Phong cách thơ Nguyễn Duy

BC)
GIAO DUC
VA DAO TAO
DAI HOC QUÓC
GIÀ HA
NÓI
TRirÒNG
DAI HOC KHOA HOC XÀ
HÓI VA
NHÀN VÀN
***
DUONG
TU ANH
PHONG CÀCH
THO
NGUYÉN DUY
Cliuyén
iigành:
Vàn hoc
Viét
Nam
ma so: 5.04.33
LUAN
VÀN THAC SY KHOA HOC VÀN HOC
Ngucri huóng clan
khoa hoc: GS
HA MINH DÙC
'
I I
TJ
."

l
illò5l
^ ^
HA NOI - 2002
*
^u ^u
«T>
«^>
^T^
%^
vX^
•^%
*T«
*T*
*T»
«^»
0^^
^»
MUC
LUC
Trang
1
1
PHAN
Md
DAU
1.
Ly do chon
de
tài

2.
Lidi sir vctn de ^
S.Gióihandétài
5
4.
Phuong
phap nghién
ciiu 5
5.
Cau
triic luan
vàn
6
NOI DUNG CHÌNH
7
CHUONG
I:
MOT SO VÀN DE LY LUAN VE THO
VA PHONG CÀCH
THd ^
1.1.
Thd 7
1.2. Phong càch
thd 10
CHUONG II:
KHÀI
QUÀT VE THO
VIÈT
NAM
TRONG

GIAI
DOÀN KHÀNG
CHIÈN
CHONG MY
1"*
2.1.
Dac diem chung 14
2.2.
Mot so phong càch
thd
tiéu bieu 21
cùa
lòp
nhà
thcf tré chòng
My.
CHUONG HI: PHONG CÀCH THO NGUYÈN DUY 26
3.1.
Qué
huang
-
càin hùng
chù
dao
trong
tha
Nguyén Duy 26
3.1.1.
Bàn sàc
què

hiWng ò nhiéu mién dat nitóc
30
3.1.2. Qué
hiio'ng triióc nhùng
dói thay cùa
cuòc dòi
38
3.1.3.
Hình
anh tiéu biéu
ciia
cuòc
song
va con
nguòi
qué
hitdng
46
3.1.3.1.
Hình ành Me
va
Em
47
3.1.3.2.
Hình ành nguòi
lình
5
5
3.2. Nghé thuàt biéu hién trong tha Nguyén Duy 60
3.2.1.

Tu'
va
hình
ành
trong thd Nguyén Duy 60
3.2.2.
The
loai
va
giai dieu. 65
3.2.2.1.
Tlìoluc
bài
vù
gigng
dièii
ai
duo 65
3.2.2.2.
Lai
ru
73
3.2.3.
Ngòn
tu
nghé thuat 78
3.2.3.1.
Ngòn
tu àuge
khoi nguón

lù
dòi song hién thuc 78
3.2.3.2. Ngòn
tu
co
tinh
tao
Iiình
82
3.2.4. Càc bien phap tu
tu tu
vilng
83
3.2.4.1.
Su'kéì
hgp so
sành
vài càc
bien
phàp khàc 84
3.2.4.2.
Nlìùn
hoà
va
Cin
du 86
KET LUÀN 89
TÀI LIÉU THAM KHÀO ^^
Cho plìép em clu'c/c bay
té

lòiii^
kìiih
troìig va
su'
biét
o'n
chdn thàiih
tài Giào
su'
Ha
Minh
Due eùng
toàn the càc
Tììdy,
Co giào trong khoa
Vàn tru'ò'ng
Dai hoc khoa hoc
xd
lìdi
va
nhàn vàn
dà
giiìp
dò'
ein
hoàn thành hdn
luàn
vàn
này.
PHAN

MO
DAU
1.
Ly do chon de tài:
Nguyén Duy
tén
thàt là Nguyén Duy Nhue, sinh
nàm
1948 tai thành
pho
Thanh
Hoà.
Nguyén Duy là nhà tho xuàt hién à chang cuòi cuòc
chién
tranh chòng
My
ciiu nuóc va
là mot trong
nhùTig guong
mat tiéu
biéu
trong
nhCrng
nàm
khàng chién
dò.
Co
the nói, trong
nhOng
nàm chòng My

ciiu
nuóc,
tho ca dà góp mot
phàn
quan trong tao nén nén nghé thuàt anh hùng
ciia
mot
thòi
dai anh hùng.
Trong
sir
phàt trién nò rò cùa tho ca, ta thay
sir
gòp mat cùa nhiéu the
he nhà tha: tién
chién,
chòng Phàp
va
dac biét là su
xuàt
hién cùa
lóp
nhà tha
tre chòng My. Mòi the he, nhà tha déu
tìm
cho
mình
mot huóng tiép can, nàm
bài
hién

Ihirc
cuòc
song
thco
nhùng
càch khàc nhau. Chtnh diéu
dò
dà tao nén
sir
phong phù, da dang, giàu màu sàc cùa tha ca chòng My.
Nguyén Duy cùng lóp nhà tha tré viét
nhùng
vàn tha
ben
chién hào,
nhùng vàn tho sinh ra
tu lùa
dan, mang theo hai tha cùa chién
Iruòng va
cà
nhip dap cùa
trai
tim, cùa tàm hòn tho tré trung, sòi
nói.
Va
néu nhu Pham
Tién Duàt- nhà tha dat giai nhàt trong cuòc
Ihi
tha trén tuàn bào Vàn nghé
tó

chùc
vào nàm 1965 duac coi là dai dién xuàt sàc cho tha ca chòng My giai
doan dàu thì Nguyén Duy chtnh là dai dién xuàt sàc cùa giai doan sau. Giai
nhàt cuòc thi tha tuàn bào Vàn nghé
(1972-1973)
dà xàc dinh cho Nguyén
Duy mot vi
tri
tuang dòi
vùng
vàng trong dói ngù tha tre chòng My.
"Càt tràng" là
tàp
tha dàu tay cùa Nguyén Duy.
Co
the nói dò là bu'óc
di ban dàu,
tir khàng
dinh mình trong qua trình tìm tòi sàng tao cùa mot thi
si
tré.
Tu
"Càt tràng" Nguyén Duy duac chù y dén nhu mot
guo'ng
mat tha
co
hòn sàc. Hoài Thanh dà phàc boa "Dgc
tho'Nguyén
Duy, thay anh
ihuòng

hay
cani xùc
va suy nghì
Inióc
nhung chuyén
lón,
chuyèn
nhà quanh mình. Cài
khai thàc
nhCrng
chù
de,
càm
hùrng
nòng nàn tình càm
dàn
toc.
Chình cài chat "qué mùa"
ma
thi
si tiJ
nhàn két bop vói
sir
am biéu sàu
sàc né'p song, phong
tiic,
tap quan cùa dàn toc
va
tình càm màu thit vói qué
huang dà tao nén mot phong càch tha Nguyén Duy dam dà bàn sàc dàn

toc.
Càc giai thuang
ve
tho chinh là
sir
ghi nhàn dòi vói thành còng cung nhu
nhùng dòng góp cùa riéng anh trong nén tho ca chòng My
va
trong tho ca
hién dai Viét Nam.
Song
co
le
chinh
nhung ghi nhàn cùa dòc già ve nhùng
tu
tho, hình
tuang tha,
ve
càch su
diing
the loai
lite
bàt dòc dào nhung bình di trong tùng
càu tho cùa anh mói là thành còng
lón
nhàt cùa Nguyén Duy.
Vói mong muòn
dugc
góp phàn nhìn nhàn

va
dành già mot càch
co
he
thòng
va
khoa hoc de khàng dinh
sir
dòng góp cùa mot bàn sàc,
mot
phong
càch riéng - tho Nguyén Duy - trong nén tho ca chòng My
va
tha ca Viét
Nam hién dai, chùng tòi dà
kia
chon dò tài cho luàn vàn cùa mình là
"Plioiig
càch tha Nguyén Duy"
2.
Lich
su'
vàn
de.
Vói mot phong càch nghé thuàt
co
bàn sàc riéng, ngay
tu
khi tàp tho
"Càt tràng" ra dòi, Nguyén Duy dà duac chù y dén nhu mot dòi tuang cùa phé

bình vàn hoc. Hoài Thanh là nguòi dàu tién viét lai bình cho mot
so
bài tho
cùa Nguyén Duy.
Bang
con màt tinh nhay vói cà tàm hón
man
càm, tàc già
"Thi nhàn Viét Nam" dà phàt hién cài
"Chat
qué dàm thàm" tu
nhiJng
diéu
"quen thuòc
ma
khòng nhàm" cùa tha Nguyén Duy: "Nguyén Duy dac biét
thaìn
thfa
cài cao dep cùa nhùng con nguòi, nhùng cuòc dòi càn
cu,
gian
khó,
khòng tuoi, khòng tén Cài dep,
chat
tha cùa Nguyén Duy chinh là cài hién
hàu, mot cài gì
rat
Viét Nam
ma
chùng ta giù nguyén trong thù lùa. Dò cùng

là cài
làm
nén giong tha chàn
chat.
Tmh tha chàc, y tha sàu" (Vàn nghé
14/4/1972).
Muc "So tay nguòi yéu tha" trén bào Vàn nghé ra ngày 19/4/86 cùng
dành
lòi
bình cùa Nguyén Bùi Vai
ve
bài tha " ành tràng" - bài tha dà dem lai
giai thuang A cho Nguyén Duy - nhu sau:"Bài viét
ve
ành tràng
ma de
nói
chuyén dòi, chuyén tình nghTa. Tàc già chon mot lòi viét gian di,
de
hiéu. Doc
xong bài tha, nhùng nguòi
thich
ngòn ngù tàn ky
co thè
cho là khòng
co
gì,
nhùng nguòi
uà
loai vàn trau chuòt,

tìa
tòt dén tinh xào
co
the thàt vong,
nhùng nguòi quen lòi ón
ào
dai ngòn
co
the ngd ngàng"
Con Hoàng
Nhuàn Càm thì lai tìm thày cài "hóm hình", "tinh quài"
trong bài tha "Hàt ru cài ào tràng" cùa Nguyén Duy.
Va
a thòi ky nào, giai doan nào thì nhùng càu tha cùa Nguyén Duy vàn
"trTu nàng hón qué
lay
dòng tàn trong sàu
thàm
tàm linh"(Dò Ngoc Thach)
"Ram ra ai ta tra
ve day
Ngòi chùa
cu
mài
dinh
xua khuàt bóng
Co ày vàng bài tha ma vàng
Long
ngón ngang gò dòng tó tién nhà"
(Ve)

De co
duac nhùng vàn tha nhu vay,
ben
canh nhùng quy tàc cùa cu
phàp,
nhùng quy dinh
ve
ngù nghTa, Nguyén Duy dà sàng tao, phàt huy cho
ngòn ngù tha cùa mình àm diéu, nhac diéu
va
cà
chat
men duac
chat loc
tu
tình yéu qué huang, dàt nuóc.
Nguyén Quang Sàng - nhà vàn gàn gùi vói Nguyén Duy, qua phàn
tich
mot so bài tho
cii
the dà di tòi nhàn xét: " Nguyén Duy vàn sàng tàc vói bàn
sàc cùa mình, khòng
biéìi
dang, khòng phùc tap do hoàn cành
song "(Bài
viét tai TP Ho
Chi Minh/1-11/1986
-
PhtJ liic
tap tha Me

va
Em - tr 94).
Nhùng
net
riéng ban dàu
chi
là àn tuong dà dàn dàn duac nhìn nhàn nhu mot
net
phong càch
co tinh
ón dinh,
co
y nghTa tao nén bàn sàc hòn tha Nguyén
Duy. Nguyén Quang Sàng dà xem xét tu the loai,
de
tài dén ngòn
tu
nghé
thuàt
de
di tói mot
sii'
khàng dinh
ve sir
gàn bó màu thit vói dàt
nuóc,vói
nguòi
dàn cùa Nguyén Duy: "Linh hòn nhàn dàn, nguón tiém
kic
vò tàn cho tha ca

ma
trong dò Nguyén Duy lón
lén va
dang hoàn
Ihién".
(22)
Hành trình di tìm su sàng tao cùa Nguyén Duy cùng chinh là con
doòng
tìm
ve
vói nguón coi, dóng
nhàt
vói hành trình di tìm cài dep
''Nghìn nàm trén
dai dàt này
Cu sao dooc cành
co
bay la dà
Gii
sao dooc sàc mày sa
Cu sao dooc
khùc dàn
ca
qué
mình"
(
Khùc
dàn ca )
Nguyén Duy mài mài trung thành vói
"tuyén

ngòn" cùa mình khi bàt
dàu càm bùt trong
nhiJng
ngày càm sùng de rói tao cho riéng anh mot
phong càch tho dòc dào
va
giàu
tinh
dàn toc.
3.
Giói
han de tài:
•
Trong
qua
trình nghién cou phong càch tho Nguyén Duy,
ben
canh viec
giai quyet nhong vàn
de
mang
tinh
co so ly luàn (tho
va
phong càch tho),
chùng tòi sé tìm
hiéu
va làm sàng tò nhong dac
diém
trong phong càch tho

Nguyén Duy.
Vi
vày, giói han
de
tài cùa chùng tòi
\ì\
sé
khào
sàt, nghién cou toàn bò
càc tàc phàm tho cùa Nguyén Duy
tu
troóc
dén
nay. Trong do sé tap trung di
sàu vào càc tàp tho dooc anh sàng tàc trong thòi ky khàng
chién
chòng My -
giai doan dinh hình
va
làm
nói
bàt cho phong càch tho Nguyén Duy.
4.
Phuang phàp
nghién
cùu:
Luàn vàn sé két
hgp
mot so phoong phàp nghién cou sau:
1.

Phoong phàp phàn
tich
tàc
phfim
theo dac trong the loai:
Thòng qua phoong phàp này, luan vàn sé néu bàt
doge
nhùng dac diém
nghé thuat trong tho Nguyén Duy dóng thòi trành so chù quan, càm
tinh
cà
nhàn khi doa ra nhong nhàn xét cu
thè.
Vói phoong phàp này, nhong dac
diém trong nghé thuat sàng tàc cùa Nguyén Duy sé
doge
phàn
tich
mot càch
logie
theo dac trong the loai.
2.
Phoong phàp dói
chiéu,
so sành:
De
chi
ra nhùng
net
doc dào, riéng co trong phong càch tho Nguyén

Duy, xuyén suót toàn bó luàn vàn, chùng tòi sé so dung phoong phàp dói
chiéu, so sành. Phoong phàp dói chiéu, so sành
doge
àp dung khòng chi vói
càc tàc
phdm
cùa chinh nhà tho
ma con
vói càc tàc
phàm
cùa nhiéu nhà tho
khàc cùng thòi. Vói phoong phàp này,
net
dòc dào trong phong càch tho
Nguyén Duy sé
doge
làm rò va co
tinh
thuyét phuc cao nhàt.
3.
Phoong phàp thóng ké phàn loai:
Phoong phàp này
doge
àp dung nho là mot bien phàp
bó
trg cho
phoong phàp dói chiéu, so sành
va
phàn
tich

tàc phàm theo dac trong the loai.
Vói so thóng ké, phàn loai, luàn vàn sé tìm
doge
nhong yéu tó nghé thuàt
co
tàn
so
xuàt hién cao
de
tò do co
thè
di dén nhong két luan dung
va co
co so
thuyét phuc.
De
luàn vàn
doge
khoa hoc
va co
he thóng, chùng tòi sé phói hgp chat
che gioa 3 phoong phàp néu trén
de
co
thè khàng
dinh mot càch chinh xàc,
giàu
sue
thuyét phuc
ve

phong càch tho cùa Nguyén Duy.
5.
Càu
trùc luan
vàn:
Ngoài phàn
mò
dàu va phàn két luàn, luàn vàn
doge
chia làm 3 choong.
Bao góm:
Chiroìig
1: Mot
so
vàn de ly luan ve tho
va
phong càch tho.
Chirong
2: Khài quàt ve tho Viét Nam trong giai doan khàng chién
chòng My.
Chuong
3: Phong càch tho Nguyén Duy.
NOIDUNG
CHUONG
1:
MOT
SO
VAN DE LY LUAN VE
THO
VA

PHONG CÀCH THO.
l.l.Tha
Co
thè
nói, tho là thè loai vàn hoc xuàt hién
tu
rat
som.
"'Khi
con
nguùi
bdt
dna càm
thày nliCmg mói lièn
he
giùìi mhih va thisc
tai,
va
sàu sàc
lion
là
khi co
nhu
càu
tu'biéu
hién
fin tlia ca
dà xuàt
hién'{6;13).
Hình thoc dàu tién

cùa tho ca chinh là nhong bài hàt trong
lao
dòng cùa ngoòi nguyén thuy, cà
nhùng
lòi càu nguyén,
nhùng
bài niem chù càu xin nhong mong oóc
tòt lành
cho mùa màng, cho cuòc
song.
Cùng vói so ra dòi
va
trai qua hàng ngàn nàm lich so, tho ca
luòn
là
mot thè loai
co sue hà'p
dàn trong dòi song vàn hoc va trong cuòc
song.
Tuy nhién, diéu dàng nói là suót trong thòi gian hình thành
va
phàt
trién cùa tho ca dà co khòng
it
ngoòi, trong
dò co
cà nhà tho
va
nhùng nhà ly
luàn to tìm tòi, khai thàc va di tìm mot dinh

nghla
cho tho. Song cho dén nay,
vàn choa ai doa ra mot dinh nghTa hoàn
chình ve
tho. Cuòc hành trình tìm
dinh nghla cho tho qua là mot cuòc hành trình khó
khan
dàu ai cùng biét ràng
''xàc
dinh mot quan niem chung,
inpt
dinh
ngliTa ve
tha
là
mot vàn de càn
//7/ér(6;14).
Trong lòi tua cùa cuón
''Tho
va mày vàn
de
trong tho Viét Nam hién
dai",
giào so
Ha
Minh Doc
co
viét:
"77/77
hiéu

ly hian ve
tlio\
cài
liìió Idiàn
dén
ngay
tu'
buóc
dàu khi càn xàc dinh inót dinh nghla
ve
tha.
Tlia là
gì?
Tliàt
klió de lìin
dugc inót càch giai tìnch
day
dù
ve tlia
tuy xua nay
ngwòi
ta
dà
bàn
kiàn
khà nhiéu. Trong thuc
té
co hàng tram dinh nghla
ve
tha nhung

chwa
cóykién
nào thuc
su'
thóng nhàt vói
nhau.
Sa dì
thè vi
phàin chat cùa
tiiagiàu
co,
liình twgng tha da
dang,
luón
bién
Iioà va phù'c
tap hon là càc nhà
tlia va
ly
luan ve tha luón
dùng a
nhu'ng góc do khàc nhau
ve
quan diéin giai cap, thi
hiéu thàm my, bàn sàc dàn toc
va
nói dung thói dai
de
bàn luàn
ve

tha''
Qua
vày,
\\1
nhiéu góc dò to toòng
va
càm thu khòng gióng nhau, ngoòi
ta tìm dén
va
nói
ve
tho.
Vi
vày
ma
càc y kién, càc dinh nghTa, càc quan niem
ve
tho
co
nhiéu diém khàc nhau.
Co
y kién cho ràng, bàn chat cùa tho là tòn giào.
Vi
vày ma sàng tao
tho ca chi
doge
gàn vói nhùng diéu huyén
bi,
thiéng
liéng.

Platòng dà coi bàn
chat cùa tho doge biéu hién trong linh càm vói nhùng càm giàc thiéng liéng
nhàt gioa
thè
giói cao xa cùa thàn thành
va thè
giói cùa con ngoòi.
Ma
trong
do,
nhà tho
trò
thành ngoòi trung gian
co
thè càm nhàn cùng nho biéu dat
doge càm giàc do.
Lai
co
quan niem tàch tho khòi cuòc
song
hién thoc. Khòng gàn két tho
vói cuòc
song
lao dòng
eoe
nhoc. Ho cho ràng tho ca thoàt ra khòi xà bòi hién
thoc,
lày
cài
thè

giói mong toòng,
lày
nhong chuyén cao xa,
lày
cài dep tho
mong tò
thè
giói to nhién, tao vàt
de
làm nguón sàng tao.
Quan niem này vò hình chung dà to phù nhàn chinh
nò.
Bòi hình thùc,
diém xuàt phàt dàu tién cùa tho ca chinh là nhùng bài ca
doge
này sinh trong
lao dóng cùa con ngoòi.
Ben
canh nhùng quan niem tiéu
eoe,
sai làm
va
phién dién ày thì cùng
co nhùng quan niem rat dùng dàn
ve
tho ca chan chình. So
co
mat cùa tho ca
chàn chinh trong dòi
song

dà mot
làn noa
chùng minh con ngoòi luòn tìm
dén, dàu tranh cho mot
le
song,
mot chàn ly
tòt
dep.
Va "Tlialà
tiéng nói cùa
tàm hón, cùa niétn ma uóc.
Tlia
bóc lo khàt vong
vwan
tói mot ly tuang cao
dep
va
cao
thwoìig'[6;
14)
Song
Hong dà viét trong lòi de toa tap tho cùa mình ràng:
'Tiia
là
str
thè
hién con nguòi
va
thòi dai mot càch cao dep. Tha

kJióng
chi nói lén tình
càin riéng cùa nhà tha
ma
nhiéu
klii
thóng qua tình càm do nói lén niém hi
vong cùa cà mot dàn toc, nhùng uóc ma cùa nhàn dàn ve lén nhùng nhip dap
cùa
trai
tiin quàn chùng
va
xu
thè
chung cùa lich
su loài
nguói.
Tlia
là inót
hình
timi
nghé thuat cao quy, tinh vi. Nguói
Lwi
tha
phài
co tình càm mành
lièt thè
hién
sifnóng
chày trong

long.
Nhung tha
là
tình càin
va
ly
tri
két hap
mot càch nhuàn nhuyén
va co
nghé thuat.
Vói quan niem nho
vày.
Song Hong
dà
khàng
dinh tho chinh là mot
boat dóng tinh thàn hét
sue
phong phù trong dòi song nói tàm, tàm hón con
ngoòi. Quan diém cùa Song
Hong con
co tàc dung phé phàn nhong quan diém
thàn
bi,
dung tue hoà
va
tho mong hoà tho ca.
Cùng vói quan niem tho là tiéng nói cùa tàm hón, cùa niém mo oóc,
Huy Can dà cho ràng:

"Cài che
dén cuoi cùng cùa tha là
pliài
dem
dèh
mot
cài gì nàng
sirsóng
lén
'\\
8;30).
Nho vày, càc nhà tho
va
ly luan
ve
tho khòng chi néu bàt doge tàm
quan trong cùa tho ca trong viec miéu tà
va
biéu hién troc tiép so cao dep cùa
ly toòng
va
nhong khàt vong chàn chinh cùa con ngoòi
ma "Nhu'ng
quan
niéi^
tién déu
tru'c
tiép
va
giàn tiép bóc lo y thùc tràch nhièm

va long
tin cùa nhà
tlia vào cuócsong cilng nlìWdói vóiclifnli
niìn/i'\6\\5).
Co
the nói, tho chinh
là nhong tinh boa cùa con ngoòi
va
tao vat doge khai thàc mot càch
co
chon
loc tò trong dòi
song.
Chinh vi vay
"Tlia
dòi
hai
dén su' dién hình cao do -
dién hình cùa tàin trang, hình ành, nhip diéu
"
Khi so sành
ve
mat khòng gian trén giày giùa trang in tho
va
trang
internet vàn xuòi,
co
y kién cho ràng: trang tho
co
nhiéu khoàng tràng hon.

Nghe
co
ve chù nghTa hình thoc, song thoc ra quan diém này cùng co nhiéu y
nghTa. Khoàng tràng trong trang tho cùng là dàu
lang
trong àm nhac. Do
chinh là noi, là thòi diém
de
chat tho
lan
toà,
tran
ngap càm xùc
va
to duy.
Co
le
cùng vi thè
ma
tho là mò chù khòng dóng, là khoi ggi cho khòng giai
bay
hét. Dàng sau nhong khoàng tràng, nhùng khoàng lang ày chinh là nhùng xùc
càm, to duy cùa mot tàm hón tho. Phài chàng
vi
vay
ma
doc mot bài tho ngoòi
ta co thè càm nhàn doge cài hay, cài dòc dào cùa càu to, cùa ngòn tò, cùa
càch
loa

chon chi tièt; song
de
thoc so thàm, hiéu
cìuac
hình togng tho, hón
tho
va
tình càm cùa nhà tho gùi gàm qua tòng càu cho ày thì ngoòi doc phài
co thòi gian suy to, hoài niém?
Va
phài chàng nhong khoàng trong, dàu lang
10
ày
co
nhiém
vii phtjc vij
nhùng giày phùt suy tu cùa dòc già?
Tha là hình thài vàn hoc hình thành
va
ra dòi
som.
T\i
dò dén nay tha
luòn là the loai
co sue
hàp dàn dòi vói doc già. Sa
dT
nhu vày là
vi
tha ca

co
mot nàng
lire
dóng càm hét
sue
dac biét. Nhà tha Tò Hùu dà nhiéu làn khàng
dinh
''Tho-là mot
diéu hón di tìm nhung hón dóng diéu",
"Thalà tiéng
nói tri
àm".
Tiéng tha chinh là lòi tàm
sir
giùa moi nguòi, là noi "giao càm", noi "hói
77^0"giùa
con nguòi giùa cà nhàn
va
xà boi.
Co
le,
vi
vay
ma
màc dù dén nay chua tìm ra duac mot dinh nghTa
thòng nhàt
va
chung nhàt song nguòi ta vàn dén vói tha bai "Tha
ca
di

bang
con
dirùng
ngàn nhàt
dèh
vói
trai
tim
va
cùng de
lai
a
day nhùììg dà'u
vé't
kiwng
pimi
nliat dwac ".
1.2. Phong càch tho:
"Phong càch là
mot
pham trù thàm my, chi
su'
thóng nhàt
tuoìig
dói ón
dinh cùa
!J6
tliÓng
hình
tugng,

cùa càc phuang tién
nglié
thuàt, nói lén cài
nhìn dòc dào trong sàng tàc cùa
mot
nhà van, trong tàc
pliàm
riéng
le,
trong
trào
luu
van hoc
liay
vàn
ligc
dàn
toc
;
càc
dàù
hiéu cùa phong càch
du'ÒTig
nhir
nói lén trén bé mat tàc pham,
nhir là mot thè thóng
nhàt hùu hình
va co
thè
tri giàc dugc

tài
cà mgi yéu
tócabàn
cùa hình thùc nghé
thuat"
{\0;
207)
De
cap dén cài nhìn dòc dào trong sàng tàc chinh là
stJ
khàng dinh moi
nhà vàn, nhà tho déu
co
nhùng tàc pham cùa riéng mình, song khòng phài bàt
ky nhà vàn, nhà tha nào cùng tao duac cho mình mot phong càch riéng. Chi
co
nhùng nhà vàn, nhà tho
co
tài nàng,
co
bàn
ITnh
trong
qua
trình sàng tao
nghé thuàt mói tao duac cho mình mot phong càch riéng dòc dào.
Tài nàng cùa mói nhà tho sé
phij
thuòc vào cài nhìn mang
tinh

phàt
hién cùa ho dòi vói con nguòi
va
cuòc song. Cài nhìn dòc dào ày lai duac
thè
hién trong càch su
diing
ngón
tu,
càu
tu,
nhip diéu khi nhà tha tao ra tu tha,
hình tuang tha the hién càm hùng chù dao trong càc tàc phàm cùa mình.
Ngòn ngù tha ca
thè
hién
day
dù nhùng màt manh trong phong càch
sàng tao cùa tùng nhà tha. Tò Hùu
co
mot ngòn ngù tha tinh té, dién càm,
11
dam dà màu sàc dàn toc. Ngòn ngo tho
Che
Lan Vién sàc sào, dòc dào trong
càch vàn dung. Hoàng Trung Thòng
co
mot tiéng nói tho ca khoè, giàu
chat
song thoc, két hgp doge tinh

chat
giàn di vói
tinh
chon loc, sàng tao.
Co
doge
mot ngòn ngo tho ca dep là mot vàn
de
khòng thuàn tuy thuòc
ve
so rèn
luyen
hình thùc
ma
troóc hét là mot vàn
de
thuòc
ve
nói dung càm nghT. Khòng thè
nói dén mot he thóng tò ngò ò trong tho vói y nghTa tàch biét khòi yéu càu
cùa nói dung. Ngón ngo tho ca khòng phài chù yéu là còng cu
ma
bàn thàn nò
là muc
dich.
Vi vày, ngòn ngo là nhàn tó nàng dòng, bién hoà va nhiéu màu
sàc nhàt.
So vàn dòng cùa hình togng tho thoòng phài
co
nhong diém toa cu thè

va
xàc dinh.
Tinh
càm là don vi càu tao chù yéu cùa hình togng tho. Nhong
néu khòng
co
tò thì tình càm khòng
doge
tó choc lai mot càch chat che va
khòng phuc vu doge cho chù
de
chung cùa bài tho. Tò chinh là y toòng bao
quàt cùa toàn bài biéu hién trong so
lién
két nhùng càm xùc, suy
ngliT va
hình
ành, biéu hién trong dang càu tao
va
phàt trién cùa hình togng tho.
Co
nhùng
lo tho doge xàc
làp
mot càch còng phu phùc tap,
co tu
tho giàn di. Song ò
dang nào to tho cùng phài
co
sàc thài

va
dàng dap cu thè. Sàng tao
doge
nhùng
tu
tho hay dò là mot phoong dién cùa tài nàng thi ca. Trong bài tho
"Duyét
binh",
Chfnh Hùu khòng miéu tà troc tiép cuòc duyét binh
ma
anh
xày dung
tu
tho qua hinh ành
va
suy nghT cùa mot dóng
chi
thoong binh dùng
nhìn cuòc duyét binh. Anh thoong binh khòng
chi
quan sàt cuòc duyét binh
dep
de va
hùng vT nho moi ngoòi
ma
anh càm thày trong tiéng nhac, trong
nhip chàn déu boóc cùa doàn quàn chién thàng hóm nay
co
tiéng boóc chàn
mình, bàn chan dà màt sau nhùng nàm

dai
hành quàn chién dàu.
Am thanh chmh là vò vàt chat cùa
tu.
Vói tho, nhip diéu giù mot vi
tri
quan trong.
Sir
tó chùc àm thanh vào mot he thòng
co
vai trò quan trong cùa
càm xùc, cùa càm hùng sàng tao.
Co
nhùng bài tho, nhip diéu nhu àn vào àm
huang
ben
trong
làng
sàu, dào dat cùa bài tha. "Hué, què me" (Tò Hùu)
co
mot nhip diéu riéng vùa dàm thàm yéu thuang, vùa thié't tha khoi day nhùng
12
ky niém qua mot ngon nùi, dòng
song,
qua mot diéu
ho
thàn thuòc. "Bài ca
lai xe dém" lai the hién cài sòi nói, tuoi vui cùa nhip diéu ca khùc
va sue
chuyén

dòng cùa nhip tha nhu cuón cuòn, nhu
bang bang
lao
ve phia
truóc
theo chuyén xe di
va
hoà vói niém reo vui cùa tàm hón
Co
y thùc
ve
nhip
diéu là mot vàn
de
dac biét quan trong dòi vói nguòi sàng tàc. Nhà tha phài
nàm bàt duac nhip diéu cùa dòi
song
vói
làt
cà sàc thài phong phù nhàt cùa
nò.
Nhip diéu nhiéu
lue
xò day, tao thành khòng
khi,
giong diéu
va
àm huang
hùng tràng cùa bài tha.
Tu

sau Càch mang thàng Tàm, ta
co
the thày àm
huang anh hùng
va
giong diéu hào hùng quàn xuyén
va
bao trùm toàn bò nén
tha. Chù nghTa anh hùng, tinh thàn
lac
quan càch mang,
chat
thép tu tuang dà
tao cho tha diéu kién
Ihiic
hién vi
tri
xung
kich
trong vàn hoc
va
dòi
song.
Song khùc diéu hùng tràng trong tha
co
khi bòc lo
triJc
tiép - manh me, sòi
nói,
co

khi lai
quyèn
hoà vào àm huang trù tình. Trong tàm hón con nguòi
Vici
Nam
va
cùng là tha ca, la
bài
gap
mot khi
phàch anh hùng
va mòl
làm
long
giàu xùc dòng yéu thuang, mot nghi
lue
vùng vàng
va
tình càm thiét tha
dàm thàm, mot tàm vóc lón trong mot còl càch giàn di, bình thuòng.
Nhu vay, he thòng càc phuang tién nghé thuàt
ma
nhà tha
su diang
dà
làm nén phong càch riéng cho con duòng sàng tao nghé thuàt cùa nhà tha.
Trong
qua
trình sàng tao nghé thuàt, mòi nhà tho phài tu y thùc
va

phàt
huy nhùng sa truòng riéng cùa mình de tao ra mot phong càch dòc dào.
Vi
vày, tha là
mot
the loai rat càn dén
"nàngkhiéù
thàm
my"y'k
"tàinghè'\
càn
dén
' 'cà
tmh
va
phong càch dgc
dào
'(15;
135).
Dàc biét, "phong càch tha
con
là mot biéu hién dàm dàc cùa cài
Idi
trù
tình trong
tha"{\4;
313). Bòi le, trong sàng tàc tha, vàn
de
chù the - cài tòi
trù tình - luòn

co
mòl y nghTa dàc biét quan trong. Nhùng cung bàc tình càm
cùa nhà tha dù là niém vui hay noi buon déu gàn lién vói mot cài gì cùa dòi
song
ben
ngoài
ma
sàu xa hon chinh là tiéng nói cùa trai tim
va
tàm hón
nguòi nghé sT. Cài tòi trù tình bòc lo trong tha vói nhiéu dang thùc.
Co
khi
duói dang truc tiép cùa
mot
tình càm riéng tu, mot càu chuyén, mot cành
ngò.
13
mot so viec gàn vói cuòc dòi riéng cùa ngoòi viét
va
nhà tho thoòng
su
dung
càch bòc lo troc tiép qua cho
"tóT'hoàc
cho
"ta".
Song phó bién thì cho
"ta''
ròng hon bàn thàn cài tòi cùa ngoòi viét,

co
khi là anh em, dóng chi, ban bè
Cài tòi trò tình là nhàn vat trò tình chù yéu cùa sàng tàc, là cài tòi cùa tàc già
doge nghé thuat hoà. Vi vay
ma
cài tòi trò tình cùa Tó Hòu khàc vói
Che
Lan
Vién
va
cùng
rat
khàc vói Hoàng Trung Thóng, Huy Can Chinh so khàc
nhau cùa nhùng cài tói trù tình góp phàn quyét dinh tao nén nhùng tiéng nói
thoca
khàc nhau.
Trong thoc té,
co
khà nhiéu cuòc dòi thi
sT
gàn lién vói dòi tho. Nhà tho
là nhàn vat chinh, là hình bóng trung tàm, là cài tói bao quàt trong toàn bò
sàng tàc. Mói phong càch
song
riéng cùa tòng nhà tho cùng
de
lai mot dàng
dap riéng trong tho
va
ngogc lai. Hàn Mac To dà

tìjng
nói: "Nguói tha phong
vàn
nhw
tha
ày''
Cùng chfnh vi le dò
ma
làp troòng quan diém, giai càp, thi hiéu tham
my
va
cà phong càch song cùng là nhùng yéu tó
ft
nhiéu ành hoòng dén
phong càch tho cùa càc thi sT.
Tuy nhién, trong suót chàng doòng sàng tao nghé thuat cùa mòi nhà
tho,
de
co thè tao cho mình mot phong càch riéng
va
dòc dào, chinh ho phài
to phàt hién
va
voon tói mot giong diéu tho cho riéng minh
va
trung thành vói
nò
14
CHl/ONG
2: KHAI QUAT VE THO

VIET
NAM
TRONG GIAI DOAN KHÀNG
CHIEN
CHONG MY
2,1.
Dac
diém
chung:
Ngay sau khi phà bò doge àch àp
bue,
nò le cùa thoc dàn Phàp, cà dàn
toc ta lai boóc vào mot cuòc khàng chién dói màt vói mot kè thù
rat
tàn bao
va
hùng manh là
de
quóc My. Suót nhong nàm thàng khàng chién chòng My,
dàt noóc
va
con ngoòi Viét Nam dà phài
chiù
nhiéu dau thoong, màt màt.
Nhong chinh trong so dau thoong va màt màt ày,
long
yéu noóc
va
truyén
thóng dàu tranh anh dùng, bàt khuàt cùa nhàn dàn ta mot làn nòa

doge
khàng
dinh.
Cùng vói càc loai hình nghé thuàt khàc, tho ca dà trò thành mot phoong
tién hòu hiéu
de
phàn ành cuòc chién dàu anh dùng, so kién coòng
bài
khuàt
cùa cà dàn
toc
Viét Nam. Va chinh cuòc khàng chién vói nhùng gian khó, vói
nhong tàm goong anh dùng nhòng chién tich hào hùng lai là
chat lièu va
nguón càm hùng dói dào
va
phong phù, giàu
sue song
dói vói càc nhà tho.
Co thè nói, day là thòi ky roc rò cùa tho ca Viét Nam "Mot
kJiòng kJif
sàng tàc
va
sinh
lioat
tha ca
ràin
rò, hào hùng chwa tùng thày"
(13;
277).

Khòng
chi
phàn ành cuòc khàng chién, tho ca giai doan này
con
trò thành vù
khi dành giàc sàc
ben.
"Khi tiéng sùng chóng My
cTtu
nu'óc bùng nò thì lai
tha
ca ngal va
chày bòng
cani
thù cung vang lén mot nhip, tha
vàn
phàt huy
dwac
tinh chién dau kip thói
va tinh
thói sw nhay
ben.
Trén
tuyén
lùa cùa
long
càm thù
va
trong chiéu sàu cùa mói
trai tini

yéu nwóc, tha ca co mat
a kliàp
mgi
iiai'{9\
1).
Cùng nho cuòc khàng chién chóng thoc dàn Phàp, cuóc khàng chién
chóng
de
quóc My là cuòc chién tranh toàn dàn, chién tranh ve quóc. Diéu
này dà quy dinh tinh
chat
toàn dàn cùa vàn hoc va nàng cao mùc dò
Iham già
sàng tàc cùa quàn chùng nhàn dàn. Cuóc chién tranh là mot troòng hoc
nghiém khàc
de
tho thàch
va
kiém nghiem
sue
manh cùa nhàn dàn dóng thòi
15
cùng là tho thàch nghiém khàc dói vói nén vàn hoc. Nò dat ra cho càc nhà tho
nhòng nhiém vu mói cao quy, nhà tho phài là ngoòi xày dong "Phào
dai
tàin
hón nhàn
dàn",
phài làm sàng tò nhùng muc dich cao quy cùa cuóc chién dàu,
phài tàc dòng vào tinh càm, nàng cao nàng

lire va
y
chi
bàt khuàt dành chién
thàng
Trong suy nghT cùa mói ngoòi dàn Viét Nam cùng nho cùa nhòng
ngoòi dàn tién bò trén
thè
giói déu thày cuòc chién dàu cùa dàn toc Viét Nam
chóng My là mùi nhon xung kich tién còng vào thành
tri de
quóc, mòi chién
còng, mèi tón thàt cùa Viét Nam déu là niém vui cùng nho nói dau chung cùa
càc dàn toc trén
thè
giói. Giàc Madòn, mot nhà vàn thién chùa giào cùa Phàp
dà viét: "Néu dàn toc Viét Nam
vi
dai dàu hàng
de
quóc My thì cà loài nguói
Slip
dò
"
Nhà tho Cuba Phélich Pita Ródighèt dà viét nhiéu
ve
Viét Nam vói càm
liong Ihosàu
sàc:
''Néu thè

giói này tao
doge
nhiéu Viét Nam
Nói tùi then làm ngoòi khòng
con
nòa
Va vi bành
mi ma
chùng ta àn dàng
co
sé khòng
con
Néu thè giói này tao doge nhiéu Viét
Nam"
(7;
114).
Dàt noóc diéu ky vói tiém loc
va sue
manh co tinh
chat
thàn thoai ày là
dói togng nggi ca cùa ban bè nàm chàu trong nhòng ngày chóng My.
Cuòc song phong phù, sòi nói chùa dung nhòng to toòng tinh càm
va
hành dòng lón cùa dàn toc dà tàp hgp doge xung quanh
rat
nhiéu nhà tho. Càc
nhà tho dà y thùc doge tràch nhiém cùa minh dói vói dàn toc. Nhiéu nhà tho
xem
day

là giai doan tho thàch cao nhàt
ma
mói ngoòi déu vogt lén mình
trong sàng tao nghé thuàt. Nhiéu thè he nhà tho dà co mal trong cuóc chién
dàu vói nhòng dóng góp xùng dàng. Tó Hòu viét
''Ra
tran",
"Màu
va
boa",
Che
Lan Vién vói "Hoa ngày
thoòng"
va "Nhòng bài tho dành giàc", Xuàn
Diéu co "Hai dgt
song",
"Tòi giàu dòi màt", Huy Can vói "Nhùng nàm
60"
va
"Chién
troòng gàn dén chién troòng xa", Hoàng Trung
Tliòng
vói "Dàu
song"
va
"Trong gió lùa", Chinh Hùu vói "Dàu sùng tràng trec
'
Thè
he càc nhà tho lón lén trong thòi ky chòng My cùng
co

nhiéu dóng
góp quan trong. Giang Nam viét "Qué huang", Pham Tién Duàt vói "Vàng
tràng
va
quàng lùa", Xuàn Quynh vói "Hoa doc chién hào", Nguyén Duy vói
"Càt tràng" Su góp màt cùa nhiéu
thè
he nhà tha: Tién chién, chòng Phàp,
chòng My dà cho ta thày nhùng huóng tiép càn, nàm bàt hién
thirc
cuóc song
theo nhùng càch khàc nhau, tao nén su phong phù, da dang, giàu màu sàc cùa
tha ca chòng My. Càc nhà tha
co mot
cài nhìn mói dòi vói chién tranh, dòi
vói nhùng màt màt hy sinh
va
str bàt
tu,
long
càm thù giàc, tình ban chién dàu,
tình yéu
va long
tin, uóc ma chién thàng, suy nghT
ve
so phàn cùa nhàn dàn,
cùa Tó quòc.
"7770'
chóng My mang nhiéu phàm
chat

dep, vùa giàu ly twòng,
vùa giàu chat hién thuc,
co
bé róng cùa cuòc dòi làn chiéu sàu cùa tàm
trang
V\
IH)-
Hình tuang Tó quòc
Vici
Nam, dal nuóc Viét Nam tra thành mòl bieu
tugng
thiéng liéng trong tha. Chua bao giò dàt nuóc lai hién ra qua nhiéu ve
dep dén the. Càc nhà tho nghT
ve
dàt nuóc khòng phài chi trong hién lai
ma
theo dòng lich
su
tìm dén
eòi
nguón xa xua cùa mot dàn toc anh hùng. Tò
Hùu
co
nhùng suy nghT sàu sàc
ve
chù
de
Tó quòc qua càc thòi ky Càch
mang. Néu truóc kia là càm xùc yéu thuang,
tiJ

hào
ve
Tó quòc thì trong cuòc
chién dàu hòm nay
co
cà
qua
khù cùng tham
già
xung tran
"^077 maoi théky
cùng
ra
tran". Con duòng ta dà di
va
dà dén là con duòng "màu
va
hoa".
"Khòng nói dau nào cùa riéng ai
Cùa chung nhàn loai chién còng này
Viét Nam ai màu
va
hoa ày
Co
dù mai sau thàm nhùng ngày"
(Viét Nam, màu
va
hoa)
Càm xùc chàn thành, nóng chày
va

suy nghT
ehm
chàn, càc nhà tha
biéu hién nhu là
sir "77/7^77
thùc lai Tó quóc mình" mòi càch sàu sàc
va day
dù
ve
nhiéu
mài.
Tu
dò hién lén mot "hình
lugng
Tó quóc Viét Nam
co
bé day
17
lich
su va
chiéu cao hién tal, co nhùng truyén thóng vinh quang cùa nhàn dàn
va
sw
tich
anh hùng Càch
mang"{\3\
287). Càm hùng lón
ve
dàt noóc trong
tho

Che
Lan Vién vòa chàn thành, dàm thàm, vòa manh me, hùng tràng.
"Tén TÓ quóc vang ngoài bò coi
Ta dòi trieu tàn bom
ma hai
mal tròi hóng
Ta moc day troóc màt nhìn nhàn loai
Hai chò Viét Nam dóng nghTa vói anh hùng"
(Thòi so
he
72
-
Bình luan)
Nguyén Khoa Diém trong troòng ca "Mat doòng khàt vong" dà viét
mot choong xùc dóng
ve
dàt noóc. Dàt noóc dà sinh ra trong càu chuyén ké,
va
truyén thuyét ngàn xua tò xù
so
cành chim lac bay
ve,
noi nhòng dàu chàn
ngoa cùa Thành Gióng dà di qua,
bay
voi cùa Dàt tó quày quàn, cho dén
co
Tàm
va
nhòng

qua
thi xinh tuoi, phùt giao duyén dàm thàm cùa bao dòi
lòa.
Trén mành dàt nghco nhong cuòc dòi dà sinh sòi, này nò.
"Dàt dai eòi can thi ngoòi sé nò hoa
Hoa cùa dàt, ngoòi tróng cày dung eoa
Khi ta dén gò lén tòng cành eoa
Thi tin yéu ngay thàng don ta vào
Ta nghen ngào, Dàt noóc Viét Nam oi! "
(Mal doòng khàt vong) .
TÓ quóc
con
là nhòng hình ành
rat
cu thè nho dòng
song
qué hoong,
làng xóm thàn yéu, mành
voòn,
thoa ruóng, ngòi nhà nhòng diéu rat gàn
gùi,
thàn thoong dói vói mòi ngoòi con cùa qué hoong. Tiéng nói tho ca bàt
dàu tò nói
buon
cùa mot dòng
song
chia
cài,
mot nói nhó qué Nam
va

sau là
khòng khi chung cùa cà noóc quyét tàm chóng My.
"Ta san sàng xé
trai
tim ta
Cho TÓ quóc
va
cho tal cà"
(Tó Hòu - Viét Nam, màu
va
hoa)
Càm hùng chung
ve dal
noóc két tu
kii Irong
hinh ành ngoòi me "nhàn
I
0
ri
18
nai nuói con suót dói im làng". Hình ành ngoòi me
vóo
là nguón càm hùng
bàt tàn cùa tho ca. Song
co le
choa bao giò hình ành ngoòi me lai doge
de
cap
nhiéu dén thè trong càc bài tho ò thòi ky nay. Dò là hình ành ngoòi me cùa
nhòng cuóc dòi cu thè

va
cà hình ành ngoòi Me togng trong cho dàt noóc, cho
TÓ quóc.
Hình togng Tó quóc - Ngoòi Me nho xuyén suót trong to duy sàng tao
cùa Tó Hòu. Tò nhòng ngày Càch mang Viét Nam
con
trong bóng tói vói mot
bà
ma
Hàu Giang dén nhòng ngày khàng chién chóng Phàp vói mot bà Bù, bà
Bàm,
de
rói dén cuóc chién chóng My, mot bà me "Ngòi tróng vong nwóc
non"adi
ggi lén ò ngoòi doc nhòng rung dòng trong sgi
day
tinh càm
ve
Tó
quóc.
Troóc hét vàn là nói dau khó trong chién tranh
ma
me phài
chiù
dong.
Nhòng doa con ra di
va
mài mài khòng trò
ve.
Nói dau nuót làng vào trong

de
rói lai y thùc
ve
tràch nhiém vói cuóc dòi
"Me nén dau
giàu tò bào lo
sàng mai lai lién con nhàp ngù
bón nghin nàm dàt noóc mày khi
yèn"
(Hòu
Thinh -
Doòng tói thành phó)
Me khòng chi là ngoòi thàu hiéu, sé chia niém vui, nói
buon ma con
là
ngoòi "dóng chi" thoc so cùa con cùng tham
già
vào moi nhiém vu Càch
mang.
"Me dào hàm tò
Ihoò toc con
xanh
Nay me dà pho pho dàu bac
Me vàn dào hàm doói tàm dai bàc
Bao dém rói tiéng cuóc vong nàm canh"
(Dal qué la ménh
mòng
- Doong Hoong Ly)
Chinh bòi
"long

me róng vò
cùng"mk
nhòng doa con Càch mang doge
chò che, nuói dàu
va
tò tàm
long
cùa me, ngoòi chién sT thém hiéu ra
sue
manh cùa dàn toc -
sue
manh doge
bài
nguón tò nhòng trai tim tran
day
yéu
19
thuang.
Ben
canh hình ành nguòi me, trong tho ca chòng My, ta
con bài
gap
hình ành nhùng nguòi vg, nguòi chi, nguòi em gài. Nhùng hình ành
dò
di vào
tha ca vói nhùng
net
duyén dàng dac trung, lai
co
cà

net
kién nghi ràn ròi cùa
nhùng nguòi còng dàn truóc van ménh cùa dàt nuóc, cùa dàn toc.
Sir
hi sinh
thàm lang cùa
co
thanh nién xung phong trong tình the hiém nghèo, bùt bom
ve phia
mình de cùu doàn xe dà nói biét bao diéu vói cuòc song
va
dà tao nén
tu
tha dep, xùc dòng trong bài tha "Khoàng tròi, ho bom" cùa nhà tha nù Làm
Thi My Da. Nhùng nguòi vg, nguòi chi, nguòi em noi qué nhà là niém
thuang, nói nhó, cùng là "hàu phuang" vùng chàc
tiép
thém
sue
manh cho
nhùng nguòi linh trén chién truòng, nam chàc tay sùng bào ve què huang.
Hình ành nguòi linh dà tra thành nhùng con nguòi dep nhàt trong tho
ca chòng My, bai ho chfnh là nhùng con nguòi dàm hi sinh cà
tinh
mang
va
tuoi xuàn cho dàt nuóc. Diéu dàng nói là giùa nguòi chién
sT
hòm qua
va

hòm
nay, nguòi chién sT thòi chòng Phàp
va
thòi chòng My cùu nuóc dà
co
mot
dàu nói
rat
dep "Hai
niuoi
nàm chàng dùng chàn
ben
duòng/ Vàn dòi dép lóp
chién truòng/ Vàn vành mù là coi thuòng hiém
nguy"(T\€x\%
hàt sang xuàn -
Tò Hùu).
Long
yéu nuóc, càm thù giàc dà tao nén mot
sue
manh phi thuòng dói
khi
co
phàn huyén thoai cho nguòi
linh
ra tran. Khòng quàn gian khó, bàt
chàp moi hiém nguy, nguòi chién
sT lai
xe trong "Bài tha
ve

tiéu dòi xe khòng
kinh" cùa Pham Tién Duàt luòn lac quan, yéu dòi, thàch thùc vói mgi khó
khan
"Khòng
co kfnh
ù thì uót ào/ Mua tuòn mua xói nhu ngoài trai/
Chua
càn thay
lai tram
cày
so
nùa/Mua ngùng gió lùa
kliò
mau thòi". Nhà tha
Thanh
ITiào
lai qua "Nhùng dàu chàn trén tràng co", suy nghT
ve
cuóc hành
quàn di lén
phia
truóc cùa nhùng nguòi
linh
- nhùng con nguòi kién nghi,
co
chiéu sàu tàm hón, dang vugt lén moi hiém nguy. Y tha ma ra Irong khòng
gian vói vgi
va
thòi gian thàm sàu nhu nhùng dàu chàn dang mài miét trén
bao chàng duòng

dai.
20
"Mang bao khàt vong con
ngL^òi
Dàu chàn nho nho khòng lòi khòng tén
Thòi gian nhu co vugt lén
Lòi mòn nhu sgi chi
ben
kéo qua"
"Viét
ve
nhùng gian khó, hi sinh cùa nguòi chién
si,
tha chóng My
khòng rai vào
su meni
yéu, tùi
buon.
Nói lén vàn
là
pham
chat
kién cuòng, là
dùng
khi tuy et vói
cùa nguòi chién
si
Càch
inang"{l\
125)

Va
hình ành nguòi chién sT dùng càm hi sinh khòng chi dugc miéu tà
mot
càch xùc dòng
ma con
dugc khai thàc di vào chiéu sàu cùa hình tugng
tha
va
nàng lén mùc khài quàt dién hình.
"Khòng
mot
tàm hình khòng mot dòng dia chi
Anh chàng de lai gì cho riéng anh truóc
lue
lén duòng
Chi de lai cài dàng dùng Viét Nam tac vào
théky
Anh là chién
sT
giài phóng quàn"
(Le
Anh Xuàn - Dàng dùng Viét Nam)
Hình tugng tha mang y nghTa tugng trung, giùa tu
thè
hién ngang cùa
nguòi chién sT vói dàng dùng Viét Nam
co
nhùng lién he tuang dóng sàu xa.
Nhùng hình ành cao dep
Irèn ve

nguòi
linh
a chién truòng dà thòng nhàt vói
mot
nhàn dinh tho cùa Tò Hùu: nguòi chién sT giài phóng quàn là con nguòi
dep nhàt.
Tha chòng My cùu nuóc dà
tir
khàng djnh mình
bang
nhiéu phàm
chat
mai,
khàng
dinh mot buóc tién manh me trong nén tho hién dai Viét Nam.
Dua chat song
thirc
té vào tha là mot huóng dùng dàn
va
dugc nhiéu
nhà tha quan tàm. Dò cùng là mal manh cùa tha chòng My cùu nuóc. Cài
niiìii
sàc
ben,
nhanh nhay
va
dàc biét là nhùng nàm bàm sàt chién truòng dà
khién càc nhà tha tré
co
nhiéu diéu kién thuàn

Igi
de thuc hién yéu càu nàng
cao
chat
song,
chat hién thirc cho tha.
Càc nhà tha dà hoà nhàp trong khòng khi cùa thòi dai, trong
sue song
mành
liei
cùa dàn toc nén dà càm nhàn dugc sàu sàc hai tha cùng nhu niém
21
vui
va
nói buon cùa quàn chùng.
Tha chòng My cùu nuóc
co
khuynh huóng dugc tàng
cuòng ve chat
chinh luàn. Yéu tò chinh luàn khòng dòi làp vói chat trù tình trong tha
va co
khà nàng tao dugc
si;
hoà hgp. Cuóc
song
dòi bòi tho khòng chi càm nhàn
ma
phài
Irà
lòi nhùng vàn

de
cùa thòi cuóc, tha phài phàn tich, luàn bàn
de
gòp
phàn khàng dinh chàn ly cùa dòi
song
Càch mang. Chinh luan dua dén cho
tha cài gàn guòc chàc khoè, tao nén cài dòng dac, khi
thè
tàp trung tò cào kè
thù
va
nggi ca, khàng dinh linh
Ihàn
chién dàu, nghi
liJc
càch mang cùa nhàn
dàn ta.
"Tha chóng My dà góp
mot
tiéng nói nhó de nói
ve auge
dòi lón '(7;
142).
Tha chóng My lai dà dành dàu
mot
buóc phàt trién mói
ve
nghé thuat
sàng tàc. Dò là

sir
phàt trién phong phù
va
da dang cùa càc càu trùc the loai,
mói
me va
nhiéu sàng tao
ve
ngòn ngù biéu hién. Chinh diéu ày dà tao ra
nhiéu phong càch
Iha
dòc dào cùa càc nhà tha chòng My.
2.
2 . Mot so phong
càch
tho tiéu
biéu
cùa lóp nhà tho tre
chòng My.
"Tha chóng My cùu nuóc là
mot
vuòn hoa dep nhùng pham chat cùa
tha dà dugc
bòi
dàp
va
biéu hién phong phù trong giai doan này" il;
135).
a
Tò Hùu, Xuàn Diéu, Huy Can,

Che
Lan Vién - nhùng nhà tha tién chién là
sir
bó sung thém nhùng huóng di tìm lòi, nhùng nguón càm xùc mai cho nhùng
phong càch tho dà buóc dàu dinh hình. Tò Hùu tao dugc
sue
manh
co
tinh
chat long hgp trong tha qua
stj"
gàn bó cùa nhiéu pham
chat
chinh luàn, trù
tình. Tha
Che
Lan Vién lòi cuòn nguòi dgc ò
sir
sàc sào, giàu tri tue, dòi dién
va dòi thoai vói kè thù.
Chat
su thi luòn bùng day qua nhùng trang anh viét
ve
Tó quòc. Huy Can vòn là
mot
hón tha dòn bau, dàm thàm, giàu
trièt
ly, tha
anh trong giai doan này
co

thém cài khoè khoàn, giàu chat
song,
chat
chién
dàu
Ben
canh nhùng vàn tha hào hùng, Xuàn Diéu lai mang dén cho tha ca
chòng My tiéng nói yèu thuang dàm thàm. Nhùng bài tha viét
ve
tình yéu
nam nù,
mot de
tài it dugc
de
càp dén trong tha khàng chién chòng Phàp truóc
22
day dugc vi nhu nhùng chùm
qua
nggt dem huang vi mói dén cho dòi, nhàt là
vói lóp thanh nièn.
Trong nggn lùa cùa cuòc chién dàu
vT
dai, dòi ngù càc nhà tha dugc tòi
luyén va
luòn dugc bó sung. a mot
so
nhà tho tré truòng thành trong thòi ky
chòng My, giai doan này chinh là giai doan giùp ho tìm cho mình
mot
lòi di

riéng trong càch nhìn, càch càm, càch biéu hién de tao cho mình
mot
phong
càch tha dòc dào, mói la.
Càc nhà tho tré là lóp nhà tha
ma
ò mòi nguòi vòn vàn hoà cùng ly
tuòng
song,
ly tuòng thàm my dà dugc bòi duòng
va
hình thành
tu
nhà truòng
xà bòi chù nghTa. Theo tiéng ggi thiéng liéng cùa Tó quòc, ho dà lén duòng ra
tran,
co
màt
ben
nhùng chién hào chòng My. Cuòc song chién truòng dà tói
luyén,
bòi
dàp cho tha ho nhùng phàm
chat
mói.
Tha Pham Tién Duàt vùa hién
thtic,
vùa phóng tùng, tuoi tré. Dò là hién
Ihuc
cùa lình càm giùa nhà

iha va
dóng dòi hoà vào càch nói cùa quàn chùng,
cùa ngòn ngù dòi
song,
dàn gian.
Co
the thày rò diéu dò qua càc bài tho: "Lùa
dèn", "Bài tha
ve
tiéu dòi xe khòng kinh", "Gùi em
co
thanh nién xung
phong" Gigng tho Pham Tién Duàt thuòng xen vào cài hón nhién tinh
nghich cùa
tuoi
tré.
Anh dà
su
dung linh boat càu tha vàn xuòi trong nhiéu
bài:
"Tliè day
giùa chién truòng. Nghe tiéng bom
rat
nhò"
(Truòng San dòng - Truòng San tày)
"Em a
Tliach
kim sao lai lùa anh nói là Thach nhgn"
(Gùi em co thanh nièn xung phong)
Chat

vàn xuòi dugc
già
làng tao cho ngòn ngù sàc thài tuoi mói
va
gàn
vói dòi
song
thuc té. "Nhùng càu tha
inà'p me
vàn xuòi nhung vàn
a ben
này
ranh giói tha mang theo dàc diém thàm my riéng, vùa cùa hién thuc lai vùa
cùa chat
tha
thi vi"{7;
141).
Dàc biét, càc bài tha cùa Pham Tién Duàt thuòng
dugc xày dung chù yéu theo lù
va dòn sue
nàng vào doan két, càu két.
"Xe vàn chay
vi
mién Nam
phia
truóc
Chi càn trong xe
co
mot
trai

tim"