skkn đề tài xây dựng tập thể tự quản hoạt động tốt

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
A Tên đề tài : Xây dựng tập thể lớp tự quản, hoạt động tốt.
B Cấu trúc nội dung :
PHẦN 1
: MỞ ĐẦU
1) Lý do :
Công tác chủ nhiệm lớp nghe đơn thuần chỉ là công việc của một giáo
viên phụ trách quản lý một tập thể lớp nào đó do nhà trường phân công. Với
lớp gồm nhiều học sinh ngoan, học giỏi, tập trung ở trên một đòa bàn có
nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển “đức”,“trí”, “thể”, “mỹ” và sự quan
tâm đúng mức của phụ huynh học sinh, thì công tác quản lý, chỉ đạo của
giáo viên phụ trách đỡ phần vất vả. Nhưng với những lớp không có đủ các
điều kiện “tốt” như trên mà gồm nhiều học sinh cá biệt, chất lượng học tập
thấp, tự quản chưa cao, không chòu “hoạt động” thì đòi hỏi giáo viên chủ
nhiệm phải có những nội dung và giải pháp chỉ đạo phù hợp, hiệu quả. Căn
cứ vào kinh nghiệm của bản thân qua thời gian kiêm nhiệm công tác Đội,
thực tiễn của phong trào nhà trường và tình hình lớp đã chủ nhiệm 8A
4
cũng
như lớp 9A
2
đang chủ nhiệm, bản thân tôi mạnh dạn nêu lên những nội dung
nhằm đẩy mạnh hiệu quả công tác của giáo viên chủ nhiệm và xây dựng
tập thể lớp tự quản tốt, tiến bộ.
2) Nhiệm vụ của đề tài:
1 Đẩy mạnh vai trò, hoạt động của cán bộ lớp (BCH Chi đội) như thế
nào?
2 Làm thế nào để xây dựng một tập thể lớp tự quản tốt ?
3 Gắn kết hợp gia đình học sinh với giáo viên chủ nhiệm(GVCN) và
nhà trường.
3) Phương pháp tiến hành :

Trước hết phải xác đònh rõ: giáo viên chủ nhiệm là một thầy(cô) phụ
trách Đội, có “một phần” nghiệp vụ công tác Đội, tâm huyết với nghề dạy
học, xem tập thể lớp như một “gia đình nhỏ” của mình mà giáo viên chủ
nhiệm đóng vai trò như một người huynh trưởng, người cha, người mẹ vậy !
Tâm lý của giáo viên chủ nhiệm, ai cũng muốn học sinh lớp mình phụ
trách phải ngoan, học giỏi, tập thể lớp hoạt động và luôn tiến bộ… Nhưng
thực tế không như ta mong muốn. Trong cái tốt nhất phải có một vài điểm
chưa tốt, với tập thể lớp ta thường gặp những “học sinh cá biệt” luôn làm
“đau đầu” giáo viên phụ trách. Trong nhóm “học sinh cá biệt” ta nên phân
biệt có hai loại: học khá giỏi nhưng ưa nghòch và học dở nhưng thích “quậy”.
Cho nên khi tiếp nhận lớp, giáo viên chủ nhiệm thường quan tâm lớp mình
có bao nhiêu học sinh khá giỏi và bao nhiêu cô, cậu có thành tích“bất hảo”
để chiếu cố. Vấn đề đặt ra là :
1Làm thế nào để đẩy mạnh vai trò, hoạt động của cán bộ lớp (BCH Chi
đội)? Vì đây là cánh tay phải đắc lực của GVCN. Lớp có hoạt động, phong
trào tốt… thì đội ngũ cán bộ lớp phải tốt. Công việc này GVCN nào cũng có
thể chọn cho mình thành phần “nội cát” theo ý riêng. Tiêu chuẩn đầu tiên
cán bộ lớp theo tôi phải là những học sinh:
1 Học khá, giỏi ( để lời nói có trọng lượng).
1 Đạo đức, tác phong tốt ( làm gương cho bạn khác noi theo).
1 Nhiệt tình và có trách nhiệm với tập thể (để quán xuyến, chỉ đạo
lớp ).
1 Năng lực lãnh đạo. Năng lực này nhiều khi các em vốn có (do làm
cán bộ lớp nhiều năm) hoặc do giáo viên bồi dưỡng. Muốn vậy, đầu năm khi
bầu xong cán bộ lớp, GVCN phải cho các em dự lớp tập huấn do Liên đội tổ
chức hoặc chính GVCN trang bò cho các em: hướng dẫn cách thức, lề lối làm
việc, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên.
Để lời nói các em có trọng lượng trước tập thể, các bạn phục tùng làm
theo, GVCN phải làm tư tưởng trước lớp: giao quyền cho các em xử lý những
sai phạm của tập thể (ghi sổ báo lại cho GVCN) hoặc những vấn đề chung

của lớp cần hỏi ý kiến của bạn Lớp trưởng, lớp phó, ủy viên như thế nào ?
Để từ đó các em có “uy” trước tập thể ( công việc này không nên giao hẳn
mà GVCN phải giám sát, nếu sai phải uốn nắn, còn đúng thì cứ thế mà làm ).
Có như thế các em cán bộ lớp mới có chỗ dựa mà mạnh dạn lãnh đạo lớp.
Trong thực tế vẫn có những cán bộ lớp xin “nghỉ việc” vì ngại khổ, đụng
chạm dễ làm mích lòng bạn bè, ảnh hưởng đến việc học … trường hợp này
GVCN phải gặp riêng phân tích, động viên các em. Cũng như khi các em
mắc khuyết điểm, một mặt gặp riêng nhắc nhở và trước lớp phải xử lý như
bao bạn khác. Có như thế các em không ỷ lại, tự điều chỉnh hành vi của
mình cho đúng và tập thể lớp nhìn vào đấy để không so bì.
Tính đoàn kết trong BCH Chi đội cũng là một yếu tố không thể thiếu.
GVCN phải tổ chức cho các em họp mặt thảo luận, thống nhất trước khi đưa
ra một vấn đề của tập thể hoặc giải quyết những tình huống của lớp. Sự
thống nhất này sẽ tạo được niềm tin ở các em và tập thể lớp. Có thế chúng
ta sẽ :
2Xây dựng tổ chức lớp tự quản và tiến bộ.
- Lớp tự quản, đây là vấn đề mà nhà trường và đội ngũ GV phụ trách
luôn nêu ra. Nhưng làm thế nào để xây dựng được một tập thể lớp tự quản
theo đúng nghóa của nó. Tức là các em tự quản lí: hành vi, đạo đức tác
phong, nề nếp, hoạt động lớp mình khi không có giáo viên. Điều này GVCN
phải tạo trước cho các em ý thức tự giác và việc quản lí theo dõi hoạt động
của đội ngũ cán bộ lớp và đội Sao đỏ. Muốn vậy, ngay từ đầu năm học
GVCN cho tiến hành việc theo dõi thi đua của các tổ. Các tổ trưởng và tổ
phó tự quản lí thành viên tổ mình, phân công theo dõi, trực chéo nhau giữa
các tổ, dưới sự giám sát của đội sao đỏ và cán bộ lớp tương ứng với từng nội
dung hoạt động. Ví dụ:
. Sinh hoạt 15 phút đầu buổi. Các tổ trưởng sẽ kiểm tra việc chuẩn bò
bài các bộ môn trong buổi học hôm đó của các bạn trong tổ như thế nào.
Cán sự các môn và lớp phó học tập sẽ kiểm tra việc chuẩn bò của các tổ
trưởng.

. Tiết trống hoặc không có giáo viên, lớp sẽ ôn bài hoặc hoạt động tập
thể ( ca múa hát tập thể, tập nghi thức, đọc báo Đội…) dưới sự chỉ đạo của
lớp trưởng hoặc ủy viên văn thể mỹ.
Những sai phạm của các tổ, thành viên trong lớp được ghi tên và nêu ra
trong tiết sinh hoạt lớp cuối tuần.
- Tiết sinh hoạt lớp, đây là tiết quan trọng nhất trong một tuần không
nên sinh hoạt qua loa, chiếu lệ. Vì làm như thế các em sẽ có thói quen xem
thường và dễ tái diễn các sai phạm, hành vi xấu. Thời lượng chỉ có 45 phút
mà công việc lớp trong tuần có rất nhiều thì làm sao giải quyết, chuyển tải
hết ! Vấn đề này GVCN phải tập cho lớp việc đánh giá, xếp thi đua trước.
Mỗi bộ phận có sẵn bảng tổng hợp báo cáo. Để đến tiết sinh hoạt, từng
thành viên vi phạm tuần trước đọc bản kiểm điểm( có xác nhận của PHHS);
các em tự thông báo kết quả thi đua, các nội dung thực hiện được trong tuần
(những việc đã làm được và không làm được với lí do…), tình hình lớp trong
tuần, số bạn vi phạm học tập (không chuẩn bò bài, không thuộc bài tiết
nào…), vi phạm việc rèn luyện đạo đức tác phong ( không đồng phục, không
ca lô, gây gỗ đánh nhau, trốn học, mất trật tự trong giờ học…), vi phạm về
công tác văn thể, lao động, việc tự quản…
GVCN theo dõi ghi sổ từng nội dung sinh hoạt trong tuần thông qua báo
cáo của từng bộ phận. Lần lượt giải quyết từng nhóm vụ việc: lí do sai
phạm, đưa ra biện pháp xử phạt, ý kiến của cán bộ lớp. GVCN nhận xét kết
quả thi đua, tuyên dương tổ, cá nhân tốt. Triển khai nội dung tuần tiếp theo
và nhắc nhở các em thực hiện tốt các nội dung của lớp tuần đến.
Trong bất kỳ phong trào nào, động viên khen thưởng luôn là yếu tố
không thể thiếu. Tùy theo tình hình, đặc thù của lớp mà GVCN nên áp dụng
những nội dung biểu điểm thi đua cho phù hợp. Yêu cầu của đề tài không
thuộc phạm vi trên nên tôi không tiện nêu lên những nội dung, biện pháp thi
đua.
3Gắn kết hợp giữa gia đình học sinh với GVCN.
Học sinh trên đòa bàn nông thôn, chúng ta nên nhìn nhận sự quan tâm

việc học tập, rèn luyện của phụ huynh học sinh đối với con em mình đại đa
số chưa đạt yêu cầu. Hầu hết gia đình nghèo, phụ huynh lo bương chải làm
ăn mọi việc của học sinh khoán trắng cho nhà trường “ Trăm sự trông cậy
vào quý thầy, quý cô”. Cá biệt có phụ huynh không biết con em mình, do
thầy (cô) nào chủ nhiệm. Thậm chí có phụ huynh không biết con em mình
đang học lớp mấy ! Một nghòch lý của cuộc sống: vất vả lo kinh tế gia đình,
vì tương lai của con nhưng không chăm lo cho tương lai của con em mình ?
Từ thực tế như vậy, việc gắn kết công tác giáo dục học sinh giữa gia đình và
nhà trường thông qua GVCN là yêu cầu cấp thiết. Để thực hiện được yêu
cầu trên, ngay khi nhận lớp phụ trách GVCN phải nắm bắt được:
8 Tình hình lớp mình phụ trách: đặc điểm lớp, khả năng, mặt tích cực,
hạn chế, hoàn cảnh lý lòch từng học sinh … ( phần này có sẵn trong phiếu
điều tra đầu năm, tiếp xúc, hỏi thăm học sinh, giáo viên trong trường hoặc
trực tiếp đến tận nhà ).
8 Sự quan tâm của phụ huynh đối với việc học tập của con em. Thể hiện
qua các buổi họp PHHS, việc chuẩn bò dụng cụ học tập, nhắc nhở kiểm tra
việc học tập của con em …
8 Tình hình Giáo viên bộ môn và việc học tập của học sinh các môn
như thế nào ?
Ngay từ buổi họp mặt PHHS đầu năm, GVCN thông qua tình hình, kế
họach của lớp, những vướng mắc trong tình hình chung của lớp cần thảo luận
và giải quyết. Điều hiển nhiên GVCN phải thông qua các nội dung yêu cầu
việc học tập, các khoản đóng góp, quỹ lớp, quỹ khuyến học… mà cái chính là
PHHS muốn lắng nghe những biện pháp nhằm đẩy mạnh việc rèn luyện,
nâng cao chất lượng học tập của con em họ như thế nào ? Điều ấy tuỳ thuộc
vào cách trình bày và kết quả của lớp mà GVCN đem lại có thuyết phục
được PHHS hay không !
Qua tìm tòi nghiên cứu, tôi mạnh dạn đưa ra trước PHHS các giải pháp :
* Hằng tháng báo cáo cho Phụ huynh tình hình của học sinh. Muốn có số
liệu này GVCN phải họp ban thi đua của lớp: các tổ trưởng, Sao đỏ, cán bộ

lớp… theo mẫu xếp thi đua hằng tháng(có mẫu kèm theo).
* Ý kiến của PHHS nhận xét trong ô của bảng theo gửi về nhà, phần nào
giúp cho GVCN nắm được sự quan tâm của gia đình với học sinh và tiếp tục
giáo dục học sinh những vấn đề gì.
* Hầu hết PHHS đều nhất trí ủng hộ việc theo dõi đánh giá này để biết
tình hình của con em họ.
* Đa số học sinh rất “lo sợ” bảng theo dõi đánh giá hằng tháng này. Học
sinh ngoan, chăm chỉ sẽ được gia đình động viên, tạo điều kiện thêm; học
sinh có nhiều vi phạm nhất là không chuẩn bò bài, không thuộc bài, vi phạm
đạo đức… sẽ được gia đình “củng cố”. Cần lưu ý tránh hiện tượng học sinh vì
sợ bố mẹ mà giả mạo chữ ký và lời nhận xét hoặc nhờ người thân ghi, ký hộ.
Muốn có những số liệu chính xác trên để báo cáo phải thông qua việc
theo dõi thi đua của tổ, đội sao đỏ lớp, cán bộ lớp trong từng tiết học, buổi
học và thông tin của giáo viên bộ môn.
4) Cơ sở và thời gian tiến hành nghiên cứu đề tài :
Lớp chủ nhiệm 8A4 năm học 2004-2005.
Chủ nhiệm 9A
2
năm học 2005-2006.
Chủ nhiệm 9A
6
năm học 2006-2007.
Chủ nhiệm 9A
5
năm học 2007-2008.
Chủ nhiệm 9A
2
năm học 2008-2009.
Trường THCS Nhơn Hạnh.
Với lớp chủ nhiệm 8A4 năm học 2004-2005. Qua nắm bắt thông tin từ

GVCN trước đó và kết quả rèn luyện của lớp 7A4 năm học trước (2003-
2004), cùng với kinh nghiệm làm công tác phong trào 24 năm qua; tôi mạnh
dạn đưa ra những giải pháp trên để áp dụng cho lớp mà mình phụ trách.
Phần 2
: KẾT QUẢ
1) Mô tả tình trạng sự việc hiện tại làm đối chứng:
Bước đầøu áp dụng đề tài với lớp chủ nhiệm 8A4 đã tạo cho các lớp
một luồng sinh khí mới:
11 Ban chỉ huy chi đội hoạt động có hiệu quả rõ rệt, đã lãnh đạo lớp
thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao.
11 Từ lớp yếu của phong trào thi đua liên đội, 8A4 đã vươn lên tốp dẫn
đầu. Tham gia đầy đủ các phong trào nhà trường, liên đội và đều đạt giải.
Duy trì được việc tự quản trong sinh hoạt và học tập.
11 Phụ huynh học sinh biết quan tâm, lo lắng hơn cho việc học tập của
con em mình. Thường xuyên theo dõi việc học tập, rèn luyện con em mình
qua bảng đánh giá xếp loại hằng tháng. Mong đợi kết quả con em mình khi
GVCN chưa kòp thời báo cáo.
Các số liệu và kết quả hoạt động đối chứng:
• Lớp 7A
4
- Năm học: 2003-2004
Hạnh kiểm Học lực
Tốt Kha ù T.Bình Giỏi Kha ù T.Bình Yếu Kém
14 25 3 0 4 26 12 0
33,33% 59,5% 7,1% 0% 9,5% 62% 28,5% 0%
1 Só số đầu năm : 44/27
2 Só số cuối năm : 42/27 ( 2 em bỏ học)
* Cuối năm Chi đội 7A
4
xếp thi đua (loại yếu) : Vò thứ 23/23 trong Liên đội.

• Lớp 8A
4
– Năm học: 2004-2005
Hạnh kiểm Học lực
Tốt Kha ù T.Bình Giỏi Kha ù T.Bình Yếu Kém
29/21
nữ
10/3
nữ
0 0
9/6
nữ
24/15
nữ
6/3
nữ
0
74,4% 25,6% 0% 0% 23,1% 61,5% 13,4% 0%
2 Só số đầu năm: 39/24
nữ
. (nhận 1 HS lưu ban: Lê Thành Hải)
3 Só số cuối năm: 39/24
nữ
.
4 100% tham gia viết bài “Sáng mãi phẩm chất anh bộ đội Cụ Hồ”được
Liên đội đầu năm tuyên dương.
5 Có 37/39 bạn tham gia viết bài dự thi UPU.
6 Viết bài “ Tìm hiểu thân thế sự nghiệp, tư tưởng Hồ chi Minh” và
“Bảo hiểm Y tế học sinh” chi đội tham gia100%.
7 100% các bạn tham gia viết bài sáng tác thơ văn nhân ngày Nhà giáo

Việt Nam 20/11. Bài viết của bạn Nguyễn Thò Mỹ Trâm đạt giải khuyến
khích của Liên đội.
8 Các tiết mục văn nghệ của nhóm “ Ca khúc Măng non” chi đội được
tuyên dương và khen thưởng dòp Chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
9 Hội thi cờ Vua, cờ Tướng do Liên đội tổ chức nhân ngày thành lập
Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12 : bạn Lê Hữu Phi đạt giải nhất nam cờ
Tướng khối 8; bạn Nguyễn Thò Lụa đạt giải nhất nữ cờ Vua khối 8.
10 Hội thi Nghi thức, ca múa hát tập thể chi đội đạt giải nhì khối 8.
11 Hội thi làm báo tường chào mừng 30 năm giải phóng quê hương An
Nhơn, tờ báo “Nắng Mới” của chi đội đạt giải nhất khối 8.
12 Mỗi bạn đóng góp 1000 đồng để xây dựng tủ sách nhà trường.
13 100% tham gia phong trào”Viên gạch hồng”.
14 100% đóng góp quỹ Kế hoạch nhỏ và tấm lòng vàng.
* Cuối năm Chi đội 8A
4
xếp thứ: 6/24 trong Liên đội. Đạt Chi đội mạnh.
• Lớp 9A
2
– Năm học: 2005-2006
Hạnh kiểm Học lực
Tốt Kha ù T.Bình Giỏi Kha ù T.Bình Yếu Kém
36/24
nữ
0 0
2/1
nữ
16/12
nữ
18/11
nữ

0 0
100% 0% 0% 5,6% 44,4% 50% 0% 0%
15 Só số đầu năm: 36/24
nữ
.
16 Só số cuối năm: 36/24
nữ
.
17 Tham gia tốt các hội thi, bài viết dự thi do Liên đội tổ chức.
18 Giải Nhất báo tường khối 9.
19 Giải Nhất cờ Vua nam khối 9.
20 Giải khuyến khích cây cảnh mini toàn trường.
21 Giải Nhất Đố vui để học khối 9.
22 Giải Nhất hội thi Nghi thức -ca múa hát tập thể khối 9.
23 Giải Nhất toàn đoàn dòp trại chào mừng 75 năm thành lập Đoàn 26/3.
24 Đạt nhiều tuần, tháng học tốt và tuần lễ kỉ luật do Liên đội phát động.
25 Mỗi bạn đóng góp 1000 đồng để xây dựng tủ sách nhà trường.
* Cuối năm Chi đội 9A
2
xếp thứ: 1/23 trong Liên đội. Đạt Chi đội xuất sắc.
• Lớp 9A
6
– Năm học: 2006-2007
Hạnh kiểm Học lực
Tốt Kha ù T.Bình Giỏi Kha ù T.Bình Yếu Kém
36/17
nữ
5 0
1/1
nữ

11/8
nữ
24/12
nữ
0 0
86,1% 13,9% 0% 2,8% 30,6% 66,7% 0% 0%
26 Só số đầu năm: 36/21
nữ
.
27 Só số cuối năm: 36/21
nữ
.
28 Là lớp có lực lượng cán bộ lớp đầu năm rất yếu (không biết chọn bạn
nào để làm lớp trưởng) nhưng các em đã từng bước nêu cao vai trò lãnh đạo
để đưa tập thể đi lên.
29 Giải nhì vở sạch chữ đẹp của khối
30 Đạt hai tuần đăng kí học tốt tháng 11
31 Giải Nhì cắm hoa đẹp
32 Giải nhất Nghi thức – Ca múa hát tập thể
33 Giải nhì bóng chuyền khối 9
* Cuối năm Chi đội 9A
6
xếp thứ: 6/23 trong Liên đội. Đạt Chi đội xuất sắc.
• Lớp 9A
5
– Năm học: 2007-2008
Hạnh kiểm Học lực
Tốt Kha ù T.Bình Giỏi Kha ù T.Bình Yếu Kém
21/7
nữ

13/9
nữ
2
3/1
nữ
10/8
nữ
23/8
nữ
0 0
58,3% 36,1% 5,55% 8,33% 27,8% 63,9% 0% 0%
34 Só số đầu năm: 36/17
nữ
.
35 Só số cuối năm: 36/17
nữ
.
36 Giải nhất Hội thi Đố vui để học khối 9
37 Giải nhất ‘’ Trí tuệ học đường
38 Giải nhất ‘’ Hóa trang độc đáo
39 Giải nhất ‘’ Đua thuyền trên cạn
40 Giải nhất ‘’ Kẹp bóng chạy thi
41 Giải nhì ‘’ Nhảy dây
* Cuối năm Chi đội 9A
5
xếp thứ: 4/23 trong Liên đội. Đạt Chi đội xuất sắc.
• Lớp 9A
2
– Năm học: 2008-2009
Hạnh kiểm Học lực

Tốt Kha ù T.Bình Giỏi Kha ù T.Bình Yếu Kém
20/12
nữ
18/10
nữ
2
3/1
nữ
11/7
nữ
26/14
nữ
0 0
50% 45% 5% 7,5% 27,5% 65% 0% 0%
42 Só số đầu năm: 40/22
nữ
.
43 Só số cuối năm: 40/22
nữ
.
44 Giải nhất Hội thi Rung chuông vàng(Toàn)
45 Giải nhất ‘’ Tập san chào mừng 20/11
46 Giải nhất ‘’ Thi Vở sạch chữ đẹp
47 Giải nhất ‘’ Thi Kể chuyện Bác Hồ
48 Giải nhất ‘’ Thi chuyên hiệu Đ.Viên
49 Giải nhất ‘’ Nghi thức-Ca múa T.Thểû
50 Giải nhất ‘’ Thi Nhảy bao bố đôi
51 Giải nhất ‘’ Thi xe đạp chậm
52 Giải nhất ‘’ Thi nắm chân đi bộ
53 Giải nhi ‘’ Đưa Bộ Đội qua sông

54 Giải nhì ‘’ Hóa trang độc đáo
55 Giải nhì ‘’ Thi vẽ tranh
56 Giải nhì ‘’ Thi kéo co Nam+nữ
57 Giải ba ‘’ Ném bóng cấp Huyện (Đặng Thò Mỹ Thoa)
* Cuối năm Chi đội 9A
2
xếp thứ: 5/23 trong Liên đội. Đạt Chi đội xuất sắc.
2) Mô tả nội dung giải pháp mới:
a) Đẩy mạnh vai trò, hoạt động của cán bộ lớp:
- Ban chỉ huy chi đội các em đã mạnh dạn hơn trong lãnh đạo và quản
lý lớp, biết lo lắng cho phong trào lớp. Một điều hay là các em biết tự nhận
khuyết điểm mỗi khi chưa hoàn thành nhiệm vụ hoặc có vi phạm nhỏ sửa
sai ngay, không bao che những sai phạm của bạn. Tự giác làm việc theo
nhiệm vụ của mình được phân công, các bạn đồng tình ủng hộ ( bạn ấy làm
vậy vì lớp mình, vì thầy chủ nhiệm phân công hoặc thầy chủ nhiệm cũng
kiểm điểm các bạn ấy khi có lỗi ).
- Mỗi em trong BCH chi đội và ban thi đua đều có sổ sách ghi chép
công tác mình làm và hiểu được nội dung của công việc mình phụ trách.
Cuối tuần đến tiết sinh hoạt lớp, các em tự giác xếp thi đua theo tổ, số liệu
từng mảng công tác để trình bày trước lớp và thầy chủ nhiệm. Tiết sinh hoạt
lớp GVCN như người dự buổi sinh hoạt của các em, nghe các em báo cáo;
chờ ý kiến chỉ đạo và triển khai công tác mới của thầy “cố vấn”.
- Gắn các em vào các phong trào ( nhất là giữ vai trò nòng cốt trong
hoạt động ngoài giờ lên lớp) để các em cảm thấy tự tin hơn, mình được thầy
và các bạn tín nhiệm nên cố gắng làm việc cho thật tốt.
- Về quyền lợi : GVCN luôn động viên các em cán bộ lớp qua việc
tuyên dương, khen thưởng(nếu có) mỗi đợt thi đua để cổ vũ tinh thần các
em.
- Suốt năm học 2004-2005 với lớp 8A
4

và cả năm học (2005 – 2006)
với lớp 9A
2
GVCN chưa nghe một lời chỉ trích nào của các thành viên trong
lớp đối với đội ngũ cán bộ lớp. Rất ít những vi phạm của cán bộ lớp trong
rèn luyện và học tập (vì GVCN đã động viên các em trước: mình làm cán bộ
lớp phải gương mẫu, học và rèn luyện trước hết cho mình và làm gương cho
các bạn noi theo).
- Một điều cần quan tâm là GVCN phải linh động từng nội dung công
tác, kết hợp thật hài hòa việc thực hiện, giảm bớt thời gian không đáng có để
các em tập trung vào việc học tập là chính.
b) Xây dựng tổ chức lớp tự quản và tiến bộ:
- Bước đầu phải tập cho các em cách tự quản lớp trong buổi đầu giờ, tiết
vắng giáo viên Có thể buổi đầu chưa quen, kết quả chưa đạt nhưng gắn nội
dung sinh hoạt theo chủ đề nào đó thiết thực: cán sự bộ môn lên giải bài
tập… sau nhiều lần các em sẽ thực hiện được. Từ đó việc tự quản sẽ đi vào
nề nếp, trở thành thói quen. Trong những buổi đầu duy trì phong trào này rất
cần sự quan tâm, theo dõi nhắc nhở của GVCN.
- Một tập thể đoàn kết, tham gia tốt các phong trào rất hiếm khi tự dưng
mà có. Phải là kết quả của quá trình đầu tư làm công tác tư tưởng, “dằn
mặt” các phần tử học sinh cá biệt thường “gây rối” và dàn hòa các nhóm,
phe đối nghòch trong tập thể. Thường là sự chia rẽ nội bộ xảy ra ở các nhóm
bạn khác thôn, khác xóm hoặc giữa các nhóm khác nhau về sở thích, về sức
học… Điều này GVCN phải nên nắm bắt để có biện pháp dàn xếp, xử lý.
. Xử lý những học sinh cá biệt: công việc này GVCN nào cũng có
những biện pháp riêng và cụ thể. Có giáo viên dùng cách răng đe bằng việc
xếp đạo đức, thông báo với phụ huynh hoặc tùy theo mức độ “sở trường” mà
phân công vào nhiệm vụ để “lấy độc trò độc” ( có kiểm tra theo dõi của
GVCN).
Ví dụ: Lớp 8A4 có 4 em học sinh dạng cá biệt:

- Cặp song sinh: Nguyễn Bá Song- Nguyễn Bá Toàn: hay trêu chọc
các bạn nữ trong và ngoài lớp, nói chuyện trong giờ học; thường xuyên
không học bài và không chuẩn bò bài trước khi đến lớp… bằng động thái
GVCN gặp riêng nhắc nhở, mời phụ huynh đến trao đổi- gửi kết quả bảng
báo cáo tình hình về gia đình ở tháng 10, thì tháng 11 em Nguyễn Bá Song
được khen thưởng về tiến bộ trong việc rèn luyện đạo đức tác phong, đôi lúc
có phát biểu ý kiến xây dựng bài. Lấy gương của Song là anh để tiếp tục
giáo dục em Toàn. Do vậy đến cuối năm cặp song sinh này đã có những tiến
bộ được các giáo viên bộ môn nhìn nhận.
-Nguyễn Văn Phú: không giữ vệ sinh trong lớp (nhổ nước bọt xung
quanh chỗ ngồi), hay gây sự bạn bè, nói chuyện trong lớp, phá không cho
bạn khác học, thường xuyên không học bài và không chuẩn bò bài trước khi
đến lớp…qua các lần gặp riêng, GVCN nhắc nhở khuyên răn, mời gặp PHHS
trao đổi…Ở học kỳ II em Nguyễn Văn Phú đã giảm hẳn các hành vi xấu và
có chăm học hơn.
-Lê Thành Hải ( học sinh lưu ban, thường vi phạm đạo đức tác phong,
hay trốn học, bỏ tiết, nói chuyện trong giờ học, trêu chọc bạn trong lớp và
gây gỗ với các bạn lớp khác …) được phân công làm Sao đỏ. Từ học sinh các
biệt em Hải đã trở thành đội viên gương mẫu có nhiều tiến bộ rõ rệt trong
rèn luyện, học tập và được vinh dự đứng vào hàng ngũ Đoàn Thanh niên
Cộng sản Hồ Chí Minh dòp 26/3/2005.
. Với các phe nhóm bất hòa trong lớp: GVCN phải tìm hiểu nguyên
nhân. Mâu thuẫn này phát sinh trong hoàn cảnh nào và tự bao giờ, bạn nào
là thủ lónh của mỗi phe…
Ví dụ: Lớp 8A4 giai đoạn cuối học kì I có hai nhóm nữ ở Thanh Mai
và Lộc Thuận không hợp nhau, nên thường có “lời qua tiếng lại”, hay sự bất
hòa giữa hai nhóm nữ trong lơp trên đòa bàn Tònh Bình – Lộc Thuận- lớp 9A
6
(2006- 2007).
Các trường hợp bất hòa trên đều xảy ra ở các bạn nữ. Khi gặp các tình

huống như thế GVCN phải bình tónh cho họp mặt hai bên trao đổi cởi mở rồi
phân tích, giải quyết các gút mắc, đồng thời thu thập thông tin của học sinh
“trung lập” trong lớp để có biện pháp giải quyết. Từ đó các em sẽ cảm
thông và xích lại gần nhau hơn.
. Với các nhóm có sức học khác nhau thường xảy ra việc ganh đua: vấn
đề này đôi khi cũng xảy ra. Ví dụ: trường hợp của nhóm nữ Đònh Thuận –
Tònh Bình – Nhơn Thiện (lớp 9A
2
năm học 2008 – 2009). Muốn dàn hòa
GVCN phải tế nhò phân tích, vì đây là thành phần thường lắm lời nhiều lẽ.
Giải quyết công việc nội bộ là vấn đề thường xuyên mà GVCN
thường “đau đầu nhức óc” nhất là với những học sinh lớp nhỏ. Nhưng dù gì
cũng phải lấy tình thương và trách nhiệm của người anh, người thầy để xử lí
các tình huống trên tính khách quan, không thiên vò, hợp tình đạt lý sẽ mang
lại hiệu quả.
Không dừng ở đó, vai trò động viên của GVCN góp phần rất to lớn
vào kết quả phong trào thi đua của lớp. Phải biết khích lệ, nêu gương điển
hình, so sánh hoặc “khích thì” lòng nhiệt tình của các em (Lớp mình thế này
mà làm không được hay dở hơn lớp….hay sao).
- Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của tập thể.
Muốn phong trào đạt kết quả, điều trước tiên phải : Xây dựng hạt nhân
trong phong trào. Tùy theo tình hình, khả năng của lớp mà GVCN lựa chọn
lực lượng nòng cốt để xây dựng phong trào học tập, văn thể… Đa số học sinh
khá giỏi thường ham thích hoạt động và có năng lực trong công tác, nên
GVCN dễ chỉ mặt đăït tên và tuyển chọn. Nhưng với những lớp đa số là học
sinh yếu, trung bình, chỉ vài học sinh khá thì việc xây dựng phong trào học
tập sẽ ra sao ? Chúng ta vẫn thường nói “liệu cơm gắp mắm”, trong cái chưa
hoàn thiện hay chưa tốt ấy vẫn có những điển hình. Ta so đũa cột cờ mà
chọn những em có thành tích học tập tốt nhất vào ban học tập(cán sự bộ
môn)của lớp. Để đẩy mạnh chất lượng học tập của tập thể đòi hỏi GVCN

phải xây dựng kế hoạch như thế nào cho hiệu quả.
Ví dụ: Tình hình lớp 8A4 (2004-2005) như Hội đồng sư phạm nhà trường
đã biết chất lượng học tập của các em năm học trước cũng như khảo sát đầu
năm vào loại yếu nhất khối 8. Khi bắt tay vào xây dựng phong trào học tập
của lớp tôi rất lo ngại vì tinh thần, thái độ, mức độ tiếp thu kiến thức của các
em quá yếu ! Nên kế hoạch chỉ đạo của GVCN chia làm hai giai đoạn :
. Học kỳ I : xây dựng nề nếp học tập của lớp, buộc các em phải chòu
học, không còn nói chuyện thiếu tập trung trong lớp. Phân hạng từng đối
tượng: hỏng kiến thức từ lớp dưới ( thành phần này thường quậy phá, đi học
cho vui lòng bố mẹ); chòu học nhưng tiếp thu chậm ; học được nhưng hơi ngỗ
nghòch và nhóm học khá. Trên cơ sở phân hạng từng đối tượng, tôi tiến hành
phân chia vò trí chỗ ngồi (mặc dù theo tổ nhưng phải xen kẽ các đối tượng).
Đưa việc thi đua vào để chấm dứt hẳn việc nói chuyện riêng trong tiết học
(không còn “bạn” nói chuyện các em dần sẽ lắng nghe và khỏi quấy rầy các
bạn ngồi bên). Bên cạnh ấy GVCN còn khuyến khích các em phát biểu xây
dựng bài để được tuyên dương cuối tuần và cộng điểm thi đua cho tổ. Nên
tuyên dương, khen các em học yếu những tiết học vừa qua, tuần vừa qua có
cố gắng nổ lực và nhất là phát biểu ý kiến xây dựng bài (vào tiết sinh hoạt
lớp). Việc làm tuy đơn sơ chỉ là lời khen, tràng pháo tay của các bạn nhưng
với các em ấy là cả niềm động viên khích lệ để lần sau mình được khen
nữa. Đánh giá phần này chắc nhiều GVCN chúng ta thường xử lí các em
không chuẩn bò bài, không thuộc bài thông qua bảng điểm thi đua của lớp và
học sinh viết bản kiểm điểm gửi về cha mẹ ký xác nhận (vì các em rất sợ bố
mẹ biết mình ở trường không học bài, làm bài…). Những biện pháp rắn nêu
trên giúp răn đe cho các em chòu học, nhưng chúng ta còn phải mềm mỏng
nhỏ to, phân tích cho các em thấy được việc tích cực, tự giác trong học tập sẽ
mang lại lợi ích đối với bản thân sau này… Nói chung công việc này phải
thực hiện và kiểm tra thường xuyên mới mang lại hiệu quả.
. Học kỳ II: tiến hành nâng cao thêm mức phấn đấu của các em. Nếu ở
HKI lớp duy trì việc tự quản để ôn bài, cán bộ lớp kiểm tra việc chuẩn bò bài

ở nhà thì HKII chú trọng hơn nội dung sinh hoạt 15 phút đầu buổi. Phát huy
khả năng, vai trò của cán sự bộ môn, phân công học theo nhóm như ta
thường làm (cần chú ý các em học nhóm, tổ mà tổ chức đi chơi hoặc ngồi nói
chuyện tán gẫu không đạt hiệu quả). Tăng cường gửi giấy mời và trao đổi
với PHHS của những em chay lười học tập ( ở HKI ba lần không chuẩn bò
bài hoặc không thuộc bài mời phụ huynh, ở HKII chỉ hai lần) và mời cho
bằng được PHHS, nếu không gặp được phụ huynh thì tạm thời đình chỉ việc
học tập! của học sinh đó, báo cáo với nhà trường hổ trợ giải quyết.
Trường hợp này cũng tương tự như lớp 9A
1
(2009 – 2010).
* Với chi đội 9A
2
trong năm học (2005-2006) theo nhận xét của giáo
viên bộ môn: lớp có nề nếp, học tương đối đều nhất của khối 9. Lớp có
nhiều thành tích nhất trong các hoạt động. Được chọn là lớp chỉ đạo điểm.
Tuy được xếp lớp theo thứ tự a, b, c …tên học sinh, không phải là lớp
chọn, nên không khỏi những học sinh cá biệt, lười học…Nhưng với những
biện pháp giáo dục gắn chặt với công tác thi đua các em đã có nhiều cố
găng trong rèn luyện và học tập. Trong suốt cả năm học, chưa có học sinh
9A
2
bò nhà trường nhắc nhở trước trường.

- Các hoạt động rèn luyện khác thì sao ? Phải thực hiện tốt để hổ trợ
tích cực cho việc học tập của các em. Như phần mở đầu tôi đề cập là GVCN
phải có chút vốn nào đấy am hiểu về công tác Đội hoặc lòng nhiệt tình
(chẳng hạn hướng dẫn lớp tập nghi thức mà GVCN không biết tí gì về các
đội hình tập họp và động tác cá nhân đội viên thì căng quá). Ở nội dung đề
tài này tôi không đi sâu vào công tác Đội mà chỉ đề cập vấn đề công tác Đội

hổ trợ rất nhiều cho phong trào lớp và giúp hoạt động các em có màu sắc
hơn, khỏi xơ cứng khô khan. Chúng ta đều biết mọi kết quả đạt được của lớp
qua các hoạt động đều có phần hướng dẫn chỉ đạo, cố vấn rất lớn của
GVCN, trừ rất ít lớp đạt kết quả cao do tự thân vận động mà không có sự chỉ
đạo của GVCN. Thế thì vai trò của GVCN trong công tác này là gì ?
. Tổ chức, tạo không khí sôi nổi cho các em chuẩn bò tham gia hoạt động
với khí thế thi đua không thua kém các lớp bạn và quyết tâm đạt giải. Ngoài
phương pháp khích lệ phần trên GVCN còn ra tay hướng dẫn cụ thể các em,
để các em thấy sự quan tâm của thầy(cô), từ đó có quyết tâm cao.
. Nếu cần GVCN kiểm tra việc thực hiện các nội dung của các em tiến
hành đến đâu để bổ sung, điều chỉnh kòp thời. Phải nắm được điểm mạnh và
hạn chế của các em trong từng hoạt động để chỉ đạo thiết thực. Chẳng hạn:
việc luyện tập Nghi thức Đội các em thường sai ở những nội dung nào, động
tác nào, bạn nào chưa thực hiện được. Hay phong trào văn thể của lớp các
em có máu văn nghệ không, những cây văn nghệ hoạt động ra sao để tạo
điều kiện bồi dưỡng , phát hiện năng khiếu…
58 Quan tâm tình hình thi đua của chi đội mình phụ trách trong Liên đội
thông qua việc đánh giá xếp loại thi đua hằng tuần, tháng. Có thế GVCN
mới có cái nhìn tổng quát hơn với lớp chủ nhiệm. Từ đó GVCN mới có
những đònh hướng chỉ đạo cụ thể và uốn nắn kòp thời những tồn tại của lớp.
Phần 3
: KẾT LUẬN
1) Khái quát các kết luận:
Đẩy mạnh vai trò, hoạt động của đội ngũ cán bộ lớp là một nhu cầu cấp
thiết trong phong trào xây dựng tập thể chi đội mạnh. Thực hiện việc “Trả
Đội lại cho các em” như bấy lâu này chúng ta thường làm thay, không tin
tưởng ở các em. Muốn tạo cho các em tính tự giác, độc lập và khả năng quản
lý lãnh đạo lớp tốt GVCN phải thực hiện quá trình chuyển giao. Bồi dưỡng
cho các em lòng tin và khả năng ở chính mình. Biết đoàn kết trong ban chỉ
huy qua sự nhiệt tình gương mẫu của mình làm gương cho tập thể. Công việc

này đòi hỏi GVCN phải dành nhiều thời gian đầu tư, mềm mỏng trong vai
trò cố vấn; luôn là chỗ dựa cho lực lượng các bộ lớp. Chính đội ngũ cán bộ
lớp tốt, hoạt động có hiệu quả sẽ góp phần to lớn trong phong trào thi đua
của chi đội. Một vấn đề mang tính quyết đònh để xây dựng tập thể lớp tốt là
gắn chặt các hoạt động vào thi đua. Có thi đua tốt các em mới chòu rèn luyện
và học tập, mới tự giác tham gia các hoạt động. Kết quả việc rèn luyện của
học sinh luôn là sự quan tâm của các lực lượng giáo dục, trong đó vai trò
GVCN rất quan trọng. Đònh hướng, trực tiếp chỉ đạo một tập thể lớp, cầu nối
giữa gia đình học sinh và nhà trường. Đa số phụ huynh học sinh rất hoan
nghênh việc trao đổi thông tin qua bản đánh giá, xếp loại mà GVCN gửi về
gia đình hằng tháng. Điều đó sẽ giúp GVCN có cơ sở , thấy được sự đồng
tình hơn trong việc chỉ đạo lớp.
Theo chủ quan bản thân tôi, nếu thực hiện đầy đủ các trình tự của việc
đánh giá xếp loại học sinh theo các biểu mẫu hằng tháng, sẽ mang lại kết
quả rõ rệt cho hoạt động của lớp nhất là ổn đònh nề nếp lớp và nâng cao chất
lượng học tập của học sinh. Điều này rất tốn công sức của GVCN, nhưng rất
dễ dàng theo dõi tình hình lớp. Nói như một số giáo viên: có thể điều khiển
từ xa phong trào lớp.
2) Lợi ích và khả năng vận dụng của đề tài:
Đề tài này áp dụng rôïng rãi cho giáo viên trong việc quản lý, giáo dục
học sinh với các cấp học phổ thông. Đặc biệt là giáo viên mới ra trường, vốn
thừa lòng nhiệt tình cùng với đề tài sẽ là mảnh đất tốt để ươm trồng bao hoài
bão được ấp ủ bấy lâu.
3) Đề xuất, kiến nghò:
Nội dung đề tài có thể nói là bảng tổng hợp các quá trình thử nghiệm
của bản thân tôi đối với công tác chủ nhiệm. Cũng có thể nói đây là bảng
đúc kết kinh nghiệm của quá trình làm công tác giáo dục học sinh mà bản
thân tôi thu lượm và đóng góp của đồng nghiệp. Nhưng tôi thiết nghó, có
nhiều khi chúng ta đã từng làm, từng trông thấy các hiện tượng sự việc diễn
ra rồi nhận xét, nhưng chưa đi sâu thêm tìm hiểu kỹ vì sao như thế ! Đề tài

có thể là cái gợi nhớ để thầy cô chúng ta tiếp tục cùng nhau trao đổi và thực
hiện tốt vai trò của người giáo viên nhân dân mà xã hội giao cho.
… ngày 20 tháng 01 năm 2010
Người viết