Tải bản đầy đủ (.pdf) (87 trang)

Cơ chế bảo vệ hiến pháp ở Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (773.73 KB, 87 trang )



KHOA LUẬT




BÙI THÀNH CƢƠNG



CƠ CHẾ BẢO VỆ
HIẾN PHÁP Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành: Lý và luận và lịch sử nhà nƣớc và pháp luật
Mã số: 60 38 01 01


LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC



Cán bộ hướng dẫn khoa học: GS. TS. NGUYỄN ĐĂNG DUNG




HÀ NỘI - 2014






LỜI CAM ĐOAN



 
 




Xin chân thành cảm ơn!






Bùi Thành Cƣơng


MỤC LỤC

Trang



MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC BẢO VỆ HIẾN PHÁP 9

1.1.  9
1.2.  11
1.3.  15
1.3.1.  15
1.3.2.  17
1.3.3.  21
KT LUN  23
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CƠ CHẾ BẢO VỆ HIẾN PHÁP Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY 25
2.1.  25
2.2. 
 41
KT LU 47
Chƣơng 3: HOÀN THIỆN CƠ CHẾ BẢO HIẾN Ở VIỆT NAM
HIỆN NAY 49
3.1.  49
3.1.1. n 49
3.1.2. 


 50

3.1.3. 


















 
 50
3.2. 
 51
3.3.          
 58
3.3.1.  58
3.3.2.  63
3.3.3.  64
KT LU 77

́
T LUÂ
̣
N 79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 82



1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
 
 

 


. 


 



u







- 

  






2
 




 
 


  
              
Nam. 



- 
 ,  
trong D


               



“Cơ chế bảo vệ hiến pháp ở Việt Nam”       




3

              
             

2. Tình hình nghiên cứu đề tài



    
               

- 

- 

- GS.TS

- 

- 
 

-  
          
 

-  


4


- , 



, 2009.


  
- Quyền giám sát của Quốc hội, Nội dung
và thực tiễn từ góc nhìn tham chiếu
- Cơ chế bảo hiến

- Bảo hiến ở Việt Nam, 
- -  Hiến pháp: những vấn đề lý
luận và thực tiễn, 
-  Tài
phán Hiến pháp và vấn đề xây dựng mô hình tài phán Hiến pháp ở Việt Nam,
.

-  
 
      



 


- Tìm hiểu mô hình giám sát tính hợp hiến của văn
bản quy phạm pháp luật của một số nước và một số kiến nghị trong điều

5
kiện của Việt Nam, L

- Cơ sở lý luận và thực tiễn của việt hoàn thiện cơ chế
bảo vệ Hiến pháp ở Việt Nam, 





  


 


 

               
              


 

3. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ của luận văn



 c

6


              
                






- 
 
- 
 ta
- 


4. Giới hạn của luận văn
i 





 
 
 


7
, 
  
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu

n -
 


 

 
 


6. Giá trị khoa học và thực tiễn của đề tài

vi p
             

  



  
    




8
7. Kết cấu của luận văn

3 
Chương 1: 
Chương 2: 
Chương 3: 











9
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC BẢO VỆ HIẾN PHÁP

1.1. Vị trí, vai trò của Hiến pháp


“được dùng với nghĩa là pháp
lệnh, kỷ cương, phép nước” [4, tr.35]. ,  
  

.

Theo 
chính trị: “hiến pháp tổ chức nhiều quyền lực trong nhà nước và
tương quan giữa các quyền lực đó với nhau để quyền lực, một hiện tượng
đáng sợ, trở thành ôn hòa. Một chính thể ôn hòa là một chính thể tốt nhất,
như Aristote đã quan niệm từ thời cổ đại Hy Lạp” [12].
T G.I..






 . 



 
            



 

 [4, tr.35],



 

10



             
q
        
            
 [24].
 
, 



 , 

, 





















 , 
Nguồn gốc của chủ nghĩa
hợp hiến hiện đại 
     


- 
             
[23].





















(
1999): “Hiến pha
́
p, đa
̣
o luâ
̣
t cơ ba
̉
n, văn ba
̉
n quy pha
̣
m pha
́
p luâ
̣
t co
́

hiê
̣
u lư
̣
c pha
́

p ly
́
cao nhất do Quốc hô
̣
i thông qua , quy đi
̣
nh ca
́
c vấn đề quan
trng nhất và chung nhất của nhà nước . Hiến pha
́
p la
̀
văn kiê
̣
n cơ ba
̉
n quy
đi
̣
nh tô
̉
chư
́
c Nhà nước va
̀
viê
̣
c điều ha
̀

nh quyền lư
̣
c” [19].










 , 



, 





,  , p . ,
 ,  , 

11
. , 





              
n
















 
. ,  Hiến pháp là một đạo luật
cơ bản cu
̉
a quốc gia, do cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất ban hành, quy
định việc tổ chức bô
̣
ma
́
y nhà nước , cơ cấu , thẩm quyền các cơ quan nhà

nước và quyền, nghĩa v cơ bản của công dân” [4, tr. 35].








, 










, 





, , 





, 







.
             
                

Trong các vấn đề về quyền lực, đừng nói thêm gì nữa về lòng tin vào đức
tính tốt của con người, mà phải trói anh ta lại bằng sợi dây xích Hiến pháp để
anh ta không còn làm được những điều ác [3, tr.61].
1.2. Vi phạm Hiến pháp và các loại hình vi phạm Hiến pháp

        
 



 
 vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp
luật, có lỗi do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại đến
các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ[16, tr.537].

12
Tu


   “Vi phạm
Hiến pháp là hành vi trái Hiến pháp, xâm phạm đến các quan hệ xã hội được
Hiến pháp bảo vệ do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện một
cách cố ý hoặc vô ý” [18].


Một là,    


Hai là, 



- 



tro


 



Ba là,  


13
- 

          
       ,      

            

-             

  



- 



 

Trong hoa
̣
t đô
̣
ng lâ
̣
p pha
́
p : 

,  , ,
















 . 











        





Trong hoa
̣
t đô
̣
ng ha
̀
nh pha
́
p: 
















 , 

 






14


Trong hoa
̣
t đô
̣
ng tư pha
́
p , 





















 ,  





 ,
 , , 



 , 



























.









 

 
.
  



 


 


15


 

         


               ,
“theo thống kê cho thấy trong khoảng 1,5 %. Nhưng con số nhỏ nhoi đó cũng
đủ sức mạnh cho việc răn đe các cơ quan công quyền trong việc đối nhân xử
thế với công dân, ở mặc người công dân nhỏ bé cũng cảm nhận được vị thế
lớn lao của mình được Hiến pháp bảo vệ” [22].
- 






- 

         

1.3. Bảo vệ Hiến pháp và cơ chế bảo hiến
1.3.1. Khái niệm bảo hiến

      


16

  

 



    


 




- 







 , 











 , 






;
- 



- 


- 


17
- 

1.3.2. Mô hình cơ quan bảo hiến




         

H

 
















 . Do

               
 
 . 




 , 






















 . 

, 







 . 
 . 























, 










 












.

18


  























 . 




 , 

 























 . 








 ( ) 













  , 





































 




 
-  : , t






,















- : , , 





- : 

 k
;
- 
V



-             
    


              


19
             


‎  

.


 74  2013  ,















 , 






.
- , 



 , b
, 







, 








.






 , 





 , 
















 












 ,  , , 






, 

,  , 
, 





 , 

















 , 








;
  

    


              

; 






, 






,  , 



, 

20


, 

















.  






, 





;
 , 


, 


, ;




, 






, 

, 

, 










, ;



, 





, 






,  , 
, 









 , 









 ,  



; 


.




,  , 
, 
















t.






 , 
, 
 ,  10 , 









 , 


. 






, 
 ; 

























Qu






.






 , 

























.
Về chủ thể có quyền yêu cầu bảo vệ Hiến pháp: 
 


21
Thủ tc bảo hiến: 







 , , 

.


,  

















:
Một là, 

Hai là, 



Ba là, 





̣
t la
̀
             


Hai la
̀


Ba la
̀
, ;
Bốn la
̀
, 



a H



1.3.3. Cơ chế bảo vệ Hiến pháp
              

,  Với nghĩa hẹp, cơ chế
bảo vệ Hiến pháp là một thiết chế được tổ chức và hoạt động theo những nguyên

×