hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty cổ phần thương mại và khoáng sản nguyên phát

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o


KHịAăLUN TT NGHIP
 TÀI:

HOÀNăTHIN K TOÁNăBÁNăHÀNGăVÀăXÁCăNH
KT QU BÁNăHÀNGăTIăCỌNGăTYăC PHN
THNGăMIăVÀăKHOÁNG SNăNGUYểNăPHÁT




SINHăVIểNăTHC HIN : PHM TH THANH HOA
MÃăSINHăVIểN : A19822
CHUYểNăNGÀNH : K TOÁN



HÀăNI ậ 2014


B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o

KHịAăLUN TT NGHIP

 TÀI:

HOÀNăTHIN K TOÁNăBÁNăHÀNGăVÀăXÁCăNH
KT QU BÁNăHÀNGăTIăCỌNGăTYăC PHN
THNGăMIăVÀăKHOÁNGăSNăNGUYểNăPHÁT


Giáoăviênăhng dn : Th.S Nguyn Thanh Huyn
Sinhăviênăthc hin : Phm Th Thanh Hoa
Mƣăsinhăviênăăăăăăăăăăăă : A19822
ChuyênăngƠnhăăăăăăăăăă : K toán



HÀăNI ậ 2014
Thang Long University Library


LI CMăN

 hoƠn thƠnh bƠi khóa lun nƠy, em xin bƠy t lòng bit n sơu sc ti cô giáo
Thc s Nguyn Thanh Huyn đƣ tn tình hng dn em trong sut thi gian lƠm khóa
lun tt nghip.
Em xin đc gi li cm n ti Ban giám đc Công ty CP Thng mi vƠ
Khoáng sn Nguyên Phát cùng các anh ch trong công ty đƣ to điu kin vƠ giúp đ
em trong quá trình thc tp.
Em xin đc gi li cm n ti các thy cô, ging viên trng i hc Thng
Long đƣ nhit tình, tơm huyt ging dy, truyn đt nhng kin thc quý báu cho

chúng em trong sut quá trình hc tp, rèn luyn ti trng.
Cui cùng em xin chúc các thy cô luôn di dƠo sc khe, thƠnh công trong cuc
sng. ng thi kính chúc các anh ch trong công ty CP Thng mi vƠ Khoáng sn
Nguyên Phát mnh khe, thƠnh công trong công vic.
Em xin chơn thƠnh cm n !

Sinh viên thc hin


Phm Th Thanh Hoa


LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip nƠy lƠ do t bn thơn thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn vƠ không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun có ngun gc vƠ đc
trích dn rõ rƠng.

Tôi xin hoƠn toƠn chu trách nhim v li cam đoan nƠy!

Sinh viên

Phm Th Thanh Hoa
Thang Long University Library


MC LC
CHNGă1. LệăLUN CHUNG V K TOÁNăBÁNăHÀNGăVÀăXÁCăNH
KT QU BÁNăHÀNGăTRONGăDOANHăNGHIPăTHNGăMI 1

1.1. KháiănimăcăbnăliênăquanăđnăbánăhƠngăvƠăkt qu bánăhƠng 1
1.1.1. Doanh thu bán hàng 1
1.1.2. Các khon gim tr doanh thu 1
1.1.2.1. Chit khu thng mi 1
1.1.2.2. Gim giá hàng bán 1
1.1.2.3. Hàng bán b tr li 2
1.1.2.4. Các khon gim tr ếoanh thu khác 2
1.1.3. Giá vn hàng bán 2
1.1.4. Chi phí qun lí kinh ếoanh 3
1.1.5. Xác đnh kt qu bán hàng 3
1.2. Vaiătrò,ănhim v ca k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánăhƠng 3
1.2.1. Vai trò ca k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng 3
1.2.2. Nhim v ca k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng 4
1.3. CácăphngăthcăbánăhƠng 4
1.3.1. Bán buôn 4
1.3.2. Bán l 5
1.3.3. Gi bán đi lý 6
1.4. PhngăphápăxácăđnhăgiáăhƠngăxut kho 6
1.4.1. Phng pháp giá thc t đích ếanh 7
1.4.2. Phng pháp bình quân gia quyn 7
1.4.2.1. Phng pháp bình quân c kì ế tr 7
1.4.2.2. Phng pháp bình quân sau mi ln nhp 7
1.4.3. Phng pháp giá nhp trc xut trc (FIFO) 8
1.4.4. Phng pháp giá nhp sau xut trc (LIFO) 8


1.5. K toánăbánăhƠng 8
1.5.1. Chng t và tài khon s dng 8
1.5.1.1. Chng t s dng 8
1.5.1.2. Tài khon s dng 9

1.5.2. Phng pháp k toán 11
1.5.2.1. K toán bán hàng ti đn v hch toán hàng tn kho thỀo phng pháp
kê khai thng xuyên (KKTX) 11
1.5.2.2. K toán bán hàng ti đn v hch toán hàng tn kho thỀo phng pháp
kim kê đnh kì 15
1.6. K toánăxácăđnh kt qu bánăhƠng 16
1.6.1. Chng t k toán s dng 16
1.6.2. Tài khon s dng 17
1.6.3. K toán chi phí qun lí kinh ếoanh 18
1.6.4. K toán xác đnh kt qu bán hàng 19
1.7. Cácăhìnhăthc s k toánăs dngătrongăcôngătácăk toánăbánăhƠngăvƠăxácă
đnh kt qu bánăhƠng 19
CHNGă2. THC TRNG K TOÁNăBÁNăHÀNGăVÀăXÁCăNH KT
QU BÁNăHÀNGăTIăCỌNGăTYăCPăTHNGăMIăVÀăKHOÁNGăSN
NGUYểNăPHÁT 21
2.1. Kháiăquátăchungăv côngătyăCPăThngămiăvƠăKhoángăSnăNguyênăPhát . 21
2.1.1. S hình thành và phát trin ca công ty CP Thng mi và Khoáng Sn
Nguyên Phát 21
2.1.1.1. Vài nét v công ty 21
2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát trin 21
2.1.2. c đim b máy qun lí ca công ty CP Thng mi và Khoáng Sn
Nguyên Phát 22
2.1.2.1. S đ t chc c cu Công ty 22
2.1.3. c đim t chc b máy k toán ca công ty CP Thng mi và Khoáng
Sn Nguyên Phát 23
Thang Long University Library


2.1.3.1. S đ t chc b máy k toán 23
2.1.3.2. Các chính sách k toán hin đang áp ếng ti công ty 24

2.1.3.3. S đ t chc s k toán 25
2.2. Thc trng k toánăbánăhƠngătiăcôngătyăCPăThngămiăvƠăKhoángăSn
NguyênăPhát 25
2.2.1. K toán chi tit bán hàng 26
2.2.1.1. K toán chi tit doanh thu 26
2.2.1.2. K toán chi tit các khon gim tr doanh thu 37
2.2.2. K toán tng hp 44
2.3. Thc trng k toánăxácăđnh kt qu bánăhƠngătiăcôngătyăCPăThngămi
vƠăKhoángăSnăNguyênăPhát 46
2.3.1. K toán chi phí qun lí kinh ếoanh 46
2.3.2. K toán xác đnh kt qu bán hàng 60
CHNGă3. MT S KIN NGH NHMăHOÀNăTHIN K TOÁNăBÁN
HÀNGăVÀăXÁCăNH KT QU BÁNăHÀNGăTIăCỌNGăTYăCPăTHNGă
MIăVÀăKHOÁNGăSNăNGUYểNăPHÁT 63
3.1. ánhăgiáătìnhăhìnhăk toánătiăcông tyăCPăThngămiăvƠăKhoángăSn
NguyênăPhát 63
3.1.1. u đim 63
3.1.2. Nhc đim 64
3.2. Mt s kin ngh nhmăhoƠnăthinăcôngătácăk toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh
kt qu bánăhƠngătiăcôngătyăCPăThngămiăvƠăKhoángăsnăNguyênăPhát 65


DANH MC VIT TT

Kýăhiu vit tt
Tênăđyăđ
BHTN
Bo him tht nghip
BHXH
Bo him xƣ hi

BHYT
Bo him y t
BPBCP
Bng phơn b chi phí
BPBKH
Bng phơn b khu hao
BPBTL
Bng phơn b tin lng
CKTM
Chit khu thng mi
CP
C phn
DNTM
Doanh nghip thng mi
FIFO
Nhp trc xut trc
GBN
Giy báo N
GTGT
Giá tr gia tng
K/c
Kt chuyn
KH
Khu hao
KKK
Kim kê đnh k
KKTX
Kê khai thng xuyên
LIFO
Nhp sau xut trc

PKT
Phiu k toán
PNK
Phiu nhp kho
PXK
Phiu xut kho
TK
TƠi khon
TSC
TƠi sn c đnh
VN
Vit Nam ng
Thang Long University Library


DANH MCăCÁCăBNG BIU, Să
Bng 2.1. Hp đng bán hƠng 27
Bng 2.2. Hóa đn GTGT hƠng bán buôn 28
Bng 2.3. Phiu xut kho 29
Bng 2.4. S chi tit hƠng hóa 31
Bng 2.5. Giy báo Có ca Ngơn hƠng 32
Bng 2.6. Hóa đn GTGT bán l 34
Bng 2.7. Phiu xut kho 35
Bng 2.8. Phiu thu 36
Bng 2.9. Biên bn giao nhn hƠng bán b tr li 38
Bng 2.10. Hóa đn GTGT hƠng bán b tr li 39
Bng 2.11. Phiu nhp kho 40
Bng 2.12. S chi tit doanh thu 41
Bng 2.13. S chi tit giá vn 42
Bng 2.14. Bng tng hp chi tit doanh thu 43

Bng 2.15. Trích s cái TK 511 44
Bng 2.16. Trích s cái TK 521 45
Bng 2.17. Trích s cái TK 632 45
Bng 2.18. Bng chm công 48
Bng 2.19. Bng chi tit thanh toán tin lng 49
Bng 2.20. Bng phơn b tin lng vƠ bo him xƣ hi 51
Bng 2.21. Bng phơn b chi phí tr trc dƠi hn 53
Bng 2.22. Bng khu hao TSC 55
Bng 2.23. Hóa đn dch v bng tin khác 56
Bng 2.24. Phiu chi 57
Bng 2.25. S cái TK 6421 58
Bng 2.26. S cái TK 6422 59
Bng 2.27. Trích s cái TK 911 60
Bng 2.28. Trích s Nht ký chung 61


Bng 3.1. S chi tit chi phí bán hƠng 66
Bng 3.2. S chi tiêt chi phí qun lí doanh nghip 67
Bng 3.3. S cái TK 642 68
Bng 3.4. Bng tính vƠ phơn b khu hao 69
S đ 1.1. Hình thc bán buôn qua kho 12
S đ 1.2. Hình thc bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán 12
S đ 1.3. Hình thc vn chuyn thng không tham gia thanh toán 13
S đ 1.4. Hình thc bán hƠng tr chm, tr góp 13
S đ 1.5. Hình thc gi bán đi lý ậ Bên giao đi lý 14
S đ 1.6. Hình thc gi bán đi lý ậ Bên nhn đi lý 14
S đ 1.7. K toán bán hƠng hch toán theo phng pháp KKK 16
S đ 1.8. K toán chi phí qun lí kinh doanh 18
S đ 1.9. K toán xác đnh kt qu bán hƠng 19
S đ 1.10. Quy trình hch toán theo hình thc s Nht ký chung 20

S đ 2.1. C cu t chc công ty 22
S đ 2.2. C cu t chc b máy k toán ca công ty 23
S đ 2.3. S đ t chc s k toán ca công ty 25

Thang Long University Library

LI M U
Trong nhng nm qua, Vit Nam đang có nhng bc chuyn mình mnh m, t
mt nn kinh t tp trung sang nn kinh t th trng, phát trin theo chính sách công
nghip hóa, hin đi hóa ca NhƠ nc. c bit t tháng 12 nm 2006 khi Vit Nam
gia nhp WTO đƣ mang li cho nn kinh t nc nhƠ nhng c hi cng nh thách
thc nhm vn ra th gii, cnh tranh cùng vi kinh t toƠn cu.
i vi các công ty trong nc, đc bit lƠ công ty va vƠ nh thì nhng nhƠ
qun lí, các cp lƣnh đo cn nhanh chóng kp thi đa ra các chính sách kinh doanh,
các bin pháp v t chc, qun lí nhm tn dng các c hi, kp thi đi mt vi khó
khn đ phát trin duy trì công ty, tránh nguy c b đƠo thi trong quy lut cnh tranh
ca th trng.  đt đc điu nƠy, mt trong nhng yêu cu đc đt ra lƠ các
doanh nghip phi t chc tt công tác k toán. Trong doanh nghip thng mi, khơu
bán hƠng xác đnh kt qu bán hƠng lƠ thc s quan trng. K toán phn ngƠnh nƠy s
giúp nhƠ qun lí đa ra nhng thông tin chính xác, bao quát v nhng bin đng ca
th trng, nhu cu khách hƠng, kh nng cung cp ca doanh nghip
LƠ mt sinh viên chuyên ngƠnh K toán, vi mong mun đc tìm hiu, hc hi
cách thc hot đng, duy trì ca mt công ty thng mi trong nn kinh t hin nay,
cng nh nhn thy đc s cn thit ca k toán bán hƠng vƠ xác đnh kt qu bán
hƠng trong quá trình hot đng ca doanh nghip, em đƣ chn đ tƠi “Hoàn thin k
toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng ti công ty c phn thng mi và
khoáng sn Nguyên Phát”.
BƠi khóa lun ca em đc chia lƠm 3 phn chính nh sau:
Chngă1:ăLíălun chung v k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánăhƠngă
trong doanh nghipăthngămi

Chngă2:ăThc trng k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánăhƠngăti
côngătyăCPăThngămiăvƠăKhoángăsnăNguyênăPhát
Chngă3:ăMt s kin ngh nhmăhoƠnăthin k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh
kt qu bánă hƠngă tiă côngă tyă CPă Thngă miă vƠă Khoángă sn
NguyênăPhát
1
CHNGă1.
LệăLUN CHUNG V K TOÁNăBÁNăHÀNGăVÀăXÁCăNH KT QU BÁNă
HÀNGăTRONGăDOANHăNGHIPăTHNGăMI
1.1. KháiănimăcăbnăliênăquanăđnăbánăhƠngăvƠăkt qu bánăhƠng
DoanhăthuăbánăhƠng 1.1.1.
Trong nn kinh t th trng, khi chuyên môn hóa đu đc áp dng trong mi
lnh vc hot đng thì các doanh nghip thng mi (DNTM) ngƠy mt phát trin, vƠ
chim mt v trí quan trng trong quá trình đa hƠng hóa, sn phm đn ngi tiêu dùng.
Ti đa hóa li nhun lƠ mc tiêu c bn ca mi mt công ty khi đc thƠnh lp.
Li nhun s tng khi nhƠ qun lí bit cách lƠm gim chi phí vƠ tng doanh thu. i
vi nhng công ty thng mi, hot đng ch yu ca h lƠ mua hƠng hóa t các công
ty sn xut vƠ bán li chúng cho khách hƠng mc tiêu. Do đó, doanh thu t hot đng
bán hƠng chim t trng ln trong ngun thu ca doanh nghip.
Hiu vƠ qun lí tt ngun thu nƠy, nhƠ qun lí s nhn đc v nhng li ích
không nh cho công ty ca mình.
Theo chun mc k toán 14 “Doanh thu vƠ thu nhp khác”, Doanh thu lƠ tng giá
tr ca các li ích kinh t doanh nghip thu đc trong kì k toán phát sinh t các hot
đng sn xut, kinh doanh thông thng ca doanh nghip, góp phn lƠm tng vn ch
s hu.
Doanh thu bán hƠng vƠ cung cp dch v đc xác đnh theo giá tr hp lý ca
các khon đƣ thu đc tin, hoc s thu đc tin t các giao dch vƠ nghip v phát
sinh doanh thu nh bán sn phm, hƠng hoá, bt đng sn đu t, cung cp dch v cho
khách hƠng bao gm c các khon ph thu vƠ phí thu thêm ngoƠi giá bán.
Cácăkhon gim tr doanh thu 1.1.2.

1.1.2.1. Chit khu thng mi
Chit khu thng mi (CKTM) lƠ khon tin mƠ doanh nghip đƣ gim tr hoc
đƣ thanh toán cho ngi mua hƠng do vic ngi mua hƠng đƣ mua vi khi lng ln
theo tho thun v CKTM đƣ ghi trên hp đng mua bán hoc các cam kt mua, bán
hƠng. Cho khách hƠng hng CKTM lƠ mt trong nhng cách thc ph bin mƠ các
doanh nghip s dng nhm kích thích tng s lng hƠng bán.
1.1.2.2. Gim giá hàng bán
Gim giá hƠng bán lƠ khon gim tr đc ngi bán chp thun mt cách đc
bit trên giá đƣ tha thun vì lí do hƠng bán ra kém phm cht hay không đúng quy
cách theo quy đnh trên hp đng kinh t, hoc giao hƠng không đúng thi gian, đa đim.
Thang Long University Library
2
Vic gim giá hƠng bán do li ca bên bán mƠ xy ra thng xuyên s nh hng
nghiêm trng ti hot đng thng mi. Bên bán s chu tn tht không ch v kinh t
mƠ còn lƠm mt nim tin ca khách hƠng vƠo doanh nghip.
1.1.2.3. Hàng bán b tr li
LƠ giá tr bán ca s sn phm, hƠng hóa dch v đƣ đc bán đi nhng b khách
hƠng tr li do nhng nguyên nhơn vi phm cam kt, vi phm hp đng kinh t: hƠng
hóa b hng, kém cht lng, không đúng chng loi, quy cáchầ
Doanh thu hƠng bán b tr li s điu chnh gim doanh thu bán hƠng thc t thc
hin trong k kinh doanh đ tính doanh thu thun ca khi lng sn phm, hƠng hoá
đƣ bán ra trong k báo cáo.
1.1.2.4. Các khon gim tr doanh thu khác
 Thu tiêu th đc bit: doanh nghip phi np khon thu nƠy khi sn xut kinh
doanh mt hƠng chu thu tiêu th đc bit.
 Thu xut khu: đơy lƠ khon thu phi np khi doanh nghip có phát sinh hot
đng xut khu trc tip các sn phm, hƠng hoá.
 NgoƠi ra đi vi các công ty kinh doanh các mt hƠng đóng thu GTGT theo
phng pháp trc tip, thì s thu GTGT ca hƠng bán ra cng s lƠ mt khon
gim tr doanh thu.

Cácăkhon gim
tr doanh thu
=
CKTM, gimăgiáă
hƠngăbán,ăhƠngă
bánăb tr li
+
Thu xut khu,
thu tiêuăth đc bit
+
Thu
GTGT
Doanh thu thun
=
DoanhăthuăbánăhƠngăvƠă
cung cp dch v
ậ
Cácăkhon gim tr
doanh thu
Giáăvn hƠng bán 1.1.3.
Giá vn hƠng bán phn ánh giá tr gc ca hƠng hóa, thƠnh phm, dch v, lao v
đƣ đc bán trong k. Khi hƠng hóa đƣ tiêu th vƠ đc phép xác đnh doanh thu thì
đng thi giá tr hƠng xut kho cng đc phn ánh theo giá vn hƠng bán đ xác đnh
kt qu bán hƠng.
Do vy xác đnh đúng giá vn hƠng bán có ý ngha quan trng vì t đó doanh
nghip xác đnh đúng kt qu bán hƠng. c bit đi vi các doanh nghip thng
mi, xác đnh đúng giá vn hƠng bán còn giúp cho các nhƠ qun lý đáng giá đc hiu
qu trong khơu mua hƠng, đ t đó có nhng bin pháp hoƠn thin hn nhm tit kim
các chi phí trong quá trình mua hƠng.
Lƣiăgp

=
Doanh thu thun
ậ
GiáăvnăhƠngăbán
3
Trong k k toán, tác đng đn doanh thu bán hƠng không ch có Giá vn hƠng
bán, mƠ còn có Chi phí qun lí kinh doanh.
Chiăphíăqunălíăkinhădoanh 1.1.4.
Bên cnh nhng chi phí phc v trc tip cho hot đng sn xut thng mi,
mi doanh nghip đu phi mt thêm các khon chi phí gián tip, có liên quan chung
đn hot đng ca toƠn b công ty.
Các chi phí thuc chi phí qun lí kinh doanh:
 Chi phí lng nhơn viên, các khon trích bo him theo lng;
 Chi phí khu hao tƠi sn c đnh phc v cho các b phn kinh doanh, bán hƠng
 Chi phí dch v mua ngoƠi

Xácăđnh kt qu bánăhƠng 1.1.5.
Kt qu hot đng bán hƠng lƠ chênh lch gia doanh thu thun vƠ giá vn hƠng
bán, chi phí qun lí kinh doanh.
Trong mt k k toán, vic xác đnh kt qu bán hƠng s giúp nhƠ qun lí đánh
giá đc hiu qu ca hot đng sn xut kinh doanh, nhm có nhng chin lc đúng
đn cho k hot đng tip theo. Kt qu bán hƠng đc xác đnh lƠ lƣi nu doanh thu
ln hn chi phí vƠ l nu doanh thu nh hn chi phí.
Kt qu bánăhƠng
=
Lƣiăgp
ậ
Chiăphíăqunălíăkinhădoanh
1.2. Vaiătrò,ănhim v ca k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánăhƠng
Vaiătròăca k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánăhƠng 1.2.1.

Hin nay, nn kinh t khng hong, quá trình hi nhp lƠm cho tính cnh tranh
trong kinh doanh cƠng gay gt hn đòi hi các doanh nghip đ tn ti trong nn kinh
t th trng cng phi có s điu hƠnh qun lý hot đng kinh doanh ca mình mt
cách hiu qu. Mun qun lý tt vƠ kinh doanh có hiu qu, doanh nghip phi bit s
dng k toán nh lƠ mt công c qun lý quan trng vƠ không th thiu đc. c bit
lƠ đ qun lý tt nghip v tiêu th hƠng hóa thì công tác k toán bán hƠng phi phát
huy ht vai trò chc nng ca nó. K toán bán hƠng ra đi nh mt tt yu  hin ti
cng nh tng lai.
K toán bán hƠng phc v đc lc cho công tác qun lý kinh doanh trong doanh
nghip. Trong đó có công tác tiêu th hƠng hóa. Thông qua s liu ca k toán bán
hƠng mƠ nhƠ qun lý phát hin kp thi nhng thiu sót, mt cơn đi gia các khơu
trong kinh doanh đ t đó có bin pháp x lý thích hp. Còn các c quan NhƠ nc thì
thông qua s liu đó bit đc mc đ hoƠn thƠnh k hoch np thu. i vi các
Thang Long University Library
4
doanh nghip khác thông qua s liu k toán đó đ xem có th đu t hay liên doanh
vi doanh nghip hay không.
 đt đc yêu cu đó, qun lý hƠng hóa vƠ tiêu th hƠng hóa phi thc s khoa
hc, hp lý, phù hp vi điu kin c th ca doanh nghip. Mi khơu ca quá trình t
chc qun lý thuc b phn hƠng hóa vƠ tiêu th hƠng hóa đc sp xp phù hp đc
đim kinh t, k thut ca doanh nghip, phù hp vi tình hình thc hin k hoch
trong thi k.
T chc, qun lý tt công tác bán hƠng vƠ kt qu bán hƠng s to điu kin
thun li cho b phn k toán thc hin nhim v ca mình. T đó to ra h thng cht
ch, khoa hc vƠ có hiu qu.
Nhim v ca k toánăbánăhƠngăvƠăxácăđnh kt qu bánăhƠng 1.2.2.
 thc s lƠ công c cho quá trình qun lý, k toán bán hƠng vƠ kt qu bán
hƠng phi thc hin tt, đy đ các nhim v sau:
 T chc theo dõi, phn ánh chính xác, đy đ, kp thi giám sát cht ch tình
hình hin có vƠ s bin đng ca tng loi hƠng hóa.

 Phn ánh vƠ ghi chép đy đ, kp thi, chính xác các khon doanh thu, các khon
gim tr doanh thu vƠ chi phí ca tng hot đng trong doanh nghip.
 Phn ánh vƠ tính toán chính xác kt qu ca tng hot đng, giám sát tình hình
thc hin ngha v đi vi nhƠ nc.
 Cung cp thông tin k toán phc v cho vic lp báo cáo tƠi chính vƠ đnh k
phơn tích hot đng kinh t liên quan đn quá trình bán hƠng, xác đnh vƠ phơn
phi kt qu. Nhim v k toán bán hƠng vƠ kt qu bán hƠng phi luôn gn lin
vi nhau.
1.3. CácăphngăthcăbánăhƠng
Bánăbuôn 1.3.1.
i vi mt doanh nghip chuyên hot đng thng mi thì bán buôn lƠ hình
thc kinh doanh ph bin nht.  trng hp nƠy, doanh nghip s đóng vai trò lƠ
ngi trung gian, hƠng hóa không đc bán trc tip ti tay ngi tiêu dùng, mƠ đc
bán thông qua các đi lý, siêu th hay các công ty thng mi khác vi s lng hƠng
tiêu th ln trong mt ln bán.
Có 4 hình thc bán buôn, bao gm:
 Bán hƠng qua kho theo hình thc giao hƠng trc tip: Bên mua c đi din đn
kho ca doanh nghip đ nhn hƠng. Khi đó, doanh nghip s xut hƠng giao trc
tip cho bên mua. Sau đó khách hƠng thanh toán tin hay chp nhn n vƠ hƠng
hóa đc xác đnh lƠ tiêu th.
5
 Bán buôn qua kho theo hình thc gi bán: Theo hình thc nƠy, sau khi 2 bên đƣ
kí kt hp đng thng mi, doanh nghip s theo đó mƠ gi hƠng ca mình đi
bng cách phng tin vn ti. a đim nhn hƠng có th lƠ kho ca khách hƠng
hoc mt đa đim đc quy đnh trong hp đng. HƠng hóa s cha đc
chuyn giao quyn s hu cho đn khi ngi mua chp nhn lô hƠng mƠ doanh
nghip gi đn. Nu khách hƠng không chp nhn hoc chp nhn 1 phn, thì
hƠng hóa s đc gi li v kho ca DNTM.
 Bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán: Vi phng thc nƠy
DNTM khi mua hƠng vƠ nhn hƠng không đa v nhp kho mƠ giao trc tip cho

bên mua ti kho ca ngi bán, hoc vn chuyn thng đn kho ca ngi mua.
Sau khi giao, nhn hƠng đi din bên mua ký nhn đ hƠng. Bên mua thanh toán
hoc chp nhn thanh toán tin hƠng thì khi đó hƠng hóa đc chp nhn lƠ
tiêu th.
 Bán buôn vn chuyn thng không tham gia thanh toán: Vi hình thc nƠy,
doanh nghip đóng vai trò nh mt ngi môi gii. Doanh thu mƠ doanh nghip
nhn đc lúc nƠy ch bao gm hoa hng môi gii đc nhn.
Bán l 1.3.2.
Bán l hƠng hoá lƠ phng thc bán hƠng trc tip cho ngi tiêu dùng hoc các
t chc, đn v mua v mang tính cht tiêu dùng ni b. Bán hƠng theo phng thc
nƠy có đc đim lƠ hƠng hoá đƣ ra khi lnh vc lu thông vƠ đi vƠo lnh vc tiêu
dùng. Bán l thng bán đn chic hoc bán vi s lng nh, giá bán thng n
đnh. Bán l có th thc hin di 5 hình thc sau:
 Hình thc bán hƠng thu tin trc tip: Nhơn viên bán hƠng trc tip bán hƠng cho
khách vƠ thu tin.
 Hình thc bán hƠng thu tin tp trung: Hình thc nƠy, nghip v thu tin vƠ
nghip v giao hƠng tách ri nhau. Khi la chn đc hƠng cn mua, khách hƠng
đn trc tip quy thu ngơn đ thanh toán tin hƠng cho nhơn viên thu ngơn sau
đó s nhn đc giy thu tin, hoá đn hoc tích kê ri đn gp nhơn viên bán
hƠng đ nhn hƠng  quy hƠng hoc kho. Ht ngƠy nhơn viên bán hƠng cn c
vƠo hoá đn, tích kê đ kim kê s hƠng bán ra trong ngƠy, nhơn viên thu ngơn
lƠm giy np tin vƠ np tin bán hƠng cho th qu.
 Hình thc bán hƠng t phc v: Khách hƠng t chn hƠng hóa mang đn bƠn tính
tin đ thanh toán tin hƠng. Nhơn viên thu ngơn kim hƠng, tính tin, lp hoá
đn bán hƠng vƠ thu tin ca khách hƠng. Nhơn viên bán hƠng có trách
nhim hng dn khách hƠng vƠ bo qun hƠng hoá  quy (k) do mình ph
Thang Long University Library
6
trách. Hình thc nƠy đc áp dng ph bin  các siêu th. Ht ngƠy nhơn viên
thu ngơn np tin vƠo qu.

 Hình thc bán hƠng tr góp: Ngi mua tr tin mua hƠng thƠnh nhiu ln theo
tng đt ghi trong hp đng. Mi ln khách hƠng tr tin, DNTM ngoƠi s tin
thu theo hoá đn giá bán hƠng hoá còn thu thêm khon tin lƣi tr chm ca
khách. i vi hình thc nƠy, v thc cht, ngi bán ch mt quyn s hu khi
ngi mua thanh toán ht tin hƠng. Tuy nhiên, v mt hch toán, khi giao
hƠng cho ngi mua, hƠng hoá bán tr góp đc coi lƠ tiêu th, bên bán ghi nhn
doanh thu, giá vn hƠng bán.
 Hình thc bán hƠng t đng: Hình thc nƠy không cn nhơn viên bán hƠng đng
quy giao hƠng vƠ nhn tin ca khách. Khách hƠng t đng đa tin ca mình
vƠo máy bán hƠng vƠ nhn hƠng.
Giăbánăđiălý 1.3.3.
Gi đi lý bán lƠ hình thc bán hƠng mƠ trong đó DNTM giao hƠng cho c s đi
lý, ký gi đ các c s nƠy trc tip bán hƠng.
i vi hot đng nƠy, bên giao đi lý tuy lƠ ngi bán hƠng nhng không trc
tip giao hƠng cho khách. S hƠng chuyn giao cho các c s đi lý vn thuc
quyn s hu ca DNTM, đc hch toán lƠ hƠng gi bán. Ch khi nhn đc thông
báo ca bên đi lý đƣ bán đc hƠng, hoc c s đi lý thanh toán tin hay chp nhn
thanh toán thì bên giao đi mi ghi nhn doanh thu, giá vn hƠng bán. Cui k, k toán
s xác đnh s hƠng mƠ bên đi lý bán đc đ tính hoa hng đi lý thanh toán bên
nhn đi lý. Chi phí hoa hng đi lý đc ghi nhn lƠ mt khon chi phí bán hƠng.
Theo hp đng đƣ ký kt, sau khi nhn đc hƠng t DNTM, bên nhn đi lý s
trc tip bán hƠng, thanh toán tin hƠng theo đúng giá bán vƠ đc hng hoa hng
đi lý.  hình thc bán hƠng nƠy, c s đi lý đc coi nh lƠ mt trung gian bán
hƠng, khon thu nhp nhn đc chính lƠ hoa hng đi lý.
1.4. PhngăphápăxácăđnhăgiáăhƠngăxut kho
Nh đƣ nói  trên, giá vn hƠng bán lƠ tr giá vn ca sn phm, hƠng hóa vƠ
dch v đƣ tiêu th. Vic xác đnh chính xác giá vn ca hƠng bán s giúp doanh
nghip có cái nhìn đúng đn v nhng chi phí b ra trong hot đng kinh doanh.
Tùy thuc vƠo mi loi hình doanh nghip cng nh đ phù hp vi đc đim
kinh doanh, đc đim quy cách ca hƠng hóa, k toán s áp dng mt trong các

phng pháp tính giá di đơy. Vic la chn phng pháp nƠo cn đc cơn nhc vƠ
s dng nht quán trong quá trình hot đng kinh doanh.
7
Phngăphápăgiáăthc t đíchădanh 1.4.1.
Theo phng pháp nƠy hƠng hoá nhp kho tng lô theo giá nƠo thì xut kho theo
giá đó không quan tơm đn thi gian nhp xut. Phng pháp nƠy phn ánh chính xác
giá vn tng lô hƠng xut nhng công vic rt phc tp đòi hi th kho phi nm đc
chi tit tng lô hƠng.
Phng pháp nƠy thng đc áp dng vi hƠng hoá có giá tr cao nhp theo lô
vƠ bo qun riêng theo tng lô ca mi ln nhp. Ch nhng doanh nghip kinh doanh
có ít loi mt hƠng, hƠng tn kho có giá tr ln, mt hƠng n đnh vƠ loi hƠng tn kho
nhn din đc thì mi có th áp dng đc phng pháp nƠy. Còn đi vi nhng
doanh nghip có nhiu loi hƠng thì không th áp dng đc phng pháp nƠy.
Phngăphápăbìnhăquơnăgiaăquyn 1.4.2.
Tr giáăthc t hƠngă
hoáăxut kho
=
S lngăhƠngă
hoáăxut kho
x
năgiáăthc t
bìnhăquơn
Vn dng phng pháp nƠy, giá tr ca tng loi hƠng tn kho đc tính theo giá
tr trung bình ca tng loi hƠng tn kho đu k vƠ giá tr tng loi hƠng tn kho đc
mua hoc sn xut trong k. Phng pháp bình quơn có th đc tính theo thi k
hoc sau mi khi nhp mt lô hƠng, ph thuc vƠo tình hình ca doanh nghip.
1.4.2.1. Phng pháp bình quân c kì ế tr
Theo phng pháp nƠy giá tr hƠng xut kho không đc tính luôn lúc xut hƠng,
cui tháng cn c vƠo s tn đu k vƠ s nhp trong k k toán tính đc giá bình
quơn ca hƠng hoá theo công thc:

năgiáăthc
t bìnhăquơn
=
Giáămuaăthc t ca
hƠngătnăđu k
+
Giáămuaăthc t ca
hƠngănhp trong k
S lng thc t ca
hƠngătnăđu k
+
S lng thc t ca
hƠngănhp trong k
 u đim: n gin, d lƠm, ch cn tính toán mt ln vƠo cui k.
 Nhc đim:  chính xác không cao, hn na, công vic tính toán dn vƠo cui
tháng gơy nh hng đn tin đ ca các phn hƠnh khác. NgoƠi ra, phng pháp
nƠy cha đáp ng yêu cu kp thi ca thông tin k toán
ngay ti thi đim phát
sinh nghip v.
1.4.2.2. Phng pháp bình quân sau mi ln nhp
Sau mi ln nhp hƠng hoá, k toán s phi xác đnh li giá tr thc ca hƠng tn
kho vƠ giá đn v bình quơn. Giá đn v bình quơn đc tính theo công thc sau:
Thang Long University Library
8
năgiáăxut kho
ln th i
=
Tngăgiáăthc t tn kho sau ln nhp th i
S lng thc t tn kho sau ln nhp th i
Phng pháp nƠy tuy đáp ng đc nhu cu kp thi ca thông tin k toán ngay

ti thi đim phát sinh nghip v nhng vic tính toán phc tp, nhiu ln, tn nhiu
công sc. Do đó mƠ phng pháp nƠy ch nên đc áp dng  các doanh nghip có ít
chng loi hƠng tn kho, có lu lng nhp xut ít.
Phngăphápăgiáănhpătrc xutătrc (FIFO) 1.4.3.
Phng pháp giá nhp trc xut trc áp dng da trên gi đnh lƠ hƠng đc
mua trc hoc sn xut trc thì đc xut trc vƠ giá tr hƠng xut kho đc tính
theo giá ca lô hƠng nhp trc hoc sn xut trc vƠ thc hin tun t cho đn khi
chúng đc xut ra ht.
Phng pháp nƠy giúp cho chúng ta có th tính đc ngay tr giá vn hƠng xut
kho tng ln xut hƠng, do vy đm bo cung cp s liu kp thi cho k toán ghi
chép các khơu tip theo cng nh cho qun lý.
Tuy nhiên, phng pháp nƠy có nhc đim lƠ lƠm cho doanh thu hin ti không
phù hp vi nhng khon chi phí hin ti. Theo phng pháp nƠy, doanh thu hin ti
đc to ra bi giá tr sn phm, vt t, hƠng hoá đƣ có đc t cách đó rt lơu. ng
thi nu s lng chng loi mt hƠng nhiu, phát sinh nhp xut liên tc dn đn
nhng chi phí cho vic hch toán cng nh khi lng công vic s tng lên rt nhiu.
Phngăphápăgiáănhp sau xutătrc (LIFO) 1.4.4.
Ngc li vi phng pháp nhp trc xut trc, phng pháp nƠy da trên gi
đnh lƠ hƠng nhp sau, sn xut sau đc xut trc, ly đn giá xut bng đn giá
nhp. Tr giá mua thc t hƠng xut kho tính theo đn giá mua hƠng nhp sau. Tr giá
hƠng tn kho cui k đc tính theo đn giá ca nhng ln nhp đu tiên. Phng
pháp nƠy hu nh không đc s dng trong thc t.
1.5. K toánăbán hƠng
Chng t vƠătƠiăkhon s dng 1.5.1.
1.5.1.1. Chng t s dng
 Hóa đn GTGT
 Phiu thu tin mt, Giy Báo Có ca Ngơn hƠng
 Phiu xut kho
 Bng kê hƠng hóa bán ra
 Các chng t có liên quan: hp đng kinh tầ

9
1.5.1.2. Tài khon s dng
TƠiăkhon (TK) 156 ậ HƠngăhóa: Phn ánh giá tr hin có vƠ tình hình tng
gim các loi hƠng hóa ca doanh nghip bao gm hƠng hóa ti các kho, ca hƠngầ
N
TK 156 ậ HƠng hóa
Có
 Tr giá mua ca hƠng hóa nhp kho.
 Kt chuyn tr giá hƠng tn kho cui
k (phng pháp KKK).
 Tr giá thc t ca hƠng xut kho
trong k.
 Tr giá hƠng hóa tr li cho ngi
bán, CKTM, gim giá hƠng mua
đc hng.
 K/c tr giá hƠng hóa tn kho đu k
(phng pháp KKK).
D n: Tr giá hƠng hóa tn kho cui k.


TK 157 ậ HƠngăgiăbán: Phn ánh tr giá hƠng hóa đƣ gi hoc chuyn đn cho
khách hƠng, gi đi bán đi lý, kí giầ
N
TK 157 ậ HƠng gi bán
Có
 Tr giá hƠng hóa gi bán cho khách
hƠng hoc gi bán đi lý.
 Kt chuyn tr giá hƠng hóa gi bán
cha xác đnh lƠ tiêu th cui k
(phng pháp KKK).

 Tr giá hƠng hóa gi bán đc khách
hƠng chp nhn.
 Tr giá hƠng hóa gi bán đc khách
hƠng tr li.
 K/c tr giá hƠng hóa gi bán cha
xác đnh lƠ tiêu th đu k (phng
pháp KKK).
D n: Tr giá hƠng hóa gi bán cha
đc chp nhn.


TK 511 ậ DoanhăthuăbánăhƠngăvƠăcungăcp dch v. K toán chi tit TK nƠy
thƠnh 4 TK cp 2, ph thuc vƠo loi hình sn phm cung cp cho khách hƠng:
 TK 5111 ậ Doah thu bán hƠng hóa;
 TK 5112 ậ Doanh thu bán các thƠnh phm;
 TK 5113 ậ Doanh thu cung cp dch v;
 TK 5118 ậ Doanh thu khác.
Thang Long University Library
10
N
TK 511 ậ Doanh thu bán hƠng vƠ cung cp dch v
Có
 S CKTM, gim giá hƠng bán, hƠng
bán b tr li kt chuyn tr vƠo
doanh thu.
 S thu tiêu th đc bit, thu xut
khu, thu GTGT (theo phng
pháp trc tip) phi np.
 Kt chuyn s doanh thu thun v
tiêu th sang TK 911.

 Tng s doanh thu bán hƠng vƠ cung
cp dch v thc t phát sinh trong k.





TK 521 ậ Cácăkhon gim tr doanh thu: Phn ánh các khon phát sinh lƠm
gim doanh thu hƠng bán ca doanh nghip trong k. TK 521 đc chi tit thƠnh 3 TK
cp 2:
 TK 5211 ậ Chit khu thng mi;
 TK 5212 ậ HƠng bán b tr li;
 TK 5213 ậ Gim giá hƠng bán.
N
TK 521 ậ Các khon gim tr doanh thu
Có
 S CKTM đƣ chp nhn thanh toán
cho khách hƠng.
 Tp hp doanh thu ca s hƠng đƣ
tiêu th b tr li.
 Tp hp các khon gim giá hƠng
bán chp nhn cho ngi mua trong k.
 Kt chuyn toƠn b s CKTM,
doanh thu ca s hƠng đƣ tiêu th b
tr li, s gim giá hƠng bán sang
TK 511.

11
 TK 611 ậ MuaăhƠng: Ch s dng vi doanh nghip hch toán hƠng tn kho
theo phng pháp KKK, nhm th hin s bin đng ca hƠng hóa trong k.
N
TK 611 ậ Mua hƠng
Có
 K/c tr giá thc t hƠng tn đu k.
 Tr giá thc t hƠng mua trong k.
 HƠng bán b tr li.

 Tr giá thc t hƠng hóa tn cui k.
 Tr giá thc t hƠng xut trong k.
 Tr giá hƠng hóa tr li cho ngi
bán hoc đc gim giá, CKTM.


TK 632 ậ GiáăvnăhƠngăbán: Phn ánh tr giá vn ca hƠng hóa xut bán trong
k k toán.
N
TK 632 ậ Giá vn hƠng bán
Có
 Tr giá vn ca hƠng hóa đƣ tiêu th
trong k.
 Các khon hao ht mt mát ca hƠng
tn kho sau khi tr phn bi thng.
 Chi phí nguyên vt liu trc tip, chi
phí nhơn công trc tip vt trên
mc bình thng.
 Trích lp d phòng gim giá hƠng
tn kho.

 Tr giá vn ca hƠng bán b tr li
trong k.
 Kt chuyn giá vn ca hƠng hóa
tiêu th trong k vƠo TK 911


Phngăpháp k toán 1.5.2.
1.5.2.1. K toán bán hàng ti đn v hch toán hàng tn kho thỀo phng pháp kê
khai thng xuyên (KKTX)
Hch toán hƠng tn kho theo phng pháp KKTX lƠ hình thc ph bin đc s
dng trong các doanh nghip sn xut cng nh thng mi. Giá tr hƠng tn kho trên
s k toán đc theo dõi thng xuyên, liên tc, có th xác đnh ti bt c thi đim
nƠo trong k k toán. Cui k k toán, cn c vƠo s liu kim kê thc t hƠng hoá tn
kho, so sánh vi s liu hƠng hoá tn kho trên s k toán.
Vic s dng phng pháp nƠy giúp qun lí hƠng tn kho thng xuyên, liên tc,
góp phn điu chnh kp thi, nhanh chóng tình hình hot đng kinh doanh ca doanh
nghip, đng thi gim tránh tình trng sai sót trong vic ghi chép, qun lý. V nguyên
Thang Long University Library
12
tc s liu tn kho thc t luôn luôn phù hp vói s liu trên s k toán. Nu có chênh
lch phi xác đnh nguyên nhơn vƠ x lý theo quyt đnh ca cp có thm quyn.
Tùy thuc vƠo điu kin hot đng ca mi doanh nghip, công tác bán hƠng
đc thc hin theo nhiu phng thc khác nhau: bán hƠng trc tip, gi bán, giao
hƠng đi lý, bán tr chm tr gópầ  mi phng thc bán hƠng khác nhau, trình t
hch toán cng khác nhau. Di đơy lƠ trình t hch toán ca mt s phng thc bán
hƠng ph bin ca các doanh nghip thng mi.
Ti doanh nghipătínhăthu giáătr giaătngă(GTGT)ătheoăphngăphápăkhu tr
 Bánăbuônăquaăkho
S đ 1.1. Hình thc bán buôn qua kho

 Bánăbuônăvn chuyn thngăcóăthamăgiaăthanhătoán
S đ 1.2. Hình thc bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán







Mua hƠng
gi bán
Doanh thu
bán hƠng
Thu
GTGT
Gim tr
doanh thu
K/c doanh
thu thun

K/c giá vn
hƠng bán
Ghi nhn
giá vn
TK 111, 112, 131
TK 521
TK 3331
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 632
TK 111,112, 331
K/c khon gim tr doanh thu
Thu
GTGT
TK 157
TK 133
Thu
GTGT
Giá vn hƠng bán
giao tay ba trc tip
Doanh thu
bán hƠng
Thu
GTGT
Gim tr
doanh thu
K/c doanh
thu thun
K/c giá vn

hƠng bán
Ghi nhn giá
vn hƠng bán
TK 111, 112, 131
TK 521
TK 3331
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 632
TK 157
Cui k K/c khon gim tr doanh thu
Thu
GTGT
TK 156
Ghi nhn giá
vn hƠng bán
Xut kho gi bán
13
 Bánăbuônăvn chuyn thng không thamăgiaăthanhătoán
S đ 1.3. Hình thc vn chuyn thng không tham gia thanh toán








 BánăhƠngătr chm, tr góp

S đ 1.4. Hình thc bán hàng tr chm, tr góp
Hoa hng
môi gii
K/c doanh
thu thun
K/c chi phí
môi gii
Chi phí
môi gii
TK 111, 112, 131
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 642
TK 111,112, 331
Thu
GTGT
TK 133
Thu
GTGT
Doanh thu theo
giá tr ngay
K/c doanh thu thun
K/c giá vn
hƠng bán
Ghi nhn giá
vn hƠng bán
TK 111, 112
TK 3331
TK 511

TK 911
TK 632
TK 156
Thu GTGT
TK 515
TK 3387
TK 131
Tng s
tin còn
phi thu
S tin
tr ln
đu
Lƣi tr góp
K/c DT
hot
đng tƠi
chính
Phơn b
lƣi tr
góp
Thang Long University Library
14
 BánăhƠngăquaăđiălý,ăkýăgi
S đ 1.5. Hình thc gi bán đi lý – Bên giao đi lý

S đ 1.6. Hình thc gi bán đi lý – Bên nhn đi lý
Hoa hng đi lý
đc hng
K/c
doanh thu thun
Tin hƠng thu v phi
tr cho bên giao đa lý
TK 111, 112, 131
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 331
Thu GTGT
TK 003
Nhn hƠng t bên
giao đi lý đ bán
Xut hƠng đ bán,
Tr li hƠng chi bên
giao đi lý
Thanh toán tin cho bên giao đi lý
Xut hƠng
gi đi lý

Doanh thu
Thu
GTGT
Hoa
hng
phi tr
K/c doanh
thu thun
K/c giá
vn hƠng bán
Ghi nhn
giá vn
TK 111, 112, 131
TK 642
TK 133
TK 3331
TK 511
TK 911
TK 632
TK 156
K/c chi phí qun lí kinh doanh
Thu
GTGT
TK 157