Bài giảng siêu âm gan-mật

SIÊU ÂM GAN – MẬT
CÁC LOẠI ĐẦU DÒ
•
Phẳng: mạch máu nông, mô mềm, tuyến giáp, vú…
•
Cong: khảo sát bụng, sản khoa…
•
Sector: đầu dò nhỏ nhưng trường khảo sát rộng theo chiều
sâu  khảo sát tim, gan,lách …
•
Khảo sát chuyên biệt: trực tràng, âm đạo, tiền liệt tuyến,
thực quản, nội mạch, trong mổ (mổ mở, mổ nội soi),…
3
Đầu dò thường dùng trong siêu âm
MỨC ĐỘ HỒI ÂM
Một số thuật ngữ thường dùng để mô tả:
–
Echo dày: trắng
–
Echo kém: xám
–
Echo trống: đen
–
Echo hỗn hợp
–
Bóng lưng
–
Tăng âm phía sau
Trên thang độ xám, độ hồi âm các tạng theo thứ tự:
Xoang thận>tụy>lách>gan>vỏ thận>tủy thận
5

Minh họa 1 số thuật ngữ trong siêu âm
SỎI TÚI MẬT + CẶN BÙN TÚI MẬT
7
GẦN ĐẦU DÒ
XA ĐẦU DÒ
TRÊN DƯỚI
QUI ƯỚC MÀN HÌNH
Cắt dọc
GẦN ĐẦU DÒ
XA ĐẦU DÒ
PHẢI TRÁI
QUI ƯỚC MÀN HÌNH
Cắt ngang
GIẢI PHẪU HỌC GAN
Gan : tạng lớn nhất trong cơ thể # 1,5kg ở người
lớn.
2 Thùy 8 hạ PT
T: I, II, III
P: IV, V,VI,VII,VIII
Gan T: I, II, III, IV
Gan P: V, VI, VII, VIII
*Thùy đuôi I
4 phân thùy
PT bên II, III
PT giữa IV a + b
PT trước V, VIII
PT sau VI, VII

GAN T
11

MÁU CUNG CẤP CHO GAN
1. Tĩnh mạch cửa:
- Cung cấp 50-70% nhu cầu O2 của TB gan.
- Phân biệt với tĩnh mạch trên gan: vách dày, đi ở trung tâm thùy.
2. Tĩnh mạch trên gan:
- 3 TMTG: trái, giữa, phải
- Vách mỏng, đi ở ngoại biên thùy
3. Động mạch: động mạch gan
CÁC YẾU TỐ KHI KHẢO SÁT GAN
1. Mặt gan: mặt hồnh (trên), và tạng(dưới)
2. Bờ:
3. Kích thước của gan: gan (P) <15cm, gan (T) <10cm
4. Độ phản âm của gan như thế nào. Tổn thương khu trú: echo trống, echo
kém, echo dày, echo hỗn hợp.
5. Các cấu trúc ống: tónh mạch cửa (tắc, dãn?), tónh mạch trên gan (dãn ->
gan tim), ĐM gan (hầu như không gặp bệnh lý), đường mật (dãn, sỏi, u…?)
19
Day hon so voi than but
kem hon so voi lach
21
OMC
OMC
HÌNH ẢNH SIÊU ÂM GAN BÌNH THƯỜNG
o
Bờ đều.

o
Echo dày hơn/ đẳng âm vỏ thận-Kém hơn phản âm lách
o
Đồng nhất.
o
H gan: P < 15cm, T < 10cm.
o
Thấy hệ thống TMC và 3 TMTG.
o
Thấy ĐM gan và đường mật tại khoảng cửa (OMC, OGT, OGP)
CÁC BỆNH LÝ THƯỜNG GẶP
1. Nang gan: echo trống, bờ mỏng, tăng âm phía sau. Khí có xuất
huyết hay nhiễm trùng nang: bệnh nhân đau, sốt va siêu âm: nang
có hồi âm, phân vách, dày thành.
CĐPB: u nang tuyến đường mật, di căn dạng nang, u hoại tử  nếu
thấy có vách ngăn day hoặc nốt bên trong nang thì nên làm CT
2. Gan đa nang
Khối giới hạn rõ phản
âm đồng nhất -> nghĩ
nang xuất huyết
Nhiều tổn thương echo trống tăng âm phía sau trong gan -> gan đa nang