TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN GIAI ĐOẠN 2011-2015 VÀ
TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2020
Phạm Thị Yên
18
1- BỐI CẢH CHUG.
Hội nhập kinh tế quốc tế đã và đang mở ra nhiều cơ hội mới cho việc phát
triển kinh tế xã hội. Sự phát triển mạnh mẽ của Khoa học Công nghệ, đặc biệt là
Công nghệ thông tin và Truyền thông đã tác động sâu rộng đến sự phát triển của
nền kinh tế nói chung và đến công tác thông tin thư viện nói riêng. Thế giới ngày
nay đang chuyển dần từ xã hội Công nghệ sang xã hội Thông tin với nền kinh tế tri
thức. Xu thế toàn cầu hóa tạo ra vô vàn cơ hội mới cũng như vô vàn thách thức cho
sự phát triển kinh tế và khoa học công nghệ của các quốc gia. Công tác Thông tin –
Thư viện với vị thế là một tiềm năng lớn thúc đNy sự phát triển khoa học công
nghệ cũng không nằm ngoài xu thế đó.
Sau hơn 15 năm xây dựng và phát triển, đặc biệt sau 5 năm triển khai kế
hoạch chiến lược phát triển 2006 -2010 và tầm nhìn 2020, với quy mô tổ chức của
một Đại học tiên tiến, đa ngành, đa lĩnh vực và cơ chế quản lí tự chủ, tự chịu trách
nhiệm trong các hoạt động, Đại học Quốc gia Hà Ni ã tr thành ơn v dn u
v nghiên cu khoa hc cơ bn, ào to cht lưng cao, trình cao, bi dưng
nhân tài, có nhng cng hin quan trng trong vic xây dng nn móng cho h
thng giáo dc i hc, xng áng óng vai trò nòng ct trong h thng giáo dc
Vit nam.
Trung tâm Thông tin - Thư vin, HQGHN là mt ơn v trc thuc i hc
Quc gia Hà Ni, có quyn t ch và ch ng trong vic xây dng phương
hưng, chin lưc phát trin, cũng như t chc thc hin nhim v. Là mô hình tp
trung nhm thc hin chc năng qun lý và cung cp các sn phNm dch v thông
tin - thư vin trong toàn HQGHN, do ó m bo tuân th cht ch s thng nht
nghip v, chuyên môn theo chuNn quc t, ng thi tăng cưng tính hiu qu,
18
ThS. P.Giám c- Trung tâm TT-TV, ĐHQGHN
tit kim trong toàn b chu trình hot ng, phù hp vi xu th phát trin chung và
nh hưng phát trin a ngành, a lĩnh vc, cht lưng cao ca HQGHN.
i ngũ cán b ca Trung tâm có trình chuyên môn cao, có tinh thn trách
nhim vi công vic. Trong ó, mt s cán b là nhng chuyên gia u ngành có
uy tín trong lĩnh vc thông tin – thư vin, a s cán b ca Trung tâm ã ưc tip
cn vi trình tiên tin, hin i. Trung tâm là mt trong nhng ơn v i u
Vit Nam nghiên cu, trin khai áp dng các chuNn nghip v tiên tin như: khung
phân loi DDC, biên mc MARC 21, AACR 2, t khóa kim soát…Sn phNm và
dch v thông tin phong phú, a dng áp ng hu ht các lĩnh vc ào to cũng
như nhu cu ca cán b, sinh viên HQGHN.
Trung tâm hin có mi quan h hp tác vi hơn 100 t chc thông tin – thư
vin trong và ngoài nưc. Tham gia, óng góp tích cc, hiu qu trong mt s hip
hi ngh nghip và ã khng nh ưc v th ca mình trong lĩnh vc thông tin -
thư vin.
2 - MỤC TIÊU VÀ ĐIH HUỚG CHIẾ LƯỢC ĐẾ ĂM 2020
Xây dng Trung tâm tr thành Trung tâm Thông tin – Thư vin tin tin, hin
i, ng u trong toàn b h thng Thư vin i hc Vit Nam, ngang tm vi
các thư vin i hc ln khu vc và trên th gii nhm m bo cung cp các
sn phNm và dch v thông tin – thư vin cht lưng cao, phc v c lc cho công
tác nghiên cu khoa hc, ào to ng cp quc t ca HQGHN.C th:
2.1 Công tác phát triển nguồn lực thông tin
Xây dng ngun tài nguyên thông tin phong phú và cht lưng, m bo áp
ng ti a nhu cu ào to, nghiên cu a ngành, a lĩnh vc, cht lưng cao ca
HQGHN. PhNn u n năm 2020 áp ng 100% giáo trình, bài ging cho các
ngành ào to ca HQGHN. thc hin ưc mc tiêu này Trung tâm có k
hoch cng c và phát trin kho tài liu in n, tăng cưng b sung sách, báo, tp
chí quc văn và ngoi văn v các lĩnh vc ào to, nghiên cu khoa hc ca
HQGHN. Ưu tiên b sung tài liu phc v chương trình ào to c nhân tài năng,
cht lưng cao, nhng ngành hc trong nhim v chin lưc ca HQGHN.
Tăng cưng thu thp và phát trin ngun tin ni sinh bao gm: sách giáo
khoa, giáo trình, lun án, lun văn, tài nghiên cu khoa hc… ca HQGHN.
Xây dng các b sưu tp s, cơ s d liu c thù dưi dng Learning Object
theo chuNn SCORM và các chuNn khác, m bo kh năng chia s, tái s dng và
tìm kim toàn văn các CSDL s.
2.2. Công tác chuyên môn nghiệp vụ
Áp dng ng b các chuNn nghip v thư vin tin tin, phn u tr thành
mt trung tâm TT- TV u ngành v chuyên môn, nghip v, ngang tm vi các
thư vin hin i trong khu vc và trên th gii.
Phn u n năm 2015, hoàn chnh các yu t xây dng thư vin in t,
tin ti phát trin thành thư vin s, trong ó chú trng n vic xây dng các cơ
s d liu chuyên ngành trng im ca HQGHN.
Xây dng mt h thng iu hành thư vin in t phù hp vi các chuNn
nghip v tiên tin như: DDC 14, MARC21, AACR2, t khóa kim soát, tiêu
ch , các nh dng trao i d liu theo tiêu chuNn ISO 2709, hin th ng thi
các ngôn ng c thù như ting Trung, ting Nht, ting Hàn Quc
2.3. Công tác tin học
Hoàn thin phòng máy ch, các mng cc b vi nhng trang thit b ng
b, hin i kt hp vi h thng phn mm qun tr thư vin tích hp tiên tin,
áp ng y các yu t xây dng thư vin in t, tin ti phát trin thư vin s.
Tip tc trin khai xây dng các trm mưn tr tài liu t ng ti cơ s mi Hòa
Lc phc v cho mưn tr t ng. Tăng cưng trang thit b, h tng công ngh
thông tin, ng dng các gii pháp công ngh tiên tin phc v tt cho công tác
chuyên môn và phc v bn c.
2.4. Công tác phục vụ bạn đọc
Nâng cao cht lưng các loi hình dch v, a dng hóa các loi hình dch v,
chú trng phát trin dch v thư vin in t nhm áp ng ti a các nhu cu v
thông tin, tài liu ca bn c.
n năm 2015 hoàn tt vic t chc các phòng c chuyên sâu, phc v các
chuyên ngành ti các khu vc. Nâng cao hiu qu các loi hình dch v thư vin
và khai thác s dng tài liu.
n năm 2020: T chc h thng các phòng phc v bn c và kho tài liu
tai cơ s mi Hòa Lc. a dng và m bo kh năng cung cp các loi hình dch
v thư vin tiên tin, hin i như: phc v thông tin theo chuyên , thông tin
qun lý, mưn liên thư vin trong nưc và quc t, mưn tr t ng… Phn u
tăng
khong 150% lưt bn c và lưt tài liu so vi năm hc 2008-2009.
Gii phát thc hin
- Tăng cưng các iu kin m bo cht lưng phc v và nâng cao cht
lưng phc v bn c theo hưng tin ích.
- Tip tc nâng cp và t chc li các kho tài liu trong toàn Trung tâm theo
hưng hin i nhm m bo m quan khu vc phc v, to iu kin thun li
cho cán b th thư và bn c trong vic sp xp, bo qun kho tài liu và và khai
thác kho tài liu.
- Xây dng và phát trin các phòng phc v bn c chuyên sâu, phòng phc
v cht lưng cao ti các khu vc phc v ca Trung tâm.
- Phi hp vi các ơn v ào to m rng các khu vc phc v bn c.
- Xây dng văn hóa phc v: thc hin các bin pháp tuyên truyn, giáo dc,
thi ua, khen thưng k lut xây dng i ngũ cán b th thư cht lưng cao
va gii chuyên môn va có thái phc v ci m, nhit tình, trách nhim, luôn
coi mi bn c là mt khách hàng tim năng ca thư vin
2.5. Công tác xây dựng cơ sở vật chất
Tăng cưng m rng din tích ti các khu vc, m bo môi trưng, cnh
quan tin ích và hin i.
Phi hp vi các ơn v có liên quan t các bưc thit k, quy hoch trong vic
hoàn thin cơ s vt cht, din tích h thng Thư vin Trung tâm, Thư vin chi nhánh
ti khu vc Hòa Lc nhm m bo phù hp vi mc ích s dng, xây dng và phát
trin Trung tâm Thông tin-Thư vin hin i, áp ng nhu cu ngày càng cao v dch
v thông tin tư liu ca ông o bn c HQGHN trong tương lai.
2.6. Công tác hợp tác – đối ngoại
M rng hp tác, trao i và chia s ngun lc thông tin; trao i kinh nghim
ng dng công ngh khoa hc, qun lý thư vin… vi trung tâm thông tin – thư vin
các trưng i hc, vin nghiên cu, cơ quan thông tin trong và ngoài nưc; tham gia
vào các t chc Hip hi ngh nghip trong khu vc và trên th gii.
n năm 2015: Kt ni liên thông, liên kt chia s ngun lc thông tin vi thư
vin các trưng i hc, vin nghiên cu trong phm vi quc gia, các nưc ông
Nam Á, ông Á và quc t.
Thc hin kt ni liên thông, liên kt vi trung tâm thông tin – thư vin các
trưng i hc, các vin nghiên cu trong và ngoài nưc trong vic chia s ngun
lc thông tin nhm tăng cưng và a dng hóa ngun lc thông tin, nâng cao hiu
qu kinh t.
2.7 Phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nhằm
đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới.
- Quy hoch và phát trin i ngũ cán b phù hp vi yêu cu phát trin ca
Trung tâm. c bit tăng cưng các nhóm chuyên gia có trình cao v nghip v,
k năng, công ngh thông tin, ngoi ng Xây dng và trin khai thc hin các k
hoch v công tác bi dưng, ào to và ào to li cán b, viên chc nhm nâng
cao k năng ngh nghip và ng dng thành tho công ngh thông tin vào lĩnh vc
công tác…
- Nâng cao cht lưng ca công tác tuyn dng cán b viên chc.
- ưa ra tiêu chuNn cng chuNn hóa cán b qun lý và nhân viên làm vic
trong Trung tâm (trình , kinh nghim…)
- Xây dng các chính sách ãi ng và thu hút cán b có năng lc; xây dng
môi trưng làm vic chuyên nghip, thân thin nhm phát huy tinh thn, kh năng
ca cán b viên chc cũng như nâng cao hiu qu công tác.
2.8 Đy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác thông tin tuyên truyền và
quảng bá nguồn lực thông tin.
- Nâng cao cht lưng, hiu qu t chc các lp hưng dn s dng thư vin
và k năng khai thác ngun lc thông tin cho sinh viên và cán b HQGHN, t
chc các bui nói chuyn chuyên , gii thiu sách
- T chc qung bá ngun lc thông tin sâu rng trong toàn th cán b, sinh
viên HQGHN vi nhiu hình thc: phát t rơi, cng thông tin, bn tin in t…
3. KẾ HOẠCH THỰC HIỆ TỪ 2011 - 2015
3.1 Công tác tổ chức, cán bộ
Cơ cu li và thành lp mt s phòng, t chc trc thuc cho phù hp vi yêu
cu phát trin ca Trung tâm.
Tăng cưng s lưng và nâng cao cht lưng i ngũ CBVC, phn u áp
ng t l 200 sinh viên/cán b thư vin, trong ó, trình thc sĩ tr lên: 30%; c
nhân chuyên ngành thông tin - thư vin: 35 %; c nhân các ngành khác: 25%; trình
khác: 10% (làm công tác lao công, bo v).
3.2. Công tác phát triển nguồn lực thông tin
- Thu thp, b sung hoàn thin y b giáo trình phc v ào to tín ch,
phn u áp ng (s lưng) 85% giáo trình, bài ging và tài liu tham kho phc
v chương trình ào to theo tín ch; 90% tài liu phc v chương trình ào to c
nhân tài năng, cht lưng cao, Chương trình ào to các ngành trong nhim v
chin lưc ca HQGHN.
- Xây dng và phát trin ngun tin ni sinh dưi dng truyn thng và s hóa:
s hóa 100% lun án, lun văn, tài nghiên cu khoa hc, sách giáo khoa, giáo
trình do HQGHN xut bn.
- Xây dng các b sưu tp s, cơ s d liu các ngành trng im ca
HQGHN.
3.3. Công tác nghiệp vụ
- Xây dng CSDL hi c tài liu ting Nga, Trung, Nht, Hàn; t chc kho
sách m ti Thưng ình theo chuNn nghip v mi.
- Xây dng CSDL thư mc chuyên v các ngành ào to 16+23, ào to
theo tín ch.
- Áp dng ng b các chuNn nghip v thư vin hin i bao gm: Biên mc
theo chuNn MARC 21, Quy tc biên mc Anh-M AACR2, áp dng t khóa kim
soát, tiêu ch (b Subject Headings Vit Nam), Khung phân loi Dewey 14,
n bn y 22, chuNn biên mc tài liu in t (Quy tc mô t và truy cp ngun
tin RDA).
3.4 Công tác tin học
- Hoàn thin phòng máy ch, các mng cc b vi nhng trang thit b ng
b, hin i kt hp vi h thng phn mm thư vin tích hp qun tr 2 i tưng
tài liu chính là tài liu in và tài liu s.
- Nâng kh năng lưu tr lên 100 TB ng thi hoàn thành chuyn i toàn b
d liu hơn 100.000 biu ghi sang phn mm qun tr thư vin mi.
- Xây dng phn mm qun tr kho tư liu s.
- Trin khai ng dng công ngh RFID và các công ngh hin i khác i
vi tài liu quý him, ng thi trin khai trm mưn tr t ng ti mt s khu
vc phc v có tn xut lưu thông tài liu cao.
- Kt ni vi h thng thư vin trong nưc, khu vc và th gii.
3.5. Công tác tổ chức nâng cấp, mở rộng các kho tài liệu và nâng cao chất
lượng, đa dạng hóa các loại hình phục vụ bạn đọc
Nâng cao hiu qu các loi hình dch v thư vin và khai thác s dng tài liu,
phn u tăng khong 40% lưt bn c và lưt tài liu so vi năm hc 2008-
2009, trong ó:
- Thc hin kt ni, liên thông chia s ngun lc thông tin vi trung tâm
thông tin – thư vin các trưng i hc, các vin nghiên cu, các cơ quan thông tin
trong phm vi quc gia, khu vc và th gii.
- Trin khai thc hin và nâng cao cht lưng các loi hình dch v thư vin
tiên tin và tin ích như: mưn tr t ng; mưn liên thư vin trong nưc; phc
v tra cu, truy cp, khai thác tài nguyên ngay ti khu vc phc v bn c; kt ni
truy cp h thng thư vin trong nưc và quc t; phc v theo i tưng ưu tiên,
bàn Thông tin…
- Chuyn i 100 % các phòng c báo, tra cu và tham kho t kho óng
sang kho m t chn.
- Thành lp phòng c chuyên sâu v mt s lĩnh vc như lut, kinh t, công
ngh, khoa hc giáo dc…
3.6. Công tác hợp tác – đối ngoại
- M rng các mi quan h hp tác, trao i v lĩnh vc thông tin - thư vin,
tăng s lưng tài liu nhn tng biu, c bit là tài liu ting nưc ngoài t các t
chc, cá nhân trong và ngoài nưc (tính t năm 2006 – 2009, Trung tâm ã nhn
ưc 10.298 cun sách (không k tp chí) ting nưc ngoài, vi tng tr giá gn
4.500.000.000 ng).
- Ký kt các văn bn tha thun hp tác, trao i và chia s ngun lc thông
tin vi thư vin các trưng i hc trong nưc, khu vc và trên th gii.
- Thc hin chương trình trao i cán b vi thư vin trong khu vc.
Vic thc hin k hoch 5 năm (2011 - 2015) ưc c th hóa trong k hoch
nhim v hàng năm ca Trung tâm và ưc theo dõi, kim tra, ánh giá tin trình
thc hin mc tiêu, ch tiêu k hoch theo tng năm nhm iu chnh cho phù hp
vi tình hình thc t ca Trung tâm và xu th phát trin chung v thông tin – thư
vin trong nưc, khu vc và quc t.
Kết luận
Vic xây dng nh hưng chin lưc phát trin giai on 2011 -2015 và tm
nhìn 2020 không nhng to nn tng vng chc cho Trung tâm Thông tin – Thư
vin, HQGHN trong vic thc hin mc tiêu chin lưc, phn u tr thành Thư
vin hin i, ngang tm vi các Thư vin i hc ln khu vc và trên th gii,
mà còn to nên s ng thun và các iu kin cn thit cán b toàn Trung tâm
sáng to, gia tăng các giá tr, ưa Trung tâm phát trin không ngng.