MSSV : 60604018
TpHCM, tháng 6
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
ii
iv
v
CH 1
CH 3
2.1 3
2.1.1 3
2.1.2 3
2.2 Vaccine th 5
2.2.1 5
2.2.2 C s 6
2.2.3 u nh 10
2.2.4 13
2.2.5 u trong ni 18
CH 24
3.1 24
3.1.1 Agrobacterium 25
3.1.2 31
3.1.3 31
3.1.4 34
3.2 37
3.3 Tái sinh cây 37
3.4 40
3.5 40
3.5.1 40
3.5.2 45
3.5.3 45
CH 50
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
iii
4.1 50
4.1.1 Virus viêm gan B 52
4.1.2 Vaccine viêm gan B 55
4.2
57
4.2.1 lá 58
4.2.2 69
4.3 79
83
TÀI LIU THAM KHO 85
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
iv
in vitro 66
67
69
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
v
DANH MC HÌNH
18
24
plasmid 26
Agrobacterium 28
Agrobacterium tumefaciens 29
Agrobacterium 30
32
Máy xung gen 32
33
34
35
36
Hình 3.12 in
vitro 37
Hình 3.13 38
Hình 3.14 42
Hình 3.15 43
Hình 3.16 45
Hình 3.17 47
Hình 3.18
47
Hình 3.19 49
Hình 4.1 50
Hình 4.2 51
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
vi
Hình 4.3 53
Hình 4.4 55
Hình 4.5 Vùng T , (c) pEFEHBS, (d) pEFEHER. 60
Hình 4.6 63
Hình 4.7 Phân tích PCR Southern b 64
Hình 4.8 Phân tích RT
gen 65
Hình 4.9
ng 67
Hình 4.10 Vùng T pHER100 và pHBs100 71
Hình 4.11
i 755
Hình 4.12
NT . 76
Hình 4.13
Eco Bam
pHER100 77
Hình 4.14
78
Hình 4.15 pHBs100
và pHER100 78
Hình 4.16 các
79
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
u
1
U
Vaccine t
(giá thành cao,
vong sau khi tiêm phòng vaccine.
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
u
2
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
3
2.1
2.1.1
2.1.2
Vaccine Edward Jenner
bá i Anh1796, châu Âu u mùa
-
bò bu bò
min nhim
ò,
c ngày nay
.
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
4
g trong
[10].
[10]:
Một là vaccine bất hoạt là vaccine cha vi sinh vt gây b git cht
bi nhit hoc tác nhân hoá hc. Ví d n hình ca loi này là vaccine nga
cúm, t, dch hch và viêm gan siêu vi A. Hu ht các vaccine lo
ng min dch không hoàn toàn và ngn hn, cn phi tiêm nhiu ln.
Hai là vaccine sống, giảm độc lực là vaccine cha vi sinh vc làm
yu. Nhng chng vi sinh vc nuôi cu kic bit làm
gic tính ca chúng hoc là nhng chng vi sinh v
chng vi sinh v bic tính yi vaccine này
gây phn ng min dng s di ln. Ví d cho
loi này là vaccine nga bnh st vàng da, si, rubella và quai b.
Ba là vaccine chứa độc tố đã bất hoạt của vi sinh vật gây bệnh (toxoid).
Chng hn vaccine nga un ván, bch hu.
Bốn là vaccine chứa các tiểu phần của vi sinh vật gây bệnh: Vaccine này ch
cha nhng phn gây phn ng min dch mà không cha vi sinh vt gây bnh.
Ví d a viêm gan siêu vi B) ch cha protein v ca
virus Hepatitis, PLV chng HPV ch cha protein capsid ch cht.
7
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
5
Và mt trong nhng li th ca chúng ta là ngành Công ngh
khóa vàng phát tric công ngh sinh hc. Nhng thành tu v cây
trng bii gen trên th gii không ch gii hc nông nghip, to
ra nhng mùa màng bi thu, gii quyt nu mà còn có th sn xut ra
các loi bic chc các bnh hii. ng dng công
ngh sinh h sn xut nhc phm tng hp trong thc vn
mnh vào nhng hn: các thành phn ct cu t,
albumin, các kháng th, hormone, các yu t c sn xut t cây thuc
lá bi i gen (Goldstein và Thoman, 2004). Nhi v
chuyn gen vào cây tr to vaccine thc phnh viêm
gan B (Thanavala và cng s 1995), và vaccine phòng bnh t c sn xut t cây
khoai tây (Arakawa và cng s 1997). Kang và cng s (2003), Kim và cng s
dng Agrobacterium tumefaciens chuyn gen CTB (cholera toxin
B subuint) vào cây thuc lá (Nicotiana tabacum) và gen HIV-1 gp120 V3 vào
khoai tây. Daniell và cng s n gen CTB vào cây thuc lá bng
i bom (bombardment) [2].
2.2
2.2.1
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
6
2.2.2
2.2.2.1
Bacillus thuringiensis
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
7
[3].
g tiêm hay qua
Thứ nhấtc ca vector càng nh càng tt, vì d xâm nhp vào t
ng thi thun li trong quá trình sao chép.
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
8
Thứ hai, vector phi có kh n, nh i có
th c duy trì trong qun th t bào.
Thứ ba, mang nhc tính cho phép phát hin d c mã hoá
bi các gen ch th chn la gen ch th thao tác trong E.coli và
gen ch th tin hành chn lc thc vng là các gen
kháng vi kháng sinh, nh la chc t bào mang gen chuyn
(vector) t qun th ln các t bào.
Thứ tư, cha ít nht 1 v trí nhn bit ca enzyme gii h s dng
làm v trí ghép DNA trong to th tái t hp.
2.2.2.2
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
9
a.
cn vaccine, phn yu t quynh kháng nguyên ca
ch phc chu t quynh kháng nguyên chính
là thành phn protein kháng nguyên có trên b mt ca tác nhân gây bnh,
hay trên b mt ca ch phm vaccine ca chính tác nhân gây b
Vaccine truyn thng hay vaccine tái t hp là các ch phm sinh hc ca vi
sinh vc làm gic lc, không còn kh i vi
ng nh b
u có kh sinh min d
chu s kích thích ca kháng nguyên, s cm ng sn xut ra mt loi
protein mi có cho v gi là kháng th (antibody) [2].
Định nghĩa : Nhng ch s gây ra
hing min dc gi là kháng nguyên.
Thứ nhất, nó phải có tính lạ :
Thứ hai, trọng lượng phân tử lớn :
Thứ ba, cấu trúc phân tử phức tạp :
Có kháng n
.
Phân loại i ta chia kháng nguyên vi sinh vt ra các loi sau:
Kháng nguyên vi khun, bao gm:
Thứ nhất, kháng nguyên vi khun hoà tan là các enzyme ngoi
bào.
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
10
Thứ hai, kháng nguyên vi khun không hoà tan là thành phn t
bào ch yu nm trên b mt t bào, 2 lo c quan tâm nht là
kháng nguyên lông (ký hiu H), và kháng nguyên thân (ký hiu O).
Thứ ba, các chc (toxin) khi b mc tính tr thành gic
t t
kháng nguyên cn quan tâm.
Kháng nguyên virus, gm:
Thứ nhất, kháng nguyên V : bao gm 1 phn ca virus hoc c
virus.
Thứ hai, kháng nguyên S : là kháng nguyên hoà tan có th là v
glycoprotein hay nucleic acid ca virus.
b.
K
n).
, IgE [4].
2.2.3
2.2.3.1
accine phm có u sau: giá
thành r, n xut trên quy mô qun lý, không n tinh
sh, bo qun lâu, dn chuy
An toàn:
Quy mô sản xuất:
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
11
Tính ổn định cao, dễ bảo quản và sử dụng:
Được phân phối qua đường miệng:
Vaccine ăn được kích thích sản xuất kháng thể của hệ thống thể dịch hiệu
quả hơn vaccine tiêm:
Chi phí khác:
các chi phí khác.
E.coli,
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
12
2.2.3.2
E. coli
.
Để giải quyết những hạn chế này một số kỹ thuật, biện pháp đã được sử
dụng:
T kháng nguyên biu hin trên thc vt.
Biu hin trên các plastid.
S dng virus thc v chuyn gen.
Dung hp protein.
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
13
S dng các promoter, enhancer hay trình t kt thúc ly t virus thc vt.
Gen kháng nguyên kt hp vi các nhân t u khi u khin s biu
hin protein, thi gian biu hin trong chu trình phát trin ca cây và b phn
biu hin.
S dc s dng là LT B, CT B, tác
u khin min dch cng vt và virus, hp cht th cp ca thc vt.
Khi không th bii trong thc vt thì không th
dùng vaccine khoai tây khi không bic
ng protein kháng nguyên tích lu t v nan gii.
i vi mt s loi cây nhnh nhà nghiên cmt
cách là có th thit k chúng thành nhng viên thuc hay nhng ming bánh vi
ng chính xác protein kháng nguyên tron
2.2.4
2.2.4.1
S phát tán cng.
Chuyn gen t thc vt sang vi sinh vt.
Chuyn gen t thc vt sang virus thc vt.
Ngoài ra cây chuyn gen còn có th gây ng cho các sinh vt khác.
2.2.4.2
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
14
.
g).
2.2.4.3
lc [5].
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
15
công
t [5].
r
phép c
.
các retrovirus
men, côn trùng và E. coli
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
16
khác trong genong khác
[5].
s
Tìm hi chuyn gen t thc vt vào vi sinh vt.
u qu sinh thái.
.
2.2.4.4
.
2.2.4.5
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
17
2.2.4.6
này không
i vaccine này [5].
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
18
B m và yêu cu dán nhãn trên các sn phm
công ngh sinh hc [16].
do chính protein kháng nguyên.
2.2.5
2.2.5.1
Trên Th gii tính cho ti hin nay có rt nhiu thành tu v c sn
xut vaccine t thc vt vài ví d n hình:
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
2: Vaccine và các khái nim
19
-
.
Sn xut kháng nguyên HIV t cây chuyn gen
[18].
vaccine.
.
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn
Tai lieu chia se tai: wWw.SinhHoc.edu.vn