Tiết 30 Bạn đến chơi nhà (Giáo án thi)

CHÀO MỪNG CÁC
THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
CHÀO CÁC EM HỌC SINH LỚP 7C
Câu 1: Đọc diễn cảm bài thơ “Qua Đèo Ngang” ?
Câu 2: Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ như thế nào ?
A. Yêu say đắm trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước.
B. Đau xót ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.
Tiết 30
Tiết 30
BẠN ĐẾN CH
BẠN ĐẾN CH
Ơ
Ơ
I NHÀ
I NHÀ


Nguyễn Khuyến
Nguyễn Khuyến
Quan sát chú
thích và cho biết
vài nét về tác giả
và tác phẩm?
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả - tác phẩm:

BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
Nguyễn Khuyến lúc làm quan
Hòm sắc phong do nhà vua ban
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
Hòm sách, ống quyển thi Đình, thi Hương
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
Nơi ở Nguyễn Khuyến lúc cáo Quan về quê ở ẩn
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
Cổng vào Từ Đường Nguyễn Khuyến

- Nguyễn Khuyến (1835 – 1909)
- Quê: thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ,
huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
- Là người thông minh học giỏi đỗ
đầu cả ba kì thi nên còn gọi là Tam
Nguyên Yên Đổ.
- Là nhà thơ lớn của dân tộc.
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
-
Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường
luật
- Hoàn cảnh ra đời: Khi ông cáo
Quan về sống ở Yên Đổ
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)

Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả- tác phẩm:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
2. Bố cục:
-
Bố cục: Chia làm 3 phần
- Kết cấu: 1-6-1
+ Câu đầu: Lời chào khi bạn đến
+ Sáu câu tiếp: Hoàn cảnh khi
bạn đến
+ Câu cuối: Tình bạn chân thành
của nhà thơ
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
I. Tìm hiểu chung:

II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
a. Câu thơ đầu:
Cách mở đầu bài thơ có
gì đặc biệt? Qua đây ta
thấy tâm trạng của tác
giả như thế nào?
Niềm vui sướng, hồ hởi khi có bạn
đến thăm
Lời thơ mở đầu như lời chào
reo vui khi có bạn đến thăm.
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
a. Câu thơ đầu:

b. Sáu câu tiếp:
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
a. Câu thơ đầu:
b. Sáu câu tiếp:
Nhà thơ tiếp đãi bạn
trong hoàn cảnh nào?
- Không dễ mua thức ăn thết đãi bạn
- Không có người sai bảo
Trẻ thời đi vắng
Chợ thời xa
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến

BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
a. Câu thơ đầu:
b. Sáu câu tiếp:
Trong hoàn cảnh đó
nhà thơ
có gì tiếp đãi bạn?
Cá, gà, cải, cà, bầu, mướp
Có tất cả mà lại không có gì để thết
đãi bạn
Trầu
Không có
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)

Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
a. Câu thơ đầu:
b. Sáu câu tiếp:
Tác giả sử dụng biện pháp nghệ
thuật gì khi trình bày tình cảnh
của mình? Tác dụng của biện
pháp nghệ thuật đó?
Tình cảm dành cho bạn chân thành
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp
lửng. Phép liệt kê, phép đối, nói quá,
cách nói hóm hỉnh, đùa vui.
Mong muôn tiếp bạn thịnh soạn
nhưng không thực hiện được
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)

Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
a. Câu thơ đầu:
b. Sáu câu tiếp:
c. Câu thơ cuối:
Ta ở đây là chỉ ai? Em có
nhận xét gì về cụm từ “Ta
với ta”? Qua đó tác giả muốn
nói lên điều gì?
Đại từ ngôi 1 và 2: Ta
Khẳng định chiều sâu của tình bạn,
cái đáng quý nhất là đến với nhau
bằng tấm lòng.
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
THẢO LUẬN NHÓM:
Em hãy so sánh cách dùng cụm
từ “ta với ta” của Nguyễn Khuyến
và cụm từ “ta với ta” trong bài Qua
đèo Ngang của Bà Huyện Thanh
Quan?

Bác đến chơi đây, ta với ta! Một mảnh tình riêng, ta với ta!
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta!
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
a. Câu thơ đầu:

Niềm vui sướng, hồ hởi khi có bạn đến thăm
c. Câu thơ cuối:
b. Sáu câu tiếp:
Tình cảm dành cho bạn chân thành
Mong muôn tiếp bạn thịnh soạn nhưng không
thực hiện được
Khẳng định chiều sâu của tình bạn, cái đáng
quý nhật là đến với nhau bằng tấm lòng.
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Bài thơ đường luật thuần Nôm. Lời
thơ giản dị, cách nói hóm hỉnh.
2. Nội dung:
Tình cảm bạn bè gắn bó thân thiết.
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
Em hãy nhận xét giọng
thơ của tác giả trong bài
thơ này? Thông qua đó
tác giả muốn nói điều gì?
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
I. Tìm hiểu chung:

II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1)
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2)
Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3)
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4)
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5)
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6)
Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7)
Bác đến chơi đây, ta với ta! (8)
IV. Luyện tập:
BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Tiết 30:
Nguyễn Khuyến
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Phân tích:
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
IV. Luyện tập:
Câu 2: Em hãy đọc diễn cảm
bài thơ “Bạn đến chơi nhà"?

Câu 1: Từ câu thứ hai đến
câu thứ sáu, tác giả nói đến
sự thiếu thốn tất cả những
điều kiện vật chất để đãi bạn
với mục đích gì?


A. Miêu tả hoàn cảnh nghèo của mình.
B. Giãi bày hoàn cảnh thực tế của mình.
C. Không muốn tiếp đãi bạn.
D. Diễn đạt một cách dí dỏm tình cảm
chân thành, sâu sắc.
•
Nắm toàn bộ kiến thức của bài.
•
Làm bài tập còn lại trong SGK.
•
Học thuộc bài thơ.
•
Chuẩn bị bài viết TLV số 2.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
KHÓC DƯƠNG KHUÊ
Nguyễn Khuyến
Bác Dương thôi đã thôi rồi,
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta.
Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước,
Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau;
Kính yêu từ trước đến sau,

Trong khi gặp gỡ khác đâu duyên trời?
Cũng có lúc chơi nơi dặm khách,
Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo;
Có khi tầng gác cheo leo,
Thú vui con hát lựa chiều cầm xoang;
Cũng có lúc rượu ngon cùng nhắp,
Chén quỳnh tương ăm ắp bầu xuân,
Có khi bàn soạn câu văn,
Biết bao đông bích, điển phần trước sau,
Buổi dương cửu cùng nhau hoạn nạn,
Phận đấu thăng chẳng dám tham trời;
Bác già, tôi cũng già rồi,
TƯ LIỆU THAM KHẢO

Biết thôi, thôi thế thì thôi mới là!
Muốn đi lại tuổi già thêm nhác,
Trước ba năm gặp bác một lần;
Cầm tay hỏi hết xa gần,
Mừng rằng bác vẫn tinh thần chưa can,
Kể tuổi tôi còn hơn tuổi bác,
Tôi lại đau trước bác mấy ngày;
Làm sao bác vội về ngay,
Chợt nghe, tôi bỗng chân tay rụng rời.
Ai chẳng biết chán đời là phải,
Vội vàng sao đã mải lên tiên;
Rượu ngon không có bạn hiền,
Không mua không phải không tiền không mua.
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết,
Viết đưa ai, ai biết mà đưa;
Giường kia treo những hững hờ,

Đàn kia gẩy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn .
Bác chẳng ở dẫu van chẳng ở,
Tôi tuy thương, lấy nhớ làm thương;
Tuổi già hạt lệ như sương,
Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan!