anh huong cua moi truong len su bieu hien tinh trang

02/11/15 1
BÀI 13:
ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG
LÊN SỰ BIỂU HIỆN CỦA GEN
-
Gen (ADN )→ mARN→ Pôlipeptit → Prôtêin → tính trạng
-
Sự biểu hiện của gen qua nhiều giai đoạn nên chịu nhiều ảnh hưởng của môi
trường
I. M I QUAN H GI A GEN VÀ TÍNH TR NGỐ Ệ Ữ Ạ
Thông tin di
truyền trong gen
được biểu hiện
thành tính trạng
nhờ những cơ
chế nào?
Theo em sự biểu hiện của gen thành tính trạng có chịu
ảnh hưởng của môi trường không, cho ví dụ?
- Tại sao cùng 1 KG nhưng màu lông thỏ ở các vị trí khác nhau trên cơ
thể lại khác nhau?
Th ỏ Himalaya sp
II. S T NG TÁC GI A KI U GEN VÀ MÔI TR NGỰ ƯƠ Ữ Ể ƯỜ
1. Ví dụ.
-
VD1: Ở thỏ Himalaya:
+ Có bộ lông trắng trừ các bộ phận
đầu mút cơ thể: tai, đuôi, bàn chân,
mõm có lông màu đen
+ Nguyên nhân: những tế bào của
đầu mút có nhiệt độ thấp hơn nên
chúng có khả năng tổng hợp

melanin làm lông có màu đen
Tai, bàn chân,
đuôi, mõm  lông
đen
Cạo lông trắng
trên lưng + buộc
đá lạnh
KQ
KQ

: Ở lưng
lông mọc có
màu đen
Tổng hợp
Tổng hợp
Melanin
Melanin


Lông
Lông
đen
đen
Không tổng
Không tổng
hợp Melanin
hợp Melanin


Lông trắng

Lông trắng
Thí nghiệm chứng minh
II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG
pH > 7: hoa màu đỏ, màu hồng
hoặc màu tím
pH = 7: hoa màu trắng sữa.
pH < 7: hoa màu lam.
-
VD2: Hoa cẩm tú cầu trồng trong môi
trường có độ pH khác nhau cho màu
sắc khác nhau
Gen đ t bi nộ ế
Enzim xúc tác
Gen bình th ngườ
phênilalanin
tirôzin
Phênilalanin đ ngứ ọ
Máu
Thi u năng trí tu , m t tríể ệ ấ
Đ u ầ
đ c ộ
TBTK
nãoở
- VD 3: Bệnh pheninkêtô niệu ở người
II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG
1. Ví dụ
2. Kết luận
-
Bố mẹ không truyền cho con tính trạng có sẵn mà truyền cho
con KG

-
KG tương tác với môi trường để hình thành nên KH
Trên lá
cây
Trên
đá
Trên
cành cây
Vd: Con tắc kè biến đổi màu sắc theo nền môi trường
III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂU GEN
Môi trường 1
Kiểu hình 1
Môi trường 2
Kiểu hình 2
Môi trường 3
Kiểu hình 3
Môi trường n
Kiểu hình n
……
Kiểu gen 1
1. Mức phản ứng
III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂU GEN
a. Khái niệm: - Mức phản ứng là tập hợp các kiểu hình của cùng
một kiểu gen trong các môi trường khác nhau
b. Đặc điểm:
- Do KG quy định
- Mỗi gen có mức phản ứng riêng
Mức phản
ứng do
yếu tố nào

quy định?
Vd: ở gà
+ Nuôi rất tốt : 3kg lông vàng
+ Nuôi tốt: 2.5kg lông vàng
+ Nuôi bình thường: 2kg lông vàng
+ Nuôi không tốt: 1kg lông vàng
→ chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng lớn đến trọng lượng
nhưng ít ảnh hưởng đến màu lông.
Tính trạng số lượng: có
mức phản ứng rộng
Tính trạng chất lượng: có mức
phản ứng hẹp
Giống lúa OM3536 (KG)
A
Chăm sóc tốt
(MT
1
)
NS 7,5 tấn/ha (KH
1
)
B
Chăm sóc bình
thường (MT
2
)
NS 6,5 tấn/ha (KH
2
)
C

Chăm sóc
kém (MT
3
)
NS 5 tấn/ha (KH
3
)
Mối quan hệ giữa giống, kĩ thuật canh tác và năng suất
Giống (KG) Năng suất (KH)
Kĩ thuật canh tác (MT)
+ Giống tốt, biện pháp KT tốt  năng suất cao
+ Giống tốt, biện pháp KT không tốt  năng suất giảm
+ Giống xấu, biện pháp KT tốt  năng suất tăng (giới
hạn nhất định)
Hãy đ xu t ph ng pháp đ xác đ nh ề ấ ươ ể ị
m c ph n ng c a m t KG?ứ ả ứ ủ ộ
T i sao các nhà khoa h c l i khuyên nông dân ạ ọ ạ
không nên ch tr ng 1 gi ng duy nh t (cho dù ỉ ồ ố ấ
gi ng đó có năng su t cao) trên 1 di n tích ố ấ ệ
r ng trong cùng 1 v ? ộ ụ
MT2: lá dạng
bản rộng
MT3: lá dạng
mũi mác
MT1: lá dạng
bản dài
3. Sự mềm dẻo về kiểu hình (thường biến)
-
Hiện tượng 1 KG có thể biểu hiện thành các kiểu hình khác nhau trong
các môi trường tương ứng gọi là sự mềm dẻo về KH (thường biến)

-
Đặc điểm:
+ Xảy ra đồng loạt, định hướng, có thể xác định được
+ Không liên quan đến KG nên không di truyền
-
Ý nghĩa: Giúp sinh vật thích nghi với sự thay đổi của môi trường
Một số bà con nông dân mua hạt ngô lai có
năng suất cao về trồng nhưng cây ngô lại
không cho hạt. Giả sử công ty giống đã cung
cấp hạt giống đúng tiêu chuẩn. Hãy giải thích
nguyên nhân dẫn đến tình trạng cây ngô
không cho hạt trong trường hợp trên?
Câu 1: Chọn phát biểu đúng trong các câu sau:
B. Kiểu hình như nhau bao giờ cũng có
cùng kiểu gen.
A. Kiểu gen như nhau chắc chắn có kiểu
hình như nhau.
C. Cùng một kiểu gen có thể biểu hiện
kiểu hình khác nhau.
D. Cùng một kiểu hình chỉ có một kiểu gen.
sai
sai
đúng
sai
Câu 2: Điều nào sau đây không đúng về mức
phản ứng?
B. Mức phản ứng không được di truyền.
A. Mức phản ứng là tập hợp các KH của
một KG tương ứng với các điều kiện MT
khác nhau.

C. Tính trạng chất lượng có mức phản
ứng hẹp.
D. Tính trạng số lượng có mức phản ứng
rộng.



