Một số bài tập Toán nâng cao lớp 9

CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
Một số bài tập toán nâng cao
LỚP 9
1
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
PHẦN I: ĐỀ BÀI
1. Chứng minh ﾧ là số vô tỉ.
2. a) Chứng minh : (ac + bd)2 + (ad – bc)2 = (a2 + b2)(c2 + d2)
b) Chứng minh bất dẳng thức Bunhiacôpxki : (ac + bd)2 ≤ (a2 + b2)(c2 + d2)
3. Cho x + y = 2. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức : S = x2 + y2.
4. a) Cho a ≥ 0, b ≥ 0. Chứng minh bất đẳng
thức Cauchy : ﾧ.
b) Cho a, b, c > 0.
Chứng minh rằng : ﾧ
c) Cho a, b > 0 và 3a + 5b = 12. Tìm giá trị lớn nhất của tích P = ab.
5. Cho a + b = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức : M = a3 + b3.
6. Cho a3 + b3 = 2. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức : N = a + b.
7. Cho a, b, c là các số dương. Chứng minh : a3 + b3 + abc ≥ ab(a + b + c)
8. Tìm liên hệ giữa các số a và b biết rằng :
ﾧ
9. a) Chứng minh bất đẳng thức (a + 1)2 ≥ 4a
b) Cho a, b, c > 0 và abc = 1. Chứng minh : (a + 1)(b + 1)(c + 1) ≥ 8
10. Chứng minh các bất đẳng thức :
a) (a + b)2 ≤ 2(a2 + b2) b) (a + b + c)2 ≤ 3(a2 + b2 + c2)
11. Tìm các giá trị của x sao cho :
a) | 2x – 3 | = | 1 – x | b) x2 – 4x ≤ 5 c) 2x(2x – 1) ≤ 2x – 1.
12. Tìm các số a, b, c, d biết rằng : a2 + b2 + c2 + d2 = a(b + c + d)
13. Cho biểu thức M = a2 + ab + b2 – 3a – 3b + 2001. Với giá trị nào của a và b thì M đạt giá trị nhỏ
nhất ? Tìm giá trị nhỏ nhất đó.
14. Cho biểu thức P = x2 + xy + y2 – 3(x + y) + 3. CMR giá trị nhỏ nhất của P bằng 0.
15. Chứng minh rằng không có giá trị nào của x, y, z thỏa mãn đẳng thức sau :

x2 + 4y2 + z2 – 2a + 8y – 6z + 15 = 0
16. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức : ﾧ
17. So sánh các số thực sau (không dùng
máy tính) :
a) ﾧ b) ﾧ
c) ﾧ d) ﾧ
18. Hãy viết một số hữu tỉ và một số vô
tỉ lớn hơn ﾧ nhưng nhỏ hơn ﾧ
19. Giải phương trình : ﾧ.
20. Tìm giá trị lớn nhất của
biểu thức A = x2y với các điều kiện x, y > 0 và 2x + xy = 4.
21. Cho ﾧ.
Hãy so
sánh S và ﾧ.
22. Chứng minh rằng : Nếu số tự nhiên a không phải là số chính phương thì ﾧ là số vô tỉ.
23. Cho các số x và y cùng dấu. Chứng minh rằng :
a) ﾧ
b) ﾧ
c)
ﾧ.
24. Chứng minh rằng các số sau là số vô tỉ :
a) ﾧ
b) ﾧ với m, n là các số hữu tỉ, n ≠
0.
25. Có hai số vô tỉ dương nào mà tổng là số hữu tỉ không ?
7
a b
ab
2
+

≥
bc ca ab
a b c
a b c
+ + ≥ + +
a b a b+ > −
2
1
A
x 4x 9
=
− +
7 15 và 7+
17 5 1 và 45+ +
23 2 19
và 27
3
−
3 2 và 2 3
2
3
2 2 2
3x 6x 7 5x 10x 21 5 2x x+ + + + + = − −
1 1 1 1
S
1.1998 2.1997 k(1998 k 1) 1998 1
= + + + + +
− + −
1998
2.

1999
a
x y
2
y x
+ ≥
2 2
2 2
x y x y
0
y x y x
 
 
+ − + ≥
 ÷
 ÷
 
 
4 4 2 2
4 4 2 2
x y x y x y
2
y x y x y x
   
 
+ − + + + ≥
 ÷  ÷
 ÷
 
   

1 2+
3
m
n
+
2
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
26. Cho các số x và y khác 0.
Chứng minh rằng : ﾧ.
27. Cho
các số x, y, z dương. Chứng minh rằng : ﾧ.
28. Chứng minh rằng tổng của một số hữu tỉ với một số vô tỉ là một số vô
tỉ.
29. Chứng minh các bất đẳng thức :
a) (a + b)2 ≤ 2(a2 + b2)
b) (a + b + c)2 ≤ 3(a2 + b2 + c2)
c) (a1 + a2 + … + an)2 ≤ n(a12 + a22 + … + an2).
30. Cho a3 + b3 = 2. Chứng minh rằng a + b ≤ 2.
31. Chứng minh rằng : ﾧ.
32. Tìm giá trị lớn
nhất của biểu thức : ﾧ.
33. Tìm giá trị nhỏ nhất
của : ﾧ với x, y, z > 0.
34. Tìm giá trị nhỏ nhất của : A = x2
+ y2 biết x + y = 4.
35. Tìm giá trị lớn nhất của : A = xyz(x + y)(y + z)(z + x) với x, y, z ≥ 0 ; x + y + z = 1.
36. Xét xem các số a và b có thể là số vô tỉ không nếu :
a) ab và ﾧ là số vô tỉ.
b) a + b và ﾧ là số hữu tỉ (a + b ≠ 0)
c) a + b, a2 và b2 là số hữu tỉ (a + b ≠ 0)

37. Cho a, b, c > 0. Chứng minh : a3 + b3 + abc ≥ ab(a + b + c)
38. Cho a, b, c, d > 0. Chứng
minh : ﾧ
39. Chứng minh rằng ﾧ
bằng ﾧ hoặc ﾧ
40. Cho số nguyên dương a. Xét các số có dạng : a + 15 ; a + 30 ; a + 45 ; … ; a + 15n. Chứng
minh rằng trong các số đó, tồn tại hai số mà hai chữ số đầu tiên là 96.
41. Tìm các giá trị của x để các biểu thức sau có nghĩa :
ﾧﾧ
42. a) Chứng minh rằng : | A + B | ≤ | A | + | B | . Dấu “ = ” xảy ra khi nào ?
b) Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức sau : ﾧ.
c) Giải phương
trình : ﾧ
43. Giải phương trình : ﾧ.
44. Tìm các giá trị của x để các biểu thức sau có nghĩa :
ﾧ
ﾧ
45. Giải phương trình : ﾧ
46. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức : ﾧ.
2 2
2 2
x y x y
4 3
y x y x
 
+ + ≥ +
 ÷
 

2 2 2
2 2 2
x y z x y z
y z x y z x
+ + ≥ + +
[ ] [ ] [ ]
x y x y+ ≤ +
2
1
A
x 6x 17
=
− +
x y z
A
y z x
= + +
a
b
a
b
a b c d
2
b c c d d a a b
+ + + ≥
+ + + +
[ ]
2x
[ ]
2 x

[ ]
2 x 1+
2
2 2
1 1 1 2
A= x 3 B C D E x 2x
x
x 4x 5 1 x 3
x 2x 1
− = = = = + + −
+ − − −
− −
2
G 3x 1 5x 3 x x 1= − − − + + +
2 2
M x 4x 4 x 6x 9= + + + − +
2 2 2
4x 20x 25 x 8x 16 x 18x 81+ + + − + = + +
1998
2.
1999
2 2
2
1 1
A x x 2 B C 2 1 9x D
1 3x
x 5x 6
= + + = = − − =
−
− +

2 2
2
1 x
E G x 2 H x 2x 3 3 1 x
x 4
2x 1 x
= = + − = − − + −
−
+ +
2
x 3x
0
x 3
−
=
−
A x x= +
3
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
47. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức : ﾧ
48. So sánh : a) ﾧ b) ﾧ
c) ﾧ (n là số nguyên dương)
49.
Với giá trị nào của x, biểu thức sau đạt giá trị nhỏ nhất : ﾧ.
50. Tính :
ﾧ
ﾧ (n ≥ 1)
51. Rút gọn biểu thức : ﾧ.
52. Tìm các số x, y, z thỏa mãn
đẳng thức : ﾧ

53. Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức : ﾧ.
54. Giải các phương trình sau :
ﾧ
ﾧ
ﾧ
ﾧ
55. Cho hai số thực x và y thỏa mãn các
điều kiện : xy = 1 và x > y. CMR: ﾧ.
56. Rút gọn các biểu thức :
ﾧ 57. Chứng minh rằng ﾧ.
58. Rút gọn các biểu thức :
ﾧ.
59. So sánh :
ﾧ
60. Cho biểu thức : ﾧ
a) Tìm tập xác định của biểu thức
A.
b) Rút gọn biểu thức A.
61. Rút gọn các biểu thức sau :
ﾧ
ﾧ
B 3 x x= − +
3 1
a 2 3 và b=
2
+
= +
5 13 4 3 và 3 1− + −
n 2 n 1 và n+1 n+ − + −

2 2
A 1 1 6x 9x (3x 1)= − − + + −
a) 4 2 3 b) 11 6 2 c) 27 10 2− + −
2 2
d) A m 8m 16 m 8m 16 e) B n 2 n 1 n 2 n 1= + + + − + = + − + − −
8 41
M
45 4 41 45 4 41
=
+ + −
2 2 2
(2x y) (y 2) (x y z) 0− + − + + + =
2 2
P 25x 20x 4 25x 30x 9= − + + − +
2 2 2 2 2
a) x x 2 x 2 0 b) x 1 1 x c) x x x x 2 0− − − − = − + = − + + − =
4 2 2
d) x x 2x 1 1 e) x 4x 4 x 4 0 g) x 2 x 3 5− − + = + + + − = − + − = −
2 2 2
h) x 2x 1 x 6x 9 1 i) x 5 2 x x 25− + + − + = + + − = −
k) x 3 4 x 1 x 8 6 x 1 1 l) 8x 1 3x 5 7x 4 2x 2+ − − + + − − = + + − = + + −
2 2
x y
2 2
x y
+
≥
−
a) 13 30 2 9 4 2 b) m 2 m 1 m 2 m 1
c) 2 3. 2 2 3 . 2 2 2 3 . 2 2 2 3 d) 227 30 2 123 22 2

+ + + + − + − −
+ + + + + + − + + − + +
6 2
2 3
2 2
+ = +
( ) ( )
6 2 6 3 2 6 2 6 3 2
9 6 2 6
a) C b) D
2 3
+ + + − − − +
− −
= =
a) 6 20 và 1+ 6 b) 17 12 2 và 2 1 c) 28 16 3 và 3 2+ + + − −
2
A x x 4x 4= − − +
a) 11 2 10 b) 9 2 14− −
3 11 6 2 5 2 6
c)
2 6 2 5 7 2 10
+ + − +
+ + − +
2 2 2
1 1 1 1 1 1
a b c a b c
+ + = + +
4
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
62. Cho a + b + c = 0 ; a, b, c ≠ 0. Chứng minh đẳng thức : ﾧ

63. Giải bất phương trình : ﾧ.
64. Tìm x sao
cho : ﾧ.
65. Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của A = x2 + y2 , biết rằng :
ﾧ x2(x2 + 2y2 – 3) + (y2 – 2)2 = 1 (1)
66. Tìm x để
biểu thức có
nghĩa: ﾧ.
67. Cho biểu thức : ﾧ.
a) Tìm giá trị của x để
biểu thức A có nghĩa.
b) Rút gọn biểu thức A. c) Tìm giá trị của x để A < 2.
68. Tìm 20 chữ số thập phân đầu tiên
của số : ﾧ (20 chữ số 9)
69. Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của : A = | x - ﾧ| + | y – 1 | với | x | + | y | = 5
70. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = x4 + y4 + z4 biết rằng xy + yz + zx = 1
71. Trong hai số : ﾧ (n là số
nguyên dương), số nào lớn
hơn ?
72. Cho biểu thức ﾧ. Tính giá trị của
A theo hai cách.
73. Tính : ﾧ
74. Chứng minh các số sau
là số vô tỉ : ﾧ
75. Hãy so sánh hai số : ﾧ ;
ﾧ
76. So
sánh ﾧ và số 0.
77. Rút gọn biểu thức : ﾧ.
78.

Cho ﾧ. Hãy biểu diễn P dưới dạng tổng của 3 căn thức bậc hai
79. Tính giá trị của biểu thức x2
+ y2 biết rằng : ﾧ.
80. Tìm giá trị nhỏ nhất và lớn
nhất của : ﾧ.
81. Tìm giá trị lớn nhất của : ﾧ với
a, b > 0 và a + b ≤ 1.
82. CMR
trong các số
ﾧ có ít nhất hai số dương (a, b, c, d > 0).
83. Rút gọn biểu thức : ﾧ.
84. Cho ﾧ, trong đó x, y, z > 0. Chứng minh x = y = z.
85. Cho a1, a2, …, an > 0 và a1a2…an = 1. Chứng minh: (1 + a1)(1 + a2)…(1 + an) ≥ 2n.
86. Chứng minh : ﾧ (a, b ≥
0).
87. Chứng minh rằng nếu các đoạn
thẳng có độ dài a, b, c lập được thành
một tam giác thì các đoạn thẳng có độ dài ﾧ cũng lập được thành một tam giác.
2
x 16x 60 x 6− + < −
2 2
x 3 3 x− + ≤
2
2
1 16 x
a) A b) B x 8x 8
2x 1
x 2x 1
−
= = + − +

+
− −
2 2
2 2
x x 2x x x 2x
A
x x 2x x x 2x
+ − − −
= −
− − + −
0,9999 9
2
n n 2 và 2 n+1+ +
x y
2
y x
+ ≥
( 2 3 5)( 2 3 5)( 2 3 5)( 2 3 5)+ + + − − + − + +
3 5 ; 3 2 ; 2 2 3+ − +
a 3 3 3 và b=2 2 1= − −
5 1
2 5 và
2
+
+
4 7 4 7 2+ − − −
2 3 6 8 4
Q
2 3 4
+ + + +

=
+ +
P 14 40 56 140= + + +
2 2
x 1 y y 1 x 1− + − =
A 1 x 1 x= − + +
( )
2
M a b= +
2b c 2 ad ; 2c d 2 ab ; 2d a 2 bc ; 2a b 2 cd+ − + − + − + −
N 4 6 8 3 4 2 18= + + +
x y z xy yz zx+ + = + +
( )
2
a b 2 2(a b) ab+ ≥ +
a , b , c
5
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
88. Rút gọn : a) ﾧ b) ﾧ.
89. Chứng minh rằng với mọi số thực a,
ta đều có : ﾧ. Khi nào có đẳng thức ?
90. Tính : ﾧ bằng hai cách.
91. So sánh : a) ﾧ
92. Tính : ﾧ.
93. Giải phương trình : ﾧ.
94. Chứng minh rằng ta luôn có : ﾧ ; (n ( Z+
95. Chứng minh rằng nếu a, b > 0 thì
ﾧ.
96. Rút gọn biểu thức : ﾧ A
= ﾧ.

97. Chứng minh các đẳng thức sau : ﾧ (a, b > 0 ; a ≠ b)
ﾧ (a > 0).
98. Tính : ﾧ.
ﾧ.
99. So sánh : ﾧ
ﾧ
100. Cho hằng đẳng thức :
ﾧ (a, b > 0 và a2 – b > 0).
Áp dụng kết quả
để rút gọn : ﾧ
ﾧﾧ
101. Xác định giá
trị các biểu thức sau :
ﾧ với ﾧ (a > 1 ; b > 1)
ﾧ với ﾧ.
102. Cho
biểu thức ﾧ
a) Tìm tất cả các giá trị của x để P(x) xác định. Rút gọn P(x).
b) Chứng minh rằng nếu x > 1 thì P(x).P(- x) < 0.
103. Cho biểu thức ﾧ.
a) Rút gọn biểu thức A.
b) Tìm các số nguyên x để
biểu thức A là một số nguyên.
104. Tìm giá trị lớn nhất (nếu có) hoặc giá trị nhỏ nhất (nếu có) của các biểu thức sau:
ﾧ
ﾧ
2
ab b a
A
b b

−
= −
2
(x 2) 8x
B
2
x
x
+ −
=
−
2
2
a 2
2
a 1
+
≥
+
A 3 5 3 5= + + −
3 7 5 2
và 6,9 b) 13 12 và 7 6
5
+
− −
2 3 2 3
P
2 2 3 2 2 3
+ −
= +

+ + − −
x 2 3 2x 5 x 2 2x 5 2 2+ + − + − − − =
n
1.3.5 (2n 1) 1
P
2.4.6 2n
2n 1
−
= <
+
2 2
a b
a b
b a
+ ≤ +
2
x 4(x 1) x 4(x 1)
1
. 1
x 1
x 4(x 1)
− − + + −
 
−
 ÷
−
 
− −
a b b a 1
a) : a b

ab a b
+
= −
−
14 7 15 5 1 a a a a
b) : 2 c) 1 1 1 a
1 2 1 3 7 5 a 1 a 1
    
− − + −
+ = − + − = −
 ÷  ÷ ÷
− − − + −
    
a) 5 3 29 6 20 ; b) 2 3 5 13 48− − − + − +
c) 7 48 28 16 3 . 7 48
 
+ − − +
 ÷
 
a) 3 5 và 15 b) 2 15 và 12 7+ + +
16
c) 18 19 và 9 d) và 5. 25
2
+
2 2
a a b a a b
a b
2 2
+ − − −
± = ±

2 3 2 3 3 2 2 3 2 2
a) ; b)
2 2 3 2 2 3 17 12 2 17 12 2
+ − − +
+ −
+ + − − − +
2 10 30 2 2 6 2
c) :
2 10 2 2 3 1
+ − −
− −
2 2
2 2
xy x 1. y 1
a) A
xy x 1. y 1
− − −
=
+ − −
1 1 1 1
x a , y b
2 a 2 b
   
= + = +
 ÷  ÷
   
a bx a bx
b) B
a bx a bx
+ + −

=
+ − −
( )
2
2am
x , m 1
b 1 m
= <
+
2
2
2x x 1
P(x)
3x 4x 1
− −
=
− +
2
x 2 4 x 2 x 2 4 x 2
A
4 4
1
x x
+ − − + + + −
=
− +
2
a) 9 x b) x x (x 0) c) 1 2 x d) x 5 4− − > + − − −
2 2
1

e) 1 2 1 3x g) 2x 2x 5 h) 1 x 2x 5 i)
2x x 3
− − − + − − + +
− +
6
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
105. Rút gọn biểu thức : ﾧ, bằng
ba cách ?
106. Rút gọn các biểu thức sau : ﾧ
ﾧ.
107. Chứng
minh các hằng đẳng thức với b ≥ 0 ; a ≥ ﾧ
a) ﾧ b) ﾧ
108. Rút gọn biểu thức : ﾧ
109. Tìm x và y sao cho : ﾧ
110. Chứng minh bất đẳng thức : ﾧ.
111. Cho a, b, c > 0. Chứng minh :
ﾧ.
112. Cho a, b, c > 0 ; a + b + c = 1.
Chứng minh :
ﾧ.
113. CM : ﾧ với a, b, c, d > 0.
114. Tìm giá trị nhỏ nhất của : ﾧ.
115. Tìm giá trị nhỏ nhất của
: ﾧ.
116. Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của A = 2x + 3y biết 2x2 + 3y2 ≤ 5.
117. Tìm giá trị lớn nhất của A = x + ﾧ.
118. Giải phương trình : ﾧ
119. Giải phương trình : ﾧ
120. Giải phương trình : ﾧ

121. Giải phương trình : ﾧ
122. Chứng minh các số sau là số
vô tỉ : ﾧ
123. Chứng minh ﾧ.
124. Chứng minh bất đẳng thức sau bằng
phương pháp hình học :
ﾧ với a, b, c > 0.
125.
Chứng minh ﾧ với a, b, c, d > 0.
126. Chứng minh rằng nếu các đoạn thẳng có
độ dài a, b, c lập được thành một tam giác thì
các đoạn thẳng có độ dài ﾧ cũng lập được thành một tam giác.
127. Chứng minh ﾧ với a, b ≥ 0.
128. Chứng minh ﾧ với a, b, c >
0.
129. Cho ﾧ.
Chứng minh rằng x2 + y2 = 1.
130. Tìm giá trị nhỏ nhất của ﾧ
131. Tìm GTNN, GTLN của ﾧ.
132. Tìm giá trị nhỏ nhất của ﾧ
133. Tìm giá trị nhỏ nhất của ﾧ.
134. Tìm GTNN, GTLN
của : ﾧ
A x 2x 1 x 2x 1= + − − − −
a) 5 3 5 48 10 7 4 3+ − +
b) 4 10 2 5 4 10 2 5 c) 94 42 5 94 42 5+ + + − + − − +
b
(
)
2

a b a b 2 a a b+ ± − = ± −
2 2
a a b a a b
a b
2 2
+ − − −
± = ±
A x 2 2x 4 x 2 2x 4= + − + − −
x y 2 x y 2+ − = + −
( ) ( )
2 2
2 2 2 2
a b c d a c b d+ + + ≥ + + +
2 2 2
a b c a b c
b c c a a b 2
+ +
+ + ≥
+ + +
a) a 1 b 1 c 1 3,5 b) a b b c c a 6+ + + + + < + + + + + ≤
( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2 2 2 2 2 2
a c b c a d b d (a b)(c d)+ + + + + ≥ + +
A x x= +
(x a)(x b)
A
x
+ +
=
2 x−

x 1 5x 1 3x 2− − − = −
x 2 x 1 x 2 x 1 2+ − + − − =
2 2
3x 21x 18 2 x 7x 7 2+ + + + + =
2 2 2
3x 6x 7 5x 10x 14 4 2x x+ + + + + = − −
3 2 ; 2 2 3− +
x 2 4 x 2− + − ≤
2 2 2 2
a b . b c b(a c)+ + ≥ +
(a b)(c d) ac bd+ + ≥ +
a , b , c
2
(a b) a b
a b b a
2 4
+ +
+ ≥ +
a b c
2
b c a c a b
+ + >
+ + +
2 2
x 1 y y 1 x 1− + − =
A x 2 x 1 x 2 x 1= − − + + −
A 1 x 1 x= − + +
2 2
A x 1 x 2x 5= + + − +
2 2

A x 4x 12 x 2x 3= − + + − − + +
(
)
2 2
a) A 2x 5 x b) A x 99 101 x= + − = + −
7
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
135. Tìm GTNN của A = x + y biết x, y > 0
thỏa mãn ﾧ (a và b là hằng số dương).
136. Tìm GTNN của A = (x + y)(x + z) với
x, y, z > 0 , xyz(x + y + z) = 1.
137. Tìm GTNN của ﾧ với x, y, z > 0 , x
+ y + z = 1.
138. Tìm GTNN
của ﾧ biết x, y, z > 0 , ﾧ.
139. Tìm giá trị lớn
nhất của : a) ﾧ với a, b > 0 , a + b ≤ 1
b) ﾧ
với a, b, c, d > 0 và a + b + c + d = 1.
140. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = 3x + 3y với x + y = 4.
141. Tìm GTNN của ﾧ với b + c ≥ a +
d ; b, c > 0 ; a, d ≥ 0.
142. Giải các phương trình sau :
ﾧ
ﾧﾧﾧ
ﾧ
ﾧ
ﾧ
ﾧ.
ﾧ

143. Rút gọn biểu thức : ﾧ.
144. Chứng minh rằng, (n ( Z+ ,
ta luôn có : ﾧ.
145. Trục căn thức ở mẫu : ﾧ.
146. Tính : ﾧ
147. Cho ﾧ. Chứng minh rằng a là
số tự nhiên.
148. Cho ﾧ. b có phải là số tự
nhiên không ?
149. Giải các phương trình sau :
ﾧ
150. Tính giá
trị của biểu
thức : ﾧ
151. Rút
a b
1
x y
+ =
xy yz zx
A
z x y
= + +
2 2 2
x y z
A
x y y z z x
= + +
+ + +
xy yz zx 1+ + =

( )
2
A a b= +
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4 4 4 4 4 4
B a b a c a d b c b d c d= + + + + + + + + + + +
b c
A
c d a b
= +
+ +
2 2
a) x 5x 2 3x 12 0 b) x 4x 8 x 1 c) 4x 1 3x 4 1− − + = − = − + − + =
d) x 1 x 1 2 e) x 2 x 1 x 1 1 g) x 2x 1 x 2x 1 2− − + = − − − − = + − + − − =
h) x 2 4 x 2 x 7 6 x 2 1 i) x x 1 x 1+ − − + + − − = + + − =
2 2 2
k) 1 x x x 1 l) 2x 8x 6 x 1 2x 2− − = − + + + − = +
2 2
m) x 6 x 2 x 1 n) x 1 x 10 x 2 x 5+ = − − + + + = + + +
( )
( )
2
o) x 1 x 3 2 x 1 x 3x 5 4 2x− + + + − − + = −
p) 2x 3 x 2 2x 2 x 2 1 2 x 2+ + + + + − + = + +
2 2
q) 2x 9x 4 3 2x 1 2x 21x 11− + + − = + −
( ) ( )
A 2 2 5 3 2 18 20 2 2= − + − +
( )
1 1 1

1 2 n 1 1
2 3 n
+ + + + > + −
1 1
a) b)
1 2 5 x x 1+ + + +
a) 5 3 29 6 20 b) 6 2 5 13 48 c) 5 3 29 12 5− − − + − + − − −
( ) ( )
a 3 5. 3 5 10 2= − + −
3 2 2 3 2 2
b
17 12 2 17 12 2
− +
= −
− +
( ) ( ) ( )
( ) ( )
a) 3 1 x x 4 3 0 b) 3 1 x 2 3 1 x 3 3
5 x 5 x x 3 x 3
c) 2 d) x x 5 5
5 x x 3
− − + − = − = + −
− − + − −
= + − =
− + −
M 12 5 29 25 4 21 12 5 29 25 4 21= − + + − + − −
1 1 1 1
A
1 2 2 3 3 4 n 1 n
= + + + +

+ + + − +
8
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
gọn : ﾧ.
152. Cho biểu thức :
ﾧ
a) Rút gọn P.
b) P có phải là số hữu tỉ không ?
153. Tính : ﾧ.
154. Chứng minh : ﾧ.
155. Cho ﾧ. Hãy tính giá trị của biểu thức: A
= (a5 + 2a4 – 17a3 – a2 + 18a – 17)2000.
156. Chứng minh : ﾧ (a ≥ 3)
157. Chứng minh : ﾧ (x ≥ 0)
158. Tìm giá trị lớn nhất
của ﾧ , biết x + y = 4.
159. Tính giá trị của biểu thức
sau với ﾧ.
160. Chứng minh các đẳng thức
sau :
ﾧ
ﾧ 161. Chứng minh các bất đẳng thức sau :
ﾧ
ﾧ
ﾧ
ﾧ
ﾧ
162. Chứng minh rằng : ﾧ. Từ
đó suy ra:
ﾧ

163. Trục căn thức ở mẫu
: ﾧ.
164. Cho ﾧ. Tính A = 5x2 + 6xy + 5y2.
165. Chứng minh bất đẳng thức
sau : ﾧ.
166. Tính
giá trị của biểu thức : ﾧ với ﾧ.
167. Giải phương
trình : ﾧ.
168. Giải bất các pt : a) ﾧ.
169. Rút gọn các biểu thức sau :
ﾧ
1 1 1 1
P
2 3 3 4 4 5 2n 2n 1
= − + − +
− − − − +
1 1 1 1
A
2 1 1 2 3 2 2 3 4 3 3 4 100 99 99 100
= + + + +
+ + + +
1 1 1
1 n
2 3 n
+ + + + >
a 17 1= −
a a 1 a 2 a 3− − < − − −
2
1

x x 0
2
− + >
S x 1 y 2= − + −
3 1 2a 1 2a
a : A
4
1 1 2a 1 1 2a
+ −
= = +
+ + − −
( ) ( ) ( )
a) 4 15 10 6 4 15 2 b) 4 2 2 6 2 3 1+ − − = + = +
( ) ( ) ( )
2
c) 3 5 3 5 10 2 8 d) 7 48 3 1 e) 17 4 9 4 5 5 2
2
− + − = + = + − + = −
5 5 5 5
a) 27 6 48 b) 10 0
5 5 5 5
+ −
+ > + − <
− +
5 1 5 1 1
c) 3 4 2 0,2 1,01 0
3
1 5 3 1 3 5
  
+ −

+ − + − >
 ÷ ÷
+ + + −
  
2 3 1 2 3 3 3 1
d) 3 2 0
2 6 2 6 2 6 2 6 2
 
+ − −
+ + − + − >
 ÷
+ − +
 
e) 2 2 2 1 2 2 2 1 1,9 g) 17 12 2 2 3 1+ − + − − > + − > −
(
)
( )
2 2 3 2 2
h) 3 5 7 3 5 7 3 i) 0,8
4
+ + −
+ + − + + < <
1
2 n 1 2 n 2 n 2 n 1
n
+ − < < − −
1 1 1
2004 1 2005
2 3 1006009
< + + + + <

3 3
2 3 4 3
a) b)
2 3 6 8 4 2 2 4
+ +
+ + + + + +
3 2 3 2
x và y=
3 2 3 2
+ −
=
− +
2002 2003
2002 2003
2003 2002
+ > +
2 2
x 3xy y
A
x y 2
− +
=
+ +
x 3 5 và y 3 5= + = −
2
6x 3
3 2 x x
x 1 x
−
= + −

− −
1
3 3 5x 72 b) 10x 14 1 c) 2 2 2 2x 4
4
+ ≥ − ≥ + + ≥
a 1
a) A 5 3 29 12 5 b) B 1 a a(a 1) a
a
−
= − − − = − + − +
9
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
ﾧ
ﾧ
170. Tìm
GTNN và GTLN của
biểu thức ﾧ.
171. Tìm giá trị nhỏ nhất của ﾧ với 0 < x
< 1.
172. Tìm GTLN của :
ﾧ biết x + y = 4 ; b) ﾧ
173. Cho
ﾧ. So sánh a với b, số nào lớn
hơn ?
174. Tìm GTNN, GTLN
của : ﾧ.
175. Tìm giá
trị lớn nhất của ﾧ.
176. Tìm giá trị lớn nhất của A = | x – y | biết x2 + 4y2 = 1.
177. Tìm GTNN, GTLN của A = x3 + y3 biết x, y ≥ 0 ; x2 + y2 = 1.

178. Tìm GTNN, GTLN của ﾧ biết ﾧ.
179. Giải phương trình : ﾧ.
180. Giải phương trình : ﾧ.
181. CMR, (n ( Z+ , ta có : ﾧ.
182. Cho ﾧ. Hãy so sánh A và 1,999.
183. Cho 3 số x, y và ﾧ là số hữu tỉ. Chứng
minh rằng mỗi số ﾧ đều là số hữu tỉ
184. Cho ﾧ. CMR : a, b là
các số hữu tỉ.
185. Rút gọn biểu thức : ﾧ . (a > 0 ; a ≠ 1)
186. Chứng minh : ﾧ. (a >
0 ; a ≠ 1)
187. Rút gọn : ﾧ
(0 < x < 2)
188. Rút gọn :
ﾧ
189. Giải bất phương trình : ﾧ (a ≠ 0)
190. Cho ﾧ
a) Rút gọn biểu thức A.
b) Tính giá trị của A với a = 9.
c) Với giá trị nào của a thì | A | = A.
191. Cho biểu thức : ﾧ.
a) Rút gọn biểu
thức B.
b) Tính giá trị của B nếu ﾧ.
2 2 2
2 2 2
x 3 2 x 9 x 5x 6 x 9 x
c) C d) D
2x 6 x 9 3x x (x 2) 9 x

+ + − + + + −
= =
− + − − + + −
1 1 1 1
E
1 2 2 3 3 4 24 25
= − + − −
− − − −
2
1
A
2 3 x
=
− −
2 1
A
1 x x
= +
−
a) A x 1 y 2= − + −
y 2
x 1
B
x y
−
−
= +
a 1997 1996 ; b 1998 1997= − = −
2
2

1
a) A b) B x 2x 4
5 2 6 x
= = − + +
+ −
2
A x 1 x= −
A x x y y= +
x y 1+ =
2
x 1
1 x x 3x 2 (x 2) 3
x 2
−
− + − + + − =
−
2 2
x 2x 9 6 4x 2x+ − = + +
1 1 1 1
2
2
3 2 4 3 (n 1) n
+ + + + <
+
1 1 1 1
A
1.1999 2.1998 3.1997 1999.1
= + + + +
x y+
x ; y

3 2
a 2 6 ; b 3 2 2 6 4 2
3 2
+
= − = + + −
−
2 a a 2 a a a a 1
P .
a 1
a 2 a 1 a
 
+ − + − −
= −
 ÷
−
+ +
 
a 1 a 1 1
4 a a 4a
a 1 a 1 a
 
+ −
 
− + − =
 ÷
 ÷
− +
 
 
( )

2
x 2 8x
2
x
x
+ −
−
b ab a b a b
a :
a b ab b ab a ab
 
− +
 
+ + −
 ÷
 ÷
+ + −
 
 
(
)
2
2 2
2 2
5a
2 x x a
x a
+ + ≤
+
( )

2
1 a a 1 a a
A 1 a : a a 1
1 a 1 a
 
  
− +
= − + − +
 
 ÷ ÷
− +
 
  
 
a b 1 a b b b
B
a ab 2 ab a ab a ab
 
+ − −
= + +
 ÷
+ − +
 
a 6 2 5= +
10
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
c) So sánh B với -1.
192. Cho ﾧ
a) Rút gọn biểu thức A.
b) Tìm b biết

| A | = -A.
c) Tính giá trị của A khi ﾧ.
193. Cho biểu thức ﾧ
a) Rút gọn biểu thức A.
b) Tìm giá trị của A nếu ﾧ.
c) Tìm giá trị của a để ﾧ.
194. Cho
biểu thức ﾧ.
a) Rút gọn biểu thức A. b) Tìm giá trị của A
để A = - 4
195. Thực hiện phép tính : ﾧ
196. Thực hiện phép tính : ﾧ
197. Rút gọn các biểu thức sau :
ﾧ
với ﾧ .
b) ﾧ với x > y > 0
c) ﾧ với ﾧ ; 0 < a < 1
d) ﾧ với a, b, c > 0 và ab + bc +
ca = 1
e) ﾧ
198. Chứng minh : ﾧ với x ≥ 2.
199. Cho ﾧ. Tính a7 + b7.
200. Cho ﾧ
a) Viết a2 ; a3 dưới dạng
ﾧ , trong đó m là số tự nhiên.
b) Chứng minh rằng với mọi số nguyên dương n, số an viết được dưới dạng trên.
201. Cho biết x = ﾧ là một nghiệm của phương trình x3 + ax2 + bx + c = 0 với các hệ số hữu tỉ.
Tìm các nghiệm còn lại.
202. Chứng minh ﾧ với n( N
; n ≥ 2.

203. Tìm
phần nguyên của số ﾧ (có 100 dấu căn).
204. Cho ﾧ.
205. Cho 3 số x, y,
ﾧ là số hữu tỉ. Chứng minh rằng mỗi số ﾧ đều là số hữu tỉ
206. CMR, (n ≥ 1 , n ( N : ﾧ
207. Cho 25 số tự nhiên a1 , a2 , a3 , … a25 thỏa đk : ﾧ. Chứng minh
1 1 a b
A : 1
a a b a a b a b
 
+
 
= + +
 ÷
 ÷
− − + + −
 
 
a 5 4 2 ; b 2 6 2= + = +
a 1 a 1 1
A 4 a a
a 1 a 1 a
 
+ −
 
= − + −
 ÷
 ÷
− +

 
 
6
a
2 6
=
+
A A>
a 1 a a a a
A
2
2 a a 1 a 1
  
− +
= − −
 ÷ ÷
+ −
  
1 a 1 a 1 a 1 a
A :
1 a 1 a 1 a 1 a
   
+ − + −
= + −
 ÷  ÷
− + − +
   
2 3 2 3
B
2 2 3 2 2 3

+ −
= +
+ + − −
( )
3
x y
1 1 1 2 1 1
a) A : . .
x y
xy xy x y 2 xy x y
x y
 
 
−
 
 
= + + +
 ÷
 ÷
 ÷
 
+ +
 
+
 
 
 
x 2 3 ; y 2 3= − = +
2 2 2 2
x x y x x y

B
2(x y)
+ − − − −
=
−
2
2
2a 1 x
C
1 x x
+
=
+ −
1 1 a a
x
2 a 1 a
 
−
= −
 ÷
−
 
( ) ( )
2 2
2
a 1 b 1
D (a b)
c 1
+ +
= + −

+
x 2 x 1 x 2 x 1
E . 2x 1
x 2x 1 x 2x 1
+ − + − −
= −
+ − + − −
2 2
x 4 x 4 2x 4
x x
x x
x
− − +
+ + − =
1 2 1 2
a , b
2 2
− + − −
= =
a 2 1= −
m m 1− −
2
1 1 1
2 n 3 2 n 2
2 3 n
− < + + + < −
6 6 6 6+ + + +
2 3
a 2 3. Tính a) a b) a
   

= +
   
x y+
x , y
1 1 1 1
2
2
3 2 4 3 (n 1) n
+ + + + <
+
1 2 3 25
1 1 1 1
9
a a a a
+ + + + =
11
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
rằng trong 25 số tự nhiên đó tồn tại 2 số bằng nhau.
208. Giải phương trình ﾧ.
209. Giải và biện luận với tham
số a ﾧ.
210. Giải hệ phương trình ﾧ
211. Chứng minh rằng :
a) Số ﾧ có 7 chữ số 9 liền sau
dấu phẩy.
b) Số ﾧ có mười chữ số 9 liền
sau dấu phẩy.
212. Kí hiệu an là số nguyên gần ﾧ nhất (n ( N*), ví dụ :
ﾧ
Tính : ﾧ.

213. Tìm
phần nguyên
của các số (có n dấu căn) : a) ﾧ
b) ﾧ c) ﾧ
214.
Tìm
phần nguyên của A với n ( N : ﾧ
215. Chứng minh rằng khi viết số x = ﾧ
dưới dạng thập phân, ta được chữ số liền
trước dấu phẩy là 1, chữ số liền sau dấu phẩy là 9.
216. Tìm chữ số tận cùng của phần nguyên
của ﾧ.
217. Tính tổng ﾧ
218. Tìm giá trị lớn nhất của A
= x2(3 – x) với x ≥ 0.
219. Giải phương trình : a) ﾧ
b) ﾧ.
220. Có tồn tại các số hữu tỉ dương a, b
không nếu : a) ﾧ b) ﾧ.
221. Chứng minh các số sau là số vô tỉ :
a) ﾧ
222. Chứng minh bất đẳng thức Cauchy
với 3 số không âm : ﾧ.
223. Cho a, b,
c, d > 0. Biết ﾧ. Chứng minh rằng : ﾧ.
224. Chứng
minh bất đẳng thức : ﾧ với x, y, z >
0
225. Cho ﾧ . Chứng minh rằng :
a < b.

226. a) Chứng minh với mọi số nguyên
dương n, ta có : ﾧ.
b) Chứng minh rằng trong các số có
dạng ﾧ (n là số tự nhiên), số ﾧ có giá trị lớn nhất
227. Tìm giá trị nhỏ nhất của ﾧ.
228. Tìm giá trị nhỏ nhất của A =
x2(2 – x) biết x ≤ 4.
2 x 2 x
2
2 2 x 2 2 x
+ −
+ =
+ + − −
1 x 1 x
a
1 x 1 x
+ + −
=
+ − −
( )
( )
( )
x 1 y 2y
y 1 z 2z
z 1 x 2x

+ =


+ =



+ =


( )
7
8 3 7+
( )
10
7 4 3+
n
1 2 3 4
1 1 a 1 ; 2 1,4 a 1 ; 3 1,7 a 2 ; 4 2 a 2= ⇒ = ≈ ⇒ = ≈ ⇒ = = ⇒ =
1 2 3 1980
1 1 1 1

a a a a
+ + + +
n
a 2 2 2 2= + + + +
n
a 4 4 4 4= + + + +
n
a 1996 1996 1996 1996= + + + +
2 2
A 4n 16n 8n 3= + + +
( )
200
3 2+

( )
250
3 2+
A 1 2 3 24
       
= + + + +
       
3
3
x 1 7 x 2+ + − =
3
x 2 x 1 3− + + =
a b 2+ =
4
a b 2+ =
3 3
3
5 b) 2 4+
3
a b c
abc
3
+ +
≥
a b c d
1
1 a 1 b 1 c 1 d
+ + + ≤
+ + + +
1

abcd
81
≤
2 2 2
2 2 2
x y z x y z
y z x y z x
+ + ≥ + +
3 3
3 3 3
a 3 3 3 3 ; b 2 3= + + − =
n
1
1 3
n
 
+ <
 ÷
 
n
n
3
3
2 2
A x x 1 x x 1= + + + − +
12
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
229. Tìm giá trị lớn nhất của ﾧ.
230. Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất
của A = x(x2 – 6) biết 0 ≤ x ≤ 3.

231. Một miếng bìa hình vuông có cạnh 3 dm. Ở mỗi góc của hình vuông lớn, người ta cắt đi một hình
vuông nhỏ rồi gấp bìa để được một cái hộp hình hộp chữ nhật không nắp. Tính cạnh hình vuông nhỏ
để thể tích của hộp là lớn nhất.
232. Giải các phương trình sau :
ﾧ
ﾧ
ﾧ
ﾧ
ﾧ (a, b là
tham số)
233. Rút gọn ﾧ.
234. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức : ﾧ
235. Xác định các số nguyên a, b sao cho một trong các nghiệm của phương trình : 3x3 + ax2
+ bx + 12 = 0 là ﾧ.
236. Chứng minh ﾧ là số vô tỉ.
237. Làm phép tính : ﾧ.
238. Tính : ﾧ.
239. Chứng minh : ﾧ.
240. Tính : ﾧ.
241. Hãy lập phương trình
f(x) = 0 với hệ số nguyên có
một nghiệm là : ﾧ.
242. Tính giá trị của biểu thức : M =
x3 + 3x – 14 với ﾧ.
243. Giải các phương trình : a) ﾧ.
ﾧ
244. Tìm GTNN của biểu thức : ﾧ.
245. Cho các số dương a, b, c, d. Chứng
minh : a + b + c + d ≥ ﾧ.

246. Rút gọn : ﾧ ; x
> 0 , x ≠ 8
247. CMR : ﾧ là
nghiệm của phương
trình x3 – 6x – 10 = 0.
248. Cho ﾧ. Tính giá trị biểu thức y
= x3 – 3x + 1987.
249. Chứng minh đẳng thức : ﾧ.
250. Chứng minh bất đẳng
thức : ﾧ.
2 2
A x 9 x= −
3
3 3
a) 1 x 16 x 3 b) 2 x x 1 1+ − = + − + − =
3
3 3 3
3
c) x 1 x 1 5x d) 2 2x 1 x 1+ + − = − = +
( )
3 2 2
3 3
3
3
3
x 3x x 1 x 4
7 x x 5
e) 2 3 g) 6 x
2
7 x x 5

− − − −
− − −
= − = −
− + −
3
2 2 2
3 3
3
3 3
h) (x 1) (x 1) x 1 1 i) x 1 x 2 x 3 0+ + − + − = + + + + + =
24
4 4
4 4 4
k) 1 x 1 x 1 x 3 l) a x b x a b 2x− + + + − = − + − = + −
4 2 2 4
3 3 3
2 2
3 3
3
a a b b
A
a ab b
+ +
=
+ +
2 2
A x x 1 x x 1= − + + + +
1 3+
3
3

3 6
6 3
a) 1 2. 3 2 2 b) 9 4 5. 2 5+ − + −
3 3
a 20 14 2 20 14 2= + + −
3
3
7 5 2 7 2 5 2+ + − =
(
)
4 4 4
A 7 48 28 16 3 . 7 48= + − − +
3 3
x 3 9= +
3
3
1
x 7 5 2
7 5 2
= + −
+
3
3
x 2 25 x 3+ + − =
2 2 2
4
3
b) x 9 (x 3) 6 c) x 32 2 x 32 3− = − + + − + =
(
)

(
)
3 3 3 3
A x 2 1 x 1 x 2 1 x 1= + + + + + − +
4
4 abcd
3 3
2 2
3
3
3 3 3
3 2
8 x x 2 x x 4
P : 2 x
2 x 2 x x 2
x 2 x
   
 
− −
= + + +
 ÷  ÷
 ÷
 ÷  ÷
− + −
+
 
   
3 3
x 5 17 5 17= − + +
3

3
1
x 4 15
4 15
= + −
−
3
3
23
3
3
a 2 5. 9 4 5
a 1
2 5. 9 4 5 a a
+ + −
= − −
− + − +
3
3 3
9 4 5 2 5 . 5 2 2,1 0
 
+ + + − − <
 ÷
 
13
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
251. Rút gọn các biểu thức sau :
a) ﾧ
c) ﾧ.
252. Cho ﾧ . Tính giá trị của biểu

thức M biết rằng:
ﾧ.
253. Tìm giá trị nhỏ nhất của : ﾧ (a < b)
254. Chứng minh rằng, nếu a, b, c là độ dài 3 cạnh của một tam giác thì :
abc ≥ (a + b – c)(b + c – a)(c + a – b)
255. Tìm giá trị của biểu thức | x – y | biết x + y = 2 và xy = -1
256. Biết a – b = ﾧ + 1 , b – c = ﾧ - 1, tìm giá trị của biểu thức :
A = a2 + b2 + c2 – ab – bc – ca.
257. Tìm x, y, z biết rằng :
ﾧ.
258. Cho ﾧ. CMR, nếu 1 ≤ x ≤ 2
thì giá trị của y là một hằng số.
259. Phân tích thành nhân tử : ﾧ
(x ≥ 1).
260. Trong tất cả các hình chữ nhật có đường chéo bằng 8 ﾧ, hãy tìm hình chữ nhật có diện
tích lớn nhất.
261. Cho tam giác vuông ABC có các cạnh
góc vuông là a, b và cạnh huyền là c. Chứng
minh rằng ta luôn có : ﾧ.
262. Cho các số dương a, b, c, a’, b’, c’. Chứng minh rằng :
Nếu ﾧ .
263. Giải phương
trình : | x2 – 1 | + |
x2 – 4 | = 3.
264. Chứng minh rằng giá trị của biểu thức C không phụ thuộc vào x, y :
ﾧ với x > 0 ; y >
0.
265. Chứng minh giá trị
biểu thức D không phụ
thuộc vào a:

ﾧ với a > 0 ; a ≠ 1
266. Cho biểu thức ﾧ.
a) Rút gọn biểu thức B.
b) Tính giá trị của biểu thức B khi c = 54 ; a = 24
c) Với giá trị nào của a và c để B > 0 ; B < 0.
267. Cho biểu thức : ﾧ với
m ≥ 0 ; n ≥ 1
a) Rút gọn biểu thức A.
b) Tìm giá trị của A với ﾧ.
c) Tìm giá trị nhỏ nhất của A.
( )
3
4 2 2 4
3 3 3
3
2 2
3 3
3
3
3
1
1 2
a a b b b 4b 24
b
A b) .
1
b 8 b 8
a ab b
b 2
1 2.

b
 
 
+
 ÷
+ +
 ÷
 ÷
= − −
 ÷
+ +
 ÷
+ +
 ÷
+
−
 ÷
 
 
2 2 2 2
3 3 3
3 3
3 3
2 2
3 3
3
a a 2a b a b a b ab 1
C .
a b
a ab a

 
− + −
= +
 ÷
 ÷
−
−
 
2 2
M x 4a 9 x 4x 8= − + + − +
2 2
x 4x 9 x 4x 8 2− + − − + =
2 2 2 2
P x 2ax a x 2bx b= − + + − +
22
x y z 4 2 x 2 4 y 3 6 z 5+ + + = − + − + −
y x 2 x 1 x 2 x 1= + − + − −
3 2
M 7 x 1 x x x 1= − − − + −
2
a b
c
2
+
≥
a b c
aa' bb' cc' (a b c)(a ' b' c') thì
a' b' c'
+ + = + + + + = =
( )

4
x y
1 x y
C
4xy
2 x y
x y x y
x y x y
+
+
= − −
 
+ +
−
 ÷
 ÷
+ +
 
2 a a 2 a a a a 1
D
a 1
a 2 a 1 a
 
+ − + − −
= −
 ÷
−
+ +
 
c ac 1

B a
a c a c
a c
ac c ac a ac
 
−
= + −
 ÷
+
+
 
+ −
+ −
2 2 2
2mn 2mn 1
A= m+ m 1
1+n 1 n n
 
+ − +
 ÷
+
 
m 56 24 5= +
14
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
268. Rút gọn
ﾧ
269. Cho ﾧ
với x ≥ 0 ; x ≠ 1.
a) Rút gọn biểu thức P.

b) Tìm x sao cho P < 0.
270. Xét biểu thức ﾧ.
a) Rút gọn y. Tìm x để y = 2.
b) Giả sử x > 1. Chứng minh
rằng : y - | y | = 0
c) Tìm giá trị nhỏ nhất của y ?
PHẦN II: HƯỚNG DẪN GIẢI
1. Giả sử ﾧ là số hữu tỉ ( ﾧ (tối giản).
Suy ra ﾧ (1). Đẳng thức này chứng tỏ ﾧ
mà 7 là số nguyên tố nên m ﾧ 7. Đặt m
= 7k (k ( Z), ta có m2 = 49k2 (2). Từ (1) và (2) suy ra 7n2 = 49k2 nên n2 = 7k2 (3). Từ (3) ta lại có
n2 ﾧ 7 và vì 7 là số nguyên tố nên n ﾧ 7. m và n cùng chia hết cho 7 nên phân số ﾧ không tối giản,
trái giả thiết. Vậy ﾧ không phải là số hữu tỉ; do đó ﾧ là số vô tỉ.
2. Khai triển vế trái và đặt nhân tử chung, ta được vế phải. Từ a) ( b) vì (ad – bc)2 ≥ 0.
3. Cách 1 : Từ x + y = 2 ta có y = 2 – x. Do đó : S = x2 + (2 – x)2 = 2(x – 1)2 + 2 ≥ 2.
Vậy min S = 2 ( x = y = 1.
Cách 2 : Áp dụng bất đẳng thức Bunhiacopxki với a = x, c = 1, b = y, d = 1, ta có :
(x + y)2 ≤ (x2 + y2)(1 + 1) ( 4 ≤ 2(x2 + y2) = 2S ( S ≥ 2. ( mim S = 2 khi x = y = 1
4. b) Áp dụng bất đẳng
thức Cauchy cho các cặp
số dương ﾧ, ta lần lượt
có: ﾧ;ﾧ cộng từng vế ta được bất đẳng thức cần chứng minh. Dấu bằng xảy ra khi a = b = c.
c) Với các số dương 3a và 5b , theo bất
đẳng thức Cauchy ta có : ﾧ.
( (3a + 5b)2 ≥ 4.15P (vì P = a.b) ( 122 ≥
60P ( P ≤ ﾧ ( max P = ﾧ.
Dấu bằng xảy ra khi 3a = 5b = 12 : 2 ( a = 2 ; b = 6/5.
5. Ta có b = 1 – a, do đó M = a3 + (1 – a)3 = 3(a – ½)2 + ¼ ≥ ¼ . Dấu “=” xảy ra khi a = ½ .
Vậy min M = ¼ ( a = b = ½ .
6. Đặt a = 1 + x ( b3 = 2 – a3 = 2 – (1 + x)3 = 1 – 3x – 3x2 – x3 ≤ 1 – 3x + 3x2 – x3 = (1 – x)3.

Suy ra : b ≤ 1 – x. Ta lại có a = 1 + x, nên : a + b ≤ 1 + x + 1 – x = 2.
Với a = 1, b = 1 thì a3 + b3 = 2 và a + b = 2. Vậy max N = 2 khi a = b = 1.
7. Hiệu của vế trái và vế phải bằng (a – b)2(a + b).
8. Vì | a + b | ≥ 0 , | a – b | ≥ 0 , nên : | a + b | > | a – b | ( a2 + 2ab + b2 ≥ a2 – 2ab + b2
( 4ab > 0 ( ab > 0. Vậy a và b là hai số cùng dấu.
9. a) Xét hiệu : (a + 1)2 – 4a = a2 + 2a + 1 – 4a = a2 – 2a + 1 = (a – 1)2 ≥ 0.
b) Ta có : (a + 1)2 ≥ 4a ; (b + 1)2 ≥ 4b ; (c + 1)2 ≥ 4c và các bất đẳng thức này có hai vế đều dương,
nên : [(a + 1)(b + 1)(c + 1)]2 ≥ 64abc = 64.1 = 82. Vậy (a + 1)(b + 1)(c + 1) ≥ 8.
10. a) Ta có : (a + b)2 + (a – b)2 = 2(a2 + b2). Do (a – b)2 ≥ 0, nên (a + b) 2 ≤ 2(a2 + b2).
b) Xét : (a + b + c)2 + (a – b)2 + (a – c)2 + (b – c)2. Khai triển và rút gọn, ta được :
3(a2 + b2 + c2). Vậy : (a + b + c)2 ≤ 3(a2 + b2 + c2).
11. a) ﾧ
b) x2 – 4x ≤ 5 ( (x –
2
2 2
1 x 1 x 1 1 x x
D 1
x x
1 x 1 x
1 x 1 x 1 x 1 x
  
+ − −
= − − −
 ÷ ÷
+ − −
− − + − + −
  
1 2 x 2 x
P : 1
x 1

x 1 x x x x 1
   
= − −
 ÷  ÷
+
− + − −
   
2
x x 2x x
y 1
x x 1 x
+ +
= + −
− +
7
m
7
n
=
2
2 2
2
m
7 hay 7n m
n
= =
2
m 7M
MMM
m

n
77
bc ca bc ab ca ab
và ; và ; và
a b a c b c
bc ca bc ca bc ab bc ab
2 . 2c; 2 . 2b
a b a b a c a c
+ ≥ = + ≥ =
ca ab ca ab
2 . 2a
b c b c
+ ≥ =
3a 5b
3a.5b
2
+
≥
12
5
12
5
4
2x 3 1 x 3x 4
x
2x 3 1 x
3
2x 3 x 1 x 2
x 2


− = − =
=
 

− = − ⇔ ⇔ ⇔
 

− = − =
 
=

15
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
2)2 ≤ 33 ( | x – 2 | ≤ 3 ( -3 ≤ x – 2 ≤ 3 ( -1 ≤ x ≤ 5.
c) 2x(2x – 1) ≤ 2x – 1 ( (2x – 1)2 ≤ 0. Nhưng (2x – 1)2 ≥ 0, nên chỉ có thể : 2x – 1 = 0
Vậy : x = ½ .
12. Viết đẳng thức đã cho dưới dạng : a2 + b2 + c2 + d2 – ab – ac – ad = 0 (1). Nhân hai vế của (1)
với 4 rồi đưa về dạng : a2 + (a – 2b)2 + (a – 2c)2 + (a – 2d)2 = 0 (2). Do đó ta có :
a = a – 2b = a – 2c = a – 2d = 0 . Suy ra : a = b = c = d = 0.
13. 2M = (a + b – 2)2 + (a – 1)2 + (b – 1)2 + 2.1998 ≥ 2.1998 ( M ≥ 1998.
Dấu “ = “ xảy ra khi có đồng thời : ﾧ Vậy
min M = 1998 ( a = b = 1.
14. Giải tương tự bài 13.
15. Đưa đẳng thức đã cho về dạng : (x –
1)2 + 4(y – 1)2 + (x – 3)2 + 1 = 0.
16. ﾧ.
17. a) ﾧ. Vậy ﾧ < 7
b) ﾧ.
c) ﾧ.
d) Giả sử

ﾧ.
Bất đẳng
thức cuối cùng đúng, nên : ﾧ.
18. Các số đó có thể là 1,42 và ﾧ
19.
Viết
lại phương trình dưới dạng : ﾧ.
Vế trái của phương trình không nhỏ hơn 6, còn vế phải không lớn hơn 6. Vậy đẳng thức chỉ xảy ra khi
cả hai vế đều bằng 6, suy ra x = -1.
20. Bất đẳng thức Cauchy ﾧ viết lại dưới
dạng ﾧ (*) (a, b ≥ 0).
Áp dụng bất dẳng thức Cauchy dưới dạng
(*) với hai số dương 2x và xy ta được :
ﾧ
Dấu “ = “ xảy ra khi : 2x = xy = 4 : 2
tức là khi x = 1, y = 2. ( max A = 2 ( x
= 2, y = 2.
21. Bất đẳng thức Cauchy viết lại dưới dạng
: ﾧ. Áp dụng ta có S > ﾧ.
22. Chứng minh như bài 1.
23. a) ﾧ. Vậy ﾧ
b) Ta có : ﾧ. Theo câu a :
ﾧ
c) Từ câu b suy ra : ﾧ. Vì ﾧ (câu a). Do đó :
ﾧ.
24. a) Giả sử ﾧ = m
(m : số hữu tỉ) ( ﾧ = m2
a b 2 0
a 1 0
b 1 0

+ − =


− =


− =

( )
2
2
1 1 1 1
A . max A= x 2
x 4x 9 5 5
x 2 5
= = ≤ ⇔ =
− +
− +
7 15 9 16 3 4 7+ < + = + =
7 15+
17 5 1 16 4 1 4 2 1 7 49 45+ + > + + = + + = = >
23 2 19 23 2 16 23 2.4
5 25 27
3 3 3
− − −
< = = = <
(
)
(
)

2 2
3 2 2 3 3 2 2 3 3 2 2 3 18 12 18 12> ⇔ > ⇔ > ⇔ > ⇔ >
3 2 2 3>
2 3
2
+
2 2 2
3(x 1) 4 5(x 1) 16 6 (x 1)+ + + + + = − +
a b
ab
2
+
≤
2
a b
ab
2
+
 
≤
 ÷
 
2
2x xy
2x.xy 4
2
+
 
≤ =
 ÷

 
1 2
a b
ab
>
+
1998
2.
1999
2 2 2
x y x y 2xy (x y)
2 0
y x xy xy
+ − −
+ − = = ≥
x y
2
y x
+ ≥
2 2 2 2
2 2 2 2
x y x y x y x y x y
A 2
y x y x y x y x y x
   
     
= + − + = + − + + +
 ÷  ÷
 ÷  ÷  ÷
     

   
2
2
2 2
2 2
x y x y x y
A 2 2 1 1 0
y x y x y x
 
   
 
≥ + − + + = − + − ≥
 ÷
 ÷  ÷  ÷
 
   
 
4 4 2 2
4 4 2 2
x y x y
0
y x y x
   
+ − + ≥
 ÷  ÷
   
x y
2
y x
+ ≥

4 4 2 2
4 4 2 2
x y x y x y
2
y x y x y x
   
 
+ − + + + ≥
 ÷  ÷
 ÷
 
   
1 2+
22
16
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
– 1 ( ﾧ là số hữu tỉ (vô lí)
b) Giả sử m + ﾧ = a (a : số hữu tỉ) ( ﾧ = a – m ( ﾧ = n(a – m) ( ﾧ là số hữu tỉ, vô lí.
25. Có, chẳng hạn ﾧ
26. Đặt ﾧ. Dễ dàng chứng minh ﾧ
nên a2 ≥ 4, do đó
| a | ≥ 2 (1). Bất đẳng thức phải
chứng minh tương đương với : a2 – 2 + 4 ≥ 3a
( a2 – 3a + 2 ≥ 0 ( (a – 1)(a – 2) ≥0 (2)
Từ (1) suy ra a ≥ 2 hoặc a ≤ -2. Nếu a ≥ 2 thì (2) đúng. Nếu a ≤ -2 thì (2) cũng đúng. Bài toán
được chứng minh.
27. Bất đẳng thức phải chứng minh tương đương với :
ﾧ.
Cần chứng minh tử không
âm, tức là : x3z2(x – y) +

y3x2(y – z) + z3y2(z – x) ≥ 0. (1)
Biểu thức không đổi khi hoán vị vòng x ( y ( z ( x nên có thể giả sử x là số lớn nhất. Xét hai trường
hợp :
a) x ≥ y ≥ z > 0. Tách z – x ở (1) thành – (x – y + y – z), (1) tương đương với :
x3z2(x – y) + y3x2(y – z) – z3y2(x – y) – z3y2(y – z) ≥ 0
( z2(x – y)(x3 – y2z) + y2(y – z)(yx2 – z3) ≥ 0
Dễ thấy x – y ≥ 0 , x3 – y2z ≥ 0 , y – z ≥ 0 , yx2 – z3 ≥ 0 nên bất đẳng thức trên đúng.
b) x ≥ z ≥ y > 0. Tách x – y ở (1) thành x – z + z – y , (1) tương đương với :
x3z2(x – z) + x3z2(z – y) – y3x2(z – y) – z3y2(x – z) ≥ 0
( z2(x – z)(x3 – zy2) + x2(xz2 – y3)(z – y) ≥ 0
Dễ thấy bất đẳng thức trên dúng.
Cách khác : Biến đổi bất đẳng thức phải chứng minh tương đương với :
ﾧ.
28. Chứng minh bằng
phản chứng. Giả sử tổng
của số hữu tỉ a với số vô tỉ b là số hữu tỉ c. Ta có : b = c – a. Ta thấy, hiệu của hai số hữu tỉ c và a là số
hữu tỉ, nên b là số hữu tỉ, trái với giả thiết. Vậy c phải là số vô tỉ.
29. a) Ta có : (a + b)2 + (a – b)2 = 2(a2 + b2) ( (a + b)2 ≤ 2(a2 + b2).
b) Xét : (a + b + c)2 + (a – b)2 + (a – c)2 + (b – c)2. Khai triển và rút gọn ta được :
3(a2 + b2 + c2). Vậy : (a + b + c)2 ≤ 3(a2 + b2 + c2)
c) Tương tự như câu b
30. Giả sử a + b > 2 ( (a + b)3 > 8 ( a3 + b3 + 3ab(a + b) > 8 ( 2 + 3ab(a + b) > 8
( ab(a + b) > 2 ( ab(a + b) > a3 + b3. Chia hai vế cho số dương a + b : ab > a2 – ab + b2
( (a – b)2 < 0, vô lí. Vậy a + b ≤ 2.
31. Cách 1: Ta có : ﾧ ≤ x ; ﾧ ≤ y nên ﾧ + ﾧ ≤ x + y. Suy ra ﾧ + ﾧ là số nguyên không vượt
quá x + y (1). Theo định nghĩa phần nguyên, ﾧ là số nguyên lớn nhất không vượt quá x + y
(2). Từ (1) và (2) suy ra : ﾧ + ﾧ ≤ ﾧ.
Cách 2 : Theo định nghĩa phần nguyên : 0 ≤ x - ﾧ < 1 ; 0 ≤ y - ﾧ < 1.
Suy ra : 0 ≤ (x + y) – (ﾧ + ﾧ) < 2. Xét hai trường hợp :
- Nếu 0 ≤ (x + y) – (ﾧ + ﾧ) < 1 thì ﾧ = ﾧ + ﾧ (1)

- Nếu 1 ≤ (x + y) – (ﾧ + ﾧ) < 2 thì 0 ≤ (x + y) – (ﾧ + ﾧ + 1) < 1 nên
ﾧ = ﾧ + ﾧ + 1 (2). Trong cả hai trường hợp ta đều có : ﾧ + ﾧ ≤ ﾧ
32. Ta có x2 – 6x + 17 = (x – 3)2 + 8 ≥ 8 nên tử và mẫu của A là các số dương , suy ra A > 0 do
đó : A lớn nhất ( ﾧ nhỏ nhất ( x2 – 6x + 17 nhỏ nhất.
Vậy max A = ﾧ ( x = 3.
33. Không được dùng phép hoán vị vòng quanh x ( y ( z ( x và giả sử x ≥ y ≥ z.
Cách 1 : Áp dụng bất đẳng thức Cauchy cho 3 số dương x, y, z :
ﾧ
3
n
3
n
33
2 (5 2) 5+ − =
2 2
2
2 2
x y x y
a 2 a
y x y x
+ = ⇒ + + =
2 2
2 2
x y
2
y x
+ ≥
( )
4 2 4 2 4 2 2 2 2
2 2 2

x z y x z x x z y x z y xyz
0
x y z
+ + − + +
≥
2
2 2
x y z x y z
1 1 1 3
y z x y z x
   
   
− + − + − + + + ≥
 ÷  ÷  ÷  ÷
   
   
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x y+

[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x y+
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x y+
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x

[ ]
y
[ ]
x y+
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x
[ ]
y
[ ]
x y+
1
A
1
8
3
x y z x y z
A 3 . . 3
y z x y z x
= + + ≥ =
17
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
Do đó ﾧ
Cách 2 : Ta có : ﾧ. Ta đã có ﾧ (do x, y > 0) nên để chứng minh ﾧ ta chỉ cần chứng minh : ﾧ (1)
(1) ( xy + z2 – yz ≥ xz (nhân hai vế với số dương xz)
( xy + z2 – yz – xz ≥ 0 ( y(x – z) – z(x – z) ≥ 0 ( (x – z)(y – z) ≥ 0 (2)
(2) đúng với giả thiết rằng z là số nhỏ nhất

trong 3 số x, y, z, do đó (1) đúng. Từ đó tìm
được giá trị nhỏ nhất của ﾧ.
34. Ta có x + y = 4 ( x2 + 2xy + y2 = 16. Ta lại có (x – y)2 ≥ 0 ( x2 – 2xy + y2 ≥ 0. Từ đó suy ra
2(x2 + y2) ≥ 16 ( x2 + y2 ≥ 8. min A = 8 khi và chỉ khi x = y = 2.
35. Áp dụng bất đẳng thức Cauchy cho ba số không âm :
1 = x + y + z ≥ 3.ﾧ (1)
2 = (x + y) + (y + z) + (z + x) ≥ 3.ﾧ
(2)
Nhân từng vế của (1) với (2) (do hai vế đều không âm) : 2 ≥ 9.ﾧ ( A ≤ ﾧ
max A = ﾧ khi và chỉ khi x = y = z = ﾧ.
36. a) Có thể. b, c) Không thể.
37. Hiệu của vế trái và vế phải bằng (a – b)2(a + b).
38. Áp dụng bất đẳng thức ﾧ với x, y > 0 :
ﾧ (1)
Tương tự ﾧ (2)
Cộng (1) với (2) ﾧ= 4B
Cần chứng minh B ≥ ﾧ, bất đẳng thức này tương đương với :
2B ≥ 1 ( 2(a2 + b2 + c2 + d2 + ad + bc + ab + cd) ≥ (a + b + c + d)2
( a2 + b2 + c2 + d2 – 2ac – 2bd ≥ 0 ( (a – c)2 + (b – d)2 ≥ 0 : đúng.
39. - Nếu 0 ≤ x - ﾧ < ½ thì 0 ≤ 2x - 2 ﾧ < 1 nên ﾧ = 2 ﾧ.
- Nếu ½ ≤ x - ﾧ < 1 thì 1 ≤ 2x - 2 ﾧ < 2 ( 0 ≤ 2x – (2 ﾧ + 1) < 1 ( ﾧ = 2 ﾧ + 1
40. Ta sẽ chứng minh tồn tại các số tự nhiên m, p sao cho :
ﾧ ≤ a + 15p < ﾧ
Tức là 96 ≤ ﾧ < 97 (1). Gọi a +
15 là số có k chữ số : 10k – 1 ≤ a +
15 < 10k
( ﾧ (2). Đặt ﾧ. Theo (2) ta có x1 < 1
và ﾧ < 1.
Cho n nhận lần lượt các giá trị 2, 3, 4, …,
các giá trị của xn tăng dần, mỗi lần tăng

không quá 1 đơn vị, khi đó ﾧ sẽ trải qua các
giá trị 1, 2, 3, … Đến một lúc nào đó ta có ﾧ = 96. Khi đó 96 ≤ xp < 97 tức là 96 ≤ ﾧ < 97. Bất đẳng
thức (1) được chứng minh.
42. a) Do hai vế của bất đẳng thức không âm nên ta có :
| A + B | ≤ | A | + | B | ( | A + B |2 ≤ ( | A | + | B | )2
( A2 + B2 + 2AB ≤ A2 + B2 + 2| AB | ( AB ≤ | AB | (bất đẳng thức đúng)
Dấu “ = “ xảy ra khi AB ≥ 0.
b) Ta có : M = | x + 2 | + | x – 3 | = | x + 2 | + | 3 – x | ≥ | x + 2 + 3 – x | = 5.
Dấu “ = “ xảy ra khi và chỉ khi (x + 2)(3 – x) ≥ 0 ( -2 ≤ x ≤ 3 (lập bảng xét dấu)
Vậy min M = 5 ( -2 ≤ x ≤ 3.
x y z x y z
min 3 x y z
y z x y z x
 
+ + = ⇔ = = ⇔ = =
 ÷
 
x y z x y y z y
y z x y x z x x
 
 
+ + = + + + −
 ÷  ÷
 
 
x y
2
y x
+ ≥
x y z

3
y z x
+ + ≥
y z y
1
z x x
+ − ≥
x y z
y z x
+ +
3
xyz
3
(x y)(y z)(z x)+ + +
3
A
3
2
9
 
 ÷
 
3
2
9
 
 ÷
 
1
3

2
1 4
xy (x y)
≥
+
2 2 2 2
2
a c a ad bc c 4(a ad bc c )
b c d a (b c)(a d) (a b c d)
+ + + + + +
+ = ≥
+ + + + + + +
2 2
2
b d 4(b ab cd d )
c d a b (a b c d)
+ + +
+ ≥
+ + + + +
2 2 2 2
2
a b c d 4(a b c d ad bc ab cd)
b c c d d a a b (a b c d)
+ + + + + + +
+ + + ≥
+ + + + + + +
1
2
[ ]
x

[ ]
x
[ ]
2x
[ ]
x
[ ]
x
[ ]
x
[ ]
x
[ ]
2x
[ ]
x
142 43
m chöõ soá 0
96000 00
14 2 43
m chöõ soá 0
97000 00
+
m m
a 15p
10 10
≤ + <
k k
1 a 15
1

10 10 10
= +
n
k k
a 15p
x
10 10
k
15
10
[ ]
n
x
 
 
p
x
+
k k
a 15p
10 10
18
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
c) Phương trình đã cho ( | 2x + 5 | + | x – 4 | = | x + 9 | = | 2x + 5 + 4 – x |
( (2x + 5)(4 – x) ≥ 0 ( -5/2 ≤ x ≤ 4
43. Điều kiện tồn tại của phương trình : x2 – 4x – 5 ≥ 0 ( ﾧ
Đặt ẩn phụ ﾧ, ta được : 2y2 – 3y – 2 = 0
( (y – 2)(2y + 1) = 0.
45. Vô nghiệm
46. Điều kiện tồn tại của ﾧ là x ≥ 0. Do đó : A = ﾧ + x ≥ 0 ( min A = 0 ( x = 0.

47. Điều kiện : x ≤ 3. Đặt ﾧ = y ≥ 0, ta có : y2 = 3 – x ( x = 3 – y2.
B = 3 – y2 + y = - (y – ½ )2 + ﾧ ≤ ﾧ . max B = ﾧ ( y = ½ ( x = ﾧ .
48. a) Xét a2 và b2. Từ đó suy ra a = b.
b) ﾧ. Vậy hai số này
bằng nhau.
c) Ta có : ﾧ.
Mà ﾧ.
49. A = 1 - | 1 –
3x | + | 3x – 1 |2 = ( | 3x – 1| - ½ )2 + ¾ ≥ ¾ .
Từ đó suy ra : min A = ¾ ( x = ½ hoặc x = 1/6
51. M = 4
52. x = 1 ; y = 2 ; z = -3.
53. P = | 5x – 2 | + | 3 – 5x | ≥ | 5x – 2 + 3 –
5x | = 1. min P = 1 ( ﾧ.
54. Cần nhớ cách giải một số phương trình
dạng sau :
ﾧ
ﾧ .
a) Đưa
phương trình
về dạng : ﾧ.
b) Đưa phương
trình về dạng : ﾧ.
c) Phương trình có dạng : ﾧ .
d) Đưa phương trình về dạng : ﾧ.
e) Đưa phương trình về dạng : | A | + | B | = 0
g, h, i) Phương trình vô nghiệm.
k) Đặt ﾧ = y ≥ 0, đưa phương trình về dạng : | y – 2 | + | y – 3 | = 1 . Xét dấu vế trái.
l) Đặt : ﾧ.
Ta được hệ : ﾧ.

Từ đó suy ra : u = z tức là : ﾧ.
55. Cách 1 : Xét ﾧ.
Cách 2 : Biến đổi tương đương
ﾧ( (x2 + y2)2 – 8(x – y)2 ≥ 0
( (x2 + y2)2 – 8(x2 + y2 – 2) ≥ 0
( (x2 + y2)2 – 8(x2 + y2) + 16 ≥ 0
( (x2 + y2 – 4)2 ≥ 0.
Cách 3 : Sử dụng bất đẳng thức Cauchy :
x 1
x 5
≤ −


≥

2
x 4x 5 y 0− − = ≥
xx
3 x−
13
4
13
4
13
4
11
4
5 13 4 3 5 (2 3 1) 4 2 3 3 1− + = − + = − = −
( ) ( ) ( ) ( )
n 2 n 1 n 2 n 1 1 và n+1 n n 1 n 1+ − + + + + = − + + =

n 2 n 1 n 1 n nên n+2 n 1 n 1 n+ + + > + + − + < + −
2 3
x
5 5
≤ ≤
2
B 0
A 0 (B 0) A 0
a) A B b) A B c) A B 0
A B B 0
A B
≥
≥ ≥ =

 
= ⇔ = ⇔ + = ⇔
  
= =
=
 

B 0
A 0
d) A B e) A B 0
A B
B 0
A B
≥

=



= ⇔ + = ⇔
=

 
=



= −


A B=
A B=
A B 0+ =
A B=
x 1−
8x 1 u 0 ; 3x 5 v 0 ; 7x 4 z 0 ; 2x 2 t 0+ = ≥ − = ≥ + = ≥ − = ≥
2 2 2 2
u v z t
u v z t
+ = +


− = −

8x 1 7x 4 x 3+ = + ⇔ =
2 2 2 2 2
x y 2 2(x y) x y 2 2(x y) 2 2xy (x y 2) 0+ − − = + − − + − = − − ≥

( )
( )
2
2 2
2 2
2
x y
x y
2 2 8
x y
x y
+
+
≥ ⇔ ≥
−
−
2 2 2 2 2
x y x y 2xy 2xy (x y) 2.1 2 1
(x y) 2 (x y).
x y x y x y x y x y
+ + − + − +
= = = − + ≥ −
− − − − −
19
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
ﾧ (x > y).
Dấu đẳng thức xảy ra khi ﾧ hoặc
ﾧ
62. ﾧ =
= ﾧ. Suy ra điều phải chứng

minh.
63. Điều kiện :
ﾧ.
Bình phương hai
vế : x2 – 16x + 60
< x2 – 12x + 36 (
x > 6.
Nghiệm của bất phương trình đã cho : x ≥ 10.
64. Điều kiện x2 ≥ 3. Chuyển vế : ﾧ ≤ x2 – 3
(1)
Đặt thừa chung : ﾧ.(1 - ﾧ) ≤ 0 (
ﾧ
Vậy nghiệm của bất phương trình
: x = ﾧ ; x ≥ 2 ; x ≤ -2.
65. Ta có x2(x2 + 2y2 – 3) + (y2 –
2)2 = 1 ( (x2 + y2)2 – 4(x2 + y2) + 3 = - x2 ≤ 0.
Do đó : A2 – 4A + 3 ≤ 0 ( (A – 1)(A – 3) ≤ 0 ( 1 ≤ A ≤ 3.
min A = 1 ( x = 0, khi đó y = ± 1. max A = 3 ( x = 0, khi đó y = ± ﾧ.
66. a) ½ ≤ x ≠ 1.
b) B có nghĩa
( ﾧ.
67. a) A có
nghĩa ( ﾧ
b) A
= ﾧ với điều kiện trên.
c) A < 2 ( ﾧ < 1 ( x2 – 2x < 1 ( (x – 1)2 <
2 ( -ﾧ < x – 1 < ﾧ( kq
68. Đặt ﾧ = a. Ta sẽ chứng minh 20 chữ số
thập phân đầu tiên của ﾧ là các chữ số 9.
Muốn vậy chỉ cần chứng minh a < ﾧ < 1.

Thật vậy ta có : 0 < a < 1 ( a(a – 1) < 0 ( a2 – a < 0 ( a2 < a. Từ a2 < a < 1 suy ra a < ﾧ < 1.
Vậy ﾧ.
69. a) Tìm giá trị lớn nhất. Áp dụng
| a + b | ≥ | a | + | b |.
A ≤ | x | + ﾧ + | y | + 1 = 6 + ﾧ ( max A = 6 + ﾧ (khi chẳng hạn x = - 2, y = - 3)
b) Tìm giá trị nhỏ nhất. Áp dụng | a – b | ≥ | a | - | b .
A ≥ | x | - ﾧ | y | - 1 = 4 - ﾧ ( min A = 4 - ﾧ (khi chẳng hạn x = 2, y = 3)
70. Ta có : x4 + y4 ≥ 2x2y2 ; y4 + z4 ≥ 2y2z2 ; z4 + x4 ≥ 2z2x2. Suy ra :
x4 + y4 + z4 ≥ x2y2 + y2z2 + z2x2 (1)
Mặt khác, dễ dàng chứng minh được : Nếu a + b + c = 1 thì a2 + b2 + c2 ≥ ﾧ.
Do đó từ giả thiết suy ra : x2y2 + y2z2 + z2x2 ≥ ﾧ (2).
Từ (1) , (2) : min A = ﾧ ( x = y = z = ﾧ
71. Làm như bài 8c (§
2). Thay vì so sánh ﾧ
6 2 6 2
x ; y
2 2
+ −
= =
6 2 6 2
x ; y
2 2
− + − −
= =
2
2 2 2 2 2 2
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2(c b a
2
a b c a b c ab bc ca a b c abc
+ +

   
+ + = + + + + + = + + +
 ÷  ÷
   
2 2 2
1 1 1
a b c
+ +
2
x 6
(x 6)(x 10) 0
x 16x 60 0
x 10
x 10
x 6
x 6 0
x 6
 ≤

− − ≥

− + ≥



⇔ ⇔ ⇔ ≥
≥
  

≥

− ≥



≥

2
x 3−
2
x 3−
2
x 3−
2
2
x 3
x 3 0
x 2
1 x 3 0
x 2

= ±

− =

⇔ ≥


− − ≤

 

≤ −

3±
3
2
2
2
4 x 4
4 x 4
16 x 0
x 4 2 2
1
2x 1 0 (x 4) 8 x 4 2 2
2
x 4 2 2
1
x 8x 8 0
x
1
2
x
2



− ≤ ≤

− ≤ ≤



− ≥


≤ −


+ > ⇔ − ≥ ⇔ ⇔ − < ≤ −

  
≥ +

  

− + ≥

 
> −


> −

2
2 2
2
x 2x 0
x(x 2) 0
x 2
x 0
x x 2x
x x 2x


− ≥
− ≥
≥



⇔ ⇔
 

<
≠ −
≠ ± − 



2
2 x 2x−
2
x 2x−
22
20chöõ soá 9
0,999 99
142 43
aaa
20chöõ soá 9 20chöõ soá 9
0,999 99 0,999 99=
14 2 43 142 43
222
222

1
3
1
3
1
3
3
3
±
n n 2 và 2 n+1+ +
n 2 n 1+ − +
n 1 n+ −
n 2 n 1 n 1 n n n 2 2 n 1+ − + < + − ⇒ + + < +
20
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
ta so sánh ﾧ và ﾧ. Ta có : ﾧ.
72. Cách 1 : Viết các biểu thức dưới dấu căn thành bình phương của một tổng hoặc một hiệu.
Cách 2 : Tính A2 rồi suy ra A.
73. Áp dụng : (a + b)(a – b) = a2 – b2.
74. Ta chứng minh bằng phản chứng.
a) Giả sử tồn tại số hữu tỉ r mà ﾧ = r ( 3 +
2 ﾧ + 5 = r2 ( ﾧ. Vế trái là số vô tỉ, vế phải
là số hữu tỉ, vô lí. Vậy ﾧ là số vô tỉ.
b), c) Giải tương tự.
75. a) Giả sử a > b rồi biến đổi
tương đương : ﾧ
( ﾧ. Vậy a > b là
đúng.
b) Bình phương hai vế lên rồi so sánh.
76. Cách 1 : Đặt A = ﾧ, rõ ràng A > 0 và

A2 = 2 ( A = ﾧ
Cách 2 : Đặt B =
ﾧ ( B =
0.
77. ﾧ.
78. Viết ﾧ. Vậy P = ﾧ.
79. Từ
giả thiết ta có : ﾧ. Bình phương hai vế của đẳng thức này ta được : ﾧ. Từ đó :
x2 + y2 = 1.
80. Xét A2 để suy ra : 2 ≤ A2 ≤ 4. Vậy : min A = ﾧ ( x = ± 1 ; max A = 2 ( x = 0.
81. Ta có : ﾧ.
ﾧ.
82. Xét tổng
của hai số :
ﾧ =
= ﾧ.
83. ﾧ =
= ﾧ.
84. Từ ﾧ ( ﾧ.
Vậy x = y = z.
85. Áp dụng bất đẳng thức Cauchy cho 1 và ai ( i = 1, 2, 3, … n ).
86. Áp dụng bất đẳng thức Cauchy với hai số a + b ≥ 0 và 2 ﾧ ≥ 0, ta có :
ﾧ.
Dấu “ = “
xảy ra khi a = b.
87. Giả sử a ≥ b ≥ c > 0. Ta có b + c >
a nên b + c + 2 ﾧ > a hay ﾧ
Do đó : ﾧ. Vậy ba đoạn thẳng ﾧ lập được
3 5+
15

2
r 8
15
2
−
=
3 5+
3 3 3 2 2 1 3 3 2 2 2= > − ⇔ > +
( ) ( )
2 2
3 3 2 2 2 27 8 4 8 2 15 8 2 225 128> + ⇔ > + + ⇔ > ⇔ >
4 7 4 7+ − −
2
4 7 4 7 2 2.B 8 2 7 8 2 7 2 0+ − − − ⇒ = + − − − =
( ) ( )
2 3 4 2 2 3 4
2 3 2.3 2.4 2 4
Q 1 2
2 3 4 2 3 4
+ + + + +
+ + + +
= = = +
+ + + +
40 2 2.5 ; 56 2 2.7 ; 140 2 5.7= = =
2 5 7+ +
2 2
x 1 y 1 y 1 x− = − −
2
y 1 x= −
2

( ) ( ) ( )
2 2 2
M a b a b a b 2a 2b 2= + ≤ + + − = + ≤
1
a b
max M 2 a b
2
a b 1

=

= ⇔ ⇔ = =

+ =


( ) ( ) ( ) ( )
2a b 2 cd 2c d 2 ab a b 2 ab c d 2 cd a c+ − + + − = + − + + − + +
( )
( ) ( )
2 2
a c a b c d a c 0+ + − + − ≥ + >
N 4 6 8 3 4 2 18 12 8 3 4 4 6 4 2 2= + + + = + + + + +
( ) ( ) ( )
2 2
2 3 2 2 2 2 3 2 2 2 3 2 2 2 3 2 2+ + + + = + + = + +
x y z xy yz zx+ + = + +
( ) ( ) ( )
2 2 2
x y y z z x 0− + − + − =

ab
( )
2
a b 2 ab 2 2(a b) ab hay a b 2 2(a b) ab+ + ≥ + + ≥ +
bc
( ) ( )
2 2
b c a+ >
b c a+ >
a , b , c
21
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
thành một tam giác.
88. a) Điều kiện : ab ≥ 0 ; b ≠ 0. Xét hai trường hợp :
* Trường hợp 1 : a ≥ 0 ; b
> 0 : ﾧ.
* Trường hợp 2 : a ≤ 0 ; b < 0 : ﾧ.
b) Điều kiện : ﾧ. Với các điều kiện
đó thì :
ﾧ.
• Nếu 0 < x < 2 thì |
x – 2 | = -(x – 2) và
B = - ﾧ.
• Nếu x > 2 thì | x – 2 | = x – 2
và B = ﾧ
89. Ta có : ﾧ. Áp dụng bất
đẳng thức Cauchy:
ﾧ. Vậy ﾧ. Đẳng thức xảy ra khi :
ﾧ.
93.

Nhân 2
vế của pt với ﾧ, ta được : ﾧ ( 5/2 ≤ x ≤ 3.
94. Ta chứng minh bằng qui nạp toán học :
a) Với n = 1 ta có : ﾧ (*) đúng.
b)
Giả
sử : ﾧ (1)
c) Ta chứng minh rằng (*) đúng khi n = k + 1 , tức là :
ﾧ (2)
Với mọi số
nguyên
dương k ta có : ﾧ (3)
Nhân theo từng vế các bất đẳng thức (1) và (3) ta được bất đẳng thức (2). Vậy ( n ( Z+ ta có
ﾧ
95. Biến đổi tương đương : ﾧ
ﾧ (đúng).
96. Điều
kiện : ﾧ
Xét trên hai
khoảng 1 < x
< 2 và x > 2.
Kết quả : ﾧ
105. Cách 1 : Tính A ﾧ. Cách 2 : Tính A2
Cách 3 : Đặt ﾧ = y ≥ 0, ta có : 2x – 1 = y2.
ﾧ
Với y ≥ 1 (tức là x ≥
b.( a b) a a b a
A 1
b b
b. b b

− −
= − = − = −
2
2
ab b a a a a
A 1 1 2
b b b b
b
−
= − = − + − = −
−
2
(x 2) 8x 0
x 0
x 0
x 2
2
x 0
x


+ − ≥

>


> ⇔
 
≠




− ≠


2 2
x 2 . x
(x 2) 8x (x 2) . x
B
2
x 2 x 2
x
x
−
+ − −
= = =
− −
−
x
x
(
)
2
2
2
2
2 2 2
a 1 1
a 2 1
a 1

a 1 a 1 a 1
+ +
+
= = + +
+ + +
2 2
2 2
1 1
a 1 2 a 1. 2
a 1 a 1
+ + ≥ + =
+ +
2
2
a 2
2
a 1
+
≥
+
2
2
1
a 1 a 0
a 1
+ = ⇔ =
+
2
2x 5 3 2x 5 1 4− + + − − =
1

1 1
P
2
3
= <
k
1 1.3.5 (2k 1) 1
P
2.4.6 2k
2k 1 2k 1
−
< ⇔ <
+ +
k 1
1 1.3.5 (2k 1) 1
P
2.4.6 (2k 2)
2k 3 2k 3
+
+
< ⇔ <
+
+ +
2k 1 2k 1
2k 2
2k 3
+ +
<
+
+

n
1.3.5 (2n 1) 1
P
2.4.6 2n
2n 1
−
= <
+
2 2 3 3
a b a b
a b a b
b a
ab
+
+ ≤ + ⇔ + ≤
( )
2
( a b)(a ab b)
a b ab a ab b a b 0
ab
+ − +
⇔ + ≤ ⇔ ≤ − + ⇔ − ≥
2
x 4(x 1) 0
1 x 2
x 4(x 1) 0
x 2
x 4(x 1) 0
x 1 0


− − ≥

< <

 + − ≥
⇔


>

− − >


− ≠

2 2
A và A=
1 x
x-1
=
−
2
2x 1−
2 2
y 1
y 1 2y y 1 2y
2x 2 2x 1 2x 2 2x 1 y 1
A
2 2 2 2 2 2
−

+ + + −
+ − − − +
= − = − = −
1
A (y 1 y 1) 2
2
= + − + =
22
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
1), ﾧ.
Với 0 ≤ y < 1 (tức là ﾧ ≤ x
< 1), ﾧ.
108. Nếu 2 ≤ x ≤ 4 thì
A = 2 ﾧ. Nếu x ≥ 4 thì A = 2 ﾧ.
109. Biến đổi : ﾧ. Bình phương hai
vế rồi rút gọn, ta được :
ﾧ. Lại bình phương hai vế rồi rút gọn :
(2 – y)(x – 2) = 0.
Đáp : x = 2 , y ≥ 0 , x ≥ 0 , y = 2.
110. Biến đổi tương đương :
(1) ( a2 + b2 + c2 + d2 + 2 ﾧ ≥ a2 + c2
+ 2ac + b2 + d2 + 2bd
( ﾧ ≥ ac + bd (2)
* Nếu ac + bd < 0, (2) được chứng
minh.
* Nếu ac + bd ≥ 0, (2) tương đương với :
(a2 + b2)(c2 + d2) ≥ a2c2 + b2d2 + 2abcd ( a2c2 + a2d2 + b2c2 + b2d2 ≥ a2c2 + b2d2 + 2abcd
( (ad – bc)2 ≥ 0 (3). Bất đẳng thức (3) đúng, vậy bất đẳng thức (1) được chứng minh.
111. Cách 1 : Theo bất đẳng thức Cauchy :
ﾧ.

Tương tự : ﾧ.
Cộng từng vế 3 bất
đẳng thức : ﾧ
Cách 2 : Theo BĐT
Bunhiacôpxki : (a2 + b2 + c2)(x2 + y2 + z2) ≥ (ax + by + cz)2. Ta có :
ﾧ ≥
≥ ﾧ
( ﾧ.
112. a) Ta nhìn tổng a + 1 dưới dạng một
tích 1.(a + 1) và áp dụng bđt Cauchy : ﾧ
ﾧ
Tương tự : ﾧ
Cộng từng vế 3 bất đẳng
thức : ﾧ.
Dấu “ = ” xảy ra ( a + 1 = b +
1 = c + 1 ( a = b = c = 0, trái với giả thiết a + b + c = 1.
Vậy : ﾧ.
b) Áp dụng bất đẳng thức
Bunhiacôpxki với hai bộ ba số :
ﾧ ( ﾧ ≤ 3(a + b + b + c + c + a) = 6(ﾧ
113. Xét tứ giác ABCD có AC ( BD, O là giao điểm hai đường chéo.
OA = a ; OC = b ; OB = c ; OD = d với a, b, c, d > 0. Ta có :
1
2
1 2y
A (y 1 y 1) y 2 4x 2
2 2
= + + − = = = −
2
x 2−

x y 2 2 x y+ − + = +
2(x y 2) xy+ − =
( ) ( )
2 2 2 2
a b c d+ +
( ) ( )
2 2 2 2
a b c d+ +
2 2 2
a b c a b c a a b c
2 . 2. a a
b c 4 b c 4 2 b c 4
+ + +
+ ≥ = = ⇒ ≥ −
+ + +
2 2
b a c c a b
b ; c
a c 4 a b 4
+ +
≥ − ≥ −
+ +
( )
2 2 2
a b c a b c a b c
a b c
b c c a a b 2 2
+ + + +
+ + ≥ + + − =
+ + +

( ) ( ) ( )
2 2 2
2 2 2
a b c
X b c c a a b
b c c a a b
 
     
 
+ + + + + + +
 
 ÷  ÷  ÷
 
 
+ + +
     
 
 
2
a b c
. b c . c a . a b
b c c a a b
 
+ + + + +
 ÷
+ + +
 
[ ]
2 2 2 2 2 2
2

a b c a b c a b c
. 2(a b c) (a b c)
b c c a a b b c c a a b 2
 
+ +
+ + + + ≥ + + ⇒ + + ≥
 ÷
+ + + + + +
 
x y
xy
2
+
≤
(a 1) 1 a
a 1 1.(a 1) 1
2 2
+ +
+ = + ≤ = +
b c
b 1 1 ; c 1 1
2 2
+ = + + = +
a b c
a 1 b 1 c 1 3 3,5
2
+ +
+ + + + + ≤ + =
a 1 b 1 c 1 3,5+ + + + + <
( ) ( ) ( ) ( )

2 2 2 2
1. a b 1. b c 1. c a (1 1 1)X a b b c c a
 
+ + + + + ≤ + + + + + + +
 
 
( )
2
a b b c c a+ + + + +
a b b c c a 6+ + + + + ≤
23
a
d
b
c
O
D
C
B
A
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU
ﾧ
AC = a + b ; BD
= c + d. Cần chứng minh : AB.BC + AD.CD ≥ AC.BD.
Thật vậy ta có : AB.BC ≥ 2SABC ; AD.CD ≥ 2SADC. Suy ra :
Suy ra : AB.BC + AD.CD ≥ 2SABCD = AC.BD.
Vậy : ﾧ.
Chú ý : Giải bằng
cách áp dụng bất đẳng thức Bunhiacôpxki :
(m2 + n2)(x2 + y2) ≥ (mx + ny)2 với m = a , n = c , x = c , y = b ta có :

(a2 + c2)(c2 + b2) ≥ (ac + cb)2 ( ﾧ ≥
ac + cb (1)
Tương tự : ﾧ ≥ ad + bd (2) . Cộng (1)
và (2) suy ra đpcm.
114. Lời giải sai : ﾧ.
Phân tích sai lầm : Sau
khi chứng minh f(x) ≥ -
ﾧ , chưa chỉ ra trường hợp xảy ra f(x) = - ﾧ
Xảy ra dấu đẳng thức khi và chỉ khi ﾧ. Vô lí.
Lời giải đúng : Để tồn tại ﾧ phải có x ≥ 0.
Do đó A = x + ﾧ ≥ 0. min A = 0 ( x = 0.
115. Ta có ﾧ.
Theo bất
đẳng thức
Cauchy : ﾧ nên A ≥ 2 ﾧ + a + b = ﾧ.
min A = ﾧ khi và chi khi ﾧ.
116. Ta xét biểu thức phụ : A2 = (2x +
3y)2. Nhớ lại bất đẳng thức
Bunhiacôpxki :
(am + bn)2 ≤ (a2 + b2)(m2 + n2) (1)
Nếu áp dụng (1) với a = 2, b = 3, m = x, n = y ta có :
A2 = (2x + 3y)2 ≤ (22 + 32)(x2 + y2) = 13(x2 + y2).
Vói cách trên ta không chỉ ra được hằng số α mà A2 ≤ α. Bây giờ, ta viết A2 dưới dạng :
A2 = ﾧ rồi áp dụng (1) ta có :
ﾧ
Do A2 ≤ 25 nên -5 ≤ A ≤ 5.
min A = -5 ( ﾧ
ﾧ max A = 5
( ﾧ
117. Điều kiện x ≤ 2. Đặt ﾧ = y ≥ 0, ta có : y2 = 2 – x.

ﾧ
118. Điều kiện
x ≥ 1 ; x ≥ 1/5 ;
x ≥ 2/3 ( x ≥ 1.
Chuyển vế, rồi bình phương hai vế : x – 1
= 5x – 1 + 3x – 2 + ﾧ (3)
Rút gọn : 2 – 7x = ﾧ. Cần có thêm điều
kiện x ≤ 2/7.
Bình phương hai vế : 4 – 28x + 49x2 = 4(15x2 – 13x + 2) ( 11x2 – 24x + 4 = 0
(11x – 2)(x – 2) = 0 ( x1 = 2/11 ; x2 = 2.
Cả hai nghiệm đều không thỏa mãn điều kiện. Vậy phương trình đã cho vô nghiệm.
119. Điều kiện x ≥ 1. Phương trình biến đổi thành :
ﾧ
2 2 2 2 2 2 2 2
AB a c ; BC b c ; AD a d ; CD b d= + = + = + = +
( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2 2 2 2 2 2
a c b c a d b d (a b)(c d)+ + + + + ≥ + +
( ) ( )
2 2 2 2
a c c b+ +
( ) ( )
2 2 2 2
a d d b+ +
2
1 1 1 1
A x x x . Vaäy minA
2 4 4 4
 
= + = + − ≥ − = −

 ÷
 
1
4
1
4
1
x
2
= −
xx
2
(x a)(x b) x ax+bx+ab ab
A x (a b)
x x x
+ + +
 
= = = + + +
 ÷
 
ab
x 2 ab
x
+ ≥
ab
( )
2
a b+
( )
2

a b+
ab
x
x ab
x
x 0

=

⇔ =


>

( )
2
2. 2x 3. 3y+
( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2 2
2 2 2
A 2 3 x 2 y 3 (2 3)(2x 3y ) 5.5 25
   
= + + = + + ≤ =
   
   
x y
x y 1
2x 3y 5
=


⇔ = = −

+ =

x y
x y 1
2x 3y 5
=

⇔ = =

+ =

2 x−
2
2
1 9 9 9 1 7
a 2 y y y maxA= y x
2 4 4 4 2 4
 
= − + = − − + ≤ ⇒ ⇔ = ⇔ =
 ÷
 
2
2 15x 13x 2− +
2
2 15x 13x 2− +
x 1 1 x 1 1 2 x 1 x 1 1 1− + + − − = ⇔ − + − − =
24
CHUYÊN ĐỀ : BỒI DƯỠNG HS GIỎI VÀ NĂNG KHIẾU

* Nếu x > 2 thì : ﾧ, không
thuộc khoảng đang xét.
* Nếu 1 ≤ x ≤ 2 thì : ﾧ. Vô số nghiệm
1 ≤ x ≤ 2
Kết luận : 1 ≤ x ≤ 2.
120. Điều kiện : x2 + 7x + 7 ≥ 0. Đặt ﾧ = y
≥ 0 ( x2 + 7x + 7 = y2.
Phương trình đã cho trở thành : 3y2 – 3 + 2y = 2 ( 3y2 + 2y – 5 = 0 ( (y – 1)(3y + 5) = 0
( y = - 5/3 (loại) ; y = 1. Với y = 1 ta có ﾧ
= 1 ( x2 + 7x + 6 = 0 (
( (x + 1)(x + 6) = 0. Các giá trị x = - 1, x = - 6 thỏa mãn x2 + 7x + 7 ≥ 0 là nghiệm của (1).
121. Vế trái : ﾧ.
Vế phải : 4 – 2x – x2 = 5 –
(x + 1)2 ≤ 5. Vậy hai vế đều bằng 5, khi đó x = - 1. Với giá trị này cả hai bất đẳng thức này đều trở
thành đẳng thức. Kết luận : x = - 1
122. a) Giả sử ﾧ = a (a : hữu tỉ) ( 5 - 2 ﾧ
= a2 ( ﾧ. Vế phải là số hữu tỉ, vế trái là số
vô tỉ. Vô lí. Vậy ﾧ là số vô tỉ.
b) Giải tương tự câu a.
123. Đặt ﾧ = a, ﾧ = b, ta có a2 + b = 2.
Sẽ chứng minh a + b ≤ 2. Cộng từng vế
bất đẳng thức : ﾧ.
124. Đặt các đoạn thẳng BH = a, HC = c trên một đường thẳng.
Kẻ HA ( BC với AH = b. Dễ thấy AB.AC ≥ 2SABC = BC.AH.
125. Bình phương hai vế rồi rút gọn, ta được bất đẳng thức tương
đương : (ad – bc)2 ≥ 0. Chú ý : Cũng có thể chứng minh bằng bất đẳng thức Bunhiacôpxki.
126. Giả sử a ≥ b ≥ c > 0. Theo đề bài : b + c > a. Suy ra : b + c + 2 ﾧ > a (
( ﾧ
Vậy ba đoạn thẳng
có độ dài ﾧ lập được thành một tam giác.

127. Ta có a, b ≥ 0. Theo bất đẳng thức Cauchy :
ﾧ
Cần chứng
minh : ﾧ
≥ ﾧ. Xét hiệu hai vế :
ﾧ - ﾧ = ﾧ = =ﾧ ≥ 0
Xảy ra dấu đẳng thức : a = b = ﾧ
hoặc a = b = 0.
128. Theo bất đẳng thức Cauchy
: ﾧ.
Do đó : ﾧ. Tương tự : ﾧ
Cộng từng vế : ﾧ.
Xảy ra dấu đẳng thức : ﾧ, trái với giả
thiết a, b, c > 0.
Vậy dấu đẳng thức không xảy ra.
129. Cách 1 : Dùng bất đẳng thức
Bunhiacôpxki. Ta có :
ﾧ.
Đặt x2 + y2 = m, ta
x 1 x 1 1 1 x 1 1 x 2− + − − = ⇔ − = =
x 1 1 x 1 1 2− + − − + =
2
x 7x 7+ +
2
x 7x 7+ +
2 2
3(x 1) 4 5(x 1) 9 4 9 5+ + + + + ≥ + =
3 2−
6
2

5 a
6
2
−
=
3 2−
x 2−4 x−
2 2
a 1 b 1
a ; b
2 2
+ +
≤ ≤
bc
( ) ( )
2 2
b c a b c a+ > ⇒ + >
b , c , a
2
(a b) a b a b 1 1
a b ab a b
2 4 2 2 2
+ + +
   
+ = + + ≥ + +
 ÷  ÷
   
1
ab a b
2

 
+ +
 ÷
 
a b b a+
1
ab a b
2
 
+ +
 ÷
 
( )
ab a b+
1
ab a b a b
2
 
+ + − −
 ÷
 
2 2
1 1
ab a b
2 2
 
   
− + −
 
 ÷  ÷

   
 
 
1
4
b c b c b c a
.1 1 : 2
a a 2a
+ + + +
 
≤ + =
 ÷
 
a 2a
b c a b c
≥
+ + +
b 2b c 2c
;
a c a b c a b a b c
≥ ≥
+ + + + + +
a b c 2(a b c)
2
b c c a a b a b c
+ +
+ + ≥ =
+ + + + +
a b c
b c a a b c 0

c a b
= +


= + ⇒ + + =


= +

(
)
( ) ( )
2
2 2 2 2 2 2
x 1 y y 1 x x y 1 y 1 x− + − ≤ − − + −
25
c
a
b
C
B
A