Các dạng mâu thuẫn gia đình và hậu quả của sự ly hôn tìm hiểu được qua mục tâm tình vơí chị Thanh Tâm trên Báo Phụ nữ Việt nam

DAI HOC QUÓC
GIÀ
HA
NOI
rRlJONCi DAI
HOC
KIJOA HOC
XA
llCl
VA
N!LV:^
VAN
Kltuct
Xd boi
bui:
-
l\ini
!y
//oc
•>
>
Càc
dang màu
thuàn già
dình
va
hàu qua cua
su ly hon
tìm
hiéu dupc
qua muc Tarn tình vói chi Thanh Tarn

tiéu
bao
Phu
nù Vi et Naif)
ITIAN
AN
TU
AC
SI
KHOA
HOC
XA
lUH
HO'
ì\\;[i''i
liih'iii;
(Km Ianni
line:
PTS.
MAI
(ilJYMil NAAl
Stilli
lidi.
N.'^iiyen
Lini
]!iicM\;.,f
Cbii.sèii
,,g:;inb:
X;ì
boi

lioc
i\l;-,
.sé;
f) 01 01)
i,
i
.'
s
u
1
1:111
•
)
</
LOI
NÓI DAL
Là
niòl vali
(le
eiKi
dòi song
con ngUòi
-
ciac Lièi
là
phii
\\\{.
hòn nbàn va già dìnli
nói
e

bting,
inàii
thuàn vo (
liònj;
va ly
hòii ii(')i
riòng,
(ung
da
drUig va
\\M\
giài nini'Inél
l)ao
\?(\\
ilv-
klun ( ùa |\:.t
dinh va
xa bòi.
\^d
don
kìf
pbài ohm
lh<ln};
V.Ì'J
hioii
tran;;
ma suy
Mj'Jii,
giào ch.K n[»jiiénì
liìe.

Màu
tiiuàn \o e
hoiij^^
(
e')
nliièu
d m{',
klià( nhau va iiìiYc
do
.iiili
liucni;^
( lìa iic) tói jna diiih
euiM'^
kliric
liliali,
ly bòli (ó linli
hai
in.il:
lien
ÌJO
va e ()
IMÌ,
son;»^
iiaii (ju.l (
IM
no dòi
vói x<i
liói,
(lói
vói

e hinh
\)S\\
ihan njni'oi
ly
hóii
va (
(jii t .u
Ilo liti lliàl
là
[^lie
MÓin.
Iren nhieu kliia
(.iiili,
màu
lliu.wi vii (
lioii;\
va
ly
bòli (òli
la
nliifiig '^'i.wx
dò
IKIÌI
j;cii
(lio i .u
IIIM
njnncn
'MMI
(|uaiì
làm WcMì (lo'i song

\'<\
su'
pli/il li leii t
u.i
iih.iii lo.i
i.
l
y
lión va
màu
lliuàii
V(_;
(
iiònj^^
h.io
^\a e
u\)[]
lon
lai
v.i
Ì\Ì\
CO
tu'
làu.
Khi
!oài
ngu'òi
co
liòn iili.'m
(In

^ùn[\
xueil iiicii
man
ihuan va
ly
lK)n.
I y
IK'ÌM
la su'
!<in
v(^'
( uà
IMI
ih
\)\nì( già
ilmh,
leun laiij.Mlu'in
so (ijuiùi e
(')
iìaw.
Wàu tliuàti jM.i (Imli '
un;;
vay,
iiu (O
llu-
lam (lio
hai e
un
n*Hiùi
\a i itiau dàii

il.
in tic
IDI
L
t> il ir Li ii.a i
mai.
C^uu
lu 11
stV \ w aiilì
luù'jiij;
uia
IK'MI
Lini i
te.
uh-i
t
i.i
nini liii/i i
ni),
li'^^nj;
ItCMii
(
uiiilì
mot
wvw kinlì
lo
ino,
mui
HJMMÌ
(ii'ii <

(J
(t)
hot
i.iin
jnau (hi
don;'
lh(ji
IKJ
< unp * n i a hoi de
d:
kli.u:;'
dinii
ui^nh,
II'.HK;!
I
ihu nii
O
<•
•
O-
'e l
tu
A\K)
\\
vii'n;*,
( ha(
hw:
i 0'
11;',
( iio(

'.>;n",,
Id
HMIV;
MX
i
1'
t!
ICM
'. .n
J
( ho
ni'
( un niiudsi''U "l.i
i
^'ci
i-w
•
i
>\
M,
^o.'l!
"1,1 h
-11-'
:
HHI,
t
hii
u'f
tcu"
hi"

lUfil.
Ilo
(
ó
(lUVt."-n
lu".
1
e
1
;•
;11
h.ii
li
t
A'ii
f
hw
i
r ini
i.
;:Ì
IU.Ì
•
i
;.
'1
iiày co
IIK^'
inang liiih li(
h

cik hoa( lióu
eUc,
iilurng
du sao (ung
khciiig
din!)
dikie
mot
diéu
là
si/
giài phóng
con
nguui,
<) ilày
la
ngu'ài piai .viC dò ekkic xà h()i cliàp
nhàn.
D(')iì}'^
lliòi
vói
so
L/iiih
dàng nani nU Irong
hòn nhàn
thì linli
chat cùa hón
nhàn
cOnj^^
thay

dòi,
nhiéu
màu thuàn này
sinli,
mol
so màu thuàn
mài
di.
Ngifoi
phu
\\\.i
khónj»^
con
c|uà
Ic'^
iliuòc
\ao
kiiih
lo cua
chòiig
nii'a,
ho
bài
dàu
e (] liéng n()i
ricn['^
(
TM
minh.
Cùng

vói
SI/
cliàp
nhàn ly hón la giài phóng
e./i
nhau. (
cai
ngu'ài
bay gió
dc\
chu y
déii
hanh
phi'u e u«i
minh,
( uà
ii(''n;;
min!i.
chi/
khóng con (
ham lo
(|uà
nhióu d('*n
e !ióng con
ma
(|UIMI
i)/ui
t Ila
II.
NgUùi

phu
nu'
L)ày gicJ
da
e
t')
mot
e
ài
Km
r
In/
kh^ìiig e
IM»
IIR-O
tcMi chóng h<iy tón c(jn
nhu'
ngay
xu'a.
Nhuìig
du
S<ÌO
ly hon
'
unj;
e (>
mal
ticu
(
i/c

eòa
nò,
hàu
cjuà e
l'ia
ly hòn
(IUJ
don n<!y
(\\[i<i
<n !i'nh
duoc.
Va,
day e
ung
Li mot
vàn dò gay SÌ/ hung
ihu e
ho
loi.
I>c
so
l)t^)
nghiòn (
i/u
vàn dò
này,
tói
(ÌA
ck/ei Iron [jào /'/;//
/lu'

\'i('l
:\'j//}.
miK Ihu'làm
SI/ cua
c^hi
ihcinh
lam. So
l!uf'\ò
vàn de màu
ihu.'ai
[ù(ì
dmh
va
ly hòn
co
kha nhiòu
ticn l)ào
nay. Qua
inòi
là
thu',
t.i
LU
tliè ihày duoc so
phàn
e Tia
mòi
(A)\\
ngu'cji.
Si/

Iran irò e
t'ia
ILH;;;
:
.i
nhàn du'o'c the
IÌÌCMI
tròn
tuìij'^
l)U't
thu',
mòi [>d( ihu'dòn
diAj._
Inn^',
ngu'oi
viòt
mot tàcli càn llian \<i tliiòl
tliut.
t
nng
(hiiìli \'\
di.MI
d;)
lam
lòi
này ra y nghi
dùng iihi/ng bue thu'da dtriH
danj»^
iren
l u)

làm
tu liòu
nghiòn cuu
dc'
vioi
dò lai (
jc.
ddny^
iiriu ih-jón /;/./
ÌHIÌI)
V'à
hdu (jud (i/j
si/
Jy
/}()/!
li///
h/eiJ
difuc cjUd
//ÌUC
/.;//; /////;
io/
ih/
iha/ìh Id/ìì ìrc/ì
i).ìi)V\\\\
nu'
\
n'-t
Nani
.
I

1)1 11,1 I 111 'II I ihm >i
I);
11|
i.i|
) I J
i.Mi
l'ili
!,
I'
'' '^.
••'•''•
I
t
IH»
llu
nluKir,
IMI<
lini
ii.i\
l.i
> e
il-
>'
H-i,
//// - .//•
il-!
nliMiii;
l'Ii.'iii
.Hill liiije
h'

\.i
IMI!
Il,il ij ii
i'.
!,,^
;!•>,.
.; ,!
'imi
tu
A\
\\
\,i
lii
'I
I
11
'1
lu^ii \>ìn
Ca(fh^/K.
N^myjji
] iJi
ìliiar.^'.
Ì>iji^
n
y
••
i.,,
i
l:w:
I,

De
lioàn
thành
di/cjc
de lai nay, lòi dà
dUuc
si/
giup
(k)
rat
nhiet
lình
cua thày giào
lii/óng
ckìii,
IMS.
Mai Quynh
Nam. lui
\in
chàii ihành bay tò long
biet
on
chàn thanh lói thày Nam. lòi
(unj;
xin càm
On
cac thày co giào
va càc
bau trong khoa Xa
IK)Ì

hoc-làm
ly
li()c,
Tri/òng
Dai lux:
Tòi'ng lu;p
I la
nc)i,
Thi/vic^ii
cua
Viòii
Xà bòi
h(;c,
da tao diéu
kién
va giup da tòi hoan thanh dò
lai
nay.
Ila
Nói, ngay I
ihàng IO
nam
hJMS
Ln'i/i \.ni
C(U*
huK.
Npuvcii
Ì.*tn
I
lifCi

DAr
VANDJ:
Iroiig c(i cali
dòi
nì('ti,
con
iigiAfi cuiig pliai lliay
dòi
ciing
\'C>\
xà hoi.
l-^àl
nliicii nlià
khoa hoc xà hòi dang \o
lang ve
\àn de
ceii
iigifói;
co) ihc c()
qua nhicu
ihay
dòi làm con
iigii'òi
hi
'^ng^/p"
\'à !ain
con
ngiAÌi
dòi khi
kliòiig kicni soiU lun

IK'III
lliàn.
Xà
h^n
lliay dò>e
con
iigi/ói ihay
dòi, lòi
song ciia ln) ihay
dòi v.v
\à lien
l!icj
dò) la
hav»
vàn
de
khàc
lien
(|iian
dòn
con ngii'òi efing ihay
dòi. Vàn dò
màu
llìiian già
dình \'à ly hòn
lai
nhiòn
khiaig
nàm
ngeài

pham vi ày.
C\HI
so
ly hòn hien nay ó
mii'c hiio
dòiij^;
cùng
v^Vi
mii'e
ly
hòc;
la
e;ie
\aii
de lien
cjiian:
con cài, nhà
cihi,
kinh té, vice làm,
eiing
thay
doi
iheo,
Dòi khi, cài thay dòi
de') chifa iìao
giò
ehiing
la
j.'àp.
I

làu
'.piii
s.m
ly hòn ngay
ch.inh ngn'ói
ly hòn
ciìng khòng
the
l-iél
iiiAk inói
CÌILII
day
dii
difije.
Màu
ihuàn già
dình là
mot
vàn dò
miuui
lina'),
con
ngiTth
sera'
vòn nhau khòng i(
ihì
nhieu hao gio'
eiing cc)
màu
ihiiàn.

Khi
h.n
taui
ngu'òi
chimg
song
vóti
nhau, diéu
gì
dà
liéii kél
ho lai va
dieii
j:ì
da
làm
elio
ho
idi
xa
nhau'.'
Màu
ituiàn
nao la màu
liiuàn (i
dan^
nlie.
kln')
dira
dòn ly hòn,

vìi
màu
itiuàn
nao la màu thuàn dang
nàiig.
dò
du'a
dell
ly
hòn'.'
Màu thuàn
già
dình
cita iih'.Tng
nàm
lru\''e kluie
vòn eae
màu thuàn
de) eiia
nhiTn;^
nàm
san.
Man
llinàii ;.ua Jiiili eò) llie du kiiih
té,
L!U
\'Ó
SIIÌIK
du
khòm-

elniii;^
thiis ,

iihun-j
l\,u
-:' >
euii;:
^
c\
,
uiàii
thuàn
già
dình
IMU
^MO'
CIÌIIL!
ki \an
u'e
\/i) la \o'i
da
sv't ii^iroi '.a
A\\OL
nhiéu
n^^u'ò'i
cjuaii
lam.
1 .y lion tliii'c
le
khon^

LUI;
LI
iii.»!
Inen
lindi^!
c/i
nliaii infa
ma
\\ó
hòn
Ljiian
den
luàii
\a
Ina.
C'uii
s^'>
1> liun •.Aia
UAUI
ihanh
p!iu
Ma
NÓI iiLzàN
cani:
làiiL\
nàm
\^)'J1
ia
l."''i')
^ll.

liam Iv'^ì icii \'h
.!.*'7-!
VII
\ à san
ih/niL!
dàu
iià:n M '^' 1
\i\
I .
Ì2S
.a i ;hL s> ;:^
a
c'i.i
[•
>.\
,i
l.U
ri \iVì
'"(/.'
/].,.'(
.
Nutiycjt
L.tli
i
Kb'i.;,
i'
)'
*
a-o
'. ;> >

.;
'. I
!:,K
r.ì
l'hành
phò Uà
Nói).
Trong càc \u
I)
hon, hau giò
eun
s^^
plui
nu'
dini-
ngiiyén dan
cùng cao
luin
là dàn òng
di'Hig ngu>én
diJn.
Li
!ìò)ii IriATtc hcl
là
mòi
hành dòng
lluiòe
pham
\i |)tiap
ly.

llìòng kc chi
ghi lai
iiu)l
diém là viéc
phA
vó mòi
cjiian
he hòn nhàn.
CTing iheo so
liòu
ciia
Tòa àn,
chi riéng
nói
ilianh ila
Nói,
cun sé)
ly
hón hàng nàm
ciìng
dal
u'h
nui'c
hTio
dòng. Nàm
iV'J2 ce)
2.5.'ÌS
XU.
liung di')
so vu

ma
c;i
hai
viJ
chóng cùng
ki vai) du'u
cò^
7(i7
vii,
ehi ci)
vO
ki là
I.7S8
VII,
chi eò> eh<')ng
ki là
1.10-1
{so
phu nù'
dihi;.'
ngiiycii
iUU)
lòfi!
ho'n so
dàn òng
dii'ng ni^uyen do'n
là
I
,f)
I

Icìii).
Trung
uàm
I99S,
t'(
nói thành
Ila Nc)i
eò)
2.()()-\
\u,
Irtaij^'
dò)
e:i
hai
n^mVii
eung
ki
vào
dciii
là
CìdW
\'u,
ehi co piai
mi'
ki vau du'a la
I
ìOf)
\'ii,
chi
eòi daii

òng
dii'ng nguyen
dOn là
70*;
vw
(phu
m/du'a;^
iiyuyén don nliien
hOn
dàn
ónj.'
dii'ng
nguyén dOn
hi
l,XJ
làu).
liung
s.ìii
liiàinj
dau nàm
l^v'H
eò)
I
J2X
vu,
ihì
phu
mi
dii'ng nguyén
dtdi

la
dS.^
\u,
ihi cu daii
ów^^
ki
vào don là 22<S vu
(pini luT difng ngUN'én di^ii
i;!iiéu
h^n
daii
eii[!
la
I
AH
lan).
TiMig
so
\'n
Dan
ón;.'
ky
Jdi,
bini niY
kv
don
1992
2-^.i5
1 10-1
17SS

1993
2(1(1-1
7()w
i
.V
)()
\W4
(\/l nàm dau)
1 12X
^
"ì
«.'
'1
Infóndi
ihì
ni^ifòi
munì
\\
IH
ai
l,i
m'it\n
chòp.^.
iihun;^
IH»
lhirù'ii|j
khun^J
lu'
kho'i
lu,

aii
ÌAÌ
kei!
in^ii
\
lec.
laui
lòiiea
l'ù'v.
eaii
thiel
dò ehu
Ui.'u'òi
pini
ni;'
ki:uji;j ilie
<
hci
dii'u'i
d.i\
d
"a
plia\'"au'
!M
'U
*
ÓUL:
la
nhai
dii'm.'

IAI
khiù
tu. i
).ì\
e
ma'
la
i:;'
i
d'eu
k
•
H
iji.:
;ÌIL
i.l,
nrj
k*.
I
ii'ìn
\iifi
e
'i/r'
///H
.
IN;;ti>gli
I
'H
Hnan^.,
bf;u

1
I.
•]
du'(/c,
nu)i ngu'òi chi hicl nliu thè
ma khòng
mòi con so lìàu
eò) llu
duac
du'a ra. Con
so ly
hón
chi ci) ihé cho
la
hiél du\)c hieii liu.ing !>
hón, con hau
ciua
ly hon
nJiir llic'nào ihì
khò)
co) ihe ihó'ng
kc
diMc.
Ngoài ra,
si/
dui
d()ng
ly hón
ciia
ngu'òi phu

niT
cùng cho
chiiiig
la
bici diA/c
lình
irang
xà
h()i hicMi
nay, eò) ve nhu'
co)
su' hình
dàiig.
ngu'òi
phu nù
ci) ve
nhu'
diroc
giài
jilunig,
dia vi
ciìa ngii'òi
phu
niY
difi/c khàiig
dinh
hdn.
Trong
ciiòc
sòii^.

vai
Irò
ngu'òi phu nù
rat
(.|ua!i
liong,
khóng il nghién
cihi va
thu'e té cuòc
song elio
thày
njiiròi
phu
ini difóiig
nhu' la ngu'òi làm chu
^ia
dình hén
vu'ng,
giù' du'Oc
liàl
li/
già
dình
va
là
ngiAÌi liéii
két
già
dình.
Cluing

ta
CUIIL:
da
lù'ng
nhàn
ihày,
ngu'òi phu
mi
là
linh
hón
ciia già
dình.
Dieii
dò) làm chu
già dinh inf
nòli
eò) sàc
ihài
khiìc hàn khi ly hòn. Su'
mài
càu
h<in^
eiia ^ia
dmh
hi
dò vó
gay
khóng
il

hàu
qua \'òh nhiVng
thanh \ ién
lionj^
;^ia
dinii.
d.ìe
hiel
là phu
mi va
tre em.
De làm
de
tài này, tòi dà du'a
lien
1
la
la
thu'gii'i dcn
I
u<i su.iii
va
du'Oc dang
trén
muc Tàm lình
vi'h ehj Tlniiih
Tàm
tix
n
h<iu riiii ud

Viél Nani iroiìg
hai
ihòi
ky càeh nhau mot
ihàp
nién,
i\o
là càc so
h.iu
cùa càc nàm
1US:M9S4
va
càc nànd
99.^-1
994.
l'ili
suo
tói
elion muc
nù y?
Nh'n hii'e ihu'déu
eò)
su'dàu
lifsii>'
HLihì cmt mòi
ii^iòh.
kseu ii'.h
chuyeii
thì eò)
thè

là hu
kliim^J
kin
ehiiàii
he hu
eò» '.he hi
dun;^
ma
khòng
nò)i hél JuWe tàuì itf
em;
mi:di.
Nhii'ag
de \
lel oi
nhiói^
lai'e
ihu'
ihì tiu'òie
hét hu
ph.ii
eò)
su'
L.ÌM
\\\\A^
ky
eaiij.
iip'a
ihòn;,:
(m deu

A\'^c
ho
non
ra
mòi
e.ieh
cu the
\ ,"i diéu
dàe
hn.'-l
la
tiuicj
iihirm'
lai'e
liiu'
va;
van de
Iv
hon
n^u'oi
ta
lal lai) iieii nt
inariiL'
IMM
LJM,I
i
e.
!iw;
lUiia
,,in

ra^'ii;>K,
M^:iiycn
n.in
IU^'H^',
K'fpCj
\'
,
'
•J
• .
V.
.\
Day là
dicii mii chi nhiYng
con so
kliun;^
ihòi ihi kiiung ihe noi iea
diMc
gì
idiiéu.
Xin néu Ién
mot
vài
so liéii de
eò) y
niein
so
sànli:
à
My.

hien
ci'r co 10
cap kél hón
lliì
san dò)
ci) ^ c[\p
ly hón. Tré em
song klunig
co ho
hoac me
chicm Irén 2a7(> l('^)ng so'tré
em
va chié'iiì M)-'^iì'/(
hoc
sinlì d
càc thành phò.
Con
ó
Ph;ì|ì,
nàm
19SS,
so'vu
ly hòn
tàn;j
tiim^
bìniì
87c,
chu yen
lap
liung ò 5-7 nàm dàu san khi

ciAh;
M4 liu'òng
hc/p
là do
ngiròi
vO yen càu ly hòn;
l2'/r
né em ra
dòi
san
kfii
ho' me
dà
ho
nhau; hOn
.50'/
so) ire
em khòng con
liéii
he gì
v<')i
hu huae me
dà ly hón.
Màu
ihuan già
dình
cùng
sày,
mui hii'c
ihu'

diu/e
mò
ni inut
càdì
khii day
thi va
ehi
liei.
Mòi eun
u;.'u'òi
déu
miuìu ;•
i.it
(.jii\
el
nluìng mail
thuàn
trutig
cuòc
siìng
hòn nhàn
eiia
miiiii.
su'
gi/n c)ii;,el
này
co) ihé
làm
elio nj^u'òi l<i
i^àii

nhau
lio'n lioàe
lam cho
n;^'iròi
la
\.i
nhau,
!ihii'n[j
su'
Iran irò
tìm ra mot
e.ieh
;ii;ii
(.|uyél
thì
<ii eiin;j giumj
nhau.
Màu thuàn
giù'a
chinh hai con ngu'òi dà
lu'ng itie llu'>l
yéu
dii'Oni:
nhau man
nòng,
màu
duiàii
do
nliù'ng
ly

dn dura
bau
^v,u'
IH»
iiLihì
lii.
màu
ihuàn
do
yia
dình
eii i
hai hén, màu thuàn
du^
khòng
phu
lu'p
Irong lòi
song,
Chinh nhù'ng diéu ày la
kh'ì'i diém
du'a
ócn
su' ly hon
san này.
Khòng it
nhiYng
bue
thu'eò) de
eàp

dcw
hau qua
l\'
hon. Co the
d('>
là hàu
t|ua
\
ÒM
con
e-ii,
eò)
\\\c
la
hau
qua
vo'i ehmh iigu'u'i di iy
hun.
Viii CIMI
e.u.
neu
ugii'òi
l)u e»'»
lt>i le-iig
\
KC
1\
\]n\\
ilu thu'Ong elniiig
Cam dm

ngu'o'i
hu. eò)
nliu'iig òue
diu'
iiui
leu
su'
ihai
d.iu
Jung,
daing
\lél:
"7//("/
làn;.^
hi) ^ luiu
li\
sin/:
./.''.'/;• < lii('n
lì'ir.l:
li(ui>-
fin < li-'l i on
</</
iliiu
hnii^
hi//i llidv (iinli hi>
./u/
\{C
\ifi
nn\
me/

n:y{\n
hnni litoti
lo < ho
l.n.'ui
' ;•;/
C,:.>
h-'i
.
\'\:\\\^\.
[
.ui
llif-'ti ,
^ij
clwn};
(ho con,
nhUdin
xà
vài nwt
con
vàt"^
.
NhiC
vAy.
lìiib cà,ii
ho \a
con dà bi
hiiy
lioai,
licu ràng .san
này

iigiAb
con
gai dò
cib,
b.n
Diig
b;,
dà ly hón co hanh
phiic
irong lình yéu, Hong
cuóc .sbiig licng
bay
khóng?
Nhffng bi'rc Ihir
này Jà
diróc cboii lifa de
dàng
lioiìg uViig .so
bào,
doc
nhù'ng biJ-c ihi/iì uYng
giai
doan,
lói nbàn
ihà'y
ành
hiri'tng cii.i
dói song Icn tifng
con
ngiTói.

NhCTiig bic'n
doi Hong cuóc
song
dà
lài,i
nhan
thiifc cùa
con
ngu'òi ihay
doi,
su'
ibay
doi này là
lói
bay xàu
ibi
con
can càc nha nghién
cii'u xeni xcl
kì
càiig,
con
svi
ih.iy dói
,a sao
Ibi
la co
the
nhàn
la

difóc.
Nhù'ng
bitc lliirciia
nhù'ng
nani KO niaiig
sàc
Ihài
khàc
nhù'ng biTc
ihu'
cùa
nhù'ng nàm
90. Co
il,e ihay
:ó
.str
àn!,
hu'óng
cùa càc bié'n doi xà bòi
tiong
càc
lai'c
ibif.
'l'hco
ubai,
\ci cii.i
liéng
tói.
Ibi
trong

nhfrng nani
90 này,
liiili
cài,,
cà
nbàn
diùfc lóii
Hong
bcJn,
difóc xcin
xcl ky càng
bdn,
khóng
con
nbirnj!
lói
nhai,
xéi
cùa
i;hi
Thanh Tarn dai
loai
nhu'
"Vice
n^oui
unii (ini
diòn^
cm
tifi
cm

ncn ninfea
co
qium
cua
clu^n^
cm can
lliici>
".
Nói cbu,ig
là
nbùng Irii
khuyén bào
ihói
do
niang
linh cùng
iihàc,
coi
iiioi chuyén di Icch
ra
ngoài
quy dinh
Ihiróng
co là sai, can pbài sù'a, khóng
làn biéi
cà nhàn
ho
co
tình
cani

gì.
Va
y
ihù'c
cùa
ngirói
dàn vói
dir luan
khà cao,
nhù'ng
bi'rc
thu'
so dir
luan,
sa già
dình, ban
he che cifói
la
klià
nhiéu.
Dici,
hình là
co biTc
thu'
nói
ve
chuyén
ngu-ói
yéu
di

!ày chóng do
g;.i
dình
ngu'òi
yéu ép,
nhuT.g ngu'ói
dàn
óng
này dà bó di ngay san
bóin
cu'éJi,
bó di
vib ngiroi
dal,
ba ma
aiili
la yen. Con
cu gai
san
klii co ó
uba
chong
iliA.fc
ba
ihàng
cùng bo sé uba
miiib.
Ilicn
lai.
nguói vici

Ibu'
d.mg
bài,
khoàn khóng
biéì
co nén quay lai
vói
n-iiói
yéu
uia
nùnh
hav khóng. vói
co gai
da
b,
cp
ga.
ani,
la
sJ dii àian
c!ié
L.uf;
la
Miio
/'//((
nl7
V'(('/
Niini.
so
111

iip.iy
2H-S-IVK4
IJIJIÌ
y^fit
Cdi^.'ioc.
Nji.iyÒM
Lw.
IKMiiji.
lóp'\.oh.;^
Xa
lu'i
li.'-
NI"
- '
^»
la'y
cùa
ihù-a.
lloàc
co
niól
là
thi/
khàc (ngày
17-7-1984)
cùa
mól co
gài
17
tuoi

niuo'n
hoi ve tình yéu
vi
khi
co bòi già
dình thì ci
già
dình
déu hoàng
so
cho
ràng
co ta
con
qua he de
bòi
ve vàn
de
di').
Nhù'ng
dicu
do khóng xAy ra vói nhù'ng
bi'fc il,,r
vào
nhiYng nani
90.
Nhù'ng
sir
ly hón vó ly
nhir

hai
ngifói
chi tìm hiéu
so
qua,
ani,
la là mot bó dói
niong
muó'n ké't
iión vé^i co
gài thanh phó
de du'óc
nhap ho khan
vho
thành phó'.
I
Io
cbifa
kip to
chi'rc
le
cirói,
chi/a ci)
hón
nhàn thifc té'dà
pbài
gù'i óan
dé'n
lóa
àn

vi
ho hoàn
loàn
khóng hiéu
nhau,
bop
nhau.
Tai càc vùng nóng
ihón
thì
là't nhiéu
hién
tifóng
càc anh bó do,
ve
Ughi
phép
va
ké't
hdp
mot càch chóp nhoàng
vice là'y
vi(.
Chi san
vài ngày tìm hien là ho
co
the dàng ky
ké'l
hón,
cu'éù

vói vàng cho kip
va ho
ihirc sir chira co evi
boi
lini
hién nhau
mot
càch chu dào
va
càn
than'.
Do tình chat cùa càc
bii'c
ihu'
rà't da dang, chùng lói chi
:o ihé
du'a ra nhù'ng y kié'n chung
lùl
ra
diAJc
tu'
dò.
Cóng viéc phàn
lich nói
dung vàn bàn này là mól
eóng
viéc khà ly
lini,
doc mói
bue

ihu"
nliif
thay
diruc
lù'ng con
ngu'òi.
Hàc bici
là mói
bue
tliu'
déu
co sii
ni
giib
thiéu
ve
minh, giòi, dia diém sinh
song,
nguyén nhàn viél
ihif,
va
su'
can thié'l Hong lù'ng
birc
thif,
sii
khan
lliié't
can giup dò
ve

mal
Imi,
Ihau,
can nhù'ng lòi khuyén chàn lình Trong mói
bue
thu',
cài
càn
Ihié'l Ihàl sir
là
si.r
dong càm cùa ngu'òi nhàn
llr.r.
cu
ihé ó day
là
chi
'riianb
Tàm.
Phir^iig pbà|i
phàn lich
nói
dung
\àii
bàn là
iiiiàni kb.n ihàc ca.c
urliéu
ve mól
lini,
hình

nào de)
ma
iigiioi
nghie:,
ciiu ciiian
làm.
Vice
phàn lich khàv)
sài
càc lòi
vai,
dna
licn
e!
s^f
mol
lie
llióiu;
cac van
ile
ikio
l'Ini
mi Viri
Nani,
.so 4S/l'.ISi
Ui'in vht
Cao
h<,'C,
Npiyói
L.iii

IUMI.Ì^.
KÌJ»
V . >
l-'^
Xa lu'i
l^s^
ki'-i
'
«^
mà'u
chó'i,
càc pham
Irù
phàn ành linh
hi,ib.
xà
bòi
càn
duifc nghién
cifu Ihco
mot
logie
nhà't dinh. Viéc phàn
nhom
lai nói dung
ciia
lòi
vàn
tur
nhù'ng bù'c

ihU"
duTòc dàng
trén bào
rhii niì Vici
Nam
óiiac xeni
là
nhù'ng dff
kien xà boi chinh xàc cho phép nàm
diA^c mài lifòng
cùng
nhu"
mal
chà'l
ve linh
Iranh già
dinh
va
hién
tiMng
ly hón Hong càc
nàm qua.
Nhù'ng tu'
liéu
này là nhù'ng tu'
lièti
dà
dirdc
chon
loc de

dàng
irong lù'ng so' bào, thu'òng là già',,
ién ngiròi
gùi,
nhifiig
chi
lièi ve
nhù'ng khó
khan
cà nhàn cùa ho là
lò
ràng. Va qua
nliùng
chi
liét
dò,
ta
co
the
ihà'y dirdc mùc
di) thay doi cùa
già
dình trong
tì/ng
giai doan.
Tói chon càc
.so'bào
nàm
1984-198.5 va
càc

.so
bào nàm
199.v
1994
de
lién
viéc so sành Hong
liHig ihòi
ky.
Hày
là giai doan khà
nói
bai
Hong
sir ihay
doi cùa cà
nu'ifc,
giai
doan
cbuyéii minh
Hi'
kinb le
lap
irung
sang kinh
le'ibi Hiròng ci)
si/
diéu
tié'l
cùa nhà

nii'ilc.
Su'
ili.iy
doi kinh té'-xà bòi dà tàc dong dé'n càc
gi.i
dinh.
by
hón ò
giai
doan
này cùng theo
dò ma co
nhiéu thay
dói.
Vói nhiéu ngu'òi,
,ién ki,ih
té' thay doi là,,,
,igu'Òi
la
choàng
ngòp
va
cài
dò
làm con
ngu'òi
la khó
ci)
the giù du'òc càn
bììng vón

co.
Xà bòi thay doi nhanh chóng làm con ngu'òi ta pbài qua
già,
doan xàu
dong, h.ra chon nhiéu khi gay go, de sinh màu
ihuan.
Ciiai
doan
ihay
doi này dà de lai dau à'n vói
iCfng
con
ngiTòi,
dac biél
là nbùng ca|)
vif
chilng.
Màu
ihuan
vó chong da dang
ln^n.
phùc
lap hon va cun so ly
hón
làng
Ién,
ly do ly hón khàc nhau.
l.àu
qua cùa ly
boi,

cùng
ihay
doi nhiéu, nhiéu
ùnh
tié'l éo le
diMc
nhac
dcn,
oliirng
cùng khóng il
ngu'òi chi
VI vai
ly do
ddn giàn
cnn;:
ÓÀn
C\ùn
ly hon. Cac
c.m
s>-,
ve
ly
j,ón
là
!M„éii,
la
d.w-
ké.
iibirng lliuV chal Juiiiti
chi

danh daii
l!,oi
U(.pi ulti CdO
h K.
NtinyÓM
L n
1
Urani'.,
UV C ••
I v
Xì
L<.|
1M-
kl.v.,
i
IO ••:•::., •:', :•:• •
khric ho ly hón,
con
nhù'ng gì dàng san càc cuóc ly hón này thì
con
càn
du'òc xem
xél tini
hiéu sàu luin.
Dinh
Melila ve
j^ia
dình
De
lini

hiéu van
de
màu thuàn
già
dình
va
ly hón. chùng la càn
co mot
cài nhin bao quàt
ve già
dình,
va ve
càc chùc nang cùa
i\ó.
Tri/òc
hé't, muó'n hiéu
ve
ly hón
ibi
pbài
bieu ve già
dinh.
Con
ngrròi
la
phiin lòn difóc
song Hong mól nhóm goi là
già
dinh,
iroug

nhóm
dò
con
ngiròi
lan dau lién
difò^
hoc
ve Inai
le,
su'
bai
binb dàng,
quyén
lu'c,
va iihùng clnmn
mii'c,
nhung
già
Hi,
n-óu
II^MT,
nhan
daii-
là't cà
nhiTng
yen lo khàc lon lai Hong dòi
song
xa boi. Khóng
|)liai
là

khóng
co
ly khi
ngiiòi
l.i
chu
làng
ò
lùa Uioi leu
),
ne con d,.
nb.m
Ihii'c du'iJc 70'/( kie'n ibùc „ià
né) se dùng Hong CHOC
dòi cii.i
nò.
d,.,
dình là mól
mo'i
lien
he giùa vii ciióng
va con
cài.
Cun
ngu'ò,
di
vào
va di
la
khói

nlìóm già
dình dò
bang
sinh
va
cbé'i.
Mui ihay
dui Kin
Hong mot xà bòi chàc chàn se ành
hu'óng
den cà'u
ime
va van bòa cùa
uYiig
nhóm
già
dinh.
(iia
dìnl,
chinh la nhàn lo
dal
con ngu'òi Hong
mot
bé
Ibó'ng
phàn làng, dal cun ngu'òi vau
vi
H,
cùa
imnh

Hong
he ihóng
xà bòi,
già
dình mang
iràch nhiém la'l
lòn
ve
xa
lió,
boa.
T,u„g
-la
dình, tré em
diióc
smh ra va lòn ién.
hiéu bici ve
xà
liói.
ve
chinh ban
ll,àn va nbùng
ngii'òi
xiin^;
qiianb;
yia dinb
la
luii
ma
ire

em lan dau
l,én
su
dung
ngói,
ngu,
siiy
n^bì
va nhan
haci
ra
l.cm
nang
u.a
niinh.
Moi CUI,
ngiròi
déu lòn leu
liunj
lu'^;
iìuan caiih noi ma
il
nh.il
ò dò con
n-u'òi
du'iic chàm
so.
inió,
J
ró,:;'.

Inveì dai .la
v':
ó ,
-hai
l.iHpi
,<)"
do
luH.
Niiiiycii ! ii>
I
liMiiè^.
!>';
11
• ••.;.•
to
(
'.i'.'
li<\
X:i
Ì '(
li-v Klua
I
phu
Ihiiòc
vào
già
dình cho lói
luoi irifòtng
lliành,
chùng la hoc

à
dò
cach
lon lai Irong
diìi
só'ng.
Ngifói \dn
\ì\
ngirói dàu
tiÒMi co iràch
nhicm
xà hoi hoa chùng la va cho
chiing
ta
bic'l quan he
cùa chùng la
vdi già
dình.
Nhù'ng dinli nghla già
dình ià gì
hi niól
dicu
cifc
ky
khi)
khan,
(iia dình
Ihay
dói qua
lìrng ihói

gian va dia
dicm.
Chùng la
bié'l
là
già dìiili óuac liình ihành l>ói
mol ngu'òi dàn
óng, mot ngirói
iìhn bà
va con cài cùa ho. Nò)
du'vJc
cóng nhan qua hón
nhàn, va
mól chi'rc nàiig ca
bàn cùa nò) là xà hoi bòa con ciii.
Nhirng
co
nhiTiig
xà hoi khóng
diAfc
xày dung
lién ed so
mói
vó
mól chong
nià
Uà
mol
ngirói dàn óng va nhieu dan bà, hoac il phó hién
ìuin

la
dang
lììól
ngirói dàn l)à
va
nhieu
diin
óng. Theo
irirc
cam,
chùng
l<i
cùng cho
dò
là
già
dình.
Che'do
mól
vif,
mól chong khóng
phài ha niòl
quy
hial dó'i viìi m<.ìi
xà bòi.
llifii
iifra,
né'ii thè'ibi
ehiing ta dinh nghìa
idiir ihc'nao vòb nliiTng Iru'óng hóP chi co

con cài
va
hoàc bó
kioàc
me
bay
bó'me
ly
lion.
Co
y
kiéVi
cho ràng
già
dmh
ehi
eò) mól
ngu'Oi
dan
óng,
nìól
ngirói dàn bà va con cài cùa ho;
day
là ành
luròtng
cùa
duìh
kic'n phirc^ng
Tày
va

là
già
dình hien dai, màc du eò) ve
nlur moi iigu'ih
coi ràng
già
dình ly
Ir.'óng phai
la
nhir
vày.
Con iiia
dmh
khd/ii;
eó
con cai
ihi co
Ì^OI
ni yjci dodi kìiòny?
Nlìòrng eàp vó chong khóng con theo
khuynh hii'óiig
hién
dai
co du'dc
coi là mól
già
dình bay khòng
.' Co phài
phan
nixo

là
dinh
kién
khi
elio
ràng dà là mól eàp vO
eiiòng ibi ph.ii co)
con. màc dau
thire
le
ngày nay
co)
\MAC
di'
Qua
Ihàl,
dmh nghìa
ve già
dmh là rà't khò>
x<!e
dnni.
Khi eh-ìng
la
làch
càc
già
dình
vói nhùiig cai
khòng
pha-

gu.
dmh.ehnng
:.^
'i:^\^
IMÌUÌ
uìlt Oh>
Ih-c,
N::nyci.
I 11.
II>fa;.«
l'V
*
12
dù
loai van de
(Slcphcns,
1963). Nhiéu
ngirÒi
trong chùng ta nghì
ve
già
dình nhu' là mól
dan
vi xà hoi
goni
mot eàp
viJ
chóng
va
con

cài
ho.
Tuy
vay, no co ve nhu' qua hep; Hong nhiéu xà boi,
già
dình là
nhóm thàn
Ihuóc chi?
khóng pbài chi là
mot
eàp
vò
chong cùng vói
con cài
ciìa
ho (dòn vi
già
dình
co
sò).
Càc nhà xà boi hoc
Hi,yén
Ihó'ng
nhìn
già
dinh
nhu'là
mot nhóm xà hói
ma
càc thành vién cùa nò

co quan he vói nhau do lo lién, hón nhàn bay là vice nhàn con nuói,
va ho
só'ng
cùng vói nhau,
hdp
tàc
\i'ii
nhau
ve
kinh
le va
chàm sóc
con chàn
(Muidock,
1949).
Song
co
nhù'ng ngu'òi khóng
vùa long vi'ii
dinh nghìa dò, ho
làp
luan
i-ang
càc moi lién
he
tàm ly là cài
ma lai
cà càc
già
dinh déu

ci),
ho nhìn
ihà'y già
dinh là mól nhó,n
ngiròi
khép kin,
ebani
lo cho nhau
va tóii
Irong nhau.
Ngày nay, khóng it
ngiAìi
My cho
làng ,iiói
eàp dói khi kél dò,
vói nhau là mot
già
dình
{45';^),
.^O'/r ngifòi
l'hàp
cùng dòng y
nini
Ihe.
Khoàng 20-30%
so'ngu'òi
cho
làng
hai ngu'òi khóng cùng
giòi lir.ii

.só'ng
chung là mól
già
dình, ké cà
co
con nuói bay
kiióng.
Ró
ràng là
dinh
ngliTa già
dình khóng
diin
già,, là
mot
cóng viéc
co
lini,
chat kmh
viéMi.
Chùng la xàc dinh
nhir
the
nho ve
cài gì la quyé'l dinh loai
già
dinh
ma
chùng la coi là binb
ihuòng va

loai
già
dìnl,
ma
chùng ta co,
là
léch
lac,
va
chùng la cóng nhàn
nbù'njj
quyén bau
va
nghìa vu nào
là
bop
phàp
va gfin
bó vói xà bòi
(Skolnic,
1981
).
Tuy vày chùng la déu dung y ràng la'l cà
loài
ngu'òi déu duuc
xà bòi bòa ò Hong
mÓt
nhóm ngu'òi
go,
la

già
dình
va
só'ng
ihòi dui
àu
Ò
lio.
Wan
mìa,
da
so nbùng
cà nhàn neng
lé
do
ibiùing
ò Hong
iii'U
nhóm
li'm
hón
ibóng
qua hón nhàn
v.i
co
Hacb
nlueiii
xa
bui
b.',a

con
Utif'i ViÌJi 0>->
hoc.
Nijtiyéii
L.iii
I
hUhv^
t'<P
^
'•>'
l'v"-
13
O.i
\].>\
tnV
KH-'
t
cài.
Càc nhà xà hói hoc
con
goi càc nhóm lòn hòn
dò
là nhóm
sinh
ra
già
dình.
dia dình
hai
nhàn là

già
dình bau gom mot
ngiTÒi
dàn óng,
mot
n"Lròi
dàn bà
va
con cài cùa ho. Nò là eó sò de xày
di/ng
nén moi
già
dình,
già
dình da
ihé
bay da phu
du'òc
coi là dang
già
dinh
niÒ
róng.
Nhi/
vay de giòi han dinh nghìa, càc nhà khoa hoc xà
bòi
dà
ihoa
Ihiian vói
nhau

già
dinh là:
1.
Mot
nhóm ngu'òi
.só'ng
chung vói nhau,
2.
Nhóm dò
co
Iràch
nhicMii
xà bòi bòa
lié
em Hong xà
hoi,
3.
NhiMi,
dò
diróc
hình
Ihành
trén
co
sÒ
mot ngifòi
dàn óng. mól
,igu'òi
iìhn
bà

va
con
cài
ho.
La
.sociido^ic et Ics scicnces de
xociclc*
dà dinh
ngliTa ve già
dình nhu' san:
"dia
(ành là
nuU
nhom xà
liòi
Uiàn}^
the
cpiy ve
cac nhóm
l.hàc:
.su
hình Ihành cua
nò.
càu
mie,
eòe
ehiÒii
hifón^,
cac
(iiuin

lu-
^làa
eàe
thành
vicn va
eàe quan he eua
,w vói man
IH>
CO
llic xd
hai.
<àe
ehire
,HUi}i hièn doi irons thùi ^ian va
irow^
klirm^
yuin :^d i lièn voi
he
thmr^
xà h()i
va
eàe hình
lliàe
eua nén vàn
minh.
lìrmót
tlicky,
vói nwt ló'e
do
phàt

tri(ìn n}ic)y
eàn.^
tànx
Inm^
25 nàm
yàn
day,
K^I
dình eó mól
si(
hoàn vi
iron^
eàe eau
irùe
va
trony
eòe chàc
/u//;,v
eua
nò:
nhiìn^i;
sif
thay
dò'i
ày duoc quan
.sài
thày
Iroir,
un ea eàe xd luì,
hicn

da,,
vói
nhànx
s,(klu,c
nhau
ve
nlaòi;^
.sit ehcnh
Icch, ehde
ehdn
la vày.
nliU
ea
vói
nliiìnK nuiynh
ìiifón^^
rhun.K,
àù
le,a, hmh van
nwih.
Irình
dò van
hoà.
elu'-dó
chinh
m
nìufthcnào.
Dò
là
nhdn,K

dàe
Iriùi.K cui
,v/c/
chnh
hien dai v.v
' Nhà
Mi.lì
l'.iii
ics
l'McsrlcpOu'^
'.ili .suv.ii
nuJ.
n,>
.
V):^
LIKUI
VA/
Cao
hoc.
Nji.iycii
b i>
1
lifv'ng,
lop i
.i-
h.>
X:.
Li-i
h.v
i

!^
u
(iia dình chi eò vr/ chong hay
,iiiu
dình hep
gO'» <<>
l^''>-
i'"'
'''"'
'""
cài
con
nhò ludi là hình
lluic già
dình
phuong
Tày hién
dai.
Ngion
la
CHUK g(.)i
nò là
"già
dình sinh
IUH".
"già
dình
luti
nhàn"
Tal

<a eòe
hình
lillà-
già
dình
cita
nén
vdn
nunh khàc ninni hién nay irong
si( lién
tricn eiìa
chàng cho ta
thày mòi kluiynh hiùìng di
tói
già
dình
mòi
vt/.
nwt chong ày.
\ùi
thành vién càu edp
vó einmg
tlntòc
ve
ha,
già
dình -
già
dình
ciia ngiùn

dò sinh ra -
già
dình dinh
huóng va già
dình
ma
ngifói
dò
hjo
ra do cuóc hòn nhàn eàa ngirói dò -
già
dình
sinh
san.
"
TU dang dinh nghìa
dòn
giàn này, san dò ta eó
thè imi
róng
dinh nghTa cho
già
dình da
ihé
hoàc da phu,
già
dình
co thè
bao
góm

nhù'ng cha me hoàc nhù'ng ngu'òi khàc
co
quan
he
ho hàng hoac
khóng.
Va già
dinh
co thè
eó chùc nàng khàc tùy
iheo -Ùng
xa
bòi.
Nbùng xà bòi khàc nhau
va
nbùng giai doan
liei,
su
khàc nhau cùng
làm cho
già
dình khàc di
ve
dinh nghìa,
ve
chùc nàng,
ve
nhù'ng gì
lién quan
déii già

dinh.
CIìuc niinji cihi
i,àu
cJình
(iia dinh là mól
ihié'i
che eó nhiéu chùc nàng Hong xà
bòi.
Chù'c
nàng
du'iie
càc nhà xà bòi hoc mo là nhiéu
nhà't va lifiing dói
nhà'l
Hi là chù'c nàng xà boi bòa
cui,
cai.
Con
càc chùc nàng khàc là
gi7
Nbùng chùc nàng do cùa
già
dinh
ibay dói
nhu'
ihe
nào
llieu
ll,òi
gian'

Tiung
xà ho, cóng
ngbié|),
nghé
nghiép
danh dau su
ibànb
dal
cà nhàn hón
la
su'
ibùa
ké nghé
ngl.iep
cua
gi.i
d.nb
nh '
Hu'òe
kia.
Ani,
hiròng
cùa su'
ih.iy
dò, xa ho,
lòi ihùc
nàng
eia già dinb
la su
Inai

nliKlicn.
ir.
l^^
tuàn vdn
Cao
luK.
Nguya,
Lan
1
WUvé
Wp^:!,.
ho.
Xfi hvi
h.>c
lUc\
1
15

di/òc mó
là irong nhieu nghién
cù-n
cùa nhiéu nhà xà hói hoc. (iia
dình là nói
difòc Irao dàe
quyén de xà bòi bòa
tic
cm,
su'
gàn
gùi giua

cha me va con cài, nói ma
Ire
em lan dau
diTòc hiròng sii
àu yé'm, lình
càm,
SLf irifng
phal,
stf khuyén
khich,
nói
ma
lan dau
lién
né em biél
vi iri
cùa chùng,
làn
dàu lién hiéu ràng chùng là gì,
difò^'
làm
gì,
Ho
me dà xà hoi bòa con cài de chùng
co thè
giao thiép
diròc vói
xà bòi.
Chi'rc
nàng cùa

già
dình difóc gói gon Hong:
1.
(iia dình co chù'c nàng xà boi bòa con cài. Day là
mot
chùc nàng
chung cho tal cà càc xà hói.
2.
(iia dình co chùc nàng dal tré em vào vi tri cùa nò Hong xà
ho,.
lOày
khóng pbài là mot chùc nàng Hong loàn bó càc xà bòi
nhirng
cùng là chù'c nàng khà quan Hong trong nhiéu xà
hói.
3.
(iia dinh là nói tài san xuà't
sue lao
dóng cho xà bòi.
Day
cùng là
mot
chifc
nàng chung cho càc xà bòi.
4.
dia dình là mól
dòn
vi kinh te, dùng kinh le này
de
bào ve cho

sii
càn thié'l
tiln
lai cho mÓi cà
,ihàn.
Chùc nàng này
mòi difòc
phàt hien
trong da
so'càc
xà boi cóng nghiép.
5.
(iia dình là nói
ihi.i'e
hién
MI
diéu
khiéi,
giòi linh cho He em. Day
khóng pbài là mot chù'c nàng chung nhung nò dùng vò, nhiéu xà hói.
IJòn ni là lì nhu'mot tluO't che
Chùng la déu sinh ra Hong mól xà bòi coi hón nbàn nhu'
nuM
nép song
phà,
ihco.
Màc dàu con
nguòi
la cu
ibé

sung hanh
phu.
ma
khóng càn hón nbàn, nhung
luyel dai
da
su
dèu
haiìli
dung
iibir
chung
la ihuòng
nói ràng "càn
phai
c'ò,
di
ihoi".
de lu i ugnói
yen lam
NC
chùng la.
cbiing
la dà
co
dù
nlui'ng
yèn
lo
can

ibie'l
Hung cuóc d(!,.
Uuin \xiii C(K>
/K'C
Nii.i>à.
Làn
i
iiMn^^.
l^p
(
\^^'W-
XA
lu
I.,v
kl.:.!
!
IG
.:
Con
neu chung la khóng cu'òi thì co nghìa là dà co
mot
cài gì
iruc trac
irong chùng ta.
Nhai
là
ò
trong xà boi chùng la
ibi
chuyén

ve
nbùng
con
ngifòi
co dòn
khà"là
nhiéu, né'u ai dò só'ng doc thàn thì diéu dò eó
nghTa là "lói
nghiép",
"dàng
thu'òng",
"dàng sò", Cuóc só'ng dóc
thàn trong con
ni^l
moi ngifòi là
su'
khó
khan,
si.r vài lón mot
iiiiiù,,
luón luón
chi co mot minh. Do quy dinh xà bòi cùa chùng la,
mói
cà
thè khó
co
the doc làp ve lai chinh
va
tình càm.
Va

hòn
nùa,
y
linfe
hón nhàn luón luón
téìn
lai trong dàu
oc
cùa
tùng
con ngifòi
ihóng
qua
su' xà hói bòa trong
già
dinh
va
ngoài xà hói. "Con cài lòn
Ién
pbài làp
già
dình" thì cha me mòi
yèn
tàm cho ràng cuóc
.só'ng
cùa con cài
bifòc
sang giai doan on dinh.
Va
da

so'
Hong chùng la cùng cho
làng
vói
cuóc
.só'ng chifa
ké't hón thì
chifa difòc
goi là ón dinh.
Chùng la déu eó y
ihùc co
tình yéu
de
dàn dé'n hón nbàn,
cui
dò mòi là tình yéu dich
thi.fc,
tình yéu
de lié'n
lòi dé'n hón nhàn là linh
yéu
difi.ie
moi ngifòi ùng ho
va
là
mot
cuóc lình
co
kél
ihùc

dep.
Dieii
này du'òc cùng
co'qua
nbùng kié'n
ihùc
do
già
dinh cung eàp, do giào
dite dai)
due,
do tón
giài),di)
Huyén
ibóng
dai chùng,
quà,ig
cào
Chùng la khóng ai là khóng tùng du'òc nghe càc chuyén co lich khi
chùng la là tré
ihò ma
doan ké'l là chàng hoàng
tu
hién
la va
cu'òi
co
bé Lo ben,
ve
làm vò

va
ho sung
siA'ing
hu'óng hanh phùc
siiót
dòi.
Roi
càc càu chuyén
ve
nbùng cun ngu'òi san bao gian khó
nhif vifòl
nùi
cai),
con
song
loàn ràu
rèi,
rùng
lùa
de rói
cuòi cùng
gap
nhau,
cifòi
nhau
va song
hanh phùc.
Nini
ihé'.
ngay

lù buoi
dau lién cùa cuóc
dòi,
con ngifòi dà du'òc xà hói
hé.a
de nhan
bie'l
ràng hón nhàn la kél
qua cùa mól
cai
gì
iruyéii llio'ng loì
dep va
phài
cu
cai
dò
ibi iii^b
khànu
dinh du'òc
sif ihanli
cung,
cai luì
dep liung
ciiuc
sung.
lii<tn
v.ìn
Cao
hoc.

Nj^iiyai
Lai,
liiMni',,
làp
C.u>
h.>
Xù li-i hoc
17
:oy::3:Mr-:oo3^3:^
ki
' //
Càc
nifòc
hién nay
co
loai
ihué'
thu nhàp rat cao cho nbùng
ngirÒi
dóc thàn
nhàm
làm giani
so'ngifòi
dóc
ihàn
Hong xà hói. SII
due
thàn
eó nghTa là phàn xà hoi, xà boi càn con ngu'òi lai
san

xuàt ra
sue
lao dong de duy
tri
xà boi.
Henjaniin IVanklin (I94S)
giài thich mól
càch
Ihóng Ihài
ve ngu'òi dàn óng dóc thàn, óng cho
ràng "mot
ngu'òi
dàn óng dóc thàn là
mot
con thù khóng hoàn chinh. Anh ta
tifòng iif
nhu"
mot
nù'a
cùa mot
cliiéc
kéo
cu".
Tuy vay ngày nay
sif
dóc
ihàn
hoàc ké't hón ,,ìuón là két
qua
cùa mól

qua
Irình phàt
Irién
xà bòi. Xà boi phàt
Irièn,
con ngifòi cùng
di vào
ciJ
che chuyén món bòa, do dò con ngu'òi eh: ò
tiong
mot
mói
Hu'óng
làm viéc chat hep làm bau
che
càc mó'i quan bé giù'a
ngu'ó'i vói
ngu'òi.
Xà
bòi
phàt Irièn thi kém
iheo
dò là càc eò hói
tini
kién, v,éc
làm, eò bòi eó cóng àn viéc làm làng
lèi,
làm cho
si.f lif chii
cùng

cau
Ién,
dilng
thòi cóng àn viéc làm cùng làm ban
che
con ngu'òi la
kel
hón
som.
Bòi né'u ké'l hón
som ibi co
bòi
U.f
dóc làp cùa ho sé liéu lan,
dàn bà sé hi buoc
chat
vào
già
dình, con cài; dàn óng sé bi cól vào
già
dình vói iràch nhiém làm chong, làm cha.
Cùng
vói sii
phàt trièn dò là nhiéu eó bùi làm giàu,
khi
làm
giàu ho
dèli
muó'n tranh
ihù ihòi

gian
ló'i
da
de
làm giàu, il khi dù
tbòi
gian
de
nghì tòi hón nhàn, hoàc eó nghì
uh
cùng chi là càm giàc sò
ti-àcb
nhiém qua nàng né
va
cùng co
klii
ho khóng
nuió'n viéc
hón
nhàn xen vào vice làm giàu cùa t,u.
Mói
cun
ngiiui ktii co
dù
co liói
déu muó'n U.f làp,
co
mól
sif Uf
chu

c.i
nhàn.
Tal
ca
p.hiYng
diéu
nay
làm cho con
so'nbùng
ngifò,
nuiun
s:mg
moi nmib làiig
leii.
Cuu u)
ly
bòi,
cùng làng
Ién nini ibè kin
cui,
iignòi
la nhan
la
ràng hu
co ibé
,só', g
mól nùnh,
klióng
can phu
\hc.oc

v.iu
.,i
.Vi,
knib
le
.aia hu
kluMi-
pbài phu Ihuóc vàu
già
dinh. ho co
ibe
HI lu
lay
cuóc sung
m.)i
mi:
b
Lu.iti
v.i/j
Cdo
hoc,
Ntiiyci,
l.an
litMnr,.
I'<P
* •'"
h'.v
Xfi
h i
h'.v

kli
18
3::::,::•
fi
Vai
irò
cùa nhan
thu'e à
day vó cùng quan trong, con ngifòi nhàn
ihiic
diTòc
chinh bàn
Ihàn
ho, cài cà nhàn "con
ngiTÒi"
difòc
dành già cao
va
dòi só'ng cao
Ién
cà ve
vai
chat làn linh thàn
ibi
con
ngifÒi
càng
dành nhiéu thòi gian cho chinh
minh
hòn, ho dành nhiéu

ihòi
gian cho
SLf Ihòa
man bàn
thàn
hòn là su' chia sé vói
mot
ngu'òi khàc.
Ly hón, só'ng dóc thàn là mól ké't qua cùa
si/
phàl
trièn cùa xà
boi.
Hoc van càng cao thì stf
lif
chù cà nhàn càng lòn
va ngifÒi
la
muó'n só'ng
mot
minh hòn là ké'l hón. chia sé cuóc só'ng cùa nùnh
vói
mot ngifòi khàc.
Hiàn
lòn trong chùng la déu
lifa
chon ké't hón
ebù
khóng
li.fa

chon cuóc só'ng dóc thàn,
va
chùng ta
chò
dò, cà, con ngu'òi
"nih,
thir
hai" cùa chùng ta
lù
rà't làu,
tù lue
chùng ta mòi
lÓn,
nhù'ng
difòng nhif
chùng ta chi chÒ dòi the thòi
chi?
chùng la chàng làm gì
de
diéu dò chóng
den.
Su'
lifa
chon ké'l hón này
difòe
coi
nluf
là so
uiénh
("cài duyén cài so") du'òc dàn ta

nbàc
tòi
.al
nhiéu, chuyén vò chóng
khóng phai do hai con ngifòi
li.f
nguyén dé'n vói nhau ma do cai
"duyén nò"
tìf
nhiéu kié'p
trifòc,
do óng
Tiòi
sàp dal. Do dò, „,àu
ihuàn
vò chilng là do "khóng
bop
duyén", ngay cà chuyén ly hón
cùng là do vò
chéng
khóng
bop
tuó'i. Màu thuàn cà nhàn cùa ha, vò
chóng
luó.i
xày ra vói
lùng
eàp vò chóng, nhiéu khi là do chinh ho,
nhiéu khi là do
già

dình hoàc do hoàn cành,
nhù'ng
tal cà
vf,n
chi là do
diiyé,,
so'khóng bop
nhan.
eia
dình càng da dang
ibi
màu thuàn
già
dmh cang nhiéu ho',,,
già
dình hién nay khóng chi là g,a
duih
co con cài va
mot
eàp vò
chóng nùa
ma
eó khi là hai ngu'òi só'ng chung khóng dàng ky kél hón,
hay chi là
hién
Ufòng eó con
ngoai già
ihù.
llién lii'ong
cu cun

nguai
già thù hay
hién
Ufòng cun Uf smh cùng da difòc chàp nbàn Hung xa
hói ta hién nav.
(ba
dình vàn lón
lai,
chi co
bini,
ibùc ciia
no khac
di
Uupi
y^n
Oy>
hoc.
NiLuyin
bau
llKifnii.
i^V
'-•'" '"> ^à
h
Ir.v ktu i
19
x;.,.V.:.v.^.;.:.,;
.; :.;.>: :.::••:::.:
ma
Ihoi,
hình

thu'e già
dình
Irò
nén da dang ho'n, hón nhàn truyén
Ihó'ng dang
nhU'òng
cho cho nhùfng loai hình hón nhàn mòi nlufng vàn
mang y nghTa chù'c nàng
nhu*
trifòc kia,
ma
chùc nàng xà bòi hoà con
cài là chù'c nàng quan trong nhà't. Nàm
1980,
lai hói
ihào ve già
dình,
càc nhà nghién cù'u dà
khàng
dinh
làng 61'/f
ngu'òi difòc hói Hén loàn
the'giòi
cho ràng
già
dình là mot yé'u
to'quan
Hong
va \9'/(
khàc chu

ràng
già
dinh là nhàn
lo'quan
trong
nhàl.
Cmj
irne cuu hòn nhàn
I.
Nhàng clìi're
nang eàa dàn òng
va
dan
ha
Theo quan
niéni ihóng
Ihu'òng,
là't cà càc xà boi déu eó
qui ifi'fc
ngàm tìf xa
xifa làng
Iràch nhiém nuói difòng chàm sóc
tié
em là
ciia
càc bà me chù khÓng pbài cùa càc óng bó,
va
trao cho càc óng bó
nhiéu iràch nhiém kinh le
va

chinh Hi hòn. Su' ngàm hiéu này
ihifc
lé
là mól
su'
bài
buóc, càc bà me là
ngifÒi irifc
l,é'p nuó, difòng
ire
con.
Diéu này
difÒng nhif
do dà
trai
qua
nhicii
dò, nén da
irò
thành
mul
luàl
khóng thành van cho moi ngifòi lam
iheo
ma khóng eó
ci,ut i)ban
khiing.
(j nifòc
la,
su'

ngàm hiéu nay cung
>là ce)
lù lan dot:
nbiém
su
cùa
ugifÒi
dal,
bà là nuói cun,
cliaii,
MIC
già
diiib,
cui,
nhiém vu cùa
ngifòi dàn óng là nuói só'ng
già
dmh
v.ii
cac
qiiye'l
dinl,
ibiióc
dang
"viéc lòn".
Dicu
này
ce)
thè la do yèn
lósinli

hoc Ngu'òi dan ba
iw khi
iMilìn v<f/) Cao
IH-C.
Niiuy-^ii
I <n
1
iiMng.
K'*p
C'n.
h.^-
Xà
ii:.i
h'.x;
Ui^a
20
mang
ihai
cho lòi khi sinh con
thi/c
tè dà eó mói
day Vicn
bé thiéng
liéng; ngifòi la dà chùng minh
du'òc
ràng, khi con mòi difòc 4
ihàng
luoi dà co thè nghe thay tièng cùa me nò. Khi sinh con, ngifòi me lai
iri.fc lié'p
nuói con

bang
siTa,
dùa con lai
lié'p
tue difòc
hifòng sif
chàm
sóc mot càch vó cùng àu yé'm cùa me. Ngu'òi me là ló'i quan Hong
dói
vói
du'a con trong nhù'ng ngày dàu lién lié'p xùc
vi'b
cuóc dòi.
Trong khi dò, ngifòi
bó'iai
eó ành hifòng khàc dó'i vói dùa con;
ngifòi
bó'là
ngifòi
co liàch
nhiém dinh
hti'Òng
cho dù'a con.
Nguòi
cha
là nhù'ng gì
bè
sung cùa ngifòi me. Ngu'òi cha
va
ngifòi me là nbùng

ngifòi quan Hong nhà't dó'i vói dù'a con. Cha
va
me là ngu'òi dàu
lién
tnfc lié'p nuói difòng, chàm sóc
va
xà hói huà dù'a tré, dinh
lufi'Jng
cho
nò eó mól vi tri trong xà bòi.
Va nlnf
vày, khi ho eó màu
Uman
hoàc ly
hón thi con cài sé bi ành hifòng
,igay va
eó khi chi
du'iic
hifòng mol
phàn
sif
chàm soc cùa ho hoàc cùa me. Tré em bi
ihié'ii bui
tình
cani
cùa ho hoàc cùa me de xày ra bié'n dóng làm ly. Tré em
de
dang
ini
thành nan nbàn dàu lién cùa su' ly hón. Trong so

.^0.000
tré em
laug
Ihang
Hén khàp càc néo du'Òng ngó
phó
hién nay
ibi so
He em bui
dòi
chié'm dé'n
19'/'.
Trong long so
ihif
gùi dén bào
riiu mi Vici
Nam càc
nàm 1984,
1985,
1993
va
1994
ibi
eó
lòi 14,57r so lluf
cùa càc em Ò
lùa tuoi
14-22
phàn ành linh
irang

bó me ly hón, càc em hién dang
pbài
chiù
bau qua,
va
eó
lòi
18'/^
cac em dang
song
Hong Hni, irang
khong difòc thoài mai do bó me
vici,
micb nhan.
Khi
g,a
dìnlì man
Ihuàn Ibi
tu'
nbiéi,
mo. bau qua con
cai phai lành
clini,
k!i,
ly hón chùc
nàng cùa cha me dà
b;
léch lac
di.
nguòi me dà

ur
c;il mo, day
ben
bé
irong
già
dình,
iiio'i
day
Uni,
cim
ma ha la
ngnò,
nu,. cu,,
ngifò,
cb.i,
vói iràch nhiém
difòc
mung
d.ii
lù
du'à
cu,, da
cliuì
lìu.
ibirc
lé da
khóng dù diéu k,é„
de
hoàn

liianb
Iràch
nliieii,
du.
im.ir.
v<ht Cao
ho,.
Niuiyin
l.a.,
1
hlCiv^.
l'ip
<
ai.
h<v
Xa
hi'i
U'S
'.iici
I
21
llón
nhan
xiTa
kia
mang lini)
chat:
iigiròi
dàn bà là
sCl \n(n

eòa
ngirCJi
dàn óng,
vj iri
trung làm
cùa
dàn bà là làm
me va
làm
vd.
Lly
lìn ciìa ngiriJi
dàn bà là phu
ihuoc
danh
lic'ng
cùa
ngu'cìi
chong
va phtic
vu
nhù'ng dui
hòi cùa chong.
Ngiròi
chong là mol òng chù
ihi/c
sir,
ngiriìi
ve;
phAi bici vang

Kìi,
làm bài long
oiig
chong. Ngu'òi dàn òng
trong xà boi
Vici
Nam
xifa chi
co viéc dicu khien
già
dình
bang
quycn
uy cùa
minh.
Ngu^Cli
dàn bà phai làm
ihoa man ijiian
he lình due
cùa òng
chÒMig,
nhirng
ihu'òng
vói liiih chat
khòng hình dang \'a khòng
dong
cani vói
niiau.
Ngiròi
dàn

b;i
khi là'y
cliòng ibi [là ihànli
con
cu<i
mòi uia
dình
khàc,
iliuòc iràcli
nhiém cùa ngifòi khac. Dàn bà
l'^liai
phu
Ihuoc
hoàn U)àn vào
già
dình
niià
chong, vào danh liéng nhà
chong, phai lan bòa vào
mòi
mòi
Iriròng
mòi,
quéii minh
di
de phiic
vu nhà chóng, chóng, con, v.v
Cùng
khó,ig
thè phù nhàn viéc nhiéu

diin
bà
lh<,iii già
vàu
nhifng
cóng
viéc dai
su'
ma ihifòug
chi co dàn óng làm,
nhù'ng
cung
pbài
Ihù'a
nhàn rang so dò la il
ói.
Dan bà
ihifòng
làm
viéc
bép
mie,
chong
bài)
sao nghe vày khóng cài lai, dò là mól ngu'òi dàn bà
boa-,
bài).
Nghìa là càc eàp vò chong
xua ihiiòng
di dén kél cuc chung :

"TÓI
làm
day
dù
ebii'c
nàng cùa
lói,
anh lam day
dii cliùc
nàng
cu.i
anh. chùng la sé
.só'ng
chung
vói
nhau
llieu
dùng
vi
tri
eù.i
nhau, va
cuóc só'ng cùa chùng
t.i
sé khóng
vàj) |)hai rói
ràm".
.].
//('//
nhàn nhu

M(
ÌH'Ìsung
tri
tue
Ngày
iiav.
dal,
ba
va
dan óng dà
!)infc
s,mg
kién laian lic
bu
sung
chi)
nhau
iroiig mói
quan he hón nhan. Su
l-o
sung nay mang
Muli
iMÒii
X'ii,
Cao
lw<.
Nii.iyòn
l., i
I
kfan;'.

K'p
«
•.»'
I"
AT,
1 M
\.K
khc',
22
lich
eife,
ngifòi vó
bài
dàu
co
vi tri
ló't
hòn
ben
cauli ngifòi chóng, vò
eó
difòe
quyén cùng quyé'l dinh vói chong, cùng lo toan vói chóng.
NgiTòi
chong,
tu'
cho coi vò
nhif
mot món do sò
hCfu

cùng
nhif
cài nhà
cùa anh la hay lién bac cùa anh la, nay dà coi trong ngu'òi vò hòn,
ci)
Iràch nhiém hòn
vói
ngifòi vò,
co
iràch nhiém cà
ve
tình càm va tình
due
càn Ihié'l vói ngu'òi vò. NghTa là ho
bài
dàu
irò
thành ngifòi bau
va
ngu'òi tình cùa vò
minh.
Ho chia sé vói nhau
tiàch
nhiém
già
dình, cà
ve
kinh lé cùng
nhu"
ve

cóng viéc nói
Irò.
Ngu'òi ta
thifòng
vi
là'l
hay
rìuig:
"Ngu'òi dàn
óng là cài dàu cùa
già
dinh con ngifòi dàn bà là
trai lini
cùa
già
dinh".
llón nhàn tao cho tùng ngifòi tràch nhiém vói tùng thành vién cùa
già
dình, moi ngifòi pbài ho sung cho ngu'òi kia.
Sif
ho sung làn nhau nay
là ké't qua cùa
sif
phàt irièn xà bòi,
sif
giài phóng phu nù,
sif
bini,
dàng
nani

nù". Xà
bòi pluìl
trièn, ngifòi phu nù co nhiéu eó hói
de
di hoc,
di
làm,
tu'
chù
ve
kinh tè
va lU)
dò
si.f
dòi hói cùa phu nù
ve
quyéi,
difòc
hifòng hanh phùc, quyén difòc coi là con ngu'òi cùng lòn
bòi,
lài
nhiéu. Ngifòi dàn bà ngày nay it pbài
eh
ut
sif
dóc doàu cùa chóng nhu'
irifòc
kia,
nhifng
cùng pbài nhàn dinh ràng nbùng quyé'l dinh màc dù

là do cà hai cùng
Ùiào
luan bàn bac nhung van du'a nl„éu hòn ò cài
phàn eó nhiéu quyén
li.fc
hòn, dò là ngu'òi chóng.
Tuy vày, cùng eó nbùng diéu kho
khan
hòn
irifòc
kia, dò la
iru'òc kia già
dình la
mot
dòn
vi
san xuàt
kinh
lé',
ugifòi
phu nù
va
né
con eó vai Ho dang ké Hong
nguÙn
nhan lue cua
già
duih,
nhù'ng
ngay

nay cóng
viéc
cùa nguòi
dai,
óng la ò
nguai già
dmh,
ugifòi
dan ba
cùng vày, cong viéc cùa ho khac vò, cung
viée
cùa chóng. Ngu'òi dan
bà dà bi làch ra khói lình v,fc cung
viéc
cua chong.
cai ma Hifòc kia
ho dà chia sé cung chóng con. Xà
lió,
xua
kui il
thay
dói,
su'
cani
ph,
hiàil
van Cao
ho-,
Nguyòn
I.aii

I
liMnii.
k'ip
<.' «
Uuc
XA
hoi
h >c
klu^a
1
23
in
cùa ngifòi dàn bà dòi này qua dòi khàc vàn gióng nhau, vai
irò
cùa ho
Irong
già
dình là
lu'cJng lif
nhau.
Ngày nay
lình
hình dà khàc di nhiéu,
già
dình khóng chi là
mot
dòn vi kinh te',
ma con
là cho de nbùng con ngu'òi
thifc

hién linh càm
va
lình ban bè
Ihifc
su'. Dàn óng
va
dàn bà
Irò
thành ban
hiìu va
ban
lình cùa nhau. Ho
Iróng
chò ò nhau
sif viti
thù
va
thay su' bài
long
minh ò
giura
ngifòi kia, ho dal
long
tin vào nhau, ho chia sé vói nhau
nhù'ng khó khan, chung vui vói nhau nbùng thành cóng dal du'òc. Càc
cap vò chong khóng chi phù
bop
nhau ò yé'u
to'tình
di.ic,

uià
eòi,
ban
bac vói nhau
ve
nbùng khó
khan,
vifòng
màc
va dna
ra nbùng lò,
khuyén trén
co
sÒ tình ban
de
giài quyé'l càc
irò ,igai
Hong cuóc
song
già
dình
va
cà ngoài xà boi.
Chinh
vi
sif
chò dòi ò nhau nhiéu
nhif
thè, nén hón nhàn mang
sàc

Ihài
khàc xa vói
Iru'òc
kia.
I
lo chÒ dòi Ò nhau tình
bai,
chù khóng
pbài kinh te. Cà vò làn chong déu eó cóng àn vice làm ò
!ién
ngoài
già
dình
va
ho eó dù diéu kién lo cho kinb
tè già
dình.
Thifc
te
so'
vu ly hón vi kinh té' là rat
ubò,
nhù'ng co
ve nluf
dang làng Ién Hong nbùng nàm gàn
day.
Muó'n làm ró diéu này
co
le
chùng ta pbài theo dói

thém
vài nàm nùa. Trong cà hai nàm
1993 va
1994,
chi
co
3
Ihif de
cap
den
van
de
này, cho nén
diàt
khó eó
die
du'a
,a difòc nbàn xél gì vói vàng. Kmh
le
cu
ihè bài dà,i
là
uiól
Hung
nhù'ng nguyén nhàn dàn dé'n ly hón,
nhifng diéu
này con càn
thòi
giai,
kièm chùng.

Nbifng
chùng la nén
xeni
qua mól nguyén nbàn khàc
dai,
den
ly hón
ma
hién nay dang ó muc bau
duug;
du la
hien
Ufòng
co
nhan
linh.
Day
là
hién
Ufòng ma Hong nhung nàm
gai,
day nò nén
p!i.>
bién. Bào
rhu
nà
Vu't
Nam cho
biéi,
bang nàm

co gaii )0()()
!a
ibii
lan;
iU'ì't
v.hi
Cao
hoc,
Ni^uySn
l a)i
1
huiv'^.
ii'fp < 'in hyc
X.ì
Wì
lu,
e ki»M