Tải bản đầy đủ (.pdf) (119 trang)

Hình thành và phát triển khái niệm chuyển hóa vật chất và năng lượng trong chương I - Sinh học 11 - Trung học phổ thông

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.2 MB, 119 trang )




ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC


NGÔ THỊ NGỌC HÀ


HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KHÁI NIỆM
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG
TRONG CHƯƠNG I – SINH HỌC 11-THPT






LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM SINH HỌC



HÀ NỘI - 2011



ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC




NGÔ THỊ NGỌC HÀ

HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KHÁI NIỆM CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
VÀ NĂNG LƯỢNG TRONG CHƯƠNG I- SINH HỌC 11 TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG


LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM SINH HỌC
Chuyên ngành: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Mã số: 60 14 10
Người hướng dẫn khoa học: PGS-TS Nguyễn Đức Thành




HÀ NỘI - 2011


MỤC LỤC

LI CM N - 3 -
 C TIN C  - 15 -
 n c  - 15 -
1.1.1. m - 15 -
1.1.2. m sinh hc: - 19 -
1.1.3.  hm c
c ph n nay: - 24 -
 thc tin c  - 25 -
 nh thc trng dy ht

chc 11- Trung hc ph  - 25 -
1.2.3. Kt qu nh thc tr - 31 -
1.2.4. : - 32 -
-
SINH HC 11- THPT. - 33 -
t chc
11 -Trung hc ph  - 33 -
  ct ch
hc 11- Trung hc ph  - 33 -
i dung ct ch
c 11- Trung hc ph  - 35 -
 n h thm c
vt chc 11- Trung hc ph  - 39 -
2.3. Bit
chc 11-Trung hc ph  - 46 -


2m
trong dy h - 46 -
n
t chc 11- Trung hc ph  - 48 -
-NL vi s h tr ca phn mm IHMC
Cmap Tools - 57 -
 - 57 -
- Dng b dng b sau: - 58 -
+ n - 58 -
ng KN b sung. - 58 -
ng m - 59 -

Cmap Tools - 61 -

n KN CHVC- NL ca sinh v dng
 - 62 -
n 1 - chun b ca GV - 62 -
2.4.2n 2 - n khai t chc DH b - 63 -
C NGHIM - 67 -
3.1.Mc nghim - 67 -
3.2.Ni dung thc nghim - 67 -
3.3. c nghim - 67 -
3.3.1. Chng thc nghim - 67 -
3.3.2. Chn lp TN - 67 -
3.3.3. Chn GV dy TN - 68 -
3.3.4. c nghim - 68 -
3.4. X  liu - 68 -


ng - 68 -
 - 70 -
3.5. Kt qu thc nghim - 71 -
3m tra - 71 -
- HS cng c  thn thc. Qua
HS  i quan h gi
gi kin th - 82 -
KT LUN NGH - 83 -
U THAM KHO - 84 -
PH LC - 87 -


















DANH MC CC K HIU, CC CH VIT TT

DH
Dy hc
DHKN


i chng

ng vt




GV

HS
Hc sinh

KN
m
PPDH

SGK

THCS
Trung h
THPT
Trung hc ph 
TN
Thc nghim
TV
Thc vt





M U
 
 ci my hc hin nay:
i nhng chuyn bin c 


i mt tt yu.
Trong ngh quyt s 40/2000/QH10 ca quc h i m
 c ph   nh: M   i m  c ph
ng n
ph i nhn nguc phc v CNH- 

p vi thc tin thng Vi
g vi s i mi ny hn phi m
trong Hi ngh ln th VI- n mi m
y hc  tt c p hc, bc hc, kt hp tt hc vng
vdng nhy hc hi bng cho hc sinh
nhc gii quyt v
Mi s  c c tip cn
nhi tri thc mc sinh ht trong nh
khoa h i mi n
dy ht v t yi mi chung v PPDH ca
c.
1.2.ng dy hg c
11-Trung hc ph 
y hy hc sinh hc ch
chc hong nhn thc cho hc sinh.Sinh hc thc nghi
cu v th gii s thn kin thc c
cc phn cht ca s vt, hi
bn trong sinh gii.


Sinh hc 11- n dn qua tng
mc , t, kin thm chim t trong ln
khng kin thc.
1.3.Xu thc trng dc m Sinh hc hin nay
Chng kin thc ca hc sinh phn ln ph thuc nm v
ca mi KN, nc ni dung KN Sinh hng ph bin
 c thu vic nm vng bn cht ca
 n n dng
p, gii quyng trong thc t m v ca
GV trong dy hi ch u h th a chn s

dt trong nhng yu t khoa
hm, tu kin cho ving nhn thc ca HS.
1.4.Xu 
H thng KN Sinh hn tng c kin thc Sinh h coi vic
m vng h thng KN Sinh h  ng cho
HS kh n dng vng chu qu n thc sinh h
ng h
c th gii quan khoa hc t
ng nhn thc KN Sinh hng trong vin
         i m     
Xut ph nhchnBi
trim trong dy h t chng -
Sinh hc 11 - Trung hc ph 
2.Lch s u:
 gii
Viu v c tp trung nhiu   :
n dy hc Sinh
hc  p hc thuy
Trong cu      y hc Sinh hc c  
V.M.Kocxunxcaia( 1966) l n m
n KN , ln th c b 
triu trong s 


trii quan h gi  2 loi KN

nh, s n KN Sinh ht ch
vi vin n 
nhng KN ch m t n , gii h
 n tun t 

Cui dung dy hc   n
mu mm bc c
ng th  cng chun b cho HS  lp
i nh tu kin cho h u kin tip thu KN  bc hc
tip theo.
Trong cu y ha N.M.Scatkin( 1971  cho
rng n d nng n i
ng s kin rt li HS ln tu dn ti KN
mi.
Trong cu y hc Sinh h       a tp th   i
p Sinh h
t s ng KN, s vng ca KN nhng
lic bi n mn vi
trin  dng dy h,
, bi chiu.
Cu n KN sinh hng hi l
    n
 ln lp 8.
Trong cuy hc sinh hng h
  n h th
gi a KN kinh nghim
nhn thc KN cng th i KN .
t
t h th p hc.S 
i vi vic tip thu kin thc hc tp cng
thc kh r logic theo nhing
 u t n ca m


2.2. Vit Nam:

Trong nht nhi u v s 
trit cung dn
ging dy Sinh vt hm
n qua tm vng kin thng d
KN.
n s ca Tru v  
ch
lp 9, lp 10 ph   c n v 
 ra mt s bi 
ch a v  
lot h
 Nguyn c Tnh Quang Bt v n dy hc
sinh hn mnh v vi ca ni
dung dy hng duy nh hnh hi tri thc mc
y, gv phi nm vng kin thm, s 
trin kn qua tng mc, tng cp hng h th
ng th hin logic v kin th ng dp
c tp , nc va ta d  chi tit
m.
  Minh H n k 
ncho HS trong ging d
 tic 12-  nhn m nm vng bn cht
kin thi bi
m 
               c sinh trong dy
t di truy 
ch  tht di truy
hc kin thc di truyn hc.

 Nguy  dp

 n KN trong dy hc , Sinh hc 11- 
gi  d n KN


phc, m vng kin th ng d
thc tii sng sn xut.
  Nguyn Th  ng
m ti cho dy hc tip 12- 
vi ng bng h thn
ng thi cho ta thn d
lp hc, cp hc theo h thng.
t nhiu lu  
tri c t chc s trong dy hc Sinh hc  ng
 ng Th D Thy- 2008.Hay Luc s ca Nguyn Th
Thm   cy hc phn
Sinh hc t - Sinh hc 10-  u nhn mnh vic cn thit phi
s dng cac bic sinh h thng kin thn ca
 ng din th
c ch ng cua m
3.Mu:
c h thm trong Ct ch
ng- Sinh hc 11  Trung hc ph 
trim nhu qu dy hc sinh h
Sinh h
 u:
4.1. u :
H thng t ch Sinh
h
4.2. :
4.2.1. 

y b , THPT
Nguyn B n- Qung Ninh.
4.2.2. Hc sinh :


Hc sinh l, THPT Nguyn Bnh
 n- Qung Ninh.
5.Gi thuyu:
Bm, hc sinh s nm vng kin th
 hng thi h thn th I- Sinh hc
11- Trung hc ph 
6.Nhim v u:
6.1.H thng  n v m, v m
Sinh hc.
6.2nh thc trng dy ht ch-
Sinh hc 11- Trung hc ph t
nh thc trng dy ht ch-
Sinh hc 11- Trung hc ph 

t chc 11- Trung hc ph 
6.5.Thit k  dng bim trong
dy h- Sinh hc 11- Trung hc ph 
6.6.Thc nghi kim tra gi thuyt c 
u:
7.1. thuyt:
   
u tra:
u v dy, hc kin th Sinh hc 11- Trung hc ph
 qua phii trc tip v
7.3 P

 cn cng dn
m, tham kho, ch ng li ch


u.
7.4c nghim:
7.4.1.M: Kim tra gi thuyt khoa hc c 
7.4.2. Chm.
7.4.3. B m: B 
7.4.4. X  li th
8.Nhi c 
8.1. c h tht cht 
c 11- Trung hc ph 
8.2.  xu
t chc 11- Trung hc ph 
8.3.  xu         i   
t chc 11- Trung hc ph 
8.4. Thit k   d   xu
t chc 11- Trung hc ph 
8.5. Kt qu thc nghim ch
u qu dy h
t chc 11- Trung hc ph 
9.C
Lun m n kt lunu tham kho, d kin lu
g
 c tin c 
m trong dy h
vt chng- Sinh hc 11 -Trung hc ph 
Thc nghim.









.  C TIN C T
 n c 
1.1.1. m
1.1.1.1.Th
m:



n n
dy hc Sinh hc (Phi).
 cht 

:

.










.





 .        
.
m:
Logic hc v t ca s c bao gm
logic hc c bin chng.
c: KN ch   thun tin
cho vii s m cc:
M : Mi KN ch ng s ca mt s du hi t s du hiu ca
c KN hay KN 
 c si quan ni
Logic bin chng: t tinh s nhn thc c
duy ph vn ca thc tKN khoa h tng
kc v nhng du hiu, thun cht gi v
hing. Logic bin chn:
m th nh
t qu cn th  bi 

ng du hiu thu  s vt hay hing nhnh.
Ph bing du hiu thu nhiu s vt, hing.S
tu hiu hoc thun cht h
niy n tng hp ch  tng c
du hiu.
Nhn th dng li   bii ta li d

ph bi tip tc nhn tht  m 
 i nhn th.


c quan h git
a s t trong nhng v thi s i
ch ca hc thuyt v nhn thn dy hc.
m th n cht
u hit mt s thuu
hiu bn cht, nh n ch th c mn loi
s vt hii loi s vt hin ch
quan h vn cht bao gi n
n cht.Trong dy hi ta phi  nhng du hiu chung r
n cht bng s tr
m th n
 m xu vng ca nhn thng kt
qu c  ct qu
cn thc khoa hm khoa hc
n m a KN.
KN khoa ht lch s, lch s khoa hch s n m,
ti, b sung nm m
ph vng gii quyn gia nc ca KN, gia
du hii ca KN.
y logic bin chng xem KN  thng nht bin chng gi
bin, gia c th ng, gia nc.
Quan ning dng quy tn KN khoa
hy hc Sinh hc.
1.1.1.3.:
m t li : Mt s vt, mt hi
n vy phi ch ra nhng thun cht c  i

 vt hi
t qu mn tha
 cha ht mi hiu bit hin thi
v   c nhng du hiu bn cht
nht, ch yu nhy hc ng bu vic


gii thiu tri thc mi bng vi
 hii ca khoa hp v
i ca hu c l
dc b 
n nh u hiu cc
c t c hii s vt
hi du hi ht.Mi KN li nm trong
nhng m, nhng mnh v
m ci
nhng du hi cn vch ru hi

ng h m r
mi pht s du hiu ca KN.
i bc sau:
Hai v c  cho nhau.
c du hiu bn cht cng, hing sc

t c 
ging gn nht.
 nh.
i ngn g
1.1.1.4n thy hc:
Hc tng nhn thc nhm ph gi

c ca mi t qu  th s vt hin
ng, mi quan h  , quan h quy lut v thi gian t c
thuyt khoa hc.
m vt qu ca nhn thc v bn cht c vt hi
i quan h bn cht c  nhn thc ti
 i kin thc mc, vng
ch ng th      
 qu cy hc sinh hc.


1.1.2. m sinh hc:
1.1.2.1.Th  sinh hc
m phng du hin cht nht ca
c hia s sng.m sinh hn phn
ng m , nhng mi nhau.
m sinh hc:
* m vi phng hay h 

KN sinh hc phng c
a mng hay mng sinh hc nhnh, phng
dng quan h t cng ng xut
hin trong mc.
ng xut hin trong mc , bao g
ch yu sau:
KN ph ng:KN v t ph, tng vt
hay thc vt, ti.
KN ph  : quan h v cu t
h gi ng sng ca m
 ng , mng , mt
hing sng gn lin vi mng sinh vt c tht, vi

nht ca ng
KN sinh h m phng du hiu, hi
  n ca s sng, chung cho mt b phn ho  gii hu
c 11 bao gm kin th
Hin ti cht, di truyn
Qp
Quan h : Quan h gia c
              i t chc
sc lt cc,thung sng


ca m ng c th  t vy, song vi
bit ri quan h mt
thit v i c l
.
- ng phi:
KN s vt:Vd: Kn v lc lp, t 
KN hing: Vd: Kn v ng
 
Kn v quan h: VDKn v ng c ngoi c
trin.
1.1.2.3.S m sinh hc:
n dy hc sinh h bng
qui nn dch
ng qui np:
:
o cho hc sm m 
hng b c tin ca kin thc sp hc ,
 dn hc sinh tm mi b,
hoc gip nhn thn gia nh

biu c
V n vi thc tii sng , thc tin sn su
a hc sinh.

ng bu t s u trc
i s ng dn cng s a hc sinh
tu hiu ch yu ca KN .
 s dng mu vt thu sng, m
mu nhn, hay vnh chp, tranh v
nghim.


,  KN
n ra du hin cht nht cc quynh chng
ng dn HS bi hoc nhu gi s
dm liu hiu ca KN, tii
chiu, s u hiu chung c
cu, r u hin cht c
u hing thiu na.
u ch dng  ch quy np t s   
 thng dng  du hiu b u ng
ng   t d bn
chng h th, s u
trc g tru n kinh
nghim cc gu p d
 vt hing c th c gt th quy np.
Khi vc bn cht c HS th dii GV
b n g
4: 
Vi thn tin ti KN mi bng mt trt t

c KN mi b
quan h l thui vi m
c h thh tii dp
v c trong gi p.
5
Vic nm vu, nh n dc nh d
 i nhng KN mi.Mm vi gii quyc nhng
t thc gii quy
v thc tii sn xut.
 nc du hiu bn cht ca KN phc,
tr thuyt.  quan ng du hiu b
  bn chng KN
t .
nim bng din dch:


ng din dch  ng qui
np  ng vi nh nhn bit du hiu
bn cht bn tri dn dt c
th dt, bi c bit
   
 kin bn cht ci
ng chi phi s n cng ni dung bng suy di
thuyt v  ca bng m n

 sau:
nh nhim v nhn thc

ng qui np ng din dch
t(


u hiu bn cht
m. 3.C th hm trng
 m

4 . th

5.Vn dng m
m sinh hc
Trong quan nim v s      vt, hi      
trin.Trong dy hy sinh h n ca KN
p vi nhn thc ca hc sinh qua tng lp hc, cp hy
mt s vt, hiu m rng dn t n phc tp  tng
n dn.


S nh b thng logic ca 
dy hp vi kt cu tng mc, tng cp hc.
M n ngay trong m
n dp vng nhn th
u quan h vi 
  y hn khai
n th dn dn hc sinh hiu v t n phc tp , t ch 
 n ch  th c
th i mi.
:



y


s
:
B         
2

.
)
.

.

th hay Gv ph
d



2 gen quy




 
.







.
1.1.3. m cm 
sinh hc ph n nay:
c THPT hin nay cho thng nh
trin khi thit k n nc
th hin  trt t : Nu  lu  cp  t   
p 11u v c    :
Qun th - Qu- H 
c
Sinh h       i mu       c
 gia th k XX, Sinh hn rc r i nhi
i h tht bao gm mi m.
Vic khn thc theo h tht Sinh hm v
quan trng trong dy hc Sinh hc bi
hc hi cn rt nhit ch vng kin
thc KN chung nhn nht v kin thc Sinh hc ph 
Nc c
   ch t   n, t ch  
sn qua nhiu lp, nhiu cp hc( quang hp, di truyn,
sinh sn ) qua nhi u m ng, gen, AND,
Nhim sc th u KN ch  cp trong mng
p ht hi
i dy ph thi hc ph
ng hp.


 thc tin c 
1.2.1. nh thc trng dy ht
chc 11- Trung hc ph 
  thc tin c n c trng dc

sinh hc  mt s  d
ng tham khn, d gi i v
c tip tham gia ging dy  mt s a  H Long,
ng thi tio vic s dy hc nh
m c bng dy thc nghim . 
thc nghic ti hc k 1
,ti lp 11 ti 4 ng THPT  tnh Qung ninh
Trung hc ph  - H Long  Qung Ninh.
Trung hc ph  - H Long - Qung Ninh.
Trung hc ph  n- H Long  Qung Ninh.
Trung hc ph  Nguyn B- H Long - Qung Ninh.

Bng 1:Kt qu n thc v Dy hm Sinh hc c


Nu tra
 li
ng


ng

Him khi

dng
SL
%
SL
%
SL

%
SL
%

ca vic


tri


cho hc

hi kin
13/18
72,2
5
27,7






nim cho
hc sinh
thc mt
ng
chc
 
n




hc sinh
17/18
94,4
1/18
5,6




t qu
nhn thc
v bn cht
c
vt ,hin
ng
16/18
88,8
2/18
11,1




2.Khi son


n

V a
phn
CHVC- NL
trong h
thng


18
100






S ng
KN cn dy

18
100






u
s 

n

nhng KN 
tng lp
hc, cp
hc
12
66,6%
4
22,2
1
5,5
1
5,5

×