Xây dựng cổng thông tin điện tử tích hợp trong thư viện các trường đại học

XÂY DỰNG CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ TÍCH HỢP TRONG
THƯ VIỆN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
Hoàng Đức Liên
24
, Mẫn Quang Huy
25


1. Giới thiệu về cổng thông tin
Trong l trình phát trin h thng thông tin - thư vin vi phương châm:
“Thống nhất, Chun hoá, Chia sẻ và Hội nhập”.  hưng ti xây dng thư vin
s ti các trưng i hc, cn Ny mnh ng dng CNTT trong hot ng thư vin.
Vic xây dng cng thông tin in t (Portal)  qun lý, chia s khai thác tài
nguyên thông tin (c bit là ngun thông tin dng s) gia các thư vin thành viên
mt cách hp pháp và hiu qu; tng bưc hoà nhp vào xã hi thông tin khu vc
và toàn cu là mt công vic ht sc cn thit hin nay.
1.1 Khái niệm về cổng thông tin điện tử
Cng thông tin in t tích hp (Portal) là mt ng dng chy trên nn web
có kh năng tích hp và cá nhân hoá các ng dng, thông tin và các dch v cng
tác. Portal cung cp cho ngưi dùng mt im truy cp ti các ngun d liu, ni
dung và các dch v a dng ca mt ơn v nghip v hay các tài nguyên trên
mng internet. Portal ưc hiu như mt h thng thông tin có 2 chc năng chính:
-  góc  h thng mng ni b thì Portal m nhn nhim v m bo
thông tin cho công tác chuyên môn;
-  góc  giao tip trên mng thì Portal chính là nơi ơn v tip xúc, trao i
và thc hin giao dch vi i tác hay bn c thưng xuyên ca mình trong mt
trung tâm thông tin - thư vin.
Trên thc t có nhiu loi Portal, cung cp nhiu loi dch v và ng dng
khác nhau, nhưng tt c các loi Portal u có chung mt s tính năng; các tính
năng này ưc s dng như là tiêu chuNn  phân bit gia portal vi mt Website
hoc mt ng dng chy trên nn tng Web.

1.2 Các dịch vụ cơ bản của một cổng thông tin điện tử
H thng Portal cung cp các nhóm dch v như sau:


24
PGS.TS. Giám c Trung tâm Thông tin-Thư vin, H Nông nghip HN
25
TS. Trung tâm Thông tin-Thư vin, H Nông nghip HN


- Các dch v cơ bn: post bài nh dng HTML/document, danh sách liên
kt, upload/download files, thao tác nh…
- Các dch v giao tip công cng: forum, thông báo, thăm dò - b phiu…
- Các dch v cung cp thông tin: thông báo, bn tin
- Các dch v tìm kim: tìm kim, phân loi …
- Các dch v tr giúp ngưi dùng: thông tin cá nhân, lch biu…
- Các dch v tác nghip: qun lý ni dung, hp tác d án, qun lý nhân s…
1.3 Lợi ích của cổng thông tin điện tử (Portal)
H thng Portal h tr cng ng ngưi dùng trc tuyn, các cán b, nhân
viên, các i tác và các nhà cung cp dưi nhiu hình thc kt hp khác nhau.
Cơ s h tng Portal giúp vic khi to, tích hp, qun lí và cá nhân hóa toàn din
các thông tin và ng dng cho mi ngưi dùng riêng bit phc v các nhu cu và
s thích ca mt cng ng riêng bit. Các li ích thc s ca h thng Portal này
em li nhìn t khía cnh hiu qu ng dng thc t ó là:
- Nâng cao hiu qu làm vic cho các cá nhân và t chc, i tác nh truy
cp bo mt, tích hp ti các thông tin và ng dng liên quan, cũng như truy cp
tng th ti tt c các cá nhân, thông tin, t chc và các nhà cung cp t bt kì âu,
bt kì khi nào.
- Ci thin các tin trình hp tác nh lung thông tin tt hơn gia con ngưi
và các ng dng, và nh các môi trưng cng tác giúp gim thi gian  chuyn

i thông tin thô thành tri thc.
- Gim gánh nng ca vic trin khai và qun lí thông tin và các dch v ng
dng trong mt t chc.
- Duy trì, qun lý, m rng, nâng cp, tái s dng d dàng, tit kim chi phí
u tư  xây dng li h thng.
- Cho phép các hãng th 3 tham gia vào vic cung cp ng dng h thng, các
dch v trung gian Kh năng này làm phong phú, a dng kh năng ng dng và
trin khai ca h thng Portal.
2. Các công nghệ phát triển cổng thông tin hiện nay
2.1 Phần mềm phát triển dựa trên nền mã nguồn mở
Phân tích ánh giá mt s sn phNm hin nay mt s công ty trong nưc phát
trin da trên nn mã ngun m, trong ó áng chú ý là các sn phNm:
+ Vportal;
+ iCMS, DTT Portal;
+ 3C_SmartPortal.
* Ưu điểm:
- Chi phí thp;
- Tính năng khá y  do có nhiu thành phn mã ngun m phát trin sn
(min phí);
- Hiu năng tương i tt, thích hp vi các Portal quy mô trung bình và nh;
- Chy ưc trên nhiu môi trưng khác nhau; Có s h tr ca cng ng mã
ngun m.
* hược điểm:
- Kh năng tích hp vi các ng dng thương mi thưng không mnh;
- Tính năng không phong phú bng các sn phNm thương mi;
- T do chnh sa mã ngun ôi khi làm cho sn phNm không tương thích vi
các tiêu chuNn chung ca mt portal;
Công ngh phc tp hơn so vi gii pháp t phát trin. Vì vy nu la chn
phn mm loi này cn xem xét k kh năng làm ch công ngh ca công ty phát
trin phn mm.

2.2 Phần mềm do các công ty trong nước tự phát triển
Phân tích mt s phn mm nn Portal ca các công ty trong nưc phát trin
như WebCMS, MDS VietPortal, ISA-Web, AMIS Portal ca các Công ty trong
nưc chúng tôi ưa ra mt s nhn xét sau:
* Ưu điểm:
- Chi phí thp;
- Kin trúc ơn gin, có th yêu cu b sung thêm các tính năng mi.
* hược điểm:
- Tính năng hn ch. Hin có mt s phn mm Portal thuc loi này nhưng
ch yu ch tp trung vào các chc năng ca mt h qun tr ni dung trên web
(Web Content Management System). Nhng tính năng Portal như tích hp ng
dng, tích hp CSDL, cá nhân hoá không có hoc yu;
- Chưa ưc kim chng v hiu năng cũng như kh năng m rng và tính
tương thích.
2.3 Phần mềm thương mại do các hãng có uy tín phát triển
i vi các sn phNm thương mi chúng tôi tin hành xem xét và ánh giá các
sn phNm BEA WebLogic Portal 8.1, IBM WebSphere Portal 5.02, Microsoft
SharePoint 2007, OracleAS Portal 10G, Plumtree Enterprise Web Suite, Sun Java
System Portal Server 6.2, Vignette Application Portal 7.0 Theo ánh giá chung
các phn mm này có mt s ưu nhưc im như sau:
* Ưu điểm:
- y  tính năng  xây dng Portal thông tin doanh nghip hoc Portal
công cng; Có hiu năng cao, nht là nhng phn mm Portal ưc tích hp trong
mt nn tng (platform) hoàn chnh bao gm c Application Server, Database
Server, Authentication Server, Mail Server
- Kh năng tích hp ng dng và tích hp CSDL rt tt. Thưng không cn
hoc ch cn rt ít công vic lp trình do các phn mm này ã có sn nhiu b kt
ni vi các Application Server và các h qun tr CSDL ph bin.
* hược điểm:
- Giá t. Ngoài giá mua phn mm Portal, mt s phn mm loi này òi hi

phi có mt s thành phn i kèm khác như Database Server, Directory Server,
Mail Server Ngoài ra chi phí h tr k thut cũng cao hơn nhiu so vi các sn
phNm do công ty trong nưc phát trin;
- Nhìn chung, ngoi tr vn  giá c, so vi phn mm Portal do các công ty
trong nưc phát trin thì phn mm Portal thương mi nưc ngoài vưt tri v tính
năng, hiu năng,  an toàn và kh năng phát trin lâu dài;
Bng dưi ây ưa ra s so sánh gia các gii pháp ưc áng giá mt cách
khách quan và da trên các tiêu chuNn k thut cơ bn nht: kh năng ng dng,
tính bo mt, tích hp vào h thng và chi phí…
(guồn tham khảo: theo đánh giá của InfoWorld)
IBM WebSphere Portal
5.0
Microsoft SharePoint
Portal
OracleAS Portal
D s dng 7 D s dng 9

D s dng 7
Tích hp 8 Tích hp 8

Tích hp 8
iu chnh, sa i 8 iu chnh, sa i

8

iu chnh, sa i 8
Qun lý, iu khin 8 Qun lý, iu khin 8

Qun lý, iu khin 8
Giá tr 6 Giá tr 7

Giá tr 7
3. Lựa chọn và đề xuất giải pháp xây dựng cổng thông tin khai thác tài
nguyên điện tử
T nhng phân tích  trên chúng tôi  xut xây dng cng thông tin khai
thác tài nguyên in t áp ng yêu cu hin nay và trong tương lai gn ca các
trung tâm thông tin - thư vin i hc là mt h thng phn mm tích hp la chn
gii pháp do các công ty tin hc uy tín trong nưc phát trin va m bo áp ng
yêu cu thc t và chi phí. H thng phn mm ưc xây dng theo mô hình phân
rã thành các phân h bao gm :
- Phân h Qun tr Tin tc;
- Phân h Qun lý Tài nguyên s;
- Phân h Qun lý Bn c;
- Phân h Tra cu trc tuyn;
- Phân h Qun tr h thng.
Cng thông tin tích hp cn ưc da trên yêu cu qun lý và khai thác các
b sưu tp s ã và ang xây dng  các thư vin i hc nhm áp ng ưc yêu
cu quyn truy cp ca bn c mi nơi mi lúc theo chính sách ca Thư vin. H
thng xây dng áp ng ưc các yêu cu sau:
- Tích hp vi trang tin in t (Website) ca thư vin trên các CSDL riêng
bit, ch to ra s liên kt gia các thành phn không tích hp trc tip  các h
thng hot ng c lp.
- Có chc năng giao tip và qun lý ngưi dùng (kho sát, trao i, yêu cu
ca c gi vi thư vin )
- H tr tra cu mc lc trc tuyn: tra cu tt c các loi n phNm và tình
trng ca nó trong thư vin. Ngoài ra, vi giao thc Z3950 h thng còn cho phép
tra cu biu ghi liên thư vin, tra cu biu ghi t các thư vin khác (bao gm c
các thư vin nưc ngoài) và xut kt qu nhanh chóng cho ngưi dùng. To s liên
kt thông tin a dng gia các h thng thư vin.
Tính tích hợp: Các phân h ca phn mm ưc tích hp trong mt h thng

vi cơ s d liu chung, vi giao din nht quán và có các mi liên kt phn ánh
úng logic ca nhng chu trình din ra trong thc t hot ng ca thư vin.
- Tích hp qun lý tp trung bn c, nhóm bn c vi cơ s d liu bn c
ã có ca thư vin;
- Tích hp tra cu, khai thác d liu thư mc ang có ca thư vin, bn c
khai thác tài nguyên ch ăng nhp mt ln trên trang tin ca thư vin có th tra
cu ng thi c d liu thư mc và d liu s theo các quyn ã ưc cp;
- Tích hp các ng dng qun lý và khai thác tài nguyên s CSDL lun án,
lun văn, tp chí, và các CSDL khác hin có ca trung tâm. Xây dng ng dng
liên quan n to lp các giáo trình, bài ging, tài liu trc tuyn, cơ s d liu…
t ó xây dng nên h thng các giáo trình, kin thc a dng, thng nht trong
toàn trưng. Các tài nguyên này còn có th ưc truy cp rt d dàng, nhanh chóng
m bo tài nguyên ưc tn dng mt cách hu ích nht.
Tính mở và tuỳ biến: Phn mm là mt gii pháp m cho phép thay i d
dàng các tính năng có sn và b sung các tính năng mi vào chương trình, kh
năng tuỳ bin cao.
Xây dng Cng thông tin in t tích hp trong các trưng i hc là mt
phn trong tin trình
Ny mnh ng dng công ngh thông tin trong s nghip xây
dng và phát trin các Thư vin i hc Vit Nam, trưc mt mc dù gp không ít
nhng khó khăn, thách thc  tng bưc hi nhp trong khu vc và Th gii.
Chúng ta tin tưng rng vi ưng li, chính sách; nh hưng chin lưc phát
trin úng n ca ng và Nhà nưc ta, cùng vi s phát trin vũ bão trong lĩnh
vc CNTT trên th gii, vi truyn thng và kinh nghim ã có ca i ngũ cán b
Thông tin - Thư vin  các trưng i hc và vi nhng kt qu ã t ưc, các
Trung tâm Thông tin - Thư vin ca các trưng i hc s thc hin tt vai trò s
mnh ca mình, góp phn phc v c lc cho s nghip ào to, Nghiên cu
Khoa hc trong tin trình công nghip hóa, hin i hóa nưc nhà.