Quản lý hoạt động dạy học ở trường Trung học phổ thông Hồng Quang Thành phố Hải Dương trong bối cảnh hiện nay tt

1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC






VŨ THANH LAM






QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HỒNG QUANG
THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY




LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2012



2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC





VŨ THANH LAM





QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HỒNG QUANG
THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY


LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số: 60 14 05

Người hướng dẫn: PGS.TS. Đặng Quốc Bảo












HÀ NỘI – 2012



3
LỜI CẢM ƠN
Với lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn các thày, cô giáoTrường
đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi
trong suốt thời gian học tập tại trường cũng như trong quá trình nghiên cứu luận
văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo, chuyên viên Sở Giáo dục và Đào tạo Hải
Dương cùng toàn thể cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh trường THPT Hồng
Quang thành phố Hải Dương đã tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp thông tin, tham
gia trả lời phiếu khảo sát, giúp đỡ, động viên tôi nghiên cứu để hoàn thành luận
văn.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Đặng Quốc Bảo đã
tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, động viên để tôi có thể hoàn thành luận văn này.
Dù đã có nhiều cố gắng song luận văn này không thể tránh khỏi những hạn
chế, thiếu sót. Kính mong nhận được những ý kiến đóng góp của thày, cô giáo và
bạn bè.
Trân trọng cảm ơn!
Hải Dương, ngày 20 tháng 11 Năm 2012
TÁC GIẢ



Vũ Thanh lam














4


DANH MỤC VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

Viết tắt


Được đọc là
CBQL
Cán bộ quản lý
CMHS
Cha mẹ học sinh
CNTT
Công nghệ thông tin
CSVC
Cơ sở vật chất
DH
Dạy học
GD
Giáo dục
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GV
Giáo viên
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
HS
Học sinh
HĐDH
Hoạt động dạy học
NXB

Nhà xuất bản
PPDH
Phương pháp dạy học
PPGD
Phương pháp giáo dục
QL
Quản lý
QLGD
Quản lý giáo dục
SGK
Sách giáo khoa
THPT
Trung học phổ thông










5
MỤC LỤC
MỞ ĐẤU Trang
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 2
4. Giả thuyết khoa học 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu 3
6. Phạm vi nghiên cứu 4
7. Phương pháp nghiên cứu 4
8. Đóng góp mới của đề tài. 4
9. Cấu trúc luận văn 4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan 5
1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài 7
1.3. Dạy học là con đương chủ đạo để hình thành, phát triển nhân cách . 17
1.4. Quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường THPT 28
Tiểu kết chương 1 34
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HỒNG QUANG
THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG
2.1. Quá trình hình thành và phát triển của trường THPT Hồng Quang 36
2.2. Thực trạng dạy học của nhà trường. 38
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học. 46
2.4. Phân tích những ưu, khuyết điểm, thuận lợi, khó khăn 61
Tiểu kết chương 2. 64
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HỒNG QUANG
THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

6
3.1. Định hướng phát triển trường THPT Hồng Quang thành phố Hải Dương
trong giai đoạn hiện nay 65
3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý. 65
3.3. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học 67
3.3.1. Nâng cao nhận thức cho mọi lực lượng trong nhà trường về

tầm quan trọng của HĐDH. 67
3.3.2. Hoàn thiện nội dung dạy học bám sát theo sự chỉ đạo của Bộ và
Sở Giáo dục và Đào tạo 71
3.3.3. Tổ chức cho giáo viên và học sinh đổi mới phương pháp giảng dạy
và học tập 74
3.3.4. Tăng cường cơ sở vật chất, xây dựng phòng học bộ môn, khai thác
và sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, phục vụ dạy học có chất lượng 80
3.3.5. Cải tiến công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học
trong nhà trường . 81
3.3.6. Xây dựng môi trường thân thiện dân chủ trong nhà trường.
Quan tâm phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội . 82
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp. 85
3.5. Khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp 86
Tiểu kết chương 3 88
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ. 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC












3

MỞ ĐẤU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới trên nhiều lĩnh vực. Điều
đó mang lại cho chúng ta nhiều cơ hội nhưng cũng nhiều khó khăn thách thức.
Để tận dụng tốt những thời cơ, đẩy lùi những khó khăn thách thức ấy chúng ta
phải chuẩn bị thật chu đáo nguồn lực của đất nước. Một trong những nguồn lực ấy
là nguồn lực con người. Nguồn lực con người được tạo ra từ giáo dục và đào tạo.
Vì vậy chúng ta phải tạo ra được sự chuyển hóa cơ bản, toàn diện trong sự phát
triển giáo dục. Trong đó, đổi mới quản lý giáo dục là khâu đột phá.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII(năm 2006) đã chỉ rõ:”…từ nay đến năm
2020, ra sức phấn đấu đưa nước ta cơ bản thành nước công nghiệp…”. Để thực
hiện được mục tiêu này, Nghị quyết TW2 khóa VIII (tháng 12 năm 2006) đã đưa
ra định hướng chiến lược phát triển Giáo dục - Đào tạo của nước ta trong thời kỳ
công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Giải pháp chủ yếu là tăng cường các nguồn lực cho
Giáo dục - Đào tạo; tạo động lực cho người dạy, người học; tiếp tục đổi mới nội
dung, phương pháp giáo dục…Trong đó quản lý giáo dục được xem là một giải
pháp quan trọng.
Nghị quyết Đai hội Đảng lần thứ X tiếp tục khẳng định: ”giáo dục và đào tạo
cùng với khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu”. Nghị quyết cũng chỉ rõ:”
Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy và học, nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên và tăng cường cơ sở vật chất của nhà trường, phát huy khả năng
sáng tạo và độc lập suy nghĩ của học sinh ”
“Dạy và Học” là hai mặt của hoạt động cơ bản trong các nhà trường, do đó
quản lý hoạt động dạy học là nhiệm cực kỳ quan trọng .
Thực trạng hoạt động dạy học đang có những vấn đề, chưa đáp ứng được những
mong mỏi, yêu cầu của xã hội. Nhiều thày, cô giáo chưa thực sự say mê với nghề,
chưa tích cực trong việc đổi mới phương pháp dạy học, trong bồi dưỡng chuyên
môn nghiệp vụ. Thậm chí ở đâu đó còn xảy ra những cư xử chưa tốt của thày cô
giáo với học sinh, cha mẹ học sinh…Nhiều học sinh lười học, không muốn đến
trường, bỏ học, đánh nhau…

4
Trong những năm qua ngành Giáo dục và Đào tạo thành phố Hải Dương nói
chung, trường THPT Hồng Quang nói riêng đã thu được những thành tích đáng
phấn khởi, đóng góp đáng kể cho việc phát triển văn hóa giáo dục của địa phương
cũng như góp phần làm chấn hưng văn hóa nói chung. Cùng với những thành tích
đã đạt được thì cũng còn nhiều hạn chế. Đó là chất lượng, hiệu quả dạy học còn
chưa cao, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của nhà trường. Hoạt động
dạy thêm, học thêm còn có những chỗ cần phải chấn chỉnh…Một trong những
nguyên nhân quan trọng dẫn đến những điều đó là do công tác quản lý giáo dục
nói chung, quản lý hoạt động dạy học nói riêng còn có những bất cập, hạn chế. Về
góc độ quản lý trong nhà trường phổ thông thì quản lý hoạt động dạy học là nhiệm
vụ cơ bản. Những biện pháp quản lý hoạt động dạy học đóng vai trò đặc biệt quan
trọng. Nó tác động trực tiếp lên giáo viên và học sinh - các đối tượng làm lên chất
lượng giáo dục.
Thực tế, trường THPT Hồng Quang đã rất quan tâm tới các hoạt động giáo dục,
áp dụng nhiều biện pháp quản lý hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất lượng
dạy và học. Tuy nhiên với những biện pháp quản lý hoạt động dạy học như hiện
nay thì hiệu quả, chất lượng dạy học chưa cao,chưa tương xứng với tiềm năng, thế
mạnh của nhà trường cũng như chưa đáp ứng tốt được yêu cầu của của học sinh
và xã hội. Đó là do những biện pháp được áp dụng chủ yếu là do kinh nghiệm của
bản than của nhà quản lý hoặc do người đi sau học tập cách làm của người đi
trước hoặc do trao đổi học tập lẫn nhau giữa các nhà quản lý ở các trường. Vì vậy
việc nghiên cứu cơ sở lý luận và tìm hiểu thực trạng công tác quản lý hoạt động
dạy học ở trường THPT Hồng Quang nhằm xây dựng, đề xuất các biện pháp quản
lý phù hợp với bối cảnh hiện nay, có tính khả thi là vấn đề cần làm ngay.
Từ những lý do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu:“Quản lý hoạt động dạy học ở
trường Trung học phổ thông Hồng Quang thành phố Hải Dương trong bối
cảnh hiện nay”.

5
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động dạy học, kết
hợp với thực tiễn công tác quản lý trong nhà trường, đề xuất các biện pháp quản lý
hoạt động dạy góp phần từng bước nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà
trường, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của xã hội trong bối cảnh hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu:
Hoạt động dạy học ở trường THPT
3.2. Đối tượng nghiên cứu:
Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Hồng Quang thành phố Hải Dương
trong bối cảnh hiện nay.
4. Giả thuyết khoa học
Hoạt động dạy học là hoạt động cơ bản và rất quan trọng trong nhà trường
Trung học phổ thông. Do những nguyên nhân khác nhau mà việc quản lý hoạt
động này vẫn còn những khó khăn, vướng mắc và bất cập dẫn đến chất lượng dạy
học chưa cao, chưa tương xứng với tiềm năng của các nhà trường.
Hiện nay, mặt trái của cơ chế thị trường đã ảnh hưởng rất nhiều lên các hoạt
động của nhà trường, trong đó có hoạt động dạy học. Nếu đề xuất được các biện
pháp quản lý hoạt động dạy học bao quát được các vấn đề thì sẽ nâng cao được
chất lượng dạy học nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung của nhà trường
trong bối cảnh hiện nay.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT.
5.2. Phân tích được thực trạng của việc quản lý hoat động dạy học đang diễn ra
tại trường THPT Hồng Quang thành phố Hải Dương.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Hồng
Quang, thành phố Hải Dương trong bối cảnh hiện nay.

6
6. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài phân tích thực tiễn hoạt động dạy học ở trường THPT Hồng Quang thành
phố Hải Dương những năm thập niên đầu thế kỷ 21
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nghiên cứu tài liệu quản lý và quản lý giáo dục, lý luận dạy học.
- Nghiên cứu các văn bản quy phạm pháp luật về Giáo dục, Đào tạo.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Tổng kết kinh nghiệm quản lý hoạt động dạy học qua các năm học
- Xin ý kiến chuyên gia.
8. Đóng góp mới của đề tài
- Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học ở trường
THPT trong bối cảnh hiện nay.
- Phân tích thực trạng về quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Hồng
Quang thành phố Hải Dương những năm thập niên đầu thế kỷ 21.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất
lượng dạy học ở trường THPT Hồng Quang trong bối cảnh hiện nay

7

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HV trình bày các vấn đề sau:
1.1. Tổng quan
1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Hoạt động dạy học
1.2.1.1. Hoạt động dạy
1.2.1.2. Hoạt động học
1.2.1.3. Quan hệ giữa “Dạy và Học”
1.2.2. Quản lý
1.2.2.1. Quản lý
1.2.2.2. Quản lý giáo dục
1.2.2.3.Quản lý nhà trường và quản lý trường THPT
1.3. Dạy học và việc hình thành, phát triển nhân cách
1.3.1. Mục tiêu nhiệm vụ dạy học ở trường THPT
1.3.1.1. Mục tiêu dạy học ở trường THPT
1.3.1.2. Nhiệm vụ dạy học ở trường THPT
1.3.2. Nội dung dạy học ở trường THPT
1.3.3. Phương pháp, phương tiện dạy học
1.3.3.1. Phương pháp dạy học
1.3.3.2. Phương tiện dạy học
1.3.4. Hình thức tổ chức dạy học
1.4. Quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường THPT

8
1.4.1. Kế hoạch hóa các hoạt động cho phù hợp với tình hình của trường
1.4.2. Tổ chức, chỉ đạo hoạt động của giáo viên và học sinh

1.4.2.1. Tổ chức hoạt động của giáo viên
1.4.2.2. Tổ chức hoạt động của học sinh
1.4.3. Kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh, biểu dương
1.4.4. Hoàn thiện cơ sở vật chất phục vụ dạy học
1.4.5. Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội
Trong đó HV đi sâu vào các vấn đề sau:
*) Mục tiêu, nhiệm vụ dạy học DH ở trường THPT
- Mục tiêu DH:
Trang bị cho học sinh có được kiến thức phổ thông cơ bản, hiện đại giúp các
em phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ và các kỹ năng cơ bản khác. Đồng thời
cũng giúp các em trong việc hướng nghiệp và tiếp tục học tập lên cao
-Nhiệm vụ DH:
Nhiệm vụ 1: Điều khiển, tổ chức học sinh nắm vững hệ thống tri thức phổ
thông cơ bản, hiện đại phù hợp với thực tiễn đất nước về tự nhiên, xã hội - nhân
văn, đồng thời rèn cho các em hệ thống kỹ năng, kỹ xảo tương ứng.
Nhiệm vụ 2: Tổ chức, điều khiển học sinh hình thành, phát triển năng lực và
phẩm chất trí tuệ, đặc biệt là năng lực tư duy độc lập, sáng tạo.
Nhiệm vụ 3: Tổ chức, điều khiển học sinh hình thành cơ sở thế giới quan
khoa học, những phẩm chất đạo đức nói riêng và phát triển nhân cách nói chung
*) Phương pháp, phương tiện DH
-Phương pháp:
Phương pháp dạy học chịu sự chi phối của mục đích dạy học, không có
phương pháp nào là vạn năng chung cho tất cả mọi hoạt động, muốn hoạt động
thành công phải xác định được mục đích, tìm phương pháp phù hợp.

9
Phương pháp dạy học chịu sự chi phối của nội dung dạy học, việc sử dụng
phương pháp dạy học phụ thuộc vào nội dung dạy học cụ thể.
Hiệu quả của phương pháp phụ thuộc vào trình độ nghiệp vụ sư phạm của
giáo viên. Việc nắm vững nội dung dạy học và quy luật, đặc điểm nhận thức của

học sinh là tiền đề quan trọng cho việc sử dụng phương pháp dạy học nào đó. Hệ
thống các phương pháp dạy học đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội, giúp
người học phát triển tư duy sáng tạo, khả năng tự học, khả năng thích ứng với
những điều kiện luôn đổi mới của môi trường, các phương pháp dạy học thường
sử dụng phối hợp để giải quyết tốt các nhiệm vụ dạy học khác nhau.
Các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực nhận thức của
người học là giáo viên tổ chức, hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu, tự phát hiện và
giải quyết vấn đề, tạo cho họ khả năng và điều kiện chủ động sáng tạo trong hoạt
động học tập. Dạy học hướng vào người học, nhưng giáo viên vẫn đóng vai trò
chủ đạo, hoạt động của người giáo viên đa dạng hơn, phức tạp hơn, đòi hỏi giáo
viên phải có kiến thức sâu, rộng, có kỹ năng sư phạm, có tình cảm nghề nghiệp
mới đạt hiệu quả.
-Phương tiện dạy học
Để thực hiện nhiệm vụ dạy học đạt được hiệu quả cao trong quá trình dạy
học, một yếu tố quan trọng trong quá trình đó đòi hỏi người giáo viên, học sinh
phải sử dụng là phương tiện dạy học. Phương tiện dạy học là nguồn tri thức trực
quan sinh động, là công cụ để rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo.
Phương tiện dạy học giữ vai trò quan trọng nhằm đáp ứng đổi mới phương
pháp dạy học phù hợp với nội dung, chương trình, sách giáo khoa, góp phần tích
cực thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện về đức, trí, thể, mĩ và lao động cho học
sinh.
*) Quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường THPT
Kế hoạch hóa các hoạt động cho phù hợp với tình hình của trường

10
Căn cứ nội dung, chương trình THPT do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định;
Căn cứ chỉ thị nhiệm vụ năm học và những văn bản chỉ đạo của cấp trên; Căn cứ
vào thực tế về số lượng, trình độ giáo viên, cơ cấu giáo viên các bộ môn; Căn cứ
vào số lượng, năng lực của học sinh; Căn cứ vào điều kiện về cơ sở vật chất; Căn
cứ vào tình hình cụ thể của địa phương, Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch dạy học

từng năm cho phù hợp.
- Tổ chức, chỉ đạo hoạt động của giáo viên và học sinh
Tổ chức hoạt động của giáo viên:
+ Thực hiện các quy chế chuyên môn, ngày công lao động như thực hiện
chương trình môn học, soạn bài đầy đủ theo quy định, ra vào lớp đúng giờ, chấm
trả bài đầy đủ, đúng thời gian quy định, vào sổ điểm, học bạ
+ Tích cực đổi mới phương pháp dạy học với mục tiêu dạy học lấy người học
làm trung tâm.
+ Tăng cường sử dụng phương tiện dạy học phù hợp với bộ môn, kiểm tra
bài lên lớp nhằm tăng hiệu quả giờ dạy, tạo hứng thú học tập cho học sinh.
+ Thường xuyên học tập (tham gia các lớp bồi dưỡng, tự học, dự giờ thăm
lớp ) để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
+ Tích cực tham gia nghiên cứu khoa học như viết đề tài chuyên môn, sáng
kiến kinh nghiệm.
+ Thực hiện tốt vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp (nếu là giáo viên chủ
nhiệm) được quy định trong điều lệ trường trung học.
+ Tham gia công tác phổ cập giáo dục.
+ Tham gia các công tác khác.
Quản lý hoạt động của giáo viên tập trung vào quản lý các nội dung sau:
- Phân công công việc (giảng dạy kết hợp công tác khác)

11
- Thực hiện quy chế chuyên môn: Đảm bảo đủ hồ sơ chuyên môn theo quy
định, thực hiện chương trình, ra vào lớp, chuẩn bị lên lớp, thực hiện đổi mới phương
pháp giảng dạy, hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
- Công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ.
Tổ chức hoạt động của học sinh
Mục tiêu cần đạt đối với mỗi học sinh là nắm được những kiến thức phổ
thông cơ bản hiện đại, rèn luyện để phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ và
những kỹ năng cơ bản khác sẵn sàng tham gia vào lao động sản xuất hoặc tiếp tục

học tập cao hơn.
Trong nhà trường phổ thông, cần tổ chức nhiều hoạt động giáo dục đa dạng,
phong phú như hoạt động học tập văn hóa, thể thao, văn nghệ, giải trí, lao động,
tình nguyện
Trong đó hoạt động học tập là hoạt động cơ bản và quan trọng nhất. Đây là
hoạt động song song, cùng tồn tại với hoạt động dạy của giáo viên (quan hệ thống
nhất biện chứng). Quản lý các hoạt động học tập cơ bản gồm:
- Động cơ học tập: Cần tổ chức hoạt động dạy học để tạo hứng thú cho học
sinh qua đó tạo động lực học tập.
- Phương pháp học tập: Chủ động nắm vững kiến thức, cách tự học, phát
triển tư duy độc lập, sáng tạo.
- Chất lượng học tập (thông qua kiểm tra đánh giá hoặc kết quả thực tiễn
công việc được giao)
- Hình thành quan điểm, thái độ học tập đúng đắn: tự giác, tự chủ, chuyên
cần, trung thực có ý chí, lý tưởng.
- Khen thưởng và kỷ luật: Công khai chế độ khen thưởng, kỷ luật sao cho có
tác dụng giáo dục tốt.
- Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh
- Quan tâm đến giáo dục toàn diện:

12
- Kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh, biểu dương
Đây là chức năng quan trọng của quản lý. Không có kiểm tra giám sát cũng
là không có quản lý.
*) Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội
Để có được hiệu quả cao trong giáo dục nói chung, trong dạy học nói riêng
người Hiệu trưởng phải quan tâm tới phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Tiểu kết chương 1
Dạy học là hoạt động cơ bản, trọng tâm của nhà trường. Nó được diễn ra
thường xuyên, lâu dài Việc nắm vững cơ sở lý luận về quản lý nói chung, quản

lý giáo dục nói riêng sẽ giúp mỗi chúng ta có cách nhìn khoa học hơn về thực
trạng của việc quản lý đang diễn ra tại trường mình trong bối cảnh hiện nay. Trên
cơ sở đó đưa ra biện pháp quản lý hoạt động dạy học cho đơn vị một cách khoa
học hơn nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh nhà
trường trong bối cảnh hiện nay.
Quản lý hoạt động dạy học vừa là khoa học vừa là nghệ thuật. Vì vậy, người
Hiệu trưởng cần nắm được những vấn đề lý luận cơ bản để vận dụng các giải pháp
linh hoạt, sáng tạo vào thực tiễn đơn vị nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục toàn
diện trong bối cảnh hiện nay.
Ở chương 1 đã đề cập tới các khái niệm về hoạt động dạy học (HĐDH) trong
nhà trường, quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường và quản lý trường
THPT, quản lý hoạt động dạy học và vấn đề quản lý hoạt động dạy học của Hiệu
trưởng trường THPT.






13
Chương 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HỒNG QUANG
THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG
HV trình bày các nội dung sau:
2.1. Quá trình hình thành và phát triển của trường THPT Hồng Quang
2.1.1. Vài nét về lịch sử ra đời và thành tích nổi bật
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của trường
2.2. Thực trạng dạy học của nhà trường
2.2.1. Thực trạng hoạt động dạy học

2.2.1.1. Đội ngũ và trình độ đào tạo
2.2.1.2. Chất lượng giáo viên và hoạt động dạy học
2.2.2. Thực trạng hoạt động học của học sinh
2.2.3. Đánh giá tổng quát
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học
2.3.1.Thực trạng quản lý hoạt động giảngdạy của giáo viên
2.3.1.1. Thực trạng quản lý hoạt động của tổ nhóm chuyên môn
2.3.1.2.Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên
2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động học của học sinh
2.3.2.1. Thực trạng trong việc quản lý giáo dục thái độ học tập và hình thành
động cơ học tập cho học sinh
2.3.2.2. Thực trạng việc quản lý nề nếp học tập của học sinh
2.3.2.3. Thực trạng quản lý học tập trên lớp của học sinh
2.3.3.3. Thực trạng quản lý phương pháp học tập của học sinh, việc học tập ở nhà
và học thêm của học sinh
2.3.3.4. Thực trạng việc tổ chức dạy học cho học sinh

14
2.2.3.5. Thực trạng của việc kiểm tra đánh giá xếp loại kết quả học tập của học
sinh
2.3.3. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất (CSVC) phục vụ hoạt động dạy học
2.3.4. Quản lý mối liên hệ giữa gia đình, nhà trường và xã hội
2.4. Phân tích những ưu, khuyết điểm, thuận lợi, khó khăn
HV nhấn mạnh vào các vấn đề sau:
*). Thực trạng quản lý hoạt động dạy học
- Thực trạng quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên
+ Quản lý khâu lập kế hoạch công tác, giảng dạy của GV
+ Quản lý việc thực hiện chương trình
+ Quản lý chất lượng giảng dạy của GV: Quản lý công tác soạn bài của GV trước
khi lên lớp; Dự giờ thăm lớp; Tổ chức Hội giảng cấp tổ, cấp trường; Chỉ tiêu

chuyên môn của bộ môn có đạt yêu cầu không; Tích cực sử dụng phương pháp,
phương tiện dạy học
+ Quản lý nề nếp lên lớp
+ Quản lý việc thực hiện kiểm tra đánh giá HS
- Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh
Việc quản lý học tập của học sinh trên lớp chủ yếu được giao cho GV bộ
môn và GVCN lớp. Trong đó được đánh giá qua các tiêu chí như đi học đúng giờ,
chuẩn bị bài ở nhà, tinh thần thái độ tích cực học tập trên lớp (nghe giảng, phát
biểu ý kiến xây dựng bài, hoạt động nhóm), chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập,
giữ kỷ luật trong lớp học
Quản lý học tập ở nhà của học sinh chủ yếu thông qua khâu kiểm tra việc
chuẩn bị bài ở nhà của học sinh của GV bộ môn và GVCN lớp.
Vì vậy không theo dõi được quá trình học tập cũng như cách tự học của học
sinh nên việc nhắc nhở uốn nắn còn nhiều hạn chế.

15
Việc tổ chức dạy học cho học sinh
Việc học tập của học sinh được thực hiện chủ yếu ở lớp học qua các tiết học
với các môn học. Việc học tập trên lớp của học sinh được thực hiện theo thời khóa
biểu.
Việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường được diễn ra công khai. Về hình
thức, đó là sự đồng thuận của các bên gồm: học sinh, cha mẹ học sinh, giáo viên
và được Sở Giáo dục Đào tạo phê duyệt. Học sinh đăng ký học thêm chủ yếu là
các môn theo khối thi Đại học mà các em dự định thi.
Việc kiểm tra đánh giá xếp loại và kết quả học tập của học sinh
Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh chủ yếu được giao cho giáo viên
dạy bộ môn đảm trách.
Kết quả thống kê đánh giá, xếp loại hai mặt giáo dục đối với học sinh qua 5
năm gần đây, lượng học sinh khá, giỏi rất nhiều nhưng thực chất không đúng như
vậy.

*) Đánh giá tổng quát
Về cơ bản hoạt động dạy học diễn ra trong nhà trường, về hình thức đảm bảo
được các yêu cầu đặt ra theo quy định. Chất lượng của hoạt động này, xét trong
mối tương quan với các trường THPT khác trên địa bàn vẫn ở mức khả dĩ. Các
hoạt động dạy học diễn ra nhịp nhàng. Tuy nhiên, như đã nói hoạt động dạy học
trong nhà trường vẫn tồn tại nhiều bất cập. Chất lượng giáo dục chưa tương xứng
với tiềm năng thế mạnh của nhà trường.
*) Phân tích những ưu, khuyết điểm
- Những ưu điểm
Về cơ bản, Hiệu trưởng nhà trường đã thực hiện đầy đủ các khâu của quá
trình quản lý.
Nhiều giáo viên đạt trình độ trên chuẩn, tâm huyết với nghề; Một số GV giỏi,
có uy tín trước HS và với xã hội.

16
Đa số học sinh có ý thức học tập, tu dưỡng tốt và được gia đình quan tâm.
- Những khuyết điểm (hay những tồn tại)
Hiệu trưởng còn chưa quan tâm đúng mức tới việc tuyển chọn giáo viên
trong những năm gần đây. Điều đó dẫn đến đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đã
được chuẩn hóa song về thực chất năng lực chuyên môn còn hạn chế, chưa gây
được uy tín cho học sinh cũng như chưa được cha mẹ học sinh tin cậy.
Một số giáo viên còn dạy thêm và tổ chức dạy thêm quá nhiều nhưng chất
lượng dạy học chưa tương xứng.
Giáo viên chưa tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy. Học sinh còn ít tự
học, đi học thêm nhiều nên khả năng tiếp thu kiến thức còn nhiều hạn chế.
Trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy học chưa được sử dụng thường xuyên,
hiệu quả.
Nhiều giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh muốn cho học sinh học lệch
(chủ yếu tập trung vào các môn thi đại học theo khối của mình) nên chất lượng
giáo dục toàn diện còn chưa cao.

Tiểu kết chương 2
Qua khảo sát tìm hiểu thực trạng công tác quản lý hoạt động dạy học ở trường
THPT Hồng Quang, tác giả nhận thấy:
Hiệu trưởng nhà trường đã thực hiện được một số khâu của quá trình quản lý,
như khâu lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo , kiểm tra đánh giá.
Hiệu trưởng cũng đã tìm kiếm những biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất
lượng dạy học. Tuy nhiên những biện pháp đó chủ yếu dựa trên kinh nghiệm của
thế hệ đi trước, còn thiếu tính đồng bộ và chưa đi vào chiều sâu giúp tạo động lực
cho GV và HS nhà trường phát huy hơn nữa khả năng vốn có của mình.
Đội ngũ giáo viên đủ về số lượng và đạt chuẩn hoặc trên chuẩn một phần đã
tạo được niềm tin cho học sinh nhưng chưa đủ để làm thỏa mãn họ. Việc đổi mới
phương pháp dạy học còn hạn chế. Còn một số giáo viên vẫn chưa thực sự say mê
với nghề nên tinh thần trách nhiệm chưa cao.

17
Từ việc tìm hiểu, phân tích, đánh giá thực trạng của việc quản lý hoạt động
dạy học ở trường THPT Hồng Quang thành phố Hải Dương, tác giả nhận
thấy được những ưu điểm, tồn tại, thuận lợi, khó khăn của nhà trường. Qua đó đề
xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học góp phần nâng cao chất lượng
dạy học đáp ứng mục tiêu toàn diện trong giai đoạn hiện nay.

Chương 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HỒNG QUANG THÀNH
PHỐ HẢI DƯƠNG TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
HV trình bày các vấn đề sau:
3.1. Định hướng phát triển trường THPT Hồng Quang thành phố Hải Dương
trong giai đoạn hiện nay
3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý
3.2.1. Tính hệ thống

3.2.2. Tính hiệu quả
3.2.3. Tính thực tiễn
3.2.4. Tính bền vững
3.3. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Hồng Quang thành
phố Hải Dương trong bối cảnh hiện nay.
3.3.1. Nâng cao nhận thức cho mọi lực lượng trong nhà trường về tầm quan
trọng của HĐDH
3.3.2. Hoàn thiện nội dung dạy học bám sát theo chỉ đạo của Bộ và Sở Giáo dục
& Đào tạo.
3.3.3. Tổ chức cho giáo viên và học sinh đổi mới phương pháp giảng dạy và học
tập

18
3.3.4. Tăng cường cơ sở vật chất, xây dựng phòng học bộ môn, khai thác và
sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, phục vụ dạy học có chất lượng.
3.3.5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học trong nhà
trường
3.3.6. Xây dựng môi trường thân thiện dân chủ trong nhà trường. Quan tâm
phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp
3.5. Khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
3.5.1. Mục đích khảo nghiệm
3.5.2. Lựa chọn đối tượng và các bước khảo nghiệm
Từ việc nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý HĐDH và tìm hiểu, phân tích
thực trạng của việc quản lý HĐDH ở trường THPT Hồng Quang, tác giả đề xuất
biện pháp quản lý HĐDH ở trường THPT Hồng Quang thành phố Hải Dương, bao
gồm các biện pháp sau:
BP1:. Nâng cao nhận thức cho mọi lực lượng trong nhà trường về tầm quan
trọng của HĐDH
BP 2: Hoàn thiện nội dung dạy học bám sát theo chỉ đạo của Bộ và Sở .

Thống nhất nội dung, chương trình dạy học các bộ môn bám sát yêu cầu về
chuẩn kiến thức, kỹ năng, thái độ môn học được quy định.
Tổ chức phân tích, xây dựng kế hoạch dạy học chung (phân phối chương
trình) phù hợp. Giảm bớt kiến thức mang tính hàn lâm, tinh lọc những kiến thức
cơ bản để thày và trò có đủ thời gian làm việc đồng thời đảm bảo HS có đủ kiến
thức thi HSG và Đại học
BP 3: Tổ chức, chỉ đạo cho giáo viên và học sinh đổi mới phương pháp giảng
dạy và học tập
* Tổ chức, chỉ đạo cho giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy lấy người
học làm trung tâm

19
- Định hướng cho giáo viên đổi mới cách triển khai phương pháp dạy học. Cụ
thể, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng: phát huy tính tích cực, chủ động
sáng tạo của người học. Đồng thời phải giáo dục tính tích cực, tự giác học tập và
tạo điều kiện cho những cố gắng vươn tới của học sinh bằng khả năng của mình.
- Kết hợp các phương pháp dạy học khác nhau. Tính hiệu quả của phương
pháp phụ thuộc người thực hiện biết phát triển và thích nghi nó. Nếu các phương
pháp dạy học mà kết hợp bổ sung cho nhau thì sẽ phù hợp với đối tượng học tập
đa dạng, chống nhàm chán.
- Phát triển năng lực tự học của học sinh.
- Hằng năm, Ban giám hiệu dự giờ mỗi giáo viên ít nhất một tiết; tổ trưởng
chuyên môn dự giờ mỗi giáo viên ít nhất 2 tiết; giáo viên dự giờ của nhau ít nhất
16 tiết (mỗi học kỳ 8 tiết)
- Tổ chức Hội giảng các cấp (từ nhóm, đến tổ rồi cấp trường) hằng kỳ, hằng
năm.
- Viết đề tài chuyên môn, SKKN có thể áp dụng vào thực tiễn giảng dạy.
- Tổ chức học bồi dưỡng nâng cao trình độ sử dụng công nghệ thông tin, sử
dụng trang thiết bị phục vụ công tác giảng dạy. Thường xuyên kiểm tra đánh giá
để kịp thời uốn nắn, điều chỉnh mặt xấu và biểu dương mặt tốt.
- Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, tài liệu phục vụ công tác đổi mới
phương pháp giảng dạy.
* Tổ chức, chỉ đạo cho học sinh đổi mới phương pháp học tập, có động cơ
học tập đúng đắn
Về phía giáo viên, ngoài yêu cầu chung với học sinh về tự học, chuẩn bị bài ở
nhà thì sau mỗi tiết học cần dành thời gian hợp lý để hướng dẫn các em học tập ở
nhà một cách chi tiết. Đầu mỗi tiết học có kiểm tra đánh giá về kết quả tự học của
học sinh để động viên khích lệ hay uốn nắn kịp thời. Giáo viên cũng có thể giao
một số chuyên đề cho các nhóm học sinh làm việc ở nhà và có nghiệm thu, đánh

giá việc thực hiện đó.

20
Về phía nhà trường, cần đưa vào nội dung, quy chế rõ ràng để giáo viên thực
hiện hướng dẫn học tập ở nhà cho học sinh sau mỗi tiết học, kiểm tra đánh giá
việc tự học ở nhà của học sinh sao cho mức độ và lượng kiến thức giao vừa phải
để học sinh có thể thực hiện được. Tổ chức cho học sinh viết SKKN học tập.
Về phía cha mẹ học sinh phải quản lý thời gian học tập ở nhà của con em
mình một cách hợp lý.
Trường cần tổ chức nhiều hoạt động học tập đa dạng và phong phú, cuốn hút
học sinh tham gia. Kết hợp giữa học tập với các hoạt động giải trí khác như văn
nghệ, thể thao … tạo môi trường thân thiện sao cho học sinh cảm nhận được mỗi
ngày đến trường là một ngày vui, không còn thấy căng thẳng, áp lực từ việc học
hành, thi cử.
Đổi mới phương pháp học tập cần chú đến tự học của HS, học tập tích cực
chủ động, kỹ năng làm việc, học đi đôi với hành tạo năng lực thực tiễn, kỹ năng
sống cho HS. Đưa hoạt động dạy thêm học thêm vào nề nếp, chống dạy thêm học
thêm tràn lan.
BP4: Tăng cường cơ sở vật chất, xây dựng phòng học bộ môn, khai thác và
sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, phục vụ dạy học có chất lượng.
- Huy động các nguồn lực từ ngân sách, xã hội hóa giáo dục để mua sắm xây
dựng, tu bổ trường lớp, bàn ghế, sân chơi, bãi tập, trang thiết bị, đồ dùng dạy học,
thư viện Phấn đấu mỗi lớp có một phòng học riêng, trang bị cả hệ thống nghe
nhìn, khai thác Internet.
- Thường xuyên mua sắm, bổ sung các trang thiết bị cần thiết, đồ dùng thí
nghiệm phục vụ HĐDH.
- Xây dựng các phòng bộ môn, thực hành thí nghiệm và thư viện chuẩn.
- Xây dựng quy chế khai thác sử dụng, bảo quản một cách có hiệu quả trang
thiết bị đồ dùng dạy học, tài liệu tham khảo.
- Đào tạo nhân viên có tinh thần trách nhiệm, chuyên môn làm việc ở các

phòng bộ môn, thư viện.

21
- Chú ý đến việc tạo cảnh quan, môi trường xanh, sạch, đẹp trong nhà trường.
Giáo dục ý thức giữ gìn và bảo vệ tài sản công.
BP 5: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học trong nhà
trường
- Đối với hoạt động giảng dạy của GV: Kiểm tra HĐDH của GV từ khâu lập
kế hoạch giảng dạy, soạn bài, giảng dạy trên lớp (thông qua dự giờ), sử dụng đồ
dùng dạy học (thông qua theo dõi sổ mượn trả và kiểm tra trực tiếp), việc thực
hiện quy chế chuyên môn, vấn đề bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kiểm tra
đánh giá kết quả học tập của học sinh.
- Đối với hoạt động học tập của HS: Yêu cầu GV đánh giá kết quả học tập
của học sinh phải công khai, công bằng và phản ánh đúng năng lực của HS. Việc
ra các đề kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS phải được quan tâm sao cho
nằm trong yêu cầu chuẩn kiến thức, kỹ năng, đảm bảo yêu cầu về tỷ lệ các mức độ
nhận thức và phải thực hiện theo ma trận đề đã thống nhất
Việc đánh giá kết quả học tập của HS sau mỗi kỳ, mỗi năm học phải được
lãnh đạo nhà trường thành lập Hội đồng xét duyệt đảm bảo tính toàn diện của
đánh giá.
BP 6:. Xây dựng môi trường thân thiện dân chủ trong nhà trường. Quan tâm
phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội
- Đối với tập thể sư phạm cần thực hiện tốt quy chế tập trung dân chủ. Tạo ra
bầu không khí dân chủ thực sự trong nhà trường. Tạo điều kiện cho mỗi cá nhân
đều được phát huy hết khả năng của mình, được tham gia vào việc quyết định
những vấn đề quan trọng trong nhà trường.
- Đối với HS trong nhà trường cần tổ chức cho HS tham gia lao động, thực
hiện các hoạt động đền ơn đáp nghĩa… Mỗi HS đều có quyền bày tỏ ý kiến,
nguyện vọng của mình