Thành phần loài và xu thế biến đổi của vi sinh vật Hồ Tây

THÀNH PHÀN
LOAI
VA
XU
THÈ
BIÈN OÓI
CÙAVISINHVATHÓTÀY
PHAM
THI
MAI
Khoa Mài
tricàng,
DHKHTN
1.
Módau
Ha
Nói ed
kboàng
19 ho
Idn
nhò, trong dò Hd Tày là
lón
nhàt vdi
gàn
516 ha dién
tich
màt nude.
Day
là mot thàng cành
thién nbién
qùy

già dà thu hùt nhiéu khàch du
lieh
tham quan bòi ed nhiéu phong cành
dep cùng vdi
càc
di tich lieh su, vàn hda nói tiéng nhu chùa
Tran
Qudc, dén Quàn Thành, Phù Tày Hd Ngoài chùe nàng diéu hda
khòng khi nhu nhùng là phói xanh tu
nhién,
hd con gdp phàn
tiéu
thoàt
nude, nudi trdng thùy san
va
dàe biét
day con
là noi vui ehai giài
tri cùa ngudi dàn thù dd. Trong
qua
trình phàt trièn kinh té' - xà hdi,
chung ta dà
gay
nhiéu
tàc
ddng
làm
bién dói he sinb thài hd. Nhùng
nghién eùu
ve

su bién ddng thành phàn
loài
thuy sinb vat ò hd Tày sé
góp
phàn dem dé'n mot cài nhìn tóng thè
ve
su thay dói eùa
nò,
nhàm
dua ra nhùng bién phàp quàn
ly
ho mot
càch
hgp
ly.
2.
PhiTdng phàp
nghièn
cùru
* Vi tri
va
thài gian
Idy
man
+ Thdi gian thu màu: màu duge
lày
vào 2 dgt
- Dgt 1: Ngày 29/7/2004 (mùa mua).
- Dgt 2: Ngày 29/3/2005 (mùa khd).
+ Vi tri

la'y
màu: Màu duge lày tai 7 khu vuc ed
dàc
dièm khàc nhau
TI:
Khu vuc ven bd eùa
làng
Vdng Thi.
883
T2:
Khu vuc gàn edng vién Vàng
nmig va
^v/xx^,
„
T3:
Khu vuc giùa hd.
T4:
Khu vuc edng Cày Si.
T5:
Khu vuc edng gàn vudn boa Ly Tu Trgng.
T6:
Khu vuc edng Tàu Bay.
T7:
Khu vuc edng Dd.
*
Phuang
phdp dinh
loqi
sinh vdt nói:
Càc sinh vat nói duge dinh

loai
theo càc khoà dinh
loai
eùa càc
tàc già Viét Nam nhu
Duong Due
Tié'n, Dàng Ngge Thanh, Thài Tran
Bài,
Pham Vàn
Mién
3. Ket qua nghièn cùru
va
thào
luàn
3.1.
Kèt qua phàn
tich
thành phàn loài
thut
vài
nói
Qua 2 dgt khào sàt
va
phàn tich màu, dà xàe dinh duge 103 loài
thuc vàt nói
tbude
21 hg nàm trong càc ngành
tao Silic
(Bacillariophyta),
tao

Lue
(Chiorophyta),
tao Lam (Cyanophyta)
va
tao
Màt (Euglennophyta). Trong so dd, tao Lue ed so loài phong
phù
nhàt (40 loài) ehiém
38,83%,
tiép dd dé'n tao Lam (31 loài) ehiém
30,1%,
tao Màt (20 loài)
ehiém
19,42%
va
cuoi cùng là
Tao
Silic (12
loài ) ehiém
11,65%.
ò
day tao
Lam, tao Lue ehiém uu
thè
là nhùng
dàe trung
cho
thùy vuc dang ho khu vuc Bàc Viét Nam.
Trong thành phàn loài
Tao

eùa Hd Tày ed nhiéu loai ehi thi cho
thùy vuc giàu dinh
dudng
nhu càc loài thudc ehi Merismopedia,
Spirulina, Mierosystis, Lyngbya
(tao
Lam); chi Chlorella, Seenedesmus
(tao
Lue); ehi
Nitzsebia (tao
Silic)
va
càc loài thudc ngành
tao
Màt.
Trong càc loài
Tao
xuà't bién ò hd, ed mdt so loài tao Lam thudng
gay
bién tugng nò boa nhu Mierocystis arerogynosa, Microcystis pulvera,
Oscillatoria geminata
va
Oscillatoria planetomica. Trong dd loài
Mierocystis arerogynosa là loài tao ddc ed thè
gay chét
eà.
Thành phàn loài thuc vàt nói ò Hd Tày vào càc mùa khàc nhau
duge thè bién trong sa do dudi
day:
884

T,oUiii,2S-<
Tao Stile
Tao
Màt 8,17%
20
40%
Càu trùc thành phàn loài thuc vàt nói a Hd Tày ed su khàc biét theo
mùa
va
theo càc khu vuc lày màu khàc nhau. Vào mùa mua thành phàn
loài thuc vàt nói phong phù han (65 loài) so vói mùa khd (49 loài).
Trong mùa mua, tao Lue ehiém uu the
ve
thành phàn loài (31 loài)
ehiém
47,69%, tiép dd dé'n tao Lam (6 loài) ehiém 24,62%,
tao
Màt (10
loài)
ehiém
15,38%
va
eudi cùng là tao Silic (8 loài) ehiém
12,31%.
Khàc vdi mùa mua, mùa khd tao Lam ehiém uu the han
(18
loài)
ehiém
36,37%,
sau dd dén tao Lue (16 loài) ehiém 32,65%, tao Màt (10 loài)

ehiém
20,41%
va
eudi cùng là tao Silic (4 loài) ehiém
10,21%.
Ddi vdi càc thuy vuc, càc loài thudc nhdm tao Silic thudng
uà
song trong mdi
truòng
nude sach, con tao Màt thi ngugc lai, chùng
uà
sdng trong mdi trudng giàu chat hùu ca. Qua bièu do trén ta thày ti le
tao
Sihc
trong mùa mua nhiéu han trong mùa khd nhung ti le Tao Màt
thi
lai it han. Diéu này rat phù hgp
vi
trong mùa mua chat
lugng
nude
ho thudng sach han trong mùa khd.
Thành phàn loài thuc vàt nói khdng nhùng khàc nhau theo mùa
ma
con ed su phàn biét theo khu vue. Trong càc màu lày ò khu vuc
ven bd
va
gàn edng thài
thi
thành phàn loài ehù yéu thudc eàe ngành

tao Lam,
tao
Lue
va tao
Màt. Tao Lam vdi eàe ehi Spirulina,
Oscillatoria, Lyngbya. Tao Lue thudng gap eàe loài thudc chi
Seenedesmus, Aetinastrum.
Tao
Màt vdi càc dai dién thudc ehi
Euglena, Traehelomonas. Su phàn bd này phu tbude vào mùe giàu
dinh dudng cùa eàe vùng ed chat thài do vào.
- Ngugc lai, a giùa ho uu the thudc
ve
tao Silic
va
tao
Lue.
Càc
885
111U.V^W
loài thudng gap eùa ngành tao Silic
la
ca«^
luai
Nitzehia. Tao Lue thudng gap eàe loài thudc ehi Pediastrum dàe trung
cho nude sach
va
trong nhu Pediastrum tertras,
P.
simplex, càc loài

thudc chi Tetraedon,
Schroederia va
Seenedesmus.
3.2.
Kéi
qua phàn
tich
thành phàn loài
dóng
vài nói
Két qua phàn tich thành phàn loài ddng vàt nói
ò
2 mùa duge thè
bién trong sa dd sau:
Giap «àc
Giàp
xàc
2
Conchostraca
mànhw371%
3
71%
Giun
it tu
3
71%
Giap xac
2
mành vó
Giàp xdc chàn

chèo,
U
ai%
Qua 2 dgt khào sàt dà xàc dinh duge 47 loài ddng vàt nói thudc 14
hg eùa càc nhdm Trùng bành xe (Rotatoria), nhdm Giàp xàc
Ràu
ngành
(Cladoeera), nhdm Giàp xàe chàn cbèo (Copepoda), nhdm hai mành vò
(Ostracoda), nhdm Giàp xàc Conchostraea
va
nhdm ginn
it
ta. Trong dò
nhdm Giàp xàe Ràu ngành ehiém uu
thè ve
thành phàn loài so vdi càc
nhdm khàc (19 loài) ehiém
40,43%,
tiép dd dén nhdm Trùng bành xe
(15 loài) ehiém
31,91%,
sau dà dé'n nhdm Giàp xàe chàn cbèo (10 loài)
ehiém 21,28%, eudi cùng là càc nhdm khàc (Giun
it ta
1 loài, Giàp
xàc
2 mành vò 1 loài
va
Giàp xàe
Conchostraea 1

loài) ehiém 6,38%. Càc chi
xuà't bién nhiéu nhu chi
Brachionus
tbude nhdm Trùng bành xe, chi
Alona
thudc nhdm Giàp xàe Ràu ngành, ehi
Thermoeyclops
thudc nhàm
Giàp xàc chàn cbèo Cùng nhu thuc vàt nói, trong
nbòm
ddng vàt noi
ed nhiéu loài ehi thi cho thùy vuc giàu chat dinh dudng nhu eàe loài
Rotarla rotarla, Asplanchna sieboldi, Brachionus diversicornis
va
Brachionus urceus thudc nhdm Trùng bành xe.
886
Qua biéu dd trén ta thày thành phàn ddng vàt nói giùa mùa mua
va
mùa khd ed su thay dói khdng dàng kè. Mùa mua ed 28 loài ddng vàt
nói,
con
mùa khd ed 27 loài ddng vàt nói nhung ed
thèm
nhdm Giàp
xàc
Conchostraea.
Trong eà 2 mùa, nhdm Trùng bành xe
va
nhdm
Giàp xàe Ràu ngành

ludn ehiém
uu the.
3.3.
Xu
the
bién dóng cùa sinh vàt nói
ò Ho
Tày
De xem xét xu thè bién ddng thành phàn loài sinh vàt nói d Ho
Tày, chùng tdi so sành càc so
liéu
eùa eàe tàc già nghién eùu trude dd
vói két
qua
khào sàt hién tai. Két qua thè bién
trong.
2 bang sau:
Bang 1: Thành
phàn
loài thuc vàt nói tai Ho Tày qua mot so nàm
Nàm
1990
1997
1999
2004
2005
Tàc già
nghién curu
VQ
Dàng Khoa

va
Duong
Due Tién
Vién
NCTSI
-
Dinh Bang
Vién Sinh
Thài
va
TN sinh vàt
So loài
Tao
Lue
54 loài
49 loài
35 loài
31 loài
16 loài
Tao
Lam
15
loài
15
loài
19
loài
16
loài
19

loài
Tao
Silic
15 loài
17
loài
8
loài
8
loài
4
loài
Tao
Màt
8
loài
20 loài
17 loài
10 loài
10
loài
Tóng
so
97 loài
107 loài
79 loài
65 loài
49 loài
Bang
2: Thành phàn loài ddng vàt noi tai Ho Tày qua

mot
so nàm
Nàm
1990
1997
1999
2004
2005
Tàc
già nghièn
cù'u
VQ Dàng Khoa
va
D.Dùc
Tién
Vién NCTSI -
Dinh Bang
Vién Sinh Thài
va
TN sinh vàt
So loài
Copep-oda
3 loài
4 loài
6 loài
6 loài
4 loài
Cladoce-ra
6 loài
8

loài
12 loài
10 loài
10 loài
Rotato-ria
29 loài
13
loài
11
loài
10 loài
10
loài
Nhóm
khàc
2
loài
1 loài
2 loài
1 loài
3 loài
Tóng
so
40
loài
26
loài
31
loài
28

loài
27
loài
887
Tu
2 bang trén ta thày xu hudng
cnuug la
i.xaxxxx
^
nói dang ngày
càng
giàm dàn. Tuy vày thdi ky
tiJr
1997 dén 1999 toc
dd giàm manh han han thdi ky trude
(tìjr
1990 cho dé'n 1997). Cdn
tu
1999 dén nay sd loài ed giàm nhung toc dd giàm chàm han. Diéu dd
chùng td theo thdi gian chat lugng nude hd ed xu hudng ngày càng d
nhiém nhung trong 5 nàm gàn
day
(tu nàm 2000 dé'n nàm 2005) chat
lugng nude hd duge cài thién han.
Ve
bién dói ca càu càc nhdm loài theo xu the tao Lue, tao Lam,
tao Màt là ba nhdm ehiém uu thè, càc nhdm tao khàc màt dàn. Ddi vài
ddng vàt nói thi nhdm Rotatoria ed xu hudng ehiém uu thè. Dd là biéu
hién cùa mdi trudng giàu hùu co, tién dàn tdi mùe phù dudng.
Ket

Juan
Nhùng két qua nghién eùu ò trén dà cho thày thành phàn loài sinh
vàt nói ò Hd Tày ed dac trung cùa thuy vuc giàu dinh dudng. Thành
phàn loài sinh vàt nói dang ngày càng giàm. Tuy vày, toc dd giàm
trong nhùng nàm gàn
day dtìng
giàm dàn. Diéu dd cho thày chùng ta
phài ed nhùng giài phàp hgp ly
de
bào ve he sinh thài Hd Tày
duge
ben
vùng.
888