Tự do hóa tài chính - Kinh nghiệm ở một số nước và thực tiễn ở Việt Nam.PDF

T(J
DO HÓA
TÀI CHINH
-
KINH NGHIÈM 0
MOT SO
NCfÒC VA THCTC TIÉN Ò VIÉT
NAM*
TS.
Nguycn
Ngpc
Thanh
Hgc
vifn
Tài chinh
GlCfl THIÉU
Trong
nhìTng
nàm gàn
day,
si/
phàt trién kinh tè cùa càc
quòc già
phu
ihuóc
ràì nhiéu vào chinh sàch cùng
nhi/
ed cau
he thòng tài chinh cùa mòi
ni/dc.
Vdi nhiéu

sU
bién dpng
tbàng, tram
va
tham chi là khùng
boàng
lai
mot so
quòc
già,
dàc biél
là càc ncn kinh té Dóng A -
mot ihòi dUPc
coi là
lón
lai
sU
phàt trién
ben vi/ng
- dà
gay
ra nhiéu
Iranh luàn he
thòng quàn
ly
tài chinh cùa quòc
già.
Tuy nhièn,
mot
xu the

- di/dc
coi là
hi/dng
di thich hdp trong
bòi
cành bién nay
va
du'dc
nhiéu quòc
già thi/c
bién - dò là
tì/ng bi/dc
tìén hành
lif
do bòa
he thóng
tài chinh cùa dal ni/de.
Xu
ihc tir
do do bòa
lai
chinh dà
va
dang
Irò
thành xu
thè'
Idn
cùa kinh té' hpc hien dai
va

du'd^
thè
hicn
trén
thUc
tién qua nhiéu khia canh, theo
mot
dành già cùa
TÓng giàm
dóc Hiép bòi ngàn
bang
Phàp
ibi
"lì/ gàn 30 nàm nay, mot so
lUdng
lón càc
nUdc
dang dà'n thàn vào con
di/dng lif
do
hóa
he thòng tài chinh cùa quóc
già;
nhi/ng vói nbùng
bién dpng
trong
thdi
gian gàn
day,
càu hoi

di/dc
dal ra là nén
ti/
doi hóa
nhi/
thè nào
con ehi/a
ed càu
Irà Idi
cu thè va do
dp,
ràì càn
* Tifa de
do Ban
bicn tàp dai
212
co nhffng
long kéì, kinh nghiém
de due
ké' tthành
nhiTng
bài
hpc
ed
tinh chàì nguyén tac
chung"
(Landau, 2001).
Dóì vdi tru'dng hdp Viét Nam, ed
thè
nói rang tn/dc càc

tàc dpng manb me cùa xu thè'
loàn
cau bòa
va
ti/
do bòa kinh
té'cùa
thè'
gidi,
ebùng
la khòng
thè
dù'ng ngoài
va
bò qua càc
àp
li/c
ti/
do hóa he thóng tài chinh cùa
dai
ni/óc.
Nhi/ng
ti/
do hóa he thóng tài chinh phài
di/a
trén luàn
cu'
nào? Viét
Nam co
thè thifa hi/dng di/dc

gì
i\i
kinh nghiém cùa càc
nu'dc
di tn/dc? Trén
thi/c
tién ebùng la dà
ti/
do hóa
ò
mù'c dò nào
va con
phài
làm
gì? Dò là
nhffng
càu bòi
di/dc
giài quyèì
phan nào trong bài tham luàn cùa
ebùng
tói.
IL
MQT
SO
LUAN CU
LY
THUYET
/.
Khài

niem
Tu
do hóa tài chinh là mot khài niem ròng
va
da dang,
tuy nhièn,
co thè
bình dung
di/dc
và'n
de
qua khài niem sau
day
(Landau, 2001):
TrUàc nhaty
ti/
do hóa tài chinh dò là
si/
xoà bò di càc
han
che,
djnb hi/dng
bay ràng bude trong qua trình pbàn bò
nguón Il/c
tìn
dung. Mpi diéu
lièi
trong
qua
trình pbàn bó này

di/dc
dal trén nén
làng ed
che'
già;
nghia
là càc lo
chù'c
tài
chinh
di/dc
quyén
ti/
do xàc dinh lai suàì - tién gufi
va
cbo
vay. Diéu này cùng bao
bàm
viec xoà bò càc
miJc
tran lai
suat cùng
nbi/
càc ràng buòc khàc trong viéc sùf dung nguón
von huy dpng
di/dc
(vi du
nbUcàc
kboàn
lin

dung
i/u
dai).
213
Thù
dén,
ti/
do hóa
lai
chinh cùng dóng
nghìa
vdi viéc
mò
róng canh
iranh
trong càc boat dpng tài chinh mang tinh
chàì trung gian, diéu này dóng
nghla
vói viéc chàm
dùt
si/
pbàn biet dói xùf
ve
phàp ly
gida
nhiTng
loai
bình boat dpng
khàc nhau.
2.

Càc tranh luàn ve ly thuyét
Trén khia canh
ly
ihuyéì,
ti/
do bòa tài chinh
di/a
trén
quan diém ve
si/
dóng góp cùa he thòng tài chinh vào viéc
làng
tn/dng
kinh tè là mot vàn
de bién
dang
di/dc
tranh cài.
Hicn nay
co
hai quan diém lón dang lón lai
va
chùng dói
l^p
vdi nhau:
Quan dicm 1: Quan diém này cbo ràng he thòng tài
chinh
co
vai
irò

ràì nhò bé trong
si/
phàt
trién
kinh
té
"ihi/c".
Nò
chi
ddn
ihuàn
cung cap cho khu
vi/c
tu' nhàn ed hòi hdp
phàp
de
tao ra hoac/và dành
mài
tién. Diéu này ngu y ràng
chinh phù eó the bò qua vice phàt trién he thóng lai chinh
mot càch an loàn (nghìa là khòng gay tàc hai gì cho ncn kinh
tè),
tham chi phàt
u-ién
khu
vi/c lai
chinh
con gay bài Idi
cho
sy

làng tn/dng
va
pbàn phói thu
nhfp.
Kitchen,
sau khi
nghién
ctfu
tn/dng hdp cùa Nigièria dà viéì:
""Nói
chung,
h^
thóng tài chinh nén phàt trién sau han là di truàc viéc phàt
trién kinh té. Su dóc
Igp
ve chinh tri
va
thiét
làp
ngàn hàng
trung uang khòng
co
tinh càch là nén tàng cho su phàt
trien.
Xu huang chinh cùa su phàt trién duac xàc dinh trén su
thfnh
vuang
cùa
thi truùng xuat
khdu,

trén dóng vón nUàc ngoài.
trén nhùng chinh sàch ve ngàn sàch
va
trén
nhiìng
sU
ki^n
214
chinh tri. He thóng tài chinh dóng vai
tra
trong viec co
vQ
cho
càc ành huàng
dò."
(Kitchen,
1986,
p.65)
^
Quan diém 2:
Ngi/dc
lai vói quan diém trén, quan
diém này
(thu'òng di/de
gpi là quan diém
li/
do mòi - neo
liberal view) cbo
ràng
he thóng tài chinh phàt trién se

co
tàc
dpng
lich
CL/c dé'n viéc làng
tri/òng
kinh tè', do dò nò giù' mot
vai
Irò
quan trpng trong viéc kich thich nén kinh té' tàng
tn/òng.
Theo quan diém này
Ibi
viéc
ihié'u
mot he thòng tài
chinh phàt trién sé han
che'
làng tn/dng,
vi
thè', càc chinh
sàch cùa chinh phù can phài
hi/dng
dé'n viéc kbuyè'n khich
he thóng tài chinh phàt trién.
a) Ly thuyét cùa
trUùng
phài Keynes
ve
dàu

tu,
tiét kiem
va
tàng truàng
Ly thuyéì cùa tn/dng phài Keynes
ve
dau
ti/,
lièi
kiem
va
tàng tn/dng là nén tàng cùa quan diém
tbù*
nhàì. Theo ly
thuyéì này, tàng
Iri/òng
kinh tè' cao
luón
di kèm vdi
lam
phàt
do dau
li/
- xét trong mot
ihdi
diém, khòng nhàì
ibièì
phài
bang
lièi

kiem. Chinh phù
co thè
cbù dóng tàc dpng dé'n ty
le tàng tn/òng bang càch theo duói mot chinh sàch tài chinh
gay lam phàt (inflationary
finance) bai
buòc
ngi/di
dàn phài
ùéì
kiem, gpi là
lièi
kiem
bai
buòc
(foreed
savings)
de
bù
d^p
vào
si/
thiè'u hut
giila
dau
ti/
va lièi
kiem. Do dò, he
ihó'ng
tài chinh dóng vai

Irò
thu dpng trong cupe huy dóng
ùéì kiem
va
pbàn bó nguón
lUc.
Bang
viéc pbàn chia càc cà nhàn trong nén kinh té'
thành hai loai: (i) loai
ibùf
nhàì
co
thu nbap trén tién
li/dng va
215
(ìi) loai
Ibi?
hai
co
thu nhàp trén
Idi
nhuàn; ly thuyéì Keynes
cho ràng mot chinh sàch lam phàt cao
va lai
suàì
thi/c
giàm
sé
hàp
dàn hdn dói vdi càc cà nhàn thuóc loai hai

va
do
dò
hp
co
dpng ed
lièi
kiem
de
dau
li/
va
giàm tiéu dùng. Loai
Ihù
nhàì sé
chiù
si/
giàm xuòng
ve
thu nhàp
thi/c,
diéu này
kbuyè'n khich hp tiéu dùng hdn là
lièi
kiem.
Nhi/
vay xu
hUdng lièi
kiem trén Idi nhuàn tàng
va

xu
hi/dng lièi
kiem
trén tién
li/dng
giàm. He thóng tài chinh
co
nhiem vu
nhSn
ky
tbàc
càc kboàn
lièi
kiem
tu'
loai cà nhàn
ihù'
hai cho dé'n
khi hp dù nguón
li/c de
dau
li/
mdi.
Nhi/
vay, he thóng
lai
chinh
co
vai
Irò

ràì thu dpng
va
nò
chi
phàt trién sau né'u
nhi/
nén kinh tè' phàt trién ben
vìTng.
Nhi/ng
chinh sàch tàng
truòng di/a
trén lam phàt hi
chi
Irich ve
nhiéu
mài:
"Co
nhung hiém hog khòng
thè
tranh
duac
lién
quan dé'n chinh sàch tàng truàng dua trén lam
phàt. De dog lón nhat
tvf
càn càn thanh toàn né'u ngogi
t^
là
khan hiém.
luim

phàt cao sé khién càn càn thanh toàn cùa
quóc
già chiù
àp lue ngng né
va
càn thiét phài
co
chinh sàch
thay the nhàp khau hay kiem soàt ngogi hói
ma
diéu này dàn
dé'n su phàn ho nguón lue khòng hieu qua. Mói de dog dén
dau tu
co thè
là khi lam phàt
qua
cao,
dàu
tu vào mày móc
thiét hi
tra
thành khòng hap dàn so vài dàu tu duài dgng dàu
ca (speculative investment) vào hàng tòn
kho,
càc tài san d
nuàc ngoài hay bat dóng san Né'u lai suat thuc
àm,
diéu
này
co thè gay

yéu sàch
lén
càc
nguón
lue thuc
va
khòng si
dung
chùng."
(Thirdwall, 1994, p.304).
216
h) Ly thuyét cùa
Shaw va
McKinnon
ve
mot he thóng tài
chinh bì kìm hàm
Dói làp vói ly thuyéì cùa tn/òng phài Keynes
ve
vai
Irò
thu dóng cùa he thóng tài chinh trong viec thùc day tàng
tn/òng kinh tè', càc ly thuyéì co
vQ
cho quan diém he thóng
tài chinh
co
vai
Irò
tich

ci/c
thùc day tàng
tn/dng
kinh tè' déu
ed chung càc già dinh ràng he thòng tài chinh là
ngi/òi
phàn
bò tòt
nhàì càc nguón
li/c
tài chinh thóng qua ed
che'
chia sé
rùi ro
va
chuyén giao
co tbòi
han (malurity transformation)
va
trong diéu kien vón
dàu
li/
là
li/dng
dói khan hiém, nhàì là
lai càc
ni/dc
nghèo ed thu nhàp tbà'p
ibi
mot he thòng tài

chinh
di/dc
ti/
do hào sé phàn bó nguón
li/c
mot càch hieu
qua
nhà'l.
Nàm 1973 trong tàc pham "Tién le
va
vò'n trong
phàt trién kinh té", McKinnon,
di/a
trén quan diém cùa
Shaw, dà du'a ra ly thuyéì ve kìm bàm
va luf
do hóa tài chinh.
Trpng tàm cùa ly thuyéì này là chinh phù khòng nén can
thiép vào he thóng tài chinh
ma de
chùng vàn dóng trén
ed
so
thi tn/òng
ti/
do.
Nhi/
vay nguyén tac hieu qua sé
di/dc
tòn

trpng
va
nguón
li/c
tài chinh sé
di/dc
pbàn bó mot càch tóì
nhàì.
Ly thuyéì cùa McKinnon
di/a
trén già dinh: dau
ti/
va
lièi
kiem déu phu
Ihuòc
vào lai suat, trong dò:
-
Lai
suàì cao làm tàng
lièi
kiem
(si/
phu thuóc dóng
bié'n),
Ngoài ra
lièi
kiem cùng phu thuòc vào thu
nhàp.
<••

- Dau
li/
phu
ihuòc
nghich bién vào
lai
suàì. (Mot so
217
dau
ti/
cùa chinh phù vdi muc tiéu phùc
Idi còng
còng
khòng
di/dc
xem xét trong ly thuyéì này).
McKinnon cùng chi ra ràng lai bau hèì càc
ni/dc
dang
phài
trién, chinh phù
thi/dng
thich can thiép vào he thóng tài
chinh ni/de dò nhàm gii? mot
mùTc
lai suàì
thUc
tbà'p hdn mù'c
canh tranh, làm cho he thòng
lai

chinh bi kìm hàm
va
khòng
phàt trién du'dc. Khi
lai
suàì bi kìm hàm d
óxiói mùfc
càn
bang
Ihì
sé khòng
co
si/
phàn bó
biéu qua
nguón
lifc,
vi
mot
so dU
àn sinh
Idi
nhiéu hdn
co
thè khòng nhàn du'dc vón dau
lif
làm
hieu qua trung bình cùa dau
tif
giàm

sul.
Nhi/
vay, nén kinh
tè'
sé dal mù'c tàng tru'dng chàm hdn càc kéì qua dal
di/dc
khi
thào bò mot phan viéc kiém soàt
lai
suàì.
Ly giài cho vice
giif lai
suàì tbà'p
d
di/di
mùfc
càn
bang,
chinh phù càc
ni/dc
này
thudng
cho ràng diéu này sé cài
thien du'dc dau
ti/
vi
càc
di/
àn se
de

sinh
Idi
hdn
nhi/ng
càc
phàn tich cùa ly thuyéì cùa McKinnon
chtfng
minh ràng khi
he thòng
lai
chinh bi kìm hàm
(financial
repression) dau
li/sé
giàm
va
su can thiép cùa chinh phù
ibUÒng
khòng mang lai
hieu qua kinh té'. Trén
ed so
dò, McKinnon kbuyè'n nghi càc
chinh phù
ò
càc
ni/dc
dang phàt
lriéi>
khòng nén can thiép
vào he thóng tài chinh cùa

ni/òc
hp
va
nén
de
cho chùng
boat dpng theo quy
luàt Ibi
tn/òng hay nói càch kàhc là nén
de
cho he thó'ng tài chinh
tir
do
(financial
liberalizalion).
Nhi/
vay, theo ly thuyéì này he thóng tài chinh nén phàt
trién
irUdc de
co
vQ
cho viéc tàng tn/dng kinh té chùf khòng
phài là san pham cùa
si/
phàt trién. Ngày nay, ly thuyéì này
dà
di/dc
il nhiéu
chap
nhàn lai càc quóc

già
dang phàt
Uién
218
va
trong hai thàp ky 1970 - 19809 mot so
ni/dc
dà tié'n hành
cài càch khu
vi/c
tài chinh theo
hi/dng
ndi long
st/
can thiép
cùa chinh phù vào he thóng tài chinh.
e)
Mó hình hai khu vuc
va
vai trò cùa he
thó'ng
tài chinh
Mot càch
tié'p
can khàc
de
kéì luàn
ve
vai trò tich
ci/c

cùa he thó'ng tài chinh dói vdi viéc tàng tn/dng kinh tè' là
xem xét mó hình hai khu
vi/c
bay
con
gpi là mò hình nhi
duyén (dualism). Mó hình này phàn tich
vai'trò
cùa he thóng
tài chinh
bang
càch chia nén kinh
té'
làm hai khu
vi/c:
Khu vUc 1:
Con
gpi là khu
vi/c
truyén thó'ng
co
dàc
diém là sùf dung còng nghe truyén thó'ng, nàng suàì tbà'p
va
Idi tue
dem lai trén vò'n khòng cao. Mot vi du dién hình là
ngành nòng nghiep. Khu
vi/c
này già dinh khòng thè dau
ti/

di/a
vào
si/
tài trd
i\X
càc kboàn di vay bay nói càch khàc
day
là khu
vufc
11/
tài trd
(self-finance).
Khu
vUc
2:
Con
gpi là khu
yi/c
bién dai bao góm càc
ngành cóng nghiep bién dai sùf dung ky thuat tién tié'n nén
nàng suàì cao. dàc diém cùa càc ngành trong khu
vi/c
này là
can ràì nhiéu vón dau
ti/
va
day là khu
vi/c co
thè tài trd cho
viec dau

ti/
tijr
càc kboàn di vay tin dung.
Si/
phàn chia khu
vi/c
nhi/
trén cho
thà'y
ràng vdi
s\X
gidi
han cùa vò'n, mot dóng vò'n né'u
di/dc
chuyén
ti/
khu
vi/c mot
sang khu vufc hai sé làm cbo long già tri san pham cùa toàn
bp nén kinh té' làng nhiéu hdn do nàng suàì bién cùa vò'n
trong khu
vi/c
bai cao hdn. Do
dò,
he thó'ng tài chinh eó vai
trò thu
bùi
vón li/ khu
vi/c
mot

va
chuyén chùng sang khu
219
vi/c
hai.
De
làm
di/dc
diéu này. he thóng tài chinh phài
di/a
ra
dUdc
mùfc
lai
suàì
ihi/c
dàm bao
vì/a
thu
bùi
vón
tir
khu
vi/c mot (lai
suàì
tbi/c
phài cao hdn nàng
Idi
nhuàn trén vón
trong khu

vi/c
mot) va dàm bao cbo khu
vifc
hai
con co
the
sinh lai khi hp vay vón lin dung
(lai
suàì cho vay
thi/c
phài
thàp hdn nàng
Idi
tùfc mamg lai trén vón trong khu \
i/c
hai).
Nhi/
vay, he thóng
lai
chinh thóng qua viéc tao ra dpng
Cd di chuyén vò'n lì/ khu
vi/c
eó nàng suàì tbà'p hdn sang khu
vi/c
eó nàng suàì cao hdn, dà
co
vai trò tich
ci/c
trong viéc
tàng tru'dng kinh tè'. Kéì luàn này cùng ngu y là khi he thóng

lai
chinh du'dc
ti/
do boat dpng hdn hay nói càch khàc khi
chinh phù il can thiép
va
he thòng tài chinh hdn, nguón
li/c
du'dc
tu*
do di chuyén sé tao ra hieu qua kinh
tè'hdn.
d) Ly thuyét cùa truàng phài tàn cau truc
ve thf trUàng
tài chinh phi chinh thùc
Tinh biéu qua cùa
vi^c
li/
do hóa
lai
chinh, theo
I3?
thuyéì cùa McKinnon, là ràì rò ràng
va
bién nhièn. Tuy vay,
trén giàc dò ly thuyéì, và'n
de
hieu qua
lié'p tue gay
ra

nhi/ng
tranh cài.
NhU
làp luàn cùa tn/òng phài tàn cà'u trùc (Neo
Slructuralist),
si/
lón lai cùa thi tn/dng tài chinh phi chinh
thùc song song vdi càc otch lai chinh trung gian
làm
cho viec
nr do hóa
lai
suàì là khòng hieu qua. Thi tn/òng khòng chinh
Ihtfc
(crub market) hay
con
gpi là
tbj
tn/òng giao dich
In/c
liép,
là ndi
ma ngi/òi
can vón
va ngi/òi co
vón
tri/c liép
thi/dng
lu'dng
de

chuyén giao quyén sùf dung vón vdi
lai
suat
va
tbòi han vay thoà thuàn. Càc giao dich này khòng
bj
kiém
220
soàt bòi
bài
ky ed quan nào
va
do do
ibi
tn/òng khòng chinh
thùc là
Ibi
tn/òng canh tranh
boàn
hào (World Bank, 1989).
Lai suàì trén
ibi
tn/dng khóng chinh
thtfc
dal du'dc do
thoà thuàn cùa bai
ben,
lai
suàì này phàn ành chi phi bién
cùa viéc vay

mi/dn.
Mot
si/
già
tàng cùa
lai
suàì trén
ibi
tn/òng
khóng chinh
ihù'c
phàn ành
si/
già
làng cùa chi phi san
xuàì
va
do dò già cà sé tàng lén.
Nhi/
vay theo quan diém cùa tn/òng phài tàn cà'u trùc,
dòng vò'n du'dc
ti/
do di chuyén giù'a he thó'ng ngàn hàng
va
thi tn/òng khóng chinh tbù'c. Trong khi he thó'ng ngàn hàng bi
khòng che' bòi ty le
di/
tri?
bai
bupc khién cho long nguón

vón
co
thè cho vay bj suy giàm so vdi long nguón vón huy
dpng du'dc
Ibi
ngudc lai viéc cbo vay trén
Ibi
tn/òng khòng
chinh thùfc eó hieu qua hdn do khóng
chiù
si/
khóng
che'
này.
né'u he thó'ng ngàn hàng phàt trién hdn bay nói càch khàc khi
lai suàì lién gài cùa he thó'ng ngàn hàng tàng lén, diéu này
(i)
boac
làm cbo viéc gài tién vào he thó'ng ngàn hàng hà'p
dàn hdn
ibi
xét trén long thè: long nguón cung cà'p tin dung
sé giàm di; (ii) boac
lai
suàì trén thi
Iri/dng
phi chinh tbù'c sé
làng lén mot càch lu'dng
ùfng de
gii/ ty trpng cùa thi tru'dng

phi chinh tbù'c so vdi ty trpng cùa he thó'ng ngàn hàng khóng
thay dói, diéu này sé
gay
ra lam phàt do già cà
bay
giò dà
cao hdn.
Thi/c
ra khóng phài lue nào
ibi
tn/òng khóng chinh thùfc
cung hieu qua. Fry (1995) dà
chi
ra ràng: "Thi tn/dng khòng
chinh
thitc
cùng
co
hai loai: (i) Loai
tbù*
nhàì là
Ibi
tn/òng
canh tranh khòng chinh tbù'c
co
lién he chat che vdi he thó'ng
221
ngàn hàng va (ii) loai
thùf
hai là thi

tru'dng
khóng chinh
ihtfc.
bi phàn mành, boat dpng dòc làp
vdi
he thóng ngàn
bang.**
Loai
thtf
hai (y nói là
Ibi infòng
khòng chinh thùfc boat dòng
dòc làp vói he thó'ng ngàn hàng),
mài
khàc, khòng lón lai
si/
canh tranh, kém phàt trién
va
"bi phàn mành". Nò
hoal
dòng
vdi nguón quy nhò
va phue
vu so
li/dng
khàch hàng nhò.
Thòng tin trén
ibi
tn/dng này khòng hoàn hào bòi
vi

bàn chàì
yéu kém cùa
ibi trUòng
boàc/và bòi \ì thi tn/òng này bi phàn
tàn nói chung trong khu
vi/c
nòng tbòn. Càc boat dóng cùa
thi tn/òng này gàn
nhi/
dòc làp vdi he thòng ngàn hàng
va
do
dò càc
lai
san
di/dc
giao dich trong
thi
tn/òng khóng
di/dc
coi
là
co
khà nàng thay
thè
cho nhùng cài
di/dc
giao dich
d
càc

ngàn hàng chinh
ibiifc.
Tai càc
ni/dc
dang phàt trién, thi
tn/dng khòng chinh thùc - cà hai loai
-
déu
co
vai trò
ti/dng
dói khà Idn so vdi càc nu'dc dang
phài
tnén khàc. Viéc chinh
phù phàt trién he
Ihóng lai
chinh
theo
xu
hi/dng
li/
do trong
diéu kien thóng lin khóng càn
xùng
hoàc khòng hoàn
hào co
thè dan dén
kha
nàng
lai

suàì bj day lén
qua
cao
va
rùi ro
rafl
Idn,
do
dò co
thè dan dé'n
tinh trang
khóng tra
di/dc
nd cùa
mot
so
tó
chùc va
day là tién
de
cho mot cupe khùng hoàng
lai
chinh.
Nhi/
vay, "Mot khi
co
si/
lón lai cùa
ibi
tn/òng tài chinh

phi chinh thùfc, né'u chùng ta cho phép he thóng
lai
chinh
li/
do boat dóng
hi/dng
thi tn/òng
thi day
là viec làm
ci/c
ky
nguy
hiém."
(sdd)
222
e) Làp luàn cùa càc nhà tàn co dién
Mot
tn/òng
phài khàc, phàn ành quan diém
trai ngi/dc
vdi ly thuyéì cùa McKinnon
ve
tu' do bòa tài chinh, dò là
tn/dng phài tàn co dién. Càc tàc già thuòc tn/òng phài này
cho ràng càc tàc dóng cùa chinh phù vào he thó'ng tài chinh
là tich
ci/c va co
tàc dòng cài thien hieu qua cùa viéc phàn
phòì vò'n.
Stiglitz

cho ràng tàc dóng tich
ci/c
cùa chinh phù
vào he thó'ng tài chinh thè bién trén càc diém.
- Lai suàì tbà'p sé cài thien chàì
li/dng
cùa càc kboàn
cho vay.
- Kìm hàm tài chinh sé kbuyè'n khich viéc tàng vón cùa
càc cóng ly
vi
chi phi vón giò
day
dà tbà'p hdn.
- Kìm hàm tài chinh eó thè du'dc kéì hdp vói
nhffng
thay dói
ed
cà'u khàc
nhi/:
nbffng
thay dói trong viéc
xuàì khau
de
kbuyè'n khich
tàng
tn/dng kinh tè'.
-
Chi/dng
trình

chi
dinh tin dung kbuyè'n khich viéc cho
vay vào
nhffng
khu
vi/c
thuòc càc ngành còng nghe
cao.
NhU' vay, vàn
co
si/
tranh luàn giù'a càc ly thuyéì
ve
viec eó nén
ti/
do hào
lai
chinh hay khóng
va
bau qua cùa nò
dói vói nén kinh té' sé
nhi/
thè' nào.
Tài
cà phu thuòc vào
quan diém
ve
vai trò cùa he thong trong viéc phàt trién kinh
té.
Tuy nhièn, hien nay da phan déu cbà'p nhàn quan diém

^TrichiìrFry.
1995.
223
ve vai
irò
lich
ci/c
cùa he thóng tài chinh
irong
viéc
phài
trién kinh té. Diéu này
co
thè thay
di/dc
trong trào
li/u
ti/
do
hóa tài chinh hien nay -
di/dc de
cap trong pbàn III.
3,
Tàc dóng cùa nhiìng can thiép cùa chinh phù vào he
thóng tài chinh
Chinh phù eó thè can thiép vào he thóng tài chinh
bang
mot hoàc
lai
cà càc còng cu sau:

Quy dinh
tran
lai suat: Chinh phù eó thè
di/a
ra hoàc: (i)
tran
lai
suàì tién gufi hoàc (ii)
tran
lai suàì cho vay hoàc (ìii)
cà hai.
Tàc dòng cùa viéc quy dinh tran
lai
suàì là làm cho
lai
suàì
ihi/e Irò
nén
mèo
md
va
khòng phàn ành
di/dc
khan
hiém cùa dóng vò'n. Fry
(1995)
dà
chi
ra tàc dóng cùa
vi^c

gii!
lai
suàì
thi/c
thàp hdn mùfc canh tranh trén
Ibi In/Òng
li/
do là:
-
Lai
suàì thà'p khòng kich thich tiéu dùng
Uong li/dng
lai
ma
kich thich tiéu dùng
trong^hien
lai, do dò tiéì
kiém sé giàm di/di mùfc
co
thè.
- Nbùng
ngi/òi
cbo vay tiém nàng sé lo ra thich
dàu
ti/
vào càc
di/
àn sinh
Idi
thap cùa mình hdn là ky tbàc

tién
vào
ngàn hàng.
- Nbùng
ngi/òi
di vay ngàn hàng
co
thè nhàn
di/dc
càc
kboàn vay vdi lai suàì tbà'p hdn ed
thè
sé chpn
di/
àn
dau
11/
sinh Idi tbà'p hdn.
224
-
Dpi ngù
nhffng ngi/di
di vay sé eó
Ihém nhffng
nhà
dau
li/
eó mùfc sinh Idi
di/
àn tbà'p

ma
hp khòng
thè
hoàc khòng muón vay khi lai suàì
tbi/c
dal mù'c eó thè
trén
Ibi
tn/òng
ti/do.
- Tran lai suàì cbo vay
con din
dé'n viéc tin dung
khóng du'dc phàn phòì
di/a
trén suàì sinh
Idi
mong ddi
cùa càc
di/
àn dau
tu*
canh tranh
ma di/a
trén chi phi
giao dich
va
mùfc dò an toàn cùa càc
di/
àn.

Quy dinh ty le du
triì
bat buòc tói thiéu: Ngàn hàng
trung
i/dng
thi/dng quy dinh cho càc ngàn hàng thi/dng mai
phài trich mot ty le nhàì dinh trong long so càc kboàn ky
Ihàc
dem gài lai ngàn hàng trung u'dng
de
dàm bao khà nàng
thanh toàn cho càc ngàn hàng thi/dng mai khi xày ra tn/òng
hdp
ngi/di
gdi dén rùt lién hàng
loat va
ngàn hàng
Ihi/dng
mai
ihiéu
tién mal chi tra. Mal
trai
cùa viéc làm này là: (i)
giàm khói
li/dng
nguón quy cbo vay
va
(ii) làm
già
tàng

qua
mù'c
kboàng
càch giù'a lai suàì tién gufi
va
lai suàì cbo vay.
Tn/òng hdp ddn gian, già
si/
he thó'ng ngàn hàng thi/dng
mai boat dòng vdi chi phi va Idi nhuàn bang khóng. Gpi D là
long so' ky tbàc
va
d là
lai
suàì ky tbàc, lai suàì tién gdi
tbi/c
là
r*^
=
d -
7t^,
vdi
TI*""
là ty le lam phàt mong ddi. Gpi L là
khòn vay vdi lai suàì cho vay là 1, lai suàì cbo vay
thi/c
là
r*
=
1

-
Tt"".
Gpi (1 - q) là ty le
di/
tri?
bai
buòc, ta eó:
L = qD (2.1)
Trong diéu kien he thó'ng ngàn hàng boat dòng vdi chi
phi
va Idi
nhuàn
bang
khóng, ta
co:
225
L.I = D.d (2.2)
Thè'
càc mù'c
lai
suàì danh nghìa
bang
càc lai suàì
thi/c,
va théphi/dng
trình (2.1) vào (2.2), ta
co:
Suy ra;
(r'
+ 7i^)q =

(r'
+ 0
r'
=
r%
+
7tM-q)/q
(2.3)
Già sùf ty le lam phàt mong ddi là 10%
va lai
suàì lién
gdi
thi/c
là 5% mot nàm. Néu ly le
di/
IriT
b^t
buòc là 5%
thi
lai suàì cho vay
ihi/c
sé là 5,79% mot nàm,
con
né'u ly le
di/
iriJ bill
buòc là 20%
ihì lai
suàì cho vay
ihi/c

sé lén dé'n
8,75% mot nàm.
Nhif
vay chènh
léeh
gii/a
lai
suàì lién
gùi va
lai suàì cho vay sé dóng bién vdi ty le
di/
tri? bài
bupc néu
càc yéu
lo
khàc khóng dói.
Tàc dòng cùa ty le
di/
triT bdt
buòc
thi/c
chàì
là
khoàn
cho vay
bit
buòc khòng tra lai cùa ngàn hàng trung
i/dng
lif
ngàn hàng

ihi/dng
mai. Mot mat nào dò cà thè xem day là
si/
chi
dinh lin dung.
Chi dinh tin dung: Mot
so'
chinh phù
chi
dinh cbo càc lo
cbùe
tài chinh trung gian cùa hp phài
dàu
ti/
mot phàn nguón
quy cho vay
(loanable
fund) vào mot khu
vi/c
nhàì dinh vdi
lai
suàì thàp. Càc khu
vifc difde chi
dinh
ihi/òng
là càc khu
vL/c eó nàng suàì tbà'p và/hoàc tbòi gian khà'u bao ràì
làu,
ma
trong diéu kién canh tranh, càc nhà dàu

ti/
ed càc
dif
àn trong
khu vL/c này khòng eó Idi thè' khi vay vò'n. Khu
vi/c
này cùng
226
bao góm mot so doanh nghiep làm àn khóng biéu qua
nhi/ng
nhàn
di/dc
bao ho cùa Nhà
ni/dc
boac mot so' doanh nghiep
co
dò rùi ro cao do phu thuóc vào
ti/
nhièn. Tàc dpng cùa càc
chi/dng
trình
chi
dinh tin dung là: (i) Làm cbo càc ngàn hàng
thu dóng trong viéc cung cap tin dung mot càch co biéu qua.
Nhiéu Cd bòi dàu
ti/
eó khà nàng sinh
Idi
cao hdn
nhi/ng

khòng nhàn
di/dc
vò'n lin dung
de
dàu
ti/
va
(ii) Tao ra tinh y
lai cùa khu
vi/c di/dc
bao ho: khòng tich
ci/c
cài thien san
xu^l.
Càc kboàn lin dung cà'p cbo khu
vi/c
này
Ihi/òng sU
bao
lành
cùa Nhà
ni/dc.
Khi khòng thanh toàn
di/dc
nd khi dé'n
han
ibi
Nhà
ni/dc
sé dùfng ra tra kboàn nd này bang càch này

hay càch khàc. Do
dò,
mot
cbi/dng
trình
chi
dinh tin dung sé
ành
hi/òng
ràì nhiéu dé'n
si/
ón dinh
vi
mò
nbi/:
tham
bui
ngàn sàch
va
lam phàt
Nói tóm lai
thi
Nhà
ni/dc
khóng nén can thiép
tri/c
liép
vào he thóng tài chinh
vi
s\ì

can thiép này làm
mài
di tinh
chù dpng cùa he thó'ng tài chinh
va
làm cho he thó'ng tài
chinh khóng phàt trién
di/dc,
diéu này ành
hi/àng
tiéu
ci/c
dén viec kich thich nén làng
tru'òng.
Mot he thó'ng tài chinh
di/dc ttf
do hdn sé
tòlt
hdn cho muc tiéu tàng tn/òng kinh té'.
4, Trào
luu
tu do hóa tài chinh hien nay
Ngày nay,
màc
dù
con
nhiéu tranh cài
ve
mal ly thuyé't,
nhi/hg

trén
thi/c
té, ttf do hóa tài chinh dang là mot trào
li/u
lón cùa kinh té hpc hien dai. Ngàn hàng
Thè
gidi (World
Bank, 1989) ràì ùng ho cho quan diém phàt trién tài chinh sé
din
dé'n càc tàc dpng tich
ci/c
dói vói làng tn/òng kinh tè' nói
riéng
va
lai cà càc boat dóng kinh té nói chung khi cho ràng
227
""Tài
chinh là
chia
khóa cùa dàu tu
va
nhu
thè
là
chia khóa
cùa tàng truòng. Viec thiéu mot he thóng tài chinh làm cho
viéc cho vay
vCta
tón kém
vC(a

rùi ro dói vài khu vUc tu
nhàn,
do dà ho
co
xu huàng chuyén qua dàu
tu
duài hình thùc tu tài
tra.
Và'n
de
gap
phài là hien co rat nhiéu du àn vài mùc sinh
/<//
hàp dàn
co
khà nàng bi ho qua do no càn mot
so lugng
vón dàu tu ban dàu
làn.
vuat
xa khà nàng tiét kiém trong
qua
khù cùa càc chù dàu tu Do do phàt trién tài chinh là rat càn
thiéf\
Dóng góp cùa he thòng tài chinh vào
vice
làng tn/òng
kinh té, nói ngàn gpn, thè hien
ò
chò:

- Cung cap
phi/dng
tién
Irao
doi: càc còng cu
lai
chinh
nhi/
lién,
ibc
tin dung hay thè thanh toàn dién
'ù
làm cho vice thanh loàn
de
dàng, thuàn
Idi
va chi phi
ré hdn néu lam
phài
khòng qua cao khién cbo càc
còng cu này
Irò
nén rùi ro.
- He thóng lai chinh giùp tàng
ctfòng
lièi kiem: khà
nàng
ihanh
khoàn
va de

dùng khién càc còng cu tài
chinh
Irò
nén
ihu bùi
hdn dói vdi lièi kiém.
Lai
suàì
cao làm tàng Idi nhuàn, khién
chongi/di
lièi kiém dal
di/dc
mùc Idi nhuàn
di/
kién \di
mot
ty le lièi kiém
thap hdn. Mal khàc, lièi kiem d dang tài chinh sé làm
làng hieu qua dàu tu.
- Tài chinh làm trung gian mot phàn
Idn
trong long thè
dàu
ti/
quóc
già.
Phàn
con
lai sé
di/dc ihi/c

hicn
di/Ói
hình thùfc
di/dc
lai trd. He thóng tài chinh gii/ vai
Irò
nòng eòi trong viéc phàn bó càc khoàn lièi kiem. Mot
228
khi he thó'ng tài chinh boat dòng
tròi chày
se giàm bdt
chi phi chuyén vón
tfif ngi/òi
lièi kiém sang
ngi/òi
di
vay: Tàng lai suàì
irà
cho
ngi/di
lièi kiém
va
ha thàp
chi phi dói vdi
ngUdi
di vay.
Tìf
dd
din
dé'n mot

si/
cài
thien chàì
li/dng dàu
ti/,
kich thich
si/
tàng tn/òng.
Mot cupe khào sàt dà di/de thi/c bién
ò
33 quóc
già
dang phàt trién cho thà'y lai càc
ni/óc
ed lai suàì
thi/c di/dng
va
àm
vjjfa
phài
di/dng
nhi/
ed bò mal kinh tè' ón dinh
va
làng
tn/òng tói hdn: lam phàt tbà'p, dò sau tài chinh tàng, ty le dàu
ti/
li/dng
dóì cao hdn
va

dàu
ti/
eó hieu qua hdn nhiéu so vdi
quóc
già
khàc (xem bang
III.l)
Nhi/
vay, theo tbòi gian quan diém phàt trién tài chinh
nén di tn/dc
de
thùc day kinh té' tàng tn/dng ngày càng
tra
nén quan diém chù dao dóì vói càc
ni/dc
dang phàt trién.
NhUTng mot
diéu càn phài
lu\i
y ràng khóng phài
cu"
phàt trién
he thóng tài chinh mot càch nhanh chóng sé gat bài
di/dc
thành cóng trong và'n
de
tàng
tn/Òng.
Nhi/
càc vàn

de
khàc
trong kinh tè'
vi
mó - day cùng là mot bài toàn khóng
co
dàp
so'
hoàn hào chinh xàc cho mpi
tinh
buòng. Mot
so'
và'n de
ve
phàt trién
lai
chinh, sé
di/dc
de cap trong càc phàn liép theo.
Bang III -1; Ty le tàng
in/óng va
mot
so chi
tiéu kinh
tè'
khàc cùa càc nhóm quòc
già co
lai suat
ihi/c
di/dng,

àm
vì/a
phài
va
àm nhiéu trong
nhdng
nàm
lì/
1%5
- 1985
Ddn vi: % trung bình nàm
Lai suat
thiic
Ty le tàng
traòng
GDP
M3/GDP
Dàu
ta/GDP
Già
tri GDP
thay dói/dàu tu
Thay dói
M3
thyc/tiét
kiém
thuc
^^^
Ty té lam phàt
Dao dóng ty le

Igm
phàt
*'^*
1965-
1973
DacJng
3.7
7.3
28.9
21.4
36.7
18,7
22.2
17,1
Àm
Vùa
phài*»'
-1,7
5.5
27.0
19.7
31.1
12.7
7.1
5.3
Ldn
-13.7
4.6
29,1
21,4

21.7
6.4
40.2
27,2
1974-
1985
DUdng
3.0
5.6
40.3
26,9
22,7
1^,6
20.8
12,2
Àm
Vifa phài
-2,4
3.8
34.0
23.2
17.3
8.2
23,9
9.1
Ldn
-13.0
1.9
30.5
23.0

6.2
-0.9
50.3
23,5
Nguón: World Bank, 1989 bang 3.2
230
Ghichù:
a)
Lai suà'l thi/c
àm
vi^a
phài dao dpng
iCf
0% - 5%
b) Lai
suà'l thi/c
tinh bang còng
tbù'c
r
= [(l-d)/(l-p)-l]
x
100,
trong
dò
d là
lai
suà't tién gài (tinh bang
so'thap
phàn)
va

p là ty le lam phàt (tinh bang so thàp phàn),
lam phàt tinh bang thay doi
cùa chi
so già tiéu dùng
(CPI).
e)
M3 = tién mal cóng vói
tal
cà càc loai lién
gòi
lai càc
td chu'c
nhàn tién gài;
liei
kiem
Ihi/c
là long
liei
kiém
cùa
dàn
chùng
dà loai
trù*
tàc dòng cùa lam phàt.
d) Dao dpng ty le lam phàt là chénb
lecb tuyel dò'i
cùa
ty le lam phàt so vói lam phàt nàm
tri/óc

dò.
IL KINH NGHIÈM
T\!
DO HÓA TÀI CHINH
Ò
MQT SO QUÓC GIÀ
Nhìn
chung, trén
phufdng
dién
thi/c
nghiém, ke lì/ thap
nién 1970 dé'n nay, dà
coi
nhiéu
tìm kié'm
kinh té'
li/dng ve
tàc dpng cùa
li/
do hóa tài chinh à
mal*
này bay mal khàc dò'i
vói nén kinh té' cùa mot quòc
già,
vói khuón khò tham luàn
này, chùng tòi
chi de
cap
rà'l

ngan gpn càc
ké'l
qua
thi/c
cbu'ng va nhì?ng
ké'l luàn mang tinh
cbà'l
dành già de làm bài
hpc kinh nghiém cho Viét Nam
ma
tbòi
cbùT
khòng di vào
phàn tich chi
liei
bài
vi nhi/vay
se rà'l
dai.
231
1.
Càc ké'l qua nghién
ctfu thi/c chiJng nhC/ng
diéu kién
lai
chinh
va
tàng
in/àng
kinh té

Càc ké'l qua
ngi/ói
cùa World Bank (1989)
khdng
dinh:
*'Né'u
nhi/
lai suat
di/dc gii?
à mù'c tbà'p già tao hay nói càch
khàc là khi he thong tài chinh bj kìm hàm
ibi day
là diéu gay
irà ngai cho phàt trién".
Bang càc so
liéu
nghién
cù'u
lai
33
quòc
già
dà
di/cJc
phàn nhóm
va
chia
làm
hai tbòi ky 1965-1973
va

1974-
1985,
Ngàn hàng
The'
giói dà
chi
ra
di/dc
ràng
co
mòi quan
he nhàn - qua hai chiéu
rat
manb
me giìTa lai
suàt
IhUc va
ty
le làng
in/àng.
Do bài:
-
Lai
suàt
thi/c
cao hdn
li/dng ùTng
vói viéc chiéu sàu tài
chinh tàng
va

long so
lièi
kiém
va dàu
ti/
vù'a
phài.
- Chiéu sàu tài chinh
gdn
bó mal thiét vói hieu qua dàu
II/
cao.
Sau khi xem xét càc ké'l qua cùa SU' tàc dòng cùa càc
diéu
kién lai
chinh dé'n ty le tàng
truài^g
cùa nén
kr,
Fry
(1995) cùng
co nbi/ng
ké'l luàn
ti/dng tir nhU
càc ké'l qua dà
néu trén. Càc ké'l
luàn
chi tiét cùa tàc già này là:
-
Lai suà't

thi/c
si/
khòng tàc dòng tói ty
le liei
kiem
mot càch
tn/c
liép
nhu^g
lai
co
tàc dòng giàn tiep
bang
càch làm tàng ty le làng tn/àng kinh té*.
- Né'u
SI/
phi kiém soàt lai chinh
làm
tàng tinh
san co
cùa tin dung tiéu dùng,
tié'l
kiém sé giàm.
232
- Tinh co san (availabilily)
là mot yéu tó' quyé'l dinh
quan trpng dén dàu
li/
lai càc
ni/óc

dang phàt trién.
Khi lai suà't
tbi/c già
tàng
hi/óng
dén mùfc càn bang
canh tranh trén
ibi truTòng
ti/
do (nam dàu
dò
trong
khoàng
lì/
-5% dé'n 10%) lai di kèm vói mot
mù:c
tàng
tri/Òng
kinh té' cao hdn
ibi
du'dc cho rang
day
là
càc diéu kién cài thien long nàng suà't yéu
to'TFT va
làm tàng
chi
so' san
li/dng
làng

ihém
trén dàu
li/
(Incrementai Output - Capital Ratio).
- Mot he
thó'ng
tài chinh bi kìm hàm hdn
di/dc
do
li/óng
bang nhiéu
si/
bién doi khàc nhau,
co
lién quan dé'n
viéc dal
di/dc
mot ty le tàng
in/àng
kinh té' cao hdn.
2.
Cài càch tài chinh theo xu huàng tu do hóa à mot
so
quóc
già
Nhi/ng
quan diém ly thuyé't
va
bang
chtfng thi/c

té' cho
thà'y ràng, màc dù
con
nhiéu dicm
chi/a
rò ràng
va day
dù,
nhi/ng
càc nghién cù'u
ve
vai
Irò
cùa he thòng tài chinh dò'i
vói viéc tàng tru'òng kinh té'
bau
nbi/
dà
dóng
y vói ké'l luàn
là he thòng tài chinh nén phàt
trién
de kich thich tàng
trufàng
kinh té'
va
trén
ed sa dò
mot nén tài chinh
ti/

do hdn dà
di/dc
khuyé'n khich. Mot loat càc cài càch
lai
chinh dà
di/dc thi/c
hien vói hy vpng sé tàc dòng tich
ci/c
dé'n khà nàng làng
tru'òng
kinh té' lai càc
nu'Óc
dang phàt trién.
He
thó'ng
tài chinh lai càc
ni/óc
dang phàt trién bat dàu
co
SI/
cài càch rà'l manb me theo xu
hi/óng
nói long càc
si/
can thiép cùa chinh phù de he thó'ng tài chinh
di/dc
ti/
do
233
boat dòng trong viéc huy dòng

va
phàn bò nguon
Ii/a
tài
chinh.
Cupe
cài càch manb me
bài
dàu vào
nbiTng
nàm 1970,
sau khi xày ra
cupe
khùng hoàng dàu
lùa
làn
ihù
nhàt; vdi
"Nói
dung bao gom
tir
viéc nói
long
hoàc loai bò càc bién
phàp kiém soàt
ve
tin dung, lai suàt
va
boat dóng ngoai bòi
den viéc loai bò

nhCfng
quy dinh han
che'
boat dóng cùa càc
lo
chu'c,
han
che'
su
dung càc còng cu
lai
chinh mÓi vói nhàn
tbù'c ràng càc bién phàp kiém soàt
tri/c
liép ngày càng
irò
nén kém hieu
qua**
(World Bank, 1989, p.44). Càc chinh phù
cùng nhàn ra ràng né'u kéo
dai
viéc
suf
dung càc
chi/dng
trình
tin dung chi dinh
va
trd càp vò'n
Ibi co

the se dàn dén
tinh
trang
su
dung càc
nguón
nhàn
li/c
kém hieu qua
va gay
trd
ngai cho viéc phàt trién he thòng tài chinh. Mòi quòc
già
déu
co
mot
chi/dng
trình cài càch cho riéng mình. (Xem chi
tiéì
ve càc
cupe
cài càch tài chinh trong Hossain
va Chowdhury
(1996)
chUdng
4
va Capirò
et al,
chi/dng
5-12). Nói chung,

càc
cupe
cài càch tài chinh phàn nào dem lai mot
si/
cài
thien hdn cho nén kinh té'. Vi du
nhi/
In/Òng
hdp mot
so'
ni/óc
Dòng A. cài càch tài chinh dà dem lai (còng vói tàc dóng
cùa
là'l
cà càc chinh sàch kinh té) mot
b.p
mài
kinh té' sàng
sua:
lam phàt tbà'p, tàng tn/àng cao, lich
luy
tot hdn vào nàm
19909 so vói nàm
1980
(Xem bang
IV.
1).
Nhi/hg
II/
do hóa tài chinh, mal khàc, bình

nhi/
làm cho
he thóng tài chinh
nbay
càm hdn vói
nhifng cu
sò'c
lif ben
trong hoàc
ben
ngoài.
Tinh
trang khó
khan
cùa he thó'ng
lai
chinh à mot
so'
ni/óc
dang phàt trién
di/òng
nhi/
ibi/òng
xuyén
va
tram trpng hdn trong thàp ky 1980 do càc
cu
sò'c quoc té'.
Nhiéu còng ty mà't khà nàng tra nd làm cho càc otch tài
234

chinh rdi vào
tinh
trang khó
khan va
buòc càc chinh phù phài
co
bién phàp can thiép. Mot so' nu'Óc, khùng boàng tài chinh
chóm phàt sinh
va
chinh phù cung lai phài tàc dòng
tri/c
tié'p
vào he thong tài chinh. Mot vài vi du cu
thè
là (sdd):
-
Chilé:
Nàm 1981, chinh phù phài thanh ly 8 lo
chtfc
mà't khà nàng tra nd. Càc to
cbùTc
này nam gii? 35%
long tài san cùa he thó'ng tài chinh. Nàm
1983,
8 lo
cbùTc
khàc (nam
giC
45% long tài san cùa he
thó'ng

tài
chinh) bi chuyén chù, 3 phài thanh ly, 5 phài
ed
cà'u
lai va xàc dinh lai vò'n co pbàn. Tbàng 9/1988, già tri
càc khoàn cho vay khó dèi cùa ngàn
bang
thu'dng mai
dà lén
dé'n 19%GNP.
Bang
IV-1:
Chi so' tài chinh cùa mot
so'
nUóc
Dóng À
1980-1990
Dai
Loan Hàn Quóc Indonesia Malaysia
Philìppìne
s
80 90 80 90 80 90
80
.
90 80
Thàmhgtngàn
-0,2 0,1 -2,2
-0.3
-4.0
-5,7

-14 -7.8 -2.3
-2.7
sàch(%GNP)
Umphàt
7.4
1,3
11,4
4.1
10.9 5,9 5.7
1,4
17.9 9,9
Lai suàt lién
gùi 8,3 5,9 13.3 10
6
17,1 8,1 6,2 13,9 12,8
(%)
Làisuàtchovay
na'^*
na 13.4 10.2 20,9
9.2
9.8
18.1
18.9
(%)
Chfseftygià hot
100 115.3 100 94,4 100
44,8
100 68,4 100 67.8
doài '^>
235

Tin dung cho
khu 6 1 9 1 38 -2 -5 6 16
U
vi/c
còng
("b
tong
so)
Kiem
soàt
tin
dung
chpn Ipc
- Trp càp cho khu
Y'^'
Sr'2'
Y Sr Y Sr Y Y Y Y
vi/c uu tién
-
Chièt
khau Uu Y Sr Y Sr Y Sr Y Y Y Y
dai
- Trp càp
trpc tiép
Y Y Y
tu
ngàn
sach
-
San

tin dung YY Y YYYYY
-Tran tin dyng
Y Y Y Y Y
- Phàt
tnén
cac
td .
Y Y Y Y Y
eh jc
dàc
bièt
Di/trù bàt
bupc
%
- Tién gài khóng 25 na
14
10
15
2 10 na 20 21
ky
h^n
•Tiéngòicoky ^3 ^^ ^^ ^
2,5-10
.2 10 na 20 21
han
Lai
Irà
cho khoàn Y
du
triJf

bàt buòc
Nguón:
long hpp tu
Hossain
va
Chowdhury
(1996),
bang 4.4-4.7
Ghi
chù:
1980=100
Sr: Scope reduced:
giam
quy mò
na: khòng
co
so'
lieu
Y:
yes:
co
23G