Tải bản đầy đủ (.pdf) (241 trang)

Tìm hiểu chủ thuyết Thổ nạp Âu-Á của Phạm Quỳnh trên Nam phong tạp chí

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.1 MB, 241 trang )




ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN





LÊ TUẤN TÚ






TÌM HIỂU CHỦ THUYẾT “THỔ NẠP ÂU –Á” CỦA
PHẠM QUỲNH TRÊN NAM PHONG TẠP CHÍ






LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH BÁO CHÍ HỌC











Hà Nội - 2013



ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



LÊ TUẤN TÚ





TÌM HIỂU CHỦ THUYẾT “THỔ NẠP ÂU –Á” CỦA
PHẠM QUỲNH TRÊN NAM PHONG TẠP CHÍ







LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH BÁO CHÍ HỌC
MÃ SỐ: 60 32 01





Người hướng dẫn khoa học:

GS. NGND Nguyễn Đình Chú





Hà Nội - 2013


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU 1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI 1
2. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ 2
2.1. Xu hướng đề cao: 2
 2
2. 3
2.2. Xu hướng hạ bệ: 5
 5
 6
2.3. Thời gian đang ủng hộ Phạm Quỳnh 6

 6
 7
3. ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI 12
4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 13
5. ĐÓNG GÓP KHOA HỌC 13
6. CẤU TRÖC LUẬN VĂN 14
PHẦN NỘI DUNG 15
CHƢƠNG 1: PHẠM QUỲNH TỪ NHÀ BÁO TRỞ THÀNH HỌC GIẢ 15
1.1. Đôi nét về tiểu sử Phạm Quỳnh (1892- 1945) 15
1.2. Văn bút Phạm Quỳnh 16
1.3. Lý giải về tính chất đối cực trong việc đánh giá Phạm Quỳnh: 22
1.4. Đề xuất mới trong việc nhìn nhận hiện tƣợng Phạm Quỳnh 23
CHƢƠNG 2: PHẠM QUỲNH VỚI CHỦ THUYẾT “THỔ NẠP ÂU –Á” 27
2.1. Chủ thuyết “Thổ nạp Âu –Á” của Phạm Quỳnh ở phƣơng diện lý thuyết
27
2.1.1. Phạm Quỳnh bàn về “Thổ nạp Âu –Á” 27
2.1.2. Phạm Quỳnh so sánh văn hóa Á –Âu 33
2.2. Nội dung Thổ nạp Âu –Á của Phạm Quỳnh 35


2.2.1. Thổ nạp văn hóa Âu cho Á 35
 35
 37
 39
  45
2.2.2. Thổ nạp văn hóa Á 52
 52
 55
 57
 68

 71
 79
 80
CHƢƠNG 3: VỊ TRÍ CỦA CHỦ THUYẾT “THỔ NẠP ÂU –Á” CỦA PHẠM
QUỲNH TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA VN Ở ĐẦU THẾ KỶ 20 83
3.1. Cuộc đụng độ giữa Phƣơng Tây và Phƣơng Đông trên phƣơng diện văn
hóa và tinh thần từ cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20: 83
3.1.1. “Sự áp đảo của phương Tây đối với phương Đông trên phương diện
văn hóa tinh thần” 83
 83
3.1.1.2. 
 85
3.1.2. Sự nâng đỡ của văn hóa phương Tây đối với văn hóa VN: 87
3.2. Bƣớc đầu tìm hiểu tình hình phản ứng của dân tộc trong cuộc đụng độ
văn hóa Đông – Tây: 89
3.2.1. Một số xu hướng tiêu biểu: 89
- 89
 90
-1936) 91


 92
3.2.2. Vị trí của chủ thuyết “Thổ nạp Âu –Á” của Phạm Quỳnh trong đời
sống văn hóa VN ở đầu thế kỷ 20. 94
3.3. Những điều rút ra từ trƣờng hợp “Thổ nạp Âu – Á” của Phạm Quỳnh
cho công cuộc hƣớng tới hội nhập Báo chí. 102
3.3.1. Nét chung và nét riêng giữa trường hợp “Thổ nạp Âu-Á” của Phạm
Quỳnh với công cuộc giao lưu văn hóa của đất nước hiện nay 102
ét chung: 102
 102

3.3.2. Những điều có thể rút ra từ hiện tượng “Thổ nạp Âu –Á” của chủ bút
Nam Phong tạp chí Phạm Quỳnh cho công tác báo chí hiện nay 103
 103
 104
3.3.2.3. 
v.v. 105
3.3.2.4.  106
3.3.2.5
 107
3.3.2.6
108

báo. 109
KẾT LUẬN 112
TÀI LIỆU THAM KHẢO 114
PHỤ LỤC






1
PHẦN MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Đất nước đang bước vào thời đại hội nhập toàn cầu một cách gấp gáp, sôi
động và toàn diện chưa từng có trong lịch sử. Trong khi đất nước lại phải xây dựng
một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, từ đó mà một khẩu hiệu lớn đã
được đề ra là “hòa nhập mà không hòa tan”. Với tư duy văn hóa đổi mới, nhiệm vụ

của toàn Đảng, toàn dân, trong đó có báo chí là 

 [82,tr.56]. Kết hợp chặt chẽ việc tiếp thu tinh hoa
văn hóa nhân loại, giữ gìn bản sắc với tiếp thu tinh hoa, giữa truyền thống – tiếp
biến và đổi mới, để bồi bổ cho một nền văn hóa dân tộc cường tráng, với các yếu tố
nội sinh sung mãn là nhu cầu của lịch sử. Đề tài này chính là cách góp phần nâng
cao chất lượng báo chí trước nhiệm vụ trọng đại đó của đất nước.
1.2. Để nâng cao chất lượng báo chí trước nhiệm vụ trọng đại này, không thể
không rút kinh nghiệm từ quá khứ, trong đó có cuộc đụng độ Á –Âu; Đông -Tây đã
diễn ra không kém phần sôi động từ cuối thế kỷ XIX đến nữa đầu thế kỷ XX mà cha
ông thuở ấy đã có nhiều cách xử sự. Trong bối cảnh đất nước đang đổi mới và hội
nhập với thế giới như hiện nay, việc tìm hiểu lại các bài học về giao lưu, hội nhập từ
các bậc tiền nhân có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Những thế hệ trí thức ưu tú
trong bối cảnh giao lưu văn hóa với phương Tây đầu thế kỷ 20 không những đã
đóng trọn vai trò to lớn trong quá khứ mà còn có thể tiếp tục tham gia vào cuộc đi
tới với thế giới của chúng ta hôm nay bằng những bài học vẫn còn nguyên giá trị.
Soi qua chiều dài lịch sử, thế hệ sau hãy biết nhìn từ họ, đối chiếu và ngẫm nghĩ
một cách khách quan, khoa học…Trường hợp Phạm Quỳnh – chủ bút Nam Phong
tạp chí với chủ thuyết “Thổ nạp Âu-Á” là rất đáng tìm hiểu. Chủ thuyết này có thể
diễn đạt ra là: muốn chấn hưng đất nước, phải biết tự đào thải những cái gì lạc hậu
và liên tục tiếp thu những cái mới, cái tiến bộ, của cả châu Á lẫn châu Âu. Không
phải cái gì của châu Âu cũng đều tốt và không phải cái gì của châu Á đều xấu. Đó


2
là giao lưu văn hoá như bây giờ ta thường nói. Dù rằng cho đến nay, hiện tượng
Phạm Quỳnh có sự phức tạp - phức tạp nhưng lại phong phú, vừa cả trên phương
diện lý thuyết vừa cả trên phương diện thực hành. Việc nghiên cứu đề tài này hẳn là
sẽ rút được nhiều điều bổ ích.
2. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ

Có thể nói trong lịch sử báo chí VN xuất hiện từ thời cận đại đến nay, không
một tờ báo nào, một tạp chí nào như Nam Phong tạp chí, kèm theo nó là ông chủ
bút Phạm Quỳnh lại được đặt lên bàn dư luận một cách vừa bề thế vừa gay gắt, có
sự trái ngược nhau về quan điểm đánh giá một cách cực đoan như thế: người khen
khen hết mức, người chê chê hết lời. Do đó mà đã có một lịch sử bình phẩm khen
chê vô cùng dày dặn, đã được không ít công trình nghiên cứu liệt kê, đúc kết công
phu. Mặc dù Nam Phong và Phạm Quỳnh thực ra không hẳn là một, nhưng thực tế
gần như đã bị đồng nhất. Có thể kể đến công trình luận án tiến sĩ với đề tài “Văn
trên Nam Phong tạp chí” của Nguyễn Đức Thuận bảo vệ thành công xuất sắc năm
2008 thì ở phần “lịch sử vấn đề” quả là rất chu đáo, rất cặn kẽ. Các công trình
nghiên cứu về Nam Phong tạp chí thuộc nhiều bình diện, nhiều góc độ, nhưng dù
sao vẫn ít nhiều đụng đến nội dung “thổ nạp Âu – Á” của chủ bút Phạm Quỳnh.
Ở đây, với yêu cầu định hướng khoa học của đề tài luận văn, chúng tôi không
trình bày đầy đủ cặn kẻ những gì đã được nói về Nam Phong tạp chí và chủ bút
Phạm Quỳnh từ khi có mặt đến nay, mà chỉ tổng kết, nêu lên mấy khuynh hướng
chính đã có trước hiện tượng Phạm Quỳnh và Nam phong tạp chí, hoặc trực tiếp
hoặc gián tiếp có liên quan tới vấn đề “Thổ nạp Âu –Á”, cụ thể có các khuynh
hướng như sau:
2.1. Xu hướng đề cao:
Thể hiện trong các công trình trước CMT8, ở Miền Nam trước 1975 và hải
ngoại; tiêu biểu như:
2.1.1. Trước CM tháng 8:
- Dương Quảng Hàm trong “     ”, phần chương trình
dành cho Năm thứ ba, ban Trung học Việt Nam, đã viết hẳn một chương về Phạm


3
Quỳnh với kết luận về những đóng góp của học giả – nhà văn này đối với nền quốc
văn như sau: “





” [34]
- Vũ Ngọc Phan trong “” đã dành tới 40 trang để viết riêng về
ông chủ bút Phạm Quỳnh, trong đó có đoạn: “…      



(…) 


”.[11]
2.1.2. Ở Miền Nam trước 1975 và ở hải ngoại:
2.
- Trong thời điểm này, tên tuổi và sự nghiệp của Phạm Quỳnh cũng đã được
nhiều nhà khoa học quan tâm tìm hiểu. Kết quả nghiên cứu về Phạm Quỳnh được
công bố qua một số công trình tiêu biểu như: các bộ sách văn học sử của các tác giả
Thanh Lãng, Phạm Thế Ngũ;  của Thiếu Sơn, 
-  của Nguyễn Văn Trung…
- Phạm Thế Ngũ trong “” (tập III, phần
văn học hiện đại, mục bàn về Tư tưởng bảo thủ của Phạm Quỳnh), đã nhận định:


 



4


”[13]. Tuy bàn về “tư tưởng bảo
thủ” của Phạm Quỳnh nhưng cách viết như trên của Phạm Thế Ngũ chính là đã
nhận ra cái ưu điểm của Phạm Quỳnh trong việc tiếp thụ và vận dụng kinh nghiệm
văn hóa Thái Tây vào việc xây dựng văn hóa nước nhà. Cũng trong tác phẩm này,
Phạm Thế Ngũ còn có một nhận định khác: “

[13].
2.
Trừ Nguyễn Văn Trung, phần lớn tác giả đều đánh giá cao vai trò của ông chủ
bút Nam Phong tạp chí Phạm Quỳnh với mức độ khác nhau, có thể kể đến như:
Phạm Toàn, Phạm Thị Ngoạn, Chu Đăng Sơn, Phạm Trọng Nhân v.v…Có thể nêu
một số trường hợp như:
- Nguyễn Trần Huân trong Văn học Việt Nam dẫn luận (Introduction à la
litérature Vietnamienne , P. 1969), xuất bản ở Paris, mà Nguyễn Văn Trung đã dẫn
lại trong cuốn Chủ đích Nam Phong (Nam Sơn, Sài gòn, 1975):“


”.
- Nhà văn Phạm Toàn – người biên tập các tiểu luận của Phạm Quỳnh trên bộ
DVD-ROM của Viện Việt Học California (Hoa Kỳ) đã viết:” 

nâng cao dân trí…[47]
- Luận án tiến sĩ “Tìm hiểu tạp chí Nam Phong 1917-1934” của Phạm Thị
Ngoạn, đăng trong tập  1973 của Hội nghiên cứu
các vấn đề Đông Dương (bản dịch của Phạm Trọng Nhân), do Ý Việt xuất bản năm
1973, đã nghiên cứu: “ Trào lưu truyền thống”; “Trào lưu canh tân”, và ” Trào lưu
dung hòa” của sự nghiệp Nam Phong. Tác giả đã nhận xét Nam Phong một mặt
mong muốn “về nguồn” về với truyền thống VN; mặt khác thu thập, giới thiệu
những giá trị văn hóa của phương Tây, nâng cao dân trí người Việt. [49]



5
2.2. Xu hướng hạ bệ:
Tiêu biểu là tiếng nói của các chí sĩ: Ngô Đức Kế, Huỳnh Thúc Kháng….trước
1945 và tiếng nói của các nhà nghiên cứu văn học theo quan điểm Mác-xít sau
CMT8, điển hình là Đặng Thai Mai.
2.2.1. Trước năm 1945:
- Ngô Đức Kế trong bài “Luận về chánh học cùng tà thuyết” , đăng trên báo
Hữu Thanh số 21 – năm 1924 đã viết về Phạm Quỳnh như sau: “…



 [42].
- Huỳnh Thúc Kháng nhân đọc bài Phạm Quỳnh trả lời Phan Khôi về “học
phiê
̣
t”, đã viết mô
̣
t ba
̀
i đăng trên ba
́
o  số 317 ngày 17/9/1930 và trên báo
Phụ nữ Tân Văn, Sài Gòn số 72, ngày 2/10/1930, nhan đề : “ 









? (




















 ). Bài viết có lơ
̀
i le
̃
gay gắt , đa
̣
i y

́
biê
̣
n minh , bênh vư
̣
c
quan điê
̉
m Ngô Đư
́
c Kế kết a
́
n 

 và công k ích thái độ của Phạm Quỳnh
đối vơ
́
i Ngô Đư
́
c Kế . Nội dung vạch trần Phạm Quỳnh đã “buông lời thô bỉ như là
„hàng thịt nguýt hàng cá‟, „thỏa lòng ác cảm‟ v.v… bôi nhọ đến danh dự một người
chí sĩ đã qua đời. Những lời nói trên mà xuất phát từ một người văn sĩ xằng nào thì
không đáng trách, song từ lỗ miệng và ngòi bút một người tân nhân vật, nghiễm
nhiên tự nhận cái gánh gây dựng một nền văn hóa mới cho nước nhà, lại chủ trương
một cái cơ quan ngôn luận mười mấy năm nay, mà có lời thô lỗ tỏ cái tâm sự hiềm
riêng mà nói xấu cho một người thiên cổ thì không thể bỏ qua được…”… 
 
 
  





6

[42] (xem thêm “
 ? 




















rang 62-65)
2.2.2. Sau Cách mạng tháng 8:
- Đặng Thai Mai trong “” nói về Phạm Quỳnh như

sau:”… 

[11] v v
- Trần Đình Hượu, Lê Chí Dũng trong “-
1930” cho rằng “….
 

[7] 
2.3. Thời gian đang ủng hộ Phạm Quỳnh
2.3.1. Hiện tượng tái bản các công trình của Phạm Quỳnh.
Từ năm 2000, một số tác phẩm của Phạm Quỳnh đã được xuất bản tại Việt
Nam. Có thể kể đến:
-  (Nhà xuất bản Văn Học năm 2001)
-     (Trịnh Bá Dĩnh, Nhà xuất bản Văn Hóa –
Thông Tin, năm 2003)
-  (Nhà xuất bản Hội Nhà văn năm 2004)
-   (NXB Tri thức năm 2007) gồm những bài
diễn thuyết, bài báo của ông viết bằng tiếng Pháp từ 1922 đến 1932, các nhà văn
Nguyên Ngọc, Nguyễn Xuân Khánh, Ngô Quốc Chiến, Phạm Xuân Nguyên dịch,
do Phạm Toàn giới thiệu và biên tập. Tác phẩm này đã trở thành một sự kiện văn
hóa trong năm 2007 ở nước ta và cộng đồng kiều bào ở nước ngoài.
Cũng trong năm 2007, NXB Văn học xuất bản tác phẩm Thượng Chi văn tập;
nhà xuất bản Trẻ cho ra mắt bộ sách ba tập Du ký Việt Nam bao gồm các bài đã


7
đăng trên , trong đó số trang văn Phạm Quỳnh viết khoảng một
tập hơn 600 trang. Gần đây nhất và cũng gây chấn động nhất là 
(Nhà xuất bản Hội Nhà văn), gồm 11 bài viết cuối đời của Phạm Quỳnh và 51 bài
thơ Đỗ Phủ do Phạm Quỳnh dịch thô vào mùa hạ năm 1945. Tiếp đó, nhà xuất bản

Giáo Dục công bố bộ sách 10 thế kỷ bàn luận về văn chương (từ thế kỷ X đến nửa
đầu thế kỷ XX) của các tác giả Phan Trọng Thưởng, Nguyễn Cừ, Vũ Thanh và Trần
Nho Thìn. Trong tập một (839 trang) từ trang 350 đến trang 512 đã giới thiệu Phạm
Quỳnh và tuyển chọn 11 bài của ông, có bài Truyện Kiều và bài diễn thuyết kỷ
niệm Nguyễn Du năm 1924 v.v…


Một số sách dùng tham khảo trong luận văn (trong đó có một số tác phẩm của
Phạm Quỳnh được tái bản)
2.3.2. Việc đánh giá lại:
2.
Sau năm 1975 đến nay¸ chiều hướng ngày càng cho thấy dấu hiệu của sự đổi
mới trong cách nhìn nhận, đánh giá về Nam Phong và Phạm Quỳnh cởi mở, khách
quan, khoa học đúng mực và thỏa đáng hơn, tiêu biểu là một số nhà nghiên cứu
như: Nguyễn Đình Chú, Nguyễn Huệ Chi, Văn Tạo, Lại Nguyên Ân….
- Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Chú đã có những biến chuyển trong nhận định
về Phạm Quỳnh. Trong bài 


8
viết năm 1960, Nguyễn Đình Chú đã tỏ
thái độ không đồng ý với nhận định của các tác giả nhóm Lê Quý Đôn và phê phán
mạnh mẽ việc làm “ 
  Đến năm 1990, trong cuốn sách        GS
Nguyễn Đình Chú (chủ biên), khi viết về tác giả Phạm Quỳnh, ông đã có cách nhìn
nhận mới khách quan hơn trong việc đánh giá lại những thành tựu và đóng góp của
Phạm Quỳnh nói riêng và Nam Phong tạp chí nói chung. Giáo sư viết: “





[23].
- Giáo sư Văn Tạo, nguyên Viện trưởng Viện sử học, trong bài: "
-  báo Nam Phong", đăng trên tạp chí Khoa học và Ứng dụng Hải
Dương , số tháng 2 năm 2005, đã viết:"…

               
- 


[8].
- Thi sĩ người Đan Mạch Erik Stinus đã lấy đề tài về Phạm Quỳnh để hoàn
thành một bản trường ca, mang tên        (Pham
Quynh Og Den Videre Historie) dài 367 câu. Cuối trường ca có ghi “Copenhagen
17/9/1979-”. Tháng 7/1997, nhà thơ Phạm Tiến Duật
sang thăm Đan Mạch được ông tặng một bản, cẩn thận cho dịch sang tiếng Anh để
nhiều người đọc được. Sau đó, ông còn gửi tặng bà Phạm Thị Hoàn, con gái Phạm
Quỳnh cả bản tiếng Đan Mạch lẫn bản tiếng Anh có thủ bút đề tặng của ông. Xin
trích dẫn một số đoạn:


9
Chương I mở đầu bằng hai câu:


Chương VII lại mở đầu bằng câu:

Còn trong chương VI, có những câu:











[20]
- Quan trọng nhất là ý kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Phạm Quỳnh đã
được nhắc lại để mọi người cùng biết. Vào vào mùa thu năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã nói với hai người con của Phạm Quỳnh là bà Phạm Thị Giá và Phạm Thị
Thức rằng “….              
này…” và “….…”. Hàm ý
câu nói này đã được Tiến sĩ Nguyễn Văn Khoan phân tích trong tác phẩm “
như sau:…”
 [8,tr.173].
2.
Trong thời gian gần đây, nhiều hội thảo, tọa đàm đánh giá lại hiện tượng Phạm
Quỳnh đã được tổ chức ở trong và ngoài nước. Luận văn chỉ liệt kê một số sự kiện
rất đáng chú ý diễn ra thời gian gần đây tại VN:


10
- Ngày 12 tháng 6 năm 2010, Đài Phát thanh – Truyền hình và Hội Nhà báo
tỉnh Hải Dương tổ chức một cuộc tọa đàm về “
Phong”. Cuộc tọa đàm có sự tham gia lãnh đạo tỉnh; cùng một số nhà khoa học, nhà
văn, nhà sử học, nhà nghiên cứu ở trung ương và địa phương. Hội thảo đã phân tích
về lòng yêu nước của Phạm Quỳnh theo cách của mình; trong điều kiện lịch sử
đương thời; đề cao quan điểm của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh làm cách mạng

là đổi cũ ra mới, từ xấu ra tốt, nghĩa là không phủ định sạch trơn. Phạm Quỳnh đã
dùng phương châm: “Thổ nạp Âu Á”, nghĩa là thu nhận cái tốt của (Âu) vào Việt
Nam và phô bầy những giá trị tốt đẹp của (Á ) với bên ngoài. Đó là giao lưu văn
hoá như bây giờ ta thường nói…

(Bà Đặng Thị Bích Liên, Ủy viên TV Tỉnh ủy, PCT UBND tỉnh Hải
Dương – nay là Thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch, phát biểu
khai mạc tọa đàm). Ảnh : Minh Mẫn – Báo Hải Dương
- Tọa đàm “” diễn ra vào tháng 1-2012 tại
Trung tâm Văn hóa Pháp, 24 Tràng Tiền, Hà Nội, cho rằng, cuộc đời Phạm Quỳnh
là một bi kịch của lịch sử, phải hiểu được tinh thần Phạm Quỳnh thì mới có thể hiểu
được các nhân vật ở thế hệ ấy, đã đến lúc phải đào sâu nghiên cứu, phải xem xét


11
những đánh giá của lịch sử. Sống trong thời mọi thứ đều bị chính trị hóa, Phạm
Quỳnh lại là con người đứng giữa văn hóa và chính trị nên không thể tránh được đã
có những điều đánh giá sai lầm về ông. Vì vậy, rất cần thêm các nghiên cứu để có
thể đánh giá lại về Phạm Quỳnh.
2.
+ Sách nghiên cứu:
- “Phạm Quỳnh trong dòng chảy văn hóa dân tộc” của Khúc Hà Linh (in
xong và nộp lưu chiểu quý I năm 2012, Nhà xuất bản Thanh niên). Cuốn sách chắp
nối các sự kiện của cuộc đời ông, từ đó mong muốn góp thêm tiếng nói để bạn đọc
phần nào hiểu thêm quá trình hình thành phẩm giá tính cách con người Phạm
Quỳnh. Trong mục , tác giả viết:” C


, ô





  


      
.”[10,tr.65]
- Nguyễn Văn Khoan trong “Phạm Quỳnh – một góc nhìn ()” đã dẫn ý
kiến của GS. Đinh Xuân Lâm trong lời giới thiệu sách như sau:” 



  
 [8,tr.6]
+ Luận án, luận văn:
- Luận án: “Văn trên Nam Phong tạp chí – diện mạo và thành tựu” năm
2008 của Tiến sĩ Nguyễn Đức Thuận đi vào tìm hiểu và khôi phục lại một cách đầy


12
đủ, có hệ thống diện mạo của Văn trên tạp chí Nam Phong tạp chí. Từ đó xác định
vai trò, vị trí của Nam Phong trên quá trình xây dựng nền văn học hiện đại của nước
nhà giai đoạn nữa đầu thế kỷ 20 và những ảnh hưởng của tạp chí này đối với văn
học VN. Bên cạnh đó, luận án phân tích một số đặc điểm về nội dung và hình thức
của các thể loại Văn trên Nam Phong tạp chí, đồng thời lại đặt “Văn” trên Nam
Phong trên tiến trình hiện đại hóa văn học VN giai đoạn đầu thế kỷ 20.
- Luận văn cao học:” Tinh thần giải thuộc địa trong diễn ngôn của Phạm
Quỳnh”, của Lê Thị Vân Anh đã viết: “ 
   


 


[81,tr.66]
- Khóa luận “ Những đóng góp trên phƣơng diện báo chí của tạp chí Nam
Phong” vào năm 2009 của Nguyễn Thị Diệu Thúy, tìm hiểu những đóng góp của
Tạp chí Nam Phong đối với nền báo chí nước nhà, những bài viết trên Nam Phong
về các vấn đề báo chí học cũng như những đóng góp về nghệ thuật làm báo của
Nam Phong như: công tác bạn đọc trên Tạp chí Nam Phong; hệ thống chuyên mục;
luận bàn về nghề báo và nhà báo; khái niệm tự do ngôn luận; luận bàn về tổ chức
tòa soạn báo chí; luận bàn về loại hình báo chí; phong cách ngôn ngữ của Tạp chí
Nam Phong…. Ngoài ra, khóa luận cũng đã đề cập đến những người làm nên
phong cách Nam Phong, tiêu biểu là Phạm Quỳnh
- Khóa luận “Nam Phong tạp chí với vấn đề tiếp xúc văn hóa Đông Tây ở
VN” của Trần Viết Nghĩa đã phần nào nêu lên tính tiếp xúc văn hóa Đông Tây trên
Nam Phong tạp chí…
3. ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu: lý thuyết và nội dung “Thổ nạp Âu – Á” của chủ
bút Phạm Quỳnh trên Nam Phong tạp chí.
3.2. Phạm vi nghiên cứu: tập trung vào các bài viết chủ yếu về phương diện


13
văn hóa, văn học của Phạm Quỳnh trên Nam Phong tạp chí.
3.3. Nhiêm vụ của đề tài:
3.3.1. Nhiệm vụ chính:
3.3.1.1. Tìm hiểu và đánh giá nội dung “Thổ nạp Âu-Á” của chủ bút Nam
Phong tạp chí
3.3.1.2. Xác định vị trí của chủ thuyết “Thổ nạp Âu-Á” của chủ bút Nam

Phong tạp chí trong tình hình chung đối với cuộc đụng độ văn hóa Á-Âu, Đông-
Tây đương thời.
3.3.1.3. Rút ra bài học cho quá trình hướng tới hội nhập báo chí từ kinh
nghiệm “Thổ nạp Âu – Á” của Phạm Quỳnh.
3.3.2. Nhiệm vụ bổ trợ:
3.3.2.1. Trong một chừng mực nhất định, tìm hiểu rộng ra về nghiệp báo, văn
nghiệp của chủ bút Nam Phong tạp chí vốn có liên quan trực tiếp
với chủ thuyết “Thổ nạp Âu-Á”
3.3.2.2. Trong một chừng mực nhất định, tìm hiểu rộng ra các quan điểm,
cách giải quyết của những người, những tổ chức cùng thời xung
quanh việc xử lý quan hệ văn hóa Đông – Tây, để từ đó thấy được vị
trí của Phạm Quỳnh.
4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
4.1. Phương pháp phân tích, tổng hợp
4.2. Phương pháp logic và lịch sử
4.3. Phương pháp hệ thống, so sánh và thống kê
4.4. Phương pháp nghiên cứu liên ngành
5. ĐÓNG GÓP KHOA HỌC
- Tuy là bước đầu, nhưng là lần đầu tiên, trực tiếp nghiên cứu một cách tương
đối có hệ thống nội dung chủ thuyết “Thổ nạp Âu-Á” của chủ bút Phạm Quỳnh và
xem xét vị trí của nó trong tương quan với các tác giả khác về vấn đề giao lưu văn
hóa Đông Tây của đất nước vào những năm đầu thế kỷ 20.


14
- Từ đó bước đầu chỉ ra những kinh nghiệm có thể bổ ích cho hoạt động báo
chí VN trong quá trình hướng tới hội nhập giao lưu với báo chí thế giới hiện nay.
6. CẤU TRÖC LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận văn sẽ được triển khai thành 3
chương:

Chương 1: Phạm Quỳnh từ nhà báo trở thành học giả
Chương 2: Phạm Quỳnh với chủ thuyết “Thổ nạp Âu - Á”
Chương 3: Vị trí của chủ thuyết “Thổ nạp Âu –Á” của Phạm Quỳnh trong đời
sống văn hóa VN ở đầu thế kỷ 20.















15
PHẦN NỘI DUNG

CHƢƠNG 1: PHẠM QUỲNH TỪ NHÀ BÁO TRỞ THÀNH HỌC GIẢ

1.1. Đôi nét về tiểu sử Phạm Quỳnh (1892- 1945)
Phạm Quỳnh sinh năm 1892, tại số 1 phố Hàng Trống, Hà Nội; quê quán ở
làng Lương Ngọc (nay thuộc xã Thúc Kháng), phủ (nay là huyện) Bình Giang,
tỉnh Hải Dương, một làng khoa bảng, có truyền thống hiếu học. Từ năm 1916, ông
tham gia viết báo cho một số tờ có uy tín đương thời; làm chủ bút Nam Phong tạp
chí từ ngày 1 tháng 7 năm 1917 và đình bản tháng 12 năm 1934. Ngày 2 tháng

5 năm 1919, ông sáng lập và là Tổng Thư ký Hội Khai trí Tiến Đức.
Năm 1922, nhân dịp tháp tùng vua Khải Định dẫn phái đoàn Việt Nam sang
dự cuộc đấu xảo (hội chợ triển lãm) ở Marseille (Pháp), đứng trước Nghị Viện
Pháp, Phạm Quỳnh đã dõng dạc đặt vấn đề người Pháp phải tôn trọng chủ quyền và
truyền thống văn hoá Việt Nam: “




 ”(-
Nam Phong    . Nhân dịp
này, Phạm Quỳnh đã có cơ hội gặp gỡ với
Nguyễn Ái Quốc hai lần tại Paris (27/6/1922
và 13/7/1922). Ngoài ra, cũng trong năm này,
Phạm Quỳnh cũng đã có dịp trà đàm với Phan
Chu Trinh, Phan Văn Trường, Nguyễn Văn
Vĩnh, Cao Văn Sến ở Paris về vấn đề “
”.
Từ năm 1925 – 1928, Phạm Quỳnh là Hội trưởng Hội Trí tri Bắc Kỳ. Năm
1930, Phạm Quỳnh đề xướng thuyết lập hiến, đòi hỏi người Pháp phải thành lập

×