Hình thành và phát triển khái niệm chuyển hóa vật chất và năng lượng trong chương i sinh học 11 trung học phổ thông

Hình thành và phát trin khái nim chuyn hóa
vt chng trong ch- Sinh
hc 11 - Trung hc ph thông

Ngô Th Ngc Hà

i hc Giáo dc
LuLí luy hc; Mã s: 60 14 10
ng dn: PGS. TS. Nguyc Thành
o v: 2011

Abstract: H th lý lun v Khái nim, v hình thành và phát trin khái
nim Sinh hnh thc trng dy hn hóa vt chát và
ng" - Sinh hc 11 - Trung hc ph thông.Xây dng các bin pháp hình
thành và phát trin khái nim, thit k giáo án có s dng bin pháp hình thành và
phát trin khái nim trong dy h- Sinh hc 11 - Trung hc ph thông.
Thc nghi kim tra gi thuyt c tài.

Keywords: Sinh hc; Chuyn hóa vt cht; Chuy   ng; Lp 11;
ng dy

Content
1. Lý do chọn đề tài
1.1.Do yêu cầu yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học hiện nay
Mc tiêu ci mc ph thông là: ng ni dung
c, sách giáo khoa ph thông mi nhng yêu
cu phát trin ngun nhân lc phc v CNH- c phù hp vi thc tin và
truyn thng Vi
1.2 Xuất phát từ thực trạng dạy và học khái niệm Sinh học hiện nay
Chng kin thc ca hc sinh phn ln ph thuc vào vic nm v
ca mi KN, nc ni dung KN Sinh hc. Tuy nhiên có mt tình trng ph bin là

HS ch chú ý hc thuc lòng KN mà coi nh vic nm vng bn cht ct lõi ca khái
nim và nht là s phát trin dng vào các
bài tp, gii quyt các tình hung trong thc t.
1.3 Xuất phát từ vai trò cu
̉
a khái niệm trong da
̣
y ho
̣
c Sinh ho
̣
c ơ
̉
trươ
̀
ng phổ thông
Quá trình dy hc nói chung và dy hc sinh hc nói riêng thc cht là quá trình t
chc hong nhn thc cho hc sinh.Sinh hc là môn khoa hc thc nghim nghiên
cu v th gii s thng các khái nim là thành phn kin thc ct lõi ca
môn hc. 

 

































, 

















 ,  
, 



.























 ,




































.
Xut phát t nhng lí do trên,  chn  “Hình thành và phát triển
khái niệm chuyển hóa vật chất và năng lượng trong chương I - Sinh học 11 - Trung
học phổ thông”
2. Lịch sử nghiên cứu
2.1. Trên thế giới
Trong cu    ng pháp dy hc Sinh hc ca N.M.Veczilin và
V.M.Kocxunxcaia (1966) tác gi  n m c trình bày và phát
trinh, s phát trin KN Sinh hc liên quan vi
vic phát trin nh hc.
2.2. Ở Việt Nam
Trong nht nhiu tác gi nghiên cu v s hình thành và phát
trin khái nin Bá Hoành và Nguyt cung dn
ging dy Sinh vt hn án tin s ca Tr
nghiên cu v     ng hình thành và phát trin khaí nim trong

p 9, lp 10 ph thông.
Bên ct nhiu lu c nghiên c
trin các KN v c t chc s trong dy hc Sinh hc  
ca tác gi ng Th D Thy- 2008. Luc s ca Nguyn Th Thm  2010
 cn các KN trong dy hc phn Sinh hc t bào-
Sinh hc 10-  u nhn mnh vic cn thit phi s dng cac bin
t giúp hc sinh h thng kin thn ca bài.
3. Mục tiêu nghiên cứu
c h thng khái nim trong Chương I: Chuyển hóa vật chất và năng
lượng- Sinh học 11 – Trung học phổ thông” cùng bin pháp hình thành và phát trin
khái nim nhm nâng cao hiu qu dy hc sinh hc
11 nói riêng.
4. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
4.1.Đối tượng nghiên cứu
H thng các khái ni n hóa vt ch 
Sinh hc 11 THPT cùng các bin pháp hình thành và phát tri
4.2.Khách thể
4.2.1. Giáo viên: Giáo viên dy b môn Sinh hng THPT - H Long- Qung Ninh.
4.2.2. Hc sinh : Hc sinh lp 11 thuc 4 trng THPT- H Long- Qung Ninh.
5. Giả thuyết nghiên cứu
Bng cách hình thành và phát trin các khái nim, hc sinh s nm vng kin thc
và rèn luy thng hóa kin thc khái ni- Sinh hc
11- Trung hc ph thông.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1.Hệ thống cơ sở lí luận về Khái niệm, về hình thành và phát triển khái niệm Sinh học
6.2. Xác định thực trạng dạy học chương I “Chuyển hóa vật chất và năng lượng”-
Sinh học 11- Trung học phổ thông
6.3. Xây dựng các biện pháp hình thành và phát triển khái niệm trong chương I
“Chuyển hóa vật chất và năng lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
6.4.Thiết kế giáo án có sử dụng biện pháp hình thành và phát triển khái niệm trong

dạy học chương I - Sinh học 11- Trung học phổ thông
6.5.Thực nghiệm sư phạm để kiểm tra giả thuyết của đề tài
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
7.2.Phương pháp điều tra
7.3 Phương pháp chuyên gia
7.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
8. Những đóng góp mới của đề tài
8.1. Xác định được hệ thống khái niệm trong chương I “Chuyển hóa vật chất và năng
lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
8.2.Đề xuất được quy trình hình thành và phát triển khái niệm trong chương I
“Chuyển hóa vật chất và năng lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
8.3. Đề xuất các biện pháp hình thành và phát triển khái niệm trong chương I
“Chuyển hóa vật chất và năng lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
8.4. Thiết kế các bài soạn có sử dụng các biện pháp đã đề xuất trong chương I
“Chuyển hóa vật chất và năng lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
8.5. Kết quả thực nghiệm sư phạm chứng minh được con đường hình thành và phát
triển khái niệm là con đường nâng cao hiệu quả dạy học trong chương I “Chuyển
hóa vật chất và năng lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
9. Cấu trúc luận văn
Lun m u và phn kt lun, tài liu tham kho, ph lc, ni dung
chính ca lu
 lí lun và thc tin c tài.
ng 2. Hình thành và phát trin khái nim trong dy hn hóa vt
chng- Sinh hc 11 -Trung hc ph thông.
Thc nghim.
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Cơ sở lý luận của đề tài
1.1.1. Khái niệm
1.1.1.1.Th 























 : 





















 , 










, 





































 ,  


















 .
1.1.1.2. 

khái nim


















- 





































.
- 





















.
1.1.1.3. 































 , 














.
1.1.1.4. 












n thc và dy hc
KN có vai trò rt quan trng trong nhn thc b  hình thành các
c. Chính vì vy phát triy hc luôn phi
gn lin vi s hình thành và phát tric.
1.1.2. Khái niệm sinh học
1.1.2.1.Th nào là k sinh hc
Là nhng khái nim phn ánh nhng du hiu và thuc tính chung, bn cht nht
ca các cu trúc sng,các hing, quá trình ca s sng. Khái nim sinh hc còn phn
ánh nhng mi liên h, nhng ma KN vi nhau.
1.1.2.2. Các loi khái nim sinh hc
KN sinh học chuyên khoa: là KN sinh hc phn ánh tng cu trúc, hing,
quá trình ca mng hay mng sinh hc nhnh, phn ánh tng
dng quan h riêng bit cng y.
KN sinh học đại cƣơng: là loi khái nim phn ánh nhng du hiu, hing, quá
trình, quan h n ca s sng, chung cho mt b phn hoc toàn b gii h
trình Sinh hc 11 bao gm kin thn ánh v
1.1.2.3. S hình thành khái nim sinh hc
Lí lun dy hc sinh h nh quá trình hình thành KN có th bng 2 con
ng qui np và din dch



1: 










2: 






3: 













4: 






5: 












6: 









Mô hình DHKN Sinh hc khái quá sau:

 ng quy np và din dch

1.1.2.4. Phát trin khái nim sinh hc
- 
- 
1.1.3. Chương trình sinh học và đặc điểm của các khái niệm trong chương trình sinh
học phổ thông hiện nay
- Bm tính ph n, hit tng hp và thit thc
- Quán trim sinh thái và tin hóa
- Cc thit k theo mch kin thc và theo
king tâm, m rng qua các cp hc.
- Phc thù ca môn hc
1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài
1.2.1.Các chỉ tiêu xác định thực trạng dạy học trong chương I “Chuyển hóa vật chất
và năng lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
-Tình hình nhn thc v Dy hc khái nim Sinh hc ca Giáo viên
- Tình hình nhn thc v m nhu c, kt qu hc tp nm vng khái nim
Sinh hc ca Hc sinh
1.2.2. Nguyên nhân cu
̉
a thư
̣
c tra
̣
ng
(1) 



(3) 








cht. 



 (
 , 








)
Quy na
̣
p
(2) 






, 






(





)









 


 . 







 .




( ,











)
 (




)


Diê
̃
n di
̣
ch

Con
đường
quy nạp
(4) 



 




c
(5) 










Con
đườn
g diễn
dịch
- 







 i mi.
- 
















 , 










 , 



 . Bn thân mi giáo viên

y  n v i my hc, nhing
nhi my hc vi vic s dng nhin dy hc hii
n ni dung liên kt gia các bài hc.
- 









 










, , 







, 










- 



 , 




















Chƣơng 2: HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KHÁI NIỆM TRONG CHƢƠNG I -
SINH HỌC 11- TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
2.1. Phân tích nội dung chƣơng I : “Chuyển hóa vật chất và năng lƣợng” Sinh học
11 -Trung học phổ thông
2.1.1. Phân tích chủ đề của chương I “Chuyển hóa vật chất và năng lượng” Sinh học
11- Trung học phổ thông
  n hóa vt ch   
Sinh hc 11 nghiên cu  c t ch ng là
Thc vng vt.Có th hiu CHVC- NL là bii vt chng sang
các dng khác nhau  trong t bào. K t dng vt chc ly
 n vào trong t bào, bin thành t hp cht hu
 và lc bii tip tng và các hp cht trung
gian và các ch không s dc thng.
y, v quá trình chuyn: Ly vào, Chuyn hóa, Bài xut
Quá trình ly vào bao gm: Thu nhn ,Bii, Vn chuyn hóa.
Mn nh u phc hin và thc hi nhnh.
Chuyn hóa, vn chuyn thc hic ph 
vy, s chuyn hóa din ra nhanh hay chm ph thuc vào yu t bên trong và bên ngoài
.
Quá trình chuyn hóa din ra trong t bào gm 2 mng hóa và d hóa.
Quá trình bài xut các cht không cn thi      m con
 vn chuyn.
T ch  m quá trình thì CHVC- NL  c 
th  c dit b sau:

 2.1: Quá trình chuyn hoá vt chng  c 



nh



nh



h
nh




nh




nh





nh


nh






nh



nh



Do sách giáo khoa hin nay còn vit Thc vng vt riêng nên khi dy
có th c theo trình t các bài, mi quán trim
  qua tng bài và sau mng tm chung.
2.1.2. Phân tích các nội dung cấu thành của chương I “Chuyển hóa vật chất và năng
lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
2.1.2.1. Chuyn hóa vt chng  Thc Vt
- Vt cht t c thu nh:
Dng vt
cht :cht vô


cht h

h 

Bii và
hp thu
n
chuyn
ng
trong gian
bào

chuyn hóa
Vt cht và
ng

tn ti và
phát trin.
ng
trong
n
chuyn

i (
Phi , thn)
ng
ngoài
+ Dng vt chng tn ti các dng vt cht c sng
ng ion khoáng, dng phân t c mu phân t hn, nh có

     c vt s d c các cht  d   
khoáng, dng phân t t keo( tr mt s ng hp lc mt s phân t
hht)
ng thu nhn: Thc vt t c thu nhn b và lá.
c nhn  r qua lông hút vào các t bào ri vào mch g.
Phân t CO
2
c thu nhn qua lá ch yu nh l khí, ri vào gian bào.
ng ác thu nhn qua t bào có dip lc chuy
ng hóa hc
 thu nhn: Vt chc thu nh (Thc cht là vào t bào c
quan thu nhn ) ch yu b th ng (Khuch tán t  i
có n thp )
-Vt chc chuyn t  dng vt chc hp thu qua
n chuyn ti gian bào
+Dng vt chc vn chuyn
n t   thc hing hóa,
trong t khoáng ch y bào lá
CO
2
n t bào có dip l tng hp cht h
ng vn chuyc, khoáng qua h mch dn (Mch gn gian bào
ca lá.Chc to ra t c dn gian bào ca t  s dng nh mch
rây.
 vn chuyn:
Do chênh lch áp sut thm thu cu và cung vn chuyn
- Vt chc chuyn hóa trong t bào :
Vt chc vn chuyn t n t bào cht
+ Dng vt cht: Các ion khoáng, và phân t CO
2

, O
2

: Ch ng hoc b ng
+Quá trình chuyn hóa:
ng hóa: To cht h t chp và
tng hp các cht h
D hóa: Phân gii các cht h tng hp tp cht trung
gian, tt không s dng s thi ra ngoài t bào r.
-Vt cha s i ra ngoài bng cách
+Vt cht t t bào thi ra gian bào qua màng t bào
+Vt cht t gian bào vào h mch
+Vt cht t h mch chuyng.
2.1.2.2. Chuyn hóa vt chng  ng Vt
- Vt cht t c thu nh:
+ Dng vt chng tn ti các dng vt cht c sng
ng ion khoáng, dng phân t c mu phân t hn, nh có
ng vt s dc hu ht các dng
ng thu nhn: ng vt t c thu nhn b tiêu
hóa và h hô hp .Hai h này có nh tiêu hóa có ng và
n nát th dày co bóp chà sát thn các mu
ln thành các mu nh, tich trong h tht enzim bin
i v mt hóa hc làm các phân t ln ct thành các phân t nh có kh p th
qua ng tiêu hóa. H hô hp: Qua da, qua mang, qua ng khí, qua phi.
 thu nhn: Vt chc thu nh (Thc cht là vào t bào c
quan thu nhn ) ch yu b chênh lch áp sut thm thu.
-Vt chc chuyn t  dng vt chc hp thu qua
n chuyn t bào
+Dng vt chc vn chuyn
Cht hn t   thc hi tng hp cht

h
ng vn chuyn:Nh h tuc h tun hoàn kép.
 vn chuyn:
Do chênh lch áp sut thm thu cu và cung vn chuyn
-Vt chc chuyn hóa trong t bào:
+Dng vt cht: Các ion khoáng, và phân t CO
2
, O
2.

2
, O
2.
qng hô
hp. Chng và O
2
c chuyn vào máu và mch bch huyn t bào tng
hp cht h.
: Ch ng hoc b ng
+Quá trình chuyn hóa:
ng hóa: To cht h và tng hp các cht h
D hóa: Phân gii các cht h tng hp tp
cht không s dng s thi ra ngoài t bào r
th.
-Vt cha s i ra ngoài bt hoc hô hp
+Vt cht t t bào thi ra gian bào qua màng t bào
+Vt cht t gian bào vào h tun hoàn, h tiêu hóa.
+Vt cht t h tun hoàn, tiêu hóa chuyng. Ta có th
 hóa quá trình hp th vt chng t  b
sau:

  quá trình hp th vt chng t



















Dng vt cht
u
n (thc
vt: rng vt: h
tiêu hoá, h hô hp
n chuyn
(thc vt: mch dn;
ng vt: h tun
hoàn
n

hoá (t bào)
Vt ch

 sng
i (thc vt: lá;
ng vt h tun
hoàn, h tiêu hoá)
2.1.3. Phân tích sự phát triển hệ thống các khái niệm của chương I “Chuyển hóa vật
chất và năng lượng” Sinh học 11- Trung học phổ thông
 hic quá trình phát trin ca nhng ni dung KN mt cách sâu sc và
toàn din ta nên nhóm các KN vào các yu t  kho sát chúng, nên trong khuôn kh
lu  cp ti s hình thành và phát trin các KN CHVC- NL
- Chuyn hoá vt chng - Sinh hc 11- 
SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KHÁI NIỆM TRONG CHƢƠNG I-
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƢỢNG.


Chuyển hóa
vật chất
và
năng lượng
ở động vật
Thu nhận
Vật chất

Ô xi

Cơ quan

Túi tiêu hóa



Cơ chế




Vận chuyển
Cơ quan



Con đường
vc






hoàn kép
Cơ chế

















tim - 
Chuyển hóa


Đào thải
Con




2.2. Phân tích nội hàm các khái niệm trong chƣơng I “Chuyển hóa vật chất và năng
lƣợng” Sinh học 11- Trung học phổ thông

Khái niệm
Ni hàm khái nim
1
-Hấp thụ nƣớc
c ch yu  r ca thc vt.Trong quá
c vn chuyn t t vào lông hút,
qua t bào nhu mô v, t bào ni bì, vào ti
mch g ca r.
2

-Áp suất thẩm thấu
Ly ca các phân t dung môi t dung dch
có n thn dung dich có n cao
qua màng.
3
-Áp suất rễ
Lc gây ra do các t bào r ch 
cht khoáng lên các mch g  thc vt có mch
4
-Ứ giọt
S  các giu kin
c vn
 y lên t r     i
d
5
-Dòng mạch gỗ
Là dòng vn chuy c, ion khoáng, t t
vào mch g ca r và cùng vi mt s cht
khác do r cây tng hp t r n thân, lá và các
phn khác ca cây.
6
-Dòng mạch rây
Là dòng vn chuyn các cht h
tng hp t   n s d nh, cành
hoc d tr  r, ht.
7
-Thoát hơi nƣớc
S vng ca các phân t c t  thc
vt ra ngoài không khí ch yu qua lá.
8

- Cân bằng nƣớc
 a quá trình hp th c và
c.
9
-Nguyên tố dinh dƣỡng
khoáng thiết yếu
- Là nguyên t mà
+Thiu nó cây không hoàn thành chu trình sng
+Không thay th
+Tham gia trc tip vào quá trình chuyn hóa
vt chng.
10
-Nguyên tố đa lƣợng
Là nguyên t chim t l >=100 mg/kg cht khô
ca cây
11
-Nguyên tố vi lƣợng
Là nguyên t chim t l <=100 mg/kg cht khô
ca cây
12
- Quá trình khử nitrat
Là s bii t d
3-
)thành
d (NH
4
+
)
13
- Quá trình đồng hoáNH

3

Là quá trình kt hp gia các axit (R-COOH)
c to ra trong hô hp vi gc NH
2
 thành
các axitamin.
14
- Hình thành amit
  ng liên kt phân t NH
3
vào axit

15
- Quá trình cố định nito
phân tử
Quá trình liên kt N
2
vi H
2
 hình thành nên
NH
3

16
- Bón phân hợp lí
- Bón dúng lo, t l i kì
ng.
17
- Quang hợp

Có ánh sáng mt trc dip lc h
to ra cacbonhidrat và ôxi t khí cacbonic
18
- Sắc tố quang hợp
Các sc t hp th ng ánh sáng s dng
cho quá trình quang hp.Chúng  trong lc lp
ca thc vt hoc phân tán trong t bào cht .
19
- Pha sáng
Là pha chuyng c
c DL hng ca các liên
kt hóa hc trong ATP và NADPH.
-Di s dng H
+

n t cho vic hình thành ATP và NADPH,
ng thi gii phóng oxi
20
- Quang phân ly
c to H
2
và O
2

21
- Pha tối
Quá trình kh CO
2
din ra trong cht nn ca
lc lp, nh   c hình thành

 to HCHC.
22
- Điểm bù ánh sáng
Th        
quang hp cân bng v hô hp.
23
- Điểm bão hòa ánh sáng
   quang ht
ci.
24
- Điểm bù CO2
N CO
2
  quang hp cân bng
v hô hp.
25
- Điểm bão hòa CO
2

N CO
2
  quang ht cao
nht.
26
- Năng suất sinh học
T ng ch    c trong mi
ngày /ha gieo trng trong sut thi gian sinh
ng.
27
- Năng suất kinh tế

Là mt phn ct sinh hc cha trong
 kinh t t, c, qu,
lá.
28
- Hệ số kinh tế
Là t s ch     
kinh t và tng s cht khô quang hc.
29
- Hô hấp sáng
Là quá trình hô hp xng thi vi quang
hp, hp th O
2
xy ra cùng vi s thiCO
2
ph
thuc vào ánh sáng.
30
- Cƣờng độ hô hấp
 p ca thc vt, tính
bng s mg CO
2
thoát ra hay s mg O
2
hp th
trong m  thi gian và m  khi
ng
31
- Tiêu hóa nội bào
Là s phân gii các cht hy ra trong t
bào ti nhng xoang riêng bit (lizoxom)

32
- Tiêu hóa ngoại bào
Là quá trình bi i th   ngoài t bào
trong nhng xoang riêng bit to thành h tiêu
hóa
33


34
- Hô hấp ở thực vật
Quá trình chuy   ng ca t bào
s cacbohyddrat b phân
gin CO
2
và H
2
O, ging và
mt ph       
ATP.
35
Hô hấp ở động vật
Tp hp nh ly O
2

t  oxi hóa các cht trong t bào và
gii phóng NL cho các ho ng s ng
thi thi CO
2
ra ngoài.
36

- Bề mặt trao đổi khí
i khí O
2
khuych
tán t  và khí CO
2

t  ra ngoài.
37
- Tuần hoàn đơn
Ch có 1 vòng tun hoàn
38
- Tuần hoàn kép
Có 2 vòng tun hoàn, gm vòng tun hoàn nh
và vòng tun hoàn ln.
39
- Tuần hoàn hở
- ng
mch, tii cht trc tip vi các
t  v tim.
40
- Tuần hoàn kín
-          
thông liên tc trong m v tim
41
- Chu kì tim
Là hong ca tim mang tính chu k gm:Pha
t co, pha giãn chung
42
- Huyết áp

Áp lc máu tác dng lên thành mch trong quá
trình di chuyn
43
- Vận tốc máu
T  máu chy trong 1 giây khi di chuyn
trong mch
44
- Cân bằng nội môi
Là s cân bng c.S
cân bc khi có s nh ca các
yu t lí hóa cng trong.

2.3. Biện pháp hình thành và phát triển các khái niệm chƣơng I “Chuyển hóa vật
chất và năng lƣợng” Sinh học 11-Trung học phổ thông
2.3.1.Nguyên tắc xác định các biện pháp hình thành và phát triển khái niệm trong dạy
học chương I
m bo tính h thng:
m bo tính va sc:
* Phát huy tính tích cc hc tp ca hc sinh:
2.3.2. Các biện pháp hình thành và phát triển khaí niệm trong chương I “
2.3.2.1.Bin pháp hình thành KN
Khi nghiên c
b ng th
Sinh hc ln l- NL- Sinh hc 11- 
u tin hành phân long: dng quy np và dy theo
ng din dch:
Ví d1: Dt r ng quy np
Bƣớc 1nh nhim v nhn thc :
Bƣớc 2: Quan sát vt tht, thí nghim
c lc SGK và tho lu hoàn thành yêu cu

Mô t thí nghim H2.3
Bƣớc 3: Phân tích du hiu chung, bn cht
T thí nghing du hiu biu hin ca áp sut r (du hiu bên ngoài)
ng thi gii thích s xut hin nhng biu hi
HS:
+Du hiu ngoài: Hing r nha và hing  git
+Du hiu bn cht: Lc gây ra do các t bào r ch t khoáng lên các
mch g.
Bƣớc 4
ng dn HS hoàn thi các du hiu và hình thành khái nim, GV hi :
Vy cây rêu có áp sut r không?
HS:  lc lc là do các t bào r ch t
khoáng lên các mch g  thc vt có mch.
T u HS t phát biu KN. Sau khi HS phát biu KN, GV cht li ln na V
KN áp sut r: Là lc gây ra do các t bào r ch t khoáng lên các
mch g  thc vt có mch.
Bƣớc 5: Luyn tp, vn dng KN
Ví dụ 3:   Khái nim Quang h  Thc vt C
3
, Thc vt C
4
, thc vt
p  các nhóm thc vt Thc vt C
3
,C
4

hc 11SGK) bng din dch
Bƣớc 1t v
Quá trình quang hp có din ra ging nhau  tt c các loài thc vt hay không?

Bƣớc 2+3: T kin tht dn KN mi
-GV yêu cu Hs vin ng quang hp:
6CO
2
+ 12H
2
O ÁSMT+ DL C
6
H
12
O
6
+ 6H
2
O
- tìm hiu v quang hp  thc vt C
3
 vào kin thc v pha sáng và
pha ti  lp 10, Gv cho HS so sánh v trí din ra, nguyên liu, sn phm, vai trò, ca pha
sáng và pha ti thông qua vic hoàn thành phiu hc tp sau
Ni dung
Pha sáng
Pha ti
V trí din ra
Màng thilacoit ca lc lp
Cht nn ca lc lp
u kin và nguyên liu
- ng ánh sáng
- H
2

O
- ATP, NADPH
- CO
2

Sn phm
- O
2

- ATP, NADPH
- (CH
2
O)

Loi phn ng
- Ôxihóa
- Kh
Vai trò
Bi    

C nh CO
2
( Kh CO
2

thành cacbonhidrat)
-  m ca pha sáng và pha ti hãy cho bit O
2
c gii phóng t phân
t H

2
O hay CO
2
?
c gii phóng t phân t c)
-Bn cht hóa hc ca quang hp là gì?
(Là quá trình oxi hóa  kh)
Gv k tên mt s thc vt sng  u kii, nhit
i, sa mi HS:
- ng sng ca các nhóm thc v nào?
- Quá trình quang hp ca các nhóm thc vt này có khác nhau không?
c SGK hoàn thành PHT:
Nhóm Thc vt
C
3
C
4
CAM
V trí, thi gian xy
ra
T bào nhu mô
Xy ra ban ngày
T bào nhu mô và
bao bó mch
X
T bào nhu mô và
bao bó mch.
Xy ra ban ngày và

Cht nhn CO

2
u
tiên

photphat
PEP
PEP
Sn phm nh
u tiên
APG
AOA
Hp cht AOA
Hp cht AOA
chuyn hóa thành
Malat.
u kin c nh
Ánh sáng, nhi,
n CO
2
, O
2
bình
ng.
Ánh sáng, nhi
cao, n CO
2

gim, O
2


m kéo dài.
Khí hu vùng sa
mc khô hn kéo
dài, nhi cao.

ng c nh
CO
2
ph bin to ra
ngun cacsbon h
cp
-Có s phân công
c bit trong vic
thc hin ch
quang hp ca cây
C
4

-Quang hp mnh
và có hiu qu,
t sinh hc
cao.
-Thích nghi vu
kin ca thc vt
mc.
-  quang
hp tht
sinh hc thp thc
vt khác .

i din
Ph bin  Thc vt:
Cây g ln, cây h u
-Ngô, mía, c lng
vc, c gu
-Dng,
cây thuc bng.


Bƣớc 4i vào h thc
Gv xây dng Grap v i chng  thc v phân tích giúp HS
nh c v trí ca KN trong h thng các KN có liên quan

Bƣớc 5: Luyn tp và vn dng KN:
Cho HS vn dng khái nim mi bng vi xui có th 
sut cây trng thông qua viu chnh quá trình quang hp c nào?
2.3.2.2. Bin pháp phát trinKN CHVC-NL bng b khái nim
- i vi GV: S du bit nhi KN và
mi quan h gia các KN
- i vi HS: Bng ving dn HS t l khc sâu kin thc
và ghi nh lâu bn 
2.3. Xây dựng hê
̣
thô
́
ng BĐKN CHVC-NL với sự hỗ trợ của phần mềm IHMC
Cmap Tools
2.3.1. Các dạng BĐKN
- Da theo thành phn, có các d ch có KN,B ch có các
ng ni, B câm,B hn hp,





Pha sáng 

3

4


- Da theo hình dng b có các dng b sau: n
p,n trình,  thng,
Ngoài ra còn có nhng d        u,

2.3.2. Các bước xây dựng một BĐKN
c 1nh ch , KN trng tâm
c 2: Xnh và lit kê nhng KN quan trng nht hay chung nht
c 3: Sp xc  nhng v trí phù hp
c 4: Ni các KN b ni mô t mi quan h gia các
KN.
c 5: Tìm king ni ngang
c 6: Cho các ví d (nu có)
c 7: Sa cha, hoàn chnh b
2.3.3. Xây dư
̣
ng BĐKN CHVCNL của sinh vật với sự h trợ của phần mềm Cmap
Tools
nh KN t I CHVC- NL cn hình thành và phát
trin:

nh KN ph thuc KN tng quát c hc:


3:  thuc KN t

c:


4: Xây dng các dng và các ki hình thành và phát trin KN mi.


5: Xây dn DH cn thi hình thành và phát trin KN
mi


6: Thit k giáo án có s d hình thành và phát trin KN cho HS.
Sơ đồ 2.1: Sự phát triển KN chuyển hóa vật chất và năng lượng ở Thực vật






Sơ đồ 2.2: Sự phát triển KN chuyển hóa vật chất và năng lượng ở Thực vật




Sơ đồ 2.3: Sự phát triển KN chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật