Trao đổi một số vấn đề về tự do hóa tài chính và hội nhập quốc tế về ngân hàng

TRAO
DOI
MOT SO
VAM DE vt 1(1
DO HOA
TAI
CHINH
VA HOI
NHAP
QCIOC
TE
VE
NGAN
HANG
PGS.TS.
Pham
Van Nang
Truong DHKT
TP.HCM
Toi ra't
lam dac vdi de tai
nghicn ci?u
cua tap the tac
gia ve
lU
do hoa tai chinh va
hgi
nhap ngan hang. Day la
mpl
de ra't
lh("Ji

sU va can
thiel
phai
ticp
tuc nghien
cUu,
dong gop
bcfi vi hicn
nay
lU
do tai chinh va van de hoi nhap
ngan hang la 2
ITnh
vUc
ra'l soi
dong va
nong
bong nhU cac
ban
iham luan
cua cac nha khoa hoc, chuyen vien tham dU
hpi
thao nay, cac tham luan da di sau vao
ITnh
vUc
tu
do hoa
tai chinh va hpi nhap ngan hang. Do'i vdi
ITnh
vUc tU do hoa

tai chinh, toi xin de cap den van de mien giam
thue'quan
va
Ip trinh
cat giam phi
thue
quan, day la mot thach
thUc Idn
do'i vdi
chiing
la
irong
kho'i ASEAN. VT theo Hiep dinh Uu
dai thue'quan (CEPT)
c6
hieu
lUc
chung cho khu vUc do mau
dich ASEAN
tiJc
la AFTA c6
Ip trinh nha'l
dinh, den nam
2006
thi
cac mat hang nam trong chUdng trinh co
ihue
sua't
Idn hdn 20% deu phai giam xuong thap
hdn

hoac bang 20%,
nhiJng
nUdc thanh vien mdi cua ASEAN trong do
c6
Viet
Nam se giam thue nhap khau cua tat ca cac mat hang xuong
0%'
vao nam 2015,
IrCr
mpl so it mat hang c6 the
c6
sU
linh
boat nhUng
lh(ii
han cuoi
ciing
cung
khong
the
vUdt
qua nam
2018;
day la mot thach
ihUc
trong
lU
do hoa tai chinh; mien
giam thue nhap khau va
ihao gO

hang
rat)
phi
thuc
quan.
1
Vira
qua.
c»'» nhiTng
dau hieu lac quan. Viet Nam
v<'(i tUcach
la
thanh vien
ciia
ASEAN, cua AFTA,
ciia
CEPT thi khong
lui
bUdc.
cam
kel
thUc hien dung
lo
uTnh.
Bo
irUdng
Tai chinh
Nguyen Smh
Hiing
da

phai
bieu
la
cac
nUdc
khac
c6
the lui
nhUng Viet Nam thi khong
dUdc
liii.
VUa
qua, mot so
nUdc
gap
kho khan ve kinh te tai chinh thi de nghi gia ban keo dai them.
Cu the tinh den nam
2fMM)
Viet Nam da dUa 4.320 mat
hang vao danh muc cat giam
thue
nhap khau. Theo de an
cua Chinh phu.
dc'n
nam 2003
chiing
la
liep
tuc dUa vao
danh muc cat giam 1900 mat hang khac; Chinh phu da thong

qua
lich
trinh cat giam thue long the cho
6.130
mat hang
trong giai doan
2001
- 2(X)6 xuong
mUc
thue sua't
lU 0%
den
5%.
Den nam
2015
chung la cam kel vdi AFTA se giam cic
mal
hang nhap khau xuong con 0% trong khu vUc tU do mau
dich AFTA. Day la dau hieu
vira ihach thuTc
ma cung rat la
lac quan. Cac nUdc trong kho'i ASEAN ap dung
nhUng
chinh
sach Uu dai doi vdi cac hang xuat khau cua chung la.
Ve va'n de hpi nhap ngan hang, Hiep dinh
ThUcJng
mai
Viet - My bat dau c6 hieu
lUc.

Day la
motthanh cong
rat
Idn ve mal ngoai giao va kinh
le.
Khi
chiing la tham nhap
thi
trUdng
My doi hoi
nhUng
thach
thtfc
mdi ve van de hpi
nhap kinh le va no keo
iheo
hang
loat
cac dinh che khac de
phuc vu Hiep dinh
ThUdng
mai Viet - My
c6
hieu
lUc.
Ndi
den hpi nhap thi chiing la phai kem theo la van de canh
tranh. LTnh vUc tai chinh ngan hang canh
iranh
ra'l gay

gii.
Toi cung dong y
vdi
y kien cua cac GS. TS la trong
lh('ti
gian
tdi day khi chiing ta
ihUc hien
Hiep dinh
ThUi^ng
mai
Vicl-My
trong ITnh vUc tai chinh ngan hang thi se c6 sU canh tranh het
suTc
gay gal. O day toi
chi
de cap den
ITnh
vUc ngan hang, khi
hpi nhap ve ngan hang thi van de dau lien chiing ta can phai
tinh
den la
nhUng
kho khan ve phia he thong ngan hang
Vi^t
Nam khi Hiep dinh ThUdng mai Viet - My c6 hieu
lUc.
Cac
ngan hang nUdc ngoai boat dpng
d

Viet Nam cung dUdc buy
dong von, buy dpng lien
guTi tie'l
kiem nhU cac ngan hang
trong nUdc. Cac chi nhanh ngan hang nUdc ngoai co von dieu
le 15
irieu
USD, con ngan hang me thi co von den hang ty
USD.
Doi vdi cac ngan hang trong nUdc, theo so lieu thong
ke trong 46 Ngan hang ThUdng mai co phan dang boat dpng.
thi chi
CO khoang 10 ngan hang co von dieu le tren 100 ty
VND
tiJc
la
chi
khoang 7 trieu USD. Trong boat dpng ngan
hang, von cang manh thi cang co
Idi
the', day la cai yeu cua
minh
khi ban ve van de hpi nhap.
Mot van de khac khi hpi nhap ngan hang la tinh
hinh
tai chinh cua ngan hang nUdc ngoai. Cac ngan hang
ciia
nUdc
My, cua cac nUdc khac khong co
tinh hinh

nd nan chong chat
nhUcac
ngan hang 6 Viet Nam. Theo so' lieu thong ke hien
nay khoang tren 300.000 ty VND cong
n6
cua cac ngan hang
thUdng mai, trong do 2/3 cac doanh nghiep Nha nUdc nd
ngan hang thUdng mai. Vdi
tinh hinh
tai chinh do gay kho
khan
khong it cho he thong ngan hang Viet Nam khi hpi
nhap.
Chiing ta bet
sufc
tich cUc tai cau
triic
von, nhieu de an
dUdc de xuat nham tang von dieu le cho he thong ngan hang
d Vict Nam ma trUdc bet la 4 ngan hang quo'c doanh
(viTa
qua Bp Tai chinh da co quyet dinh cap bo sung 4.700
ly
VND cho 4 ngan hang thUdng mai quo'c doanh). Trong van
de
xijf ly
nd cua he thong ngan hang
chi
co ngan hang thUdng
mai

CO
phan xuat - nhap khau (Eximbank) la kha quan
nhal.
theo cong bo tren bao chi, Eximbank se thanh loan
duTl
diem
cac cong nd vao cuoi
nSm
2002. Trong
nhOng
nam qua ngan
hang nay da thu dUdc nhieu
Idi
nhuan trong kinh doanh ngoai
hoi nen trong
xuf
ly nd Eximbank
dai
dUdc nhieu kel qua
nhal. Dieu ma chung ta can
lUu
y trong qua trinh hpi nhap va
canh tranh vdi
c^c
nUdc la van de ve
t^i
cau tnic von,
sdp
xep
lai

he thong ngan hang.
Khi hpi nhap thi chiing la phai canh tranh trong dich vu
ngan hang vdi cac ngan hang nUdc ngoai. Cac ngan hang
nUdc ngoai dich vu cuahp het sufc da dang, phong phu va
hien dai da dUdc dp dung hang vai chuc nam. Van de
ciia
chiing ta hien nay la van de ve thanh loan dien
lijf.
Chiing la
phai
phdt irien
nhanh, da dang hoa dich vu ngan hang thi mdi
c6 the hpi nhap vdi
cdc ng§n
hang nUdc
ngo^i
dUdc. Hien
nay c6 nhieu ngan hang dang va se dau tU, trang bi
mdy
nit
lien tu dpng c6 the se dan den
lang
phi. The cua ngan hiing
nay dUa vao may cua ngan hang khac thi khong nit lien
dUdc. Tai sao chiing la khong lien ket cdc ngan hang vdi
nhau hoac
cd
mpl to
chUc duTng
ra de thanh todn chung;

chiing la cd the dau tU, trang bi he thong may nit lien tU
dpng chung se hieu qua hdn va trdnh lang phi vi the cua bat
ky ngan hang nao cung c6 the nil lien dUdc.
Chic vl
le chi
phi dau tu cao nen hien nay cd vai ngan hang thUdng mai co
phan (A Chau, Dong A ) khong dau tU trang bi mdy ATM
ma bd tri nhan vien cua hp d
nhUng
ndi co nhu cau (sieu
thi.
san bay,
chd )
de tra lien mat trUc tiep cho khach hang
suT
dung the.
r^mi
.L.
.,:ii
,:jiijrii,y.i.<r,:.;;;;
;i„:j^.A
Mpl yeu to khac he't
sii'c
quan trong de quye'l dinh sU
thanh cong trong ITnh vUc kinh doanh cua ngan hang la trinh
dp quan ly va van de dpi ngu nhan vien. Ve mat nay cac
ngan hang
d
nUdc ngoai thuan
Idi

hdn cac ngan hang d
Vi^t
Nam
VI
cd nhieu kinh nghiem trong quan ly die hanh trong
boat dpng kinh doanh cua ngan hang, hp
li'ng
dung cong
nghe thong tin va cac thanh
lUu
khac cua khoa hpc ky thuat
hien dai vao boat dpng ngan hang.
^
n,,-^
,iu;
Tom lai, trong qua trinh hoi nhap ngan hang, se
diln
ra
qua trinh canh tranh het
siJc
gay gat. NhUng chiing ta tin
lUdng
rang vdi he thong ngan hang cd mang
lUdi
rpng khap
cua chiing ta, vdi hang loat cai
each
ngan hang
nhUng
nam

qua va
Ihdi
gian tdi, vdi de an
sdp
xep lai he thong ngan
hang, tai cau tnic he thong ngan hang,
lanh
manh hoa tai
chinh ngan hang, chac
chan
chiing la se
duTng viTng
trong
cupc canh tranh nay.
Ve phUdng dien ly luan, toi xin manh dan dUa ra mot vai
diem mang tinh gdi y cho
budi
hpi
ihao,
dong
ihdi
cung la y kien
dong gop cho
nhdni
nghien
cUu
de tai.
Hau
hcl
cac nUdc

phai
trien va dang
phai
trien deu da thUc
hien tU do hoa lai chinh
iCr
khoang 2 thap Ky
ird
lai day, ca ve ly
luan va thUc tien deu cho thay
lU
do hoa tai chinh da va dang tao
ra qua trinh canh Iranh
binh ddng irong
cac boat dpng lai chinh,
gop phan
thi'ic
day kinh le
phai
trien.
NhiTng
bai hpc kinh nghiem
lU nhUng
nUdc cong nghiep phdt trien nhU My.
Nhal,Di?c,
Phap ;
5
nhuTng
nUdc
d

Chau A nhU Han Quo'c.
Trun^
Quoc. cac nUdc
Asean
nhU
Singapore, Indonesia, Malaysia, Philippines va
lUdo
hoa lai chinh vdi
nhi^ng
lac
dpng
lich cUc cua nd khien cho nhieu
nUdc, trong do cd Viet Nam can quan lam.
ThUc le d Viet Nam, Chinh phu
Viel
Nam dang ap dung cdc
chinh sach va bien phdp ma theo toi:
nhifng
chinh sdch va
bi^n
phap do dang la qud
irinh
chuyen hudng de
dai
den
lU
do hoa tai
chinh trong
lUdng
lai gan.

Theo tdi, giai quyet van de tU do hoa tai chinh, can quan
lam 2 npi dung Idn sau day:
MOt
la, cac dieu kien de tU do hoa tai chinh da dap
liTng d
mUc
dp nao. Toi cho rang can phan tich 4 van de:
Mdi
irUdng
kinh le vT md da on dinh chUa! (Kinh le
lang
irUdng,
lam
phai
da dUdc kiem
soal
d
muTc
do
help
ly,
ngan sach Nha
nU('Jc
da can
bing
va on dinh).
Hanh lang phap ly dong bo,
ddy
du
v^

hoan chinh
chUa. Toi
cht)
day la van de ra'l quan trong. Bdi
vi
khi la thUc hien doi mdi trong cong tac quan ly. Thay
quan
ly bdng
cong cu hanh chinh menh
lenh
bang
cac cong cu kinh le khach quan, neu khong cd he
ihdng
van ban phap
luat
day du, dong bp de hUdng
dan, chi phoi cac
hoai
dpng thi hau qua se rat Idn.
He
ihong
tai chinh noi
chunfc
va he
ihong
ngan hang
ndi
rieng co
ihUc
sU on dinh va

hoal
dpng
hicu
qua.
Thi
trUdng
lai chinh ndi chung va
thj
trUdng
chUng
khdan
in)i
rieng cd van hanh on dinh va gay hieu
tfng
td'l
vdi nen kinh le xa hpi.
Bon van de neu
iren ne'u
dap
li'ng
dUdc yeu cau
d
mot
mUc
dp nao do,
thi
van de chuyen hUdng tU do hoa tai chinh se
dUdc
IhUc
hien mot

each
thuan
Idi,
dong
ihdi
tranh dUdc
nhCTng
tac dpng dot bien ngoai y muon.
Hai la,
nhiTng
npi dung cd ban cua tU do hoa tai chinh:
Theo tdi de tU do hoa lai chinh can giai quye'l
nhiTng
npi dung
Idn
sau day:
I. ThUc hien cd che tU do hoa lai suat: Viet Nam da
li^ng
bUdc tien tdi tU do hoa lai
sua't:
Th(yi
ky hao cap: Nha nUdc an dinh lai suat (bao gom lien
giJi
tiet kiem, cho vay).
Thdi ky doi mdi: Xda bd dan dan sU can thiep ciia Chinh phu
vao
lai
suat tin dung. Chuyen sang cong bo lai sua't
Iran,
lai sua't

san, tiep do bd lai suat san,
chi
cong bo tran lai sua't.
TiT
thang
8/2000 bd lai suat
Iran
chuyen sang cong bo lai sua't cd ban vdi
bien do toi da dUdc phep cong vao de cdc NHTM xdc dinh lai
suat cho vay.
TiT
thang 6/2002, chuyen sang cd che lai
sua'i
cho
vay thda thuan. ThUc chat la
lU
do hoa lai suat. Ro rang
la
chiing
ta da c6 mot qua trinh chuyen doi than trong nhUng chac chan.
2.
Thay doi cd che quan
ly
ty gia hoi doai va cdc dong von.
TUitng
tu
nhu cd
che quan ly lai suat, cd
che
quan

ly
ly gia
hoi
doai
cung da va dang
liYng
bUdc ndi long sU can
ihiep
de lien
U'li
ihUc
hien
cdchc iha
noi ly gia
ct)
quan ly.
7
Thdi ky bao
nip:
Nha nUdc an dinh ty gia mau dich va ly gia
phi mau dich (ly gia
cuTng).
Thdi ky doi mai: Bai bd ly gia mau dich va ly gia phi mau
dich. nhUng lai cong bo ty gia chinh
ihufc
vdi bien dp dao dong,
liic
tang
liic
giam

liiy
theo yeu cau
ihUc
le. TU thang
2/1999
cham
dUl
cong bo ty gia chinh
ihUc
va chuyen sang cong bo ly
gia binh quan
iren ihi irUdng
ngoai le
iicMi
ngan hang cho den
nay. Canh
cufa lU
do hoa ly gia hoi doai da he md, Irong
lUtJiig
lai
gan chiing la cd the dp dung cd che nay.
fin *^i ^^'^^
{y
3.
Ndi long cd che kiem soal tin dung theo hUdng:
- Md rpng tin dung cho cac thanh phan kinh te.
- Chong bao cap qua tin dung.
- Xda bd
nhUng
rao can,

nhUng
rang bupc trong hoal
dpng tin dung, nang cao linh tU chu,
lU
chiu
irdch
nhiem, tao mdi
trUdng
thong thdang cho viec cung
iiftig v(Vn
tin dung doi vdi nen kinh le.
4.
Xay dUng he ihong ngan hang npi dia
n^nh
di doi vdi
viec ndi long va
x('>a
bd
nhUng
gidi han doi
vdi
cdc
irung
gian tai chinh nUdc ngoai.
'-^''
Tu do hoa lai chinh, dong
nghia
vdi viec canh tranh binh ding
giOfa
cac lo

chufc
tai chinh,
nghla
la khong con cd sU phan
bict
doi
\U.
dieu do
ddi ht>i
phai xay dUng he thong ngan hang npi dia
manh (gom von, cong nghe ngan hang, va dpi ngu can bp quan
ly) mdi cd the
dUng viTng
trong canh tranh
Ben canh viec xay dUng va phdt trien he thong ngan hang
manh, can cd bien phap de da dang hoa cdc san pham. dac biet la
cdc san pham dich vu ngan hang hien dai. DUdc biet, ly le doanh
thu dich vu tren long doanh thu cua he thong ngan hang Viet Nam
rat thap, neu cd bien phdp thi he thong ngan hang Viet Nam
cothe
nSng
ty trong thu
djch
vu, nhd do lam
tdng
hieu qua hoal
dpng cua he thong ngan hang.
5.
Mpl so' npi dung khac (nhu van de md
cijfa

thi
irUdng chUng
khdan, chuyen doi dong tien )
Toi cho rang tU do hoa lai chinh va hoi nhap quoc le cua he
thong ngan hang la xu
hUdng
co linh khach quan,
phij
hdp vdi
IhUc
lien
ciia
he ihong kinh te tai chinh quoc te. Tuy nhien, cdch
lam va bUdc di can phai than trpng nhUng
ddl
khdat
vUa
phu hdp
vdi 16 trinh ma Chinh
phii
Viet Nam cam kel,
vUa
phu hdp vdi
ihUc
lien Viet Nam thi mdi mang lai ket qua tot dep.
•
://y
9