giáo án Người trong bao

Ngày soạn: 27/02/2013
Ngày dạy: 15/03 - 19/03/2013 GVHD: Nguyễn Trường Sơn
Tiết: GSTT: Trần Thị Kiều Oanh
Phân môn: Văn học
NGƯỜI TRONG BAO (2 tiết)
A.P. Sê – Khốp
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kiến thức
- Hiểu được sự phê phán sâu sắc của nhà văn đối với lối sống “thu mình vào trong
bao” của một bộ trí thức Nga cuối thế kỉ XIX.
- Thấy được những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm : xây dựng biểu tượng và
nhân vật điển hình, cách kể chuyện đặc sắc.
2. Kĩ năng
- Đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
- Phân tích tâm lí, tính cách nhân vật.
3. Thái độ
- Có thái độ căm ghét và đấu tranh với sống thu mình trong bao: háo danh, xu nịnh,
giáo điều, hèn hạ trước quyền lực. Từ đó, góp phần xây dựng đạo đức và lối sống
trung thực, tự tin, lành mạnh, chan hòa với mọi người vì lý tưởng cao đẹp.
II. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN
* Giáo viên:
- Giáo án
- Chuẩn kiến thức kĩ năng môn Ngữ Văn 11
- Sách giáo khoa Ngữ văn 11 – tập 2
- Sách giáo viên Ngữ văn 11 – tập 2
* Học sinh:
- Sách giáo khoa Ngữ văn 11 – tập 2
- Vở ghi
- Vở soạn
1
III. PHƯƠNG PHÁP

- Kết hợp phương pháp diễn giảng, phát vấn gợi mở, thảo luận nhóm và nêu vấn
đề
IV. TIẾN TRÌNH THỰC HIỆN
1. Ổn định tổ chức: 1 phút
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới: 3 phút
Sê – khốp bước vào phiên chợ văn chương với tư cách là “ đại biểu lớn cuối cùng
của chủ nghĩa hiện thực”, bước vào lịch sử văn học Nga như một nhà cách tân thiên
tài trong lĩnh vực truyện ngắn và kịch nói. Những tác phẩm của ông là “những khám
phá và sáng tạo, mở ra cho người xem một vùng trời tâm hồn Nga và có thể là rộng
hơn; nhiều người của nhiều dân tộc cũng đã thấy mình trong đó.” Những tác phẩm
thấm đẫm giá trị nhân văn sâu sắc, đầy chất suy tưởng và xúc cảm nghệ thuật của nhà
văn về những hiện tượng rất đời thường của cuộc sống đã khiến cho chúng ta không
khỏi giật mình suy nghĩ. Người trong bao là một tác phẩm xuất sắc, nêu lên được
những vấn đề thời sự và cấp bách không chỉ với xã hội Nga đương thời mà còn có giá
trị với tất cả các dân tộc trên thế giới.
Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu tác phẩm này.
Hoạt động của Gv và Hs Nội dung cần đạt
H Đ 1: Hướng dẫn đọc hiểu phần tiểu
dẫn
TT1: Tìm hiểu về tác giả
- Gv yêu cầu Hs đọc phần tiểu dẫn 1, 2,
3 và cho biết những nét chính về cuộc
đời nhà văn Sê – khốp?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả: 10 phút
a. Cuộc đời
- A. P. Sê – khốp (1860 – 1904). Sinh ra trong
một gia đinh buôn bán nhỏ ở thị trấn Ta-gan-

rốc, bên bờ biển A-dôp.
- 1884, tốt nghiệp, khoa Y, đại học Tổng hợp
Mat-xcơ-va, Sê-khôp vừa làm bác sĩ nông
thôn vừa viết báo, viết văn, đồng thời tham gia
nhiều công việc xã hội, giáo dục, văn hóa.
- 1887, giành giải thưởng Puskin của Viện
Hàn lâm khoa học Nga.
- 1900, được bầu làm Viện sĩ danh dự viện
2
GV: Những đóng góp của ông trong nền
văn học Nga và nhân loại?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
TT2: Hướng dẫn tìm hiểu tác phẩm
GV gọi HS đọc tác phẩm
GV: Nêu hoàn cảnh sáng tác của truyện
ngắn Người trong bao ?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
GV: Bối cảnh xã hội Nga lúc bấy giờ có
gì đặc biệt?
Gv yêu cầu Hs tóm tắt tác phẩm?
Hàn lâm khoa học Nga
- 1904, bị mắc bệnh phổi nặng, sang Đức chữa
bệnh và mất ở nước ngoài. Gia đình và bạn bè
đã đưa thi hài ông về nước.
b. Sự nghiệp
→ Sự nghiệp sáng tác đồ sộ ở nhiều thể loại:
- Hơn 500 truyện ngắn và truyện vừa
- Nhiều vở kịch có giá trị
- Đặc điểm nổi bật trong phong cách nghệ
thuật Sê-khôp là sự giản dị, thâm trầm, hàm

súc. Cốt truyện thường đơn giản, ít yếu tố gay
cấn, nhưng thường đặt ra những vấn đề có ý
nghĩa xã hội to lớn, ý nghĩa nhân bản sâu xa.
Đặc biệt ông rất chú ý tới các chi tiết khắc họa
nhân vật, tô đậm chủ đề tư tưởng của tác phẩm
→ Nhà văn Nga kiệt xuất, đại diện cuối cùng
của chủ nghĩa hiện thực Nga, nhà cách tân
thiên tài về thể loại truyện ngắn và kịch nói.
2. Tác phẩm: 10 phút
a. Hoàn cảnh sáng tác
- Hoàn cảnh sáng tác: năm 1898, sáng tác
trong thời gian nhà văn dưỡng bệnh ở thành
phố I-an-ta trên bán đảo Crưm, biển Đen.
- Hoàn cảnh xã hội: xã hội nước Nga đang
nghẹt thở dưới bầu không khí chuyên chế u
ám, nặng nề cuối XIX. Môi trường ấy đã sản
sinh ra những kiểu người kì quái như Bê-li-
côp.
b. Tóm tắt tác phẩm
- SGK
3
- GV: Có thể chia văn bản thành mấy
phần? Đó là những phần nào ?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
HĐ 2: Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản
TT1: Tìm hiểu nhân vật Bê – li – cốp
khi còn sống
GV: Ấn tượng của em về ngoại hình của
Bê – li – cốp?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung

GV: Tìm những chi tiết miêu tả thói
quen, lối sống của Bê – li – cốp ?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
c. Bố cục
→ Có hai cách chia:
- Chia theo cuộc đời Bê-li-côp:
+ Bê-li-côp khi còn sống
+ Bê-li-côp khi đã qua đời
- Chia theo diễn biến truyện
+ Phần chữ nhỏ 1: Cuộc trò chuyện ở gian
nhà kho, trong đêm đi săn về muộn giữa hai
người bạn: bác sĩ I-van I-va-nưt và thày giáo
Bu-rơ-kin.
+ Phần chính văn: Chân dung và cuộc đời Bê-
li-côp
+ Phần chữ nhỏ 2: Nhận xét của I-van I-va-
nưt – người nghe chuyện
II. Đọc – hiểu văn bản
1.Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp khi còn
sống: 15 phút
• * Ngoại hình
- Gương mặt: tái nhợt, rầu rĩ
- Trang phục: Đi giày cao su, cầm ô, mặc áo
bành tô ấm cốt bông, đeo kính râm.
• * Thói quen
- Vật dụng để trong bao : ô, đồng hồ, dao gọt
bút chì
- Giấu mặt sau chiếc áo bành tô bẻ cổ đứng
lên.
- Lỗ tai nhét bông, khi ngồi xe ngựa thì kéo

mui xe lên.
- Buồng ngủ chật như cái hộp. Khi ngủ, kéo
chăn trùm đầu kín mít
→Một bức chân dung kì quái, khác thường.
4
GV: Qua cách miêu tả này, em có cảm
nhận ban đầu như thế nào về Bê-li-côp?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
GV: Em hãy chỉ ra những nét tính cách
của Bê – li – cốp?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
GV: Quan hệ và ảnh hưởng của Bê-li-
côp với mọi người trong trường, trong
thành phố được miêu tả như thế nào?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
• * Tính cách
- Khát vọng mãnh liệt: Thu mình vào một cái
vỏ,tạo ra cho mình một thứ bao để ngăn
cách
- Ý nghĩ của mình cũng giấu vào trong bao,
không bao giờ dám có ý kiến về một vấn đề
nhỏ, to nào.
- Tôn sùng quá khứ, trốn tránh thực tại: dạy
tiếng Hi Lạp, một thứ tiếng không có tình thời
sự → tìm cách sống an toàn.
- Ưa thích những cái rõ ràng: chỉ thị, thông tư,
những bài báo cấm đoán…
→ sống máy móc, giáo điều, rập khuôn như
cái máy vô hồn
- Cô độc, nhút nhát, sợ hãi mọi điều, lúc nào

cũng “sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì”
• Quan hệ với mọi người
- Duy trì mối quan hệ tốt đối với bạn đồng
nghiệp bằng cách đến nhà, ngồi im như phổng
độ một giờ rồi cáo từ.
- Giáo viên, hiệu trưởng thậm chí cả thành
phố đều sợ hắn: các bà cô không dám tổ chức
diễn kịch tối thứ 7, nhà tu hành không dám ăn
thịt và đánh bài, người ta sợ nói to, sợ gửi thư,
sợ làm quen, sợ đọc sách…
- Tự tin, tự hào về cách sống gương mẫu,
trong sạch của mình, nhưng không hề biết
rằng mọi người chung quanh ghê sợ, khinh
ghét, chế giễu mình. Do vậy, khi bị vẽ tranh
châm biếm, thấy chị em Va-ren-ca đi xe đạp,
bị cư xử thô bạo, hắn không hiểu, không chấp
nhận được.
5
GV: Nhận xét của em về chân dung của
Bê – li – cốp?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
Tiết 2
TT2: Hướng dẫn tìm hiểu cái chết của
Bê – li – cốp.
GV: Nguyên nhân nào dẫn tới cái chết
của Bê-li-cốp và ý nghĩa của cái chết
đó?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
GV: Về cái chết của Bêlicốp ngoài
những nguyên nhân trên, nguyên nhân

sâu xa hơn nữa là gì?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
GV: Thái độ của mọi người trong thành
phố đối với Bêlicốp trước và sau khi y
chết ?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
GV: Cuộc sống của mọi người có thay
đổi gì không sau cái chết của Bê –li -
côp ? Vì sao ?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
GV: Từ cái chết của Bêlicôp và hiện
tượng Bêlicôp, nhà văn muốn cảnh báo
→ Là một dị nhân trong cuộc sống thường
nhật.
a. 2. Cái chết của Bê – li – cốp: 10 phút
b.
- Va chạm với Cô-va-len-cô, Va-ren-ca nhìn
thấy hắn bị té, cười phá lên → Tiếng cười đó
đã “chấm dứt chuyện cưới xin, chấm dứt cả
cuộc đời Bê-li-côp”.
- Sâu sa hơn đó là cái chết của Bêlicốp là tất
yếu: với tạng người, cách sống của y, tất trước
sau cũng phải tự tiêu diệt hoặc bị tiêu diệt
-> Cái chết là vỏ bao tốt nhất mà Bêlicốp
mong muốn.
- Trước khi chết: sợ hãi, căm ghét
- Sau khi hắn chết: cảm thấy như thoát khỏi
gánh nặng, thấy nhẹ nhàng.
- Cuộc sống lại diễn ra như cũ (nặng nề,mệt
mỏi, vô vị, tù túng)

-> Do ảnh hưởng, tác động nặng nề dai dẳng
của lối sống, kiểu người Bêlicốp đã đầu độc
không khí trong sạch, lành mạnh của đạo đức,
văn hóa nước Nga đương thời.
=> Hiện tượng, kiểu người, lối sống Bêlicôp
mang tính phổ quát, điển hình. Nó sống lâu dài
như một hiện tượng xã hội, một quy luật trong
lịch sử phát triển của loài người, không chỉ ở
nước Nga mà thôi.
3. Ý nghĩa hình tượng “cái bao”: 7 phút
6
điều gì ?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
TT 3: Tìm hiểu ý nghĩa hình tượng
“cái bao”
GV: Hình ảnh cái bao mang ý nghĩa gì?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
GV: Từ ý nghĩa hình ảnh “cái bao”, em
hãy nêu tư tưởng chủ đề của truyện?
HS trả lời, GV nhận xét bổ sung
TT4: Tìm hiểu những đặc sắc về nghệ
thuật
GV: Truyện ngắn Người trong bao có
những đặc sắc nghệ thuật nào? (Cách kể
chuyện, ngôi kể, giọng kể, xây dựng
nhân vật, biểu tượng…)
HĐ 3: Hướng dẫn tổng kết
- Nghĩa đen: vật dụng để bao, gói đồ vật ,
hàng hóa
- Nghĩa bóng: cuộc đời và số phận của Bê-li-

cốp
- Nghĩa biểu tượng: kiểu người, lối sống
trong bao đã và đang tồn tại ở nước Nga.Nước
Nga thời ấy phải chăng cũng là một cái bao
khổng lồ vây hãm, ngăn chặn tự do
↔ Chủ đề tư tưởng của truyện.
- Lên án, phê phán mạnh mẽ kiểu người trong
bao, lối sống trong bao và tác hại của nó đối
với XH.
- Cảnh báo, kêu gọi mọi người thay đổi
cuộc sống, cách sống, không thể mãi sống hèn
nhát, vô vị tự mãn như thế mãi.
4. Đặc sắc nghệ thuật: 8 phút
- Ngôi kể: - Ngôi kể thứ 3, khách quan; truyện
lồng trong truyện.
- Giọng kể : mỉa mai, châm biếm mà bình
thản.
- Xây dựng nhân vật điển hình
- Đối lập giữa các kiểu người.
- Xây dựng biểu tượng
- Kết thúc truyện có lời bình luận và làm nổi
rõ chủ đề cuả truyện.
III. Tổng kết: 10 phút
1. Nghệ thuật
- Xây dựng nhân vật điển hình, mang tính biểu
tượng cho một giai tầng xã hội.
- Giọng điệu kể chuyện một cách châm rãi, u
7
buồn, giễu cợt một cách sâu cay.
2. Ý nghĩa văn bản

- Thể hiện cuộc đấu tranh giữa con người với
“cái bao” chuyên chế và khát vọng được sống
là mình, loại bỏ lối sống “trong bao”, thức tỉnh
“ con người không thể sống mãi thế được”
4.Củng cố: 10 phút
- Trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm
5.Dặn dò: 1 phút
- Nắm vững nội dung bài học
- Soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền
V. RÚT KINH NGHIỆM
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………….
Quảng Nam, ngày tháng 03 năm 2013
Giáo viên hướng dẫn Giáo sinh thực tập
Nguyễn Trường Sơn Trần Thị Kiều Oanh
8