SKKN Xây dựng kế hoạch năm học ở trường Mần non

Kinh nghiệm xây dựng kế hoạch năm học ở trờng mầm non
Tác giả: Nguyễn Thị Thuỷ
Hiệu trởng trờng Mầm non Diễn Tháp
I. Đặt vấn đề
Chúng ta biết rằng bất kỳ một Quốc gia, một Bộ, một Ngành hay một đơn vị, một địa phơng, một
doanh nghiệp trong quá trình hoạt động đều phải có kế hoạch. Kế hoạch đợc hiểu chung là toàn bộ
những điều vạch ra một cách có hệ thống về những công việc dự định làm trong một thời gian nhất định với
cách thức, trình tự và thời hạn tiến hành. Việc xây dựng kế hoạch là quá trình sắp xếp có tính toán trớc một
cách khoa học các chỉ tiêu, trình tự tiến hành các công việc trong khoảng thời gian định sẵn với sự phân
công con ngời và bố trí vật lực hợp lý để công việc đó có thể tiến hành một cách chủ động, đạt hiệu quả cao
nhất, với thời gian tiết kiệm nhất.
Đối với ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), lập kế hoạch là chức năng của tất cả các nhà quản lý
dù tính chất và phạm vi của nó khác nhau ở những cấp quản lý khác nhau. Chức năng lập kế hoạch liên
quan chặt chẽ đến các chức năng khác của ngời cán bộ quản lý trong chu trình hoạt động quản lý của mình:
Lập kế hoạch - tổ chức - chỉ đạo - kiểm tra - điều chỉnh kế hoạch. Lập kế hoạch là khâu đầu tiên trong chu
trình quản lý, nó có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với công tác quản lý. V.I Lê Nin đã từng nói: " Mọi kế
hoạch đều là thớc đo, tiêu chuẩn, đèn pha và là cái mốc"
Đối với các trờng học, chất lợng của kế hoạch và hiệu quả thực hiện kế hoạch quyết định chất lợng,
hiệu quả của quá trình giáo dục - dạy học diễn ra trong đó. Đặc biệt đối với trờng mầm non, nơi mà quá trình
s phạm không chỉ đơn thuần là quá trình dạy học mà còn là quá trình chăm sóc, nuôi dỡng trẻ thì việc lập kế
hoạch lại càng quan trọng. Lập kế hoạch là một biện pháp chủ yếu, nó giúp ngời quản lý hình dung rõ ràng
và chủ động trong công việc. Kế hoạch là cơ sở thống nhất mọi hoạt động của các thành viên trong và
ngoài nhà trờng nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ đặt ra trong năm học, giúp cho mọi hoạt động của nhà trờng
tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm. Mặt khác, nó giúp cho ngời Hiệu trởng chủ động trong khi điều hành
công việc, đa các hoạt động vào nề nếp.Nếu không có kế hoạch thì mọi hoạt động trở nên vô mục đích, trở
nên khó khăn, không tránh khỏi mò mẫm, giẫm đạp lên nhau, lúng túng và luôn nằm trong tình trạng bị
động. Kế hoạch đồng thời còn là cơ sở để nhà trờng và cấp trên kiểm tra, đánh giá các hoạt động, biết đợc
kết quả để giúp nhà trờng có sự thay đổi, biến đổi tích cực nhằm tạo nên sự phát triển cả về chất và lợng.
Tuy thế lý luận kế hoạch hóa của Khoa học quản lý giáo dục hết sức khái quát, trừu tợng nên nhận thức
trong mỗi ngời không khỏi không có những chỗ khác nhau, khó vận dụng. Bên cạnh đó, việc xây dựng kế
hoạch năm học ở các trờng Mầm non thờng gặp phải khá nhiều khó khăn về xác định mục tiêu, cụ thể hoá

các nhiệm vụ, đề ra các biện pháp cha xác đáng nên mặc dầu có kế hoạch nhng tính khả thi còn quá yếu.
Việc cụ thể hoá lý luận xây dựng kế hoạch năm học ở các trờng Mầm non để tiện sử dụng là hết sức cần
thiết. Vì thế , trong quá trình làm công tác quản lý giáo dục, qua thực tế xây dựng và thực hiện kế hoạch
năm học, tôi mạnh dạn chọn và nêu lên" một số kinh nghiệm xây dựng kế hoạch năm học ở trờng Mầm non
".
II. Nhận thức cũ - giải pháp cũ
Trong những năm từ 2002 trở về trớc, khi mà đề án "Nâng cao chất lợng GD&ĐT phục vụ sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá" của Sở GD&ĐT Nghệ An cha đợc Uỷ ban nhân dân (UBND) Tỉnh phê duyệt.
Đồng thời vào thời điểm ấy, quy chế công nhận trờng Mầm non đạt chuẩn Quốc gia giai đoạn từ 2002 đến
2005 của Bộ trởng Bộ GD&ĐT chỉ mới vừa ra đời, cha đợc áp dụng rộng rãi nh bây giờ thì nhìn chung hiệu
quả giáo dục ở các nhà trờng tuy đã có những biến chuyển tích cực nhng cha thực sự sâu, rộng và bền
vững. Phần nào chịu ảnh hởng của cơ chế giáo dục cũ, của phơng pháp dạy học cũ và đặc biệt là công tác
quản lý giáo dục cũ, trong đó một vấn đề không nhỏ là việc lập kế hoạch và chỉ đạo thực hiện kế hoạch của
các nhà quản lý.
Các trờng Mầm non thực trạng đó lại càng là một vấn đề nổi cộm, phổ biến. Điều nổi cộm, phổ biến
mà tôi muốn nói đến ở đây là hầu hết Hiệu trởng ở các trờng Mầm non đều cha phát huy dân chủ khi xây
dựng kế hoạch, cha nắm bắt hết mọi thông tin có liên quan đến kế hoạch. Với tình trạng đó, kế hoạch của
trờng Mầm non còn mang tính chất chung chung, đơn giản, thể hiện ở thông tin thiếu cụ thể, cha xác định
hoặc xác định cha rõ các nhiệm vụ trọng tâm, các biện pháp đề ra không cụ thể và ít sáng tạo. Chính vì thế
mà việc thực hiện kế hoạch còn mang tính "mùa vụ", "đến đâu hay đó", không có khoa học, không có sự
tính toán trớc nên dẫn đến các hoạt động trong nhà trờng không có nề nếp, cán bộ quản lý cũng nh các bộ
phận thiếu chủ động trong công việc. Mặt khác, một thực trạng cần khắc phục ngay nữa là: hầu hết Hiệu tr-
ởng các trờng Mầm non chỉ "đơn phơng" xây dựng kế hoạch, các bộ phận, các cá nhân nắm đợc kế hoạch
của nhà trờng, ngợc lại Hiệu trởng lại không biết kế hoạch của từng bộ phận, từng cá nhân, do cha tổ chức
chỉ đạo toàn trờng cùng xây dựng kế hoạch,vì thế mà hiệu quả giáo dục không cao.
Nguyên nhân của thực trạng trên, theo nhận xét của bản thân tôi một phần là do năng lực quản lý
của Hiệu trởng còn hạn chế, nhng cơ bản vẫn là do nội dung và phơng pháp đào tạo Cán bộ quản lý cha
hợp lý, cha cụ thể, cha hình thành kỹ năng lập kế hoạch cho Hiệu trởng. Và phải chăng là thiếu một sự
thống nhất, thiếu một mẫu kế hoạch cụ thể nên Hiệu trởng khó hình dung. Nh tôi đã nói ở phần đặt vấn đề,
đó là: lý luận kế hoạch của khoa học quản lý còn quá trừu tợng, khái quát nên khó vận dụng. Đặc biệt là

nếu ngời Hiệu trởng nào đó khả năng nắm bắt thông tin hạn chế, vận dụng lý luận vào thực tế kém, đúc rút
kinh nghiệm chậm, thiếu đổi mới thì thực trạng nêu trên là khó tránh khỏi.
III. Nhận thức mới - Giải pháp mới
1. Nhận thức mới
Ngày 7/8/2002, Đề án "Nâng cao chất lợng GD&ĐT phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại
hoá" của Sở GD&ĐT Nghệ An đợc UBND Tỉnh phê duyệt theo QĐ số 2747/QĐ-UBND . Cùng với QĐ số
45/2001/QĐ - BGD&ĐT ngày 26/12/2001 về việc ban hành quy chế công nhận trờng Mầm non đạt chuẩn
Quốc gia giai đoạn 2002 - 2005 của Bộ GD&ĐT đã thổi một luồng gió mới vào GD&ĐT Nghệ An.
Mục tiêu của Đề án là xây dựng các bớc đi và giải pháp chủ yếu trong giai đoạn 2002- 2010 để nâng
cao chất lợng giáo dục trong các nhà trờng ở tỉnh Nghệ An nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục. Một trong các
giải pháp đó là đổi mới quản lý giáo dục trong đó thực hiện tốt quy chế dân chủ trong các nhà tr ờng, các cơ
quan quản lý giáo dục là một vấn đề cần quan tâm: "Phải dân chủ hoá, công khai hoá, phải thực hiện đúng
phơng châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra". Đây thực sự là một phơng châm làm biến chuyển
một cách rõ nét nhận thức cũng nh thói quen trong công tác quản lý của Hiệu trởng ở các trờng Mầm non.
Mặt khác còn làm cho các cấp lãnh đạo địa phơng, cộng đồng xã hội nhận thức đúng đắn và đã thực sự
tham gia vào thực hiện kế hoạch cùng với nhà trờng.
Đội ngũ Hiệu trởng các trờng Mầm non trong năm 2005 còn đợc Bộ GD&ĐT phối hợp với cơ quan
UNESCO Hà Nội tập huấn về công tác quản lý theo dự án phát triển trẻ thơ dựa vào cộng đồng. Trong đó
công tác xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch trong trờng Mầm non đã đợc gợi ý, phân tích t-
ơng đối cụ thể. Từ năm 2002 đến nay, cùng với phong trào xây dựng các trờng Mầm non đạt chuẩn Quốc
gia, chất lợng xây dựng kế hoạch đã thực sự đổi mới theo yêu cầu chung. Sau đợt tập huấn, sau những
năm trực tiếp xây dựng kế hoạch, bản thân tôi nói riêng và đại đa số các Hiệu tr ởng ở địa bàn huyện Diễn
Châu nói chung cơ bản đã nắm bắt đợc các bớc tiến hành xây dựng kế hoạch, cách xây dựng kế hoạch,
khả năng thực thi của kế hoạch đã đạt hiệu quả cao. Nhng vấn đề đặt ra là: với gợi ý mẫu kế hoạch nh
vậy , tiến trình xây dựng kế hoạch đã đợc Hiệu trởng các trờng Mầm non cụ thể hoá nh thế nào? Chất lợng
của kế hoạch đã đạt đến hiệu quả thực sự cha? Làm thế nào để kế hoạch năm học thực sự là phơng châm
hành động của toàn trờng, của từng bộ phận, từng tổ, từng cá nhân và cũng là của lãnh đạo địa phơng, các
đoàn thể, của Hội phụ huynh học sinh và của các bậc phụ huynh. Để trả lời cho các câu hỏi nêu trên, qua
những năm trực tiếp xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện kế hoạch, qua đúc rút kinh nghiệm, tôi mạnh
dạn nêu lên một số cách làm nhằm đạt đợc những mục tiêu đó.

2) Giải pháp mới
Xác định đợc rằng lập kế hoạch là công việc vô cùng khó khăn, đòi hỏi cao không chỉ ở năng lực và
kỹ năng của ngời Hiệu trởng mà còn có sự sáng tạo, khả năng phân tích, phán đoán và đặc biệt là phải đầu
t nhiều thời gian. Bên cạnh đó, cần có t duy lôgic, nắm bắt và xử lý các thông tin linh hoạt, chính xác, biết
xác định mục tiêu trọng tâm, mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể của nhà trờng, đa ra các biện pháp thực
hiện cụ thể, phù hợp, phân chia, bố trí công việc khoa học, hợp lý để dễ dàng hoàn thành kế hoạch. Cụ thể
của những vấn đề đó đợc thể hiện bằng hệ thống các giải pháp nh sau.
Giải pháp 1
. Tìm hiểu, nghiên cứu kỹ các tài liệu có liên quan để hiểu rõ, hiểu chắc những vấn đề
chung về công tác xây dựng kế hoạch.
Khi xây dựng kế hoạch nhất thiết ngời Hiệu trởng phải dựa vào những căn cứ quan trọng, đó là:
- Văn kiện và Nghị quyết đại hội Đảng các cấp.
- Luật giáo dục, Luật bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ em.
- Điều lệ trờng Mầm non.
- Thực tiễn giáo dục mầm non trong những năm qua và chiến lợc GD&ĐT đến năm 2010, mục tiêu
giáo dục mầm non trong 10 năm tới.
- Kết luận của Phó Thủ tớng Chính phủ tại hội nghị Chính phủ về giáo dục mầm non ngày
25/6/2002.
- Hớng dẫn nhiệm vụ năm học của Bộ- Sở- Phòng GD&ĐT.
- Căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của Đảng bộ, HĐND, UBND xã, căn cứ vào thực
trạng, vị trí đã đạt đợc trong năm vừa qua.
Từ những căn cứ đó, muốn xây dựng kế hoạch tốt, ngời Hiệu trởng cần phải có những hiểu biết thật
cụ thể, chính xác các vấn đề có liên quan đến kế hoạch . Đây đợc gọi là khâu cung cấp về lý thuyết. Việc
cung cấp lý luận không chỉ đơn thuần nắm bắt từ đợt học lớp CBQL, từ các đợt tập huấn chuyên đề mà
thêm vào đó, bản thân phải tự tìm tòi, khai thác trong cuộc sống, trong công tác hàng ngày, qua đồng
nghiệp, qua hệ thống thông tin đại chúng để tự cung cấp thêm lý luận cho mình. Tôi rất tâm đắc một điều
rằng: Hiệu trởng trong bất kỳ giai đoạn nào cũng cần phải đọc, phải xem để tích luỹ. Việc đọc và nghiên
cứu kỹ các chỉ thị, văn bản để nắm bắt đợc đờng lối, quan điểm, chủ trơng của Đảng, Nhà nớc và của
Ngành về công tác giáo dục Mầm non là một việc làm hết sức quan trọng. Tôi muốn nhấn mạnh ở điểm
này hơn một chút nữa bởi theo tôi đợc biết, tình trạng Hiệu trởng các trờng Mầm non nói riêng và các trờng

học nói chung, một bộ phận không nhỏ cha thực sự làm tốt điều này. Vẫn còn không ít Hiệu trởng khi đợc
hỏi về các văn bản hớng dẫn, về đờng lối chỉ đạo của cấp trên đã rơi vào tình trạng lúng túng. Nguyên
nhân chủ quan là do bản thân Hiệu trởng nghiên cứu không kỹ, không thờng xuyên, không cập nhật. Có
thể các công văn đợc gửi về , đọc qua một lần rồi vào sổ, vào hồ sơ lu trữ công văn và đợc để nguyên đó
đến mấy năm trời, không đọc lại, không nghiên cứu lại để hiểu kỹ hơn, để khắc sâu vào trí nhớ của mình.
Điều này sẽ gặp khó khăn không nhỏ khi tiến hành xây dựng kế hoạch hàng năm. Kinh nghiệm về vấn đề
này, bản thân tôi đã nghiêm túc thực hiện một quy định cho riêng mình: tất cả các QĐ, văn bản , chỉ thị
khi nhận đợc, Hiệu trởng phải đọc, xem đi xem lại hai, ba lần. Đọc xong, tên văn bản, số văn bản, ngày ký
đợc ghi ngay vào sổ theo dõi công văn. Ngoài ra, tôi còn có một sổ phụ, đúc rút những ý chính của công
văn ghi vào quyển sổ này và đợc lu hàng năm. Sau mỗi tháng xem lại kỹ và đợc thông qua một lần trong
cuộc họp Ban giám hiệu, họp HĐSP. Làm nh vậy tất cả các văn bản không những bản thân ngời Hiệu tr-
ởng nắm đợc mà tất cả các thành viên của nhà trờng đều biết. Đây cũng chính là việc làm giúp cho ngời
Hiệu trởng có đợc thông tin cụ thể, chính xác khi xây dựng kế hoạch.
Giải pháp 2
: Làm tốt khâu chuẩn bị, có hệ thống thông tin đầy đủ chính xác về nhiệm vụ của nhà
trờng, của địa phơng và thông tin về xã hội.
Thông tin có vai trò hết sức quan trọng đối với công tác lập kế hoạch của ngời Hiệu trởng .Theo
APhaNaXép: "Nếu không có thông tin, hoặc thông tin không đầy đủ thì mọi quá trình quản lý sẽ không diễn
ra hoặc diễn ra một cách kém hiệu qủa". Thông tin là cơ sở cho việc quản lý có khoa học và hiệu quả. Nhờ
có thông tin mà chủ thể quản lý kịp thời điều chỉnh những hiện tợng bất ngờ, ngẫu nhiên nhằm cho đơn vị
vận hành một cách bình thờng. Muốn có hệ thống thông tin tốt ngời hiệu trởng cần có ba kỹ năng:
- Thu thập thông tin.
- Xử lý thông tin.
- Lu trữ thông tin.
* Thu thập thông tin: Ngời Hiệu trởng phải biết tìm hiểu, khai thác và thu gom (Kể cả những thông tin
nhỏ).
Bên cạnh việc Hiệu trởng thu thập thông tin, cần phải giáo dục cho mọi thành viên trong nhà trờng,
Hội phụ huynh ý thức thu thập thông tin về nhiệm vụ năm học. Nguồn thông tin phải đ ợc thu thập ở tất cả
các mặt liên quan đến kế hoạch: Đặc điểm tình hình, thuận lợi, khó khăn của địa phơng, của nhà trờng. Đời
sống ngành nghề của nhân dân, phong tục, tập quán, thói quen sinh hoạt. Về cơ sở vật chất, trang thiết bị,

về đội ngũ, số lợng trẻ các độ tuổi, tỷ lệ trẻ ra lớp hàng năm, tỷ lệ trẻ SDD, các nhiệm vụ đợc giao, các văn
bản, chỉ thị, hớng dẫn của Ngành, của Đảng, của Chính quyền
Tất cả các lĩnh vực ấy đợc thu thập từ nhiều góc độ, nhiều đối tợng, nhiều thời điểm. Có thể từ lãnh
đạo địa phơng, từ nhân dân, từ ban chỉ huy các xóm, từ các bậc phụ huynh, các cô giáo Quá trình thu
thập thông tin phải đợc thực hiện thờng xuyên liên tục, nhng tập trung cao độ là vào thời điểm chuẩn bị bớc
vào năm học mới, Hiệu trởng cùng với BGH và mọi thành viên trong nhà trờng cần tăng cờng tích cực cho
vấn đề thu thập thông tin.
Ví dụ
: Phân công giáo viên điều tra trẻ trong độ tuổi phải đợc tiến hành vào giữa tháng7. Qua điều
tra, yêu cầu giáo viên nắm đợc số trẻ trong độ tuổi ở từng xóm, kết hợp nắm bắt một số ý kiến của nhân dân
về việc thực hiện nhiệm vụ năm học vừa qua. Đồng thời theo dõi chế độ sinh hoạt của gia đình, theo dõi
cách bố trí bữa ăn, giấc ngủ cho trẻ. Với việc điều tra, nếu chỉ đơn giản là nắm bắt số lợng trẻ ở các độ tuổi
không thôi thì cha đủ mà cùng với việc điều tra, nếu biết khai thác, chúng ta sẽ thu thập đợc nhiều thông tin
rất bổ ích cho công tác xây dựng kế hoạch.
* Xử lý thông tin: Ngời Hiệu trởng phải biết lắng nghe, thu gom tất cả những thông tin cần thiết. Nh-
ng không có nghĩa là, tất cả các thông tin ấy đều đúng, đều chính xác. Điều này đòi hỏi ngời Hiệu trởng phải
biết xử lý thông tin bằng cách phân tích các thông tin ấy theo nhiều góc độ: chủ quan, khách quan, thậm chí
có thể dò hỏi, điều tra, xem xét lại để có lợng thông tin mang độ chính xác cao, không mâu thuẫn với đờng
lối của Đảng, của Chính quyền, của Ngành và của Trờng.
* Lu trữ thông tin: Kỹ năng này liên quan đến vấn đề tôi đã trình bày ở giải pháp thứ nhất đó là việc
theo dõi, lu trữ các văn bản, các thông tin đã thu thập và xử lý để thông tin đầy đủ hơn.
Giải pháp 3
. Thực hiện tốt phơng châm: "Dân biết, dân bàn , dân làm, dân kiểm tra".
Nh tôi đã trình bày ở phần nhận thức mới, đây là một phơng châm mà trong Đề án "Nâng cao chất
lợng GD&ĐT phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá" của Sở GD&ĐT Nghệ An đề cập tới. Phơng
châm này thực sự mang lại hiệu quả cao nhất, bởi trí tuệ của nhiều ngời trong trí tuệ của một ngời và trí tuệ
của một ngời nằm trong nhiều ngời.
"Dân" ở đây chính là cán bộ giáo viên, công nhân viên, phụ huynh và các lực l ợng chính trong và
ngoài nhà trờng. Kế hoạch và lập kế hoạch là nhiệm vụ của ngời Hiệu trởng, nhng những ngời Hiệu trởng
giỏi là những ngời biết xin ý kiến của đông đảo quần chúng đóng góp tạo nên quyết định của chính mình.

Nghĩa là kế hoạch không phải chỉ do Hiệu trởng viết, trình lên cấp trên phê duyệt, trở về tổ chức Hội nghị, đa
ra bàn bạc đi đến thống nhất. Nếu chỉ dừng lại ở đó thì phơng châm này cha triệt để, cha đúng nghĩa và cha
mang tính chất dân chủ tâp thể.
Để kế hoạch thực sự là trí tuệ của tập thể, trớc khi viết dự thảo kế hoạch phải có sự bàn bạc kỹ
trong BGH, Chi bộ, sau đó có phiên họp cho các tổ trởng chuyên môn đợc thảo luận, bàn bạc, nêu ý kiến.
Trên cơ sở đó, kết hợp với kinh nghiệm của bản thân cùng với hệ thống thông tin đã đợc xử lý, Hiệu trởng
mới tiến hành viết dự thảo kế hoạch năm học.Một cách làm tơng đối hay đó là phân công 2 phó Hiệu trởng
viết dự thảo kế hoạch theo hai mảng: Chăm sóc giáo dục và chăm sóc nuôi dỡng. Sau đó Hiệu trởng tổng
hợp và chấp bút thành văn bản hoàn chỉnh .Trớc khi kế hoạch đợc phê duyệt, tổ chức họp Chi bộ nêu lên
những vấn đề cơ bản về mục tiêu, nhiệm vụ năm học, các biện pháp chính. Sau đó tổ chức phiên họp toàn
thể hội đồng s phạm, mời thêm Hội phụ huynh học sinh. Trong phiên họp đó Hiệu trởng thông qua bản dự
thảo kế hoạch trng cầu và xin ý kiến đóng góp của các tổ, các thành viên. Sau khi thống nhất cơ bản, Hiệu
trởng mới tiến hành bảo vệ kế hoạch, tức là duyệt kế hoạch theo quy trình xây dựng kế hoạch từ cơ sở trình
lên cấp trên để đợc phê duyệt.
Để có sự thống nhất cao, Hiệu trởng cùng với BGH cần tổ chức tốt Hội nghị xây dựng kế hoạch
năm học. Tại Hội nghị này, mọi chỉ tiêu, biện pháp đợc đa ra bàn bạc công khai, cụ thể, có sự đóng góp xây
dựng của các tổ, các cá nhân, có sự chỉ đạo của địa phơng, của Ngành. Đây là Hội nghị nhất thiết phải
mang tinh thần tập trung, dân chủ cao, mọi thành viên đều có quyền nêu ý kiến đóng góp cho kế hoạch của
nhà trờng. Sau Hội nghị này, kế hoạch sẽ đợc chính thức phổ biến cho mọi thành viên trong nhà trờng, sao
gửi cho các cấp lãnh đạo có liên quan theo dõi, giám sát. Hiệu trởng cần cụ thể hoá kế hoạch thành kế
hoạch học kỳ, kế hoạch tháng, kế hoạch tuần để thực hiện dần các chỉ tiêu. Một việc làm giúp Ban giám
hiệu dễ theo dõi việc thực hiện kế hoạch của các bộ phận, các cá nhân là theo dõi bằng biểu bảng . Căn cứ
vào các nội dung, chỉ tiêu và biện pháp mà định ra các việc cụ thể cho các hoạt động bằng cách sắp xếp
theo trình tự thời gian và đa vào bảng sau:
Các
hoạt
động
Thời gian Phân công
Chuẩn bị
điều kiện

Kiểm tra Nhận
xét
đánh
giá
Ghi chú
điều
chỉnh
Tháng Tuần
Phụ
trách
Tham
gia
Ngời
tham gia
Thời
gian
Khi xây dựng kế hoạch thì một tính chất cần phải thể hiện rõ ở phơng châm này đó là tính chất "hai
chiều". Nghĩa là Hiệu trởng xây dựng kế hoạch là một chiều, ngợc lại Hiệu trởng phải biết tổ chức cho các
bộ phận, các tổ, các cá nhân xây dựng kế hoạch hoạt động cho tổ và cá nhân dựa trên kế hoạch năm học
của nhà trờng, Hiệu trởng là ngời chịu trách nhiệm phê duyệt, góp ý bổ sung cho các kế hoạch đó. Chỉ đạo
các bộ phận, các tổ sử dụng bảng theo dõi đã nêu để theo dõi hoạt động của tổ, của bộ phận mình phụ
trách.
Với quy trình chặt chẽ đó, tinh thần phát huy dân chủ đợc thể hiện rõ, khuyến khích đợc mọi ngời,
mọi bộ phận tự giác thực hiện kế hoạch với tinh thần trách nhiệm cao.
Giải pháp 4.
Tăng cờng công tác kiểm tra thực hiện kế hoạch và điều chỉnh kế hoạch .
Khi đã đợc phê duyệt, bản kế hoạch trở thành văn bản pháp lệnh để Hiệu trởng điều hành công
việc.
Song song với việc tổ chức thực hiện kế hoạch, việc kiểm tra, giám sát và điều chỉnh kế hoạch cũng
hết sức cần thiết. Kiểm tra để đánh giá đợc mức độ khả thi của kế hoạch, phát hiện những gì cha phù hợp

để điều chỉnh kịp thời. Giải pháp này liên quan đến biểu bảng ở giải pháp 3. Khi tiến hành kiểm tra cần phải
bám sát kế hoạch năm học, kế hoạch các bộ phận, các tổ để có nội dung, phơng pháp kiểm tra, từ đó đánh
giá kết quả chính xác, tránh kiểm tra chung chung, không rõ mục đính. Trong quá trình kiểm tra, cần có ph-
ơng pháp để động viên, khuyến khích những cá nhân, những việc làm tốt, uốn nắn những việc làm cha đúng
để hớng việc thực hiện kế hoạch đi đúng trọng tâm. Việc kiểm tra, giám sát cũng đợc tiến hành bằng nhiều
cách: có báo trớc, kiểm tra đột xuất, kiểm tra từng chỉ tiêu Khi tiến hành kiểm tra, Hiệu trởng cần phải giúp
cho ngời đợc kiểm tra thấy đợc những việc làm đúng và cha đúng, góp ý một cách thẳng thắn, chân thành
để khuyến khích họ phát huy những việc làm tốt, khắc phục những việc làm cha tốt. Kiểm tra đánh giá cũng
cần phải tiến hành đều đặn hàng tháng, sau mỗi học kỳ có sơ kết, đa vào các tiêu chí thi đua, khen thởng
kịp thời các bộ phận và cá nhân làm tốt, đơng nhiên cũng có những hình thức nhắc nhở những cá nhân thực
hiện cha tốt. Sau khi kiểm tra, xét thấy chỉ tiêu, biện pháp nào hay cách bố trí cha phù hợp thì cần phải bàn
bạc ngay trong BGH, Chi bộ, các tổ chuyên môn để điều chỉnh kế hoạch kịp thời.
Giải pháp 5
. Thu hút sự đầu t, giúp đỡ, chỉ đạo chuyên môn của phòng GD&ĐT giúp Hiệu trởng
xây dựng kế hoạch đợc chính xác và đầy đủ hơn.
Việc xây dựng kế hoạch tất nhiên là chức năng của Hiệu trởng, ngời Hiệu trởng phải chịu toàn bộ
trách nhiệm trớc Đảng, Nhà nớc và nhân dân, trớc Hội đồng giáo viên về trách nhiệm quản lý chỉ đạo của
mình. Chính vì thế ngời Hiệu trởng cần phải luôn trau dồi và nâng cao năng lực của mình bằng cách nghiên
cứu, tìm tòi, học hỏi. Bên cạnh đó cần phải đợc sự giúp đỡ chỉ đạo từ phía Phòng GD&ĐT. Đây là một kinh
nghiệm cơ bản, bởi ở cơng vị bậc học nào sự quan tâm giúp đỡ của lãnh đạo cũng có hiệu quả hơn. Sự chỉ
đạo đó giúp nhà trờng mà trực tiếp là ngời Hiệu trởng biết phơng thức xây dựng kế hoạch , tìm ra các biện
pháp để thực hiện kế hoạch. Qua kiểm tra, chỉ đạo giúp nhà trờng tìm thấy kết quả đạt đợc để phát huy, tìm
ra nguyên nhân của hạn chế, từ đó tìm cách khắc phục những yếu kém trong xây dựng kế hoạch năm học.
Muốn thu hút đợc sự đầu t, giúp đỡ đó, thiết nghĩ bản thân phải mạnh dạn hỏi, mạnh dạn đề xuất những gì
mà mình cha hiểu, cha thống nhất và sẵn sàng đề nghị đợc thờng xuyên kiểm tra việc thực hiện kế hoạch
năm học.
IV. Kết quả
Với hệ thống những giải pháp đã nêu cùng với sự nghiêm túc thực hiện của bản thân, chỉ đạo toàn
trờng cùng nhau thực hiện, từ năm học 2004 - 2005 đến nay, công tác xây dựng kế hoạch và thực hiện kế
hoạch năm học của trờng Mầm non Diễn Tháp chúng tôi đã thực sự thu đợc những kết quả đáng ghi nhận.

Đặc biệt là với năm học 2006 - 2007 này, khi mà các giải pháp trên đợc thực hiện bài bản hơn, có hệ thống
hơn thì hiệu quả giáo dục của nhà trờng đã có những chuyển biến rõ rệt. Kế hoạch năm học hàng năm của
nhà trờng đợc lãnh đạo Ngành, địa phơng và tập thể cán bộ giáo viên, Hội phụ huynh đồng tình cao. Thu
hút đợc sự quan tâm tham gia của các cấp lãnh đạo, các ban ngành đoàn thể, các bậc phụ huynh. Tất cả
đã đợc thể hiện trong mọi hoạt động của nhà trờng , toàn trờng thực sự đi vào nề nếp , BGH chủ động
trong công việc, các bộ phận và cá nhân theo đúng kế hoạch để thực hiện, nhiệm vụ năm học hàng tháng,
hàng kỳ đều đợc thực hiện nghiêm túc, ít gặp sai sót. Các chỉ tiêu đề ra hàng năm đều đợc thực hiện một
cách khả thi, các biện pháp phong phú, sáng tạo, đổi mới, phù hợp với địa phơng, mang tinh thần dân chủ ,
tập trung nên tập thể cán bộ giáo viên phấn khởi, tự giác hoàn thành mọi nhiệm vụ. Lãnh đạo địa ph ơng và
nhân dân tin tởng vào chất lợng và hiệu quả giáo dục của nhà trờng, đợc Phòng giáo dục và đào tạo đánh
giá cao trong các đợt kiểm tra. Điều đáng phấn khởi là công tác xây dựng kế hoạch đến thời điểm hiện nay
tại trờng Mầm non Diễn Tháp không phải là công việc của riêng Hiệu trởng nữa mà đã trở thành hoạt động
thờng niên của toàn trờng.
Thể hiện: trớc và sau khi áp dụng chặt chẽ các giải pháp nêu trên thì hiệu quả xây dựng và thực
hiện kế hoạch năm học cụ thể nh sau:
Năm hoc
Nội dung
2004- 2005 2005 - 2006 2006 - 2007
Giáo viên biết cách xây
dựng kế hoạch.
40% 60% 90%
Các Tổ, các bộ phận có
kế hoạch hoạt động.
40% 80% 100%
Khả năng thực thi của kế
hoạch.
70% 80% 95%
V. Bài học kinh nghiệm
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng kế hoạch ở một trờng Mầm non vùng nông thôn, với
hệ thống nhận thức và giải pháp hữu hiệu tôi đã trình bày, tất cả toát lên những kinh nghiệm mà bản thân

tôi đúc rút đợc trong quá trình xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện kế hoạch:
- Trớc hết ngời Hiệu trởng cần phải có nhận thức đúng đắn và xác định đợc rằng: công tác xây dựng
kế hoạch năm học là việc làm rất quan trọng, cần thiết đối với tất cả các cơ sở giáo dục đặc biệt là đối với
các trờng Mầm non. Nhiệm vụ xây dựng kế hoạch là nhiệm vụ hàng đầu của ngời Hiệu trởng, Hiệu trởng là
ngời chịu trách nhiệm hoàn toàn trớc Đảng, Nhà nớc, trớc Ngành và trớc tập thể cán bộ, giáo viên về công
tác xây dựng kế hoạch của mình.
- Chúng ta cần thống nhất với nhau một điều rằng: lập kế hoạch là một việc làm mang tính hệ
thống, có sự chuẩn bị t liệu tính toán trớc, có sự sắp xếp thời gian một cách khoa học, có bắt đầu và có kết
thúc và lại bắt đầu chu trình mới nhằm thực hiện nhiệm vụ hàng năm.
- Cần đầu t nhiều thời gian để nghiên cứu lý luận, thu thập thông tin, đặc biệt hệ thống thông tin
phải đợc Hiệu trởng thu thập và xử lý tốt. Tuyệt đối không đợc để các thông tin sai thực tế, sai với chủ trơng
đờng lối của Đảng, biết vận dụng lý luận vào thực tế một cách mềm dẻo, linh hoạt, sáng tạo, phù hợp và có
tính khả thi cao.
- Hiệu trởng phải có phơng pháp, cách thức đa dần công tác xây dựng kế hoạch của nhà trờng đi
vào nề nếp để hoạt động này sớm trở thành mục tiêu cần thiết và tự nhiên trong nhà trờng. Khi xây dựng kế
hoạch, Hiệu trởng nhất thiết phải thực hiện tối đa các nguyên tắc và phơng pháp lập kế hoạch, biết sử dụng
có hiệu quả các nguồn lực trong nhà trờng, tuân thủ tuyệt đối quy trình xây dựng kế hoạch. Lấy phơng châm
"Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình xây dựng và thực hiện. Bên
cạnh đó cần làm tốt công tác bồi dỡng năng lực chuyên môn, trình độ nhận thức trong đội ngũ giáo viên
giúp nhà trờng trong việc lập kế hoạch.
- Cần biết tập trung lực lợng nòng cốt, nh phó Hiệu trởng, tổ trởng chuyên môn, giáo viên giỏi, các
đoàn thể, Hội phụ huynh học sinh. Khuyến khích hội đồng giáo dục nêu cao tinh thần trách nhiệm và thái độ
tích cực, chính xác trong khi xây dựng kế hoạch, phát huy tối đa tính khả thi của kế hoạch.
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ của cá nhân tôi trong công tác xây dựng kế hoạch và chỉ đạo
thực hiện kế hoạch ở trờng Mầm non. Với tính chất cá nhân nên chắc chắn sẽ không tránh khỏi những hạn
chế, rất mong đợc sự góp ý, chỉ đạo của Hội đồng khoa học các cấp để những kinh nghiệm đó đợc hoàn
hảo hơn.
Diễn Tháp, tháng 5 năm2007