BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
C KC03
BÁO CÁO TNG HP
KT QU KHOA HC CÔNG NGH TÀI TI
Nghiên cu, thit k, ch t
3/11-15
TS.
Hà Nội - 2012
BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
C KC03
BÁO CÁO TNG HP
KT QU KHOA HC CÔNG NGH TÀI TI
Nghiên cu, thit k, ch t
3/11-15
Chủ nhiệm đề tài: Cơ quan chủ trì đề tài:
TS.
Ban chủ nhiệm chương trình Bộ Khoa học và Công nghệ
Hà Nội - 2012
-15
1
MC LC
3
7
T V 8
10
I.1 10
c 1960 10
I.1.2 Nh 12
I.1.3 Nh 13
I.1.4 Nh 14
I.1.5 Hin t 14
15
I.2.1 Phân loi theo khng 16
I.2.2 Phân loi theo thi gian bay/tm bay 17
I.2.3 Phân loi theo trn bay 18
I.2.4 Phân loi theo ti cánh 18
I.2.5 Phân loi theo lo 19
20
21
22
22
II.1.2 Qu 25
27
28
28
30
31
32
34
II.3 Kim nghing hc và kt cu ca máy bay 37
II.3.1 Kim nghing hc ca máy bay 37
-15
2
II.3.2 Kim nghim kt cu ca máy bay 46
54
57
57
III.2 62
u khin trên máy tính 64
69
72
86
IV.3.1 Lp ráp máy bay 86
IV.3.2 Vn hành và th nghim 114
125
TÀI LIU THAM KHO 127
-15
3
Hình 1. M400, UAV do Vit Nam t nghiên cu, ch to phc v trinh sát, bay
th thành công ngày 13/9/2005 9
Hình 2. FireFly (ci tin t có th bay t
m nhim các nhim v trinh sát tm xa. 12
Hình 3. Phân loi UAV theo m t ng 15
tng quan phân loi UAV 20
Hình 5. Nhim v bay ca máy bay UAV cn thit k 22
Hình 6. Quy trình thit k - ch to th nghim máy bay 25
Hình 7. Quy trình thit k - ch to th nghim áp dng cho mu máy bay BK-
A12 26
ng ca máy bay th thao vn vòng (a), bay
nga bng ln nhào (b) 27
Hình 9. Phi trí hình hc mu BK-A12 27
Hình 10. Quy trình thit k cánh máy bay 28
Hình 12. Hình dng thân thit k và các mt cn thân máy bay 31
Hình 13. Mô hình 3D mu máy bay BK-A01 sau khi thit k 36
Hình 14. Ba hình chin mu máy bay BK-n 37
Hình 16. Mô hình thí nghim UAV BK-A01 trong ng 38
Hình 17. Ví trí lp cm bin áp sut ti mt trên (a) và mi (b) ca mô hình . 39
Hình 18. Mô hình s dng cho mô phng ca BK-A01 39
Hình 19. Mô hình hình hc cho bài toán mô phi dng
hình chiu 2D (b) 40
ng dòng không khí chy bao quanh thân máy bay (
0
U
= 15 m/s &
AOA=-5
0
) 42
ng dòng không khí chy bao quanh thân máy bay (
0
U
= 15 m/s &
AOA=0
0
) 42
ng dòng không khí chy bao quanh thân máy bay (
0
U
= 15 m/s &
AOA=5
0
) 43
ng dòng không khí chy bao quanh thân máy bay (
0
U
= 15 m/s &
AOA=7
0
) 43
-15
4
ng dòng không khí chy bao quanh thân máy bay (
0
U
= 15 m/s &
AOA=10
0
) 44
ng dòng không khí chy bao quanh thân máy bay (
0
U
= 15 m/s &
AOA=15
0
) 44
ng dòng không khí chy bao quanh thân máy bay (
0
U
= 15 m/s &
AOA=20
0
) 45
ng dòng không khí chy bao quanh thân máy bay (
0
U
= 15 m/s &
AOA=25
0
) 45
th ng bao bay (V - n) 47
Hình 31. Mô hình kt cu máy bay 48
Hình 32. Thông s hình hc ca mt bên cánh máy bay 49
Hình 33. Phân b ng sut trên thân và cánh máy bay. 50
Hình 34. Chuyn v trên thân và cánh máy bay 50
Hình 35. B trí tng th ca h thng càng máy bay 51
Hình 36. Kt cu cm càng chính ca máy bay 52
Hình 37. Các lc tác dng lên càng máy bay 52
Hình 38. Phân b ng sut trên càng chính máy bay khi h cánh 53
Hình 39. Chuyn v ca càng máy bay theo trc X 54
Hình 40. Chuyn v ca càng máy bay theo trc Y 54
Hình 41. -Ax 55
khi mu khin 58
mch trung tâm 58
Hình 44. Các chi tit trong mch trung tâm 59
Hình 45. Mch cm bin 61
Hình 51. Giao diu khin 67
Hình 53. Qui trình ch to BK-A01 71
Hình 54. Qui trình ch to các chi tit 72
Hình 55. Các dng c phc v cho vic lp ráp máy bay 86
Hình 56. Các loi keo dán 87
Hình 57. Kt cp ghép và p balsa 88
Hình 58. can 88
Hình 59. Kt ct 89
-15
5
ng 90
Hình 61. Liên kt gia cánh ling và cánh chính 90
Hình 62. Cánh sau khi dán balsa mt phn 91
can bng máy sy 91
can bng bàn là mini 92
u khin cánh ling 92
Hình 66. a) Kim nghi dài dây cáp b) Gia c ch lp cáp 93
Hình 67. Lp séc vô lên cánh chính 93
Hình 68. Thanh truyn ccu khin cánh ling 94
Hình 69. Quá trình ln lên cánh ling 95
u khin cánh ling 95
96
Hình 73. L 97
Hình 74. Lu khi cao 98
Hình 75. Quá trình lng 99
Hình 76. Quá trình lu khing (lên thân chính) 100
Hình 77. Quá trình lu truyng ca h u khing 101
Hình 78. Quá trình l u truy ng ca h u khi ng
(tip) 103
Hình 79. Quá trình lt bình nhiên liu 104
Hình 80: Hp g 105
c gn lên thân 105
Hình 82. Quá trình lt công tc 106
Hình 83. V trí lt các thit b n: pin, b thu phát Radio 106
Hình 84. Quá trình lc 107
c sau khi lt 108
Hình 86. Quá trình lp bánh lc 108
Hình 87. Bánh lc sau khi lt 109
Hình 88. Quá trình lt càng sau 109
Hình 89. Càng sau sau khi lp ráp hoàn chnh 110
Hình 89. Trc (làm b gn thanh nhôm 111
Hình 91. Các c vít lp cánh vào thân 111
-15
6
Hình 91. Cách lp cánh vào thân 112
Hình 92. c vít l 112
Hình 93. u l 113
Hình 95. Máy bay hoàn chnh sau khi lp ráp 114
Hình 96. V trí trng tâm (so vu mút cánh) theo thit k. 115
u chnh v trí thit b v trí trt k. 115
Hình 98. Mt dch các tu khin 116
Hình 99. Dng c ch 116
ch 116
119
120
120
Hình 104. Th nghim bay t o thng 122
Hình 105. Th nghim bay t o tròn 123
Hình 106. BK-A01 khi bay th nghim 123
-15
7
Bng 1. Phân loi UAV theo khng 17
Bng 2. Phân loi UAV theo thi gian bay/tm bay 18
Bng 3. Phân loi UAV theo trn bay 18
Bng 4. Phân loi UAV theo ti cánh 19
Bng 5. Phân lo 20
Bng 6. Thông s k thut ca máy bay BK-A01 24
Bn ca mt s loi càng 33
Bn ca hai loi càng chính 33
Bng 9. Các thông s n ca máy bay. 35
Bng 10. H s quá ti ca máy bay 48
Bng 11. Thông s vt liu ca g ép 49
Bng 12. Bng các chi tit kt cu sau ch to 85
Bng 13. Giá tr góc lch ci ca các tm u khin 117
Bng 14. Các giá tr góc lêch kii vi tng tu khin 118
Bng 15. Kt qu th nghim vi các v trí góc lch khác nhau ca cánh lái ling 118
. B h thng kim soát góc chúc ngóc 121
17. B h thng kim soát góc nghiêng 121
. B h thng king 121
-15
8
n bay i lái (Unmanned Aerial Vehicle (UAVc
bi n v th i lái (Unmanned Aircraft
System (UAS)). UAV t th i lái, s dng lc
ng làm lc nâng, có th bay t ng hoàn toàn dc cài
t t c hou khin t xa bi phi công t trm mt, có th phá hy hoc
ly lc, có th mang ti trng.
Ting dng ca UAV là rt ln, nó có th c ng dng trong c
vc quân s ln dân s. i vi dân s UAV có th c ng dng vào các v
tìm kim, cu h trong thiên tai, ha hon; u khin giao thông;
ng dng vào các công vic nguy hic tr sâu, quan
sát các khu vc hi vi quân s, UAV có th là mt mc tiêu cho hun
luyn, có th là mn phc v cho vic trinh sát ho là m
khí t
Vi các lm trên UAV hic nhic trên th gii tp trung nghiên
cu và ch to. Hc dc thit k và ch to UAV trên th gii
có th k n hin nay là M và Israel. Không quân M ng s dng kí hiu RQ
cho các mu UAV ca mình (ví d RQ- dng
kí hiu IAI (Is t tên cho các mu UAV do Israel sn xut.
c trên xut khu rt nhiu UAV c khác. Bên cc gia
n thy vai trò to ln ci sn các mu
UAV ca riêng mình (Verhagen X2 Autonomous Helicopters, Flying-Robots FR102,
EADS Harfang France; AiDrones AiD-H40, EuroHawk Germany; Fuji TACOM,
Yamaha R-50 [1])
i vi Vit Nam, ti ng dng UAV là rt lc bi i vi vic
quan sát bo v b bin dc. Mc dù vy, vic nghiên cu và phát trin
UAV n nay vn còn là mc rt mi mu công trình nghiên
cu c thc hin. Hin ti, có duy nht mt mu UAV do Vit Nam ch tc
công b, n phm M400-CT (Hình 1) do Vin K thut Phòng không Không
quân (VKTPK-KQ) ch toc coi là mu tiên do
Vit Nam sn xut. Mc sn xut vi m: quan sát
-15
9
vùng bin, vùng rt, làm nhim v thông tin liên lc [2]. Mc dù vy,
mu UAV này mi ch dng li viu khin b
nhiu hn ch m hong, ph thuu khi
Hình 1. M400, UAV do Vit Nam t nghiên cu, ch to phc v trinh sát, bay th
thành công ngày 13/9/2005
Xut phát t yêu cu thc tin nêu trên, vic y mnh trin khai nghiên cu và
phát trin UAV ti Vit Nam là rt cn thit và c bii vi UAV có th bay t
o yêu cu. Trong khuôn kh tài tic,
mc tiêu c tài này là nghiên cu, thit k, ch to thành công mt máy bay siêu
nh dng cánh bng có th bay t ng theo q vi các thông s k thut
:
- Trng 4 ÷ 6 kg dt trong.
- 0.5 ÷ 2 m
- 0.5÷1 km; Trn bay 0.5÷ 1km
- Vn t
- Sai lch o s dng GPS ± 20 m u kin th nghim vi tc
tài s góp ph nghiên cu và ch to máy
i lái ti Vit Nam, tin ti xây dng các mu UAV phc t
ng các nhu cu thc t trong dân s .
-15
10
I.
I.1
có th thc bc tranh tng th ca s hình thành và phát trin UAV, ta
có th n c th
1883
Douglas Archibald, mn mt phong k
vào dây mt chic di n tc gió n 365m
(1200ft).
1887
n mt chic máy nh vào dây
di c coi là mu tiên.
1898
c nh t mt chic
máy nh gn trên mt chic di UAV
c s dng trong chin tranh.
1910s
M và mt s c bu nghiên cu UAV phc v trinh
sát
Charles Kettering phát trin mt UAV dng hai tng cánh
c bi n vi cái tên The Kettering Aerial Torpedo,
Kettering Bug. Nó có th bay vi vn tn 80 km/h
và có th mang 81kg cht nu khin ti mc tiêu
c và có hai cánh có th c th ra
ng qu
1917
Lawrence Sperry ch to mt chi
Kettering cho hi quân M. Nó thc hin thành công vài chuyn
bay th c s dng trong chin tranh.
1933
c UAV u tiên có kh li
và có th s dng lc ch to Anh. Nhng chic Queen
-15
11
Bee thc cht là nhng chic máy bay hai tng cánh Farry
c nâng c có th u khic bng sóng phát
thanh t nhng chic tàu chin. Hai ln th nghiu tiên tht
bi. Tuy nhiên, s thành công ca ln th nghim th
khi c khác nhc ti a
UAVc bit là sau khi h s dng mt chic Queen Bee làm
m bn h chúng.
1937
i Anh, và Walter Righter,
i M, phát trin mt th h UAV mang kí
hiu RP-1, RP-2, RP-3, RP-4. H thành lp mt công ty v máy
u khi sau tr
thành thành viên ca t -Ventura Division.
to hàng nghìn chic UAV làm mc tiêu
trong chin tranh th gii th hai.
1941-
Nhi chin tranh th gii th c
s dng các mu UAV V-1 và V-2.
i gian này, có các mu UAV c s
dng là V-1 Buzz Bomb, BQ-7 (B-17F)
1950s
M s dng UAV trinh sát trong cuc chin tranh Triu
Tiên và trong cut
i M phát trin các tên l t Matador
(tm xa 600km), Mace (tm xa 1217km) và Snack (tm xa 5497
km) và q.
1960
Vic phát trin các UAV do thám và trinh sát ngày càng
y mnh sau khi chii lái U-2
th hai b bn h trên bu tri Cuba vào ngày 27/10/1962 trong
t phi công b thit mng. Các d án tuyt mc trin
khai mi các mu UAV D-21 Tag,
AQM-34 Lightning Bug.
-15
12
I.1.2
Nam
(1964-1979)
Trong thi k chin tranh, UAV c s dng rt nhiu
trong chic bit cho các nhim v trinh sát, do thám.
c ct cánh trên các tàu sân bay C-c
thu hi li bi M n nhn ra rng UAV có
th ng máy bay chiu. Ngoài ra nhng chic
UAV loi nh rt tin dc d bay xung quanh
nhng chi ng vt ngy
trang.
Hình 2. FireFly (ci tin t có th bay t ng theo
m nhim các nhim v trinh sát
tm xa.
Rt nhiu mu UAV phát trin cho cuc khng hong Cuba
c s d c hoàn thành sau khi cuc
khng hong này kt thúc. Và rt nhiu trong s c s
dng trong cuc chin tranh Vi i
tin t c s dng nhiu nht. Tng s có 3435
nhim v m nhim bi UAV, và hu ht chúng
hoàn thành nhim v và tr v an toàn (2873, gn 84%). Chic
UAV có tên gi TOMCAT hoàn thanh 68 nhim v c khi
mt tích. Vào cui cuc chin tranh Vithng
kê cho thy các UAV có t l hoàn thành nhim v n 90%.
Khi cuc chin kt thúc, nh UAV
thành công h
thng phòng không Syri bng cách s dng UAV trinh sát, do
thám và ngy trang, nhn UAV
lc t, UAV i
ng, cuc tn công thành công phn ln nh yu t bt ng.
Mt các tng quan, UAV y,
-15
13
không th m, và lic lc gia UAV và trm mt
t ng qua li ti h thng liên lc ci
lái.
S kin Cuba ch ra s cn thit ca vic do thám thn tc
ng th ra làn sóng phi ci vi vic
do thám bng máy bay có ni lái. Chính vì vy, khi M b
cun vào cuc chin tranh Vii M dng
rt nhiu UAV trong vic trinh sát, do thám. Vi
phn gi a lính M trong cuc chin
tranh Vit Nam.
Yorn Kippur
u tin s dng UAV n
bay ngy trang và tun tra.
1979-
Lockheed quynh phát trin UAV riêng cho riêng h, có
c khi Israel thành công trong chin
d i M u d án phát trin
UAV có tích hp các công ngh cm bin và liên lc tiên tin.
Các công ngh này phát trit bng kh
liên lu khin cho UAV. Tuy nhiên rt nhiu trc trc xy
n các v v công ngh và chính tr khin cho
d c mt mu UAV hoàn
chnh nào
Libang
6-1982
Israel s dng UAV có g cung cp nhng
hình nh thi gian thc v mc tiêu và tn công mc tiêu.
Nhng công ngh tiên tin vào s thành công ca
các chin dch không quân ca Israel. UAV c
trinh sát, giám sát không phn Libang. Mô phng và gi các tín
hiu gi ti h thng radar ca Libang nhm thu hút và làm suy
yu h thng phòng không ca Libang. Kt thúc cuc chin sau
88 ngày, Israel ch mt 1 chic my bay trong khi Libang tn
tht 86 máy bay chiu và 18 tra pháo SAM.
-15
14
1985
Hi quân M bu s dng UAV bng vic mua nhng
chic Pioneer c n ngày hôm nay, nhng chic
Pioneer vc s dng trên các tàu sân bay M.
Storm)
Iraq
1991
Cuc chi th
nghim các UAV. Mc dù vic s dng UAV không thành
c tm quan
trng và tia UAV
Bosnia/Somalia
1994
Trong cuc chin Bosnia, thành công ca cuc chin
da ch yu vào trinh sát và tun tra thc hin bi UAV.
Ngoài ra, trin
(hu ht các ho i m t c c
thc hi
Kosovo
1999
Trong cuc chin Kosovo, rt nhiu UAV c
tham chi-289,
Crecerelle,
Hin ti, rt nhiu công ngh tiên tic áp dng trong nghiên cu, ch
to UAV. Trong quân s, M n các UAV có kh ng tác
chin vi lái. Ngoài ra, nhng máy bay rt nh i 15cm,
Micro UAVn m trinh sát bên trong các tòa
nhà, hoc bám vào các kt cu, thit b khác hong thit b nghe lén
UAV s chim vai trò quan trng trong không quân, c bit là
các máy bay chii lái (UCAVs). M n hành nghiên cu, ch
to các mu máy bay chii lái trang b i tân, có kh
ng rt cao có th m nhim các nhim v không kích h thi
n thay th cho các máy bay chii lái hin nay.
Hin M to thành công mt s m-45A, X-47A, X-45C,
X-47B. Tuy nhiên chúng v n th nghim.
-15
15
Ngoài ra, các nhà khoa h có th ng dng các ngun
ng mt tri, hay n ng b
nhi gian hong ca UAV. Vin cng là mt chic UAV hot
ng bng mt tri có thi gian bay vô hn (t ng khi tri
có n dùng khi tri không có nng). Ny ra, nhng chic UAV này
có th là nh m thp có chi phí rt thp so vi v tinh hin nay.
Tóm li, chúng ta thy rng s phát trin ca UAV gn lin vi hai yu t: nhu
cc quân s và s phát trin ca khoa hc công ngh. T nhng thành
công trong ng dng UAV trong quân s, UAV c ng dng nhiu trong
c phi quân s c v nghiên cu khoa hc, tìm kim cu nn, giám
sát, tun tra
I.2 .
V mt tng quan, UAV có th c chia thành hai loi theo m t ng
(Hình 3):
- Lou khin t xa: nhóm này bao gm hu ht các UAV hin nay. Các UAV
u khin t xa bi bi mt tru khin trên mt hoc
- Loi t ng hoàn toàn: loi này gm rt ít UAV và hu trong
n th nghim. Các UAV trong nhóm này hong mt các t ng theo các
t t c hoc theo các thut toán t ng phc tp giúp
UAV có th phn ng hp.
Mức độ tự động
(Autonomous Level)
Điều khiển từ xa
(Remote Control)
Tự động hoàn toàn
(Autonomous)
Hình 3. Phân loi UAV theo m t ng
Tuy nhiên, thông dng nht vn là phân loi UAV theo các thông s k thut.
Phân lo rt hu ích cho các nhà thit k, các nhà sn
-15
16
xui vì nó cho phép h chc loi UAV
phù hp vi mu s dng.
c tính quan trng ca UAV gm có:
- Khng
- Thi gian bay và tm bay
- Trn bay
- Ti cánh
- Lo
Hit di khng rt rng, t UAV vi mô có khi
ng ch vài cân Anh ti nhnn.
Bng 1. y phân b khng ca mt s lon hình. Ta có
th thy rng ch mt s ít UAV có trng trên hai tn và phn ln UAV là khá
nh. Ta có th phân long
- Nhóm 1, siêu nng: gm nhng UAV có ti trng ct cánh ln.
Trong nhóm này có X-45, Darkstar, Predator B và Global Hawk.
- Nhóm 2, nng: gm nhng UAV có ti khng t n 2000kg.
Gm nhng UAV nm gia Outrider và Fire Scout.
- Nhóm 3, trung bình: gm nhng UAV có khng t n 200kg.
Nhóm này có Raven và Phoenix.
- Nhóm 4, nh: gm nhng UAV có khng t n 50kg.
- Nhóm 5, siêu nh: gm nhng UAV có khi 5kg. Nhóm này có
Dragon Eye, FPASS, Pointer và Slient Eyes.
Rt nhiu nhng thông s n khng. Ví d khng
ln thì cn lc nâng và ly ln hn, s dng
i UAV
siêu nn lc hot.
-15
17
Loi
Khng (kg)
Ví d
Rt nng
> 2000
X-45, Predator B, Global Hawk
Nng
200 - 2000
Outrider, Fire Scout, A-160
Trung bình
50 - 200
Raven
Nh
5 - 50
RPO Midget
Rt nh (micro)
< 5
Dragon Eye, FPASS, Slient
Eyes
Bng 1. Phân loi UAV theo khng
Mt cách phân loi UAV khác da trên thi gian và tm bay. Hai thông s này
n nhau vì thi gian bay càng lng tm bay càng xa (tt
nhiên còn ph thuc vào t bay). Vic xem xét thi gian bay và tm bay là rt
quan tri thit k c loi UAV thích hp da trên
khong cách t m v n sân bay hot b phóng. Nó
nh tn s np nhiên liu, thi gian UAV có th làm nhim v và thi gian
UAV t.
Ta có th phân UAV theo ba nhóm sau (Bng 2):
- Nhóm 1, thi gian bay/trn bay dài: gm các UAV có thi gi
24 gi. Tm bay ca các UAV 1500km ti 22000km
(Global Hawk)
- Nhóm 2, thi gian bay và tm bay trung bình: gm các UAV có thi gian
bay t 5 gi n 24 gii UAV ph bin nht.
- Nhóm 3, thi gian bay và tm bay ngn: gm các UAV có thi gian bay ít
. Loc s dng cho các nhim v khong cách
ngn.
-15
18
Thi gian bay
(h)
Tm bay (km)
Ví d
Dài
>24
>1500
Predator B
Trung bình
5 - 24
100 - 400
Silver Fox
Ngn
<5
<100
Pointer
Bng 2. Phân loi UAV theo thi gian bay/tm bay
Trt thông s quan trng có th phân loi UAV. Nó
i dùng chc UAV thích hp vi m dng. Mt vài
UAV dùng trong quân s cn tr có th không b phát hin và phá hy bi
UAV do thám, trinh sát). Ngoài ra, UAV phc v các nhim v
p nh nhin tr có th cht có
di rng.
Ta có th chia UAV theo ba nhóm trn bay (Bng 3):
- Nhóm 1, trn bay thp: gm các UAV có trn bay nh
ng là các micro UAV (FPASS, Pointer, Dragon Eye). Nhng UAV này
hiu ng dc s dng ch yu trong
thc nghim.
- Nhóm 2, tm bay trung bình: gm các UAV có trn bay t n
10000m. Hu ht các UAV hin nay nm trong nhóm này.
- Nhóm 3, trn bay cao: gm các UAV có trn bay l X-
45, Predator B, Darkstar, Global Hawk.
Loi
Trn bay (m)
Ví d
Thp
<1000
Pointer
Trung bình
1000 - 10000
Finder
Cao
>10000
Darkstar
Bng 3. Phân loi UAV theo trn bay
Mt thông s c s d phân loi UAV i cánh. Ti
c tính là t s gia khng máy bay chia cho din tích cánh. Trong các
-15
19
UAV n i cánh có giá tr t 5.34kg/m
2
(máy bay nh Dragon
Eye) ti 211.84kg/m
2
(X-50).
Ta có th chia thành ba nhóm (Bng 4):
- Nhóm 1, ti cánh cao: gm các UAV có ti cánh l
2
.
- Nhóm 2, ti cánh trung bình: gm các UAV có ti cánh nh
2
2
.
- Nhóm 3, ti cánh nh: gm các UAV có ti cánh nh
2
Ti cánh (kg/m
2
)
Ví d
Cao
>24
Predator B
Trung bình
5 - 24
Silver Fox
Nh
<5
Pointer
Bng 4. Phân loi UAV theo ti cánh
Các UAV làm các nhim v ng dùng các lo
cho phù hp vu kin thc hin nhim v. Các loc dùng cho UAV
gn lc cánh qu
bin dùng cho các UAV.
ng, khng máy bay càng nc
ci các UAV. Các UAV nh và nh
n trong khi các máy bay nng s d
piston. Ngoài ra, trn bay và t n lo ng c a chn
i gian bay và tm bay cho UAV.
UEL
Rotary
Turbofan
Two-
Stroke
Piston
Turboprop
Electric
Push&P
ull
Prop
Outrider
Global
Hawk
Pioneer
Predator
Predator B
Dragon Eye
Hunter
LEWK
Shadow
DarkStar
RPO
Midget
Neptune
FPASS
Sperwer
Shadow
600
Phoenix
Dragon
Drone
Dragon Warrior
-15
20
Cypher
X-45
Finder
Pointer
X-50
A160
Raven
FireScout
GNAT
Luna
Crecerelle
Javelin
Seeker
Brevel
Snow Goose
Silver Fox
Heron
Bng 5. Phân loi UAV
I.3
t v, UAV có th ng dc vào nhiu
c ca cuc sng, c trong dân s ln quân s. S tng qu(Hình
4) s trình bày vic phân loi và ng dng UAV.
Phân loại
UAVs
Động cơ
Tải cánh
Trần bay
Khối lượng
Thời gian
/tầm bay
Đa nhiệm
Rada/trạm
viễn thông
Tiếp tế
Trinh sát,
do thám
Chiến đấu
Cất/hạ cánh
thẳng đứng
Phi quân sự
Quân sự
Cảm biến
từ xa
Nghiên cứu
khoa học
Tìm kiếm,
cứu nạn
Giám sát
tuần tra
Thăm dò,
khai thác
tài nguyên
Hình 4. tng quan phân loi UAV
-15
21
II.
Thit k máy bay v n da trên mt s c chính ca ngành hàng
không bao gng lc hc, h thng lc, kt cu cu khin.
M n các thông s c u ch c, hình
dng, trng hay hiu su[3]. Mc dù tt c các thit k luôn c gng
tìm kim nhng li gii tt c các khía cnh cc
t li không bao gi c. Lý do trong nhing hp là vic tc tính
này thì s làm gim tc tính khác. Nói chung, bn cht ca mt thit k
máy bay là s liên k cân bng các yêu cu khác nhau và c
gng ta trên nhng nhim v nh ca máy bay [4]. Có nhng khía
cnh bi các yêu cu ca nhim v, bao gm:
- Ma máy bay và nhim v thc thi.
- Phân loi dng máy bay và ti trng.
- Hành trình và t t.
- cao trung bình trong quá trình bay bng.
- Phm vi bán kính ca kh i.
- bn
- ng ct cánh và trng t.
- ng h cánh.
- Chi phí thit k ch to.
- Các yêu cc bi
Cui cùng, mt thit k t khi thit k c các yu
t m bc các nhim v chính ca mu máy bay cn thit k [5]. ng là
mong mun ca nhi thit k nói chung và thit k hàng không nói riêng.
-15
22
II.1
c khi bt tay vào thit k c hình hu phi xem
xét và cân nhc rt nhiu các yêu ct ra cho vic thit k t mt k và
m ca công ngh thut và yêu cu v c yêu cu v
tính kinh t ca mu máy bay BK-A01 phc v tài.
Mu máy bay BK-A01 c thit k ch to vi mc v trang b h
thng lái t ng cho phép máy bay có th bay theo mt qu c trong
không gian vi các gii hn v c tính bay. Mt mu máy bay UAV c thit k và
ch to nhm làm ch ng, các thông s và tính u khin
ca máy bay. Mc thit k ng ti nhm phc v nhng nhim
v thc t n camera quan sát, gn các thit b n t . Máy bay thit k
phi m bo thc hin nhng nhim v n ca mt máy bay cánh b
trình bày trong Hình 5. Máy bay bu bng quá trình ct cánh, l
c hin nhim v bay theo qu o
c. Trong qay phi bay t ng theo nhng qu o c
lc. D liu t h thng máy tính và máy bay liên tc cp nht và so
bám t ca máy bay. Nhim v bay hoàn thành khi máy
bay h cao và tit.
Hình 5. Nhim v bay ca máy bay UAV cn thit k
Mu máy bay thit k phc yêu cu v m dng, thao tác
u khin , d ch to, d l b
Nhim v chính ca mu máy bay UAV thit k tài là phc v vic
nghiên cu tích hp và phát trin h thu khin t ng máy bay bay theo qu
-15
23
c.
-A01.
- ng tng cao
- c tính ct h n
- Cha nhiu nhiên liu và tiêu th ít nhiên liu, thi gian bay ln
- Trng kt cu thp
- An toàn cao
Thông s k thut ca mu BK-A01 xut yêu cu
tài, các thông s
Mt máy bay siêu nh dng cánh bng có th bay t
- Trng 4 ÷ 6 kg dt trong.
- 0.5 ÷ 2 m
- 0.5÷1 km; Trn bay 0.5÷ 1 km
- Vn t 15 m/s
- Sai lo s dng GPS ± 20 m u kin
th nghim vi t gió
camera