Một số giải pháp phòng ngừa và giải quyết tình trạng lao động trẻ em (nghiên cứu trường hợp tại địa bàn quận Hà Đông


TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN







VŨ THỊ THANH MAI






MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA VÀ GIẢI
QUYẾT TÌNH TRẠNG LAO ĐỘNG TRẺ EM

(Nghiên cứu trƣờng hợp tại quận Hà Đông – Thành phố Hà Nội )












Hà Nội 2014

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN








VŨ THỊ THANH MAI






MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA VÀ GIẢI

QUYẾT TÌNH TRẠNG LAO ĐỘNG TRẺ EM

(Nghiên cứu trƣờng hợp tại quận Hà Đông – Thành phố Hà Nội )







60 90 01 01














Hà Nội 2014



LỜI CẢM ƠN


 



 

Học viên



V Thị Thanh Mai














LỜI CAM ĐOAN



1. 

2.  

3.      


Hà Nội, ngày … tháng … năm 2014
Ngƣời thực hiện



V Thị Thanh Mai






1
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 7
1-Lý do chọn đề tài 7
2- Tổng quan nghiên cứu về lao động trẻ em 9
3.Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 15
3.1- Ý nghĩa khoa học 15
3.2- Ý nghĩa thực tiễn 15
4- Câu hỏi nghiên cứu 15
5- Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 15
5.1- Mục đích nghiên cứu 15

5.2 – Nhiệm vụ nghiên cứu 16
6- Giả thuyết nghiên cứu 16
7- Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu 16
7.1 Đối tượng nghiên cứu: 16
7.2 Khách thể nghiên cứu: 16
8. Phƣơng pháp nghiên cứu 17
8.2- Phương pha
́
p thu thập thông tin 17
8.3- Phương pháp phỏng vấn sâu 19
8.4- Phương pháp quan sát 19
8.5 - Phương pha
́
p xử ly
́
số liệu 19
9- Phạm vi nghiên cứu 16
9.1. Phạm vi nội dung nghiên cứu 16
9.2. Phạm vi không gian 17
9.3. Phạm vi thời gian 17
NỘI DUNG CHÍNH 20
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của nghiên cứu 20
1 .1. Các khái niệm công cụ trong nghiên cứu 20
1.1.1. Khái niệm trẻ em 20
1.1.2 Khái niệm lao động trẻ em 21

2
1.1.3 Phòng ngừa và giải quyết tình trạng lao động trẻ em 22
1.2. Các lý thuyết tiếp cận 24
1.2.1. Lý thuyết nhu cầu 24

1.2.2. Lý thuyết hệ thống sinh thái 25
1.2.3 Lý Thuyết vai trò 28
1.3. Luật pháp quốc tế và Việt Nam liên quan đến lao động trẻ em 29
1.3.1. Luật pháp quốc tế liên quan đến lao động trẻ em 29
1.3.2. Luật pháp Việt Nam liên quan đến lao động trẻ em 32
1.4 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 35
1.4.1. Một số đặc điểm về kinh tế - xã hội quận Hà Đông 35
1.4.2- Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 37
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG VỀ LAO ĐỘNG TRẺ EM QUẬN HÀ ĐÔNG –
THÀNH PHỐ HÀ NỘI 39
2.1- Đánh giá chung về thực trạng lao động trẻ em 39
2.1.1 Thực trạng lao động trẻ em ở Việt Nam 39
2.1.2 Thực trạng lao động trẻ em Quận Hà Đông – Thành phố Hà Nội 42
2.1.2.1 Tình trạng đi học 42
2.1.2.2 Nơi ở 46
2.1.2.3 Nơi làm việc 47
2.1.2.4 Ở cộng đồng 48
2.1.2.5 Những khu vực kinh tế mà lao động trẻ em tham gia làm việc 50
2.1.2.6 Số giờ làm việc mỗi ngày và hệ luỵ của nó đến việc học tập của trẻ 52
2.1.2.7 Điều kiện làm việc của lao động trẻ em 54
2.1.2.8 Thu nhập và chi tiêu của lao động trẻ em 57
2.1.2.9 Sự tồn tại của các công việc hiện tại mà trẻ đang làm và dự định về
công việc tương lai. 59
2.2 - Các hình thức lao động trẻ em Quận Hà Đông – Thành phố Hà Nội 60
2.2.1. Ở nhà phụ giúp cha mẹ làm kinh tế 60
2.2.2 Trẻ em làm thuê giúp việc gia đình 61

3
2.2.3 Trẻ em lang thang và trẻ làm thuê tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ 62
2.3 Nguyên nhân lao động trẻ em 63

2.4 Tác động tiêu cực của lao động trẻ em 69
2.4.1 Tác động tiêu cực của lao động trẻ em với quốc gia 69
2.4.2 Tác động tiêu cực của lao động trẻ em đến bản thân trẻ 69
2.5- Nhận thức và thái độ của xã hội đối với lao động trẻ em 73
2.5.1. Nhận thức và thái độ của cộng đồng về sự tồn tại lao động trẻ em 73
2.5.2 Hiểu biết của cộng đồng về quyền và những quy định luật pháp về lao
động trẻ em 76
Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA, GIẢI QUYẾT TÌNH
TRẠNG LAO ĐỘNG TRẺ EM QUẬN HÀ ĐÔNG – THÀNH PHỐ HÀ NỘI 79
3.1. Các điều kiện và năng lực thực hiện việc phòng ngừa và giải quyết tình
trạng lao động trẻ em đã thực hiện ở Quận Hà Đông – Thành phố Hà Nội 79
3.1.1 Năng lực của các cơ quan tổ chức bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em
đối với giải quyết các vấn đề về trẻ em 79
3.1.2. Mức độ sẵn có và năng lực của các tổ chức xã hội và hệ thống dịch vụ
hỗ trợ nhằm đáp ứng nhu cầu cần thiết của lao động trẻ em và gia đình có
lao động trẻ em 81
3.1.3 Các hoạt động thanh tra, kiểm tra và giám sát lao động trẻ em 81
3.2 Một số giải pháp phòng ngừa tình trạng lao động trẻ em 83
3.2.1 Đẩy mạnh hoạt động truyền thông, vận động xã hội nâng cao nhận
thức về vấn đề lao động trẻ em tại cộng đồng 83
3.2.2 Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền về phòng
ngừa, giải quyết tình trạng lao động trẻ em 85
3.3. Một số giải pháp giải quyết tình trạng lao động trẻ em 87
3.3.1 Xây dựng các chương trình, đề án nhằm giải quyết vấn đề lao động trẻ
em. 87
3.3.2 Hoàn thiện và tổ chức thực thi cơ chế, luật pháp, chính sách về phòng
ngừa, giải quyết tình trạng lao động trẻ em 89

4
3.3.3 Tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ, được đào tạo chuyên ngành

công tác xã hội làm công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em. 90
3.3.4 Tăng cường công tác thanh gia, kiểm tra và xử lý các trường hợp lạm
dụng lao động trẻ em 92
3.3.5. Tổ chức thực hiện các hoạt động bảo vệ trẻ em và ngăn ngừa trẻ em bỏ
học dựa vào gia đình và cộng đồng. 93
3.3.6 Tăng cường vai trò nhân viên công tác xã hội ở cộng đồng trong việc
phòng ngừa và giải quyết tình trạng lao động trẻ em. 94
KÊT LUẬN 97
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 100
PHỤ LỤC 103

5

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

IPEC
Asia-Pacific Economic Cooperation
ILO
Interational Labor Organization
HIV/AIDS
Human Insuffisance Virus/ Acquired Immune Deficiency
Syndrome
UNICEF
United Nations International Children Emergency Fund.


CTXH

BVCSTE


UBND



LHQ



TP















6


DANH MỤC BẢNG, BIỂU

Trang 19

2em
Trang 19

Trang 24
2.1
Trang 44
 2.2
 
Trang 45

Trang 47
 

Trang 54

7

MỞ ĐẦU
1-Lý do chọn đề tài
   

                
      
 

                 



 




    
 

 
Báo cáo Cục BVCSTE 2008).
     
  
80 




   
 


8



 

 


 




 

     
-2010 (Q- 


 


   

  



      
   

9
em (n   

 .
2- Tổng quan nghiên cứu về lao động trẻ em
      em, xu
 

 


.
Thứ nhất, công trình nghiên cứu, bài viết liên quan đến trẻ em nói chung
“Báo cáo Phân tích tình hình trẻ em ở Việt Nam” 












-2010), Một số vấn đề cơ bản về trẻ em Việt Nam
 
     ng, g
T


10
-
 
 

  Kinh nghiệm của một số nước về hệ thống bảo vệ trẻ em
 treem.molisa.gov.vn 

trong

 






Một số kinh nghiệm quốc tế và những vấn đề đặt ra đối với việc phát triển
các dịch vụ công tác xã hội trong công tác bảo vệ trẻ em
  Website:,  , , ,
Philippines, 



 . 


 , 



Những điểm mở và thách thức cơ bản với phương thức làm chương trình dựa
trên cơ sở quyền con người cho phụ nữ và trẻ em ở Việt Nam Christian Salazar
Volkmann , 


11





Sự hiểu biết giữa gia đình và trẻ em
về vấn đề quyền trẻ em hiện nay  
 
(2004-    

                  
               

Thứ hai, một số công trình nghiên cứu, bài viết liên quan đến trẻ em lao động.
 
      . Trong
 

    “Vai trò của lao động trong lịch sử biến hoá từ
vượn thành người”       
 




 



       

12
              
  



  


 Nam  

 Trẻ em làm thuê giúp việc gia đình do

- 


 
                



T Lao động trẻ em tại thành
phố Hồ Chí Minh             

 Điều đầu tiên trước hết trong lao
động trẻ em: xoá bỏ những công việc độc hại với trẻ em” 

1999, “một thế giới phù hợp với trẻ em” 
 

        : Vấn đề lao động trẻ em ở

13
Việt Nam  


          

Quản lý và ngăn ngừa lao động trẻ em ở Việt Nam hiện nay 
 
 
    trong      lao   em hi nay,  ra
                 
 lao   em giai  2010  2015. Tuy       
     ra  chung chung,         
  lao   em     
Tình trạng lao động trẻ em – thực trạng
và giải pháp”

. 


       -TTG   


 2010  








14



 






Theo b 
. 

 

em.
T
 t 


   

c 
khoa
 
 
em   ,
p 
 .

15

3.Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
3.1- Ý nghĩa khoa học
 
m phong ph
 
3.2- Ý nghĩa thực tiễn
 
  
t



     
- 


4- Câu hỏi nghiên cứu
Các câu hỏi nghiên cứu trả lời đƣợc các vấn đề sau:
- 

- 
- 

5- Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
5.1- Mục đích nghiên cứu

 


16

5.2 – Nhiệm vụ nghiên cứu
- 

- 

- 

6- Giả thuyết nghiên cứu
do
.
  
.


     

7- Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
7.1 Đối tượng nghiên cứu:
 

7.2 Khách thể nghiên cứu:
- 
- 

 10  17  


8- Phạm vi nghiên cứu
8.1. Phạm vi nội dung nghiên cứu
    



17




                

8.2. Phạm vi không gian

8.3. Phạm vi thời gian
13
9. Phƣơng pháp nghiên cứu
9.1- Cách tiếp cận
 
TB&XH 
   
em,  


 
 .

 

 
trong  
      


9.2- Phương pha
́
p thu thập thông tin
9.2.1- Phương pháp phân tích tài liệu

18
Nghiên cứu sử dụng tư liệu từ các công trình sau:
- 
 2010. B
 


     -       
2012
-  p quc v Quyn tr 
Lut Bo vc tr em sB Lung b
, Ngh - -
CP b sung Ngh , - 

m. - 

- h: 
-2010, ng qu n 2001-
c gia bo v tr n 2011  2015, 

-

- 

ca nhiu, hc gi trong c c.

9.2.2- Trưng cầu ý kiến
- ng:   

- Dung l
       

19

(100 em).
,

 

.
9.3- Phương pháp phỏng vấn sâu
C-
TBXH Qu


9.4- Phƣơng pháp quan sát
- 


- 

- 

9.5 - Phương pha
́
p xử ly

́
số liệu


 .






20
NỘI DUNG CHÍNH
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của nghiên cứu
1 .1. Các khái niệm công cụ trong nghiên cứu
1.1.1. Khái niệm trẻ em
Trẻ em
 


Bangladesh, Malawi, Myanmar, Singapore, Zambia.


 


gia.





Trong phạm vi công ước này, trẻ em có nghĩa là dưới
18 tuổi, trừ trường hợp luật pháp áp dụng với trẻ em đó quy định tuổi thành
niên sớm hơn

Trẻ em là công dân Việt Nam dưới 16 tuổi


 

21
1.1.2 Khái niệm lao động trẻ em
lao động trẻ em   

lạm dụng lao động trẻ em

lao động chưa
thành niên lao động chưa thành niên là người lao động từ đủ 15 tuổi
đến dưới 18 tuổi 





 








- 
- 
- 



 
