slide thuyết trình phong tục cưới truyền thống của người thái đen điện biên

Trang bia
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
QUỸ LOWRENCES.TING
Cuộc thi bài giảng e- learning
Với chủ đề “ Dư địa chí Việt Nam”
Phong tục cưới truyền thống của

người Thái đen Điện Biên

Giáo viên: - Nguyễn Thị Hà
- Trần Thị Thu Hà
- Nguyễn Văn Biên
Email:
Điện thoại di động: 0936252388
Trường THPT Phan Đình Giót-
Thành phố Điện Biên Phủ- Tỉnh Điện Biên
Tháng 6/ 2014
I. Giới thiệu chung
Điện Biên nằm ở phía Tây Bắc- Việt Nam…
Dien Bien is located in the Northwest of
Vietnam…
Nổi tiếng với chiến thắng lịch sử
Điện Biên Phủ năm 1954…
Famous for DienBienPhu
historical victory in 1954…
Dân tộc thiểu số: H’Mông, Kinh,
Khơ Mú, Hà Nhì, Thái…
Ethnic groups: H’Mong, Kinh, Kho
Mu, Ha Nhi, Thai….
Dân tộc Thái đen có rất nhiều các
phong tục truyền thống…

Thai den people have a lot of
traditional customs…
Tày sao
Tày dăm
Cộng đồng Thái được chia làm 2
ngành chính: Thái trắng ( Tày
sao)và Thái đen ( Tày dăm)…
Thai people is divided into 2 main
groups: “Thai trang” ( Tày sao) and
“Thai den”( Tày dăm)…
Lễ hội ném còn-
“ Ném còn” festival
Lễ cầu mưa
Praying for rain festival
Người Thái đen thường sống
trong các ngôi nhà sàn.
They live in pillared-houses.
Họ chủ yếu sống bằng việc canh
tác ruộng bậc thang.
They main live on growing in
terraced fields.
Phụ nữ thường dệt thổ cẩm.
Women often weave Thổ cẩm
Người Thái sử dụng các guồng nước
trong các sinh hoạt hàng ngày.
In daily activities, Thai people often
use water wheels.
Việc tắm gội bên suối cũng là một trong
các nét văn hóa độc đáo của người Thái
đen. Washing hair in steam is also one of

features of Thai Den people
“Lễ tằng cẩu” is one of the important
phases in traditional wedding ceremony of
Thai Den people.
Lễ tằng cẩu là một trong các nghi lễ
quan trọng trong đám cưới của dân tộc
Thái đen.
I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ DÂN TỘC THÁI ĐEN - ĐIỆN BIÊN
I. Introduction about Thai Den people-Dien Bien
II. Các nghi lễ
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
Phong tục cưới xin của người Thái đen Điện Biên
có sự khác biệt tại các điểm dân cư khác nhau
nhưng cơ bản bao gồm các nghi lễ như: lễ dặm hỏi,
ăn hỏi và lễ cưới chính thức.
Although there are differences about traditional
wedding customs of Thai Den people in other places
in DienBien, a wedding of Thai Den includes
parents’ first meeting, a pre- engagement ceremony
and a wedding.
Phong tục cưới xin của người Thái đen Điện Biên
có sự khác biệt tại các điểm dân cư khác nhau
nhưng cơ bản bao gồm các nghi lễ như: lễ dặm hỏi,
ăn hỏi và lễ cưới chính thức.
Although there are differences about traditional
wedding customs of Thai Den people in other places
in DienBien, a wedding of Thai Den includes
parents’ first meeting, a pre- engagement ceremony
and a wedding.

1. Lễ ăn hỏi
1. Lễ ăn hỏi: Pre- engagement custom
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
Đây là buổi họp mặt hai bên gia đình trai gái để bàn
bạc, qua đó nhà gái sẽ đưa ra những yêu cầu để tiến
hành trong đám cưới như thách cưới, ở rể và các yêu
cầu khác.
This is a meeting between the bride’s family and the
groom’s one to decide offerings, groom living trial and
other orderings.
Lễ ăn hỏi thường được tổ chức trước lễ cưới 3
tháng.
The pre- engagement custom is often held before
the wedding 3 months.
1. Lễ ăn hỏi
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
Lễ vật trong lễ ăn hỏi là: 2 con gà (1
trống, 1 mái), 2 chai rượu, một ít gạo
nếp, gạo tẻ, trầu cau, hoa quả, bánh
kẹo…
Gifts for pre- engagement such as a
couple of chicken, two bottles of wine,
some sticky- rice, some ordinary rice,
some betel and areca, fruits, sweet…
1. Lễ ăn hỏi: Pre- engagement custom
2. Lễ trải chăn đệm
2. Lễ trải chăn đệm:
Nghi lễ trải chăn đệm là nghi lễ đầu tiên

trong lễ cưới, được thực hiện bởi “4 bà
hạnh phúc”.
Tiến hành nghi lễ theo thứ tự: Trải chiếu
cô dâu trước rồi chiếu chú rể trải lên trên,
đệm cô dâu đến đệm chú rể, ga đệm cô
dâu đến ga đệm chú rể, hai gối cô dâu chú
rể để sát nhau…
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
2. Spreading the mattresses and
blankets custom:
The spreading the mattresses and
blankets custom is the first custom in the
wedding processed by “4 women of
happiness”.
The custom is done in the following
process: First, spread the bride’s sleeping
mat; Then spread the groom’s sleeping
mat; Next, spread the bride’s mattress; the
groom’s; Then, spread the bride’s sheet;
the groom’s; Finally the groom and bride’s
pillows are placed next together.
2. Lễ trải chăn đệm
2. Lễ trải chăn đệm:
Mắc màn cưới phủ kín chăn đệm rồi “ 4 bà hạnh phúc” đứng 4 góc đệm
nói lời cầu may, chúc phúc cho cô dâu, chú rể:
“Trải đệm cho dầy
Trải chăn cho rộng
Trải chăn đệm rộng lấy con gái, con trai nhé!”
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN

II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
2. Spreading the mattresses
and blankets custom:
Bed net is hung up to cover the mattresses and blankets. The 4 women of
happiness stand in the 4 corners to wish the luck and happiness towards the
bride and groom:
“Spread thick mattresses
Spread large blankets
Spread large mattresses and blankets to have a daughter and a son!”
2. Lễ trải chăn đệm
2. Lễ trải chăn đệm:
- “4 bà hạnh phúc” đặt 1 bé trai và 1 bé gái vào
trong giường cưới của cô dâu chú rể. Sau đó
đưa cô dâu chú rể vào màn. Theo người già
trong bản thì đây là thủ tục để cầu cho cô dâu,
chú rể được êm ấm, hạnh phúc; sinh con có
“nếp”, có “tẻ”.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
- The 4 women of happiness invite a little boy
and a little girl sitting on the bed, then lead
the bride and the groom into the bed nest.
According to the elderly of the village, this is
the custom in order to wish for the
happiness of the newly-wed couple and hope
that they will have both son and daughter in
the future.
2. Spreading the mattresses
and blankets custom:
3. Lễ tằng cẩu

3. Lễ tằng cẩu:
Lễ tằng cẩu đánh dấu sự trưởng thành của cô
gái, chứng tỏ người con gái đã có chồng.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
Tang cau custom indicates that the girl is
grown up and mature enough and she is a
married woman.
3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Đây là nét đẹp văn hóa truyền thống
độc đáo trong đời sống giao tiếp xã
hội và là khuân phép, lối sống đạo
đức để bảo vệ hạnh phúc, hôn nhân
và gia đình của tộc người Thái đen.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
This is not only the beauty of
Thai Den’s special traditional
culture in their communication
but also is their rule, morality to
keep their family happily.
3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Sính lễ do nhà trai chuẩn bị:
- 2 búi tóc độn
- 1 trâm cài tóc bằng bạc
- 8 sải vải thổ cẩm, 8 sải vải trắng

- 1 số lễ vật
khác…
- 1 sải thắt lưng tơ tằm
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
1 silk belt
8 fathoms of red cloth, 8 fathoms of white cloth
1 silver brooch
2 filler chignons
Some other wealths
The groom’s family prepares:
3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Tặng phẩm nhà gái mừng lễ tằng cẩu cho con
gái:
- 8 sải vải thổ cẩm, 8 sải vải trắng
- 1 số lễ vật khác…
- 1 sải thắt lưng tơ tằm
- 1 cái lược
- 1 bát nước cỏ mần trầu
=>Các lễ vật đều thành đôi thể hiện sự chung thủy, hạnh phúc của đôi vợ chồng
cho đến lúc đầu bạc răng long.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
The bride’s family also has some wealths to
celebrate the practice of “Tằng cẩu” for their
daughter.
8 fathoms of red cloth, 8 fathoms of white cloth

1 silk belt
Some other weaths
1 comb
1 bowl of “mần trầu” weed water
=> The offerings and wealths are arranged in a couple which symbol of the
happiness of the newly-wed couple till they are old.
3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Khi “ tằng cẩu” thì cô dâu ngồi giữa, quay
mặt về phía mặt trời mọc, mọi người ngồi
và đứng xung quanh. Khoảng 7-8 giờ sáng,
những tia sáng trong lành của một ngày
mới chiếu qua ô cửa sổ thì tiến hành làm lễ
“ tằng cẩu”.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
When doing “Tằng cẩu”, the bride sits towards
the rising sun. The other people sit and stand
around the bride. At around 7-8 a.m., when the
fresh light of a new day coming through the
window, it is time to conduct the ceremony
“tằng cẩu”.
3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Người được chọn để tẳng cẩu:
The person in charge of the ceremony:
1. Nhúng lược vào bát nước cỏ mần trầu rồi nhẹ
nhàng chải tóc cho cô dâu.
First, soak the comb into the water of “mần

trầu” and then comb the hair for the bride.
2. Dùng tay vuốt ngược tóc từ sau gáy lên kèm
theo lọn tóc độn và búi cuốn chặt.
Then, use the hand to stroke the hair oppositely
from the nape of the neck up with the filler
chignons.
3. Khi búi tóc đã hoàn chỉnh thì cắm trâm bạc
xuyên qua búi tóc để giữ cho tẳng cẩu không
bị xổ ra.
When completing, the bun is plugged through
the silver brooch to keep “Tằng cẩu” in shape.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Người được chọn búi tóc cho cô dâu hát những
lời dặn dò và chúc mừng hạnh phúc cô dâu, chú
rể: "Mái tóc dài, chải cho mượt. Búi ngược lên
thành “Tằng cẩu”. Từ nay về sau, người đã có
chồng. Nước không đổi dòng. Lòng không đổi
hướng, con ơi".
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
The person chosen to do the ceremony sings to
congratulate the bride and groom: "Mái tóc dài,
chải cho mượt. Búi ngược lên thành “Tằng cẩu”.
Từ nay về sau, người đã có chồng. Nước không
đổi dòng. Lòng không đổi hướng, con ơi".

3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Cô dâu trong trang phục áo cóm truyền
thống được may bó sát người, dài vừa
chớm tới vòng eo thon thả.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
The bride in the traditional dress (Cóm)
which is tailored fit to the body of the
bride, and close to the sim waistline.
3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Áo cóm thường là áo dài tay thụng, thân thẳng.
Trên ngực áo là đôi hàng cúc bạc hình bướm.
Một bên là hàng bướm đực, một bên là hàng
bướm cái. Bướm đực có đầu hình tam giác,
mang đôi râu kiêu hãnh vươn ra phía trước.
Bướm cái đầu tròn có lỗ nhỏ hình thoi ở giữa.
Khi luồn đầu bướm đực vào đầu bướm cái, vạt
áo được khép lại kín đáo.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
Cóm is a baggy long sleeved shirt with
straight body.
On the chest, there are butterfly shaped double
row of silver button: male butterfly and female
butterfly. Male butterfly has triangular head with
proudly beard in the front. Female butterfly has

round head with a small diamond hole in the
middle. When male butterfly is inserted to the
female butterfly, the flap is closed.
3. Lễ tằng cẩu
3. Lễ tằng cẩu:
Theo quan niệm dân gian Thái, hai hàng cúc
bạc trên hai vạt áo (xửa cỏm) là tượng trưng
cho sự kết hợp nam với nữ, tạo nên sự
trường tồn của giống nòi.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
3. “ Tằng cẩu” custom:
According to Thai folk, the two rows of
silver buttons symbolize the combination
between males and females to create the
longevity of generation.
4. Lễ xướng báo ma
4. Lễ xướng báo ma:
Lễ xướng báo ma (người Kinh gọi là lễ báo tổ
tiên) được thực hiện ở “cò ló hóng” nơi thờ
cúng của gia đình nhà gái, là phong tục không
thể thiếu của người Thái đen nhằm báo với tổ
tiên khi con gái đi lấy chồng.
“cò ló hóng”
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
Xuong bao ma custom (called “Lễ báo tổ tiên”
by Kinh people) is the ceremony carried out in
“cò ló hóng” the place for worship of the
bride’s family, this is an irreplaceable

ceremony of Thai people to inform the
ancestors about their daughter’s marriage.
4. “ Xuong bao ma” custom:

4. Lễ xướng báo ma
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
Từ sáng sớm, nhà trai đã chuẩn bị
và mang đến nhà gái đầy đủ các lễ
vật cần thiết để tiến hành nghi lễ.
The groom’s family brings enough
offerings to the bride’s family to
do processes in the early
morning.
4. Lễ xướng báo ma:
4. “ Xuong bao ma” custom:
4. Lễ xướng báo ma
Lễ vật gồm:
- 4 chai rượu
- 4 gói “ cáy hắp hó” ( gà luộc)
- 4 kẹp “pà hắp” (cá sấy khô)
- 4 ống “bẳng nhứa” (thịt nạc ướp cùng muối)
- 4 gói “xí hó khát pú” ( trầu cau)…
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
- 2 bags of rice
- 4 bottles of wine
- 4 packets of boiled chickens
- 4 packets of dried fish
- 4 bamboo-pipes of salt meat

- 4 packets of “ trau cau”
- 2 bung gạo
Offerings:
4. Lễ xướng báo ma:
4. “ Xuong bao ma” custom:
4. Lễ xướng báo ma
“pà hắp”
Trong đồ lễ của người Thái Đen, cá sấy là
đồ lễ không thể thiếu và được chọn rất cầu
kỳ. Cá được chọn phải là 1 loại cá sỉnh rất
ngon, lại được chế biến rất khéo léo.
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
In Thai Den people’s offerings, dried
fish is one of the most important
offerings and it is carefully selected. It
must be large delicious fish and be
skillfully processed.
4. Lễ xướng báo ma:
4. “ Xuong bao ma” custom:
4. Lễ xướng báo ma
“pà hắp”
Cách làm:
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
- Bỏ hết mang và ruột
cá, rửa lại thật sạch hết
tiết cá.
Methods:
- Đánh hết vẩy cá, lát đôi

cá thành 2 nửa mỏng
giống nhau bám nhau ở
phần bụng cá.
- Cho cá vào giỏ tre mắt
cáo rồi sấy trên than hồng
cho tới lúc con cá vàng
xuộm, thơm ngào ngạt.
- Ướp gừng, hạt mắc khén.
- Rửa lại bằng nước muối.
- Pick out all fish scales,
cut the fish into 2 thin
pieces but they stick
together.
- Give their gills and
intestines away. Clean in
order to delete their
blood.
- Clean again in water
with salt
- Mix ginger, “mac khen”
with them
- Put them in bamboo bags
and dry them on fire till
they turn into yellow
color , delicious smell.
4. Lễ xướng báo ma:
4. “ Xuong bao ma” custom:
4. Lễ xướng báo ma
“ Bẳng nhứa” is processed as
carefully as “ pà hắp”. It is

selected at the most delicious
parts of the fat, wealth, outside-
fed- pigs
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
Đồ lễ “ bẳng nhứa” được làm
cầu kỳ không kém “ pà hắp”.
Thịt phải được chọn ở chỗ ngon
nhất của con lợn ngon, khỏe
mạnh, được nuôi thả rông…
4. Lễ xướng báo ma:
4. “ Xuong bao ma” custom:
4. Lễ xướng bao ma
“bẳng nhứa”
- Bịt đầu ống tre lại bằng 1 loại lá cây rừng ( lá
rong, lá chuối…)
Cover their top by a kind of forest leaves( Rong leave
or banana leave…)
II. CÁC NGHI LỄ CƯỚI TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI THÁI ĐEN ĐIỆN BIÊN
II. Traditional Wedding Customs of Thai Den people in Dien Bien.
Cách làm- Methods:
-
Thịt nạc thái miếng to bằng 2 ngón tay, ướp với thính
gạo, rượu trắng khoảng 1 tiếng.
Pig meat is cut out pieces as big as 2 fingers, mixed
with powdered grilled rice, wine about an hour.
- Khi ăn chỉ việc đổ thịt vào chảo hành mỡ xào, ăn
nóng với lá sung non và lá nhội.
Stir- fry with spring onion bulb and oil when eat, better
with young “sung” and “nhoi” leave.

- Nhét thịt vào ống tre đã được chuẩn bị sẵn.
Put it in already prepared bamboo pipes.
4. Lễ xướng báo ma:
4. “ Xuong bao ma” custom: