bài 35 Hooc môn thực vật sh11cb

Phân biệt được các loại hooc môn kích thích và ức chế
Đặc điểm và Tác dụng sinh lý của từng loại hooc môn
Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
Người soạn: Đặng Thị An
Tiết : Bài: 35 Hooc Môn Thực vật
Ngày soạn: 5/02/2013
Lớp:
BÀI 35 : HOOC MÔN THỰC VẬT
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài này học sinh có thể:
1. Về Kiến thức
Hs nêu được khái niện hooc môn
Hs nêu được đặc điểm chung của hooc môn
Hs phân biệt được các loại hooc môn kích thích , hooc môn ức chế
Hs nêu được đặc điểm của các hooc môn sau:
- Axin
- Gibêrelin
- Xitokinin
- Axit abxixic
- Etilen
- Hs lấy được các ví dụ về việc ứng dụng hooc môn thực vật trong sản xuất
nông nghiệp
2. Về kĩ năng
- Trau dồi khả năng khai thác thông tin từ hình ảnh, sgk
- Làm việc nhóm
- Liên hệ thực tế
3. Về thái độ
Cảm thấy sự thú vị của bài học, dần hình thành thái độ yêu mến thiên nhiên, kích
thích sự tìm tỏi, học hỏi, nghiên cứu và vận dụng kiến thức về hooc môn thực vật
vào đời sống sản xuất.
II. NỘI DUNG TRỌNG TÂM

Khái niệm hooc môn
Đặc điểm chung của hooc môn
Các loại hooc môn:
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
- Trực quan: hình ảnh về hiện tượng ưu thế ngọn( hình ảnh cây sầu riêng )
1
Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
Hình ảnh về giấm quả trong nông nghiệp, hình ảnh về hoa đào nở rộ vào dịp
tết ( ứng dụng của etilen)
- Hỏi đáp
- Giảng giải, thuyết trình
- Phiếu học tập
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn Định Lớp (2’)
2. Kiểm tra bài cũ (6’)
- Sinh trưởng ở thực vật là gì?
- So sánh sinh trưởng sơ cấp với sinh trưởng thứ cấp?
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Hoạt động 1: đặt vấn đề vào bài (3’)
 Vẽ lên bảng hình 1 cái cây mà tán lá
là hình tam giác.
(?) Hồi mẫu giáo hay cấp 1 bạn nào từng dùng
hình tam giác để minh họa cho cái cây giơ tay
?
(?) Vậy các em có biết tại sao những cành cây
ở gần gốc lại to hơn, dài hơn so với các cành
cây ở gần ngọn không?
 Cho hs xem hình cây sầu riêng phóng
to

 Hiện tượng trên đươc goi là hiện
tượng ưu thế đỉnh và nó do các hoạt
động của các hooc môn trong cơ thể
thực vật gây nên. Vậy để giúp các em
giải thích được hiện tượng này cũng
như biết được các kiến thức về hooc
môn thực vật chúng ta đi tìm hiểu bài
35 HOOC MÔN THỰC VẬT
Hoạt động 2: hướng dẫn học sinh tìm
hiểu khái niệm hooc môn thực vật và
đặc điểm chung của chúng (3’)
 Nhắc lại: ở lớp 8 các em đã được học
những kiến thức đơn giản về hooc
môn vậy em nào còn nhớ hooc môn là
gì có thể nhắc lại cho cô và cả lớp
cùng nghe nào?
(?) Mời hs khác nhận xét và bổ sung
 Gv nhận xét và nêu lại khái niệm
(?) Vậy hooc môn ở thực vật có đặc điểm
gì ?
Có thể có 1 số hs giơ tay
Hs trả lời: (câu trả lời có thể là: do các cành ở
gần gốc hơn được rễ cung cấp đầy đủ chất dinh
dưỡng hơn…)

Hs dựa vào kiến thức đã học trả lời .
Gv gợi ý để hs trả lời :chúng làm tăng các hoạt
động khi cần( kích thích) hay ức chế các hoạt
động trong các giai đoạn không cần thiết(ức
chế)

Hs dựa vào điều vừa phân tích trả lời : 2 nhóm
 Hooc môn kích thích
 Hooc môn ức chế
2
Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
(?) Hooc môn có tác dụng điều tiết hoạt
động sống của cây vậy nó điều tiết như thế
nào?
(?) Hooc môn có thể chia thành mấy
nhóm?
Nội dung:
I. Khái Niệm
Hooc môn thực vật là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác động điều tiết
hoạt động sống của cây.
Đặc điểm của hooc môn : - tạo ra ở một nơi nhưng gây phản ứng ở nơi khác trong cơ thể
- Vận chuyển theo mạch rây và mạch gỗ
- Nồng độ thấp gây biến đổi mạnh
- Tính chuyên hóa thấp
HĐ CỦA GIÁO VIÊN HĐ CỦA HỌC SINH
Trước tiên chúng ta đi tìm hiểu về hoạt động
của hooc môn kích thích
Hoạt động 3: tìm hiểu hooc môn kích thích
 Auxin (3’)
(?) Yêu cầu hs quan sát hình 31.5 và cho biết
ảnh hưởng của Auxin đến sự sinh trưởng của
quả dâu tây, chúng được sản sinh ở đâu và gây
tác động ở cơ quan nào, và chúng có tác động
như thế nào
 Gv nhận xét và đưa ra câu trả lời
chính xác về tác động của Auxin

 Gibêrelin (3’)
(?) Yêu cầu học sinh quan sát hình 35.2 cho
biết tác ảnh hưởng của GA lên cây ngô lùn?
Gải thích hiện tượng đó?
 Gibêrelin làm tăng số lần nguyên
phân và phân hóa tế bào thân
mọc dài ra, lóng vươn dài
(?) Nêu các tác động khác của GA?
(?) Gibêrelin được sinh ra ở cơ quan nào?
- Auxin được tổng hợp ở hạt và nó có tác
dụng thích thích phân chia tế bào ở quả
dâu tây làm cho quả lớn lên
- Khi xử lý bằng GA thân cây ngô lùn
mọc cao lên?
- Kích thích sự nảy mầm của hạt, chồi,
củ; tạo quả không hạt; tăng tốc độ phân
giải tinh bột.
- Lá, rễ
- Xitôkinin kích thích sự hình thành chồi
3
Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
 Xitôkinin(3’)
(?) Yêu cầu học sinh quan sát hình 35.3 và
cho nhận xét về vai trò của xi tookinin đối
với sự hình thành chồi trong mô callus?
 Xitôkinin thích quá trình phân chia tế
bào, phân hóa chồi, kìm hãm quá
trình già hóa
 Xitokinin được tổng hợp nhiều ở các
cơ quan đang phân hóa đặc biệt là các

phần non của cơ thể
(?) Yêu cầu làm việc nhóm (3 phút) ( mỗi bàn
là 1 nhóm) hoàn thành 3 phần đầu tiên của
phiếu học tập sau
Phiếu học tập 1
tên hooc
môn
nơi sản
sinh
nơi phân
bố
tác dụng
sinh lý
auxin
giberelin
xitokinin
(zeatin,
kinetin)
etilen
axit
abxixic
 Sửa phiếu học tập và yêu cầu
hs về nhà hoàn thiện vào vở
(>HOOC MÔN KÍCH THÍCH
(?) Yêu cầu hs cho ví dụ về ứng dụng của các
hooc môn kích thích trong sản xuất
- Gv nhận xét và cho thêm ví dụ
- Hs hoàn thiện phiếu học tập
- Đại diện hs viết phiêu học tập lên bảng
Hs nêu ví dụ

Nội dung:
II. HOOC MÔN KÍCH THÍCH
Yêu cầu hs về nhà hoàn thiện phiếu học tập vào vở
tên hooc môn nơi sản sinh nơi phân bố tác dụng sinh lý
4
Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
auxin đỉnh thân, cành chồi, hạt đang nảy
mầm, lá đang sinh
trưởng, nhị hoa, tầng
phân sinh bên đang
hoạt động
kích thích nguyên
phân , sinh trưởng dãn
dài cuả tế bào
tham gia vào nhiều
hoạt động sống của
cây như :hướng động,
ứng động, kích thích
nảy mầm của hạt, chồi,
kích thích ra rễ phụ,thể
hiện tính ưu thế đỉnh
giberelin chủ yếu ở rễ, lá lá, hạt, củ, chồi đang
nảy mầm
hạt, củ đang hình
thành
long thân, cành đang
sinh trưởng
tăng số lần nguyên
phân và tăng sinh
trưởng dãn dài của tế

bào=> kích thích mạnh
mẽ sự kéo dài của thân
xitokinin hệ thống rễ, chồi, lá
non, tầng phân sinh
nhiều trong củ kích thích quá trình
phân chia tế bào, làm
chậm quá trình già hóa
của tế bào=> kìm hãm
sự già hóa của cơ quan
và cây
phân hóa chồi
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Hoạt động 4: tìm hiểu hooc môn ức chế
 Chúng ta vừa tìm hiểu hooc môn
kích thích là loại hooc môn có
tác động kích thích, thúc đẩy sự
sinh trưởng của thực vật
(?) Vậy hooc môn ức chế là gì?
 Etilen(3’)
(?) Yêu cầu hs quan sát hình 35.4 và dự đoán
hiện tượng gì sẽ xảy ra với thùng chứa quả này?
(?) Cho biết người ta xếp quả chín với quả
xanh để làm gì?
(?) Ai có thể giải thích được hiện tượng này?
( Giải thích đúng có thể thưởng điểm)
 gv nhận xét và giải thích cụ thể:
trong quả chín sản sinh ra một
lượng lớn etilen và etilen có tác
- Là loại hooc môn ức chế, kìm hãm sự
sinh trưởng của thực vật

- Quả xanh sẽ chuyển thành chín
- Làm tăng tốc độ chín của quả xanh
- Hs giải thích theo ý hiểu của mình
5
Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
dụng thúc đẩy quả chín, khi xếp
các quả xanh trong thùng chứa
quả chín thì khí etilen sinh ra từ
các quả chín sẽ kích thích tăng
quá trình chín của quả xanh ở
gần.
(?) Tại sao etilen có tác dụng kích thích quả
chín nhưng lại được xếp vào nhóm hooc môn
ức chế?
 Gv nhận xét
(?) Vậy ai trình bày được đặc điểm của
etilen? Nơi sản sinh, nơi phân bố, tác dụng sinh
lý?
ứng dụng: Hỏi: trên đây là 1 ví dụ về ứng dụng
etilen trong sản xuất nông nghiệp, dựa vào đặc
điểm của etilen ai có thể nêu thêm các ví dụ về
ứng dụng etilen trong nông nghiệp, bảo quản
nông sản mà em biết?
 Gv nhận xét và nêu thêm ví
dụ( tạo quả trái vụ, kìm hãm sự
ra hoa của đào để nó ra hoa đồng
loạt vào dịp tết…)
 Axit abxixic(3’)
 Ngoài etilen thì axit abxixic
cũng là 1 hooc môn ảnh hưởng

đến sự chín và ngủ của hạt
 Ngoài ra axit abxixic còn tác
động đến sự đóng mở khí khổng
và loại bỏ hiện tượng sinh con
(?) Yêu cầu hs đọc sgk và cho biết đặc điểm
của AAB
(?) Học sinh thảo luận nhóm (2 phút) hoàn
thành 2 phần còn lại của phiếu học tập
Phiếu học tập số 1
Tên hooc
môn
nơi sản
sinh
nơi phân
bố
tác
dung
sinh lý
etilen
hs trả lời :vì quá trình chín là một quá trình già
hóa, kích thích quá trình già hóa chính là kìm
hãm sự sinh trưởng của tế bào
Hs trả lời
hs cho ví dụ
hs trả lời đặc điểm của AAB về nơi sản sinh,
nơi phân bố và tác động sinh lý
Hs thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học
tập
Đại diện đọc phiếu học tập
6

Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
axit
abxixic
 Nhận xét và sửa phiếu học tập,
Nội dung: Hooc môn ức chế là loại hooc môn có tác dụng ức chế, kìm hãm quá trình sinh
trưởng của tv
tên hooc môn nơi sản sinh nơi phân bố tác dụng sinh lý
êtilen hầu hết các tế bào, mô
của thực vật
mô già, quả đang
chín, thời gian rụng
lá, mô bị tổn thương
Thúc đẩy quá trình
chín của quả
Ức chế quá trình
sinh trưởng của cây
non, mầm thân củ
Gây rụng lá, quả
axit abxixic lá, chop rễ cơ quan đang già hóa(
ngủ nghỉ hoặc sắp
rụng)
Ức chế sinh trưởng
mạnh,
Gây rụng lá, quả
Kích thích đóng khí
khổng trong điều kiện
khô hạn
Kích thích trạng thái
ngủ nghỉ của hạt
I. TƯƠNG QUAN HOOC MÔN THỰC VẬT

HĐ của giáo viên HĐ của học sinh
Hoạt động 5: tìm hiểu tương quan hooc môn
thực vật( 6’)
(?) Sau khi đã tìm hiểu về các hooc môn kích
thích và ức chế ai giải thích được hiện tượng
ưu thế đỉnh đã nêu ở đầu tiết học?( có điểm
thưởng cho ai trả lời đúng)
 Nhận xét và giải thích lại nếu hs không
trả lời được
Auxin sinh ra ở đỉnh kích thích chồi
đỉnh phát triển mạnh
hs đưa ra cách giải thích của mình
7
Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
Xitôkinin sinh ra ở rễ vận chuyển
hướng ngọn =>các chồi phía dưới có
hàm lượng lớn =>phát triển mạnh
 Trên đây là 1 ví dụ về sự tương quan
trong tác động của các hooc môn
(?) Hs quan sát hình 35.3 cho biết mối tương
quan giữa auxin và xitôkinin trong trong nuôi
cấy mô callus?
(?) Có những kiểu tương quan hooc môn nào?
(?) Theo em trong hạt nẩy mầm tỉ lệ giữa GA
và AAB như thê nào?
(?) Ngược lại tỉ lệ này trong hạt khô như thế
nào?
(?) Nêu 1 số ứng dụng của tương quan hooc
môn trong sản xuất?
(?) Theo em có nên sử dụng hooc môn nhân

tạo trong sản xuất thực phẩm trực tiếp làm thức
ăn không? Tại sao?
 Cho học sinh quan sát các hình ảnh về
ứng dụng của các loại hooc môn
- Ưu thế nghiêng về auxin callus ra ra rễ
- Ưu thế nghiêng về xi tookinin mô
callus ra chồi
kích thích- kích thích
Kích thích- ức chế
hs vận dụng kiến thức trong bài và giáo viên
gợi ý để nêu ví dụ:
- điều chỉnh hàm lượng GA và AAB để
bảo quản hạt, củ
- xử lý rụng lá trước khi thu hoạch để bổ
sung chất hữu cơ và thuận lợi cho việc
thu hoạch
- kích thích ra chồi trong tạo giống bằng
phương pháp giâm cành
Nội dung: tương quan hooc môn thực vật gồm :
- tương quan giữa các hooc môn kích thích và hooc môn ức chế
ví dụ: giữa GAvà AAB điều tiết trạng thái sinh lý của hạt
+ hạt khô : GA rất thấp, AAB đạt cực đại
+ hat nảy mầm: GA tăng nhanh, AAB giảm mạnh
- tương quan giữa các hooc môn kích thích với nhau
ví dụ auxin và xitokinin
+ ưu thế nghiêng về auxin mô callus ra rễ
+ ưu thế nghiêng về xitokinin chồi xuất hiện
4. Củng cố
Học sinh thảo luận nhóm (2’) hoàn thành 2 phiếu học tập sau
Phiếu học tập số 2 ghép tên hooc môn với tác dụng của nó

Tên hooc môn tác dụng
auxin thúc quả chín, rụng quả
xitôkinin kích thích sự phân chia tế bào, phát triển chồi
bên
8
Bài 35: Hooc môn thực vật sinh học 11 cơ bản
gibêrelin các lóng vươn dài
etilen kéo dãn tế bào
axit abxixic làm khí khổng đóng
Phiếu học tập số 3 ghép tên hooc môn với các ứng dụng phù hợp (có thể 1 hooc môn có nhiều
ứng dụng)
9
ứng dụng trong sản xuất Hooc môn
tạo quả không hạt auxin
nuôi cấy mô xitokinin
giâm cành, chiết cành gibêrelin
bảo quản nông sản( hạt, củ quả) etilen
giấm quả, làm cho cây ra hoa đồng
loạt( hoa đào)
axit abxixic
sản xuất mạch nha, đồ uống (bia,
rượu…)
tương quan hooc môn
làm thốc diệt cỏ