hóa 8 tiết 13

KIỂM TRA BÀI CŨ:
-
CTHH dùng để biểu diễn chất gồm một kí hiệu đối với đơn chất hay hai, ba
kí hiệu đối với hợp chất và chỉ số ghi ở chân mỗi kí hiệu.
- Mỗi công thức hóa học cho biết:
+ Nguyên tố nào tạo ra chất.
+ Số nguyên tử của mỗi nguyên tố có trong một phân tử của chất.
+ Phân tử khối của chất.
Công thức hóa học dùng để làm gì? Ý nghĩa
của
công thức hóa học
Viết CTHH và tính PTK của các chất sau:
Tên chất
Thành phần
phân tử
CTHH PTK
khí Clo
Nước
Axit sunfuric
Muối ăn
2Cl
2H, 1O
2H, 1S, 4O
1Na, 1Cl
Cl
2
H
2
O

H
2
SO
4
NaCl
71đvC
18đvC
98đvC
58,5đvC

NH
3
HCl
H
2
O
Mô hình phân tử

I. Hóa trị của một nguyên tố được xác
định bằng cách nào?
1. Cách xác định:
Người ta quy ước gán cho H có hóa trị I (Được viết bằng chữ số La
Mã).
Vậy làm thế nào để xác định được hóa trị của các nguyên tố khác?
Một nguyên tử của nguyên tố khác liên kết được với bao nhiêu nguyên
tử H thì nói nguyên tố ấy có hoá trị bằng bấy nhiêu.
VD:
Trong công thức CH
4 ,
C liên kết được với 4 H vậy C có hóa trị IV

Trong công thức H
2
S. S liên kết được với 2 H vậy S có hóa trị II

Tên gọi CTHH Hóa trị Giải thích
Axit clohidric HCl
Nước H
2
O
Amoniac NH
3
Hãy cho biết hóa trị của các nguyên tố Cl, O, N trong các công
thức ở bảng sau?
Cl hóa trị I
O hóa trị II
N hóa trị III
Cl liên kết
được với 1 H
O liên kết
được với 2 H
N liên kết được
với 3 H
I. Hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?
1. Cách xác định:
Người ta quy ước gán cho H có hóa trị I (Được viết bằng chữ số La Mã).
Một nguyên tử của nguyên tố khác liên kết được với bao nhiêu nguyên
tử H thì nói nguyên tố ấy có hoá trị bằng bấy nhiêu.

Người ta còn xác định hoá trị của các nguyên tố bằng cách nào?
Dựa vào khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố khác đối với oxi.

Hoá trị của oxi được xác định là II.
Dựa vào cách xác định trên ta biết Oxi có hóa trị II. Em hãy xác định hóa trị
của các nguyên tố khác khi liên kết với Oxi trong bảng sau?
Tên gọi CTHH Hóa trị Giải thích
Natri oxit Na
2
O
Canxi oxit CaO
Cacbon đioxit CO
2
Na hóa trị I
Ca hóa trị II
C hóa trị IV
2Na mới liên kết
được với 1 O
Ca liên kết với 1 O
C có khả năng liên
kết với 2 O
Vd: Trong công thức SO
3
thì S có hóa trị VI (vì 1 O có hóa trị II
mà S liên kết với 3 nguyên tử O)
I. Hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?
1. Cách xác định:
Người ta quy ước gán cho H có hóa trị I (Được viết bằng chữ số La Mã).
Một nguyên tử của nguyên tố khác liên kết được với bao nhiêu nguyên
tử H thì nói nguyên tố ấy có hoá trị bằng bấy nhiêu.

Tìm hóa trị của các nguyên tố Fe, P, K,S trong các CTHH sau: Fe
2

O
3
,
P
2
O
5
, K
2
O, SO
2
?
Trong CTHH Fe
2
O
3
thì Fe có hóa trị III
Trong CTHH P
2
O
5
thì P có hóa trị V
Trong CTHH K
2
O thì K có hóa trị I
Trong CTHH SO
2
thì S có hóa trị IV
I. Hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?
1. Cách xác định:

Người ta quy ước gán cho H có hóa trị I (Được viết bằng chữ số La Mã).
Một nguyên tử của nguyên tố khác liên kết được với bao nhiêu nguyên
tử H thì nói nguyên tố ấy có hoá trị bằng bấy nhiêu.
Dựa vào khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố khác đối với oxi.
Hoá trị của oxi được xác định là II.

Từ cách xác định hoá trị của nguyên tố suy ra cách xác định hoá trị của
nhóm nguyên tử?
H
2
SO
4
trong công thức có 2 nguyên tử H nên nhóm(SO
4
)có hóa trị II
H
3
PO
4
trong công thức có 3 nguyên tử H nên nhóm (PO
4
)có hóa trị III
Hãy tìm hóa trị nhóm (SO
4
) trong công thức H
2
SO
4
và hóa trị
nhóm (PO

4
)trong công thức H
3
PO
4
?
VD: Nhóm (NO
3
) có hóa trị I trong công thức HNO
3

Nhóm (OH) có hóa trị I trong công thức H
2
O
Coi nhóm nguyên tử như một nguyên tố thứ 2 để xác định.
I. Hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?
1. Cách xác định:
Người ta quy ước gán cho H có hóa trị I (Được viết bằng chữ số La Mã).
Một nguyên tử của nguyên tố khác liên kết được với bao nhiêu nguyên
tử H thì nói nguyên tố ấy có hoá trị bằng bấy nhiêu.
Dựa vào khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố khác đối với oxi.
Hoá trị của oxi được xác định là II.

Hóa trị của nguyên tố là con số biểu thị khả
năng liên kếtcủa nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác
Vậy Hóa trị là gì?
2. Kết luận:
Hoá trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử): là con số biểu thị
khả năng liên kết của nguyên tử( hay nhóm nguyên tử) với
nguyên tử nguyên tố khác.

-Được xác định theo hoá trị của H chọn làm đơn vị, của O làm
2 đơn vị.
I. Hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?
1. Cách xác định:
- Người ta quy ước gán cho H có hóa trị I (Được viết bằng chữ số La Mã).
- Một nguyên tử của nguyên tố khác liên kết được với bao nhiêu nguyên
tử H thì nói nguyên tố ấy có hoá trị bằng bấy nhiêu.
-Dựa vào khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố khác đối với oxi.
Hoá trị của oxi được xác định là II.
- Coi nhóm nguyên tử như một nguyên tố thứ 2 để xác định.

II. QUI TẮC HÓA TRỊ:
Ta kiểm chứng một số công thức:
Chú ý: Dù là hóa trị là số La Mã nhưng khi tính toán vẫn như số
bình thường.
Ví dụ: Hóa trị I (như số 1); Hóa trị IV (như số 4)…
CTHH x.a y.b Mối quan hệ
của 2 tích
K
2
O
Al
2
O
3
III II
I II
2 x I
(kết quả là 2)
2 x III

(kết quả là 6)
1 x II
(kết quả là 2)
3 x II
(kết quả là 6)
2 x I = 1 x II
2 x III = 3 x II
Công thức dạng chung của hợp chất 2 nguyên tố: A
x
B
y
a
b
x,y: là chỉ số
a là hóa trị của A,
b là hóa trị của B.
Công thức dạng chung: A
x
B
y
a b
Ta luôn có:
x.a = y.b

Vậy em nào hãy rút ra qui tắc hóa
trị?
QUI TẮC HÓA TRỊ:
Trong công thức hóa học,
tích của chỉ số và hóa trị của
nguyên tố này bằng tích của

chỉ số và hóa trị của nguyên
tố kia.
Công thức dạng chung: A
x
B
y
a b
x.a = y.b
Ta có:

Vận dụng quy tắc hóa trị hãy chỉ ra các công thức nào phù
hợp với quy tắc hóa trị trong các hợp chất sau:
a) CuCl
2
biết Cu(II), Cl(I)
b)NaO biết Na(I), O(II)
c) MgCl biết Mg(II), Cl(I)
d) Ba
3
(PO
4
)
2
biết Ba(II), (PO4)(III)
1. QUI TẮC :
Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này
bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.
Công thức dạng chung: A
x
B

y
a b
x.a = y.bTa có:
I. Hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?
1. Cách xác định:
2. Kết luận:
Hoá trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử): là con số biểu thị
khả năng liên kết của nguyên tử( hay nhóm nguyên tử) với
nguyên tử nguyên tố khác.
-Được xác định theo hoá trị của H chọn làm đơn vị, của O làm
2 đơn vị.
II. QUI TẮC HÓA TRỊ:

- Các em về xem phần 2 vận dụng.
- Học bài, làm BT từ 1 đến 3 trong SGK.
DẶN DÒ:

KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHOẺ VÀ THÀNH ĐẠT
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHOẺ VÀ THÀNH ĐẠT
.!
.!