1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LÊ THU HẰNG
QUYN CON NGI
M BO QUYN CON NGI
VIT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2013
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LÊ THU HẰNG
QUYỀN CON NGƢỜI
VÀ ĐẢM BẢO QUYỀN CON NGƢỜI Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành : Lý luận và lịch sử nhà nƣớc và pháp luật
Mã số : 60 38 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: GS.TSKH Đào Trí Öc
HÀ NỘI - 2013
3
Lời cam đoan
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên
cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu, ví dụ và
trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy, chính
xác và trung thực. Những kết luận khoa học của
luận văn ch-a từng đ-ợc ai công bố trong bất kỳ
công trình nào khác.
Tác giả luận văn
Lê Thu Hằng
4
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
MỞ ĐẦU
1
Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUYỀN CON NGƢỜI
6
1.1.
M gin con ngi
6
1.1.1.
m quyi
6
1.1.2.
a v i
8
1.2.
t
11
1.2.1.
Lch s n cn
11
1.2.2.
15
1.3.
th h quyn con ngi
26
1.4.
n mc quc t v quyn con ngi
29
Chương 2: LỊCH SỬ TƢ TƢỞNG VỀ QUYỀN CON NGƢỜI Ở VIỆT NAM
40
2.1.
40
2.2.
T tng H quyn con ngi
43
2.2.1.
Ngun gng H quyi
45
2.2.2.
47
2.3.
Quan im c ng cng s c Vit Nam v
quyn con ngi
57
2.4.
Nhu v n Vit Nam vng vn
t ra trong vin, m bo v quyn con ngi
65
2.4.1.
Nhu v n Vit Nam
65
2.4.2.
Nhng v t ra trong vin, bo v
quyi
74
5
Chương 3: CÁC CƠ CHẾ PHÁP LÝ BẢO ĐẢM QUYỀN CON NGƢỜI
Ở VIỆT NAM
77
3.1.
Hi ch bo hic bo v
quyn con ngi
77
3.2.
Bo m bo v quyn con ngi trong vc
81
3.2.1.
81
3.2.2.
Bo v quyn con i qua ch ci
93
3.3.
Bo m quyn con ngt t t
98
3.4.
Bo m quyn con ngt t t
105
3.5.
Bo m quyn con ng n
a phng
111
3.6.
Chuy iu c quc t v quyn con ng
t Vit Nam
115
KẾT LUẬN
120
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
121
6
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BLTTDS
: B lut t tn s
BLTTHS
: B lut t tng
c quc t
c quc t
XHCN
i ch
7
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Quyt trong nhng yu t n, nn tng ca mt
ng v quy rt
sm trong lch s i trong bt c -
ht c kin tc tha nhn
m, quyt phch s t
qu ca cung ci nhi nhng
ng, gii nhng mi tht s
o.
Giai c n khi thc hi n con
c n lc vi giai cp phong
ki tp hp li; th k XVIII v v
quyc giai c cc lp
ca Hp chng quc Hoa K y
quyn c
Sau khi chin tranh th gii ln th II k
quyi tr a c
i ch (XHCN) n ch chc
p quc a t ch
quyi. p quc n khng
do ca tt c mc bi
hp quc 1945 gii v quy v
quyn sang mc ngot mi trong lch s i,
tr t quan h u chnh bt quc t.
c ghi nhn, kh nh trong
Hia nhiu qu gii. V m bo quyi
8
mc hong c th c tt c gii
coi trng.
Vit Nam, k t c l
ng quyc lp cc Vit
c tch H c ti qung Ba
ch s
din quc t v quy c ghi
nhn trong Hin i k
u 50 Hic ta khnh: " c C
hi ch i v , kinh t,
m thc hin" [33].
i s
o ca ng Cng sn Vit Namm bo quyi li
ht, nh t Nam sm hi
nhp vi th gin ng nn
u.
Xu nhng v c ti
c m, bn cha quyi; lch s
ng v quyi Ving th p
bm quyi u kin
c ta hic tin c
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài trong nƣớc và nƣớc ngoài
Quym bo quyt v bn,
c tt c gic bit coi tr
cc tin. Trong lch s n c
tr v quym bo quyn lin vi nhng
n loc.
9
gii, t Lut quc t v quyc
qut ch m bn
c t.
quy
n v t sc
m "Nhân quyền, bảo vệ nhân quyền theo
Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị" ca Lippman Matther, t
Quc t California, s 10 - phm "Việc áp dụng Hiệp ước Châu âu
về quyền con người của Tòa án Pháp" ca Steiner Eva, tt Kings
Collages, s 6-m "Các đảm bảo quyền cá nhân theo Hiến pháp
Liên bang Mỹ" ct bn Martinus Nijhoff publishers,
c n v quyn con
quyi t t ch
ho ng thc ti m bo quy i c gia trong Cng
c gia, t ch gii.
c ta, viu v quym bo quyn con
i
ht si k i mi. k n nh
sau: "Cải cách tư pháp ở Việt Nam trong xây dựng Nhà nước pháp quyền",
Nxb i hc quc gia H Ni, do TSKH. m, TS. Nguyn Ng
m "Quyền con người trong thế giới hiện đại", ca GS.
m "Một số suy nghĩ về xây dựng nền
dân chủ ở Việt Nam hiện nay", c Trung Him "Quyền con
người, quyền công dân trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt
Nam", ca GS.TS Trn Ngng; LuTh: "Đảm bảo pháp lý về
quyền con người ở Việt Nam hiện nay", ca Trn Th o, 2008;
Luti: "Pháp luật bảo đảm quyền con người trong lĩnh vực xã hội ở
10
Việt Nam", ca , 2011; Luti: " Bảo đảm quyền con
người của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo trong Tố tụng hình sự Việt Nam",
ca L, 2011.
gi
u v quym bo quyc
m bo quyc hong c th
n c c n nhng v n chung v quyn con
i, tc hong c th ca quyi, v t ch
ho ng ca b c, v vi m bo
quyn tham kho quan trng
i v c hin lu
3. Mục đích và nhiệm vụ chủ yếu của luận văn
3.1. Mục đích
ng ti m
c tim bo quyi c ta hi
ng gim bo quyi Vi
mc hiu qu a.
3.2. Nhiệm vụ
thc hic mm v ch y
- u v m, bn cht ca quyi, lch s h
- u v lch s n
Vit Nam.
- m bo quyi Vit
Namng kin ngh nhng vim bo
quyi Vit Nam.
11
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
thc hin lun dng nhm duy
vt bin cht lch s ca ch - ninng H
m cng ta v quyn
dng
hp, h thng, tip cn lch s
5. Kết cấu của luận văn
n m u, kt lu anh m u tham kho, ni
dung ca lu
Chương 1: quyn con ngi.
Chương 2: Lch s t tng v quyn con ngi Vit Nam.
Chương 3: ch o m quyn con ngi Vit Nam.
12
Chương 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUYỀN CON NGƢỜI
1.1. MỐI LIÊN HỆ GIỮA CÁ NHÂN, XÃ HỘI, NHÀ NƢỚC VÀ QUYỀN
CON NGƢỜI
1.1.1. Khái niệm quyền con ngƣời
n con ngi c tha nhu
nh c ghi nhn ca Hi ngh th gii Vienna v quyn con
ngi n quyt ca p quc
p k nim 50 ni c gii v quyn con
ngi nm 1998. K t u qu s ng h ca
i vc t v quyn con ngn C
c quc t v v
quyn kinh t, vn i c dn tng c
im bt u cm v quyn con ngm v phm
a tt c i nh c ghi
nh gic n
ng v con ngi t do khi s s iu
mong muc hc quy chuyn nhng.
Theo n con ngph chuyn nhng,
ng khp n ly i. Nh Tng th
p quc Boutros-Ghali i ngh Th gii Vienna v
quyn con ngm 1993: "quyn con ngn bm sinh".
n con ng chia c thuc l
chiu hng hay ph t theo
nh ln t n kinh t,
n . Trc t s quc gia c th
nh c gia XHCN n kinh tn
13
h , trong khi Hoa K
a Hi i th hin s
hi Hi ngh quc t v quyn con ngi Vienna
m 1993, cuc tranh luc gii quyt bi
vin c hai phng v quyn con ng
trng nh nhau. Ti Hi ngh Teheran nc
ghi nh chia c thuc l hng th y
n v kinh t n dng nh g th nu nh
c li.
ng nm 1980, mn con ngi na c ghi
nhn n c hng n c sng
trong mng khe mnh. Nhng quyo ra mt
cn thit k c c hng th y
n th th hin tt nhng nht
ci ph hc t ng ti vic
ng cng ng.
Trong khi quyn con ngn ca tt c
quya mt nc c th
quyn c bn c c bit bo a mt quc gia c
th nh quyn bu c hay quyn c tip cn vch v
cng ti mt qu
Ct quyn con ngn thiu s, tn ca
c it v
. T b hay trong cng ng v
c n con ngi v hng nn vn
hay thc hi, hay thc hin
s d c
m quyn con ngi c chia s cp u
c coi nh mt nn tc gia ca cng ng quc t,
14
chc quc t i, tt c u vi t
i quc t. Quyn con ng t phng tin
mi ng s dng nh m bin i. Do m
quyn con ngi gt ch vm v .
1.1.2. Địa vị pháp lý của cá nhân trong xã hội
Mi quan h gi i quan
h nn tng trong mi quc gia. Quan h hi
v nh ta v a v
nhi thut c
XHCN
c t
c tch) ca mt yu t trong via v
pha mt c bao gm nhi
nh l thui va
c s t nhng quyng,
ng thi ph nh. Nh
g ph ng mt s quyn l
so vi nh
luc s tt hon.
c gn lin vm quc tch. N
cc tu 49 Hic
nh "c Ci ch Vi
quc tch Vit Nam" [33]m quc t
a mc v
a bt k qu gii.
m quc t gii. Theo t
t c
15
Quc t quy thuc v m ca
mc th hin mi quan h qua li gia
o v o h
ph t c
i vc [53, tr. 75].
Lut Quc tch Vi
Quc tch Vit Nam th hin mi quan h g
i vc Ci ch Vi
ci vc
m cc C i ch
Vii vt Nam [40].
y, quc tnh mi quan h l thuc
gia mi mc nhc tch s chu s
i cng th mc
i s bo h cc c
Trong trmi quan h gi
c tc th hiThứ nhấtc bt, quy
nh quy c
quyn tham gia quyc mc tip hoc
i diu ra; thứ haing
c c
trong hoc; thứ ba i
c ng thi phm bo h
quy c c.
c ti s l thuc ca m
c nhnh ch i vi mt
n lch s ng ch
nhau tn ti. Quan h gi
16
i mc c th. Hin nay i quan h gia
i vc CXHCN Vi
Vit Nam c ng quy bo h k tha ca
c CXHCN Vit Nam hin nay.
S tn ti cn lin vi mt quc tch thng
nht. Trong tng hc t ch
c tch c hng thquc tch cc
t quc tch.
t ch u chi quan h
thuc gia m
c. Lut v quc tng th nh v
s i quc tch, quc tch c m
quy tc gii quy quc tch.
Quy n cn lin vi v
quc ti dung biu hin ca v quc tc t
quy n cc li. Quy
v n cn ca quy ch
Nhng quy u lc
t trong mi mc g
bn. Ving quy xu
quyn; vic tin b bo v c
m trong khi thc hin quyn lc ci quyn
i ch quy n lin vi m c s ti.
Quy n cng quy c quy
nh trong Hing quyn v c hinh
cho tt c mc cho c mt tng lp, mt giai c
nh cho ti trong tu kinh c th. Nhng quy
c xu quy i: "c sc t c
17
u h c". Quy
bn c cho mi quy c th ca m
1.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA TƢ TƢỞNG NHÂN QUYỀN VÀ NHÀ
NƢỚC PHÁP QUYỀN
1.2.1. Lịch sử phát triển của tƣ tƣởng nhân quyền
xa x
n
"" t
,
quan
n
1789: " sinh ". ,
h
III.
-
18
V
de Las
:
: Anh
-
nhn n.
""
, La M
nh: Thomas
Hobbes (1588-1679), Edward Coke (1552-1634), John Locke (1632-
cho.
, Tn
19
Napole
quy
(
),
- h
.
-
quan
cho ra
.
20
12/1948 sau
: "
".
:
-
(
9-11),
trong .
-
23-24),
26-27).
).
c
21
Theo
em
.
khi sau
trn
qung,
quy
1.2.2. Lịch sử phát triển của nhà nƣớc pháp quyền
-
22
"".
""
""
""
""
""
" ", "t
23
"
,
[16, tr. 428].
, Solon (638 - 559 tr.CN) -
-
24
""
"
" [46, tr. 17]
ao
Theo Aristote
Solon
,
"
".
25
-
-
Thomas Hobbes (1588-1679) -