Tải bản đầy đủ (.pdf) (4 trang)

kĩ thuật giải bt hỗn hợp mới cực hay

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (117.33 KB, 4 trang )

L ng Văn Huyươ 0963 908 326
Tác gi : L ng Văn Huy.ả ươ
Đ a ch : Giáo viên tr ng THPT T n Đà – Xã Trung Nghĩa – Huy n Thanh Th y - T nh Phú Thị ỉ ườ ả ệ ủ ỉ ọ
Kĩ Thu t lo i b b t ch t trong bài toán h n h p.ậ ạ ỏ ớ ấ ỗ ợ
Trong các kì thi ĐH – CĐ hi n nay thì s l ng các bài t p xu t hi n h n h p ch t là khá nhi u. V i th iệ ố ượ ậ ấ ệ ỗ ợ ấ ề ớ ờ
gian ít i và tâm lí trong phòng thi, đôi khi các em b v ng vào vòng lu n qu n khi g p các bài nh v y. Đ nângỏ ị ướ ẩ ẩ ặ ư ậ ể
cao t c đ gi i m t bài t p h n h p, và gi i các bài toán h n h p ch t hi u qu , tôi xin gi i thi u m t kĩ thu tố ộ ả ộ ậ ỗ ợ ả ỗ ợ ấ ệ ả ớ ệ ộ ậ
nh giúp các em làm bài t t h n. Đó là “ Kĩ thu t lo i b b t ch t”. Kĩ thu t này dung trong tr ng h p đ bàiỏ ố ơ ậ ạ ỏ ớ ấ ậ ườ ợ ề
không yêu c u tính s li u c th c a t ng ch t h n h p. Mà ch yêu c u tính các giá tr t ng tr c, t ng sau hayầ ố ệ ụ ể ủ ừ ấ ỗ ợ ỉ ầ ị ổ ướ ổ
giá tr c a m t ch t liên quan. Sau đây là m t vài ví d cho các em tham kh o.ị ủ ộ ấ ộ ụ ả
VD
1
: (KB- 2007):
Nung m gam b t s t trong oxi, thu đ c 3 gam h n h p ch t r n X. Hòa tan h t h n h p X trong HNOộ ắ ượ ỗ ợ ấ ắ ế ỗ ợ
3
d , thoát ra 0,56 lít ( đktc) NO ( là s n ph m kh duy nh t). Giá tr c a X làư ở ả ẩ ử ấ ị ủ
A. 2,62. B. 2,32. C. 2,22. D 2,52.
HD: Khi nung Fe trong oxi ( ch a cho bi t có d hay không) thì s n ph m thu đ c là h n h p X có th ch a cácư ế ư ả ẩ ượ ỗ ợ ể ứ
ch t : Fe, Feấ
2
O
3
,Fe
3
O
4
, FeO. V i 4 ch t nh ng ch có 2 d ki n s nên ta có th lo i b b t 2 ch t đ đ n gi nớ ấ ư ỉ ữ ệ ố ể ạ ỏ ớ ấ ể ơ ả
bài toán. đây ta có th lo i b b t kì 2 ch t nào trong h n h p.Ở ể ạ ỏ ấ ấ ỗ ợ
Gi iả
Ta coi nh h n h p X ch ch a Fe và Feư ỗ ợ ỉ ứ
2


O
3
( Ho c c p ch t nào cũng đ c) v i s mol t ng ng l nặ ặ ấ ượ ớ ố ươ ứ ầ
l t là x,y.ượ
PT kh i l ng : 56x + 160y = 3 (1).ố ượ
PTP : Ư
2 2 3
3
2
2
o
t
Fe O Fe O+   
.(*)

3 3 3 2
4 ( ) 2Fe HNO Fe NO NO H O+  + +
.(**)

2 3 3 3 3 2
6 2 ( ) 3 .Fe O HNO Fe NO H O+  +
(***)
T (*), (**),(***) ta có x = 0,025 mol. Thay vào (1) ừ  y = 0,01 mol.
V y s mol Fe ban đ u là ậ ố ầ
Fe
n
= x + 2y = 0,025 + 2.0,01 =0,045 mol.
Kh i l ng Fe ban đ u ố ượ ầ
Fe
m

= 0,045.56 = 2,52 gam ( đáp án D).
VD
2
: ( CĐ - 2009)
Nung nóng 16,8 gam h n h p Au, Ag, Fe,Zn v i m t l ng d khí Oỗ ợ ớ ộ ượ ư
2
, đ n khi các ph n ng x y ra hoànế ả ứ ả
toàn, thu đ c 23,2 gam ch t r n X. Th tích dung d ch HCl 2M v a đ đ ph n ng v i ch t r n X làượ ấ ắ ể ị ừ ủ ể ả ứ ớ ấ ắ
A. 600ml. B. 200ml. C. 800ml. D. 400ml.
HD: V i 4 kim lo i nh ng bài ra ch cho 2 d ki n và không có câu h i liên quan đ n l ng ch t c th trongớ ạ ư ỉ ữ ệ ỏ ế ượ ấ ụ ể
h n h p đ u. Do v y ta có th lo i b t 2 kim lo i đ bài toán đ n gi n h n. Nh ng l u ý ph i có ít nh t 1 kimỗ ợ ầ ậ ể ạ ớ ạ ể ơ ả ơ ư ư ả ấ
lo i ph i tham gia ph n ng.ạ ả ả ứ
Gi iả
Gi s h n h p ban đ u ch có Fe và Zn ( ho c gi s là 2 Kim lo i khác nh ng không đ c đ ng th i làả ử ỗ ợ ầ ỉ ặ ả ử ạ ư ượ ồ ờ
Au và Ag) v i s mol t ng ng l n l t là x,y mol.ớ ố ươ ứ ầ ượ
PTP : Ư
2 2 3
3
2 .
2
Fe O Fe O+ 
2
1
.
2
Zn O ZnO+ 
Tr ng THPT T n Đàườ ả
1
L ng Văn Huyươ 0963 908 326
2 3 3 2

6 2 3 .Fe O HCl FeCl H O+  +
2 2
2 .ZnO HCl ZnCl H O+  +
Theo bài ra và theo ph ng trình ph n ng ta có;ươ ả ứ
92
56 65 16,8.
415
80 81 23,2. 28
415
x
x y
x y
y

=

+ =



 
+ =


=


S mol HCl tham gia ph n ng ố ả ứ
HCl
n =

3.
92
415
+2.
28
415
= 0,8mol.
V y th tích HCl c n dung là V = ậ ể ầ
0,8
2
=0,4 lít = 400ml ( đáp án D)
VD
3
: ( KA -2011)
Đ t cháy hoàn toàn 3.42 gam h n h p g m axit acrylic, vinyl axetat, metyl acrylat và axit oleic, r i h p thố ỗ ợ ồ ồ ấ ụ
toàn b s n ph m cháy vào dung d ch Ca(OH)ộ ả ẩ ị
2
d . Sau ph n ng thu đ c 18 gam k t t a và dung d ch X. Kh iư ả ứ ượ ế ủ ị ố
l ng X so v i kh i l ng dung d ch Ca(OH)ượ ớ ố ượ ị
2
ban đ u đã thay đ i nh th nào?ầ ổ ư ế
A. Tăng 2,7 gam. B. Gi m 7,74 gam.ả C. Tăng 7,92 gam. D. Gi m 7,38 gam.ả
HD: Nh n th y 4 ch t trên đ u có d ng CTTQ là Cậ ấ ấ ề ạ
n
H
2n-2
O
2
nên ta có th thay h n h p b ng 1 ch t t ng đ ng.ể ỗ ợ ằ ấ ươ ươ
Nh ng đôi khi do tâm lí phòng thi có th các em s quên công th c c a 1 vài ch t ( Nh axit oleic ch ng h n). Doư ể ẽ ứ ủ ấ ư ẳ ạ

v y ta cũng có th lo i b nh ng ch t ph c t p trong bài đi.Cách gi i theo ph ng pháp trung bình tôi xin khôngậ ể ạ ỏ ữ ấ ứ ạ ả ươ
trình bày. D i đây là cách gi i theo kĩ thu t lo i b ch t đ các em cùng tham kh o.ướ ả ậ ạ ỏ ấ ể ả
Gi iả
h n h p ch ch a 2 ch t là axit acrylic ( Cỗ ợ ỉ ứ ấ
2
H
3
COOH) và vinyl axetat ( C
3
H
5
COOH) v i s mol t ng ngớ ố ươ ứ
l n l t là x,y mol.ầ ượ
Ta có: 72x + 86y = 3,42 (1).
Ph ng trình ph n ng:ươ ả ứ
2 3 2 2 2
OO 3 3 2 .C H C H O CO H O+  +
3 5 2 2 2
9
OO 4 3
2
C H C H O CO H O+  +
.
2 2 3 2
( ) .CO Ca OH CaCO H O+  +
Theo ph ng trình ph n ng ta có 3x + 4y = 0,18 (2).ươ ả ứ
Gi i (1) và (2) ta đ c : ả ượ
0,06.
0,09.
x

y
=−


=

2
2
3 4 0,18 .
2 2 0,15 .
CO
H O
n x y mol
n x y mol
= + =




= + =


Đ tăng kh i l ng dung d ch ộ ố ượ ị
2 2 3
44.0,18 18.0,15 18 7,38.
m CO H O CaCO
m m m∆ = + − = + − =−
V y kh i l ng dung d ch sau ph n ng gi m 7,38 gam so v i dung d ch Ca(OH)ậ ố ượ ị ả ứ ả ớ ị
2
ban đ u ( Đáp án D).ầ

VD
4
: ( KB – 2013)
H n h p X g m hiđro, propen, axit acrylic, ancol anlylic ( Cỗ ợ ồ
3
H
5
COOH). Đ t cháy hoàn toàn 0,75 mol X, thuố
đ c 30,24 lít COượ
2
(đktc).Đun nóng X v i b t Ni m t th i gian, thu đ c h n h p Y. T kh i h i c a Y so v i Xớ ộ ộ ờ ượ ỗ ợ ỉ ố ơ ủ ớ
b ng 1,25. Cho 0,1 mol Y ph n ng v a đ v i V lít dung d ch Brằ ả ứ ừ ủ ớ ị
2
0,1M. Giá tr c a V làị ủ
A. 0,4. B. 0,6. C. 0,5. D. 0,3.
HD: Nh n th y trong X thì propen, axit acrylic, ancol anlylic đ u có m t liên k t đôi. Th nh ng vi c bi u di n 3ậ ấ ề ộ ế ế ư ệ ể ễ
ch t này thành 1 công th c chung thì khá khó khăn v i nhi u em.Trong bài không có ph n ng nào là dành riêngấ ứ ớ ề ả ứ
cho 1 ch t riêng l . Do v y ta có th lo i b b t ch t đ bài toán đ n gi n h n.ấ ẻ ậ ể ạ ỏ ớ ấ ể ơ ả ơ
Gi iả
Gi s h n h p X ch ch a hidro (Hả ử ỗ ợ ỉ ứ
2
) và propen (C
3
H
6
) v i s mol l n l t là x,y mol.ớ ố ầ ượ
PT:
Tr ng THPT T n Đàườ ả
2
L ng Văn Huyươ 0963 908 326

H
2
+
1
2
O
2


H
2
O.(1)
C
3
H
6
+
9
2
O
2


3CO
2
+ 3H
2
O.(2)
H
2

+ C
3
H
6


C
3
H
8
.(3)
C
3
H
6
+ Br
2


C
3
H
6
Br
2
.(4)
Khi đ t 0,75 mol X theo bài d dàng tính đ c x = 0,3 mol và y = 0,45 mol. Do v y t l ố ễ ượ ậ ỉ ệ
2
3 6
2

.
3
H
C H
n
n
=
(*)
Trong 0,1 mol h n h p X thì ỗ ợ
2 3 6
0,04 , 0,06 .
H C H
n mol n mol= =
( Theo (*)).G i s mol Họ ố
2
ph n ng trong (3) là a mol.ả ứ
S mol h n h p Y ố ỗ ợ
(0,1 )
Y
n a mol= −
Ta có t kh i c a Y so v i X b ng 1,25 nên ỉ ố ủ ớ ằ
1, 25. à ( ).
Y Y X
X Y
Y
X X
M M n
M Do m m
n
M M

= = =
Hay
0,1
1, 25 0,02.
0,1
a
a
=  =

Theo (3) ta có s mol Cố
3
H
6
d = 0,06 – 0,02 = 0,04 mol.ư
Theo (4) s mol Brố
2
ph n ng = 0,06 mol ả ứ

[ Br
2
] =
0,04
0,4 .
0,1
lit=
( Đáp án A).
VD
5
( KA – 2013):
H n h p X g m Hỗ ợ ồ

2
, C
2
H
4
và C
3
H
6
có t kh i so v i Hỉ ố ớ
2
là 9,25. Cho 22,4 lít X (đktc) vào bình kín có s n m tẵ ộ
ít b t Ni. Đun nóng bình m t th i gian, thu đ c h n h p khí Y có t kh i so v i Hộ ộ ờ ượ ỗ ợ ỉ ố ớ
2
b ng 10. T ng s mol Hằ ổ ố
2
đã
ph n ng làả ứ
A. 0,05 mol. B. 0,075mol C. 0,07mol. C. 0,015mol.
HD: Bài này các em có th áp d ng ph ng pháp trung bình thay Cể ụ ươ
2
H
4
và C
3
H
6
b ng 1 ch t Cằ ấ
n
H

2n
gi i cũng r tả ấ
thu n ti n.Tuy nhiên v i nhi u h c sinh vi c xu t hi n n “n” làm vi c tính toán có ph n ch m h n. Trong bàiậ ệ ớ ề ọ ệ ấ ệ ẩ ệ ầ ậ ơ
không có yêu c u tính toán c th s mol c a Cầ ụ ể ố ủ
2
H
4
và C
3
H
6 ,
nên ta có th lo i b b t 1 trong 2 ch t cho bài toánể ạ ỏ ớ ấ
đ n gi n h n.ơ ả ơ
Gi iả
Gi s h n h p X ch g m Hả ử ỗ ợ ỉ ồ
2
và C
2
H
4.
Sau ph n ng t kh i c a Y so v i Hả ứ ỉ ố ủ ớ
2
b ng 10 nên Hằ
2
còn d .ư
G i s mol Họ ố
2
ph n ng là x mol.ả ứ
PT: H
2

+

C
2
H
4


C
2
H
6
.
Ta có :
1 , (1 ) .
X Y
n mol n x mol= = −
18,5, 20
X Y
M M= =
.
à ( )
Y X
X Y
Y
X
M n
M Do m m
n
M

= =
Nên
20 1
0,075
18,5 1
x mol
x
=  =

( Đáp an B).
Trên đây là m t vài ví d đ cho các em và quý th y cô đ ng nghi p cùng tham kh o góp ý. T t nhiênộ ụ ể ầ ồ ệ ả ấ
không ph i bài toán h n h p ch t nào cũng áp d ng đ c kĩ thu t trên. Tôi xin phép trình bày các đ c đi mả ỗ ợ ấ ụ ượ ậ ặ ể
các d ng bài toán có th áp d ng đ c kĩ thu t này trong các ph n ti p theo.ạ ể ụ ượ ậ ầ ế
Các bài t p áp d ng:ậ ụ
Bài t p 1 ( KA -2008):ậ
Cho 2,13 gam h n h p X g m 3 kim lo i Mg, Cu và Al d ng b t tác d ng hoàn toàn v i oxi thu đ cỗ ợ ồ ạ ở ạ ộ ụ ớ ượ
h n h p Y g m các oxit có kh i l ng 3,33 gam. Th tích dung d ch HCl 2M v a đ đ ph n ng h t v i Y làỗ ợ ồ ố ượ ể ị ừ ủ ể ả ứ ế ớ
A. 90ml. B. 57ml. C. 75ml. D. 50ml.
Bài t p 2:ậ
Tr ng THPT T n Đàườ ả
3
L ng Văn Huyươ 0963 908 326
Cho 1 lu ng khí CO đi qua ng s nung nóng đ ng m gam Feồ ố ứ ự
2
O
3
. Sau khi k t thúc thí nghi m, thu đ cế ệ ượ
h n h p r n X g m 4 ch t cân n ng 24,8 gam. Cho X tác d ng v i dung d ch HNOỗ ợ ắ ồ ấ ặ ụ ớ ị
3
loãng,d thu đ c 2,24 lít NOư ượ

(đktc, s n ph m kh duy nh t ). Giá tr c a m làả ẩ ử ấ ị ủ
A.28,8. B. 27,2. C. 32,0. D. 30,4.
Bài t p 3 ( KB – 2010):ậ
Nung 2,23 gam h n h p X g m các kim lo i Fe, Al, Zn, Mg trong oxi, sau m t th i gian thu đ c 2,71 gamỗ ợ ồ ạ ộ ờ ượ
h n h p Y. Hòa tan hoàn toàn Y vào dung d ch HNOỗ ợ ị
3
d , thu đ c 0,672 lít khí NO ( đktc , s n ph m kh duyư ượ ả ẩ ử
nh t). S mol HNOấ ố
3
đã ph n ng làả ứ
A. 0,12. B. 0,14. C. 0,16. D. 0,18.
Bài t p 4 ( KA – 2008):ậ
H n h p X có t kh i so v i Hỗ ợ ỉ ố ớ
2
là 21,2 g m propan, propen và propin. Khi đ t cháy hoàn toàn 0,1 mol X,ồ ố
t ng kh i l ng c a COổ ố ượ ủ
2
và H
2
O thu đ c làượ
A. 18,6 gam. B. 18,96 gam. C. 20,4 gam. D. 16,8 gam.
Bài t p 5 ( KB – 2011):ậ
Cho butan qua xúc tác nhi t đ cao thu đ c h n h p X g m Cở ệ ộ ượ ỗ ợ ồ
4
H
10
, C
4
H
8

, C
4
H
6
và H
2
. T kh i c a X soỉ ố ủ
v i butan là 0,4. N u cho 0,6 mol X vào dung d ch brom d thì s mol brom t i đa ph n ng làớ ế ị ư ố ố ả ứ
A. 0,24 mol B. 0,36 mol C. 0,6 mol. D. 0,48 mol.
Bài t p 6 ( KN -2011):ậ
H n h p khí X g m etilen, metan, propin, vinyl axetilen có t kh i so v i Hỗ ợ ồ ỉ ố ớ
2
là 17. Đ t cháy hoàn toàn 0,05ố
mol X r i h p th toàn b s n ph m cháy vào bình dung d ch Ca(OH)ồ ấ ụ ộ ả ẩ ị
2
d , thì kh i l ng bình tăng thêm m gam.ư ố ượ
Giá tr c a m làị ủ
A. 7,3. B. 6,6. C. 3,39. D. 5,85.
Bài t p 7 ( KB – 2013):ậ
H n h p X g m FeO, Feỗ ợ ồ
2
O
3
và Fe
3
O
4
. Cho khí CO qua m gam X nung nóng, sau m t th i gian thu đ cộ ờ ượ
h n h p r n Y và h n h p khí Z. Cho toàn b Z vào dung d ch Ca(OH)ỗ ợ ắ ỗ ợ ộ ị
2

d , đ n ph n ng hoàn toàn, thu đ c 4ư ế ả ứ ượ
gam k t t a. M t khác hòa tan hoàn toàn Y trong dung d ch Hế ủ ặ ị
2
SO
4
đ c,nóng d thu đ c 1,008 lít SOặ ư ượ
2
(đktc, s nả
ph m kh duy nh t) và dung d ch ch a 18 gam mu i. Giá tr c a m làẩ ử ấ ị ứ ố ị ủ
A. 7,12. B. 13,52. C.6,8. D.5,68.
Tr ng THPT T n Đàườ ả
4

×