văn nghị luận (đề tri thức là sức manh)

Tài liệu Khóa học Luyện thi Đại học đảm bảo môn Ngữ văn
NLXH- Tri thức là sức mạnh

Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -


NGHỊ LUẬN XÃ HỘI

Đề bài: Anh chị có suy nghĩ gì về câu nói của nhà khoa học người Anh Phơ-răng-xít Bê-cơn (thế kỉ XVI-
XVII) : “Tri thức là sức mạnh”.

HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
I. Hiểu được nội dung cơ bản của câu nói của Bê-cơn

Trên trái đất này, con người là động vật có sức mạnh siêu việt nhất. Vì con người có trí tuệ. Và nhờ có trí tuệ
mà con người chiến thắng được những kẻ thù thiên nhiên và kẻ thù xã hội, để tồn tại và phát triển từng bước đi từ
thời mông muội đến thời đại văn minh như ngày nay tới nền khoa học công nghệ vi sinh, khoa học công nghệ thông
tin và đang chinh phục không gian vũ trụ, cùng nền sản xuất tiên ti
ến tạo ra của cải vật chất và tinh thần ngày càng
phong phú.
II. Đề này cần phải có các ý cơ bản sau:

1. Giải thích khái niệm : Thế nào là tri thức?
2. Vì sao “Tri thức là sức mạnh” ?
3. Chứng minh và bình luận sức mạnh tri thức qua các thời kì lịch sử.
4. Bình luận mở rộng
BÀI LÀM THAM KHẢO

I. Mở bài

Động vật mạnh mẽ nhờ có cơ bắp to khoẻ và móng vuốt sắc nhọn. Còn “con người là một cây sậy biết nói”
(Đề - các), tuy yếu ớt về mặt thể chất, nhưng lại có một sức mạnh vô địch về tinh thần, về trí tuệ, Nhớ có trí tuệ mà
con người có hiểu biết, có tri thức. Đó là một thứ vũ khí vô song giúp con người có một sức mạnh vĩ đại có th
ể
chiến thắng bất cứ kẻ thù nào. Vì thế ngay từ thế kỉ XVI-XVII, nhà khoa học Anh Phơ-răng-xít Bê-cơn đã khẳng
định “Tri thức là sức mạnh”.
II. Thân bài

1. Giải thích thế nào là “Tri thức”
Theo từ điển tiếng Việt : “Tri thức là những hiểu biết có tính chất hệ thống về sự vật nói chung”. Nhưng hiểu
theo nghĩa rộng nhất, tri thức là những hiểu biết về thế giới tự nhiên, xã hội và cả chính bản thân mình.
2. Vì sao “tri thức là sức mạnh”
Nhà quân sự vĩ đại nhất của lịch sử cổ đại Trung Quố
c là Tôn Tử đã có một câu nói rất nổi tiếng: “Biết địch
biết ta, trăm trận đánh, trăm trận thắng”. Đúng như vậy, những tri thức tích lũy, được qua hoạt động thực tiễn và
lao động, chiến đấu đã giúp cho con người hiểu biết được kẻ thù hai chân (là xã hội) và kẻ thù bốn chân (là tự nhiên)
(theo cách nói của M.Gooc-ki). Từ đó, họ có một sức mạnh lớn lao, lần l
ượt đánh bại hai kẻ thù ấy, để làm chủ
Tài liệu Khóa học Luyện thi Đại học đảm bảo môn Ngữ văn
NLXH- Tri thức là sức mạnh

Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -


được cuộc sống làm chủ được chính mình và tiến dần từng bước từ xã hội nguyên thủy mông muội đến thời đại văn
minh như ngày nay với khoa học chinh phục vũ trụ, khoa học công nghệ thông tin, khoa học công nghệ vi sinh cùng
nền sản xuất tiên tiến, từng ngày từng giờ sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần ngày một dồi dào cho nhân loại.

3. Chứng minh và binh luận sức mạnh tri thức qua các thời kì l
ịch sử.
a. Lịch sử loài người hàng vạn năm nay đã đi qua biết bao“con đường đau khổ” và “con đường đói khát”,
nhưng họ đã lần lượt vượt qua và tiến lên phía trước là nhờ sức mạnh của tri thức. Cuộc Đại chiến thế giới lần thứ
hai, hơn 25 triệu người đã bị nướng trong biển lửa và dìm trong bể máu bởi sự tàn bạo c
ủa phát xít Đức. Nhưng nhờ
sức mạnh của trí tuệ được kết tinh ở các kế hoạch phản gián, ở tên lửa Ca-chiu-sa, ở bom nguyên tử mà Đồng minh
đã đánh bại Hitle để cứu loài người khỏi họa diệt chủng.
b. Lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta đã viết nên những trang hiển hách: phá Tống, bình Nguyên, diệt
Minh, đuổi Thanh cũng chủ yếu là nhờ vào sức mạ
nh của tri thức. “Giặc Nguyên-Mông ác liệt;Ngựa dẫm nát Á-Âu”
.Thế mà “Ngang tàng sang đất Việt”, “Ba lần vỡ tan đầu” (Thơ Tố Hữu) bởi sức mạnh trí tuệ Việt Nam được mài
sắc ở cọc nhọn Bạch Đằng.
c. Bước vào thời đại Hồ Chí Minh, trong một khoảng thời gian ngắn, chúng ta phải đương đầu với mấy tên Đế
quốc hùng mạnh nhất thế giớ
i như Pháp, Nhật, Mỹ.Những trí thức Việt Nam nổi tiếng như kĩ sư Trần Đại Nghĩa, nhà
khoa học Tạ Quang Bửu, giáo sư Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự đã đem tri thức
xây dựng ngành khoa học, giáo dục, khoa học y tế, khoa học quân sự với những liều thuốc chống sốt rét đặc hiệu,
với những vũ khí Ba-dô-ka, tàu phá thủ
y lôi đã góp phần vô cùng quan trọng làm nên chiến công “Điện Biên lừng
lẫy địa cầu” và ngày 30-4 “Toàn thắng về ta !” để có một Tổ quốc Việt Nam toàn vẹn “Từ Trà Cổ rừng dương đến
Cà Mau rừng đước . Đỏ bình minh mặt sáng khơi xa”.
d.Chuyển sang thời kì xây dựng đất nước, những nhà khoa học, những kĩ sư trong các ngành kinh tế, bằng tri
thức của mình đã “bắt núi ph
ải cúi đầu, bắt sông phải nhận tội” để làm nên “nhiều điện thép cho con người hạnh
phúc hôm nay”.Từ một nước thường xuyên thiếu đói vào dịp giáp hạt, mà nay chúng ta hàng năm đã xuất khẩu trên 4
triệu tấn gạo đưa về cho đất nước hơn 2 tỉ Đô la. Đấy chẳng phải là nhờ tri thức sâu rộng của các viện sĩ Lương Đình
Của, Vũ Tuyên Hòang lai tạ
o nhiều giống lúa mới có năng suất, chất lượng gạo gấp nhiều lần so với ngày xưa đó
sao?Cũng nhờ có tri thức hiện đại mà chúng ta đã và đang ngăn chặn được những kẻ thù bệnh tật khủng khiếp nhất

của thời đại ngày nay như dịch SARS, H5N1, sốt rét v.v
4. Bình luận mở rộng
Rõ ràng là tri thức có một sức mạnh to lớn như vậy. Nó có thể giúp con ng
ười đánh bại mọi kẻ thù, vượt qua
mọi trở ngại. Tri thức là nguồn sức mạnh của một quốc gia nói chung, của một con người trong đời sống thường ngày
nói riêng. Ngược lại, ngu dốt là yếu hèn, ngu dốt là một bi kịch.Nhưng đáng tiếc là trong xã hội chúng ta, vẫn còn
những người chưa biết quý trọng tri thức. Họ chưa coi việc học nhằm mục đích là có nhiều tri thức, nhi
ều hiểu biết để
làm con người có đầy đủ sức mạnh để chiến thắng bản thân và chiến thắng mọi kẻ thù hai chân và bốn chân, mà họ
chỉ coi mục đích việc học là cốt có tấm bằng để tìm kiếm công ăn việc làm hoặc để thăng quan tiến chức.

Tài liệu Khóa học Luyện thi Đại học đảm bảo môn Ngữ văn
NLXH- Tri thức là sức mạnh

Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -


III. Kết luận
Nhận rõ sức mạnh lớn lao của tri thức, Lê-nin, vị lãnh tụ thiên tài của giai cấp Vô sản đã khẳng định “Ai có tri
thức thì người ấy có được sức mạnh!”. Mà muốn có tri thức thì phải “Học!Học nữa!Học mãi!”. Có như thế, chúng ta
mới có thể biến Việt Nam thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ và văn minh để “Sánh vai với các
cường quốc năm châu” như Bác H
ồ hằng mong mỏi.


Giáo viên: Nguyễn Quang Ninh
Nguồn: Hocmai.vn