luận án tiến sỹ nghiên cứu một số vi khuẩn và virus gây bệnh trên tôm sú nuôi thương thẩm ở đồng bằng sông cửu long

D,;.IHQC Qu6c GIA - TP. HCM
TRUONGD,;.IHQC KHOAHQC TVNHIEN
L
YTHJ THANH LOAN
" , ",," A1
NGHIEN CUU MOT SO VI KHUAN VA VIRUS
GAY B~NH TREN TOM SU (Penaeus monodon)
" A1
NUOITHU<1NGPHAM
{j DONG BANG SONGcifu LONG
CHUYEN NGANH : VI SINH
MA SO: 1.05.12
TOM TAT LU!N AN TIEN si SINH HOC
TP. HO CHI MINH - 2003
J>-L
tONG TRiNHaliOC HoANTHANHT41
VleN NGHIENcl1u NUOITRaNGTHUYSANII
Ngllirihll(fngdin khoahoc:
1. PGS.TS.PH4MTHANHHO
2~ TS.NGUYENVANHAO
Phin bien1: .PGS.TS.BiJiLai
,
Phin bien 2: PGS.TS.Tran LinhThuoc

Phin bien3: .TS.TrinhTruongGiang
" ,., ,
Lu~nan se duQcbaav~ truDcHOidongcha'mlu~nanca'pnhanuDc
hopt~i TruOngE>~ihoc KhaahocTI,lnhien , ,
D(,lihoc Quac gia - Tp.Ho ChI Minh
vaohoi,09.giCJ00ngay30 thang 01 nam2004
Coth~tim hi~ulu~nant~ithuvi~nKhoahocTOnghOpva

thuvi~nTruOngE>~ihocKhoahocTI,lnhien- TP.HoChiMinh
Lu4n an "Nghien cztu m(}t so'vi khudn va virus gay b~nh tren tom su
(Penaeus monodon) nuoi thlldng phdm d'D8ng Bang Song Cau Long"
Chu'dng 1: MOE>AU
1.1. Tinhc6p thiet cua luin an
Trong nhung th4p Bien g~n day, nu6i tr6ng tMy san c1khu vf!cCMu
An6i chung va Vi~tNam n6i rieng dang tren da phat tri~n, nha'tla
ngM nu6i t6m bi~n c1nhung vung veil bi~n, cii'a s6ng. Tuy nhien, mQt
trC1ng~i ldn anh hu'C1ngde'n Dang sua'tva san 1u'<;1ngla va'nd~ djch b~nh
bUngn6 trong qua trlnh nu6i cling vdi sf!suy thoai m6i tru'<1ng.
Vi the', va'n d~ ca'p bach hi~n nay la pMi xac djnh nguyen nMn gay
che't t6m nu6i, cac ye'u t6 m6i tru'<1ng,mua vt,lxua'thi~n b~nh d~ giam
nhung thi~t h~;ddo ~nh t6m gay ra h~u c6 th~ mC1rQngva phat trieD
ngh~ nu6i Wmbiln mQtcach Mn vung (j Vi~t Nam, ct,lth~ la cac dnh
D6ng B?ingS6ng Cii'uLong (DBSCL).
1.2. Ml,lcti~u cua luin an
D~ tai du'<;1cthf!Chi~n nhiim xac djnh vi sinh v4t (vi khua'n va virus)
gay b~nh; hta tu6i nhi~m va th<1idilm xua't hi~n mQts6 b~nh thu'<1ng
g~p tren t6m su nu6i c1cac m6 hinh nu6i cM ytu: quang canh (QC),
ban tham canh (BTC), "Tom - Lua" va tham canh (TC) - nu6i c6ng
nghi~p (CN) d DBSCL d~ lam cd Sc1khoa hQc cho vi~c d~ xua't cac
giai phap phOngtq thfch h<;1p.
1.3. NQidung cua luin an
- Nghien cU'u~m ~nh vi khua'n, cM ye'u nh6m Vibrio tren t6m su
nu6i tren m6 hinh BTC va "Tom -Lua".
- Nghien cU'u~m b~nh virus (MBV va WSSV) tren t6m su va cac
loai thuQchQt6m he tren m6 hinh BTC, "T6m - Lua" va QC ("Tom -
r ' "-""-'" " "
Rang" va "Rang-Tom"). II:)H. V.i-LTt! NHift'iI
, ,.,

! .
f
U U'
\.
1 p'r' r,\

' !
! . n \lJ '; ~1::'1\4 !
! """":-"'\
! .
l j
2
- Nghien cti'u va M th6ng cac b~nh thu<'1ngg~p tren tom su nuoi
thudng phGm(Penaeus monodon) d mo hinh nuoi TC.
1.4. Netmd!cua lu,n an
- Lu~n an la mQttrong nhii'ngoong trinh d~u tieD d Vi~t Nam nghien
cti'u c6 M th6ng cac vi sinh v~t gay b~nh quail trQng:nh6m Vibrio,
MBV, WSSV tren tom su nuoi d cac roOhinh khac nhau (QC, BTC va
TC) t~i cac dnh BBSCL.
- Lu4n an ding la mQt trong nhung cong trinh dAu tieD nghien cau va
tdng hqp cac b~nh thu<'1ngg~p tren tOmsu d cac giai do~n phat tri€n
khac nhau tren mo hinh nuMTC.
Ynghiii khoa h{Jc
Hinh thanh cd sd khoa hQc cho vi~c xac dinh nguyen nhan gay che't
tom nuoi d BBSCL va M xua't cac giiii phap phOng tranh.
Ynghia tht/c ti5n
-Giup Dongdb c6 th€ phong ngita b~nh tren tom trong chu ky nuoi
thong qua vi~c qUail 19 sac khOe tom nuoi cung vdi cac giiHphap do
lu4n an d~ xua't.
- Ke't qua cua lu~n an giup cd quail qm\n 19Nha nudc c6 duqc cd si'1

khoa hQCva cac thong tin c~n thie't v~ nguyen nhan gay che't tom nuoi
d BBSCL, nh~m ph\lc V\lchie'n luqc phOngtri b~nh tren tom nuoi thich
hqp.
Chuang 2: TONGQUANTAl LieU
G6m 6 d~ m\lc:
D~ IIlQCd~u tieD Higidi thi~u sd net v~ tinh hinh nuoi va dich ~nh
tom teen the' gidi. San d6 khao sat v~ tinh hinh nuoi tom su va nhung
thi~t h~i do dich ~nh tom gay fa d Vi~t Nam.
D~ m\lc 2: thai quat v~ cae roOhinh nuoi tom phd bien d B6ng B~ng
Song Cii'uLong (DBSCL): BTC, "Tom-Lila" , QC ("Tom -
3
Rung", "Rung - Tom") va TC(nuMcongnghi~p).
E>~m\lc 3 va 4: gidi thi~u cac ~nh thu'<'1ngg~p tren tom so.nuoi va cac
vi sinh v~t g~y ~nh chinh tren tom so. nhu' b~nh do virus (MBV,
WSSV, YHCV); b~nh nhi~m khu~n (nh6m Vibrio).
E>~m\lc 5: gidi thi~u mQtvai phu'dng phap nghien cU'uvi sinh v~t g~y
b~nh tren tom so.va cac loai thuQc h<?tom he nhu': phu'dng phap cd
di~n (nuoi ef{y va phan l~p tac nhan g~y b~nh), phu'dng phap huye't
thanh h<?c,phu'dngphap sinh h<?cphan tii',phu'dngphap mo h<?c.
E>~m\le 6: sd net v~ tinh hlnh nghien eU'u~nh vi sinh v~t (virus va vi
khu~n) tren tom so.va cac loai tom he tren the' gidi va aVi~t Nam.
Chlidng 3: V4T lieU vA PHUONG PHAp NGHIEN CUU
3.1. Nghi6n cuu mSm btnh vi khuin tr6n tom nuoi is eaSCl
3.1.1. Thai gian, dla di~m, IliQng miu phan trch
3.1.2. Phlidng philp
- Phan l~p tae nhan g~y ~nh tir cae milu tOmbhng phu'dngphap nuoi
c{{ytruy~n th6ng va dinh daub vi khu~n theo Bergey, 1994.
- G~y nhi~m nhan ~o d~ xac dinh kba mlng g~y b~nh cua cae loai vi
khu~n phan l~p tir cae milu tom bhng phu'dngphap ngam va tiem.
- T~o khang huye't thanh cua V. harveyi tren ca tai tu'<;1ngva thii'1i'ng

d\lng trong ch~n doan nhanh vi khu~n g~y ~nh tren tom (theo phu'dng
phap eua cae tae ghl J.A. Plum va P.R. Bowser (1982); Grimes va etv.
(1987); Yii va etv (1997).
Thiti wan
Dia diim
S61u'nl! m u thu Mcj hlob
02/1994 - 03/95
Cae tinh f>BSCL
256 mu
Ban tham eanh
02/97 - 05/97 Cn f>u"de-
102 mu
"Tom-Lila"
Long An
4
3.1.3. XU'IVs61i~u
Ap d\mgcacph~nm~mtrongchu'dngtrinhSPSSde xii'19s6lic$u.
Dung phep rinhth6ng ke mo ta de rinhcac gia tIi: gia tIi trungbiBb
(mean),dQlc$chchu~n(SD),M s6 tu'dngquaDPearson va phu'dngsai
ANOVAde timcacm6itu'dngquaD.
3.2. Nghi6n ct1u mim b~nh virus: virus g6y b~nh col (MBV)va
virus g6y hoi chang d6m trAng (WSSV)tr6n t6m su va cae loai is
hQt6m he
3.2.1. ThCligian, dla (liim, htC1ngmiu ph6n tfch
Ghi eM: (*): phdn tfchMBVva WSSV bdng phllang phdp mo hqc truy€n tMng.
(**): phlin rich MBV bdng phllang phdp mo hqc truyin tMng; WSSV bdng
phllang phap nW hqe va PCR.
3.2.2. Phu'dng phap
- Phltdngphdp M6 hqc: m§u tom du'<;1cthu ph~n gall tl}.yva mang (m§u
tOmgi6ng thu nguyen con) c6 djnh trong dung djeh Davidson. Xii'19,

duc trong parafin, cAthit vdi dQday 5
- 6 J1m;nhuQmvdi Hematoxylin
va Eosin. 8ge ke't qua theo Lightner (1996a).
- Phltdng phdp PCR: mall thu pMn mang (mau tom gi6ng thu nguyen
con) c6 djnh trong cdn 95%, du'<;1cnghi~n vdi dung djeh SDS (Sodium
Dodecyl Sulphate) 0,0025% va NaOH 0,005N de ly trieh DNA. San d6
tie'nhanh pban 6'ngPCR theo quy trinh cda Kim (1998). - Phltdng phap
phdn richcae chi tieu chtlt Iltqng nltoc: pH, 00, dQtrang, dQm~n du<;1e
de djnh theo cae phu'dng phap thong thu'<7ngcua phong thi nghic$m
thuy h6a.
ThO'iIdan
Dia diim
S6miuthu Me)hlnh
to'02- Cn Dude - 108 mfiu "TOm-LUa"
05/1997
Long An (*)
to'03-
Duyen Hili -
91 mfiu BTC
07/1998
Tri'iVinh (*)
to'06/97 -
Ci'iMau (**)
72 mfiu: TOmgitfng
"Tom-Rimgn,
05/98
216 mfiu: TOm trwng thanh
"Rimg-Tom"
5
3.2.3. XU'IVsoU,u

Ap d~ng cae ph~n m~m trong chu'dng trlnh SPSS d~ xii' ly s6lic$u.
3.3. H, thong mQtso b,nh thuC1ngg4p tr~n t6m su Csm6 hlnh
nu6iTC
3.3.1. ThC1igian, dla diim, so ao nghh!n euu
Thitigian I Dia di~m I S6 ao
n2hi~n eU'u
2 ao
D~e di~m
1999-2000 1 Long Hlidng (Bi!
Ria - VfingTau
1999-2000
IC6nC6ng
(TienGian.
B<;1eLi~u
1999-2000 VinhH~u
03-07/2001 Trai Thlien hiem
3.3.2. Phuong phap nghi6n euu
- Quan sat da'u hic$ubc$nhtich va bi~u hic$nlam sang cae bc$nh:
+ Lien quaD de'n ye'u t6 moi tru'C1ng:bc$nhmang barn, b~nh
nhiem khuei'n,bc$nhden mang, hQich6'ngtom n6i d~u.
+ Cae bc$nhdo virus: bc$nhMBV, bc$nhd6m trilng (WSD).
- Quan trilc cae ye'u t6 moi tru'C1ng:
+ Nhic$tdQ,pH, oxy bOa tan (sang va chi~u).
+ Do NH3-N,COD, de)~n: 2 tu~nll~n.
- Thu m§u tOm: 10 ngayllftn, kiSm tra mftm b<$nh WSSV va
MBV.
Chuang 4: KET QUA -THAo Lu4N
4.1. Nghi6n euu mim b,nh vi khu§n tr6n t6m nu6i CseBSCL
4.1.1. Tin so xuat hi,n ella cae loi:tiVibrio e6 kha n4ng gay b,nh
tr6n t6m nu6i Csm6 hlnh BTC

4 ao
22 ao
2 ao
Vung da't cao trieu, yen
bi€n Nam 86m!.Hau
6
Klt qua ghi nh~n c6 Sf!.sai khae y nghla (p <0,05) v~ ~t th6ng k~
giira cln so' xu!t hi~n cia cae loai vi khua'n g;iy ~nh: V.
parahaemolyticus, V.alginolyticus, V.harveyi tr~n cae mill t6m e6 ddu
hi~u b~nh d~u caDhdn cae mill kh6ng c6 ddu hi~u ~nh.
Bang 4.1.1 T~ns6 xua'thi~ncda cae loai vikhuln tren eae mAll
tom nuoi- MohlnhBTC41icaetInhDBSCL
n: s6 milu kilm Ira
4.1.2. Tin 66 cua cae loBIVibrioco kha Ding gay btnh t~n t6m 6U
nu61 iJ m6 hinh "T6m -Lua"
Bang 4.1.2 T~n s6 cda eae 10Mvi khu~n Wn cac m§u tom nudi -
Md hinh "T8m - Laa" ta i C~n Dltdc -LongAn
Ghi eM: n: s6 mdu kitm Ira
Tan s6 xucft hien (%)
Loai vi khudn
TrJmkMng co dt1uhifU
TrJmco dt1uhiu nh
benh (n =15) (n =24])
Vibrio so. 100 100
V. oaraheamolvticus 0
2282
V. alfdnolvticus 0 224
V. anf!uillarum 0
39,8
V. cholerae non 01

200 9.9-
V.harvevi 0
4.1
V. oelafdus
0 236
V.metschnikovii
15 0
V.fluivalis I 866 58
Pseudomonas so. 600
481
Enterococcus 666
1,2
Loai vi khulin TAnslf xulft hi2n (%)
Mdu nh (n =41 ) Mdu dink IcY(n =41)
Vibrio so.
100 100
V. alrdnolvticus
26.83 17.07
V. anf!uillarum 26.83 2.43
V. cholerae 26.83
4.87
V. harvevi
2683
12.19
V. vulnitfcus 0
31.70
V.camobelli
34.15
29.26
V. mimicus 0

78.04
V. fluivalis I
55,65
14,63
7
Ke't qua khao sat cae m~u t6m tho t~i C~n Dude -Long An, ghi nh~n
cae loai vi khu~n g~y b~nh hi~n di~n trong cae m~u tho d<;Jtdieh b~nh
eho ke't qua eao hdn cae m~u tho dinh ky. xU' 19th6ng ke eho tha'y e6
sf/.sai khae
9 nghia (p < 0,05) d6i vdi cae loai V. harveyi, V. cholerae,
V. anguillarum gitYacae m~u tho dinh ky va tho Ilk dieh ~nh.
4.1.3. Xac dlnh kha n4ng gay b,nh cua cae lOBiVibrio tren t6m
- Ke'tqua gay nhi~m ghi nMn khciDang gay ~nh eua cae loai Vibrio
g~y nhi~m tren t6m, dii ehti'ng minh c6 m6i tudng quaD gitYacae loai
Vibrio g~y ~nh vdi cae m~u t6m c6 bilu hi~n b~nh deh dii tho du'<;Je
tren cae ao nu6i nhu':do than, phdng v~y r~u, ehan du6i, ho~i tU'cae
pMn ph~.
-Ke't qua gay nhi~m ghi nMn ty l~ t6m ehe't b?1ngphu'dngphap tiem
eao hdn phu'dng phap ngam. Di~u nay eho phep ghi nh~n t6m nhi~m
khu~n huye't (nhi~m khu~n toau th~n) thi g~y tae h~i hdn t6m bi nhi~m
khu~n e~e bQ.
Bang 4.1.3 TY11$tOmche'ttrungblnhsankhig~ynhi6m168gio (7ngay)
Loai vi khu4n
Phddng ph8p gay
Ty I tm nh va chtt
nhim
saD 168 fliit (7 nflAy)
V. harveyi
nf1;m
70,00 :t 0,70 %

tiem
100,00:t 0%
V.parahaemolyticus
nj!;m
66,67 :t 6,67%
tiem
100,00:t 0%
V. alginolyticus
nJ!.m
46,70:t 14,53%
tiem
73,33 :t 3,33 %
V. anguillarum
ndm 30,00:t 11,54
tiem
30,OO:t5,77%
V. vulnificus
ngm
13,83:t 8,82%
tiem
16,70:t 5,77%
D6i chang
ngiim
0
tiem
0
8
4.1.4. Nghi~n cl1u chi t4o khang huyit thanh V. harveyl dg phat
hi,n nhanh vi khu§n nay tr6n tom
Thi nghi~m du'<Jcthl1c hi~n v~i khang nguyen la chUng V. harveyi

du'<Jcphan l~p, xac nh~n tinh gay b~nh va du'<Jclam nhu'<JcdQc.Khang
nguyen nay du'<Jcdung d~ gay dap 1i'ngmi~n dich tren ca tai tu'<Jng
(Osphronemus gourami). Khang huytt thanh du'<Jcdung d~ chin doan
nhanh V. harveyi . Ktt qua nhu'san: (Bang 4.1.4).
Bang 4.1.4 Hi~ngiakhangthl eua Vibrioharveyic6 tronghuy€tthanheua
ea tai t1Jqnggiii'acae 16ea thi nghi~m
Ghi eM: +,++,+++: tM hi~n mile dq ngltng Mt; (-J: khOng xudt hi~n ngltng Mt
Hlnh 4.5. PhaiRang ngungk't giO'akhang nguy6n (V. harveyi) Ydikhang
huy't thanh cua V. harvey/ (X 10)
(a): (leSichang am; (b): khang huy't thanh phs lo8ng 1:5
(c): khang huy't thanh phs lo8ng 1:10
DQpha
Vitri nerokMnonolNen
loting
Tinh ch dui
Xoan2 b\ll12
huy't
Mi\u 1 Mi\u 2 Mi\u 3
Mi\u 4 Mu5
Mu6
thanh
1 : 5 +++ +++ +++
+++ +++
+++
1: 10
+++ +++
+++ +++ +++ +++
1: 20
++ ++
++ ++ ++ ++

1 :40 ++ ++
++ ++ ++ ++
1 :80 + +
+
+ + +
1: 160
+ + + +
+ +
1: 320 +
+ + + +
+
1 :640
(-)
(-) (-)
(-)
(-) (-)
9
NMn xet:
-H~ mi~n dich cua ca tai tu'<;1ngc6 kha Dang dap 1i'ngmi~n dich,
~o khang thi di dap 1i'ngcae khang nguyen dm nh4p Iii V. harveyi.
- Khang huye't thanh t~o thanh cho phan 1i'ngngu'ngke't v~i V. harveyi.
Khdng xay ra hi~n tu'<;1ngngu'ng ke't cheo v~i cae Ioai Vibrio nhu': V.
paraheamolyticus, V. alginolyticus, V. anguillarum, ch1i'ngto khang
huye't thanh nay c6 dnh d~c hi~u cao.
- M1i'cdQ ngu'ngke't giam d~n theo sl! gia tang cua cae dQpha Ioang
huye't thanh.
- Vi tri tiem khang nguyen khdng anh hu'Ctngde'n hi~u gia khang thi
xu!'t hi~n trong huye't thanh ca thi nghi~m.
4.1.5. Thao JuGn
Ke't qua khao sat cae Ioai vi khu§n hi~n di~n tren tdm nudi: md hinh

BTC va md hinh .'Tom
- Lua" cho phep chung ta c6 mQt s6 y kie'n
du'~id! y:
-Tin s6 xu!'t hi~n cua nh6m Vibrio spp. eao nh!'t so v~i cae nh6m vi
khu§n khac, vi d!y Ia mQtpMn eua khu M vi sinh v;jt binh thu'CJng
trong nu'~ebiin. ddng thCJiding e6 ~t thu'CJngxuyen trong cae Ioai
tdm he. [63,64. 105, 108].
- Ke'tqua xet nghi~m ghi nh4n thanh pMn cae Ioai vi khu§n g~y ~nh
hi~n di~n tren cae m§u tdm ehu'a e6 d!'u hi~u ~nh th!'p hdn so v~i
cae m§u tdm c6 d!'u hi~u ~nh, di~u nay ding da du'<;1cmQts6 tae gia
edng 1>6[114]. Khi m~t dQ nh6m Vibrio khdng g~y b~nh trong mdi
tntCJngao nudi giam thi b!'y giCJnh6m Vibrio g~y ~nh ehie'm u'uthe',
d6 rung Ia Iue cae ~m ~nh khae c6 thi xu!'t hi~n [82].
- Cae vi khu§n g~y ~nh (V. parahaemolyticus, V. harvey, V.
alginolyticus, ) chi xu!'t hi~n tren cae m~u tdm c6 ~nh tich nhu':
ffiQts6 d6t tren th~n bi do. phdng v§y riu, eMn dudi, ndi bi phdng c6
10
man hdng nh1;ltd6n hdng s~m va ho1;litit K6t qua kbao sat nay phil
h<;1pvdi nghien cU'utht1cnghil$mcua Eleonor , V. Alapide- Tendencia
va ctv. (1997), ghi nMn vdi V.parahaemolyticus tom bi6n man qua 4
giai do1;ln:vang, vang hdng, hdng d6n do. Theo Lightner va Redman
(1985) tom bi bi6n do lit do sActo' astaxantin hil$ndil$ntren cae loai
giap xac, khi co V.parahaemolyticus xam nMp thl astaxantin theo M
lympho d6n khu trUt1;ligall t1;J.yva cae mo khac. MQt so'tac gia khac
thl cho rAngbl$nhdo hay hQichd'ngdo tren tom su bao gdm nhi~u hie
nhan, trong do co ca v. alginolyticus [64, 90].
- V. vulnificus hil$n dil$ntren cae mftu tom tii' 23,60% d6n 31,70%.
Theo Paul, T. Smith (2000) thl vi khuan nay du'<;1ct1mtha'y tren tom su
nuoi bi ho1;litd'C1mAt[126].
4.1.6. Kit lucjn

-T~n so' cua nhOm Vibrio gay bl$nh (V. parahaemolyticus, V. harveyi,
V. alginolyticus, ) chi6m u'u th6 trong cae mftu tom co da'u hil$u bl$nh
nhu': do than, phdng vay ran, chaD duoi, ho1;litd' ph1;J.bQ, '"
- K6t qua gay nhi~mda xac dinh kba Danggay bl$nhcua cae loai
Vibrio gay bl$nhpMn l~p du'<;1etii'cae mftutom bl$nh.Cac mftutom san
khi gay nhi~m d~u c6 da'u hil$ubl$nhnhu'cae mftudii thu t1;liao nuoi.
- Co m6i tu'dngquail giii'a st1hil$ndil$ncua cae loai Vibrio gay bl$nh
vdi da'u hil$ubl$nhtren tom.
-Khang huy6t thanh du'<;1ct~o ra tii' ca tai tu'<;1ngc6 hil$u gia khang the
cao va tinh dijc hil$ucao, c6 the d'ng d1;J.ngde eh£n doan nhanh cae
bl$nhdo vi khuan.
4.2. Nghl6n cuu mam b,nh virus (MBV, WSSV) tr@nt6m su va
cac loai thuQc hQt6m he
4.2.1. Ty I, nhi6m MBVtr6n t6m nu6i
.
4.2.1.1.TyI, nhi6mMBVtr6nt6mnu6i-M6hinh"Tom- Lua"
11
Ty I~ nhi~m MBV !ren tdm sli nudi d IDQngIlia kM cao
(75,57 :i:19,47%),c1f(1ngdQnhi~m nh~ chi~m da s6 (32,70%) va c1f(1ng
dQnhi~m n~ng chi~m ty I~ thtp nhtt (15,90%)
35
~
, 30
t;I? 25
~ 20 .
-15
,;:., 10
5
0
ImMBvl

~ ~'c '\c Cdling dO nbi~m
1) ~ ~-2
~ ~~ !f~
"'.sl. '"
~
Biiu dd 4.2.1.1. Ty I~ nhi~m MBV tr~n t6m nu6i .
M6 hlnh "Tom -Lila"
4.2.1.2. TV" nhlim MBVtr6n t6m sti -M6hlnhbanthctmcanh
(BTC)
~
~i]I
IDGiU'a chu ky
IBThu hooch
DDjch ~nh
:2'
.;:.,

111 CU'i'lng dQ nhi€m
~~ 4'Jij,~
~ '% f!Q)II;;
\\'6, ~
'1/6
Bi6u d6 4.2.1.2. TY 11%nhi~m MBV tren tom nnoi -
Mo h1nhBTC ~i Tr8 Vinh
~~i
~i/!}r;
Tr~n md hlnh BTC t~i Tra Vinh ty I~ nhi~m MBV tren tdm la
30,66 :i:6,26%, C1f(1ngdQnhi~m n~ng chi hi~n di~n trong d<;Jtthu m~u
giii'a chu ky nhttng ding chi vdi t<1ns6 thtp (2,30%) va chie'm da s6
vAnIii c1f(1ngdQnhi~m nh~: 13,60% vito d<;Jtgifi'achu ky; d<;Jtcu6i chu

ky Iii 17,20% vii d<;Jtdjch ~nh Iii 22,7%.~ " "" "" ;~"
!!,i! ! t,(H TtfN!-\IENi
! ,," ,'. ' , ','.,' . i
!
t~.'" "I~~-"'l I
, ,J ",)~, '"I ojif"r!:\ i
},~-,,~~~~:~=~._.{
\ 1
12
HJnb4.6. va4.7. It baGganIllY cua16msli bi nhi8mmlm bfnhMBV- (X100)
4.2.1.3.TyI. nhlim MBVtren cae loaf t6m nu61- M6 hlnh
"T6m- Rting" va "Rting- T6m"
Bang 4.2.1.3.3TY l~ nhi€m MBV(*)tren cac loai t6m nu6i
T I nhi~m MBV (%
M6 hlnh "Tom- M6 hloh "Ritng-
Ritn " Tom"
T6m gi6ng & T6m the
!
(1) 34,37 ::I:8,35 & (2)13,75::I:6,25 &
n= 24 45,83::1:8,98 41,67::1:6,30
r=O,OO' > 005 r= 0,25; > 0,05
T6m gi6ng & T6m b!!c I34,37::1:8,35 & 13,75::1:6,25&
n= 24 I 54,17:t: 7,91 45,16 ::1:7,35
r= 0,18' >0,05 r =0,34; > 0,05
Tom gi6ng & T6m da't I34,37::1:8,35 & 13,75 ::I:6,25 &
n=24 I 37,50:t: 8,64 38,91 ::I:6,09
r =0,00; > o 05 r =0,37;. > 0,05
T6m the & Tom b!!c
1
45,83:t: 8,98 & 41,67::1:6,30 &

n=24 54,17:t:7,91 45,16::1:7,35
r= o40; <0,05 r =0,34; >0,05
T6m the & T6m dar
I
. 45,83:t: 8,98 & 41,67::1:6,30 &
n =24 37,50:t: 8,64 38,91::1:6,09
r= 0,44; <0,05 r= 0,73; <0,05
Tom b!!c& T6m da't
1
54,17::1:7,91 & 45,16 ::1:7,35&
n = 24 37,50:t: 8,64 38,91 :t:6,09
r=0,56; <0,05 r=0,58; <0,05
Ghi chu: (1)va (2):kick th:mJctt5mgi6ng: 1,67::1:0,39va 2,lO::l:O,37cmJcon;
(*)Phll(/1tgphdp Mt5fu;Jctruyin tMng
LoAiWm
13
Bang 4.2.1.3(a) cho IDly:
- Tomgiong:ty I~ nhi~m MBV tr~n tdm gi6ng a rod hinh "Tom -
Rilng" cao hdn "Rang -Tom". Di~u nay c6 th~ do kich thtidc tdm
gi6ng a rodhinh "Tom- Rang" (l,67:t:O,39cm/con)nho hdnkichthtidc
tdm gi6nga md hinh "Rilng-Tom "(2,1O::I:0,37cm/con).Nhi~uhie gia
da chrtngminhty l~ nhi~mMBVtr~ntdm ty I~ nghjchvdi Dchthtidc
(ttidngrtngvdi s6ngay tu6i)cuat6m,ty I~nhi~mcao nh(t Iagiaido~n
postlarvae(kichthtidc< 2cm/con)[96,112,122].
- Tom trztJngthanh (the, b~c, dlt): ty I~ nhi~mMBVgifi'acac Ioai
tdm trtiangthanh vdi nhauclingghi nMn tr~nmo hinh "Tom- Rang"
va tr~nmo hinh "Rang- Tom" chi c6 tdm b~c vdi t6m d(t va the vdi
d(t c6 sl/ttidng quaD
ynghla (p< 0,05)
Ktt qua khao sat nay da chrtngminh,m<im~nh MBV dti<;rctruy~n

IDeochi~u dQc,tit tdm gi6ng sang tdm trtiang thitnh va cling dti<;rc
truy~nIDeochi~u ngang, gifi'acac loai (tom the, b~c, d(t) vdi nhau.
Di~unay clingda dti<;rcnhi~utac gia khao sat va oongb6 [96, 112,
122].
Qua Bang 4.2.1.3(b)cho th(y m~mb~nhMBVxu(t hi~n nhi~utrong
mua mtiava cu6imua mtiad<iumua kho (titthang 6 dtn thang 11).Tit
thang 12dtn thang 05 DamsaD,chungchi xult hi~n nli me tr~ncac
Ioaitdm.
Bang 4.2.1.3 (b) T~n s6 xua't hi~n cua m~m ~nh MBV tren t()mnu()i
- Md hlnh "Tom - Rirng"va "Rirng- Tom"
697 I 7
8 198
12
13 14
15
50 75
0
25 0 0
0 27.5
0 0
0 0
0
0 100
0
0 0
0
0 0
33,3
25 7:
50 50 0 0

0
5(
33,3
50
0
0 25 0
0 50 0 0 0
0
0 0 0
25 25
5(
. 14
4.2.1.4. Thao aU,"
Trong di~u ki~n nIDitnt<1ngao nu6i xi'u, vo 16mbi tdn thu'dng,nhi~m
khuSn, d6ng rang thi ty l~ nhi~m MBV se caD [112). E>i~unay dii giiH
thich du'<;1cvi saD ty l~ nhi~m MBV nen m6 hinh "Tom - Lua" l~i qu~
caD(75,57%), e6 thi vi ao nu6i la ruQnglua, thu'<1ngnhm san trong nQi
ddng n~n vi~e thay, ci'p nu'de vao ao nuM d6i khi la mQtvi'n d~ Dan
gitH. Ghi eM: (1): mo kInk "Tom -RttnK"; (2): mo mnh "RttnR- Tom"
Ngu'<;1el~i tr~n cae ao nu6i BTC ~i Tra Vinh, ty l~ nhi~mMBV gitim
theo th<'1 Ghi eM: (1): m6 kInk "T6m-RttnK"; (2): mo kInk "RttnK-T6m" III
ky nu6i). E>i~unay eho thi'y trong di~u ki~n m6i tru'<1ngao nu6i du'<;1c
cai thi~n thi ty l~ nhi~m MBV c6 thi giam d~n trong qua trlnh nu6i.
[96, 112].
MQt s6 tac gia khac ding dii c6ng b6 ty 1~ nhi~m MBV thi ty 1~
nghieh vdi kfch thu'de 16m gi6ng, Ramasamy et aI., (1995) dii chti'ng
minh ty l~ nhi~m MBV se giam rhea giai do~n pMt triin cua tudi 16m
[122,123]. Vi the' kich thu'dc t6m gi6ng va ty 1~nhi~m MBV nen t6m
gi6ng c6 81/tu'dngquaDnghich vdi nhau. Chung t6i ding ghi nh4n du'<;1e
c6 s1/tu'dng quaD mQt each c6

y nghia (p < 0,05) khi so sanh ty 1~
nbi~m MBV giil'acae loai (t6m the, b"c va 16mdi't) vdi nhau tr~n ca
hai m6 binh "Tom - Rilng" va "Rilng - Tom".
M~c du ktt qua khao sat cho thi'y m~m~nh MBVnen t6m gi6ng
kh6ng tu'dngquaDynghia vdi t6m tru'dngthanh, my nhi~n cfing c6 thi
gbi nh~n kha Dangdu'<;1ctruy~n theo chi~u dQc,tU'16mgi6ng sang t6m
tru'dngthanh va ding du'<;1ctruy~n theo chi~u ngang, giil'acae loai (t6m
the, b~c, di't) vdi nhau. E>i~unay ding dii du'<;1cnhi~u tac gill rong b6
[96, 112, 122].
15
Ty l~ nhi8m va cu'Clngdl) nhi8m MBV ~p trung cao nh(t vao nhii'ng
thang trong mila mu'a
-cu6i mila mu'ad:iu mila khd. Ke'tqua ghi nh;}.n
du'c;Jccfing trilng hc;Jpvdi ke't qua nghi~n cU'ucua Natividad, J.M. va
Lightner, D.V. (1992).
4.2.2. Ty I, nhiim WSSV tf'n cae loal tom nu61 is BBSCL
4.2.2.1. Ty I, nhtim WSSV tr'n tom nuol
-M6 hinh "T6m -Lus"
va ban thAm canh (BTC)
2S
B(1Ilhumiu
20
tIS
S
P 10
5
~ 9. Q
" '\; ~,
, , ,
t), t), t),

Bi/n d6 4.2.2.1. TYit nhiim wssv tr~n tllm nulli
Mil hlob "TOm. Lthl" lJGIn Dti"c .Long An.
- Tren roOhinh "Tom- LUa"~i C~n Du'dc- Long An, ty l~ nhi8m
WSSV tr~n tdm tang d:in trong qua trinh nodi va cao nhR"tvao dc;Jtgiii'a
chu ky nodi, diy cling la dc;Jtxiiy ra djch ~nh. Ke't qua nhu'sau: d:iu
chu ky la 17,85%; giii'a chu kY la 22,00% va cu6i chu ky la 10,76%;
trung binh la 16,87:J:3,28% (Bi~u dd 4.2.2.1).
3S
Dqt tho m
30
2S
! 20
~IS
10
~ q. h ~;
<- ~ ~<! <Js4t,
~ltfp 'I$<-fp ~"J ~
Bi/u d6 4.2.2.2. TYit nhiim wssv tr~n tI\m
nulli am" hiob BTe. TrA Viob
16
Khao sat m~m b~nh WSSV hi~n di~n tren m.Ohlnh nuoi BTC chung toi
ghi liMn: trong ca 4 d~t thu m~u thl cu'CJngdQnhi~m WSSV chi C1mti'c
nh~; ty 1~nhi~m C1tn-figd~t nhu'sau: 2.40% C1d~t thu m~u d~u chu ky
nuoi; 14,90% C1d~t thu m~u giU'achu ky; 12,50% (j d~t thu ~u tom
thu ho~ch va 33,30% C1d~t thu ~u djch ~nh.
D~t thu ~u giU'achu ky va dc;ftthu ~u cu6i chu ky, ty 1~nhi~m
WSSV tr~n tom khong c6 sf/.sai khac
9nghla (p> 0,05). D~t thu ~u
djch b~nh ty 1~nhi~m WSSV ~n tOmcao nh(t (Biiu dd 4.2.2.2.). Ty
1~nhi~m trung blnh C1cae dc;ftthu mlu chi (Jmti'cth(p: 15,77 :f:6,44%.

Hinh 4.8. Mang cua t6m sO bi
nhiem WSSV .(X40)
Hinh 4.10. NhAn t~ baa mang
t6m cht1a WSSV .(X20.000)
,
Himh 4.9. Mang cua t6m sO bl
nhiim WSSV. (X100)
Hinh 4.11. NhAntf baa mang
t6m cht1aWSSV.(X60.000)
Thaoluqn
Mo hlnh "Tom- Lua" rung chinh 130mo hinh BTC n~n ty 1~ nhi~m
WSSV tr~n tom nuoi (j ca hai mo hinh nuoi nay dc!u tang ~n theo
thCJigian nuoi, cao nh(t 130vao giU'achu ky nuoi. Dic!unay c6 thi 19
17
giii do mDhinh noDiHiBTC n~n khdng c6 ao trii'Mng (V30thlfi di~m
khio s~t) d~ xtr 19 nu'de trttde khi ea'p V30 ao nudi, khOngkh6ng eh€
du'<Jcm§m bc$nhtrong ngu6n nu'dc ea'p. Theo COlginF. et a1. (2001),
OOU'ngy€u to' nguy cd li~n quaD d€n sl! pMt sinh m§m bc$OOWSSV
nen Wm nodi {1md blOO"Tom- Lua" (C§n :E>m1e-Long An), e~e y€u
to': m~t dQ con gi6ng khi ilia, ngu6n g6e con gi6ng, thli'can sd' d~ng
trong qua trlnh nudi, hoan loan khdng c6 tu'dng quaD mQt e~eh c6 9
nghia vdi 81!xu!t hic$n~m bc$OOWSSV tr~n tom (p > 0,05).
4.2.2.2. Ty Ii nhiim WSSV ("")tr6n t6m tlj nhlin CJm6 hinh "T6m-
Rang"va "Rang - T6m"
Bang 4.2.2.2 (8)Tu'dngquaD va tYl~ nhi~m wssv !ren ba loai WmtI!
nhienvditom gi6ng- MohInh "Rilng - T15m"(1,2)va "Tt5m- Rilng" (1,2)
Ghi eM: (*):v < 0.05: (1,2):PhlJdnJ!vhdv mt5 hoc va vhlldnJ! vluiv PCR
Tv l nhim WSSV (%)
LoBi tl)m
Ml) hlnh "Tom -Rilng"

Ml) hinh "Rilng-
Tom"
Tom gi60g & Tom
19,44j;;6,92 & 28,12 j;;6,87 &
the
39,58 j;;7,18 32,94 j;;5,92
0=24
r = 0,21
r = 0,25
Tom gi60g & Tom 19,44j;; 6,92& 28,12 :t 6,87 &
bc
43,75 :t 7,56 40,33 j;;7,96
0=24
r=O.lO r = 0 12
Tom gi60g & Tom
19,44j;;6,92 & 28,12 j;;6,87 &
d(t
50,00 :t 6,02
31,67 j;;6,24
0=24
r = 0.07
r=OJ4
Tom the & Tom bc
39,58:t 7,18 &
32,94 j;;5,92 &
0=24
43,75 j; 7,56 40,33 j;;7,96
r =0,24
r
=0,43*

Tom the & Tom d(t
39,58 j;;7,18 & 32,94:t 5,92 &
0=24
50,00 :t 6,02 31,67 :1:6,24
r =0,37 r = 0.56*
Tom bc & Tom d(t
43,75 j;;7,56 & 40,33 j;;7,96 &
0=24
50,00 :I:6,02 31,67 j;;6,24
r =059*
r =0.50*
18
- Bang 4.2.2.2 (a) ghi nMn ty l~ nhi~mWSSVtr~n cae loai tom tlf
nhi~n (the, b~c, d!t) giiJ'acae loai tom vdi nhau tr~n ea hai mo hinh
"Tom -Ritng" va "Rung -Tom" Hitttdng quaD ynghla (p < 0,05).
Bang 4.2.2.2 (b)T~n sO'xua'thi~n cua m~m b~nh WSSV tIen t6m nuoi -
M6 bloh "Tom - Rang" va "Rang - Tom"
TMng
6'" 198
32
7 8 9 10 11 12
33,3 0 0
8,3 16,6 50
0 50 50
0 0 25
0 100 0
0 25 25
50 100 50
0 0 0
Gki eM: (1) : Mo kink "Tom - Rang" (2): Mo JUnk"Rang - Tom"

- Bang 4.2.2.2(b)eho th!y: m~m ~nh WSSV hi~n di~n tr~n tom gi6ng
va cae loai tom the, b~e, d!t c6 ty 11$nhi~m va eu'<1ngdQ nhi~m eao
~p trung nhi~u nh!t vao nhiJ'ngthang eu6i mua mu'ad~u mila kho ~n
ea hai roO hinh "Tom - Ritng" va "Rung - Tom". Ri~ng d6i vdi mo
hinh "Tom
- Rung" ~m bl$nhWSSV hoan toAn vAng m~t ~n tOm
gi6ng trong su6t nhiJ'ngthang mua kho (thang 3 d6n thang 5). Ty 11$
nhi~m va t~n sO'xu!t hi~n giiJ'ahai mo hinh la sai khae khong y nghla
(p > 0,05).
4.2.2.3. Tu'cmgquan glfta tYI, nhiem WSSV tran cae loal t6m tv
nhi'n vdl mot val yiu t6 thuy h6a chfnh
- DOhi~ndil$nvdi mU'eth!p nh!t la 2,95 mg/l;eao nh!t la 6,22mg/l;
(~o hinh "Ritng -Tom"); 2,90 mg/l va 5,55 mg/l tr~n "Tom - Ritng" .
4 5
0
25
0
0
50
25
0
0
19
- BQ m~n, dQtrong cling giam trong mua mu'a va tang cao trong mua
khO:dQ m~n cao nhft Ia 35-36%0vao thang 4-5; thfp nhft Ia 13,25 -
15,87%0va dQtrong cling tu'dngtIt, milc th!p nhft la 18,87
-15,75 cm
va cao nh!t Ia 25,62 -25,80 cm.
Ke't qua xU'Iy th6ng ke cho phep chUng ta ghi nh~n ty l~ nhi~m
cua m~m ~nh WSSV tren tom the, tom b~c c6 tu'dngquail vdi ye'u to'

DO, pH va dQtrong trong moi tru'C1ngao nuoi (p <0,05).
Tii'cac ke't qua vii'alieU,c6 th~ th!y rAng:vao thC1idi~m DO giam thi
ty I~ nhi~m WSSV tren tom the cling tang cao. Bieu nay cling h<;1pIy
vi mQt sO'tac gia cho rAng tao trong ao nuoi c6 lien quail de'n ham
1u'<;1ngDO va ch!t ld IU'ngtrong ao, do d6 se lien quail de'n pH, khi ham
Iu'<;1ngDO bie'n dQngthl se keo theo pH bie'n dQngho~c ngu'<;1cI~i,tom
d~ bi stress va m~m ~nh WSSV d~ bQcphat [59J. Nhu' v~y c6 th~
nh~n djnh ye'u to' DO trong moi tru'C1ngao nuoi c6 lien quail de'n sIt
bUngn6 b~nh d6m tri{ngtren cac Ioai tom he, C\lth~ Ia tom the.
Ve dQ m~n trong ao nuoi c6 lien quaD de'n bUng n6 dich b~nh d6m
tri{ngthi mQtsO'lac gia cho ding djch ~nh d6m tri{ngc6 th~ bung n6
ngay trong mua mu'a[46, 107].
Ykie'n nay cling pM h<;1pvdi ke't qua khao sat cua chUng toi, t~n sO'
xu!t hi~n va ty l~ nhi~m cao thu'C1ngrdi vao thC1idi~m mu'anhieu (cac
thang trong mua mu'ava cu6i mila mu'ad~u mua kho).
20
Bang 4.2.2.3. Tttoog quaDgiua tYl~ nhiem m~m ~nh WSSV tren cac loai
t6m (the, bl;1c,da't) vdi ~t vai y6u t6 thuy h6a chinh
Ghi eM: (*): H~ sd tlll1n1(quail vai mile ynghia (p
4.3. Ht th6ng mot s6 btnh thu'csnggtp tr6n tbm su ismb hlnh
nubi TC
MQtsf{~nh thu'<1ngg~p d tom nuoithu'dngphlm tr~nh~ th6ng nuoi
TC nhu':~nh d6ngrong (b~nhmangbarn),~nh nhi~mkhuin, ~nh
tomcoi,~nh dam trl{ng,~nh m~mvo,
4.3.1. Cae btnh liin quan din (li'u kitn mbitn/lIng
- Bfnh nhilm khudn:
Yiu
C,p yiu t6
Trung blnb
t6

(n =24)
"Rilng- Tom"
" Tom- Rilng"
Ty l? nhilm WSSV tren t6m the
32,94 & 27,41
39,58 & 27,41
Viti d(i m{in
p=003 p = 0,50
f>9
Ty l nhilm WSSV tren t6m dd't
31,66 & 27,41
50,00 & 27,41
m{ln
vai d(i m<in ))=010
I>= 0,79
Ty I? nhilm WSSV tren 16mb(lc
33,84 & 27,41
43,75 &27,41
vai iJ{}man
1>=73
p = 0,62
Ty nhilm WSSV tren 16mthe
32,94 &27,35
39,58 & 27,34
vai aq trang
n =24
p = 0 32 P= 0.30
f>9
Ty l? nhilm WSSV tren t6m dlft
31,66 &27,35

50,00 & 27,34
trong
vai d(i trang
p =0,15
-
Ty I? nhilm WSSV tren t6m b(lc
33,80 & 27,35
43,75 & 27,34
vai d(i trang
n =24
p=0,04
p = 0,69
Ty l nhilm WSSV tren 16m the
32,94 & 7,58
39,58 & 7,58
vai pH
p = 0.01
p=0,74
Ty nhilm WSSV tren tom dlft
31,60 & 7,58
50,00 & 7,58
pH
vai pH
p =0,02
p =0,40
Ty l?nhilm WSSVtrent6mb(lc
33,84&7,58 43,75& 7,58
vaipH
p =0,16
P =0,39

Ty l nhilm WSSVtrent6m the
32,94&4,50
39,58&4,12
vai DO; n =16
p =0,20
p =0,04
Ty I?nhilm WSSV tren t6m dlft
31,60 & 4,50 43,75 &4,12
DO
vai DO ; n = 16
p=0,84
-
Ty l nhilm WSSV tren 16mb(lc
33,84&4,50
50,00&4,10
vai DO ; n = 16
p =0.04
-
21
Trong 30 ngay d!u chu ky nuoi chlta phat hi~n tom c6 d!u hi~u nhi~rn
khu~n nhlt ho~i tit ph1,lbQ,ph6ng v~y ran, chaDduoi, do than,

B~nh chii y€u xu!t hi~n teen cae ao nuoi c6 Il1IjtdQ> 30 con/rn2.B6ng
th<1icling ghi nMn dlt<;feteen cae ao nay e6 dQtrong ghlrn th!p « 30
em) va pH dao dQnggil1asang va trl!a > 0,5 ddn vi. K€t qua nay cling
phan anh dlt<;feph~n nao hi~n ~ng m6i trl!<1ngao nuoi: rn~t dQtao dii
phat triin Clfed~i. Liao, 1.et ai. (1992) ghi liMn khi eh!t Ilt<;fngnltde ao
nuM x!u, ao nuoi bi 0 nhi~rn eh!t hfi'ucd thi hi~n tlt<;fngnhi~rn khu~n
teen tom se xu!t hi~n.
Anderson, LG. et aI., (1988) thi eho rhg ~nh nhi~rn khu~n chi xay ra

C1cuOichu ky nuoi. K€t qua nghien ertu eiia cae tac gill nay cling pM
h<;fpvdi k€t qua khao sat eiia chung toi trong trl!t'1ngh<;fpnay.
- B~nh mdng ham (d6ng rong)
Tltdng t11~nh nhi~rn khu~n, ~nh mang barn (d6ng rong) cfing ehlta
xu!t hi~n teen tom trong 30 ngay nuoi d!u. Tit ngay tha 31 d€n ngay
40 dii xu!t hi~n rnQt s6 tom bi d6ng rong. Sindermann va Lightner
(1988) eho chug cae figureD sinh dQng v4t (Zoothamnium sp., Epistylis
sp., Vorticella sp.) va mQts6 vi khu~n d~ng s<;fiIa tic nhan gay b~nh
mang barn. Hi~n ttt<;fngtom bi d6ng rong xu!t hi~n sdm trong nhftng ao
nuoi ilia vdi Il1IjtdQ day, xu!t hi~n khi c6 nhiJ'ngbi€n dQng lien quaD
d€n moi trl!<Yngnhlt: dQtrong (em), bi€n dQng DO, ham Ilt<;fngNH3-N
tang cao (d€n 0,62 mgll).
- B~nh den mang
HQi chU'ngden mang luon di kern vdi nhi~rn khu~n do nh6rn Vibrio
spp., n!m (Fusarium sp.), figureD sinh dQng v~t (Zoothamnium spp.)
hoije HPV. trl!<Yngh<;fpb~nh nijng,phi€n mang c6 th~ bi ho~i tii'va m6.'c
dQtOmch€t r!t eao [124). Tom bi den mang xu!t hi~n tit ngay tha 61
d€n ngay tha 90 eiia ehu ky nuoi.
22
- HQichang tom ndi ddu
TU'ngay full'61 de'n ngay full'90 cua chu ky nu6i, t6m thu'i1ngn6i d~u
vao hie sang ~m khi ham 1u'<;1ngDO < 4mgll va > 10 mgll. Hi<%ntu'<;1ng
ding xay ra cling vdi thi1idi~m gia tq pH trong ao nu6i cMnh l<%eh
gifi'a sang va tru'a kha eao (> 0,5); dQtrong (em) trong ao nu6i giam
tha'p (~t dQ tao day d~e). Theo Chen, D. (1992) hQi ehll'ng t6m n6i
d~u thu'i1ngxay ra trong cae ao nu6i vdi ~t dQ day; ao nu6i e6 qua
nhi~u tao, phi~u sinh thl!e v~t, cha't lu'<;1ngnu'dcxa'u ho~e day ao bi 6
nhi€m.
Khi d6 cling se lam xua'thi<%nmQts6 mQts6 b<%nhe6 li~n quaDde'n sl!
nhi€m b~n eua m6i tru'i1ngnhu': phdng v~y rau, chb du6i, an mOll

du6i, ho~i tii'ph~ bQ, bi miing bam, nguy~n sinh dQng v~t (Protozoa)
ky sinh tr~n tdm, B<%nhc6 li~n quaD de'n m6i tru'i1ngxua't hi<%ntheo
ngay tu6i cua t6m, hay n6i cach khac cae b<%nhli~n quaDde'n sl!nhi€m
b~n cua m6i tru'<Yngxua't hi<%ntily IDeo thi1i gian nu6i va mll'c dQ 6
nhi~m cua m6i tru'<Yng,
4.3.2. etnh coi do Mev va b,nh 66m tr&ng(WSD)
MQtdi~u d~c bi<%tghi nMn du'<;1ela d6i vdi ~m bt%nhMBV, cu'<YngdQ
nhi~m va ty 1<%nhi€m c6 th~ giam d~n trong chu ky nu6i, di~u kic$nv<%
sinh ao nu6i c6 li~n quaDde'n sl! xua't hi<%ncua ~m bt%nhMBV. Tnli
l~i m~m bt%nhWSSV thl tang ~n trong qua trlnh nu6i. Theo
Ramasamy, P. et a1.(2000) thl MBV nhi€m tr~n t6m nu6i thu'dngph~m
thu'i1ngdi kern vdi tac nhan nhi~m khu~n ho~c mQt tac nhan khac
[123]. Khac vdi m~m bt%nhMBV, ne'ut6m dii bi nhi~m WSSV thl ty 1<%
nay tang d~n trong qua trlnh nu6i. Li~n M vdi ao bi nhi~m WSSV, ghi
nh~n cac ye'u t6 v~ m6i tru'i1ng(DO, pH) cua ao nu6i trong th<Yidi~m
nay cling c6 sl!bie'n dQngkha cao gi1fasang sdm va tru'an~ng.
Ke't qua khao sat nay cling phil h<;1pvdi mQts6 tae gia khi nghi~n cll'u
v~ 51!bUng n6 eua bt%nhd6m tr~ng dii cho rAng:khi t6m dii bi nhi~m
~m bt%nhWSSV g~p cae ye'u t6 m6i tru'<Yngbie'n dQng qua ngu'Ong,
23
C1,1th~ la ham lu'<;1ngDO va gia tri pH thi ~nh d6m trifng c6 di~u ki~n
bQc phat [63).
Hinh 4.13 TOmsu bi mang barn
Hinh 4.12. TOmsu bj nhiim khuin
Hlnh 4.14.TOmsu c6 dA"uhieu nhiim WSSV
Hinh 4.15. eam trang xuA"t
hi~n tren vo glap dau ngt,ic
Hlnh 4.16. TOmsu bi den mang
Hinh 4.17. TOmsu c6 dA"uhi~u
nhlim virus gay b~nh col (MBV)