Tiết 44 - Tìm hiểu chung về văn thuyết minh(Bài giảng hay)

KiÓm tra bµi cò
1. ThÕ nµo lµ c©u ghÐp?
2. Nªu c¸ch nèi c¸c vÕ cña c©u ghÐp?
§Æt mét c©u ghÐp cã sö dông cÆp
quan hÖ tõ: V×……nªn… ?


I-
I-


VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐiỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN
VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐiỂM CHUNG CỦA VĂN BẢN
THUYẾT MINH
THUYẾT MINH
:
:


1-Văn bản thuyết minh trong đời sống
1-Văn bản thuyết minh trong đời sống
con người :
con người :


Đọc các văn bản :
Đọc các văn bản :


a) Cây dừa Bình Định .

a) Cây dừa Bình Định .


b) Tại sao lá cây có màu xanh lục ?
b) Tại sao lá cây có màu xanh lục ?


c)
c)
Huế .
Huế .
6
TiÕt 44: T×m hiÓu chung vÒ
v¨n b¶n thuyÕt minh

7

Thân cây làm máng.
Cọng lá làm vách- làm chổi.
Lá làm nhà tranh.
Nước dừa để uống, để làm thức ăn, bánh kẹo.
…mang nhiều lợi ích và gắn bó với cuộc sống.
11

Văn bản “Tại sao
lá cây có màu
xanh lục?” giải
thích điều gì?
13

Chất diệp lục trong lá cây có màu xanh lục vì nó hút các
Chất diệp lục trong lá cây có màu xanh lục vì nó hút các
tia sáng có màu khác nhưng không thu nhận màu xanh
tia sáng có màu khác nhưng không thu nhận màu xanh
lục và lại phản chiếu màu n
lục và lại phản chiếu màu n
µ
µ
y, do đó mắt ta mới nhìn
y, do đó mắt ta mới nhìn
thấy màu xanh lục.
thấy màu xanh lục.
14



Nếu ta chiếu chất diệp lục của lá cây bằng nguồn
Nếu ta chiếu chất diệp lục của lá cây bằng nguồn
sáng màu đỏ, chất n
sáng màu đỏ, chất n
µ
µ
y sẽ thu nhận các tia màu đỏ,
y sẽ thu nhận các tia màu đỏ,
nhưng vì không có tia sáng màu xanh lục để
nhưng vì không có tia sáng màu xanh lục để
phản chiếu lại, nên ta nhìn vào lá cây chỉ thấy một

phản chiếu lại, nên ta nhìn vào lá cây chỉ thấy một
màu đen sì.
màu đen sì.


Nếu ta chiếu chất diệp lục của lá cây bằng nguồn
Nếu ta chiếu chất diệp lục của lá cây bằng nguồn
sáng màu đỏ, chất n
sáng màu đỏ, chất n
µ
µ
y sẽ thu nhận các tia màu đỏ,
y sẽ thu nhận các tia màu đỏ,
nhưng vì không có tia sáng màu xanh lục để
nhưng vì không có tia sáng màu xanh lục để
phản chiếu lại, nên ta nhìn vào lá cây chỉ thấy một
phản chiếu lại, nên ta nhìn vào lá cây chỉ thấy một
màu đen sì.
màu đen sì.
15

Sông núi hài hòa
Sông núi hài hòa
Công trình văn hóa nghệ thuật nổi tiếng
Công trình văn hóa nghệ thuật nổi tiếng
17
HUẾ
HUẾ

Cơm hến bánh bèo Huế bún bò Huế

Món ăn đặc sản Huế
Sản phẩm - nón lá Huế
18

Truyền thống đấu tranh kiên cường
19

PHÂN BIỆT VĂN BẢN THUYẾT MINH
PHÂN BIỆT VĂN BẢN THUYẾT MINH
VỚI CÁC THỂ LOẠI VĂN BẢN KHÁC
VỚI CÁC THỂ LOẠI VĂN BẢN KHÁC
PHÂN BIỆT VĂN BẢN THUYẾT MINH
PHÂN BIỆT VĂN BẢN THUYẾT MINH
VỚI CÁC THỂ LOẠI VĂN BẢN KHÁC
VỚI CÁC THỂ LOẠI VĂN BẢN KHÁC
TỰ SỰ
TỰ SỰ
Ï
Ï
MIÊU TẢ
MIÊU TẢ
BIỂU CẢM
BIỂU CẢM
NGHỊ LUẬN
NGHỊ LUẬN
- Trình bày sự việc, diễn biến, nhân vật. Có
- Trình bày sự việc, diễn biến, nhân vật. Có
cốt truyện…
cốt truyện…
- Trình bày chi tiết cụ thể, cho ta cảm nhận

- Trình bày chi tiết cụ thể, cho ta cảm nhận
sự vật, con người…
sự vật, con người…
- Bộc lộ cảm xúc chủ quan của người viết về
- Bộc lộ cảm xúc chủ quan của người viết về
đối tượng…
đối tượng…
- Trình bày ý kiến, luận điểm, thể hiện quan
- Trình bày ý kiến, luận điểm, thể hiện quan
điểm của người viết…
điểm của người viết…
- Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật,
- Trình bày đặc điểm tiêu biểu của sự vật,
hiện tượng trong tự nhiên và xã hội.
hiện tượng trong tự nhiên và xã hội.
THUYẾT MINH
THUYẾT MINH

GHI NHỚ
GHI NHỚ




1- Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông
1- Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông
dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp
dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp
tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,…
tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,…

của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã
của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã
hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải
hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải
thích.
thích.
2- Tri thức trong văn bản thuyết minh đòi hỏi
2- Tri thức trong văn bản thuyết minh đòi hỏi
khách quan, xác thực, hữu ích cho con người.
khách quan, xác thực, hữu ích cho con người.
3- Văn bản thuyết minh cần được trình bày
3- Văn bản thuyết minh cần được trình bày
chính xác,rõ ràng, chặt chẽ và hấp dẫn.
chính xác,rõ ràng, chặt chẽ và hấp dẫn.




25

KHỞI NGHĨA NÔNG VĂN VÂN
KHỞI NGHĨA NÔNG VĂN VÂN
(1833_1835)
Nông Văn Vân là tù trưởng dân tộc Tày, giữ chức tri châu Bảo
Lạc(Cao Bằng). Không chịu nổi sự chèn ép của triều đình nhà
Nguyễn, Nông Văn Vân cùng một số tù trưởng tập hợp dân chúng
nổi dậy(…).
Cuộc khởi nghĩa lan khắp miền núi Việt Bắc và một số làng người
Mường, người Việt ở trung du. Nhà Nguyễn đã hai lần cử những đạo
quân lớn kéo lên đàn áp, nhưng không hiệu quả. Lần thứ ba( năm

1835), quân triều đình tấn công dữ dội từ nhiều phía và bao vây đốt
rừng. Nông Văn Vân chết trong rừng. Cuộc khởi nghĩa bị dập tắt.
(Lịch sử 7)
KHỞI NGHĨA NÔNG VĂN VÂN
KHỞI NGHĨA NÔNG VĂN VÂN
(1833_1835)
Nông Văn Vân là tù trưởng dân tộc Tày, giữ chức tri châu Bảo
Lạc(Cao Bằng). Không chịu nổi sự chèn ép của triều đình nhà
Nguyễn, Nông Văn Vân cùng một số tù trưởng tập hợp dân chúng
nổi dậy(…).
Cuộc khởi nghĩa lan khắp miền núi Việt Bắc và một số làng người
Mường, người Việt ở trung du. Nhà Nguyễn đã hai lần cử những đạo
quân lớn kéo lên đàn áp, nhưng không hiệu quả. Lần thứ ba( năm
1835), quân triều đình tấn công dữ dội từ nhiều phía và bao vây đốt
rừng. Nông Văn Vân chết trong rừng. Cuộc khởi nghĩa bị dập tắt.
(Lịch sử 7)
29



Tiết 44
II.
II.
Luyện tập
Luyện tập
:
:


II.

II.
Luyện tập
Luyện tập
:
:


Bài tập 1: Các văn bản sau đây có phải là
văn bản thuyết minh không ? Vì sao ?
a) Khởi nghĩa Nông Văn Vân.
b) Con giun đất






Các văn bản trên là văn bản thuyết minh.
Các văn bản trên là văn bản thuyết minh.
Vì:
Vì:
a/ Văn bản cung cấp kiến thức về lịch sử.
a/ Văn bản cung cấp kiến thức về lịch sử.
b/ Văn bản cung cấp kiến thức khoa học sinh
b/ Văn bản cung cấp kiến thức khoa học sinh
vật.
vật.
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH

I.Vai trò và đặc điểm
I.Vai trò và đặc điểm
chung của văn bản thuyết
chung của văn bản thuyết
minh:
minh:





C C TRI TH C VÁ Ứ Ề
L CH S - KH I NGH AỊ Ử Ở Ĩ
30

CON GIUN ĐẤT
CON GIUN ĐẤT
Giun đất là động vật có đốt, gồm khoảng 2500 loài, chuyên sống ở
vùng đất ẩm, Đầu giun đất có cơ phát triển và trơn để chui vào trong
đất. Mình giun đất có chất nhờn để da luôn ướt, giảm ma sát khi
chui trong đất . Giun đất có màu nâu khi ở trong lòng đất, có màu
rêu trên lưng khi sống trong rêu. Giun đất có sức sống mạnh, dù bị
chặt đứt , nó vẫn có thể tái sinh.
Giun đất có tác dụng đào bới làm xốp đất. Phân giun đất là thứ
phân bón rất tốt cho thực vật. Giun đất được dùng làm phương tiện
xử lý rác, làm sạch môi trường.
Giun đất dùng để chăn nuôi gia súc. Người cũng thể ăn giun đất vì
nó có 70% lượng đạm trong cơ thể. Giun đất có thể dùng làm thuốc
chữa bệnh. Giun đất là giống vật có ích.

( Theo Bách khoa tri thức thế kỉ XXI)
CON GIUN ĐẤT
CON GIUN ĐẤT
Giun đất là động vật có đốt, gồm khoảng 2500 loài, chuyên sống ở
vùng đất ẩm, Đầu giun đất có cơ phát triển và trơn để chui vào trong
đất. Mình giun đất có chất nhờn để da luôn ướt, giảm ma sát khi
chui trong đất . Giun đất có màu nâu khi ở trong lòng đất, có màu
rêu trên lưng khi sống trong rêu. Giun đất có sức sống mạnh, dù bị
chặt đứt , nó vẫn có thể tái sinh.
Giun đất có tác dụng đào bới làm xốp đất. Phân giun đất là thứ
phân bón rất tốt cho thực vật. Giun đất được dùng làm phương tiện
xử lý rác, làm sạch môi trường.
Giun đất dùng để chăn nuôi gia súc. Người cũng thể ăn giun đất vì
nó có 70% lượng đạm trong cơ thể. Giun đất có thể dùng làm thuốc
chữa bệnh. Giun đất là giống vật có ích.
( Theo Bách khoa tri thức thế kỉ XXI)
31

C C TRI TH C VÁ Ứ Ề
KHOA H CỌ
i s ng v l i ich c a con giun t.Đờ ố à ợ ủ đấ
32

Lun tËp
Câu 1
Câu 1
:
:
văn bản thuyết minh có tính chất gì?
văn bản thuyết minh có tính chất gì?

a. Chủ quan, giàu tình cảm, cảm xúc.
b. Mang tính thời sự nóng bỏng.
c. Uyên bác, chọn lọc.
d. Tri thức chuẩn xác, khách quan, hữu ích.
34

Câu 2 : Những hình
Câu 2 : Những hình
ảnh sau đây giới thiệu
ảnh sau đây giới thiệu
điều gì ?
điều gì ?
Giới thiệu Chùa Ơng,
Giới thiệu Chùa Ơng,
một danh lam nổi tiếng
một danh lam nổi tiếng
của TP Cần Thơ.
của TP Cần Thơ.
33



1-
1-
B i t pà ậ
B i t pà ậ
:
:
Các văn bản khác như tự sự, nghị
Các văn bản khác như tự sự, nghị

luận, biểu cảm, miêu tả có cần yếu
luận, biểu cảm, miêu tả có cần yếu
tố thuyết minh không? Tại sao?
tố thuyết minh không? Tại sao?
Nêu một văn bản mà em biết.
Nêu một văn bản mà em biết.




2-
2-
Xem trước
Xem trước
: Bài Phương pháp thuyết minh.
: Bài Phương pháp thuyết minh.
36