MC LC
CHNG 1:
C S LÝ LUN CHUNG V MARKETING NGÂN HÀNG 1
1.1. Tng quan v marketing ngân hàng 1
1.1.1. Khái nim marketing 1
1.1.2. Marketing ngân hàng 2
1.1.2.1. Khái nim 2
1.1.2.2. c đim ca marketing ngân hàng 4
1.1.2.3. Vai trò ca marketing đi vi các ngân hàng 5
1.1.3. Chin lc marketing 7
1.1.4. Chin lc marketing ngân hàng 8
1.2. Quy trình xây dng chin lc marketing 9
1.2.1. Phân tích môi trng kinh doanh 9
1.2.1.1. Môi trng v mô 9
1.2.1.2. Môi trng vi mô 11
1.2.2. La chn th trng mc tiêu 13
1.2.2.1. ánh giá các đon th trng 14
1.2.2.2. Chn th trng mc tiêu 15
1.2.3. Các kiu chin lc marketing 17
1.2.3.1. Chin lc marketing theo chu k sng ca sn phm 17
1.2.3.2. Chin lc marketing theo v th cnh tranh 18
1.2.3.3. Chin lc marketing đáp ng th trng 19
1.2.4. Marketing hn hp 20
1.2.4.1. Product – Sn phm dch v 21
1.2.4.2. Price – Giá c 22
1.2.4.3. Place - Kênh phân phi 24
1.2.4.4. Promotion – Xúc tin hn hp 27
1.2.4.5. People – Con ngi 29
1.2.4.6. Process - Quy trình 30
1.2.4.7. Physical Evidences - Bng chng vt cht 30
CHNG 2: THC TRNG HOT NG MARKETING TI NGÂN HÀNG
CÔNG THNG CHI NHÁNH SÔNG NHU 32
2.1. ôi nét v ngân hàng thng mi c phn Công Thng Vit Nam 32
2.2. Chi nhánh Ngân hàng Công Thng sông Nhu 34
2.2.1. Lch s hình thành và phát trin ca chi nhánh 34
2.2.2. Tình hình hot đng kinh doanh 34
2.2.2.1. Tình hình huy đng vn 35
2.2.2.2. Tình hình cho vay 37
2.2.2.3. Kt qu kinh doanh 40
2.2.2.4. Cht lng tín dng ca NHCT chi nhánh Sông Nhu 43
2.3. Thc trng hot đng marketing ti NHCT chi nhánh Sông Nhu 43
2.3.1. Th trng mc tiêu ca NHCT chi nhánh Sông Nhu 43
2.3.2. Chin lc marketing hin ti ca ngân hàng 43
2.3.3. Các chng trình marketing ca ngân hàng 44
2.3.3.1. Sn phm dch v - Product 44
2.3.3.2. Giá c - Price 47
2.3.3.3. Phân phi – Place 51
2.3.3.4. Xúc tin – Promotion 53
2.3.3.5. Con ngi – People 55
2.3.3.6. Process – Quy trình 57
2.3.3.7. Bng chng vt cht – Physical Evidences 57
2.3.4. Nhng kt qu đt đc ca NHCT chi nhánh Sông Nhu 58
2.4. ánh giá v thc trng chin lc marketing ti NHCT chi nhánh Sông Nhu 59
2.4.1. u đim ca các hot đng marketing ti NHCT chi nhánh Sông Nhu 59
2.4.2. Nhng tn ti cn khc phc và nguyên nhân 59
2.4.2.1. Nhng tn ti cn khc phc 59
2.4.2.2. Nhng nguyên nhân ca tn ti 61
CHNG 3: MT S GII PHÁP HOÀN THIN CHIN LC MARKETING
CHO NGÂN HÀNG CÔNG THNG CHI NHÁNH SÔNG NHU 63
3.1.Xu hng ca nn kinh t Vit Nam 63
3.2. Phân tích môi trng kinh doanh 65
3.2.1. Môi trng v mô 65
Thang Long University Library
3.2.1.1. Môi trng nhân khu 65
3.2.1.2. Môi trng kinh t 66
3.2.1.3. Môi trng công ngh 67
3.2.1.4. Môi trng chính tr pháp lut 67
3.2.1.5. Môi trng vn hóa xã hi 68
3.2.2. Môi trng vi mô 69
3.2.2.1. Ni b ngân hàng 69
3.2.2.2. i th cnh tranh 69
3.2.2.3. Khách hàng 70
3.3. Phân tích SWOT đi vi NHCT chi nhánh Sông Nhu 71
3.3.1. im mnh – Strengths 71
3.3.2. im yu – Weaknesses 71
3.3.3. C hi - Opportunities 72
3.3.4. Thách thc – Threats 72
3.4. nh hng phát trin ca NHCT chi nhánh Sông Nhu 73
3.4.1. nh hng hot đng ca NHCT chi nhánh Sông Nhu 73
3.4.2. Mc tiêu marketing ca ngân hàng 73
3.4.3. nh hng hot đng marketing 73
3.5. Các gii pháp hoàn thin chin lc marketing cho ngân hàng 74
3.5.1. Phân đon th trng 74
3.5.2. La chn th trng mc tiêu 75
3.5.3. La chn chin lc marketing 76
3.5.4. xut mô hình marketing hn hp 76
3.5.4.1. Sn phm - Product 76
3.5.4.2. Giá c - Price 82
3.5.4.3. Phân phi – Place 86
3.5.4.4. Xúc tin – Promotion 88
3.5.4.5. People – Con ngi 91
3.5.4.6. Process – Quy trình 94
3.5.4.7. Physical Evidences – Bng chng vt cht 96
KT LUN
DANH MC CÁC THUT NG VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
Agribank Ngân hàng Nông nghip và phát trin Nông thôn
ATM Máy rút tin t đng (Automatic Teller Machine)
B.I.D T chc sang to Thng mi Quc t
Home Banking Dch v ngân hàng ti nhà
Internet Banking Dch v ngân hàng qua mng internet
ISO T chc tiêu chun quc t
MB Ngân hàng thng mi c phn Quân đi
Mobile Banking Dch v ngân hàng qua đin thoi di đng
NHCT Ngân hàng Công Thng
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
PDCA Chu trình Plan – Do – Check – Act
POS Máy chp nhn thanh toán th (Point of Sale)
PR Quan h công chúng
USD ô la M
VCCI Phòng Thng mi và Công nghip Vit Nam
Vietinbank Ngân hàng Công Thng Vit Nam
VNBC H thng Vietnam Bank Card
VND Vit Nam đng
WTO T chc thng mi th gii
Thang Long University Library
DANH MC BNG
Bng 2.1: Tình hình huy đng vn ti NHCT chi nhánh Sông Nhu qua các nm 2008,
2009 36
Bng 2.2:Tình hình cho vay ti NHCT chi nhánh Sông Nhu
qua các nm 2008, 2009
38
Bng 2.3: Tng mc d n đi vi tng loi khách hàng ca NHCT chi nhánh Sông
Nhu 39
Bng 2.4: Kt qu kinh doanh ca NHCT chi nhánh Sông Nhu nm 2008-2009 41
Bng 2.5: Trn lãi sut huy đng vn ca Vietinbank ngày 23/02/2011 48
Bng 2.6: Lãi sut huy đng vn ca ngân hàng Quân i MB ngày 23/02/2011 49
Bng 2.7: Biu phí dch v ca ngân hàng Công Thng Vit Nam đi vi
dch v tài
khon tin gi 50
Bng 2.8: C cu lao đng ca chi nhánh NHCT Sông Nhu 56
Bng 3.1: Danh mc sn phm dch v kinh doanh ngoi t 78
Bng 3.2:Ví d v cách tính lãi sut tit kim thng cho ngân hàng 83
Bng 3.3: Ví d v lãi sut tit kim không k hn bc thang theo s d tin gi 84
Bng 3.4: Bng đánh giá nhân viên và mc thng tng ng
trong quý I nm 2011 93
DANH MC BIU
Biu đ 1: Th phn v huy đng vn ca các NHTM trên 70
đa bàn qun Hà ông nm 2009 70
DANH MC HÌNH
Hình 1.1: Hot đng marketing 1
Hình 1.2: Các yu t ca môi trng v mô 10
Hình 1.3: Các yu t thuc môi trng vi mô 12
Hình 1.4: Mô hình phân tích SWOT 15
Hình 1.5: Các kênh phân phi ca ngân hàng 24
Hình 2.1: H thng t chc ca Ngân hàng Công thng Vit Nam 33
Hình 2.2: B máy điu hành ca tr s chính 33
Hình 2.3: C cu t chc ngân hàng Công Thng chi nhánh Sông Nhu 34
Hình 2.4: Kênh phân phi ca NHCT chi nhánh Sông Nhu 51
Hình 2.5: a đim các phòng giao dch trên đa bàn qun Hà ông ca NHCT chi
nhánh Sông Nhu 52
Hình 3.1: Tng trng GDP ca Vit Nam theo quý giai đon 2008 - 2010 63
Hình 3.2: Din bin lm phát hàng tháng nm 2010 64
Hình 3.3: Bn đ qun Hà ông 66
Hình 3.4: a đim phòng giao dch đ xut trên đa bàn qun Hà ông 87
Hình 3.5: Kênh phân phi đ xut 87
Thang Long University Library
LI M U
Ngân hàng thng mi đóng mt vai trò rt quan trng trong nn kinh t. Bng các
hình thc huy đng vn, ngân hàng chính là “chic cu ni” gia doanh nghip vi th
trng, t đó thúc đy sn xut phát trin, lu thông hàng hóa, tng tc đ chu chuyn
vn, góp phn to điu kin cho nn kinh t tng trng nhanh và bn vng.
Tin trình hi nhp kinh t quc t đã m ra cho các ngân hàng thng mi Vit
Nam nhiu c hi và thách thc. Vic Vit Nam tr thành thành viên chính thc ca t
chc thng mi th gii WTO yêu cu Vit Nam phi m rng th trng tài chính.
iu này đã và đang đt các ngân hàng thng mi Vit Nam trc s cnh tranh khc
lit ca các đi th hn hn v nng lc tài chính, trình đ qun lý… khi mà các hàng
rào bo h đc tháo g. đng vng và phát trin đòi hi các ngân hàng thng
mi phi xây dng chin lc marketing phù hp nhm nâng cao sc cnh tranh ca
mình.
S cn thit ca đ tài
Theo l trình gia nhp WTO, bt đu t ngày 01/01/2011, tt c nhng rào cn đi
vi các ngân hàng nc ngoài đc tháo b, m ra mt th trng dch v đa dng và
chuyên nghip hn cho khách hàng Vit Nam. Tuy nhiên điu đó cng có ngha là môi
trng cnh tranh gia các ngân hàng ngày càng tr nên khc lit, nguy c đánh mt
th phn ca các ngân hàng ni là cc k ln khi đi th là nhng ngân hàng ln mnh
hn v mi mt. Do vy đòi hi bn thân mi ngân hàng đu phi t ci thin nng lc
ca mình, và nh mt điu tt yu, lnh vc marketing ngân hàng cn phi đc chú
trng hn.
Tuy vy trong thi gian qua, ngân hàng Công Thng chi nhánh Sông Nhu vn
cha thc s chú trng đn các hot đng marketing trong hot đng ca mình đ
nâng cao hiu qu kinh doanh cng nh nng lc cnh tranh trên th trng.
Chính vì nhng lý do trên em đã chn đ tài “Hoàn thin chin lc marketing cho
ngân hàng Công Thng chi nhánh Sông Nhu” nhm tìm ra mt s gii pháp giúp
ngân hàng nâng cao kh nng cnh tranh và to hình nh n tng hn trong nhn thc
ca khách hàng.
Mc đích nghiên cu
Khóa lun đc xây dng nhm mc đích h thng hóa các lý thuyt chung nht v
marketing, chin lc marketing mà ngân hàng Công Thng chi nhánh Sông Nhu
đang s dng và đa ra các bin pháp nhm hoàn thin chin lc marketing cho
ngân hàng, giúp ngân hàng nâng cao v th cnh tranh ca mình trên th trng, to
đc s trung thành ca khách hàng, gim ni lo đánh mt th phn trong thi gian ti.
Phm vi và đi tng nghiên cu
Trong khóa lun tác gi đa ra nhng nghiên cu v qun Hà ông và tình hình
hot đng kinh doanh ca ngân hàng Công Thng chi nhánh Sông Nhu qua các nm
2008, 2009 nhm đa ra đc nhng chin lc thit thc nht vi thc t qun Hà
ông trong thi gian ti.
Phng pháp nghiên cu
Da trên nhng kin thc trong quá trình hc tp ti trng và nhng s liu thu
thp đc t ngân hàng Công Thng chi nhánh Sông Nhu nm 2008, 2009, tác gi
đã nghiên cu lun vn theo phng pháp thng kê mô t các d liu thu thp đc ti
ngân hàng nhm so sánh, phân tích đ đa ra mt chng trình marketing phù hp cho
ngân hàng.
Kt cu khóa lun
Ngoài phn m đu, kt lun, các ph lc, bng biu, khóa lun đc trình bày
trong 3 chng:
Chng 1: C s lý lun chung v marketing ngân hàng.
Chng 2: Thc trng marketing ti ngân hàng Công Thng chi nhánh Sông
Nhu.
Chng 3: Mt s gii pháp hoàn thin chin lc marketing cho ngân hàng Công
Thng chi nhánh Sông Nhu.
Do thi gian nghiên cu và kh nng còn hn ch nên lun vn không tránh khi
nhng thiu sót, em kính mong nhn đc s nhn xét và đánh giá ca thy cô đ lun
vn đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
Thang Long University Library
1
CHNG 1:
C S LÝ LUN CHUNG V MARKETING NGÂN HÀNG
Chng 1 s trình bày tng quan v các khái nim ca marketing và marketing
ngân hàng, bao gm nhng ý c bn v khái nim marketing ngân hàng, chin lc
marketing ngân hàng và quy trình xây dng chin lc marketing cho sn phm dch
v ngân hàng nhm nêu đc nhng đim khác bit ca hot đng marketing ngân
hàng so vi các ngành khác.
1.1. Tng quan v marketing ngân hàng
1.1.1. Khái nim marketing
Marketing là hot đng có phm vi rt rng, do vy cn mt đnh ngha rng. Bn
cht ca marketing là giao dch, trao đi nhm mc đích tha mãn nhu cu và mong
mun ca con ngi. Do đó, hot đng marketing xut hin bt kì ni nào khi mt đn
v xã hi (cá nhân hay t chc) c gng trao đi cái gì đó có giá tr vi mt đn v xã
hi khác. Khái nim v marketing sau đây đc trích t Giáo trình marketing cn bn
ca Tin s Nguyn Thng Thái:
Marketing là các hot đng đc thit k đ to ra và thúc đy bt kì s trao đi
nào nhm tha mãn nhng nhu cu và mong mun ca con ngi.
Hình 1.1: Hot đng marketing
(Ngun: Giáo trình marketing cn bn – TS Nguyn Thng Thái)
Ch th marketing có th là mt cá nhân, mt doanh nghip, mt đng chính tr,
mt t chc phi li nhun, chính ph…
i tng đc marketing, đc gi là sn phm, có th là mt hàng hóa, mt
dch v, mt ý tng, mt con ngi, mt đa đim hay mt đt nc…
i tng tip cn marketing có th là ngi mua, ngi s dng, ngi nh
hng, ngi quyt đnh…
Bt kì khi nào ngi ta mun thuyt phc ai đó làm mt điu gì, thì tc là các ch
th đó đã thc hin hot đng marketing. ó có th là Chính ph thuyt phc dân
Ngi thc
hin
(ch th)
i tng
đc
marketing
(sn phm)
i tng
nhn sn
phm
(khách hàng)
2
chúng thc hin sinh đ có k hoch, mt ng chính tr thuyt phc c tri b phiu
cho ng c viên ca mình vào gh Tng thng, mt doanh nghip thuyt phc khách
hàng mua sn phm, hay mt ngi thuyt phc các đng nghip, bn bè thc hin
mt ý tng ca mình…
Trên đây là đnh ngha v marketing trong mt h thng kinh t, xã hi rng ln.
Tuy nhiên, mc đích ca tác gi trong bài khóa lun này là nhm xây dng chin lc
marketing cho mt ngân hàng c th nên cn có mt khái nim v marketing theo
ngha hp hn, khái nim marketing trong mt t chc:
“Marketing là mt h thng tng th các hot đng ca t chc đc thit k
nhm hoch đnh, đánh giá, xúc tin và phân phi các sn phm, dch v, ý tng đ
đáp ng nhu cu ca th trng mc tiêu và đt đc các mc tiêu ca t chc”.
(Theo Hip hi Marketing M - AMA).
C th, t chc thc hin marketing là doanh nghip thì chúng ta cng có th
tham kho mt đnh ngha marketing tiêu biu sau đây:
“Marketing là quá trình qun lý ca doanh nghip nhm phát hin ra nhu cu
ca khách hàng và đáp ng các nhu cu đó mt cách có hiu qu hn so vi các đi
th cnh tranh”. (Theo Chartered Institute of Marketing).
T nhng khái nim v marketing ta có th thy, điu quan trng đu tiên mang
tính quyt đnh thành hay bi trong kinh doanh ca các doanh nghip là phi nghiên
cu nhu cu, mong mun cng nh hành vi mua hàng ca khách hàng, sau đó tin
hành sn xut sn phm – dch v phù hp trc khi đem ra tiêu th trên th trng
thông qua các hot đng trao đi và giao dch. áp ng các nhu cu, mong mun ca
các nhóm khách hàng khác nhau s giúp cho doanh nghip tng đc kh nng cnh
tranh, có đc ch đng trên th trng, đng thi mang li cho xã hi nhng sn
phm, dch v phong phú, đa dng. Chính vì th mà trong điu kin kinh t th trng
nh hin nay, có th nói marketing là chìa khóa ca s thành công trong doanh
nghip.
1.1.2. Marketing ngân hàng
1.1.2.1. Khái nim
Có nhiu quan nim v marketing ngân hàng, đng góc đ và thi gian khác
nhau đã xut hin các quan nim khác nhau. Trong cun Giáo trình marketing ngân
hàng ca Phó giáo s – Tin s Nguyn Th Minh Hin có nêu mt s khái nim tiêu
biu:
Thang Long University Library
3
- Marketing ngân hàng là phng pháp qun tr tng hp da trên c s nhn
thc v môi trng kinh doanh, nhng hot đng ca ngân hàng nhm đáp ng tt
nht nhu cu ca khách hàng, phù hp vi s bin đng ca môi trng. Trên c s đó
mà thc hin các mc tiêu ca ngân hàng.
- Marketing ngân hàng là toàn b nhng n lc ca ngân hàng nhm tha mãn
nhu cu ca khách hàng và thc hin mc tiêu li nhun.
- Marketing ngân hàng là toàn b quá trình t chc và qun lý ca mt ngân
hàng, t vic phát hin ra nhu cu ca các nhóm khách hàng đã chn và tho mãn nhu
cu ca h bng h thng các chính sách bin pháp nhm đt mc tiêu li nhun nh
d kin.
- Marketing ngân hàng là mt chc nng ca hot đng qun tr nhm hng ti
các sn phm dch v ngân hàng phc v nhng nhóm khách hàng mc tiêu ca ngân
hàng.
- Marketing ngân hàng là tp hp các hot đng khác nhau ca ngân hàng nhm
hng nhng ngun lc hin có ca ngân hàng vào vic phc v tt hn nhu cu ca
khách hàng, trên c s đó thc hin các mc tiêu ca ngân hàng.
Nh vy, do vic nghiên cu, khai thác marketing trong lnh vc ngân hàng ca
mi tác gi nhng góc đ và thi gian khác nhau nên đã xut hin nhng quan nim
khác nhau, song đu đã có s thng nht v nhng vn đ c bn ca marketing ngân
hàng. ó là:
Th nht: Quá trình marketing ngân hàng th hin s thng nht cao đ gia
nhn thc và hành đng ca ngân hàng v th trng, nhu cu khách hàng và nng lc
ca ngân hàng. Do vy, ngân hàng cn phi đnh hng hot đng ca các b phn và
toàn th đi ng nhân viên vào vic to dng, duy trì và phát trin mi quan h vi
khách hàng – yu t quyt đnh s sng còn ca ngân hàng trên th trng.
Th hai: Nhim v then cht ca marketing ngân hàng là xác đnh đc nhu cu,
mong mun ca khách hàng và cách thc đáp ng nó mt cách hiu qu hn các đi
th cnh tranh.
Th ba: Marketing ngân hàng không coi li nhun là mc tiêu hàng đu và duy
nht, mà cho rng li nhun là mc tiêu cui cùng và là thc đo trình đ marketing
ca mi ngân hàng.
Sau đây là nhng đc đim ca marketing ngân hàng, cho ta thy đc s khác
bit gia marketing sn phm và marketing dch v.
4
1.1.2.2. c đim ca marketing ngân hàng
Marketing ngân hàng là mt loi hình marketing chuyên sâu (chuyên ngành) đc
hình thành trên c s vn dng ni dung, phng châm, nguyên tc, k thut, quan
đim ca marketing hin đi vào hot đng ngân hàng. Tuy nhiên, marketing ngân
hàng có nhng đc đim khác bit so vi marketing thuc các lnh vc khác. C th là:
u tiên, marketing ngân hàng là loi hình marketing dch v tài chính. Theo
Philip Kotler: “Dch v là mt hot đng hay li ích cung ng nhm đ trao đi, ch
yu là vô hình và không dn đn chuyn quyn s hu”. Sn phm dch v ngân hàng
có nhng đc đim khác bit, đó là tính vô hình, tính không tách ri, không lu tr và
khó xác đnh cht lng. Nhng đc đim này có nh hng không nh đn vic qun
lý dch v, đc bit là t chc hot đng marketing ngân hàng.
Tính vô hình ca sn phm dch v ngân hàng đã dn đn vic khách hàng không
nhìn thy, không th nm gi đc, đc bit là khó khn trong vic đánh giá cht
lng sn phm dch v trc khi mua, trong quá trình mua và sau khi mua. Do vy,
ngân hàng cn phi cng c nim tin ca khách hàng bng cách nâng cao ngh thut s
dng các k thut marketing nh tng tính hu hình ca sn phm dch v cung ng
thông qua vic đa ra hình nh, biu tng khi qung cáo, ni dung qung cáo không
ch mô t dch v cung ng mà còn to cho khách hàng đc bit chú ý đn nhng li
ích mà sn phm dch v đem li. ng thi phi cung cp nhng thông tin cn thit
cho khách hàng v hiu qu hot đng ca ngân hàng, trình đ k thut công ngh và
đi ng nhân viên, to bu không khí làm vic tt vi điu kin làm vic thun tin,
tng tính trách nhim ca nhân viên trong phc v khách hàng.
Tính không tách ri ca sn phm dch v ngân hàng đc th hin trong quá
trình cung ng sn phm ca ngân hàng. Thc t cho thy, quá trình cung ng sn
phm dch v ca ngân hàng thng là nhng quy trình hoc kinh nghim và quá trình
cung ng dch v din ra đng thi vi quá trình tiêu th. Chính điu này làm cho sn
phm dch v ca ngân hàng không có kh nng lu tr. Do đó ngân hàng cn phi có
h thng, phng pháp phc v nhanh vi nhiu quy, đim giao dch. Mi quy phi
gii quyt đy đ, kp thi nhu cu ca khách hàng đng thi phi luôn luôn đc
hoàn thin đ phù hp vi s đòi hi ngày càng cao ca khách hàng.
Ngoài ra, hot đng cung ng sn phm dch v ngân hàng còn có mt đc đim
liên quan cht ch đn hot đng marketing, đó là vic đm bo dòng thông tin hai
chiu gia ngân hàng và khách hàng. Dòng thông tin hai chiu đòi hi c ngân hàng và
khách hàng đu phi cung cp cho nhau nhng thông tin cn thit, đy đ và chính xác
nht. ây s là cn c đ quyt đnh các giao dch và là c s ca lòng tin đ duy trì
mi quan h lâu dài gia khách hàng và ngân hàng.
Thang Long University Library
5
Th hai, marketing ngân hàng là loi hình marketing hng ni. Thc t cho
thy, so vi marketing thuc lnh vc khác, marketing ngân hàng phc tp hn nhiu
bi tính đa dng, nhy cm ca hot đng ngân hàng, đc bit là quá trình cung ng
sn phm dch v ca ngân hàng có s tham gia đng thi ca c c s vt cht, khách
hàng và nhân viên ngân hàng. Nhân viên là yu t quan trng trong quá trình cung
ng, chuyn giao sn phm dch v ngân hàng. H đóng vai trò quyt đnh c v s
lng, kt cu cht lng sn phm và c mi quan h gia khách hàng và ngân hàng.
Chính h đã to nên tính khác bit hóa, tính cách ca hàng hóa sn phm dch v ngân
hàng, tng giá tr thc t ca sn phm dch v cung ng, kh nng thu hút khách hàng
và v th cnh tranh ca ngân hàng. Marketing hng ni ch rõ các nhà lãnh đo ngân
hàng cn phi tp trung vào vic đào to đ s dng có hiu qu nht ngun nhân lc
hin có ca ngân hàng nh đào to nâng cao trình đ toàn din cho nhân viên ngân
hàng, đc bit là ph cp kin thc marketing cho toàn th cán b nhân viên và coi đây
là kin thc kinh doanh ti thiu bt buc. ng thi đa ra các c ch chính sách v
tin lng, tin thng, ch đ đãi ng đ khuyn khích nhân viên tích cc làm vic,
hoàn thin c cu t chc, sp xp b trí hp lý đi ng nhân viên, đc bit là nhân
viên trc tip phc v khách hàng. Tng cng giáo dc truyn thng, xây dng
phong cách vn hóa riêng ca ngân hàng mình – vn hóa kinh doanh ngân hàng.
Th ba, marketing ngân hàng thuc loi hình marketing quan h. Marketing
quan h đòi hi b phn marketing phi xây dng đc nhng mi quan h bn lâu, tin
tng ln nhau và cùng có li cho c khách hàng và ngân hàng bng vic luôn gi
đúng nhng cam kt, cung cp cho nhau nhng sn phm dch v cht lng cao vi
giá c hp lý, tng cng mi quan h v kinh t, k thut, nâng cao s tin tng đ
cùng nhau phát trin. Có đc s tin tng trong các mi quan h s giúp cho ngân
hàng d dàng hn trong vic duy trì nhng khách hàng hin ti và có nhiu bin pháp
đ thu hút khách hàng mi. Vi xu hng cnh tranh ngày càng cao thì vic có đc
nim tin ca khách hàng đang tr thành chin lc ch lc phn ánh tm nhìn dài hn
ca mi ngân hàng. Vy nên, marketing quan h ngày càng đc chú trng nhiu hn.
1.1.2.3. Vai trò ca marketing đi vi các ngân hàng
Ngày nay, các đnh ch ngân hàng hot đng trong s bin đng không ngng ca
môi trng kinh doanh và cuc chin giành git th trng din ra ngày càng khc lit
c trong và ngoài nc. iu đó đòi hi ngân hàng phi la chn li cu trúc và điu
chnh cách thc hot đng cho phù hp vi môi trng, nâng cao kh nng khám phá
c hi kinh doanh và v th cnh tranh. iu này ch đc thc hin tt mt khi có các
gii pháp marketing nng đng, đúng hng. Marketing tr nên thit yu đi vi mi
6
loi hình ngân hàng trong nn kinh t th trng. Vai trò ca marketing đc th hin
các ni dung sau:
Trc ht, marketing tham gia vào vic gii quyt nhng vn đ kinh t c bn
ca hot đng kinh doanh ngân hàng. Thông qua các hot đng nh t chc thu thp
thông tin th trng, nghiên cu hành vi tiêu dùng, xác đnh nhu cu ca khách hàng
cùng xu hng thay đi ca chúng… ngân hàng có th bit đc loi sn phm cn
cung ng ra th trng c trong hin ti và tng lai. ây là nhng vn đ kinh t quan
trng vì nó quyt đnh phng thc hot đng, kt qu hot đng, kh nng cnh tranh
cùng v th ca mi ngân hàng trên th trng. Bên cnh đó, marketing cng góp phn
to ln trong vic nâng cao cht lng sn phm dch v, to uy tín hình nh, tng sc
mnh cnh tranh ca ngân hàng. ng thi, marketing giúp ngân hàng gii quyt tt
các mi quan h gia khách hàng, nhân viên và ch ngân hàng thông qua các hot
đng nh: tham gia xây dng và điu hành chính sách lãi, phí; đa ra ch đ u đãi
phù hp vi tng loi khách hàng, khuyn khích nhân viên làm vic, ci tin các hot
đng nhm cung cp cho khách hàng nhiu tin ích trong s dng các sn phm dch
v ngân hàng.
Ngoài ra, marketing cng đóng mt vai trò ht sc quan trng trong vic là cu
ni gn kt hot đng ca ngân hàng vi th trng. Hiu đc nhu cu th trng s
làm cho hot đng ca ngân hàng có hiu qu cao. Marketing giúp ngân hàng nhn
bit đc các yu t ca th trng, nhu cu ca khách hàng v sn phm, dch v và
s bin đng ca chúng. Nh có marketing mà ngân hàng có th phi hp và đnh
hng đc hot đng ca tt c các b phn và toàn th nhân viên vào vic đáp ng
ngày càng tt hn nhu cu ca khách hàng.
Không nhng th, marketing còn góp phn to nên v th cnh tranh ca ngân
hàng. ây là mt trong nhng vai trò vô cùng quan trng ca marketing. Quá trình to
lp v th cnh tranh ca ngân hàng có liên quan cht ch đn vic to ra nhng sn
phm dch v khác bit, đng thi phi làm cho khách hàng thy đc li ích thc t
t nhng sn phm dch v đó. Do vy, vic to lp v th cnh tranh ca sn phm
dch v ngân hàng ph thuc khá ln vào kh nng, trình đ marketing ca mi ngân
hàng. Nó đòi hi b phn marketing phi nhn thc đc đy đ c v kh nng ca
ngân hàng, các k thut đc s dng, cng nh nhu cu c th ca th trng mc
tiêu. Ngoài ra, b phn marketing ngân hàng cng cn phi có nhng bin pháp đ
tng kh nng duy trì li th v s khác bit, đng thi phi có h thng bin pháp đ
chng li s sao chép ca đi th cnh tranh.
Thông qua vic ch rõ và duy trì li th ca s khác bit, marketing giúp ngân
hàng phát trin và ngày càng nâng cao v th cnh tranh trên th trng.
Thang Long University Library
7
1.1.3. Chin lc marketing
Nhng quan đim v chin lc marketing sau đây đc tng hp và đa ra trong
cun Giáo trình marketing ngân hàng ca Tin s Trnh Quc Trung – i hc ngân
hàng thành ph H Chí Minh:
Quan đim th nht cho rng chin lc marketing bao gm hai yu t c bn là
các quyt đnh đu t sn phm hng theo th trng cha đng trong nó ni hàm sn
phm hng theo th trng trong chin lc cnh tranh, mc đ đu t và vic phân
phi ngun lc trong mt môi trng kinh doanh phc tp.
Theo quan đim th hai, chin lc marketing ch ra cách thc các yu t ca hn
hp marketing và các b phn cu thành ca chúng s đc s dng ra sao đ đt đc
các mc tiêu marketing. Các chi tit ca chin lc marketing cho phép tin hành các
hot đng c th bi mt s cá nhân c th nào đó trong mt khong thi gian nht
đnh.
Chin lc marketing có th hiu là mt hn hp ca nm yu t gm đnh v th
trng, đnh v sn phm, hn hp marketing, gia nhp th trng và thi đim. Nm
yu t này to nên nhng vn đ ct lõi cho hot đng marketing mà doanh nghip cn
kt hp các yu t mt cách hài hòa đ to hiu qu tt cho ngân hàng. Ngoài nhng
yu t trên, ngân hàng cn chun b khâu kim tra và kim soát các hot đng
marketing cng nh đánh giá các kt qu mà chúng đem li đ có th rút kinh nghim
cng nh trin khai các chin lc mi đc tt hn.
Còn theo quan đim th ba, mt chin lc marketing tng th s to ra s kt ni
gia k hoch chin lc và các chng trình marketing c th. Nói mt cách khác,
cn phi có s phù hp và đóng góp vào thành công ca các mc tiêu đc nêu nên
trong k hoch chin lc. ng thi, chin lc marketing phi to ra s tp trung và
đnh hng mang tính h thng cho mi hot đng marketing. Chin lc marketing
dùng đ thâm nhp th trng sau khi đã xác đnh đc các mc tiêu th trng.
Khái nim này cho ta thy chin lc marketing rt quan trng. Nó là công c hu
hiu đ ngân hàng thâm nhp đc vào th trng mt cách nhanh chóng và hiu qu
nht, loi b đc các đi th cnh tranh và giúp xác đnh rõ mc tiêu th trng ca
ngân hàng mun hng ti.
Nh vy, t nhng quan đim trên ta có th thy, chin lc marketing bao gm
vic la chn, phân tích th trng mc tiêu và thit k mt chng trình hn hp
marketing phù hp đ tha mãn th trng mc tiêu này. Chin lc marketing phù
hp s đnh hng hot đng marketing ca doanh nghip đ đt hiu qu cao,
cân đi s dng ngân sách marketing hp lý. Ngoài ra, chin lc marketing khôn
8
ngoan s kt hp đ đt đc mc tiêu kinh doanh ngn hn (doanh thu, tng
trng ) và dài hn (th phn, thng hiu ). Chin lc marketing đng thi là kim
ch nam giúp b phn marketing xây dng chng trình marketing cho c mt nm
hay quý kinh doanh.
1.1.4. Chin lc marketing ngân hàng
C th trong ngành ngân hàng, mt ngành dch v nhng li kinh doanh mt loi
hàng hóa ht sc nhy cm đó là tin t, thì chin lc marketing cho ngân hàng cng
có nhng đc đim và tính khác bit so vi các chin lc áp dng vi các ngành
khác. Bi vy, ngân hàng cn nghiên cu sâu sc và am hiu th nào là chin lc
marketing ngân hàng.
Sau đây là mt s khái nim v chin lc marketing ngân hàng đc nêu ra trong
cun Giáo trình marketing ngân hàng ca Tin s Trnh Quc Trung:
- Chin lc marketing là quá trình ngân hàng chuyn ti mc tiêu kinh doanh và
chin lc kinh doanh ca mình thành các hot đng trên th trng.
- Chin lc marketing là lý lun v marketing mà ngân hàng, đn v kinh doanh
mong mun đt đc mc tiêu marketing ca mình. Chin lc marketing bao gm
vic ra các quyt đnh liên quan đn chi tiêu marketing ngân hàng, hn hp marketing
và s phân phi marketing trong mi quan h đn điu kin cnh tranh và môi trng
d kin.
- Chin lc marketing phn ánh quan đim tt nht ca ngân hàng v cách thc
mà h có th áp dng các k nng và ngun lc ca h mt cách có li nhun nht trên
th trng. Chin lc marketing là nhng cách thc đ đt đc các mc tiêu
marketing và thng liên quan đn bn yu t ch yu ca marketing hn hp là sn
phm, giá c, phân phi, xúc tin.
- Chin lc marketing là mt quá trình phân tích mang li tính chin lc v các
yu t môi trng, cnh tranh và kinh doanh nh hng đn hot đng kinh doanh ca
ngân hàng và d báo xu hng tng lai trong lnh vc kinh doanh mà ngân hàng
quan tâm.
Nh vy, t các khái nim trên ta có th rút ra đc nhng đim chính sau:
Th nht là, chin lc marketing là quá trình ngân hàng thc hin nhng mc
tiêu kinh doanh và chin lc kinh doanh nhm ti u hóa li nhun cho ngân hàng.
Th hai là, chin lc marketing phi bao quát đc các yu t nh môi trng v
mô, môi trng vi mô và các xu hng trong tng lai nh s bin đng ca nn kinh
t, nhu cu s dng dch v ca khách hàng.
Thang Long University Library
9
Th ba là, chin lc marketing cho ngân hàng phi đm bo đáp ng các yêu cu
và mc đích ca ngân hàng đ ra, áp dng các công ngh hin đi vào vic hoch đnh
chin lc marketing giúp cho vic ra các quyt đnh là đúng đn nht.
Trong điu kin cnh tranh khc lit nh hin nay, mt chin lc marketing tt
s giúp cho ngân hàng đa ra đc các bin pháp phù hp vi đc đim, điu kin hot
đng kinh doanh trong tng thi kì ca ngân hàng, t đó ngân hàng có th đt đc
nhng mc tiêu và nâng cao v th cnh tranh ca mình trên th trng.
1.2. Quy trình xây dng chin lc marketing
Chin lc marketing là mt tng th các chin lc marketing b phn kt hp
vi nhau. Các chin lc này cn phi đc nghiên cu và áp dng mt cách đng b,
phù hp vi hoàn cnh và nng lc ca ngân hàng trên th trng.
Quá trình xây dng chin lc marketing gm có nm bc là: Phân tích môi
trng kinh doanh, la chn th trng mc tiêu, các chin lc marketing, các
chng trình marketing và kim tra đánh giá chin lc marketing. Vi mc đích tp
trung xây dng chin lc marketing đ nâng cao v th cnh tranh cho ngân hàng, tác
gi xin đc trình bày bn bc đu trong quy trình xây dng chin lc marketing và
đ xut các bin pháp thc hin trong thi gian sp ti.
1.2.1. Phân tích môi trng kinh doanh
Phân tích môi trng kinh doanh là công vic đu tiên cn thit và có tính cht
quyt đnh ca hot đng marketing ngân hàng nhm xác đnh nhu cu ca th trng
và s bin đng ca nó, bi càng hiu rõ, đy đ, chính xác, chi tit, c th v môi
trng kinh doanh bao nhiêu thì b phn marketing ngân hàng càng ch đng trong
vic đa ra các bin pháp hot đng phù hp và đt hiu qu cao by nhiêu. Vic phân
tích môi trng kinh doanh ca ngân hàng thng tp trung vào hai ni dung chính là
phân tích môi trng v mô và phân tích môi trng vi mô.
1.2.1.1. Môi trng v mô
Môi trng v mô bao gm các yu t, các lc lng xã hi rng ln có tác đng
đn toàn b môi trng kinh doanh ca ngân hàng. V c bn, ngân hàng không th
kim soát, thay đi đc các yu t ca môi trng v mô. Các yu t trong môi
trng v mô mang li nhng c hi mi cng nh nhng thách thc đi vi ngân
hàng. Do không th thay đi đc các yu t ca môi trng v mô, nên ngân hàng
phi tìm cách thích ng vi nó thì mi có th tn ti và phát trin đc.
10
Hình 1.2: Các yu t ca môi trng v mô
(Ngun: Giáo trình marketing cn bn – T.S Nguyn Thng Thái)
Lc lng đu tiên ca môi trng v mô cn theo dõi là môi trng nhân khu,
bi nó không ch to thành nhu cu và kt cu nhu cu ca dân c v sn phm dch v
ngân hàng, mà còn là cn c trong vic hình thành h thng phân phi ca ngân hàng.
ng thi, môi trng nhân khu còn là c s đ xây dng và điu khin các k thut
marketing ngân hàng. Nhng ngi làm marketing quan tâm sâu sc đn quy mô và t
l tng dân s các thành ph, khu vc và quc gia khác nhau, s phân b tui tác và
c cu dân tc, trình đ hc vn, mu h gia đình, xu th di chuyn dân c, chính sách
dân s ca vùng… Trong ngành ngân hàng, hai yu t cn quan tâm nht đó chính là
đ tui và thu nhp, bi chúng có nh hng trc tip đn các quyt đnh và hot đng
ca ngân hàng.
Tip đó phi k đn các yu t thuc môi trng kinh t. Môi trng kinh t có
tác đng rt mnh m đn nhu cu và cách thc s dng sn phm dnh v ngân hàng
ca khách hàng. Do vy, nó chi phi đn hot đng ca ngân hàng. Vì th, ngân hàng
cn phi nm bt kp thi tình hình và s bin đng ca nn kinh t đ ch đng đa ra
nhng phng thc và chính sách cho phù hp vi s bin đng đó. Các yu t ch
yu thuc môi trng kinh t là thu nhp bình quân đu ngi, t l xut nhp khu,
tc đ tng trng và phát trin kinh t quc dân, t l lm phát, chính sách đu t, tit
kim ca chính ph, tht nghip…
Mt yu t khác có nh hng mnh m đn ngân hàng đó chính là môi trng t
nhiên. Môi trng t nhiên là h thng các yu t t nhiên có nh hng đn các
ngun lc đu vào cn thit cho nn kinh t, vì th mà nhng bin đi trong môi
trng t nhiên cng s nh hng trc tip đn s phát trin ca nn kinh t. Ngân
hàng cn nhy bén nm bt các mi đe da cng nh c hi gn lin vi các xu hng
trong môi trng t nhiên nh s thiu ht nguyên liu, tình trng ô nhim môi
trng, chi phí nng lng tng… Hin nay, khi nhng vn đ t nhiên môi trng
đang là mi quan tâm hàng đu trên toàn th gii, các doanh nghip nói chung cng
Môi
trng
nhân khu
Môi
trng
kinh t
Môi
trng
t nhiên
Môi trng
vn hóa
xã hi
Môi
trng
công ngh
Môi trng
chính tr
pháp lut
MÔI TRNG V MÔ
Thang Long University Library
11
nh ngân hàng nói riêng đã khôn ngoan hn trong vic ch đng có nhng chuyn
bin theo hng bo v môi trng, to đc s tín nhim ca khách hàng.
Không nm ngoài nhng yu t thuc môi trng v mô cn nghiên cu là môi
trng công ngh. Ngày nay, hot đng ca ngân hàng không th tách ri khi s
phát trin mnh m ca công ngh. Vic áp dng thành công và hiu qu các công
ngh mi s giúp cho hot đng ca ngân hàng tr nên nhanh chóng, an toàn và thun
tin hn, tit kim sc ngi, tng hiu qu công vic. Công ngh cng là mt trong
nhng yu t to nên li th cnh tranh cho ngân hàng. Chính vì th, ngân hàng cn
phi theo dõi, nm bt nhng thay đi v công ngh mi đ theo kp s phát trin
chung ca nn kinh t cng nh không b tt hu so vi các đi th cnh tranh.
Ngoài ra, môi trng chính tr pháp lut cng có nh hng không nh đn hot
đng ca các ngân hàng. Môi trng chính tr luôn nhy cm và nm ngoài tm kim
soát ca ngân hàng. Nhng quyt đnh marketing chu nhiu tác đng t các yu t
trong môi trng chính tr. Môi trng chính tr phù hp s giúp thúc đy các hot
đng trong ngân hàng, ngc li s gây tr ngi và khó khn cho các hot đng ca
ngân hàng.
Môi trng pháp lut to c s pháp lý ràng buc và tác đng đn vic hình
thành, tn ti và phát trin ca mi ngân hàng. Môi trng pháp lut s đem đn cho
ngân hàng mt loi các c hi mi và c nhng thách thc mi. Chính vì vy mà các
ngân hàng cn phi nm chc lut đ thc hin các hot đng đúng pháp lut và mang
li li ích cho bn thân ngân hàng cng nh cho khách hàng.
Yu t cui cùng thuc môi trng v mô có nh hng ln đn hot đng ngân
hàng đó chính là môi trng vn hóa xã hi. Trình đ vn hóa, tiêu dùng và thói quen
ca ngi dân có nh hng ln ti hành vi và nhu cu sn phm dch v ngân hàng.
Ngân hàng cn nghiên cu k lng v vn hóa - xã hi, không nhng đ xác đnh rõ
các tác đng ca chúng ti hành vi s dng sn phm dch v ngân hàng và la chn
ngân hàng ca khách hàng, mà còn giúp ngân hàng ch đng trong vic tham gia xây
dng các chính sách, quy đnh, th tc trong nghip v và thit k mô hình t chc
phù hp vi đc đim vn hóa ca tng vùng, khu vc th trng c trong nc và
quc t.
1.2.1.2. Môi trng vi mô
Các yu t thuc môi trng vi mô trong ngân hàng bao gm: các yu t và lc
lng bên trong ngân hàng, các nhà cung ng, các trung gian marketing, khách hàng,
các đi th cnh tranh và công chúng trc tip. Xây dng mt chin lc marketing
đúng đn đòi hi nhà qun tr marketing không ch t gii hn mình trong nhng nhu
12
cu ca th trng mc tiêu mà còn phi chú ý đn tt c nhng yu t thuc môi
trng vi mô ca ngân hàng, đ kp thi điu chnh hay có nhng chính sách, k hoch
phù hp.
Hình 1.3: Các yu t thuc môi trng vi mô
(Ngun: Giáo trình marketing cn bn – T.S Nguyn Thng Thái)
Khi phân tích môi trng vi mô, nhân t đu tiên phi đ cp ti là các yu t và
lc lng bên trong ngân hàng. Hot đng marketing không phi là mt hot đng
riêng r trong ngân hàng mà nó b chi phi bi các lc lng, các yu t khác trong
ni b ngân hàng nh tài chính, k toán, nhân lc, nghiên cu và phát trin, h thng
mng li phân phi… Do vy, phân tích các yu t trong ni b ngân hàng s giúp
ngân hàng hiu rõ và khai thác ht sc mnh ca các lc lng hin có bng các chính
sách, bin pháp marketing, t đó nâng cao cht lng phc v nói chung và cht lng
sn phm dch v nói riêng. Có nh vy, ngân hàng mi đáp ng đc nhu cu đòi hi
ngày càng cao ca khách hàng.
Yu t th hai cn quan tâm đó chính là các nhà cung ng. Các nhà cung ng
cung cp các yu t đu vào cho ngân hàng hot đng. ó là tài chính, nguyên vt
liu, máy móc thit b… Nu quá trình cung cp các đu vào này b trc trc thì ngân
hàng s phi đi mt vi các ri ro, đc bit là trong điu kin cnh tranh. Vì vy, xây
dng mi quan h bn vng vi các nhà cung cp là mt điu vô cùng quan trng.
làm đc điu đó, ngân hàng cn có kênh thông tin chính xác, nm bt kp thi v tình
trng, s lng, cht lng, giá c… trong hin ti cng nh xu hng bin đi trong
tng lai đ đm bo ngun cung ng luôn n đnh.
Yu t th ba đó là các trung gian marketing. Các trung gian marketing giúp
ngân hàng đy mnh hot đng tiêu th sn phm hay s dng dch v. Trong nn kinh
Công chúng
Các
nhà
cung
ng
Các
trung gian
marketing
Doanh nghip
Các đi th
Công chúng
Khách
hàng
Thang Long University Library
13
t th trng, các trung gian marketing li càng chng t đc tm quan trng ca
mình trong vic đa ngân hàng đn gn vi ngi tiêu dùng hn, làm cho hình nh ca
ngân hàng rõ nét hn trong mt khách hàng. H bao gm nhng ngi môi gii
thng mi, các t chc dch v marketing, các công ty chuyên t chc lu thông hàng
hóa và các t chc tài chính tính dng. Ngân hàng cn ch đng to mi quan h tt
vi các trung gian marketing này đ thc hin chin lc marketing hiu qu.
Mt yu t khác không th b qua khi phân tích môi trng vi mô đó chính là
khách hàng. Khách hàng là thành phn có v trí ht sc quan trng trong s tn ti và
phát trin ca ngân hàng, là khi ngun cho mi hot đng, chính sách hay cam kt
ca ngân hàng. Chính vì vy, b phn marketing cn phi xác đnh đc nhu cu,
mong đi ca khách hàng t phía ngân hàng và cách thc la chn s dng sn phm
dch v ca h. Có nh vy, ngân hàng mi có th đt đc mc tiêu ca mình là tng
trng và phát trin.
Thêm vào đó, đi th cnh tranh cng là mt trong nhng yu t vô cùng quan
trng. Cnh tranh giúp cho th trng ngày càng phát trin theo hng tt đp hn và
có li hn cho khách hàng. Do vy, b phn marketing phi nghiên cu, ch rõ các đi
th cnh tranh trc tip và tim n đi vi ngân hàng, nhng đi th ln ngân hàng cn
tp trung và c nhng đi th cnh tranh nh nhng li có nhng đim mnh. Trên c
s đó, ngân hàng s ch đng trong xây dng và t chc thc hin chin lc cnh
tranh mt cách nng đng, hiu qu.
Yu t cui cùng là công chúng trc tip. Công chúng trc tip là bt k mt
nhóm, mt t chc nào có mi quan tâm, có nh hng đn hot đng ca ngân hàng.
Công chúng trc tip s ng h hoc chng tr li các quyt đnh kinh doanh ca ngân
hàng, tc là to thun li hay gây khó khn cho ngân hàng. Có sáu nhóm công chúng
trc tip đó là: các t chc tài chính, các c quan thông tin đi chúng, các c quan nhà
nc, các t chc bo v ngi tiêu dùng, cán b công nhân viên trong ngân hàng và
qun chúng đông đo. Ngân hàng cn quan tâm đn công chúng trc tip, xây dng
mi quan h và hình nh tt đp, to s tín nhim bng nhiu hành đng thit thc.
1.2.2. La chn th trng mc tiêu
Th trng mc tiêu là th trng bao gm các khách hàng có nhu cu hay mong
mun mà ngân hàng có kh nng đáp ng. Chn đúng th trng mc tiêu không
nhng giúp cho ngân hàng đáp ng ti đa nhu cu ca khách hàng trong th trng đó
mà còn có th to ra u th so vi đi th cnh tranh và đt đc các mc tiêu
marketing.
14
S d ngân hàng cn phi chn th trng mc tiêu cho mình là do mi ngân hàng
ch có mt s th mnh nht đnh, trong khi nhu cu ca khách hàng rt đa dng, vi
ngun lc có hn, ngân hàng không th đáp ng đc tt c các nhu cu đó. Các khách
hàng khác nhau s có nhng tiêu thc khác nhau v đa lý (khu vc, quc gia, nông
thôn – thành ph), nhân khu hc (tui tác, gii tính, thu nhp, ngh nghip…), tâm lý
(thái đ, li sng) và hành vi (mc đ tiêu th, mc đ trung thành…). la chn
đc th trng mc tiêu cho mình, phân đon th trng là bc không th thiu.
Phân đon th trng giúp ngân hàng xác đnh đc đc đim ca các đon th trng,
đánh giá đc mc đ hp dn ca tng đon th trng đó, t đó đa ra quyt đnh
la chn mt hoc mt vài th trng mc tiêu cho mình.
1.2.2.1. ánh giá các đon th trng
Sau khi phân đon th trng, ngân hàng s tin hành đánh giá các đon th trng
nhm đ xác đnh đc mc đ hp dn ca mi đon th trng đi vi vic thc hin
mc tiêu ca ngân hàng. đánh giá các đon th trng, ngân hàng có th s dng ba
tiêu thc c bn là: quy mô và s tng trng, mc đ hp dn ca th trng, các mc
tiêu và ngun lc ca ngân hàng.
Quy mô và s tng trng ca th trng s giúp nhng ngi làm marketing
ngân hàng hoch đnh đúng chin lc kinh doanh ca mình, tác đng ti hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng. đánh giá quy mô và mc đ tng trng ca mt đon
th trng, ngân hàng cn thu thp thông tin v doanh s bán, nhp đ tng tiêu th d
kin, mc đ cnh tranh, mc lãi d kin… Các thông tin này cn phi chính xác bi
nó liên quan trc tip đn vic ra quyt đnh la chn th trng mc tiêu ca ngân
hàng. Ngân hàng s chn đon th trng làm mc tiêu khi nó tha mãn điu kin: Có
quy mô hin ti và mc tng trng trong tng lai đ bù đp đc các chi phí
marketing hin ti và tng lai ca ngân hàng.
i vi tiêu thc đ hp dn ca th trng, đ đánh giá đ hp dn ca mt
đon th trng, ngân hàng cn phi đánh giá c v mc đ cnh tranh trên th trng
đó. Mc đ cnh tranh càng cao thì đ hp dn ca th trng đó càng thp và ngc
li. Ngân hàng có th xem xét các yu t cnh tranh nh các đi th tim tàng, các sn
phm thay th, các nhà cung cp, khách hàng, các đi th hin ti. Th trng hp dn
là th trng có ít s cnh tranh, ít rào cn gia nhp ngành, sn phm có ít s thay th,
quyn lc khách hàng và nhà phân phi không ln. Tuy nhiên không phi đon th
trng nào cng đáp ng đc toàn b nhng yêu cu trên, và ngân hàng cng ch có
mt hoc mt vài th mnh nht đnh đ tha mãn nhu cu ca th trng. Vì vy,
ngân hàng cn phi xem xét k lng đâu là đon th trng hp dn nht nhng cng
phù hp nht vi kh nng và mc tiêu ca ngân hàng.
Thang Long University Library
15
Mc tiêu và ngun lc ca ngân hàng cng là mt trong các yu t quan trng
cn xem xét đ đa ra các quyt đnh la chn th trng mc tiêu cho ngân hàng. Bi
nu th trng đó hp dn, phù hp vi mc tiêu ca ngân hàng, nhng ngân hàng
không đ kh nng đ đáp ng nhu cu ca th trng đó thì s làm nh hng đn uy
tín cng nh hình nh ca ngân hàng. Do vy, trc khi la chn th trng mc tiêu
c th, ngân hàng cn xem xét, đánh giá ngun lc ca mình mt cách chính xác nht
đ có th phát huy mt mnh và hn ch mt yu ca mình.
1.2.2.2. Chn th trng mc tiêu
Th trng mc tiêu là th trng bao gm các khách hàng có cùng nhu cu, mong
mun mà ngân hàng có th đáp ng đc tt nht và có li th hn so vi đi th cnh
tranh.
Mô hình đc các ngân hàng s dng ph bin trong vic xác đnh th trng mc
tiêu đó là mô hình SWOT. Nguyên tc ca mô hình này là tp trung kt qu nghiên
cu vào bn nhóm: Strengths – im mnh, Weaknesses – im yu, Opportunities –
C hi, Threats – Thách thc.
Hình 1.4: Mô hình phân tích SWOT
(Ngun: Giáo trình marketing ngân hàng – PGS. TS Nguyn Th Minh Hin)
Strengths – đim mnh: là li th hay kh nng cnh tranh ca ngân hàng, là
nhng u th mà ngân hàng có đc trên mt đon th trng nào đó. Nhng đim
mnh thng liên quan đn nhng kinh nghim có đc trong kinh doanh hoc nhng
k nng đc bit trong phát trin sn phm dch v, trong hot đng nghiên cu và trin
khai k thut marketing. Nó cng có th là hình nh hay truyn thng vn hóa kinh
doanh ca ngân hàng. Chng hn, danh ting ca mt ngân hàng v cht lng sn
phm dch v và chm sóc khách hàng đc xem nh mt th mnh rt quan trng.
im mnh iu yu
Chuyn đi
S
phù
hp
Chuyn đi
C hi Thách thc
Các yu t ni
lc ngân hàng
Các yu t bên
ngoài ngân hàng
16
Weaknesses – đim yu: là nhng mt hn ch ca bn thân ngân hàng trong vic
thc hin các mc tiêu c th, hoc cng có th là vic thiu kinh nghim trong quá
trình hot đng thc hin ng dng mt dch v, mt công ngh mi. Phi thng thn
nhìn nhn vào nhng yu đim ca mình thì ngân hàng mi có th sm tìm ra cách
khc phc.
Opportunities – c hi: đc hiu là bt c mt yu t nào đó ca môi trng bên
ngoài có th to ra các điu kin tt đ mang li li th cho ngân hàng v mt đi
tng hoc mt nhóm khách hàng c th. Nhà qun tr phi bit cách theo dõi din
bin ca th trng đ tìm cho ngân hàng ca mình các c hi kinh doanh, phát trin
th phn và nâng cao li nhun.
Threats – thách thc: đc hiu là bt c s thay đi nào đó ca môi trng có
th gây khó khn cn tr cho hot đng kinh doanh và hn ch s thành công ca ngân
hàng. Phân tích k yu t này s giúp ngân hàng nhn thy nhng vic cn làm, và có
th bin đây thành trin vng trong kinh doanh trong tng lai.
Mô hình SWOT giúp cho ngân hàng lc thông tin, đánh giá đc hin trng ca
mình, phán đoán đc ngân hàng đó đang đng trc nhng yu t nào ca th trng.
Ngoài mô hình trên, ngân hàng còn có th áp dng các phng án sau đ chn la
đc th trng mc tiêu thích hp:
u tiên là phng án tp trung vào mt đon th trng duy nht. Phng án
này giúp cho ngân hàng tit kim đc ngun lc có hn ca mình, tp trung nghiên
cu và đáp ng nhu cu ca khách hàng trong đon th trng đó, t đó chim đc
mt v trí vng chc trong đon th trng này. Phng án này thích hp vi các các
ngân hàng mi bc vào th trng, cha đ kinh nghim, vn ling, uy tín, ting
tm… Tuy nhiên, vic la chn mt th trng duy nht làm mc tiêu cng có phn ri
ro trong trng hp th trng đó hay bin đng, hay d b nh hng bi mt tác
nhân nào đó mà thay đi nhu cu, thói quen s dng sn phm dch v ca ngân hàng
khin ngân hàng không xoay s kp, dn đn nguy c b thua l.
Phng án th hai là chuyên môn hóa có tuyn chn. Vi phng án này, ngân
hàng tp trung vào đáp ng nhu cu ca mt s đon th trng riêng bit. ó là
nhng đon th trng hp dn, phù hp vi mc tiêu marketing và kh nng ca ngân
hàng. So vi phng án tp trung vào mt đon th trng, phng án này phân tán
đc ri ro, vì khi mt đon th trng la chn b đe da vi s cnh tranh gay gt,
s hp dn không còn na, ngân hàng vn có th tip tc kinh doanh nhng đon th
trng khác.
Thang Long University Library
17
Phng án th ba là chuyên môn hóa theo th trng. Ngân hàng tp trung vào
vic tha mãn nhu cu đa dng ca mt nhóm khách hàng riêng bit. Nói cách khác,
ngân hàng cung cp tt c các sn phm cho mt th trng đc la chn phù hp.
Ri ro ca cách la chn này là trong trng hp nhóm khách hàng đó đt ngt thay
đi nhu cu hoc mc đ yêu thích v sn phm dch v ca ngân hàng, đc bit trong
điu kin cnh tranh, lòng trung thành ca khách hàng gim xung khi có rt nhiu đi
th coi h là “thng đ”.
Phng án th t là phng án bao ph toàn b th trng. Ngân hàng đáp ng
nhu cu ca tng khách hàng v tt c các loi sn phm dch v mà h cn. Thng
thì các ngân hàng ln mi la chn phng án này.
Cui cùng là phng án chuyên môn hóa theo sn phm dch v. Theo phng
án này, ngân hàng có th tp trung vào vic cung ng mt loi sn phm dch v
nhng đáp ng cho nhiu đon th trng.
Vi mi phng án đa ra đu có nhng u đim và nhc đim riêng, tùy theo
kh nng ca mình cùng các yu t hoch đnh đi kèm, ngân hàng có th la chn cho
mình mt gii pháp ti u, giúp la chn đc đon th trng mc tiêu phù hp nht,
đem li doanh thu cho công vic kinh doanh ca ngân hàng.
1.2.3. Các kiu chin lc marketing
Hot đng cnh tranh mang li nhiu điu tt đp và có giá tr cho th trng nh
giúp tng nng sut, hiu qu, gia tng s la chn dành cho khách hàng. có đc
mt chin lc marketing tt, ngân hàng cn nghiên cu rt nhiu yu t nh đi th
cnh tranh, nng lc ngân hàng, phân khúc th trng… và đa ra chin lc ti u
nht so vi đi th ca mình. Các chin lc marketing đc đa ra và la chn da
trên nhiu tiêu thc khác nhau, sau đây là mt s các kiu chin lc marketing cho
ngân hàng:
1.2.3.1. Chin lc marketing theo chu k sng ca sn phm
Mi sn phm đu có chu k sng ca nó to nên chu k kinh doanh trên th
trng. ây là cn c quan trng đ xây dng chin lc marketing cho phù hp vi
đc đim th trng trong tng giai đon ca chu k sng. Nhà qun tr marketing cn
nhn thc đc các giai đon ca chu k sng t đó hoch đnh chin lc marketing
phù hp cho tng giai đon.
Giai đon gii thiu sn phm ra th trng đc đánh du bng s tng trng
chm và li nhun thp khi sn phm đc đa vào phân phi. Mc tiêu ca ngân
hàng trong giai đon này là phi làm cho th trng chp nhn sn phm vi thi gian
và chi phí nh nht. Tùy vào đc đim và sn phm th trng mà ngân hàng quyt