ôn HSG Văn 6

Ngày soạn: 18/08/2013
Ngày dạy:…………….

Bµi 1. TiÕt 1
V¨n B¶n : Con rång ch¸u tiªn
( Trun thut )
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t:
1. VỊ kiÕn thøc:
- Kh¸i niƯm thĨ lo¹i trun thut
- Nh©n vËt, sù kiƯn, cèt trun trong t¸c phÈm thc thĨ lo¹i trun thut
giai ®o¹n ®Çu.
- Bãng d¸ng lÞch sư thêi k× dùng níc cđa d©n téc ta trong mét t¸c phÈm v¨n
häc thêi k× dùng níc
2. VỊ kÜ n¨ng:
- §äc diƠn c¶m v¨n b¶n trun thut.
- NhËn ra nh÷ng sù viƯc chÝnh cđa trun
3. VỊ t tëng:
- Giáo dơc t×nh yêu đất nước và tự hào về nguồn gốc giống nòi của dân
tộc Việt Nam Con cháu của Rồng Tiên. Gi¸o dơc häc sinh t×nh c¶m th¬ng
yªu ®ång bµo , ®oµn kÕt g¾n bã gi÷a c¸c d©n téc ViƯt Nam.
B. Ph ¬ng ph¸p: Ph©n tÝch , gỵi më , th¶o ln.
C. §å dïng d¹y häc: Chn KTKN; sgk, sgv, tranh ¶nh minh häa.
D. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc.
2. KiĨm tra bµi cò: Gv kiĨm tra s¸ch vë cđa häc sinh.
3. Néi dung bµi míi: ? V× sao d©n téc ViƯt Nam ta thêng tù hµo xng lµ “
con rång ch¸u tiªn” ? Qua bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em lý gi¶i
phÇn nµo cho c©u hái ®ã.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß néi dung kiÕn thøc cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1. (C¸ nh©n). HDHS t×m hiĨu
kh¸i niƯm trun thut.

- 1 Hs ®äc chó thÝch * sgk.
? Em hiĨu thÕ nµo lµ trun thut ?
Ho¹t ®éng 2. (C¸ nh©n – nhãm).HDHS
®äc – hiĨu v¨n b¶n
- Gv gäi hs ®äc.
? Theo em, truyện giải thích điều gì?
? V¨n b¶n cã thĨ chia lµm mÊy ®o¹n
-Gọi 3 HS đọc và tìm ý chính của đoạn
-Gọi 1 HS kể tóm tắt.
I. Kh¸i niƯm trun thut:
- Trun thut lµ lo¹i trun d©n gian
kĨ vỊ c¸c nh©n vËt vµ sù kiƯn lÞch sư
thêi qu¸ khø.
II. §äc- HiĨu v¨n b¶n:
1. §äc: Râ rµng, ng¾t nghØ ®óng dÊu
c©u.
2. T×m hiĨu chó thÝch:
3. Chđ ®Ị:
- Trun gi¶i thÝch, suy t«n ngn gèc
cao q, thiªng liªng cđa d©n téc ViƯt.
4. Bè cơc: ( 3 phÇn )
+Đ
1
: đầu -> Long Trang: giới thiệu LLQ và
ÂC
+Đ
2
: tiếp -> lên đường: LLQ và ÂC chia con
+Đ
3

: còn lại: giới thiệu nguồn gốc người Việt
5. Ph©n tÝch:
a. Giíi thiƯu nh©n vËt:
1
?Trong VB có mấy nhân vật?
?Tìm chi tiết thể hiện t/c kỳ lạ, lớn lao,
đẹp đẽ của LLQuân qua nguồn gốc,
hình dáng ?
? Thần làm việc gì để giúp dân và công
việc ấy có ý nghóa như thế nào?
? Em hiĨu ng tinh, hå tinh, méc tinh lµ g×
?
? Tìm những chi tiết thể hiện t/c kỳ lạ,
đẹp đẽ của u Cơ qua nguồn gốc cđa
nµng ?
? Em cã nhËn xÐt g× vỊ hai nh©n vËt ®ỵc
giíi thiƯu ë ®©y ?
- Hs quan s¸t sgk.

?Việc kết duyên của LLQ và u Cơ có
gì kỳ lạ ?
? Cuộc tình duyên này có ý nghóa gì?
-GV: + Là sự kết hợp những gì đẹp đẽ
của con người và thiên nhiên.
+ Là sự kết hợp của 2 giống nòi
sinh đẹp, tài giỏi, phi thường.
? Chuyện Âu Cơ sinh nở có gì kỳ lạ?
-GV gi¶i thÝch: Đồng bào: trăm con
cùng một bọc…
?V× sao LLQ vµ ¢C ph¶i chia tay?

-V× tÝnh t×nh tËp qu¸n kh¸c nhau.
? LLQ chia con như thế nào và để làm
gì?
? Theo truyện này thì người VN ta là
+. Lạc Long Quân:
- Mình rồng, con Thần Long Nữ,
sức khoẻ vô đòch, có nhiều phép lạ
 Dòng họ cao quý, hình dáng kỳ lạ.
- Diệt trừ Ngư tinh, Hồ tinh, Mộc
tinh  diƯt trõ c¸i ¸c, công việc lớn
lao, khai phá vùng biển, rừng núi 
đồng bằng (sự nghiệp mở nước của
cha Rồng ).
+. Âu Cơ:
- Dòng họ Thần nông
- Xinh đẹp tuyệt trần
 Dòng họ cao quý, dung mạo đẹp
đẽ, phẩm chất thanh cao
b. Cuộc tình duyên kỳ lạ:
- Rồng ở biển cả, Tiên ở non cao
gặp nhau, đem lòng yêu nhau, kết
duyên thành vợ chồng.
- Âu Cơ sinh ra bọc trăm trứng, nở
ra trăm con trai hồng hào, đẹp đẽ,
khoẻ mạnh.
- Năm mươi con xuống biển, 50 con
lên núi chia nhau cai quản các
phương  Nguồn gốc các dân tộc
VN. Khi có việc gì thì giúp đỡ lẫn
nhau  Ý nguyện đoàn kết.

2
con cháu của ai? (HS thảo luận)
? Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng
tượng kì ảo? (HS thảo luận)
-GV:. Đó là chi tiết khog có thật được
dân gian sáng tạo.
- Chi tiết t. tượng kì ảo trong truyện cổ
d/gian gắn liền với quan niệm t/ngưỡng
của người xưa (thần linh, âm phủ)
? Hãy nói rõ vai trò của chi tiết này
trong truyện ? (Thảo luận)

Ho¹t ®éng 3. (C¸ nh©n).
HDHS tỉng kÕt néi dung bµi häc.
- Hs ®äc ghi nhí.
Ho¹t ®éng 4. (C¸ nh©n)
- Gv híng dÉn hs lµm bµi tËp.
* Vai trß cđa chi tiÕt tëng tỵng, k× ¶o:
. T/c kì lạ, lớn lao của nhân vật.
. Suy tơn nguồn gốc dân tộc
. Tăng sự hấp dẫn của tác phẩm
III.Tỉng kÕt:+ ND: Ghi nhớ SGK
+ NT: Yªó tè tëng tỵng, k× ¶o kĨ vỊ
ngn gèc vµ h/a…, viƯc sinh në…
IV. Lun tËp: (HS lµm BT 1 –
sgk).
4. Củng cố bài giảng; Hướng dẫn học sinh học và làm bài ở nhà (4
/
)
-Giáo viên khái qt bài học. §äc diƠn c¶m v¨n b¶n.

- Học sinh nhắc lại nội dung.
Rót kinh nghiƯm bµi d¹y:
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
TiÕt 2 .V ăn bản:
b¸nh chng
b¸nh giÇy
(Trun thut)
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t:
1. Về kiến thức:
- Nh©n vËt, sù kiƯn, cèt trun trong t¸c phÈm thc thĨ lo¹i trun thut
- Cèt lâi lÞch sư thêi dùng níc cđa d©n téc ta trong mét t¸c phÈm thc
nhãm trun thut thêi k× vua Hïng.
- C¸ch gi¶i thÝch cđa ngêi ViƯt cỉ vỊ mét phong tơc va fquan niƯm ®Ị cao
lao ®éng, ®Ị cao nghỊ n«ng – mét nÐt ®Đp v¨n ho¸ cđa ngêi ViƯt.
2. Về kĩ năng:
- §äc – hiĨu mét v¨n b¶n thc thĨ lo¹i trun thut.
- NhËn ra nh÷ng sù viƯc chÝnh trong trun.
3. VỊ t tëng:
Líp Ngµy d¹y
6A
3
- GD båi dìng th¸i ®é t«n träng ®Ị cao lao ®éng vµ nghỊ n«ng tù hµo vỊ
phong tơc tËp qu¸n d©n téc.
B. Ph ¬ng ph¸p :
- Ph©n tÝch, gỵi më, thảo luận…
C. tµi liƯu , §å dïng d¹y häc:
- Chn KTKN, SGK, Gi¸o ¸n, tµi liƯu, mÈu chun , tranh vỊ phong tơc lµm
b¸nh chng b¸nh giÇy.
- Sgk, Sgv.

D. TiÕn tr×nh bµi d¹y :
1. ỉn ®Þnh líp:
2. KiĨm tra bµi cò:
? ThÕ nµo lµ trun thut?
? Nªu néi dung , ý nghÜa trun "Con rång ”
3. Bµi míi:
- GT bài mới : Hàng năm, cứ tết đến thì gia đình chúng ta lại chuẩn bò làm
những món ăn ngon để cúng tổ tiên. Các em thử kể xem đó là những món
nào. Trong các món ăn ngày tết không thể thiếu bánh chưng, bánh giầy.
Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu nguồn gốc của chiếc bánh giầy, bánh
chưng này.
- Néi dung bµi míi.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß NDKT cÇn ®¹t
4
Hoạt động 1. (Cả lớp). HDHS
tìm hiểu truyện truyền thuyết
? Thế nào là truyện truyền thuyết
Hoạt động 2. (Cá nhân nhóm
bàn). HDHS đọc hiểu văn bản.
- GV HD đọc, đọc đoạn 1.
- Gọi 2 HS đọc tiếp đoạn 2,3 - lớp
nhận xét sửa.
? Chủ đề của truyện là gì. (gt điều
gì)
? Truyện có thể chia mấy đoạn? ý
chính của mỗi đoạn?
- HS đọc đoạn 1.
? Vua Hùng chọn ngời nối ngôi
trong hoàn cảnh nào?
? Hoàn cảnh ấy có thích hợp

không vì sao?
? ý định chọn ngời nối ngôi vua
nh thế nào?
? em có nhận xét gì về ý định của
vua
? Có thể coi điều kiện vua đa ra
với các con nh 1 câu đố đợc
không?
- HS đọc đoạn 2:
? Các lang đã làm gì để đợc lòng
vua cha?
? Riêng Lang liêu tâm trạng ra
sao?
- vì sao chàng buồn ? chàng đợc
ai giúp?
? Vì sao trong các con vua, chỉ có
Lang Liêu đợc thần giúp đỡ ?
(là ngời thiệt thòi , là con vua ng-
ời gần gũi với dân thờng, chăm
chỉ đồng áng trồng lúa, là ngời
duy nhất hiểu đợc ý thần )
? Thần không chỉ cách làm cụ thể
I. Giới thiệu truyện:
- Là truyện truyền thuyết.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc: Rõ ràng, ngắt nghỉ đúng dấu câu.
2. Tìm hiểu chú thích.
3. Chủ đề:
- Truyện giải thích tập tục làm bánh chng,
bánh giầy.

4. Bố cục: 3 đoạn
+
1
: u -> chng giỏm : Vua Hựng mun
chn ngi ni ngụi
+
2
: tip -> hỡnh trũn : Lang Liờu c thn
giỳp
+
3
: cũn li: Vua Hựng truyn ngụi cho
Lang Liờu
5. Phân tích:
a). Hoàn cảnh, ý định , cách thức vua Hùng
chọn ng ời nối ngôi.
- Giặc ngoài đã yên
- Vua đã về già muốn truyền ngôi.
-> Hoàn cảnh thích hợp.
- ý định của vua: Ngời nối ngôi ta phải nối đ-
ợc chí ta, không nhất thiết phải là con trởng
- Công minh , sáng suốt , hợp tình hợp lý.
-> Là một câu đối đặc biệt để thử tài.
b). Diễn bíên cuộc đua tài:
- Các lang: Cố làm vừa ý vua cha đua nhau
làm làm cỗ thật hậu.
- Lang liêu : buồn (trong nhà chỉ toàn là lúa
gạo)
+ Đợc thần giúp.

+ Là ngời thông minh, chăm chỉ.
5
nhng vì sao Lang Liêu lại làm đợc
2 thứ bánh ngon và ý nghĩa nh
vậy?
- HS đọc đoạn 3.
? Kết qủa cuộc thi đó thế nào?
Vật phẩm của ai đợc vua chon?
? Vì sao 2 thứ bánh của Lang
Liêu đợc vua cha chọn để tế tiên
vơng và trời đất?
? Truyện có ý nghĩa gì? (HS thảo
luận - GV tổng kết lại)
Hoạt động 3. (Cả lớp). HDHS
tông kết bài học.
-? Em có nhận xét gì về kết cấu
của truyện này?
-? Truyện có ý nghĩa gì ? nó gắn
liền với phong tục nào của dt?
- 1 HS đọc ghi nhớ SGK - T12
Hoạt động 4. (Cả lớp).
- Gv hớng dẫn hs làm bài tập.


c). Kết quả:
- Hai thứ bánh của Lang Liêu đợc vua cha
chọn.
-> Thể hiện sự quý trọng nghề nông , quý
trọng lúa gạo nuôi sống con ngời do chính
con ngời làm ra. Nó có ý trởng sâu xa tợng

trời , đất và cuộc sống muôn loài.
Chứng tỏ tài đức của Lang Liêu , hợp ý vua,
nối đợc chí vua.
d. ý nghĩa truyện:
- Giới thiệu nguồn gốc 2 thứ bánh: Bánh ch-
ng , bánh giầy.
- Đề cao lao động và nghề nông , thể hiện sự
thờ kính trời, đất , tổ tiên của nông dân ta .
- Đề cao sự chăm chỉ , thông minh, hiếu thảo.
III . Tổng kết: + ND: ( SGK T 12)
+ Nghệ thuật: Sử dụng chi tiết tởng tợng để
kể về việc Lang Liêu đợc thần mách bảo.
IV. Luyện tập:
Bài 1 SGK.
4. Cng c bi ging; Hng dn hc sinh hc v lm bi nh (4
/
)
Rút kinh nghiệm bài dạy:



6

TiÕt 3
Tõ vµ cÊu t¹o cđa
tõ tiÕng viƯt
A. mơc tiªu cÇn ®¹t:
1. Về kiến thức:
- §Þnh nghÜa vỊ tõ, tõ ®¬n, tõ phøc, c¸c lo¹i tõ phøc.
- §¬n vÞ cÊu t¹o cđa tõ tiÕng ViƯt.

2. Về kĩ năng: NhËn diƯn ph©n biƯt ®ỵc:
+ Tõ vµ tiÕng.
+ Tõ ®¬n vµ tõ phøc.
+ Tõ ghÐp vµ tõ l¸y.
B. Ph ¬ng ph¸p:
Quy n¹p, nªu vÊn ®Ị.
C. §å dïng d¹y häc:
- Chn KTKN, gi¸o ¸n, sgk, sgv , b¶ng phơ.
D. TiÕn tr×nh d¹y häc:
1. ỉn ®Þnh líp :
2. KiĨm tra bµi cò:
3. Bµi míi:
- PhÇn khëi ®éng: Để nói hoặc viết một câu nào đó chúng ta phải dùng ngôn từ.
Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiêu về từ, cấu tạo của từ trong tiếng Việt.
- PhÇn NDKT:
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß NDKT cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1. (C¸ nh©n – nhãm
bµn). HDHS t×m hiĨu vỊ tõ
- GV chÐp VD lªn b¶ng .
? Quan s¸t vÝ dơ vµ cho biÕt vd gåm
mÊy tõ ? C¨n cø vµo ®©u mµ em biÕt ?
? VD trªn cã bao nhiªu tõ? bao nhiªu
tiÕng ?
(12 tiÕng 9 tõ)
? TiÕng vµ tõ cã kh¸c nhau kh«ng ?
Chóng kh¸c nh thÕ nµo?
? Tõ dïng ®Ĩ lµm g× ?
? Cã khi nµo tõ vµ tiÕng lµ 1?
? VËy tõ lµ g×? HS ®äc SGK.
Ho¹t ®éng 2. (C¸ nh©n – nhãm

bµn). HDHS t×m hiĨu vỊ tõ ®¬n vµ tõ
phøc.
- GV ra bµi tËp yªu cÇu HS ®iỊn vµo
I . Bµi häc:
1. Tõ lµ g×?
1.1) VÝ dơ : lËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ c¸c
tõ trong c©u sau:
VD: ThÇn d¹y d©n c¸ch trång trät ch¨n
nu«i vµ c¸ch ¨n ë.
(Con Rång , Ch¸u Tiªn)
1.2) NhËn xÐt:
- TiÕng dïng ®Ĩ t¹o tõ
- Tõ dïng ®Ĩ t¹o c©u
- Khi mét tiÕng cã nghÜa trän vĐn cã thĨ
dïng ®Ĩ ®Ỉt c©u th× nã lµ tõ.
1.3) Ghi nhí (SGK T13)
2. Tõ ®¬n vµ tõ phøc:
2.1) VÝ dơ:
- Tõ ®¬n : tõ , ®Êy, níc , ta, ch¨m nghỊ, vµ ,
cã, tơc, ngµy, tÕt, lµm.
- Tõ l¸y: Trång trät.
Líp Ngµy d¹y
6A
7
bảng phân loại (1 HS làm trên bảng-
lớp nhận xét - sửa nếu sai) GV đa
bảng kết luận ra cho HS quan sát).
? Từ kết quả bài tập trên , em thấy từ
có mấy loại?
? Thế nào là từ đơn? từ phức? Từ láy?

từ ghép?
? Từ ghép và từ láy có gì giống và
khác nhau?
Hoạt động 2. (Cả lớp). HDHS luyện
tập
- HS đọc nghi nhớ , GV chốt lại -
chuyển sang luyện tập.
Hoạt động 2.
- HS đọc yêu cầu bài tập 1.
+ HS làm GV kiểm tra, cho lớp nhận
xét-sửa

- HS đọc yêu cầu bài tập 2.
+ Gọi 2 HS lên bảng xếp
Lớp nhận xét- sửa.
? BT3 yêu cầu làm gì?
- Yêu cầu HS làm bài - nhận xét -
sửa.
- Từ nghép: chăn nuôi, bánh chng, bánh
giầy.
2.2) Nhận xét: Từ đơn
- Từ có 2 loại
Từ nghép
Từ phức
Từ láy
2.3) Ghi nhớ : (SGK T14)
*Phân biệt từ ghép và từ láy:
- Giống nhau: đều là những từ gồm nhiều
tiếng
- Khác nhau: + Từ nghép : các tiếng có

quan hệ với nhau về nghĩa.
+ Từ láy: Các tiếng có quan
hệ láy âm.

II. Luyện tập:
1. Bài tập 1 (14)
a) Từ "nguồn gốc","con cháu" thuộc loại từ
nghép
b) Từ đồng nghĩa với "nguồn gốc" cội
nguồn, nguồn cội, gốc gác
c) Từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc: Cậu
mợ, cô gì, chú bác, anh em
2. Bài tập 2 (T14)
- Theo giới tính (nam - nữ ) : anh chị, ông
bà, cha mẹ , cô cậu , gì chú
- Theo bậc (trên dới): Bác cháu, chị em ,
ông con, dì cháu
3. Bài tập 3 (T14)
- Cách chế biến bánh : rán, nớng , hấp,
tráng, nhúng, chng
- Chất liệu làm bánh: nếp, tẻ , khoai, ngô,
sắn, đậu xanh, gai
- T/c của bánh : dẻo, xốp, phổi bò
- H/ dáng của bánh : bánh gối, tai voi
4. Cng c bài ging. (3
/
)
- Giỏo viờn khỏi quỏt bi hc- Hc sinh nhc li ni dung.
GV khái quát nội dung chính : từ ? từ có mấy loại : k/n từng loại? (từ đơn? từ phức? Từ
ghép? Từ láy? )

5. Hng dn hc sinh hc và làm bài nhà. (1
/
):
- Học thuộc 2 ghi nhớ trang 13 14 , làm bài tập 4,5 (tr 15)
- Gv hớng dẫn HS làm bài tập 4,5 .
Rút kinh nghiệmbài dạy:
8





Tiết 4



Giao tiếp văn bản và ph-
ơng thức biểu đạt
A. Mục tiêu cần đạt:
1. V kiến thức.:
- Sơ giản về hoạt động truỳen đạt, tiếp nhận t tởng, tình cảm bằng phơng tiện ngôn từ:
giao tiếp, văn bản, phơng thức biểu đạt, kiểu văn bản.
- Sự chi phối của mục đích giao tiếp trong việc lựa chon phơng thức biểu đạt để tạo lập
văn bản.
- Các kiểu văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, lập luận, thuyết minh và hành chính- công
vụ
2. V k nng:
- Bớc đầu nhận biết về việc lựa chọn phơng thức biểu đạt phù hợp với mục đích giao
tiếp.
- Nhận ra kiểu văn bản ở một văn bản cho trớc căn cứ vào phơng thức biểu đạt.

- Nhận ra tác dụng của việc lựa chọn phơng thức biểu đạt ở một đoạn văn bản cụ thể
B. Ph ơng pháp: Phân tích, gợi mở, tho lun
C. Đồ dùng dạy học:
- Chuẩn KTKN, giáo án, sgk, sgv.
D. Tiến trình bài dạy:
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ:
3.Bài mới :
- Phần khởi động: Hôm nay, chúng ta sẽ học về giao tiếp, văn bản và phơng thức biểu
đạt. Đây là tiết học mở đầu cho toàn bộ chơng trình tập làm văn ở trờng THCS có
nhiệm vụ giới thiệu chung về văn bản, các kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt. Tuy
vậy, đây không phải là bài lí thuyết hoàn toàn vì vậy các em cần huy động vốn hiểu
biết sẵn có để đa vào hệ thống cá kiểu văn bản đã học.
- Phần NDKT:
Hoạt động của thầy và trò NDKT cần đạt
Hoạt động 1. (Cá nhân+ nhóm bàn).
HDHS tìm hiểu nội dung bài học
- GV nêu tình huống a) - SGK T 15
I. Tìm hiểu chung về VB và ph -
ơng thức biểu đạt.
1. Văn bản và mục đích giao tiếp.
a) Muốn biểu đạt của mình với mọi ngời
thì ta có thể nói hoặc viết ra.
Lớp Ngày dạy
6A
9
? Muốn biểu đạt cho mọi ngời hay ai
đó biết tình cảm tâm t , tình cảm ,
nguyện vọng , của mình em làm thế
nào?

? Muốn biểu đạt tâm t , tình cảm ,
nguyện vọng ấy một cách đầy đủ trọn
vẹn cho ngời khác hiểu em phải làm gì?
* GV: Khi nói (viết) có đầu - cuối trọn
vẹn , mạch lạc, ngời nghe hiểu đợc thì
lời nói, bài viết đó đợc coi là VB .
- 1 Hs đọc câu ca dao.
? Câu ca dao đợc sáng tác ra để làm
gì?
H: Câu ca dao khuyên nhủ ngời ta điều
gì?
? Câu 6 và câu 8 liên kết với nhau nh
thế nào về vần và ý?

? Theo em câu ca dao đã biểu đạt trọn
vẹn 1 ý cha? Nó có thể đợc coi là 1 VB
cha?
? Lời phát biểu của Thầy Hiệu trởng
trong lễ khai giảng năm học mới có
phải là 1 văn bản không ? vì sao?
? Bức th em viết cho bạn hay ngời thân
có phải là VB không?
H: đơn xin học, truyện cổ tích, , thiếp
mời có phải là văn bản
GV Nói ra , viết ra tâm t, tình
cảm, nguỵện vọng của mình với
ngời khác, 1 cách thống nhất , có
liên kết , có mạch lạc là đã tạo
lập 1 VB.
? Vậy văn bản là?

- 1 Hs đọc ghi nhớ.
- Ngời ta dùng VB để thực hiện
một mục đích nhất định :
khuyên, mời , thăm hỏi đó là
mục đích giao tiếp .
? Vậy MĐ giao tiếp là gì ?
- GV giới thiệu các kiểu văn bản
trong bảng ở SGK T16.
b) Muốn biểu đạt đầy đủ trọn vẹn để ngời
khác hiểu thì phải tạo lập văn bản - nghĩa là
(viết) có đầu có cuối , có mạch lạc,lý lẽ cho
ngời khác hiểu)
c) Câu ca dao: "Ai ơi giữ chí cho bền
Dù ai xoay hớng đổi nền mặc ai"
- Mục đích khuyên nhủ.
- Chủ đề : giữ chí cho bền
- 2 câu có sự liên kết chặt chẽ và vần và ý, ý
câu sau giải thích nói rõ cho ý câu trớc (câu
1 đa ra lời khuyên "giữ chí cho bền", câu 2
nói rõ "giữ chí cho bền " là không giao động
khi ngời khác thay đổi chí hớng )
-> Câu ca dao đã biểu đạt trọn vẹn 1 ý (1
lời khuyên ). Nó đã là 1 văn bản.
d) Lời phát biểu của Thầy Hiệu trởng trong
lễ khai giảng năm học mới đã là một văn
bản. vì nó có chủ đề, có mạch lạc , biểu đạt,
1 ý chọn vẹn (nêu thành tích năm qua ,
nhiệm vụ năm học mới , cổ vũ GV học sinh
hoàn thành tốt nhiệmvụ năm học)
e) Bức th , đơn xin học, truyện cổ tích, câu

đối đều là những văn bản.
*Ghi nhớ :
- Giao tiếp (T17)
- Văn bản (T17)
2) Kiểu VB và ph ơng thức
biểu đạt của VB.
10
(GV lấy mỗi loại ví dụ cụ thể cho từng
loại VB )
- GV cung cấp nội dung bài học - HS
đọc ghi nhớ T 17 .
Hoạt động 2. (Cả lớp). HDHS luyện
tập
H: Các đoạn văn, thơ sau thuộc phơng
thức biểu đạt nào?
(HS đọc - xác định - lớp nhận xét)
-H: VB "Con rồng cháu tiên" thuộc loại
VB nào? Tại sao?
- Có 6 kiểu VB:Tự sự , miêu tả, biểu cảm,
nghị luận , thuyết minh , hành chính- công
vụ.
* Ghi nhớ: (T 17)
II . Luyện tập (15')
Bài 1: ( T17, 18 )
Xác định phức thức biểu đạt :
a) Tự sự b) miêu tả
c) Nghị luận d) biểu cảm
đ) Thuyết minh .
2) Bài 2 (T17)
- VB "Con rồng cháu tiên" là văn bản tự sự .

- Vì văn bản là 1 câu chuyện đợc kể ra theo
diễn biến . Các sự việc đợc diễn ra theo 1
trình tự nhất định (thời gian)
4. Cng c b i gi ng. (4
/
)
- Giỏo viờn khỏi quỏt bi hc.
- Hc sinh nhc li ni dung.
- VB? Giao tiếp? Kể tên các kiểu VB và PTBĐ ?
5. Hng dn hc sinh hc v l m b i nh . (1
/
):
- BTVN : học bài , đọc tổng hợp chung về văn tự sự .
- Soạn :Thánh gióng. Làm BT 3,4,5 , T7, 8 sách BT.
Rút kinh nghiệm bài dạy:




Tiết 5- 6 Văn bản
Thánh gióng
(Truyền thuyết)
A. Mục tiêu cần đạt:
1.V kin thc:
Lớp Ngày dạy
6A
11
- Nh©n vËt, sù kiƯn, cèt trun trong t¸c phÈm thc thĨ lo¹i trun thut vỊ ®Ị tµi gi÷
níc.
- Nh÷ng sù kiƯn vµ di tÝch ph¶n ¸nh lÞch sư ®Êu tranh gi÷ níc cđa «ng cha ta ®ỵc kĨ

trong mét t¸c phÈm trun thut.
2. Về kĩ năng:
- §äc – hiĨu v¨n b¶n trun thut theo ®Ỉc ®iĨm thĨ lo¹i.
- Thùc hiƯn thao t¸c ph©n tÝch mét vµi chi tiÕt nghƯ tht k× ¶o trong v¨n b¶n.
- N¾m b¾t t¸c phÈm th«ng qua hƯ thèng c¸c sù viƯc ®ỵc kĨ theo tr×nh tù thêi gian.
3. Về tư tưởng:
- Giáo dục lòng tự hào về truyền thống anh hùng trong lòch sử chống ngoại xâm
của dân tộc. Giáo dục tinh thần ngưỡng mộ, kính yêu những anh hùng có công với
non sông, đất nước.
B. Ph ¬ng ph¸p, §å dïng d¹y häc:
- Gi¶ng b×nh, nªu vÊn ®Ị, gỵi më.
- §å dïng d¹y häc: Chn KTKN, gi¸o ¸n, sgk, sgv, tranh minh ho¹.
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
1. ỉn ®Þnh líp:
2. KiĨm tra bµi cò:
? Nªu ý nghÜa cđa trªn "B¸nh chng, b¸nh giÇy" ?
- Gỵi ý tr¶ lêi: - Gi¶i thÝch ngn gèc B¸nh chng, b¸nh giÇy vµ tơc lµm b¸nh ngµy tÕt .
- §Ị cao lao ®éng , nghỊ n«ng , sù thê cóng trêi ®Êt, tỉ tiªn.
- X©y dùng, gi÷ g×n , trun thèng v¨n ho¸ ®Đp cđa DT .
3. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Tr×nh tù vµ NDKT cÇn kh¾c s©u
Ho¹t ®éng 1.(C¶ líp). HDHS ®äc –
t×m hiĨu chung vỊ v¨n b¶n.
- Gäi – 2 HS ®äc.
? Theo em, chđ ®Ị cđa trun lµ g×?
? NÕu chia v¨n b¶n nµy thµnh 4 phÇn
th× em h·y x¸c ®Þnh giíi h¹n vµ néi
dung chÝnh cđa mçi phÇn.
Ho¹t ®éng 2. (C¸ nh©n + nhãm bµn).
HDHS t×m hiĨu chi tiÕt v¨n b¶n.

? Trun "TG" gåm nh÷ng nh©n vËt
nµo? ai lµ nh©n vËt chÝnh? (Vỵ chång
«ng l·o nghÌo- cha mĐ Giãng , sø gi¶,
giỈc, vua , nh©n d©n, Giãng lµ nh©n vËt
chÝnh)
? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt nãi vỊ sù ra
®êi cđa Giãng?
I. §äc t×m hiĨu chung– :
1. §äc, t×m hiĨu chó thÝch:
2. Chđ ®Ị:
- Trun kĨ vỊ chiÕn c«ng ®¸nh giỈc cøu n-
íc cđa ngêi anh hïng lµng Giãng.
4. Bè cơc : 4 phÇn
Đ
1
: từ đầu -> nằm đấy : sự ra đời kỳ lạ của Thánh
Gióng
Đ
2
: tiếp -> cứu nước: sự lớn lên kỳ lạ của Thánh
Gióng
Đ
3
: tiếp -> lên trời: Thánh Gióng đánh giặc cứu
nước và về trời
Đ
4
: còn lại : dấu tích để lại.
II. §äc - t×m hiĨu chi tiÕt:
1. Sù ra ®êi vµ ti th¬ kú l¹ cđa Giãng.

12
? Qua đó em thấy sự ra đời và tuổi thơ
của Gióng có gì đặc biệt.
? Sự kiện nào làm biến đổi cuộc đời
của Gióng?
? Tiếng nói đầu tiên của Gióng là gì?
Chi tiết này có ý nghĩa nh thế nào?
- GV DG: ý thức đánh giặc cứu nớc đã
tạo cho ngời anh hùng Thánh gióng
những khả năng , hoạt động, khác th-
ờng thần kỳ. Gióng là hình ảnh của
nhân dân lúc bình thờng thì âm thầm
lặng lẽ , khi đất nớc có giặc thì họ bỗng
mẫn cảm , sẵn sàng đứng lên.
? Từ khi gặp sứ giả Gióng đã có những
thay đổi ntn ?
- ? Chi tiết "Gióng lớn nhanh nh thổi"
có ý nghĩa gì?
+ Bà con dân làng góp gạo nuôi
Gióng , sức mạnh của Gióng là sức
mạnh của toàn dân.
Lớn lên bằng tình thơng yêu đùm bọc
của nhân dân
Chứng tỏ tinh thần đoàn kết yêu nớc
của nhân dân ta , ai cũng muốn Gióng
lớn nhanh đánh giặc cứu nớc.
HS đọc "giặc đã đến chân núi -> về
trời"
? Tìm những chi tiết tởng tợng kỳ ảo
về hình tợng Gióng đi đánh giặc"

? Hình tợng Gióng hiện lên nh thế nào?
Hiện tợng ấy có ý gì?
? Chi tiết gậy sắt gậy , gióng nhổ tre
giết giặc có ý nghĩa nh thế nào?
* GV liên hệ lời kêu gọi của HCM "ai
có súng dùng súng, ai không có g-
ơm không có gơm dùng cuốc "
HS đọc đoạn cuối.
? Đánh giặc song Gióng làm gì?
? Tại sao Gióng không về nhận thởng.
- Bà mẹ đặt chân vào vết chân to Thụ thai
12 tháng , lên 3 vẫn không biết nói , biết cời
, đặt đâu nằm đấy.
-> Kỳ lạ khác thờng.
2. Gióng đi giết giặc cứu n ớc:
- Sứ giả đi tìm ngời cứu nớc.
- Tiếng nói đầu tiên của Gióng: đòi đi đánh
giặc.
* Từ khi gặp sứ giả:
+ Gióng lớn nhanh nh thổi -> đáp ứng yêu
cầu cấp bách chống giặc ngoại xâm.
* Gióng đánh giặc cứu nớc:
- Gióng vùng dậy, vơn vai biến thành tráng
sĩ.
- Mặc giáp , cầm roi , nhảy lên ngựa .
-> Oai phong lẫm liệt , dũng mãnh, đẹp đẽ,
lớn lao kỳ vĩ -> sự trởng thành vợt bậc của
dân tộc ta.

- Gậy sắt gẫy , Gióng nhổ tre giết giặc .

-> Sự sáng tạo trong chiến đấu.
3. Gióng cởi giáp bay về trời:
- Gióng là ngời có công nhng không màng
13
? TrƯn liªn quan ®Õn sù thËt lÞch sư
nµo ? (®Ịn thê ë lµng Phï §ỉng, héi
Giãng 8/4 .tre ®»ng ngµ ,ao hå, lµng
Ch¸y)
? H×nh tỵng th¸nh giãng cã ý nghÜa
nh thÕ nµo:
- HS th¶o ln - gi¸o viªn tËp hỵp tỉng
kÕt.
- Giáo viên chỉ 3 bức tranh trong
sách giáo khoa. Trong những bức
tranh mà em yêu thích bức tranh nào
nhất, tại sao?
Ho¹t ®éng 3. (C¶ líp). HDHS tỉng kÕt
bµi häc
- Hs ®äc ghi nhí.
? Trun kĨ vỊ ai : ngêi ®ã lµm g×?
trun cã ý nghÜa g×?
? Nh©n vËt trong trun ®ỵc x©y dùng
nh thÕ nµo?
? NT Êy cã t¸c dơng g×?
Ho¹t ®éng 4.(C¶ líp). HDHS lun tËp
? H×nh ¶nh nµo cđa Giãng lµ ®Đp nhÊt
trong t©m trÝ em ?
? Theo em tại sao Hội thi thể thao
trong nhà trøng phổ thông lại mang
tên “Hội khỏe Phù Đổng”?

(Thánh Gióng là hình ảnh của
thiếu nhi Việt Nam. Sức Phù Đổng từ
lâu đã trở thành bức tượng cho sức
mạnh và lòng yêu nước của tuổi trẻ).
danh lỵi.
* ý nghÜa h×nh tỵng Giãng: (GV b×nh
gi¶ng).
- Lµ h×nh ¶nh tiªu biĨu rùc rì cđa ngêi anh
hïng ®¸nh giỈc gi÷ níc trong VHVN. Lµ
h×nh tỵng ngêi anh hïng ®Çu tiªn, tiªu biĨu
cho lßng yªu níc cđa nh©n d©n ta.
- Lµ ngêi anh hïng mang søc m¹nh cđa tỉ
tiªn , tiªu biĨu cho lßng yªu níc cđa nh©n
d©n ta.
- Lµ Lµ ngêi anh hïng mang søc m¹nh cđa
tỉ tiªn thÇn th¸nh , cđa céng ®ång cđa TN ,
v¨n ho¸ , kü tht.
- Nãi lªn lßng yªu níc , kh¶ n¨ng , søc
m¹nh qt khëi cđa d©n téc trong b¶o vƯ
®Êt níc.
III. Tỉng kÕt:
1. ND: Ca ngỵi tinh thÇn yªu níc , ý søc
m¹nh b¶o vƯ ®Êt níc , thĨ hiƯn íc m¬ cđa
nh©n d©n vỊ ngêi anh hïng cøu níc.
2. NghƯ tht: H×nh tỵng Giãng ®ỵc x©y
dùng = nh÷ng chi tiÕt hiƯn tỵng kú ¶o,
nhiỊu mµu s¾c thÇn kú ->t¨ng søc hÊp dÉn.
IV. Lun tËp: ( Sgk 24 )
4. Củng cố, và hướng dẫn học sinh học và làm bài ở nhà.
- Giáo viên khái qt bài học- Học sinh nhắc lại nội dung.

- Bµi tËp 1,2,T 24- SGK
- Häc bµi (ý nghÜa- NT); - Chn bÞ tríc bµi “ Tõ mỵn ”
Rót kinh nghiƯm bµi d¹y:
14




Tiết 7. Tiếng Việt.
Từ mợn
A. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
- Khái niệm từ mợn.
- Nguồn gốc của từ mợn trong tiếng Việt.
- Nguyên tắc của từ mợn trong tiếng Việt.
- Vai trò của từ mợn trong hoạt động giao tiếp và tạo lập văn bản.
2. V kĩ n ng:
- Nhận biết đợc các từ mợn trong văn bản.
- Xác định đúng nguồn gốc của các từ mợn.
- Viết đúng những từ mợn.
Sử dụng những từ điển để hiểu nghĩa từ mợn.
- Sử dụng từ mợn trong nói và viết.
3. V t t ng:
- GD ý thức sử dụng từ mợn hợp lý.
B. Ph ơng pháp, ph ơng tiện:
- Quy nạp, nêu vấn đề.
- Chuẩn KTKN, giáo án, sgk, sgv, bảng phụ.
C. Tiến trình bài dạy:
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra: ? Phân biệt từ đơn, từ phức? Từ nghép , từ láy? VD

3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò NDKT cần đạt
Hoạt động 1. (Cá nhân + nhóm
bàn). HDHS tìm hiểu từ thuần Việt
và từ mợn
- HS đọc BT 1- SGK.
- Gv treo bảng phụ.
-
? Hãy giải giải thích nghĩa của từ :
Trợng và Tráng sĩ?
("Tráng": khoẻ mạnh , to lớn , cờng
tráng ."Sĩ" : ngời trí thức thời xa và
những ngời đợc tôn trọng nói
chung)
? Theo em 2 từ trên có nguồn gốc
từ đâu?
- GV đa VD2 SGK ?
I. Từ thuần Việt và từ m ợn.
* Ví dụ1 : ( sgk 24 )
+ Nhận xét :
- Giải nghĩa từ:
- Trợng : đơn vị đo độ dài = 10 thớc TQ cổ
(=3,33m) .
- Tráng sĩ: Ngời có sức lực cờng tráng, chí khí
mạnh mẽ hay làm việc lớn.
-> 2 từ trên có nguồn gốc từ nghĩa Hán. (TQ)
*Ví dụ 2 :
+ Nhận xét :
- Từ mợn của tiếng Hán ; sứ giả, điệu, giang
Lớp Ngày dạy

6A
15
? Trong các từ trên , từ nào đợc m-
ợn của tiếng Hán? từ nào đợc mợn
từ ngôn ngữ khác?
-> Vậy , từ mợn là gì? Từ TV?
(ghi nhớ 1 T25)
- 1 hs đọc ghi nhớ.
? Bộ phận từ mợn quan trọng nhất
trong tiếng Việt là của nớc nào?
H: Nhận xét: cách viết từ mợn?
Hoạt động 2. (Cá nhân + nhóm
bàn). HDHS tìm hiểu nguyên tắc
mợn từ.
- 1 Hs đọc nhận xét của chủ tịch
Hồ Chí Minh.
? Em hiểu ý kiến của Bác ntn?
? Từ mợn có tác dụng gì?
có hạn chế gì?
Hoạt động 3. (Cả lớp). HDHS
luyện tập.
- HS - BT1?
- HS làm - nhận xét - sửa.
- Cho HS xác định bài tập.
làm bài , nhận xét- sửa.
H: Hãy kể tên một số từ mợn kể
sơn, gan, buồn.
- Từ mợn của ngôn ngữ khác: Ti vi , xà phòng,
mít tinh, radio , ga, xô viết,
* Ghi nhớ:

- Từ TV là những từ do nhân dân ta sáng tạo ra.
- Từ mợn là những từ vay mợn từ tiếng nớc
ngoài.
- Bộ phận quan trọng nhất trong tiếng Việt là từ
mợn tiếng Hán.
- Cách viết từ mợn: Các từ mợn đã đợc Việt hoá
, viết nh từ Tiếng Việt ; các từ cha đợc việt hoá
hoàn toàn giữa tiếng dùng gạch nối.
II. Nguyên tắc m ợn từ:
a) Nhận xét:
- Mặt tích cực : làm giàu TV
- Hạn chế: làm cho ngôn ngữ dân tộc bị pha tạp
nếu mợn từ một cách tuỳ tiện.
b) Ghi nhớ: (SGK T25)
III. Luyện tập
Bài 1. Xác định:
a) Vô , ngạc nhiên, tự nhiên, sính lễ, (mợn tiếng
Hán).
b) gia nhân (T. Hán)
c) - Mai cơn Giắc xơn, inter net (Anh);
- Quyết định , lãnh đạo (T. Hán).
Bài 2. xác định nghĩa của từ tiếng tạo thành từ
Hán việt.
Khán: xem ,nhìn
a) Khán giả: Ngời xem
Giả : ngời.
- Thính giả , độc giả.

Ngời nghe Ngời đọc
b) yếu điểm, yếu lợc yếu nhận

qtrọng điểm qtrọng tóm tắt qtrọng ngời
Bài 3 : kể tên 1 số từ mợn.
16
tên đo lờng? chỉ bộ phận xe đạp?
đồ vật ?

- Đơn vị đo lờng: Mét, km, cm, kilogam, gam
- Tên một số bộ phận xe đạp: Ghi-đông, pê-đan,
gác-đờ-bu
- Tên một số đồ vật: Vi-đi-ô, vi-ô-lông, ooc-gan,
ti vi
5. Hng dn hc sinh hc và làm bài ở nhà.
Rút kinh nghiệm bài dạy:




4. Cng c bài ging.
- Giỏo viờn khỏi quỏt bi hc
- Hc sinh nhc li ni dung.
- Học thuộc ghi nhớ , BT 4,5 - SGK T26.
- Đọc trớc bài: " Tìm hiểu chung về văn tự sự ".
17

Tiết 8. Tập làm văn
Tìm hiểu chung về
văn tự sự.
A. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:

Đặc điểm của văn bản tự sự.
2. V kĩ n ng:
- Nhận biết đợc văn bản tự sự.
- Sử dụng đợc một số thuật ngữ: tự sự, kể chuyện, sự việc, ngời kể.
B. Ph ơng pháp, ph ơng tiện:
- Nêu vấn đề, quy nạp, đàm thoại.
- Chuẩn KTKN, giáo án, sgk, sgv.
C. Tiến trình bài dạy:
1. ổn định tổ chức lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
? VB là gì? có mấy kiểu VB và phơng thức biểu đạt tơng ứng ?
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò NDKT cần đạt
Hoạt động 1. (Cá nhân + nhóm bàn).
HDHS tìm hiểu ý nghĩa và đặc điêm
rchung của phơng thức tự sự.
? Hàng ngày các em có kể chuyện và
nghe kể chuyện không? kể về những
chuyện gì ?
? Vậy theo em khi kể chuyện ngời
nghe muốn biết điều gì và ngời kể
phải làm gì?
- Hs quan sát ví dụ trong sgk.
? Theo em, câu chuyện đợc kể có cần
phải có ý nghĩa không?
- (GV phân tích- kết luận)
? Truyện T. Gióng là một văn bản tự
Sự. Văn bản này cho ta biết điều gì ?
(kể về ai? ở thời nào? làm việc gì?
DB? Kết quả? ý nghĩa? )

(Kề về Gióng , thời Hùng vơng./
I. ý nghĩa và đặc điểm chung của
Ph ơng thức tự sự :
1) Thờng ngày chúng ta thờng kể chuyện và
nghe kể chuyện (chuyện VH, cổ tích, đời th-
ờng và sinh hoạt )
- Ngời nghe muốn biết ngời, vật, sự việc đợc
kể đến. Ngời kể phải thông báo cho biết
những thông tin , giải thích về sự vật, việc
đang đợc kể.
- Câu chuyện đợc kể phải có ý nghĩa nào đó.
2) Truyện T. Gióng kể về 8 sự việc:
- Sự ra đời của Gióng.
- Gióng biết nói và đòi đi đánh giặc.
- Từ khi gặp sứ giả Gióng lớn nh thổi.
- Gióng vơn vai thành nhạc sĩ cần vũ khí nhảy
lên ngựa sắt đi đánh giặc.
- Gióng đánh tan giặc.
- Gióng lên núi cởi bỏ giáp bay về trời.
- Vua lập đền thờ phong hiệu cho Gióng
những dấu tích còn lại của Gióng.
Lớp Ngày dạy
6A
18
? Vì sao có thể nói truyện Thánh
Gióng là truyện ca ngợi công đức
của người anh hùng làng Gióng?
(Vì câu chuyện xoay quanh những
chiến công đuổi giặc của Gióng.
Đây chính là niềm tự hào của nhân

dân ta )
? DiƠn biÕn c¸c sù viƯc trªn ®ỵc tr×nh
bµy nh thÕ nµo?
-> Tõ thø tù c¸c sù viƯc ®ã, em h·y
nªu ra ®Ỉc ®iĨm ®ã cđa PTTS?
? Tù sù cã ý nghÜa nh thÕ nµo?
-> Trun kĨ vỊ 1 chi c¸c sù viƯc ( sù viƯc
x¶y ra tríc kĨ tríc, sù viƯc s¶y ra sau kĨ sau)
theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh ci cïng ®i ®Õn kÕt
thóc , thĨ hiƯn 1 ý nghÜa.
* Ghi nhí: (SGK).
- Kh¸i niƯm tù sù (®Ỉc ®iĨm tù sù ) SGK 1
- Mơc ®Ých, ý nghÜa cđa tù sù:- ý 2 nghi nhí.
Ho¹t ®éng 2. (Nhãm tỉ). HDHS
lun tËp.
- Gv cã thĨ chia nhãm häc sinh lµm
bµi
- HS ®äc BT1.
H: Trong trun nµy ph¬ng thøc tù sù
thĨ hiƯn nh thÕ nµo?
H: Trun thĨ hiƯn ý nghÜa g×?
- HS ®äc bµi tËp 2:
H: Bµi th¬ cã ph¶i lµ tù sù kh«ng? v×
sao?
-H:H·y kĨ l¹i c©u chun b»ng
miƯng.
H: Néi dung trun kĨ vỊ sù viƯc g×?
(kĨ vỊ mÌo vµ bÐ M©y rđ nhau bÉy
cht nhng mÌo tham ¨n nªn bÞ sa
bÉy).

H: Qua ®ã trun nªu nªn ý nghÜa g×?
(khuyªn ta nªn tù kiỊm chÕ m×nh ,
ph©n biƯt ®ỵc ®óng sai nÕu kh«ng sÏ
bÞ tr¶ gi¸ vµ m¾c ph¶i sai lÇm ®¸ng
tiÕc )
II. Lun tËp:
1. Bµi tËp 1.
- Ph¬ng thøc tù sù thĨ hiƯn : Trun tr×nh bµy
1 chi c¸c sù viƯc cã liªn quan ®Õn nhau,
ci cïng, dÉn ®Õn 1 kÕt thóc.
+ ¤ng giµ ®½n cđi mang vỊ.
+ V× ®êng xa - kiƯt søc.
+ Than thë mn chÕt v× vÊt v¶.
+ ThÇn chÕt xt hiƯn.
+ Sỵ h·i nãi kh¸c ®i.
- ý nghÜa trun: Con ngêi mn tho¸t khái
cùc nhäc + rÊt coi träng sù sèng cđa m×nh ,
thĨ hiƯn t×nh yªu cc sèng , dï kiƯt søc th×
sèng vÉn h¬n chÕt.
2. Bµi tËp 2:
-Bµi th¬ lµ tù sù v× cã c¸c ®Ỉc ®iĨm cđa PTTS
+ BÐ M©y cïng mÌo con níng c¸ bÉy cht.
+ C¶ 2 tin lµ cht sÏ sa bÉy.
+ §ªm bÐ M©y m¬ thÊy m×nh cïng meo xư ¸n
cht.
+ S¸ng ra M©y thÊy mÌo con sËp bÉy (MÌo
thÌm qu¸ ®· chui vµo bÉy ¨n tranh phÇn cht
vµ ngđ ë trong bÉy).
3. Bµi tËp 3:
19

- HS đọc 2 văn bản.
H: 2 văn sau có nội dung tự sự
không? Vì sao?
? Tự sự ở đây có vai trò gì?
H: So với tự sự ở truyện , ở thơ thì 2
văn bản ở BT3 này đặc điểm tự sự gì
khác ?

-> Đặc điểm: cách kể mang tính chất
thông báo lại các sự việc đã diễn ra.
- Hai VB đều có nội dung tự sự vì chúng có
đặc điểm tự sự .
- Tự sự ở đây giúp ngời đọc theo dõi đợc các
sự việc.
VB1: Trại điêu khắc quốc tế lần thứ 3 diễn ra
ở Huế đợc khai mạc nh thế nào?
VB2: Ngời âu lạc đánh tan quân xâm lợc.
là 1 đoạn trong lịch sử 6.
4. Cng c bi ging; Hng dn hc sinh hc v lm bi nh.
-Giỏo viờn khỏi quỏt bi hc.
- Hc sinh nhc li ni dung.
- Học bài, kể lại các truyện truyền thuyết đã học.
- Soạn : "Sơn Tinh Thủy Tinh".
Rút kinh nghiệm bài dạy:



.

Bài 3. Tiết 9 10. Văn bản

sơn tinh thuỷ tinh
(Truyền thuyết)
A. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
- Nhân vật, sự kiện trong truyền thuyết ST TT.
- Cách giải thích hiện tợng lũ lụt xảy ra ở đồng bằng Bắc Bộ và khát vọng của ngời việt
cổ trong việc chế ngự thiên tai lũ lụt, bảo vệ cuộc sống của mình trong một truyền
thuyết.
- Những nét chính về nghệ thuật của truyện: sử dụng nhiều chi tiết kì lạ, hoang đờng.
2. V kĩ n ng: - Đọc hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trng thể loại.
- Nắm bắt các sự kiện chính trong truyện.
- Xác định ý nghĩa của truyện; - Kể lại đợc truyện.
3. V t t ng:
- Giáo dục ý thức chống thiên tai lũ lụt.
Lớp Ngày dạy
6A
6B
20
B. Ph ơng pháp, ph ơng tiện:
- phân tích, thảo luận, nêu vấn đề.
- Giáo án, sgk, sgv, tranh minh họa.
C. Tiến trình bài dạy:
1. ổn định tổ chức:
2. KT bài cũ :
? Nêu ND ý nghĩa truyện Thánh Gióng?
( Gợi ý trả lời: - ND: kể về ngời anh hùng Thánh Gióng .
- ý nghĩa : ca ngợi lòng yêu nớc , ý thức bảo vệ đất nớc chống XL đồng thời
thể hiện ớc mơ của nhân dân về ngời anh hùng cứu nớc chống ngoại xâm . )
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò NDKT cần đạt

Hoạt động 1. (Cá nhân). HDHS đọc
tìm hiểu chung
- Gọi HS đọc, kết hợp tìm hiểu chú
thích.
? Theo em, chủ đề của truyện là gì?
(giải thích hiện tợng nào?)
? Nếu chia văn bản này thành 3 phần
thì em hãy xác định giới hạn từng
phần?
-? Mỗi đoạn thể hiện nội dung gì ?
-? Truyện gắn với thời đại nào trong
lịch sử dân tộc ta?
- Thời vua Hùng thứ 18 công việc
trị thuỷ của ngời Việt cổ
Hoạt động 2. (Cá nhân nhóm bàn).
HDHS đọc tìm hiểu chi tiết.
GV: Theo em trong truyn nhõn vt
no l nhõn vt chớnh?Vỡ sao em bit?
HS- Sn Tinh - Thu Tinh l nhõn vt
chớnh vỡ hai nhõn vt ny tham gia xõy
dng cõu chuyn. Hai nhõn vt xut
hin t u n cui truyn.
H: Hóy cho bit gia cnh ca vua
Hựng?
HS- Ch cú mt ngi con gỏi xinh
p, thu m, nt na vỡ vy vua cha
I. Đọc tìm hiểu chung :
1. Đọc: - Đọc chậm rãi ở đoạn đầu, nhanh
gấp ở đoạn sau. Đoạn cuối kể chậm, bình
tĩnh.

2. Tìm hiểu chú thích:
3. Chủ đề:
- Truyện giải thích hiện tợng lũ lụt hàng năm
và thể hiện mong ớc chế ngự thiên nhiên của
ngời xa.
4. Bố cục:
- 3 phn
+
1
: u -> mi th mt ụi: Vua Hựng
kộn r
+
2
: tip -> nh rỳt quõn: Sn Tinh -
Thu Tinh cu hụn v cuc giao tranh ca 2
v thn
+
3
: cũn li: s tr thự hng nm ca Thu
Tinh v chin thng ca Sn Tinh.

II. Đọc tìm hiểu chi tiết :
1 . Vua Hựng kộn r:
21
yêu thương hết mực muốn kén cho
một người chồng thật xứng đáng
H: Theo em người chồng xứng đáng
với Mị Nương là người như thế nào?
HS- Tài giỏi
GV: Hình thức kén rể của vua Hùng

HS :- Câu đố: “ Một trăm ván cơm
nếp… một đôi”
GV: Em có nhận xét gì về cách kén rể
của vua Hùng?
GV: Sơn Tinh - Thuỷ Tinh được tác
giả giới thiệu có nguồn gốc từ đâu và
có tài năng gì?
H: Em cã nhận xét gì về tài năng của
hai vị thần này?
H: Theo em tài năng này có thật
không?
HS- Chi tiết tưởng tượng, kì ảo ->
truyền thuyết
GV: cả hai vị thần đều xứng đáng làm
rể vua Hùng nhưng vua Hùng chỉ có
một người con gái vì vậy vua Hùng đã
phải ra câu đố để kén rể.
GV hái: Ai mang lễ vật đầy đủ đến
trước?
GV H: Khi không lấy được vợ Thuỷ
Tinh có hành động như thế nào?
- Rất độc đáo:dưới hình thức là một câu đố
để thử tài.
2. Sơn Tinh - Thuỷ Tinh cầu hôn và cuộc
giao tranh giữa hai vị thần:
a. Sơn Tinh:
- Nguồn gốc: thần núi
- Tài năng: vẫy tay về phía đông -> cồn bãi,
vẫy tay về phía tây -> núi đồi
b. Thuỷ Tinh

- Nguồn gốc: thần biển
- Tài năng: gọi gió gió đến, hô mưa mưa về
=> cả hai vị thần đều có tài cao, phép lạ đã
đến cầu hôn Mị Nương
* Sơn Tinh
- Đem lễ vật đến trước => lấy được Mị
Nương.
* Thuỷ Tinh
- Lễ vật : đem đến sau => không lấy được
22
-Sn Tinh ó chng tr li ra sao?
GV hỏi: Nhn xột gỡ v cuc giao
tranh ca hai v thn?
H:Kt qu ca cuc giao tranh?
H:Cú ý kin cho rng hỡnh thc kộn r
ca vua Hựng ó cú phn nghiờng v
thn nỳi. Em cú ng ý vi ý kin ú
khụng? Ti sao?
HS tho lun nhúm 3 phỳt.
- ng ý vỡ nhng th l vt ú ch cú
trờn cn. Thu Tinh l thiờn tai l
k thự ca nhõn dõn
GV : c m ca ngi xa, con
ngi s chin thng c thiờn nhiờn.
GV Gi HS c li on cui
GV hỏi: Theo em Sn Tinh i din
cho lc lng no, Thu Tinh i din
cho hin tng no? í ngha ca hai
hỡnh tng nhõn vt?
HS TL-Sn Tinh: con ngi p ờ

chng l, bo v t nc
- Thu Tinh: l hin tng ma to, bóo
l ghờ gm hng nm ng bng
Bc B. Thu Tinh l k thự ca Sn
Tinh v ú cng l k thự ca nhõn
dõn ta.
? Theo em, truyện có ý nghĩa nh thế
nào?
? Nêu những nết NT tiêu biểu của
truyện?
Hoạt động 3. (Cả lớp). HDHS tổng kết
bài học
- 1 Hs đọc ghi nhớ.
v.
- em quõn ui theo cp M Nng, hụ
ma, gi giú, dõng nc sụng ỏnh Sn
Tinh.
=> cuc giao tranh quyt lit, d di, kộo
di -> Sn Tinh thng ,Thu Tinh thua trn.
3 . í ngha :
- Gii thớch hin tng l lt hng nm.
- Khỏt vng tr thu ca nhõn
- Ca ngi cụng lao dng nc ca cỏc vua
Hựng.
III. Tổng kết :
1. Nghệ thuật: Tởng tợng kỳ ảo , xây dựng
nhân vật mang tích chất tởng tợng , có tính
23
? Nêu những nết NT tiêu biểu của
truyện?

Hoạt động 4. (Cá nhân). HDHS luyện
tập
? Từ truyện trên em nghĩ gì về chủ tr-
ơng XD củng cố đê điều, nghiêm cấm
nạn phá rừng, đồng thời trồng thêm
hàng triệu ha rừng của nhà nớc trong
giai đoạn hiện nay ?
( Gợi ý : Có thể nói con ngời VN
chúng ta hiện nay chính là những
chàng Sơn Tinh của thế hệ mới, đang
làm tất cả để hạn chế thiệt hại do lũ
lụt gây ra
- Nạn phá rừng, lâm tặc đang là
hiểm họa để cho Thuỷ Tinh thả sức
hoành hành
- Bảo vệ rừng, môi trờng là bảo vệ
chính cuộc sống bình yên của chúng
ta trong hiện tại, tơng lai. )
khái quát cao .
2. ND: Giải thích hiện tợng lũ lụt .
Thể hiện sức mạnh và ớc mơ chiến thắng
thiên tai.
IV. Luyện tập:

4. Cng c bi ging; ? Nêu những nét NT tiêu biểu của truyện?
-Giỏo viờn khỏi quỏt bi hc.
- Hc sinh nhc li ni dung.
- Học thuộc nội dung ý nghĩa truyện (ghi nhớ ) , kể lại truyện.
- Chuẩn bị kĩ bài "nghĩa của từ".
Rút kinh nghiệm bài dạy:

24

25