luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

BUỔI ÔN THỨ 3
1. CHỮA BÀI TẬP LÀM VĂN TUẦN TRƯỚC:
2. Ôn kiến thức Tiếng Việt” hội thoại”.
3. Cảm thụ văn học: “ Thuế máu”

Chữa bài làm văn về nhà:
1. u i m:Ư đ ể
•
S l ng n p bài:ố ượ ộ
•
N i dung:(Hành v n, s p x p ý, cách di n t ý )ộ ă ắ ế ễ đạ
Hành v n:ă
•
Hình th c:ứ
B c c bài vi t:ố ụ ế
Di n t ý:ễ đạ
L i chính tỗ ả

Chữa bài làm văn về nhà:
•
Nh c i m:ượ đ ể
•
N i dung:ộ
•
Hình th c:ứ

I.Vai xã hội trong hội thoại:
•
Th nào là vai xã h i trong h i tho i'? ế ộ ộ ạ
•

Vai xã h i là v trí c a ng i tham gia h i tho i i v i ộ ị ủ ườ ộ ạ đố ớ
ng i khác trong cu c tho iườ ộ ạ .
•
Vai xã h i c xác nh b ng quan h nào'?ộ đượ đị ằ ệ
•
Vai xã h i c xác nh b ng các quan h xã h i:ộ đượ đị ằ ệ ộ
•
+ Quan h trên- d i, ngang hàng (tu i tác, th b c trong ệ ướ ổ ứ ậ
gia ình và xã h i)đ ộ
•
+ Quan h thân - s (quen bi t, thân tình)ệ ơ ế
•
-Vai xã h i a d ng, nhi u chi u nên khi tham gia h i tho i ộ đ ạ ề ề ộ ạ
c n xác nh úng vai ch n cách nói cho phù h p.ầ đị đ để ọ ợ

Lượt lời trong hội thoại ? Những lưu ý khi tham gia hội
thoai ?
•
Trong h i tho i ai c ng c nói. M i l n nói trong h i tho i là m t l t l i.ộ ạ ũ đượ ỗ ầ ộ ạ ộ ượ ờ
•
- Khi tham gia h i tho i ph i gi l ch s , tôn tr ng l t l i c a ng i khác, ộ ạ ả ữ ị ự ọ ượ ờ ủ ườ
tránh nói tranh l t l i, c t l i, chêm l i ượ ờ ắ ờ ờ
•
- Nhi u khi im l ng c ng là m t cách bi u th thái .ề ặ ũ ộ ể ị độ

* Đoạn trích:
•
Một hôm, cô tôi gọi tôi đến bên cười hỏi:
•
- Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không?

•
[…] Nhận ra những ý nghóa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kòch của cô tôi kia, tôi cúi đầu
không đáp. Vì tôi biết rõ, nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và
ruồng rẫy mẹ t«i, một người đàn bà đã bò cái tội là goá chồng, nợ nần cùng túng quá, phải bỏ con cái đi tha hương cầu
thực. Nhưng đời nào tình thương yêu và lòng kính mến mẹ tôi lại bò những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến. [ ]
•
Tôi cũng cười đáp lại cô tôi:
•
- Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
•
Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt:
•
- Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
•
Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng
… … thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng:
•
- Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ.
•
[…] Tôi cười dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi:
•
- Sao cô biết mợ con có con?
•
Cô tôi vẫn cứ tươi cười kể các chuyện cho tôi nghe. Có một bà họ nội xa vào trong ấy cân gạo về bán. Bà ta một
….hôm đi qua chợ thấy mẹ tôi ngồi cho con bú ở bên rổ bóng đèn. […]
•
Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một
vật .như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới
thôi.
•

Cô tôi bỗng đổi giọng, lại vỗ vai, nhìn vào mặt tôi, nghiêm nghò:
•
- Vậy mày hỏi cô Thông – tên người đàn bà họ nội xa kia – chỗ ở của mợ mày, rồi đánh giấy cho mợ mày, bảo dù
sao cũng phải về. Trước sau gì cũng một lần xấu, chả nhẽ bán xới mãi được sao?
•
Tỏ sự ngậm ngùi thương xót thầy tôi, cô tôi chập chừng nói tiếp:
•
-Mấy lại rằm tháng tám này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng còn phải
có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ?
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)

Tiết 107: HỘI THOẠI
Câu 1: Quan hệ giữa các nhân vật
tham gia hội thoại trong đoạn
trích trên đã cho là quan hệ gì?
Ai ở vai trên? Ai là vai dưới?
Quan hệ gia tộc
Người cô của Hồng: vai trên
Chú bé Hồng : vai dưới
I.Vai xã hội trong hội thoại:

Vai
trên
Vai
dưới

Câu 2: Cách xử sự của người cô có
gì đáng chê trách?
+ Với quan hệ gia tộc, người cô đã xử sự
không đúng với thái độ chân thành, thiện

chí của tình cảm ruột thịt.
+Với tư cách là người lớn tuổi, vai bề trên,
người cô đã không có thái độ đúng mực
của người lớn đối với trẻ em.

Thảo luận:
Câu 3: Tìm những chi tiết cho thấy nhân vật
chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất
bình của mình để giữ thái độ lễ phép?
…tôi cúi đầu không đáp
…Tôi lại im lặng cúi đầu
xuống đất…cổ họng tôi
đã nghẹn ứ khóc không
ra tiếng…

? Giải thích vì sao Hồng phải làm như vậy?
Vì Hồng là người thuộc vai dưới, có bổn
phận tôn trọng người trên.
Vai xã
hội là
gì?
Vai xã hội là vị trí
của người tham gia
hội thoại đối với
người khác trong
cuộc thoại

Vai xã
hội được
xác định

bằng các
quan hệ
xã hội
nào?
Quan hệ trên -
dưới hay ngang
hàng (theo tuổi
tác, thứ bậc trong
gia đình và xã hội)
Quan hệ thân –
sơ (mức độ quen
biết)

Khi tham
gia hội
thoại,
mỗi
chúng ta
cần chú ý
điều gì?
Vì quan hệ xã hội
vốn đa dạng nên vai
xã hội của mỗi người
cũng đa dạng, nhiều
chiều.Khi ta tham gia
hội thoại, mỗi người
cần xác định vai của
mình để chọn cách
nói cho phù hợp.

NGUYEÃN THÒ NGOÏC BÍCH

- Tóm tắt văn bản tự sự là gì ?

- Kể ra các nhân vật quan trọng
trong truyện ngắn Lão Hạc của
Nam Cao.

-
Em hãy cho biết yêu cầu đối với một văn
bản tóm tắt.
- Muốn tóm tắt văn bản tự sự, theo em cần
làm gì ?

•
LUYỆN TẬP TÓM TẮT
VĂN BẢN TỰ SỰ
Tiết ôn tập

Bài tập 1:
TÓM TẮT TRUYỆN NGẮN
“ LÃO HẠC”
CỦA NHÀ VĂN NAM CAO

a) Con trai lão Hạc đi đồn điền cao su, lão chỉ còn lại
“cậu Vàng”.
b) Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn và
một con chó vàng.
c) Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ
ông giáo trông coi mảnh vườn.

d) Vì muốn để lại mảnh vườn cho con, lão phải bán
con chó.
e) Một hôm lão xin Binh Tư một ít bả chó.
g) Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được
gì ăn nấy và bò ốm một trận khủng khiếp.
h) Lão bỗng nhiên chết – cái chết thật dữ dội.
i) Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy.
k) Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và
ông giáo.
Sự việc tiêu biểu và
nhân vật quan
trọng đã được nêu
chưa ?
Sự việc tiêu biểu và
nhân vật quan
trọng đã được nêu
chưa ?

Những sự việc tiêu biểu và
các nhân vật quan trọng của
truyện lão Hạc đã được liệt
kê khá đầy đủ nhưng còn lộn
xộn, cần sắp xếp lại.
Hãy sắp xếp
hợp lí.
Hãy sắp xếp
hợp lí.

a) Con trai lão Hạc đi đồn điền cao su, lão chỉ còn lại
“cậu Vàng”.

b) Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn và
một con chó vàng.
c) Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ
ông giáo trông coi mảnh vườn.
d) Vì muốn để lại mảnh vườn cho con, lão phải bán
con chó.
e) Một hôm lão xin Binh Tư một ít bả chó.
g) Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được
gì ăn nấy và bò ốm một trận khủng khiếp.
h) Lão bỗng nhiên chết – cái chết thật dữ dội.
i) Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy.
k) Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và
ông giáo.

b) Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn
và một con chó vàng.
a) Con trai lão Hạc đi đồn điền cao su, lão chỉ còn lại
“cậu Vàng”.
d) Vì muốn để lại mảnh vườn cho con, lão phải bán
con chó.
c) Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ
ông giáo trông coi mảnh vườn.
g) Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được
gì ăn nấy và bò ốm một trận khủng khiếp.
e) Một hôm lão xin Binh Tư một ít bả chó.
i) Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy.
h) Lão bỗng nhiên chết – cái chết thật dữ dội.
k) Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và
ông giáo.


Hãy tóm tắt
khoảng 10 dòng
.
Hãy tóm tắt
khoảng 10 dòng
.

“Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn
và một con chó vàng. Con trai lão Hạc đi đồn điền
cao su, lão chỉ còn lại cậu Vàng. Vì muốn để lại
mảnh vườn cho con, lão phải bán con chó, mặc dù
hết sức buồn bã và đau xót. Lão mang tất cả tiền
dành dụm được gửi ông giáo và nhờ trông coi mảnh
vườn. Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm
được gì ăn nấy và từ chối cả những gì ông giáo
giúp. Một hôm lão xin Binh Tư một ít bả chó, nói là
để giết con chó hay đến vườn, làm thòt và rủ Binh
Tư cùng uống rượu. Ông giáo rất buồn khi nghe
Binh Tư kể chuyện ấy. Nhưng rồi bỗng nhiên lão
chết – cái chết thật dữ dội. Cả làng không hiểu vì
sao lão chết, chỉ có Binh Tư và ông giáo hiểu.”

- Các nhân vật quan trọng :
- Sự việc tiêu biểu :

Bài tập 2 : đoạn trích Tức nước vỡ bờ
chò Dậu, cai lệ, người nhà lý trưởng.
Sự việc tiêu biểu,
nhân vật quan trọng.

Sự việc tiêu biểu,
nhân vật quan trọng.

Trình bày vào
b ng nhóm (5 phút)ả
Trình bày vào
b ng nhóm (5 phút)ả

- Chò Dậu chăm sóc chồng ốm nặng.
- Cai lệ và người nhà lí trưởng vào
quát tháo đòi sưu, đònh bắt anh Dậu.
- Chò Dậu hạ mình van xin nhưng
chúng vẫn cố tình hành hạ cả chồng
chò lẫn bản thân chò .
- Bò dồn vào đường cùng và để bảo
vệ chồng, chò đã vùng lên chống trả.
- Chò đã quâït ngã hai tên tay sai.
Hãy tóm tắt
khoảng 10 dòng
.
Hãy tóm tắt
khoảng 10 dòng
.