Bài giảng cơ sở dữ liệu phân tán học viện bưu chính viễn thông

HC VIN CÔNG NGH BU CHÍNH VIN THÔNG






C S D LIU PHÂN TÁN

(Dùng cho sinh viên h đào to đi hc t xa)
Lu hành ni b









HÀ NI - 2009




HC VIN CÔNG NGH BU CHÍNH VIN THÔNG

C S D LIU PHÂN TÁN

Biên son : TS. PHM TH QU


LI NÓI U

Tài liu “C s d liu phân tán” là sách hng dn hc tp dùng cho sinh viên h đào
to t xa ngành công ngh thông tin và ngành k thut đin t, vin thông. Ni dung ca tài
liu bao gm:
- Chng I gii thiu khái nim c bn v c s d liu phân tán, x lý phân tán vàh
thng x lý phân tán. S cn thit ca h c s d liu phân tán và các đc đim ca c s d
liu phân tán. Cu trúc logic ca c s d liu phân tán và các li íchphân tán d liu trên
mng.
- Chng II gii thiu tng quát v h qun tr c s d liu phân tán.u đim cách tip
cn mô hình c s d liu quan h và hqun tr c s d liu quan h. Vn đ quy tc toàn
vn d liu. Mô hình kin trúc h qun tr c s d liu phân tán và kin trúc tng quan ca
mt h qun tr phc h CSDL phân tán
- Chng III trình bày nhng vn đ thit k c s d liu phân tán,là các vn đ phân
mnh d liu. S cn thit phi phân mnh, các kiu phân mnh, mc đ phân mnh, các quy
tc phân mnh và bài toán cp phát d liu. Ni dung ca chng trình bày tng quát k thut
phân mnh ngang c s và phân mnh ngang dn xut. Thông tin cn thit ca phân mnh
ngang. Phng pháp phân mnh dc, thông tin cn thit ca phân mnh dc và các thut toán
t nhóm và phân mnh. Có nhiu bài toán cn thit phi s dng lai ghép phân mnh ngang
và phân mnh dc. Bài toán cp phát d liu, thông tin cn thit cho bài toán cp phát và mô

hình cp phát.
- Chng IV gii thiu kim soát d liu ng ngha, là quá trình kim soát khung nhìn
trong các h qun trc s d liu tp trung và khung nhìn trong các h qun tr c s d liu
phân tán. Ni dung kim soát d liu ng ngha cng bao hàm vn đ an toàn d liu. Kim
soát cp quyn tp trung và kim soát cp quyn phân tán.Kim soát toàn vn ng ngha tp
trung và kim soát toàn vn ng ngha phân tán.
- Chng V đ cp đn các vn đ x lý truy vn trong các h c s d liu phân tán.
Khái nim x lý truy vn,mc đích ca vic x lý truy vn và gii thiu các tng ca quá trình
x lý truy vn.
Tài liu”C s d liu phân tán” không ch đ cp đn nhng vn đ c s lý thuyt mà
còn trình bày mt s k nng cn thit đ thit k và cài đt các h c s d liu c th. Hy
vng s có ích cho sinh viên và nhng ngi mun xây dng các h thng tin hc ng dng.
Tài liu có th còn nhiu thiu sót trong biên son, tôi vn mnh dn gii thiu tài liu này và
mong nhn đc s góp ý ca bn đc.


Tác gi





2





3
CHNG 1: KHÁI NIM C BN V C S D LIU

PHÂN TÁN
Trong chng này trình bày nhng khái nim c bn v nguyên lý các h c s d liu phân
tán, bao gm các ni dung sau
• X lý d liu phân tán.
• H c s d liu phân tán là gì.
• Kh nng ca các h c s d liu phân tán.
• Các mô hình x lý d liu phân tán
• Tng quan v h qun tr c s d liu quan h.
1.1 M U
Nguyên lý các h c s d liu phân tán đc xây dng da trên s hp nht ca hai
hng tip cn đi vi quá trình x lý d liu, đó là lý thuyt các h c s d liu và công
ngh mng máy tính.
Mt trong nhng đng lc thúc đy s phát trin nhanh vic s dng các h CSDL là nhu
cu tích hp các loi d liu, cung cp đa dng các loi hình dch v và các dch v đa
phng tin cho ngi s dng. Mt khác, kt ni máy tính thành mng vi mc tiêu chia s
tài nguyên, khai thác có hiu qu các tài nguyên thông tin, nâng cao kh nng tích hp và trao
đi các loi d liu gia các thành phn trên mng.
Nhu cu thu thp, lu tr. x lý và trao đi thông tin bgày càng tng, các h thng x lý tp
trung đã bc l nhng nhc đim sau :
− Tng kh nng lu tr thông tin là khó khn, bi b gii hn ti đa ca thit b nh
−  sn sàng phc v ca CSDL không cao khi s ngi s dng tng
− Kh nng tính toán ca các máy tính đn l đang dn ti gii hn vt lý.
− Mô hình t chc lu tr, x lý d liu tp trung không phù hp cho nhng t chc
kinh t, xã hi có hot đng rng ln, đa quc gia
Nhng nhc đim này đã đc khc phc khá nhiu trong h thng phân tán. Nhng sn
phm ca các h thng phân tán đã xut hin nhiu trên th trng và tng bc chng minh
tính u vit ca nó hn hn các h thng tp trung truyn thng. Các h thng phân tán s
thay th dn các h thng tp trung.
1.2 X LÝ PHÂN TÁN VÀ H THNG X LÝ PHÂN TÁN
1.2.1 Khái nim x lý phân tán

Thut ng x lý phân tán có th là thut ng đc lm dng nhiu nht trong khoa hc
máy tính trong nhng nm va qua. Nó thng đc dùng đ ch nhng h thng gm nhiu





4
loi thit b khác nhau chng hn nh: h đa b x lý, x lý d liu phân tán, mng máy tính

Có hai khái nim x lý phân tán liên quan vi nhau.
− Khái nim liên quan đn vic tính toán trên Client/Server. Trong đó ng dng đc
chia ra thành hai phn, phn ca Server và phn ca Client và đc vn hành  hai
ni. Trong tính toán phân tán này cho phép truy nhp trc tip d liu và x lý d liu
trên Server và Client.
− Khái nim th hai là vic thc hin các tác v x lý phc tp trên nhiu h thng.
Không gian nh và b x lý ca nhiu máy cùng hot đng chia nhau tác v x lý.
Máy trung tâm s giám sát và qun lý các tin trình này. Có trng hp thông qua
Internet, hàng nghìn máy cùng x lý mt tác v.
Có th đnh ngha h x lý phân tán nh sau: H x lý phân tán là mt tp hp các phn t
x lý t tr (không nht thiêt đng nht) đc kt ni vi nhau bi mt mng máy tính và
cùng phi hp thc hin nhng công vic gán cho chúng. Phn t x lý  đây đ ch mt thit
b tính toán có kh nng thc hin chng trình trên nó.
1.2.2 H thng phân tán
H thng phân tán là tp hp các máy tính đc lp kt ni vi nhau thành mt mng máy
tính đc cài đt các h c s d liu và các phn mm h thng phân tán to kh nng cho
nhiu ngi s dng truy nhp chia s ngun thông tin chung. Các máy tính trong h thng
phân tán có kt ni phn cng lng lo, có ngha là không chia s b nh, ch có mt h điu
hành trong toàn b h thng phân tán
Các mng máy tính đc xây dng da trên k thut Web, ví d nh mng Internet, mng

Intranet… là các mng phân tán.
1.3 H C S D LIU PHÂN TÁN LÀ GÌ.
Công ngh các h c s d liu phát trin t mô hình x lý d liu, trong đó mi ng dng
đnh ngha mt hay nhiu tp d liu riêng ca nó (hình 1.1), sang mô hình đnh ngha và
qun lý d liu tp trung. Dn đn khái nim đc lp d liu, ngha là tính bt bin ca các h
ng dng đi vi s thay đi cu trúc lu tr và các chin lc truy nhp d liu.






Hình 1.1: X lý d liu truyn thng
ng dng 1



D

LIU

THA
TP TIN 1
TP TIN 2
TP TIN 3
ng dng 2
Mô t
 d liu
ng dng 3
Mô t

 d liu





5






Trong ng cnh h x lý phân tán thì h c s d liu phân tán có th đc xem nh nhng
công c làm cho quá trình x lý d liu phân tán d dàng hn và hiu qu hn. Khái nim h
c s d liu phân tán  đây bao gm c khái nim c s d liu phân tán và h qun tr c s
d liu phân tán.
C s d liu phân tán là mt tp các c s d liu có quan h vi nhau v mt logic và
đc phân b trên mt mng máy tính. H qun tr c s d liu phân tán là h thng phn
mm cho phép qun tr c s d liu phân tán và làm cho s phân tán đó là trong sut đi vi
ngi s dng.
Trong mô hình c s d liu phân tán bn thân c s d liu có  trên nhiu máy tính khác
nhau. Nh vy, đc trng ca c s d liu phân tán là các CSDL đc phân b trên mng
máy tính và có quan h vi nhau v mt logic.
H CSDL phân tán không đn thun bao gm nhiu file d liu đc t chc lu tr riêng
l trên các thit b nh ca mng máy tính.  to mt h CSDL phân tán, các file không ch
có quan h vi nhau v mt logic mà còn cn có mt cu trúc giao din chung gia chúng đ
các file có th truy nhp ln nhau.
Có rt nhiu ng dng yêu cu các h qun tr CSDL thao tác trên d liu bán cu trúc
hoc không cu trúc, nh các file Web trên mng Internet.

1.4 S CN THIT CA H C S D LIU PHÂN TÁN
Trong nhng nm gn đây, công ngh c s d liu phân tán đã tr thành mt lnh vc
quan trng ca công ngh thông tin, tính cn thit ca nó ngày càng đc nâng cao. Có nhiu
nguyên nhân thúc đy s phát trin ca các h CSDLPT:
1.4.1 S phát trin ca các c cu t chc
Cùng vi s phát trin cu xã hi, nhiu c quan, xí nghip có c cu t chc không tp
trung, hot đng phân tán trên phm vi rng. Vì vy thit k và cài đt c s d liu phân tán
là phù hp, đáp ng mi nhu cu truy xut và khai thác d liu Cùng vi s phát trin ca
công ngh vin thông, tin hc, đng c thúc đy kinh t, vic t chc các trung tâm máy tính
ln và tp trung tr thành vn đ cn nghiên cu.
C cu t chc và vn đ kinh t là mt trong nhng nguyên nhân quan trng nht ca s
phát trin c s d liu phân tán.
n
g
dn
g
1
ng dng
3
ng dng
3
Mô t d liu
Thao tác d liu
…
C S

D LIU
Hình 1.2: X lý c s d liu

6
1.4.2 Gim chi phí truyn thông
Trong thc t, s dng mt s ng dng mang tính đa phng s làm gim chi phí truyn
thông. Bi vy, vic ti u hoá tính đa phng ca các ng dng là mt trong nhng mc
tiêu chính ca vic thit k và cài đt mt CSDLPT.
1.4.3 Hiu qu công vic
S tn ti mt s h thng x lý đi phng đt đc thông quan vic x lý song song.
Vn đ này có th thích hp vi mi h đa x lý. CSDLPT có thun li trong phân tích d
liu phn ánh điu kin ph thuc ca các ng dng, cc đi hoá tính đa phng ca ng
dng. Theo cách này tác đng qua li gia các b x lý đc làm cc tiu. Công vic đc
phân chia gia các b x lý khác nhau và tránh đc các tc nghn thông tin trên mng truyn
thông hoc các dch v chung ca toàn h thng. S phân tán d liu phn ánh hiu qu làm
tng tính đa phng ca các ng dng.
1.4.4  tin cy và tính sn sàng
Cách tip cn CSDLPT, cho phép truy nhp đ tin cy và tính sn sàng cao hn. Tuy
nhiên, đ đt đc mc đích đó là vn đ không đn gin đòi hi k thut phc tp. Nhng li
xut hin trong mt CSDLPT có th xy ra nhiu hn vì s các thành phn cu thành ln hn,
nhng nh hng ca li ch nh hng ti các ng dng s dng các site li. S hng hóc
ca toàn h thng him khi xy ra.
CSDLPT là s tp hp các d liu thuc cùng mt h thng v mt logic nhng phân b
trên các site ca mng máy tính. Công ngh CSDLPT là s kt hp gia hai vn đ phân tán
và hp nht:
• Phân tán : phân tán d liu trên các site ca mng
• Hp nht : hp nht v mt logic các d liu phân tán sao cho chúng xut hin vi
ngi s dng ging nh vi CSDL đn l duy nht.
Công ngh CSDL phân tán mi thc s phát trin trong nhng nm gn đây nh s phát
trin ca k thut tính toán, k thut truyn thông và mng máy tính. Nhng ng dng đc

xây dng trên CSDL phân tán đã xut hin nhiu trên th trng và tng bc chng minh
tính u vit ca nó so vi CSDL tp trung.
1.5 CÁC C IM CA C S D LIU PHÂN TÁN
C s d liu phn tán không đn gin là s phân b ca các c s d liu, bi vì c s d
liu phân tán có nhiu đc đim khác bit so vi c s d liu tp trung truyn thng. Phn
này so sánh c s d liu phân tán vi c s d liu tp trung  mt s đc đim: điu khin
tp trung, s đc lp d liu, s gim d tha d liu, các cu trúc vt lý phc tp đ truy xut
hiu qu.
1.5.1 iu khin tp trung
iu khin tp trung (Centralized Control) là mt đc đim ca c s d liu tp trung,
toàn b d liu đc tp trung li nhm đ tránh s d tha d liu, đm bo đc tính đc





7
lp ca d liu. D liu đc qun lý tp trung bi ngi qun tr c s d liu. Chc nng
c bn ca ngi qun tr c s d liu (DBA - Database Administrator) là bo đm s an
toàn ca d liu. Trong các c s d liu phân tán vn đ điu khin tp trung không đc
nhn mnh. Nói chung, trong các c s d liu phân tán , s điu khin đc thc hin theo
mt cu trúc điu khin phân cp bao gm hai loi ngi qun tr c s d liu:
• Ngi qun tr c s d liu toàn cc (Global Database Administrator) là ngi có
trách nhim chính v toàn b c s d liu phân tán
• Ngi qun tr c s d liu cc b (Local Database Administrator) là ngi có
trách nhim v c s d liu cc b ca h.
Tuy nhiên, nhng ngi qun tr c s d liu cc b cn phi có nhng quyn đc lp
riêng v c s d liu cc b ca mình mà ngi qun tr c s d liu toàn cc hoàn toàn
không có nhng quyn này và s phi hp gia các v trí đc thc hin bi chính nhng
ngi qun tr cc b. c đim này đc gi là s đc lp v trí. Các c s d liu phân tán

có th khác nhau rt nhiu v mc đ đc lp v trí. T s đc lp v trí hoàn toàn (không có
ngi qun tr c s d liu tp trung) đn s điu khin tp trung hoàn toàn.
1.5.2 c lp d liu
c lp d liu (Data Independence) là mt đc đim ca c s d liu. c lp d liu có
ngha là t chc lu tr d liu là trong sut đi vi ngi lp trình ng dng. u đim ca
đc lp d liu là các chng trình không b nh hng bi nhng thay đi v t chc lu tr
vt lý ca d liu.
Trong các h c s d liu phân tán, đc lp d liu cng quan trng nh trong các c s
d liu tp trung. Tuy nhiên, mt đc đim mi đc đa vào trong khái nim thông thng
ca đc lp d liu là s trong sut phân tán (Distribution Transparency). Nh s trong sut
phân tán mà các chng trình ng dng có th đc vit ging nh trong c s d liu không
đc phân tán. Vì vy, tính đúng đn ca các chng trình ng dng không b nh hng bi
s di chuyn d liu t mt v trí này đn mt v trí khác. Tuy nhiên, tc đ thc hin ca các
chng trình ng dng thì b nh hng.
c lp d liu trong c s d liu tp trung đc th hin thông qua mt kin trúc nhiu
mc, các mc này có nhng mô t khác nhau v d liu và nhng ánh x bin đi gia các
mc. S trong sut phân tán trong c s d liu phân tán đc thê hin bng cách b sung
thêm các mc trong sut vào kin trúc nhiu mc ca c s d liu tp trung.
1.5.3 Gim d tha d liu
Trong các c s d liu tp trung, s d tha d liu đc gim thiu, vì tránh s không
nht quán gia nhiu bn sao bng cách ch có mt bn sao và tit kim vùng nh lu tr. Các
ng dng chia s chung, truy xut đn các tp tin d liu.
Tuy nhiên, trong các c s d liu phân tán, s d tha d liu là mt đc đim cn thit,
vì các lý do sau:





8

• Làm tng tính cc b ca các ng dng nu d liu đc nhân bn ti tt c các v
trí mà ng dng cn d liu này. Khi đó, các ng dng cc b đc thc hin
nhanh hn vì không cn phi truy xut d liu t xa.
• Làm tng tính sn sàng ca h thng ng dng, vì mt v trí có s c s không làm
ngng s thc hin ca các ng dng  nhng v trí khác nu d liu ti v trí b
hng đc nhân bn ti các v trí khác.
Tuy nhiên, s nhân bn d liu cn phi xem xét k lng da vào hai loi ng dng c
bn, đó là ng dng ch đc và ng dng cp nht. S nhân bn d liu giúp cho các ng
dng ch đc đc thc hin nhanh hn, nhng nó làm cho các ng dng cp b thc hin lâu
hn vì phi cp nht d liu ti các v trí đc nhân bn.
Nh vy, s nhân bn d liu s là mt u đim nu h thng có rt nhiu ng dng ch
đc và có rt ít ng dng cp nht. Trong trng hp ngc li thì s nhân bn d liu li là
mt nhc đim.
1.5.4  tin cy qua các giao dch phân tán
H qun tr CSDL phân tán ci thin đ tin cy qua các giao dch phân tán, vì các thành
phn đc nhân bn hn ch đc các v trí li riêng l. Li ca trm riêng, hoc li ca
truyn thông làm cho mt hoc nhiu trm mt liên lc, không đ đ phá v toàn b h thng.
Trong trng hp CSDL phân tán, điu này ngha là mt s d liu không th truy nhp đc,
nhng nu bit cách h tr cho các giao dch phân tán và các giao thc ng dng, thì ngi s
dng vn có th truy nhp đc ti phn khác trong CSDL phân tán.
Giao dch là mt đn v tính toán c bn, nht quán và tin cy, bao gm mt chui các thao
tác CSDL đc thc hin chuyn t trng thái CSDL nht quán này sang trng thái CSDL
nht quán khác ngay c khi có mt s giao dch đc thc hin đng thi và thm chí c khi
xy ra li. Vì vy, h qun tr CSDL phi h tr đy đ cho giao dch đm bo rng vic thc
thi đng thi các giao dch ca ngi s dng s không vi phm tính nht quán ca CSDL
trong khi h thng có li, vi điu kin là giao dch đc thc hin chính xác, ngha là tuân
theo các qui tc toàn vn ca CSDL.
1.5.5 Ci tin hiu nng
Hiu nng ca CSDL phân tán đc ci tin da vào hai đim:
a) H qun tr CSDL phân tán có kh nng phân mnh CSDL khái nim và cho phép cc b

hoá d liu. Có hai u đim ni bt:
• Vì mi trm ch x lý mt phn CSDL, s tranh chp v CPU và các dch v vào/ra
không nghiêm trng nh trong các h CSDL tp trung.
• Tính cc b làm gim tr truy nhp t xa thng gp trên các mng din rng.
Hu ht các h CSDL phân tán đc cu trúc nhm tn dng ti đa nhng u đim ca tính
cc b d liu. Li ích đy đ ca vic gim tranh chp và gim chi phí truyn ch có th có
đc bng cách phân mnh và phân tán d liu hp lý.





9
b) Tính song song ca các h thng phân tán có th đc khai thác đ thc hin song song
liên truy vn và truy vn ni b. Liên truy vn song song là kh nng thc hin nhiu truy vn
ti cùng thi đim, còn ni truy vn song song là phng pháp tách mt truy vn đn thành
các truy vn con và mi truy vn con đc thc hin ti các trm khác nhau, truy nhp các
phn khác nhau ca CSDL phân tán.
1.5.6 D dàng m rng h thng
Trong môi trng phân tán, d dàng tng kích thc d liu. và him khi cn sa đi trong
các h thng ln. Vic m rng thng có th đc thc hin bng cách tng kh nng lu tr
và x lý ca mng. Rõ ràng là không th có đc s gia tng “kh nng” mt cách tuyn tính,
vì điu này ph thuc vào chi phí phân tán. Tuy nhiên, vn có th có nhng ci tin có ý
ngha. Kh nng m rng h thng d dàng mang tính kinh t, chi phí gim.
1.6 CÁC MÔ HÌNH C S D LIU CLIENT/SERVER
Nhìn chung mi ng dng c s d liu bao gm các phn:
• Thành phn x lý ng dng (Application Processing Components)
• Thành phn phn mm c s d liu (Database Software Componets)
• Bn thân c s d liu (The Database Ifself)
Có 5 mô hình kin trúc vt lý v truy nhp d liu

• Mô hình c s d liu tp trung (Centralized database model)
• Mô hình c s d liu theo kiu file - server (File - server database model)
• Mô hình x lý tng phn c s d liu (Database extract processing model)
• Mô hình c s d liu Client/Server (Client/Server database model)
• Mô hình c s d liu phân tán (Distributed database model)
1.6.1 Mô hình c s d liu tp trung:
Trong mô hình này, các ng dng, h qun tr c s d liu và c s d liu đc cài đt
trên cùng mt b x lý. Ví d trên máy tính cá nhân có th chy các chng trình ng dng
có s dng phn mm c s d liu Oracle đ truy nhp ti c s d liu trên đa cng ca
máy tính cá nhân đó.
Mô hình x lý tp trung phù hp vi hu ht công vic ca nhiu t chc, doanh
nghip Ví d mt b x lý mainframe chy phn mm c s d liu IMS hoc DB2 ca IBM
có th cung cp cho các trm làm vic  các v trí phân tán truy nhp nhanh chóng ti c s
d liu trung tâm. Tuy nhiên trong rt nhiu h thng, c 3 thành phn ca ng dng c s d
liu đu thc hin trên cùng mt máy mainframe do vy cu hình này cng thích hp vi mô
hình tp trung
1.6.2 Mô hình c s d liu theo kiu File Server:
Trong mô hình c s d liu theo kiu File Server, các thành phn ng dng và phn mm
c s d liu  trên mt h thng máy tính và các File d liu vt lý c s d liu cài đt trên
h thng máy tính khác. Mt cu hình nh vy thng đc dùng trong môi trng cc b,





10
trong đó mt hoc nhiu h thng máy tính đóng vai trò ca Server lu tr các file d liu.
Mô hình File Server ging vi mô hình tp trung, c s d liu và các thành phn ng dng,
phn mm c s d liu cài đt trên các máy tính khác nhau. Tuy nhiên các thành phn ng
dng và phn mm c s d liu có th có cùng thit k đ vn hành mt môi trng tp

trung. H điu hành mng có th thc hin c ch đng thi cho phép nhiu ngi s dng
cui có th truy nhp vào cùng c s d liu.
1.6.3 Mô hình x lý tng phn c s d liu
Mô hình trong đó mt c s d liu  xa có th đc truy nhp bi phn mm c s d
liu, đc gi là x lý d liu tng phn. Vi mô hình này, ngi s dng có th ti mt máy
tính cá nhân kt ni truy nhp, khai thác c s d liu  xa. Vi cách tip cn này, ngi s
dng phi bit chc chn là d liu nm  đâu và làm nh th nào đ truy nhp d liu. Phn
mm ng dng cn phi có trên c hai h thng máy tính đ kim soát s truy nhp d liu và
chuyn d liu gia hai h thng. Tuy nhiên, phn mm c s d liu chy trên hai h thng
không cn bit rng vic x lý c s d liu t xa đang din ra vì ngi s dng tác đng ti
chúng mt cách đc lp.
1.6.4 Mô hình c s d liu Client/Server
Trong mô hình c s d liu Client/Server, c s d liu đc cài đt trên Server, các ng
dng trên các máy Client và phn mm c s d liu đc cài đt trên c Client ln Server.
Trong mô hình này, các thành phn x lý ng dng trên h thng Client đa ra yêu cu cho
phn mm c s d liu trên máy client, phn mm này s kt ni vi phn mm c s d liu
chy trên Server. Phn mm c s d liu trên Server s truy nhp vào c s d liu x lý
theo yêu cu và gi tr kt qu cho máy Client.
Mi nhìn, mô hình c s d liu Client/Server có v ging nh mô hình File Server, tuy
nhiên mô hình Client/Server có rt nhiu thun li hn mô hình File Server. Vi mô hình
File Server, mt giao tác cn truy nhp d liu nhiu ln có th gây ra tc nghn lu lng
truyn trên mng. Gi s ngi s dng to ra mt vn tin đ ly d liu tng s t 1000 bn
ghi, vi cách tip cn File Server, ni dung ca 1000 bn ghi phi đc lu chuyn trên
mng, vì phn mm c s d liu chy trên máy ca ngi s dng phi truy nhp tng bn
ghi đ tho mãn yêu cu ca ngi s dng. Vi cách tip cn c s d liu Client/Server, ch
có li vn tin khi đng ban đu và kt qu cui cùng cn đa lên mng, phn mm c s d
liu chy trên máy lu gi c s d liu s truy nhp các bn ghi cn thit, x lý chúng và gi
các th tc cn thit đ đa ra kt qu cui cùng.
Trong mô hình c s d liu Client/Server, thng nói đn các phn mm Front End
Software và Back End Software. Front End Software đc chy trên thit b truy nhp đu

cui hoc trên các Workstation, nhm đáp ng các yêu cu x lý đn l riêng bit. Nó đóng
vai trò ca Client trong ng dng c s d liu Client/Server và thc hin các chc nng
hng ti nhu cu ca ngi s dng. Front End Software chia thành các loi sau:
• End User Database Software: Phn mm c s d liu này có th đc ngi s dng
thc hin trên thit b đu cui, truy nhp vào các c s d liu cc b, kt ni vi các
c s d liu trên Server.





11
• Simple Query and Reporting Software là phn mm đc thit k đ cung cp các
công c x lý d liu t c s d liu và to các báo cáo đn gin t d liu đã có.
• Data Analysis Software cung cp các hàm v tìm kim, khôi phc và cung cp các
phân tích phc tp cho ngi s dng.
• Application Development Tools là phn mm cung cp các kh nng phát trin các
ng dng c s d liu Bao gm các công c v thông dch, biên dch đn đn các
công c CASE (Computer Aided Software Engineering). Chúng t đng tt c các
bc trong quá trình phát trin ng dng và sinh ra chng trình cho các ng dng.
• Database Administration Tools: Các công c cho phép ngi qun tr c s d liu
thc hin vic qun tr c s d liu nh đnh ngha, lu tr hay phc hi. CSDL
Back End Software đc cài đt trên Server c s d liu,. bao gm phn mm c s d
liu Client/Server và phn mm mng

1.6.5 Distributed database model (Mô hình c s d liu phân tán)
C hai mô hình File Server và Client/Server đu gi đnh là d liu nm trên mt b x lý
và chng trình ng dng truy nhp d liu nm trên mt b x lý khác, còn mô hình c s
d liu phân tán li gi đnh bn thân c s d liu có  trên nhiu máy khác nhau.
1.7 MÔ HÌNH THAM CHIU C S D LIU PHÂN TÁN
Mô hình kin trúc c s d liu phân tán ti các site gm lc đ tng th, lc đ phân
mnh và lc đ cp phát.
1.7.1 Lc đ toàn cc
Lc đ toàn cc đnh ngha tt c d liu đc cha trong c s d liu phân tán nh
trong c s d liu tp trung. Vì vy, lc đ toàn cc đc đnh ngha chính xác nh đnh
ngha lc đ c s d liu tp trung. Tuy nhiên, mô hình d liu lc đ toàn cc cn phi
tng thích vi vic đnh ngha các ánh x ti các mc ca c s d liu phân tán. Vì vy mô
Database
Tow er Syste m

Application

Hình 1.3 Mô hình Client-Server

Network


Application
Application

12
hình d liêu quan h s đc s dng.trong kin trúc mô hình tham chiu c s d liu phân
tán, đnh ngha mt tp các quan h toàn cc.














Hình 1.4: Mô hình tham chiu ca c s d liu phân tán
1.7.2 Lc đ phân mnh
Mi quan h toàn cc có th chia thành nhiu phn không chng lp lên nhau đc gi là
phân mnh. Ánh x gia các quan h toàn cc và phân mnh đc đnh ngha là lc đ phân
mnh. Ánh x này là mi quan h mt-nhiu. Ví d, nhiu phân mnh tng ng vi mt
quan h toàn cc, nhng ch mt quan h toàn cc tng ng vi mt phân mnh. Các phân
mnh đc ch ra bng tên ca quan h toàn cc vi mt ch s (ch s phân mnh), ví d, Ri
ch đn phân mnh th i trong quan h toàn cc R
Các kiu phân mnh d liu bao gm phân mnh ngang và phân mnh dc và mt kiu
phân mnh phc tp hn là s ht hp ca 2 loi trên. Trong tt c các kiu phân mnh, mt

phân mnh có th đc đnh ngha bng mt biu thc ngôn ng quan h cho các quan h
toàn cc nh là các toán hng và kt qu đu ra là các phân mnh.
1.7.3 Lc đ cp phát
Các phân mnh là nhng phn logic ca các quan h toàn cc đc cha  mt hay nhiu
site trong mng. Lc đ cp phát xác đnh các phân mnh đc cha  nhng site nào. Tt
c các phân mnh tng ng vi cùng mt quan h R và đc lu  dùng mt site j to thành
mt mô hình vt lý ca quan h toàn cc lên site j. Do đó, có mt ánh x mt-mt gia mt
Global
Schema
Fragmentation
Schema
Allocation
Schema
Local mapping
Schema 1
Local mapping
Schema 1
DBMS of site 1
DBMS of site 2
Local databese
At site 1
Local databese
At site 2





13
mô hình vt lý và mt cp là mt quan h toàn cc đc đnh danh và mt ch s site tng

ng vi mt mô hình vt lý. Ký hiu Rji tng ng vi mô hình vt lý mnh th i ca quan
h R trên site j.
Mt ví d ca quan h gia các kiu đi tng đc đnh ngha nh trên đc biu din
trong hình sau. Mt quan h toàn cc R chia thành 4 phân mnh R1, R2, R3, R4. Bn phân
mnh này đc cp phát d ti 3 site ca mng máy tính, vì th to nên ba mô hình vt lý R1
site 1, R2 site 2 và R3.site 3









Hình 1.5: Các phân mnh và mô hình vt lý cho mt quan h toàn cc

Có th đnh ngha mt bn sao ca mt phân mnh ti mt site cho trc và kí hiu bng
tên quan h toàn cc R và hai ch s. Ví d R32 đ ch bn sao ca phân mnh R2 đc cha
 site 3. Hai mô hình vt lý có th ging nhau, ví là bn sao ca nhau
Lc đ các site ph thuc: gm lc đ ánh x cc b, DBMS ca các site cc b, c s
d liu  site đó.
1.7.4 Lc đ ánh x cc b
Do ba mc đu các site đc lp, do đó chúng không ph thuc vào mô hình d liu ca
DBMS cc b.  mc thp hn, nó cn phi ánh x mô hình vt lý thành các đi tng đc
thao tác bi các DBMS cc b. Ánh x này đc gi là lc đ ánh x cc b và ph thuc
vào kiu ca DBMS cc b. Trong h thng không đng nht có các kiu khác nhau ca ánh
x cc b ti các site khác nhau. Yu t quan trong nht đ thit k kin trúc này là:
• Phân mnh và phân phát d liu
• Qun lí d tha d liu

• S đc lp ca các DBMS cc b





14
1.7.5 DBMS  các site cc b dc lp
Tính nng trong sut trong ánh x cc b cho phép xây dng mt h thng c s d liu
phân tán đng nht hoc không đng nht. Trong h thng đng nht, các lc đ đc lp ca
mt site đc đnh ngha s dng cùng mt mô hình nh DBMS cc b nhng trong h thng
không đng nht thì các lc đ ánh x cc b dùng đ phi hp các kiu khác nhau ca
DBMS…
1.8 CU TRÚC LOGIC CA C S D LIU PHÂN TÁN
Có 3 kiu thit k c s d liu phân tán trên mng máy tính.
a) Các bn sao: C s d liu đc sao chép thành nhiu bn và đc lu tr trên các
site phân tán khác nhau ca mng máy tính.
b) Phân mnh: C s d liu đc phân thành nhiu mnh nh theo k thut phân mnh
dc hoc phân mnh ngang, các mnh đc lu tr trên các site khác nhau.
c) Mô hình kt hp các bn sao và phân mnh. Trên mt s site cha cc bn sao, mt s
site khác cha các mnh
1.9 LI ÍCH PHÂN TÁN D LIU TRÊN MNG
1. Vic phân tán d liu to cho c s d liu có tính t tr đa phng. Ti mt site, d liu
đc chia s bi mt nhóm ngi s dng ti ni h làm vic và nh vy d liu đc
kim soát cc b, phù hp đi vi nhng t chc phân b tp trung. Cho phép thit lp và
bt buc sách lc đa phng đi vi vic s dng c s d liu.

2. Tính song song trong các h c s d liu phân tán có th nâng cao đc hiu qu truy
nhp. Tính cht này có th li dng đ x lý song song các câu hi. Có hai dng :
• Câu hi đng thi phát sinh ti các trm khác nhau.
Tow er Syste m

Database
Tow er Syste m

Middleware Server
Tow er Syste m

Application Server
Tow er Syste m


Network
Network
Hình 1.6 Mô hình Client-Server nhiu lp
Database
Serve
r
Application Server
Application

Application

Application





15
• Câu hi có th đc phân rã thành nhng câu hi thành phn đc thc hin song
song ti các trm khác nhau.
3. Trong t chc phân tán, tng tranh dch v, CPU, vào/ra ít hn so vi t chc tp trung.
 tr trong truy nhp t xa có th gim do vic thc hin đa phng hoá d liu mt
cách hp lý.
4.  tin cy và tính sn sàng đc nâng cao trong t chc phân tán, là mt trong nhng mc
tiêu c bn ca t chc d liu phân tán. Vic t chc lp d liu cng có th đm bo cho
vic truy nhp c s d liu không b nh hng khi có s c xy ra đi vi trm hoc
kênh truyn, không th làm sp đ c h thng.
5. T chc d liu phân tán kinh t hn so vi t chc tp trung. Giá cho mt h máy tính
nh r hn nhiu so vi giá ca mt máy tính ln khi trin khai cùng mt mc đích ng
dng. Giá chi phí truyn thông cng ít hn do vic đa phng hoá d liu.
6. Kh nng m rng h thng và phân chia tài nguyên. Vic m rng kh nng cho mt h
x lý phân tán là d dàng hn và cho phép thc hin tt hn.
1.10 H QUN TR C S D LIU QUAN H
1.10.1 Kin trúc tng quát
H qun tr c s d liu quan h DBMS là mt h thng phn mm h tr mô hình quan
h và ngôn ng quan h. DBMS khi thc hin các giao dch cn phi giao tip vi 2 thành
phn khác, đó là thành phn các h thng con truyn thông (Communication subsystem) và
h điu hành (Operating system). Các h thng con truyn thông cho phép DBMS giao tip

vi các h thng truyn thông khác thông qua các ng dng. H điu hành cung cp giao din
gia DBMS vi các tài nguyên ca máy. Kin trúc tng quát ca h qun tr c s d liu
quan h đc mô t trong hình 2.9 di đây.














ng dng 1 ng dng 2

ng dng n
H thng con truyn thông
H qn tr c s d liu
H điu hành
C s
d
 li

u
Hình 1.7: Kin trúc tng quát ca mô hình h qun tr c s d liu quan h

16
1.10.2 Chc nng ca h qun tr c s d liu quan h
Chc nng ca h qun tr c s d liu quan h đc phân thành nhiu tng. Bao gm
các tng giao din, điu khin, biên dch, thc thi, tng truy xut d liu và tng duy trì nht
quán d liu.
Tng giao din (Interface Layer): có chc nng qun lý giao din vi các các ng dng
nh giao din trong SQL và các ng dng CSDL thc hin trên các khung nhìn d liu.
Khung nhìn s mô t cách nhìn d liu ca các ng dng, là mt quan h o dn xut t quan
h c s bng cách áp dng các phép đi s quan h. Vic qun lý khung nhìn bao gm vic
biên dch câu vn tin ca ngi s dng thành d liu khái nim.

Kim soát toàn vn d liu
Kim soát cp quyn
Phép tính quan h
Tng điu khin
Phân rã và ti u hoá vn tin
Qun lý hoch đnh truy xut
Phép tính quan h
Tng x lý vn tin
iu khin thc thi hoch đnh truy xut
Thc thi phép toán đi s
i s quan h
Tng thc thi
Qun lý vùng đm
Các phng pháp truy xut
Truy xut/cp nht
Tng truy xut d li
u
iu khin đng thi
Nht ký
Truy xut/cp nht
Tng duy trì nht quá
n

CSDL
Các ng dng
Giao din ngi s dng
Qun lý khung nhìn
Các ng dng
Tng giao din
Các kt qu
Hình 1.8: Các tng chc nng ca mt h qun tr c s d liu quan h





17
Tng điu khin (Control Layer): Có chc nng điu khin câu vn tin bng cách thêm
các v t toàn vn d liu và các v t cp quyn truy nhp. Toàn vn d liu và cp quyn
truy nhp đc t bng các phép tính quan h. Kt qu ca tng này là câu vn tin đc biu
din bng phép tính quan h.
Tng x lý vn tin (Query Proccessing layer): Có chc nng ánh x câu vn tin thành biu
thc đi s quan h - các chui thao tác đc ti u hoá. Tng này có liên quan đn hiu nng
CSDL. Phân rã câu vn tin thành mt cây đi s, gm các các phép toán đi s quan h. Kt
qu s đc lu trong mt hoch đnh truy xut. Kt xuúat ca tng này là câu vn tin đc
biu din bng đi s quan h.
Tng thc thi (Execution Layer): Chu trách nhim hng dn vic thc hin các hoch
đnh truy xut, bao gm các vic qun lý giao dch và đng b hoá các phép toán đi s quan
h. Biên dch các phép toán đi s quan h bng cách gi tng truy xut d liu qua các yêu
cu truy xut và cp nht.
Tng truy xut d liu (Data Access Layer): Tng này thc hin vic qun lý cu trúc d
liu cài đt các quan h. Qun lý các vùng đm bng cách lu tr tm các d liu thng
đc truy xut nhiu nht. S dng tng truy xut d liu làm gim thiu vic truy xut d

liu trên đa t.
Tng duy trì nht quán (Consistency Layer): Chc nng ca tng này là điu khin các
hot đng đng thi và ghi nht ký các yêu cu cp nht. Cho phép khôi phc li các giao
dch, h thng và thit b sau khi b s c.
1.11 TNG QUAN V H QUN TR C S D LIU PHÂN TÁN
(Database Distributed Managment System)
1.11.1 M đu
Mt cách trc quan, mt CSDL phân tán là mt b su tp các loi d liu có liên kt
logic vi nhau và đc phân b vt lý trên nhiu máy ch ca mng máy tính. Khái nim h
CSDLPT bao gm c khái nim CSDL và h qun tr CSDLPT.
nh ngha này nhn mnh hai khía cnh quan trng ca CSDLPT:
• Tính phân tán: thc t d liu không c trú trên cùng mt site, vì vy có th phân bit
mt CSDLPT vi c s d liu tp trung (CSDLTT).
• S tng quan logic: các loi d liu có mt s tính cht ràng buc ln nhau, nh vy
có th phân bit CSDLPT vi tp các CSDL đa phng hoc vi các tp lu tr trên
các site khác nhau.
H qun tr CSDL phân tán là h thng phn mm cho phép qun tr CSDL phân tán và
làm cho s phân tán đó là trong sut đi vi ngi s dng. Nói cách khác CSDL phân tán là
CSDL đc phân tán mt cách vt lý nhng đc thng nht t chc nh là mt CSDL duy
nht.
Nh vy s phân tán d liu là trong sut đi vi ngi s dng. Vic qun lý các d liu
phân tán đòi hi mi trm (site) cài đt các thành phn h thng sau:





18
• Thành phn qun tr CSDL (Database Management DM)
• Thành phn truyn d liu (Data Communication DC)

• T đin d liu (Data Dictionary DD): thông tin v s phân tán d liu trên mng
• Thành phn CSDLPT (Distributed Database DDB)
Các dch v ca h thng trên bao gm:
• Các ng dng truy nhp CSDL t xa .
• Cung cp các mc trong sut phân tán.
• H tr qun tr và điu khin CSDL, bao gm các b công c, thu thp thông tin t
các trình tin ích, cung cp cách nhìn tng quan v các file d liu trên mng.
• Kh nng m rng vi các h thng khác nhau
• Cung cp kh nng điu khin đng thi và phc hi các giao tác phân tán.














Các h QTCSDL phân tán thng h tr v điu khin tng tranh và khôi phc các tin
trình phân tán. Kh nng truy cp t xa có th thc hin đc bng 2 cách.
Cách th nht (hình 1.10a) trình ng dng yêu cu truy cp t xa. Yêu cu này đc đnh
tuyn t đng bi DDBMS ti máy ch cha d liu. c thc hin ti máy ch cha c s
d liu và gi li kt qu. v trm yêu cu. Cách tip cn này đc s dng cho truy cp t
xa, trong sut phân tán có th thc hin đc bng vic cung cp các file chung (global) và
các truy nhp trc đó có th đa ch hoá mt cách t đng ti các trm  xa.

Hình 1.10 b ch ra mt cách tip cn khác, chng trình ph thc hin ti các trm  xa
(ngi lp trình phi t lp), các kt qu tr li cho chng trình ng dng.
Hình 1.9 H qun tr CSDL phân tán

Databas
Network
Trình qun lý các ng dng
Trình qun lý
d liu phân tán
Trình qun lý
truyn thông
H qun tr CSDL phân tán
Trình qun lý các ng dng
Trình qun lý
d liu phân tán
Trình qun lý
truyn thông
H qun tr CSDL phân tán
Database





19
H qun tr CSDL phân tán h tr c hai cách tip cn trên. Mi mt cách tip cn đu có
nhng thun li và khó khn riêng. Gii pháp th nht cung cp kh nng trong sut phân tán
cao hn, trong khi gii pháp th hai có th hiu qu hn nu nh có rt nhiu chng
trìntngs dng cùng yêu cu truy nhâp, bi vì các chng trình ph có th thc hin các yêu
cu t các trm  xa và tr li kt qu.

1.11.2 H qun tr CSDL phân tán thun nht
CSDLPT có đc bng cách chia mt CSDL thành mt tp các CSDL cc b (Local) và
đc qun lý bi cùng mt h QTCSDL, trong hình 2.13
CSDLPT có thun nht hay không đc ph thuc bi các yêu t phn cng, h điu hành
và các h qun tr CSDL cc b. Tuy nhiên, hn ch quan trng ti h QTCSDL cc b, bi vì
nó ph thuc vào s qun lý h điu hành mng truyn thông
1.11.3 H qun tr CSDL phân tán không thun nht
CSDLPT không thun nht đc tích hp bi mt tp các CSDL cc b đc qun lý bi
các h QTCSDL khác nhau. H QTCSDLPT không thun nht thêm vic chuyn đi các mô
hình d liu ca các h QTCSDL khác nhau đ thng nht vic qun lý. Hình 14
Hình 1.10a Truy nhp CSDL t xa

Yêu cu truy nhp
Chng trình
n
g
d

n
g

H qun tr
CSDL 1
2
1
5
Tr kt qu
6
Site 1
H qun tr
CSDL 2
CSDL
3
4
Site 2
Hình 1.10b Truy nhp t xa bng chng trình ph
Chng trình
ng dng
H qun tr
CSDL 1
CSDL
Site 1

Site 2
Chng trình
ng dng
H qun tr
CSDL 2





20

Nu vic phát trin CSDL phân tán theo mô hình Top-down, không ph thuc vào h
thng trc đó (h thng các CSDL cc b), thì vic phát trin mt h thun nht là tt nht.
Tuy nhiên, trong mt s trng hp cn xây dng CSDL phân tán t các CSDL đã có thì đòi
hi phi phát trin mt h không thun nht. Phng pháp tt nht là tip cn t di lên
(Bottum-up). Trình qun lý d liu phân tán phi cung cp các giao din trao đi gia các h
QTCSDL . Vn đ qun tr CSDL phân tán không thun nht rt khó khn.
1.12 MÔ HÌNH KIN TRÚC H QUN TR CSDL PHÂN TÁN
Có ba kiu kin trúc tham chiu cho h qun tr CSDL phân tán , đó là h Client Server,
h qun tr CSDL phân tán kiu ngang hàng (Peer-to-Peer) và h đa CSDL.
Hình 1.12 Kin trúc mô hình h QTCSDLPT không thun nht

H qun tr CSDL1 H qun tr CSDL2 H qun tr CSDL3
Database Database Database

H qun tr CSDL phân tán
H QTCSDL H QTCSDL H QTCSDL
D
a
t
aba
Hình 1,11 Kin trúc mô hình h QTCSDLPT thun nht
D
a
t
aba
D

a
t
aba





21
Các la chn cài đt mt h qun tr CSDLđc t chc h thng theo các đc tính: (1)
tính t tr, (2) tính phân tán, (3) tính hn hp (không thun nht) ca h thng.
1.12.1 Tính t vn hành
Tính t vn hành hay còn gi là tính t tr, đc hiu là s phân tán quyn điu khin. Là
mc đ hot đng đc lp ca tng h qun tr CSDL riêng l. Tính t vn hành đc biu
hin qua chc nng ca mt s yu t, nh s trao đi thông tin gia các h thng thành viên
vi nhau, thc hin giao dch đc lp/ không đôck lp và có đc phép sa đi chúng hay
không. Yêu cu ca h thng t vn hành đc xác đnh theo nhiu cách. Ví d,
• Các thao tác cc b ca h qun tr CSDL riêng l không b nh hng khi tham gia
hot đng trong h đa CSDL (Multi Database System).
• Các h qun tr CSDL x lý và ti u truy vn cng không b nh hng bi thc thi
truy vn toàn cc truy nhp nhiu h CSDL.
• Tính nht quán ca h thng hoc thao tác không b nh hng khi các h qun tr
CSDL riêng l kt ni hoc tách ri khi tp các CSDL.
(A0, D2, H0)
(A2, D2, H1)
Ph©n t¸n d÷ liÖu
TÝnh hçn hîp
TÝnh tù trÞ

Hình 1.13. La chn cài đt h qun tr CSDL

Mt khác, xác đnh chiu ca tính t tr nh sau:
1. T tr thit k: Mi h qun tr CSDL riêng l có th s dng mô hình d liu và k
thut qun lý giao dch theo ý mun.
2. T tr truyn thông: Mi h qun tr CSDL riêng l tu ý đa ra quyt đnh ca nó v
loi thông tin mà nó cn cung cp cho các h qun tr CSDL khác hoc phn mm điu
khin thc thi toàn cc ca nó.
3. T tr thc thi: Mi h qun tr CSDL có th thc thi các giao dch đc gi ti nó theo
bt k cách nào mà nó mun.





22
Ba la chn xem xét  trên cho các h thng t tr không phi là nhng kh nng duy
nht, mà là ba la chn ph bin nht.
1.12.2 Tính phân tán d liu
Tính phân tán d liu: Tính t vn hành đ cp đn vic phân tán quyn điu khin, thì
tính phân tán d liu đ cp đn d liu. Hin nhiên, s phân tán vt lý ca d liu trên nhiu
v trí khác nhau. Ngi s dng nhìn d liu bng khung nhìn d liu. Có hai cách phân tán
d liu: phân tán kiu Client/Server và phân tán kiu ngang hàng. Kt hp vi các tùy chn
không phân tán, trc kin trúc cho ba loi kin trúc khác nhau.
• Phân tán kiu Client/Server ngày càng ph bin. Qun tr d liu ti Server, Client cung
cp môi trng ng dng và giao din ngi s dng. Nhim v truyn thông đc chia
s gia các Client và Server. H qun tr CSDL kiu Client/Server là h phân tán chc
nng. Có nhiu cáchuây dng, mi cách cung cp mt mc đ phân tán khác nhau.
• Trong kiu ngang hàng không có s khác bit gia chc nng Client và Server. Mi máy
đu có đy đ chc nng ca h qun tr CSDL và có th trao đi thông tin vi các máy
khác đ thc hin các truy vn và giao dch. Các h thng này cng đc gi là phân tán
đy đ,

1.12.3 Tính hn hp
Tính hn hp: T khác bit v phn cng và các giao thc mng đn khác bit trong cách
qun lý d liu, có mt s dng hn hp trong các h phân tán. S khác bit ln nht liên
quan đn các mô hình d liu, ngôn ng truy vn và giao thc qun lý giao dch. Biu din d
liu bng nhiu mô hình khác nhau to ra tính hn hp. Tính hn hp trong ngôn ng truy vn
không ch bao gm vic s dng các dng truy nhp d liu khác nhau trong các mô hình d
liu khác nhau , mà còn bao gm nhng khác bit trong các ngôn ng ngay c khi s dng
cùng mt mô hình d liu. Ngôn ng truy vn khác nhau s dng cùng mt mô hình d liu
thng chn các phng pháp khác nhau đ din t các yêu cu ging nhau, ví d, DB2 s
dng SQL, trong khi INGRES s dng QUEL.
1.12.4 Các kiu kin trúc
Xem xét các kin trúc trong hình 2.15, bt đu t gc và di chuyn theo trc t tr. Ký
hiu A là t tr, D là phân tán và H là hn hp. Các kiu trên trc t tr đc đnh ngha, A0
là biu din tích hp cht ch,A1 biu din h bán t tr và A2 biu din h cô lp. Trên trc
phân tán, D0 ngha là không phân tán, D1 là h Client/Server, và D2 là phân tán ngang hàng.
Trên trc hn hp, H0 xác đnh các h thng thun nht, H1 là các h hn hp. Trong hình
2.15 đnh ngha hai loi kin trúc: (A0, D2, H0) là h qun tr CSDL thun nht phân tán
(ngang hàng) và (A2, D2, H1) là phc h CSDLhn hp, phân tán ngang hàng.
• Loi kin trúc (A0, D0, H0): c gi là h thng phc hp (Composite System). Nu
không phân tán d liu và hn hp, thì h thng ch là mt tp gm nhiu h qun tr
CSDL đc tích hp v mt lôgic. Phù hp vi các h thng đa x lý và tài nguyên đu
dùng chung. Kiu này không xut hin nhiu trong thc t





23
• Loi kin trúc (A0, D0, H1): Nu hn hp thì phi có nhiu b qun lý d liu hn hp có
th cung cp mt khung nhìn tích hp cho ngi s dng. Trc đây đc thit k truy

nhp tích hp CSDL mng, phân cp và quan h trên cùng mt máy đn.
• (A0, D1, H0):Trng hp CSDL phân tán khi có mt khung nhìn tích hp v d liu cung
cp cho ngi s dng. H thng loi này thích hp cho phân tán Client/Server.
• (A0, D2, H0): Biu din môi trng phân tán hoàn toàn trong sut cung cp cho ngi s
dng. Không phân bit gia Client và Server, cung cp đy đ các chc nng.
• (A1, D0, H0): Là dng các h thng bán t tr. Các h thng thành viên có quyn t tr
nht đnh trong các hot đng ca chúng. Kin trúc này s dng thit lp b khung cho hai
dng kin trúc k tip. Trong thc t rt ít s dng
• (A1, D0, H1): Là h thng hn hp và t tr., rt ph bin hin nay. Mt ví d h thng
loi này bao gm mt h qun tr CSDL quan h qun lý d liu có cu trúc, mt h qun
tr CSDL x lý hình nh tnh và mt Server cung cp video.  cung cp hình nh tích hp
cho ngi s dng, cn phi che du tính t đng và tính hn hp ca các h thng thành
viên và thit lp mt giao din chung.
• (A1, D1, H1): Trong các h thng loi này, các h thng thành viên đc cài đt trên các
máy khác nhau. c gi là các h qun tr CSDL hn hp phân tán. c đim phân tán ít
quan trng hn so vi tính t tr và hn hp. Các h qun tr CSDL kiu (A0, D1, H0) và
(A0, D2, H0) có th gii quyt nhng vn đ khó khn khi phân tán d liu
• (A2, D0, H0): c đim ca các h thng loi này là các thành viên không có khái nim
tha hip và không bit cách liên lc vi nhau. Nu không có tính hn hp hoc tính phân
tán thì mt phc h CSDL ch là mt tp các CSDL t tr đc kt ni vi nhau. H qun
tr phc h CSDL cho phép qun lý tp hp các CSDL t tr và cho phép truy nhp trong
sut đn nó. Dng h thng này ít thc t.
• (A2, D0, H1): H thng loi này có tính thc t cao, hn c (A1, D0, H1).Có kh nng xây
dng các ng dng truy nhp d liu t nhiu h thng lu tr khác nhau vi các đc tính
khác nhau. Có th là nhng h thng lu tr không phi là h qun tr CSDL và không
đc thit k phát trin có th tng tác vi các phn mm khác. Cng nh trong h (A1,
D0, H1), gi thit các h thng thành viên không tham gia vào toàn b h thng.
• (A2, D1, H1) và (A2, D2, H1): Hai trng hp này đu biu din cho trng hp các
CSDL thành viên to ra phc h CSDLđc phân tán trên mt s v trí – gi là các phc h
CSDL phân tán. C hai trng hp các gii pháp phân tán và x lý tng tác tng t

nhau. Trong trng hp phân tán Client/Server (A2, D1, H1), các vn đ tng tác đc
trao cho h thng trung gian (Middleware System), to ra kin trúc ba tng.
T chc ca mt phc h CSDL phân tán và vic qun lý nó hoàn toàn khác vi các h
qun tr CSDL phân tán. S khác bit c bn ca chúng là  mc đ t tr ca các chng
trình qun lý d liu cc b. Các phc h CSDL phân tán hoc tp trung đu có th thun nht
hoc hn hp, không thun nht