đc ch đnh là ging nh NHPH khi
nhn đc b chng t.
Hàng hóa có th đc vn chuyn qua các quc gia bng các phng thc vn ti
khác nhau nh chuyên ch qua: công ty vn ti bin, hưng vn ti hàng không, công ty
vn ti đng st, công ty vn ti đng sông, và bu đin.
Công ty bo him bo him cho hàng hóa trong quá trình vn chuyn t nc
này qua nc khác. Vic bo him ri ro đc thc hin theo s tha thun ca công
ty bo him và ngi mua bo him (có th là nhà xut khu hoc nhà nhp khu).
1.2.4.2. Quy trình nghip v tín dng chng t
Săđă1.1.ăQuyătrìnhănghipăvăthanhătoánătínădngăchngăt
(1) Sau khi kí hp đng thng mi, nhà nhp khu ch đng vit đn yêu cu
m th tín dng và gi các giy t cn thit liên quan gi ngân hàng phc v mình
(ngân hàng phát hành th tín dng), yêu cu ngân hàng m mt th tín dng vi mt
s tin nht đnh và theo đúng nhng điu kin nêu trong đn đ tr tin cho nhà xut
khu.
(6)
(5)
(2)
Ngân hàng phát hành
(Issuing bank)
Ngân hàng thông báo
(Advising bank)
(7) (8) (1)
(4)
Hp đng thng mi
(3) (5) (6)
Ngi yêu cu m th tín
dng (Applicant)
Ngi th hng
(Beneficiary)