11111111.doc

- Hớng dẫn học sinh vẽ sơ đồ : Khi vẽ sơ đồ lu ý cho học sinh biểu thị các phần
bằng nhau bằng những đoạn thẳng bằng nhau và biểu thị các dữ kiện của bài toán
trên sơ đồ đoạn thẳng.
- Hớng dẫn học sinh trình bày bài giải: Khi trình bày bài giải, các câu trả lời phải t-
ơng ứng với các phép tính. Các chữ số, các dấu của phép tính, tên đơn vị phải viết
rõ ràng, đầy đủ.
Bài giải.
Vẽ sơ đồ và giải. ?

Theo sơ đồ : Hiệu số phần bằng nhau là:
8 3 = 5(phần).
Số bé là:
85 : 5 x 3 = 51.
Số lớn là:
51 + 85 = 136.
Đáp số: Số bé : 51
Số lớn : 136
Nhận xét: Qua việc hớng dẫn học sinh giải bài toán ở ví dụ trên, tôi đã rèn
cho học sinh những kỹ năng sau:
- Đọc kỹ đầu bài .
- Xác định yếu tố đã cho và yếu tố cần tìm.
- Xác định hai số cần tìm.
- Xác định mối quan hệ giữa tỷ số với hai số cần tìm.
- Vẽ sơ đồ và trình bày bài giải.
VD 2: Tỷ số dới dạng phân số có tử số lớn hơn mẫu số.
Bài toán: Hai kho chứa 125 tấn thóc,trong đó số thóc kho thứ nhất bằng
2
3
số thóc
kho thứ hai. Hỏi mỗi kho chứa bao nhiêu tấn thóc?
-HDHS phân tích bài toán:

+ Bài toán cho biết gì? (Bài toán cho biết tổng số thóc ở hai kho là 125 tấn)
+ Bài toán hỏi gì? (Bài toán hỏi mỗi kho chứa bao nhiêu tấn thóc)
+ Bài toán này thuộc dạng toán nào? ( Bài toán này thuộc dạng toán tìm hai số khi
biết tổng và tỷ số của hai số đó).
+ Hai số phải tìm là hai số nào? (Là số thóc ở kho thứ nhất và số thóc ở kho thứ
hai)
- HDHS hiểu mối quan hệ giữa tỷ số với số thóc ở hai kho.
Số thóc ở kho thứ nhất bằng
2
3
số thóc ở kho thứ hai có nghĩa là: Số thóc ở kho
thứ hai là 2 phần bằng nhau thì số thóc ở kho thứ nhất là 3 phần nh thế. Mẫu số là 2
tơng ứng với số thóc ở kho thứ hai. Tử số là 3 tơng ứng với số thóc ở kho thứ nhất
- HD HS vẽ sơ đồ và giải bài toán.
Bài giải.
Theo sơ đồ : Tổng số phần bằng nhau là:
3 + 2 = 5 (phần).
Số thóc ở kho thứ nhất là:
125 : 5 x 3 = 75 (tấn).
Số thóc ở kho thứ hai là :
125 75 = 50 (tấn).
Đáp số: Kho 1 : 75 tấn thóc.
Kho 2 : 50 tấn thóc.
?
85
* Nhận xét: Với bài toán có tỷ số dới dạng phân số mà tử số lớn hơn mẫu số,
tôi cũng rèn cho học sinh các kỹ năng giải nh các bài toán có tỷ số là phân số mà tử
số bé hơn mẫu số.

* Tr ờng hợp 2 :Tỷ số dới dạng lời văn.

Khi hớng dẫn học sinh giải các bài toán ở dạng này, tôi cũng rèn cho học sinh
những kỹ năng đọc kỹ đề bài và phân tích bài toán nh những bài ở trờng hợp 1,
song tôi phải lu ý cho học sinh kỹ năng xác định tỷ số và mối quan hệ giữa tỷ số
với các đại lợng đã cho trong bài toán. Tỷ số dới dạng lời văn đợc phát biểu dới
nhiều hình thức khác nhau:
VD 1:Tổng của hai số bằng 1080. Tìm hai số đó, biết rằng số thứ nhất gấp 7 lần số
thứ hai.( Bài 3 trang 149 SGK 4)
HD HS xác định tỷ số:số thứ nhất gấp 7 lần số thứ hai ,tôi đã hớng dẫn học sinh
hiểu là: Số thứ nhất gấp 7 lần số thứ hai, hay số thứ hai bằng
7
1
số thứ nhất.
Hai số cần tìm là số thứ nhất và số thứ hai
Số thứ nhất tơng ứng với 7 phần bằng nhau, số thứ hai tơng ứng với 1 phần nh thế.
Bài toán này thuộc dạng toán tìm hai số khi biết tổng và tỷ số của hai số đó. Tổng
của hai số là 1080 . Tỷ số giữa hai số là
7
1
Đến đây học sinh giải bài toán tơng tự nh cách giải bài toán ở trờng hợp 1.
* Lu ý: ở ví dụ trên, tỷ số của hai số ẩn dới dạng gấp một số lên nhiều lần.
VD2:Tổng hai số là 72. Tìm hai số đó, biết rằng nếu số lớn giảm đi 5 lần thì đợc số
bé.
HD HS xác định tỷ số : Số lớn giảm đi 5 lần thì đợc số bé có nghĩa là số lớn gấp 5
lần số bé . Hay số bé bằng
5
1
số lớn.
Hai số cần tìm ở đây là số lớn và số bé. Số lớn tơng ứng với 5 phần bằng nhau thì
số bé tơng ứng với 1 phần nh thế.
Bài toán này thuộc dạng toán tìm hai số khi biết tổng và tỷ số của hai số đó.Tổng

của hai số là 72. Tỷ số giữa hai số là
5
1
. Học sinh giải bài toán tơng tự cách giải bài
toán ở trờng hợp 1.
* Lu ý : ở ví dụ trên , tỷ số của hai số ẩn dới dạng giảm một số đi nhiều lần
VD3 :Tổng số tuổi của Tuấn, bố Tuấn hiện nay là 48 tuổi. Biết tuổi của Tuấn đợc
bao nhiêu ngày thì tuổi của bố đợc bấy nhiêu tuần. Tính tuổi của mỗi ngời.(Bài
soạn toán 4)
HD HS xác định tỷ số:
1 tuần có 7 ngày nên tuổi bố Tuấn gấp 7 lần tuổi Tuấn.