Xây dựng và chia sẻ nguồn lực thông tin địa phương dạng số phục vụ bảo tồn di sản và phát triển kinh tế - xã hội
69
XÂY DỰG GUỒ LỰC THÔG TI ĐNA PHƯƠG
TẠI THƯ VIỆ TỈH THÁI BÌH
Lê Thị Thanh Đài –Phó GĐ Thư viện tỉnh Thái Bình
Xây dựng và phát triển nguồn lực thông tin địa phương là một trong những
chức năng, nhiệm vụ quan trọng của mỗi thư viện tỉnh, Thành phố nhằm phục vụ tốt
các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của địa phương.
Trong thục tế, tuỳ thuộc vào hoàn cảnh cụ thể và đặc thù riêng mà mỗi địa
phương có cách vận dụng lý luận sao cho phù hợp. Thư viện tỉnh Thái Bình thời gian
qua đã có sự chuyển biến nhất định trong công tác xây dựng nguồn lực thông tin địa
phương và đã đạt được một số kết quả khả quan. Với tham luận này xin được đề cập
một số vấn đề làm rõ nét hơn công tác xây dựng nguồn lực thông tin địa phương của
thư viện tỉnh Thái Bình
1. Một số nét liên quan đến nguồn lực thông tin địa phương Thái Bình:
+ Về góc độ lịch sử:
Thái Bình với tư cách là một đơn vị hành chính trực thuộc Nhà nước Trung
ương từ ngày 21 tháng 3 năm 1890. Tính từ ngày ấy đến nay tỉnh Thái Bình mới có
hơn 100 năm, song trên thực tế đất đai Thái Bình hình thành đồng thời với quá trình
hình thành đồng bằng Bắc Bộ. Thái Bình là vùng đất có truyền thống anh hùng chống
kẻ thù xâm lược. Nơi đây tự hào là miền quê hiếu học với trên 100 vị đại khoa thời
phong kiến. Thái Bình còn được xem là cái nôi của nghệ thuật chèo truyền thống, là
quê hương 5 tấn thóc vàng thời kỳ đánh Mỹ…
Từ một số điểm nổi bật như vậy, có thể thấy mảng tài liệu nghiên cứu về
vùng đất Thái Bình xưa và nay cũng có nét đặc thù riêng so với các vùng miền
trong cả nước.
+ Về phương diện xuất bản:
Hiện tại trên địa bàn của tỉnh chưa có nhà xuất bản, chỉ có một số cơ quan được
cấp giấy phép xuất bản theo định kỳ như : Báo Thái Bình; Tạp chí Văn hoá; Văn nghệ
Thái Bình; Khoa học kỹ thuật và một số tạp chí chuyên ngành của các cơ quan Trung
ương đóng ở địa phương.
Đây chính là yếu tố tác động không nhỏ dẫn đến số lưng xut bn phNm a
phương Thái Bình chưa ưc phong phú như mt s tnh thành trong c nưc.
2- Một số kết quả trong công tác xây dựng nguồn lực thông tin địa phương:
+ Tài liệu dạng giấy:
Tri qua trên 50 năm xây dng và trưng thành, trong quá trình phát trin s
nghip, thư vin tnh Thái Bình luôn xác nh ngun lc thông tin ca thư vin là mt
Xây dựng và chia sẻ nguồn lực thông tin địa phương dạng số phục vụ bảo tồn di sản và phát triển kinh tế - xã hội
70
trong nhng yu t quan trng u tiên, ây chính là yu t khng nh s tn ti hot
ng ca mình. Hin ti thư vin Thái Bình có tng s vn tài liu là 201.455 bn
sách, trên 200 loi báo tp chí. Trong ó vn tài liu a phương a chí có gn 7.000
bn và hàng chc loi báo tp chí.Vi tài liu dng truyn thng ang ưc lưu gi ti
kho a chí thư vin Thái Bình có 1.175 bn hương ưc, thn tích thn sc; 47 lun
văn Thc s, Tin s ; 10 tài liu văn bia; gn 400 tài liu vit bng ting Pháp. ây là
nhng tài liu quí ưc nhiu bn c quan tâm nghiên cu.
áp ng yêu cu bn c, Thư vin Thái Bình ã biên son ưc 2 tp thư
mc “THÁI BÌN H T N ƯC CON N GƯI” gii thiu 4.000 tài liu ưc lưu ti
Thư vin Thái Bình và nhiu cơ quan ca tnh và trung ương. Có th nói ây là vic
làm mang ý nghĩa thit thc trong công tác gii thiu ngun lc thông tin a phương
trong iu kin thư vin chưa có máy tính và ng dng công ngh thông tin vào hot
ng thư vin.
+ Tài liệu điện tử:
Bưc vào thi kỳ ng dng công ngh thông tin, thư vin Thái Bình ã ưc s
quan tâm ca Thư vin Quc gia, V Thư vin, s u tư kinh phí ca tnh trong vic
u tư trang thit b, máy tính, phn mm thư vin, u tư bưc mt xây dng thư vin
in t kho tài liu a chí. Thư vin Thái Bình n nay ã xây dng ưc CSDL tra
cu trc tuyn vi 56.000 biu ghi (Trong s này có gn 4.000 biu ghi ca tài liu
kho a chí); CSDL BAI TRICH các tài liu a chí vi 3.500 bài.
Hin nay thư vin có gn 200 ĩa CD và DVD ngôn ng ting Vit (Trong s
này chưa có tài liu ni dung a phương a chí).
3- Xây dựng nguồn lực thông tin địa phương dạng số:
Vi v trí là thư vin trung tâm ca tnh, thc hin chc năng thu thp, gi gìn
di sn thư tch v a phương, phc v nhim v chính tr, phát trin kinh t, an ninh
quc phòng ca tnh. Tuy vy giúp thư vin làm tt nhim v ca mình, thì mt vn
có tính cp thit t ra vi thư vin Thái Bình ó là khó khăn v cơ s vt cht kho
tàng. Bi l thư vin ưc xây dng ưa vào hot ng n nay ã gn 40 năm, kho
tàng quá cht chi. Trong iu kin y ã nh hưng không nh n vic bo qun tài
liu nht là i vi tài liu quý him cũng như vic phc v bn c.
Thc hin vic s hoá tài liu s giúp thư vin gii quyt ưc khó khăn nêu
trên, ng thi giúp công tác phc v bn c nhanh chóng hiu qu, thu hút nhiu
bn c s dng thư vin, nht là i tưng bn c có nhu cu nghiên cu tìm
hiu v a phương.
tin hành vic s hoá tài liu kho a chí bo m gi gìn ngun lc
thông tin a phương, thư vin Thái Bình ã có k hoch bưc u chuNn b công
vic. Mt b phn cán b chuyên trách s m nhim khâu k thut, ng thi vi
ó s phi xây dng k hoch t các bưc tin hành, d trù kinh phí, lp án v
s hoá tài liu quý him.
Xây dựng và chia sẻ nguồn lực thông tin địa phương dạng số phục vụ bảo tồn di sản và phát triển kinh tế - xã hội
71
4- Một số đề xuất kiến nghị:
giúp cho vic thc hin công tác s hoá tài liu ti thư vin Thái Bình sm
ưc trin khai, phát huy hiu qu bo qun vn tài liu quý him, Ny mnh hiu qu
ng dng công ngh thông tin vào công tác thư vin, thi gian ti Thư vin Thái Bình
cn thc hin mt s công vic c th sau:
+ Ny mnh công tác tuyên truyn, gii thiu ngun lc thông tin a
phương nhiu i tưng bn c bit, giúp h s dng ngun tài liu quý phc
v nhu cu nghiên cu hc tp tìm hiu v nhiu mt nht là giáo dc truyn thng,
lch s a phưong.
+Tranh th s ng h ca tnh, ca lãnh o các s ban ngành trong vic xây
dng thư vin in t, b sung tài liu quý him. tài liu dng in t, s hoá tài liu…
+Xây dng k hoch thc hin công vic, trong ó ưu tiên vic u tư kinh phí,
mua sm trang thit b, ào to nhân lc, nâng cao trình cán b, ào to ngưi dùng
tin… sm thc hin hiu qu s hoá tài liu kho tài liu a chí a phương.
*Đề nghị Tỉnh và cơ quan Trung ương:
+ N ghiên cu ban hành văn bn v chính sách np lưu chiu xut bn phNm a
phương cho thư vin m bo lưu gi y nht tài liu ti kho a chí.
+ Tăng cưng u tư kinh phí thư vin mua sm trang thit b máy móc hoàn
thin bưc tip theo xây dng thư vin in t, s hoá tài liu.
+ V Thư vin, Thư vin Quc gia Vit N am xây dng k hoch, nh kỳ m
lp ào to v công tác bo qun, bi dưng kin thc s hoá tài liu, qun tr s dng
mng.
+ ngh các B Văn hoá Th thao Du lch, B Thông tin truyn thông có
hưng dn c th các thư vin không vi phm Lut bn quyn tác gi trong vic ưa
ni dung tài liu dng s hoá phc v ngưi dùng tin.
+ ngh các Trung tâm thông tin có s phi hp, tăng cưng m rng vic
khai thác, chia s ngun lc thông tin bng nhiu hình thc như: Trao i trc tip,
khai thác qua mng Internet.